Lögberg - 29.01.1890, Blaðsíða 5

LÖGBERG, MIDVIKUDAGINN 29. JANÚAR 1890
5
burð annara um málið að öðru
leyti en því, sem almenn mannúð
heimtar, að málstaður þeirra sje
tekinn, sem ekki skilja ísienzku, og
því ekki geta borið hönd fyrir
höfuð sjer, • og að svo miklu leyti
sem osS, eins og öðrum, ber að
leita hins sanna og rjetta í hverju
máli og berjast fyrir sannleikan-
um og ahnennings heill gagnvart
úsannindum, hjegi'jum og hleypi-
dómum. þess vegna verðum vjer
fáorðir um þau atriði, sem einlc-
um er beint að öðrum, en skul-
um athuga nokkuð nákvæmlega
ýms atriði, sem beint er að oss,
og svo málið í heild sinni.
þar sem herra G. E. er að
reyna að syna, að hvitfiskur sje
nú minni með fram strönd Nýja-
íslands en fyrstu árin eptir að
ísl. settust þar að, segir hann:
,,Fiskurinn er nú friðaður uin
tíma á haustin, en það kæmi lík-
lega fyrir sama hvort væri, því
nú væri víst ekki um neina því-
líka veiði að tala, sem þá var“.
(innur oins rökserndaleiðsla og þetta
er allsendis einskis virði, nema ef
„líklega" og „víst ekki“ þýðir
meira í munni G. E. en annara
manna. þar sein nú liggur sekt
við að hvítir menn leggi net fyr-
ir hvítfisk eininitt á þciin tíma
o<r stöðvum, sein Isl. veiddu mest,
eptir G. E. eigin framburði, og
fáir eða engir hafa vogað að brjóta
veiðilögin, hvernin hefur þá nokk-
ur inaður skynsainlega ástæðu til
að álykta, að þar mundi nú ekki
veiðast, ef net væru lögð? Ef
friðun fisksins um ryð-tímann,
sem nu hefur staðið yfir í nokk-
ur ár, hefur nokkra þýðingu (og
G. E- sjmist einmitt vera á þeirri
skoðun) þá er einmitt 1 í k 1 o g r a
betur vciddist á gömlu veiði-
stöðvunum með fram strönd N.-
ísl. cn meðan þar var veitt árlega,
ef' ekki væri eins grunnt orðið á
þeim, sumum hverjum, eins og nú
er. þar að auki er annað, sein
beinlinis hrekur getgátur G. E.,
nefnil. það, að á þessu liðna hausti
veiddu lslendingar eins vel við
austurströnd vatnsins, beint á móti
N. ísl., og áður en tiskifjelögin
byrjuðu veiði. Eptir áreiðanlegum
skýrslum, sem vjer höfum útveg-
að oss, veiddu Indíánar á hjer um
bil 40 mílna svæði með fram aust-
urströndinni, nefnil. frá Clements-
tanga til Grandmarais-tanga, nál
40 þúsundir livítfiska. þetta er
eimnitt á þeiin hluta vatnsins, sem
G. E. segir um: „fiskui-inn virðist
vera farinn hjer úr suðurenda
vatnsinS". Vjer getum ekki að
því gert, að oss virðist al-
veg hið gagnstæða, og vjer
vonuin að lesendum vorurn virð-
ist vjer hafa meira fyrir
o s s en G. E., þar til hann færir
sterkari rök fyrir máli sínu en
hann hefur srcrt í grein siiini.
A öðrum stað segir G. E
„Vetrarliskistöðvar hafa ætíð þótt
beztar við Grind Stone Point og
norðaustan við Miklev, en álitið
að vetrarveiðarnar geri fiskinum
ekkert til“. Hverjir álíta (og
hvaða skynsemi er í að álíta) að
það „geri fiskinum ekkert til“ þó
hann sje veiddur og drepinn á
vetrum? Eða hvers vegna er
skaðaminna að drepa 10 þús.
hvítfiska á vetri en suinri, að
undanskildum ryð-tinm?
