Lögberg - 24.06.1891, Blaðsíða 6

0
LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 24. JIJNI 1891.
(Franoh. frá 3. bls.).
Bergmann fyrir sin g(5ðu orð, sagði
að pað hefði verið ofarlega í sjer,
að f>að mundi tilgangslaust fyrir
sig, að gefa kost á sjer til [>essa
embættis sakir vanheilsu sinnar, og
f>ví fyndist sjer, að einhver annar
ætti að vera í þessari stöðu. En í
f>essu litla fjelagi gerði lítið til,
hver forseti væri. Prestarnir ynnu
hvort sem væri forsetaverkið í sam-
einingu. Hreyft hefði verið, að ein-
stök páfanáttúra og trúarofstækis-
andi væri 5 ræðumanni. Hann kvaðst
ekki kannast við, að sú ákæra væri
á neinum rökum byggð, og hugði
sjálfan sig fremur ,of linan en of
harðan í trúarmálum. Níðritum
hefði rignt yfir sig, og J>au rit
væru jafnframt níð um kirkjufje-
lagið. Sundrungin í Nýja íslándi
ætti að vera sprottin af trúarofsa
kirkjufjelagsins, og jafnvel hefði
verið sagt, að ef kirkjufjelagið f>yrði
að pynta menn og brenna, f>á mundi
f>að gera pað. Ræðumaður óskaði
eptir samvinnu kirkjupingsmanna til
að mótmæla slíkum hæfulausum á-
burði.
Sjera Friðrik J. Iíergrnann kos-
inn varaforseti í einu hljóði.
Sjera Hafsteinn Pjetursson var
kosinn skrifari, en hann baðst und-
an kosningu. Sjera Steingrímur
Þorláksson var svo kosinn í einu
hljóði.
Sjera Fr. J. Bergmann stakk
upp á G. Stefáni Sigurðssyni til
vara-skrifara, stutt af Sig. Kristó-
ferssyni. Samf>. í einu hljóði.
Indriði Sigurðsson stakk upp á
Arna Friðrikssyni til fjehirðis, stutt
af Sig. Kristóferssyni.
Árni Friðriksson baðst undaín
kosningu og stakk upp á H. Her-
mann, stutt af sjera Fr. J. Berg-
mann. Sjera Hafst. Pjetursson stakk
upp á Friðjóni Friðrikssyni, stutt
af J. Bergmann.
Uppástungum lokið samkv. til-
lögu sjera Fr. J. Bergmanns, studdri
af Tómasi Halldórssyni. Samf>. í
einu hljóði.
Kosning fjell pannig:
Árni Friðriksson 20 atky.
H. Hermann 2 —
Friðjón Friðriksson 4 —
Árni Friðriksson pannig kosinn
fjehirðir.
W. H. Paulson stakk upp á
H. Hermann til vara-fjehirðis, stutt
af Friðjóni Friðrikssyni. Sampykkt
í einu hljóði.
Stungið upp á af Friðjóni Frið-
rikssyni, stutt af Sigurði Kristófers-
syni, að enginn fundur verði hald-
inn næsta dag, pjóðhátíðardaginn.
Samp. í einu hljóði.
Forseti lýsti yfir pví, að sjera
Fr. J. Bergmann ætlaði um kveld-
ið kl. 8 að halda fyrirlestur í kirkj-
unni um lífsskoðanir.
Næsti fundur ákveðinn á föstu-
dagsmorgun kl. 9.
Fundi slitið.
3. FUNDUR
kl. 3 föstud. 19. júní. Sjera Jón
Bjarnason las Matt. 6, 10—7, 27, og
flutti bæn. Allir viðstaddir, sem
sýnt höfðu kjörbrjef, og auk pess
Kristján Abrahamsson, sem fulltrúi
frá Víðinessöfnuði. Fundargerning-
ur staðfestur.
Sjera Jón Bjarnason las upp
fundarreglur.
Sjera Fr. J. Bergmann las upp
og lagði fram svohljóðandi
Álit standandi nefndar.
Standandi nefnd peirri, sem
kosin var á 6. árspingi kirkjufje-
lagsins, sem haldið var við Icel.
River, voru falin að eins tvö mál
til meðferðar og íhugunar: hið fyrra
um breytingartillögu eina, sem frain
kom á síðasta kirkjupingi við 0.
grein grundvallarlaganna, og hið
síðara um játmng kirkjupingsmanna.
Um pessi tvö mál leyfir hún sjer
að leggja fyrir pingið svohljóðandi
álit:
I. Breytingartillagan við 6. gr.
Tillaga pessi fer fram á, að
orðinu „skal“ í 6. gr. verði breytt
og í stað pess komi: „sjerhver
göfnuður hefur rjett til að senda“
og að greinin skuli breytast í rjett
mál eptir pví. Nefndin fær ekki
sjeð, að breyting pessi hafi eigin-
lega nokkra þýðing. Þetta er al-
tnennt lagamál. Rjettindin felast í
skyldunni og skyldan í rjettindun-
um, svo að í raun oo> veru verður
pýðing orðanna mjög lík. En nefnd-
inni virðist fremur pörf á að styrkja
pá mcðvitund hjá söfnuðunum, að
pað sje sjálfsögð skylda peirra að
senda menn á kirkjuping en að
draga úr henni á nokkurn hátt.