Enn fremur scgir G. E. „Sagt
er að norður á vatninu sje fisk-
urinn talsvert að minnka á þeim
stöðvuin, þar sem fjelögin fóru
fyrst að veiöa“*
það er engin sönnun þó þetta
sje sagt, einkum jiegar það eru
menn, sem berjast fyrir því með
hnúuin og hnefuin, ef til vill af
öfundsýki eða fjandskap við fje-
lögin, að þeiin sje bannað að veiða.
Slíkir menn eru ekki óvilhallari
dómarar en fjelögin eða umboðs-
menn þeirra. það er hægt að
sanna með skýrslum, að meira var
veitt í sumar er leið á hinum
ýmsu stöðvum en sumarið áður.
Að tjelögin reyna nýjar stöðvar
sannar ekki að íiskurinn sje geng-
in til þurðar á gömlu stöðvunum,
heldur hitt, að fiskinn er ekki að
hitta á sömu stöðvum allt sum-
arið, og að veiðimenn eru að
reyna að finna enn betri veiði-
stöðvar en þeir höfðu áður upp-
götvað.
Hvernig veit G. E. að Indí-
ánar bera „næstum undantekn-
ingarlaust'* „mestu óvild og hatur“
til fiskifjelaganna? Hvar bönnuðu
Indíánar fjelagi að „byggja hús
við nýjar veiðistöðvar" í söpiar?
þetta er býsna ólíkleg saga, því
fyrst og fremst hafá þeir engin
umráð utan á þessum litlu lands-
spildum, sem kallast „Indian re-
serves" og sem vanalega h'ggja
upp með án'ni, stundum talsvert
frá vatninu, og svo er það ný
saga, ef Indiánar við Winnipeg-
vatn væru svo meinsamir og á-
ræðnir, að banna hvítum mönnum
að byggja hús.
* Vissir andmælendur fiskifjelnganna
Toru búnir að slá því föstu í sumar, að
búið væri að eyðileggja veiði Indíána við
mynnið á Berens River, en svo óheppi-
lega vildi til (fyrir málstað þeirra) að
þar var svo mikið mokfiski í haust, að
Indiánar hættu að veiða áður en vertíð
var lokið. Þeir sögðust ekki þurfa meiri
fisk en þeir þá voru búnir að veiða.
G. E. rcynir að lirekja það,
að Indíánar mundu sakna veiði-
fjelaganna (sökum verzlunar við-
skipta við þau) með því að segja:
„Verzlunarviðskipti þurfa þeir alls
ekki að hafa^ við fjelögin, því
Hudsons Bay-fjelagið á verzlanir
á víð og dreif með fram vatninu,
allstaðar þar sem hin svokölluðu
„settlements" Indíána cru'‘. Fyrst
og fremst cru ekki Hudsons Bay
fjelags verzlanir allstaðar þar
sem Indíána „settlements" eru
meðfram vatninu, og svo vifuni
vjer fyrir víst að Indíánar, eins
og aðrir menn, kunna að meta og
nota sjer verzlunar-keppni, eða
þvf skyldi verzlunar cinokun þeim
areðfeldari en öðrum mönnum?
o
Setjum svo að „hinir ýmsu prest-
ar og aðrir hvítir menn, sem búa
meðal þeirra (Indíána) hafi aptur
og aptur verið að skrifa stjórn-
inni utn þetta mál“ o. s. frv., sem
reyndar er ýkt, ef ekki að mestu
hugarburður, þá er hægt að sýna,
að þessir menn geta verið hlutdræg-
ir í málinu, t. d. Hudsons Bay
menn og aðrir verzlunarmenn, sem
eðlilega vilja helzt vera einir um
hituna hvað Indíána-verzlan snertir.
Aðrir hvítir menn búa ekki meðal
Indíána við Wpg. vatn að undan-
skildum fáum prestum og skóla-
kennurum, og tveimur Indíána
a<fentum.
G. E. misskilur cða rangfærir
það, sem Capt. Robinson hefur rit-
að um málið, og þess vegna er allt
sem G. E. byggir á því út í hött.
Vjer höfum fyrir oss brjef Capt.
Robinsons dags. 19. oktober síðastl.
og hljóðar sá kafli, sem G. E. virð-
ist vitna til, (orðrjett ]>ýtt) svo:
„Mcð því að fiski-veiða-reglugcrð-
inni sje rjettilega framfylgt, eins
og nú er gert, þá álít jeg, að með
þeirri útgerð til fiskiveiða, sem nú
er, þá muni fiskurinn ekki minnka
svo nokkru verulegu neini, í Winni-
pegvatni í tíu ár að minnsta
kosti‘‘. — þetta er allt annað, eins
og hver heilvita maður getur
sjeð, en það sem G. E. fær út
úr orðum Capt. Robinsons.
Út af því sern G. E. segir um
stærðina á Lake Superior, viljum
vjer spyrja hann: Hvað margfalt
stærri er Lake Superior en Lake
Winnipeg? Og enn fremur (því
]>að hefur mikla þýðingu hvað
hvítfisk snertir) hvað er meðal
dýpi í Lake Superior? og hvað
er meðaldýpi í Lake Winnipeg?
Hvaða stjórn fyrirbauð að veiða
hvítfisk í Lake Supcrior og
hvenær. Hvað var mikið veitt í
Lake Superior á ári, og hvað er
mikið veitt í Lake Winnipeg ár-
lega? I hvað miklu dýpi getur
hvftfiskur lifað? og á hvaða dýpi
heldur hann sig, þegar liann ekki
er á ryðstöðvum“. Oss þykir lik-
legt að G. E. svari þessum spurn-
irigum, því hann gefur í skyn að
hann sje gagnkunnugur sögu livít-
fisk-veiðanna í Ameríku, og öllu
eðli þessarar fiskitegundar, enda cr
nauðsynlegt að þeim sje rjett
svarað, þar cð maður getur því
að eins dæmt um, hvort saman-
burður lians á nefndum vötnum
á saman nema að nafninu einu.
Dæmi G. E. um vísunda-veið-
arnar á grassljettunum f Manitoba
og Norðvestur landinu minnumst
vjer að hafa sjeð í brjefi eins
vitringsins, sem ritað hefur um
þetta rnál í ensku blöðunum hjer,
og er það harla óheppilegt, því
það liggur í augum uppi, að vís-
undarnir, cins og önnur veiðidýr,
hljóta að hverfa, þegar landið
byggist og yrkist, en litlar líkur
eru til að Winnipegvatn verði
plægt upp og gert að kornökr-
um.
Ut af niðurlags atriðum grein-
ar G. E. viljum vjer að eins taka
fram, að vjer álítum ótta hans
um eyðilegging hvítfisksins í Winni-
peg-vatni á engum verulegum
rökum byggðan, og enga ástæðu
til að Iengja friðunar tíma hvft-
fisksins enn sem komið er, nema
ef vera skyldi við mynnið á
Little Saskatchewan, enda er
líklegt að stjórnin lengi friðunar-
tímann þar. En að eyðilcggja
með löggjöf eins mikilsvarðandi
atvinnuveg og hvítfisk-veiðarnar
í Winnipeg-vatni eru, væri bæði
ranglæti og skammsýni. Ef hægt
væri að sýna með rökum, að
aætta væri á, að hvítfiskurinn
væri að ganga til jnirðar, mund-
um vjer mæla með að tekið væri
í taumana, en það hefur enginn
enn þá gert sennilegt, livað þá
sannað. Vjer álítum að cf giM-
andi fiskiveiða reglugerð er dyggi-
lega frainfylgt, bæði hvað snertir
friðunar tíma og stærð á möskv-
um netjanna, sem notuð eru við
veiðina, sje beinlínis ómögulegt að
eyðilcggja hvítfiskinn, því þá hlýt-
ur viðkoman að verða næg til að
viðhalda fiskinum. Möskvar netja
þeirra, sem fiskifjelögin bníka, eru
ekki minni en 5 þuml. og sum
net þeirra hafa 5f þuml. möskva.
Nú er íriargsannað, að hvítfisk-
ur, senr er orðinn nógu ganmll og
stór til að hrygna, fer í gegnum
net nreð 5 þuml. möskvum, og
þegar þess er gætt að hver kvenn-
fiskur leggur frá 5—25 þúsund
hrognum, hvernig á nraður þá að
komast að þeirri niðurstöðu, að
fiskurinn geti eyðilagzt. Væri ár-
lega veiðin margfalt meiri en nú
á sjer stað, gætum vjer skilið að
elzti og stærsti fiskurinn gæti
minnkað eða gengið til þurðar,
en að hvítfiskurinn í heild sirrni
eyðileggist, ef hann er vernd-.vður
unr ryðtímann, sem nú er, og
lögunum um stærð nröskvanna
fram fylgt, er allsendis á móti
eðli hlutarins. það mætti þá allt
eins uppástanda, að ef gömlum
nauturn, sauðum eða svínum væri
slátrað, mundi kynið alvcg eyði-
leggjast. Vjcr göngum nii út.
frá því, að hvítfiskur rleyi
úr elli eins og aðrar skepnur, ef
hann er ekki drepinn á annan
hátt áður, og vjer álítum jafn-
mikinn búhnykk að láta hann
deyja úr elli og úldna á vatns-
botninum, og ef bændur ljetu
kvikfjenað sinn deyja úr elli og
úldna út uur hagann í stað þess
að slátra honum sjer til fæðu eða
selja skrokkana á markaði.
Nú senr stendur eru Indíánar
hættulegri viðhaldi hvíttisksins en
nokkrÍK aðrir menn, því þeir eru
þeir einu, sem veiða hvítfisk til
muna á ryð-tíma og á ryð-stöðv-
um fisksins. Oss sýnist því meira
áríðandi, oð stjórnin semdi við þá
um að hætta veiði um ryð-tíma
hvítfisksins, en að banna hvítum
mönnúm að veiða gamla fiskinn
á öðrunr tíma árs. — Eins og
kunnugt er, er stjórnin hvervetna
að reyna að kenna Inv'íánum land-
búnað og reyna að venja þá af
að lifa af veiðum, því meðan þeir
lifa á veiðum verða þeir í sínu
gamla villta ástandi. það virðist
því æði-mikil mótsögn í því, að
tala um að banna öðruin mönn-
um hvítfisks veiði, eins og vissir
spekingar liafa gert, svo að Indí-
ánar hafi alla veiðina fyrir sig.
Að endingu viljum vjer taka fram
að þar sem fylki þetta er að byggjast,
|iá er nauðsynlegt að lilynna að öllum
þeim fyrirtækjum, sem fátækir innflytj-
endur geta fengið atvinnu við. Atvinnu-
vegirnir eru ekki svo margir í fylkinu,
að fært sje að drepa neinn þeirra með
heimskulegri löggjöf. Fylki þetta væri
auðugra, fólksfleira og lengra á veg
komið, ef ýmsir pólitiskir bögubósar
ljetu viðburðina hafa sína eðiilegu rás,
( stað þess að hleypa öllu i uppnnm
út af engu. Og hver maður, sem hefur
augun opin meir en til hálfs, getur sjeð,
að þetta hvítfisks-ej'ðileggingar-veður er
ekkert annað en moldryk, sem feykt er
upp af vissum pólitiskum fýsibelgjum
í einliverju eigingjörnu nngnamiði, sem
síðar mun koma í ijós. Oss þykir illt
ef landar vorir láta blindast af rykinu,
og ljá fylgi sitt til að evðileggja fiski-
veiða atvinnuveginn. Það væri gleði-
legra að sjá þá mj nda fiskiveiöafjelag og
fá sinn skerf af þeim ágóða, sem fiski-
verzlanirnar færa eigendum sinum. En
þó þeir ekki sjeu þess megnugir enn,
er vonandi að það verði með tímanum,
og undir öllum kringumstæðum væri
rangt, að ijá fylgi sitt þeim, sem vilja
eyðileggja þennan atvinnuveg, þó mað-
ur ekki geti notað liann sjálfur.
Yjer munum síðar minnast á grein
þá, sein er rjett á eptir hr. G. E., nni
sama efni, sem „Nýlendubúi" er skrif-
aður undir.
149
vinkoaa hennar hljóp kring um borðið til þess að sjá
þær vel. Þar var erfðaskráin, aptan á lierðunum. Fisk-
blekið hafði reynzt ágætlega, og tattóveringin var eins
greinileg eins og hiín hafði verið fyrstn daginn, og
það var enginn vafi á þvi að þannig mundi lnín hald-
ast þangað til hin siðasta æfistund Ágústu ’rynui upp.
„Jæja“, sagði Lady Holmhuist, „jeg vona að þessi
ungi maður verði yður eins þakklátur eins og vera
ber. „Jeg hefði þurft að elska mann mjög keitt“, og
hún leit á Ágústu líkt því sem eitthvað byggi undir
orðum lienuar, „til þess að geta fengið af mjer aö
láta fara svona með mig fyrir lians skuld".
Ágústa blóðroðnaði við þessar dylgjur, og sagði
ekki neitt. Klukkan 10, rjett þegar þær voru liálfnaðar
með morgunmatinn, var ltlukkunni hringt.
„Þarna kemur hann“, sagði Lady Holmhurst og
klappaði saman höndunum. „Ja — ef þetta er ekki það
skrítnafta, sem jeg hef nokkurn tíma heyrt getið um!
Jeg sagði Jones að vísa honum hingað inn“.
Orðin voru naumast komin út af vörunum ú henni,
þegar þjóninn, sem var framúrskarandi hátíðlegur ásýnd-
um í sínum svörtu sorgarfötum, lauk hurðinni upp
og nefndi nafnið „Mr. Eustace Meeson“ með þessum djúpa
«g skipandi málrómi, sem þjónar, og engir aðrir en þjónar,
eiga yfir að ráða. Eitt augnablik varð þögn. Ágústa hálf-
*táð upp af stólnum, og settist svo niður aptur; Lady
liolmhurst sá, hvað hún átti bágt og brosti illgirnislega.
.Svo kom Eustace sjálfur, heldur laglegui, með ein-
: stökum tauga-óstyrk, og prýðilega uppdubbaður — i
frakka og blóm í einni nezlunni.
„O! komið þjer sælar“, sagði hann við Ágústu, og
rjetti henni höndina; hún tók fremur kuldalega i hana.
„Komið þjer sælir, Mr. Meeson", svaraði hún. „Lofið
;j)jer mjer að sýna Lady Holmhurst yður. Mr. Meeson,
148
hénliai*, skyítli sofa íieiil á hófi úppi á Íopti, og ekki
vera, eins og liún hafði haldið, að skolast fram og apt-
ur á sjáfarbotni. Ilún tók i höndina á Ágústu og
kyssti hana, og blessaði hana fyrir að hafa frelsað
barnið hennar, þangað til allt í einu að þjónniuu opn-
aði hurðina, og var ekki laust við að Ágústu þætti
vænt um það; þjónninn sagði, að tveir gentlemenn væru
komnir, og þyrftu endilega að finna Miss Smithers. Og
svo komst hún enn einu sinni i hendur sinna gömlu
fjandmanna, frjettaritarauna; og eptir |>á komu fulltrú-
ar frá gufuskipafjelaginu, og svo frjettaritarar, sem
höfðu ákveðnara verk af hendi að leysa; og þar á ept-
ir kom listamaður frá einu myndablaðinu, og fór fast
fram á, að þau sammældust á einhverjum vissum tíma,
og þó að hann talaði kurteyslega, þá fórust honum svo
orð, að auðheyrt var að hann var staðráðinn í að fá
erindi sinu framgetigt; og þannig hjelt þessu áfram,
næst, um því fram að miðnætti; þá flýtti hún sjer í
rúmið og lokaði dyrunum.
Morgunin eptir var Ágústa við morgunverðinn í
einstaklega snotrum flegnum kjól, sem Lady Holmhurst
liafði setit upp til liennar ásamt lieitu vatni. Hún hafði
aldrei verið í slíkum kjól fyrr, og það er sannarlegn
þreytandi að vera |>að í fyrsta skipti um hábjartan dag
— sannast að segja fannst henni hún gera álíka ódæði,
eins og reglumanni finnst hann hafa í frammi, þegar
honum er komið til að drekka sódavatn með kognaki
áður en hann kemst úr rúminu. En við þessu varð
ekki gert; og hún fleygði því sjali yfir herðarnar á sjer
og fór ofan.
„Góða mín, gerið þjer svo vel og lofið mjer að sjá“
sagði Lady Ilolmhurst, jafnskjótt sem þjónnin var kom-
inn út úr herberginu.
Ágústa stundi við, og tók af herðunum á sjer, og
14S
nógu mikið í London. Að þeim tíma loknum, hafði
hann þejar gengið fram hjá Ilammersmith og lieim
aptur, og nú var hann farinn að dragast í úttina til
Hanover-square. Þegar hann var þangað kominn. átti
hann ekki örðugt með að finna húsnúmerið. Ljós var
á því loptinu, sem samKvæmissalurinn var á, og með
því að kveldið var hlýtt, var einn af gluggunum opinn,
og kastnði lampaljósið daufri birtu gegnum gisin glugga-
tjöldin. Eustace fór yfir á hina hlið strætisins, hallaði sjer
upp að járngrindunum, og leit upp. Ilann fjekk fy'rirhöfn
sína borgaða, því að gegnum þunnu glaggatjöldin gnt liann
grillt í tvær konur, sem sátu hvor við nnnarar lilið á tyrk-
neskum legubekk, og sneru andlitunum að glugganum
og hann átti ekkert örðugt með að sjá, að önnur
þeirra var Ágústa. Ilún studdi hönd undir kinn og
tíilaði með alvörugefni við lagskonu sina. Ilonunt var
forvitni á a5 vita, tim hvað hún mundi vera að tnla,
og það var rjett að lionum komið að hringja, og gera
boð fyrir hana. Hvers vegna átti hann að vera bíða
þangað til morguninn eptir? En hann áttaði sig þegar
á því, að slíkt væri ómynd, og |>ó honum væri þnð
þvernauðugt, þá stóð haun þarna kyrr, þangað til lög-
regluþjónn einn, sem þótti grunsamt hvað hann glápti
áfergjulega, skipaði honum með liöstum málrómi að
flytja sig úr stað.
Það er vafalaust ljómandi skenuntileg athöfn, að
glápa á þá stúlku, sem maður ann, inn um opinn
glugga, þó að sú athöfn sje jafnframt nokkuð þreytandi;
eu liefði Eustace getaS heyrt cins vel eins og
hann sá, ef hann hefði getað heyrt samræðu þá setn
fór fram í samkvæmissalntim, þá mundi honum hafa
þótt enn meira urn vert.
Ágústa hafði einmitt verið að segja þanr part af
sögu siuni, sem kom við skjalinu merkilega, sem Uitt«