Þegár einhver söfnuður sjerstakra
kringumstæðna vegna sjer sjer ekki
fært að rækja pessa skyldu, verður
liann að gjöra kirkjupinginu grein
fyrir pví og biðja um afsökun pess,
Tillagan fer einnig fram á, að
bætt sje aptan við 6. grein: „Komi
pað fyrir, að einhver söfnuður sendi
ekki erindsreka á kirkjupingið,
verður söfnuðurinn samt að senda
pinginu áhtsmál og önnur skilríki
fyrir pað ár“.
Nefndin sjer ekki ástæðu til
að lengja greinina með pessari við-
bót. Að sá eða peir söfnuðir, sem
ekki senda menn á kirkjuping gjöri
einmitt pað, sem tillagan fer fram
á, liggur algjörlega í hlutarins eðli.
Nefndin finnur sjerstaka ástæðu
til að taka pað fram, að hún álít-
ur pað mjög óheppilegt, að einlægt
sje verið að breyta grundvallarlög-
um kirkjufjelagsins. Auðvitað er
langt frá, að pau sjeu svo full-
komin, að ekki sje unnt að bæta
pau. En hversu ófullkomin sem
pau eru, standa pau engan veginn
í sinni núverandi mynd fyrir fje-
lagsprifum. Sííelldar breytingar á
grundvallarlögum eru að eins til að
mynda los og rugling á fjelagshug-
myndinni og pess vegna ætti að
forðast pær á pví stigi, sein fje-
lagsskapur vor nú stendur.
II. Játningarmálið.
Nefndin ræður pinginu til að
sampykkja eptirfylgjandi játning,
sem undirskrifuð sje af prestuin og
erindsrekum safnaðanna, pegar eptir
setning hvers kirkjupings:—
Vjer undirskrifaðir prestar og
kirkjupingsmenn endurtökum hjer
með hina lútersku trúarjátning safn-
aða vorra, er vjer sem meðlimir
hinnar lút. kirkju áður höfum gjört,
og skuldbindum oss hátíðlega til
að starfa á pessu kirkjupingi og
heima í söfnuðum vorutn, að peim
málum, sem hjer verða sampykkt,
samkvæmt grundvallarlögum kirkju-
fjelags vors og tilgangi peirra.
B. J. Bergmann. Jðn Bjarnason.
Fr. Frtðrikeson.
Uppást. frá sjera Fr. J. Bergm.,
st. af sjera Hafst. Pjeturss., að álit
stand. nefndar sje lagt á borðið.
Samp.
Nefndinni sem íhuga skyldi
ársskýrslu forseta, falið með fund-
arsampykkt að veita móttöku kirkju-
pingsmálum.
Þar næst hjelt sjera Hafsteinn
Pjetursson fyrirlestur um eilíja ó-
farsœld. Á eptir fyrirlostrinum
skýrði forseti frá, að sjera Magnúsi
Skaptasen og hr. Birni Pjeturssyni
hefði verið boðið að taka pátt í
uinræðum út af peim fyrirlestri, og
peir hefðu pegið boðið, en pó með
pví skilyrði, að 3 aðrir menn, er
peir sjálfir veldu, fengju líka að
taka pátt í peim umræðum. Þessu
hefði hann neitað í samráði við aðra
presta kirkjufjelagsins, en hins
vegar liefðu peir, upp á væntanlegt
sampykki pingsins, boðið, að af
kirkjufjelagsins hálfu skyldu að eins
tveir menn taka pátt í pessum uin-
ræðuin. Till. frá W. II. I’aulson,
studd af M. Paulson: „Fundurinn
sampykkir ráðstöfun prestanna við-
víkjandi umræðum út af fyrirlestri
sjera Hafst. Pjeturssonar11. Samp.
Til pess að taka pátt í pessum
umræðuin kaus pingið sjera Steingr.
N. Þorláksson og sjera Fr. J. Berg-
mann. Því næst hófust umræðurn-
ar. Fundi slitið kl. 12jþ
4. FUNDUR
var setiur kl. 2 e. in. Forseti gat
pess, að enn væri einn nýr kirkju-
pifigsmaður kominn, Gunnlaugur E.
Gunnlaugsson frá Brandon, sem
hefði afhent sjer kosningarskýrteini
sitt frá Brandon-söfnuði. Afhenti
forseti kjörbrjefanefndinni skýrteinið
og lagði nefndin til, að kjörbrjefið
væri sampykkt. Var svo gert.
Gjörðabók frá síðasta fundi upp-
lesin og sampykkt.
Þá var framhaldið umræðum
peim, er byrjaðar voru á seinasta
fundi.
Kl. 4-| bar sjera Steingrímur
N. Þorláksson upp uppástungu um
að umræðum yrði slitið, stutt af
E. H. Bergmann. Sampykkt.
Sjera Steiijgrímur N. Þorláks-
son stakk upp á að taka fyrir álit
hinnar standandi nefndar, stutt af
sjera Fr. J. Bergmann og var pað
sampykkt.
Sjera Fr. J. Bergmann skýrði
frá, að nefndarálitið væri komið í
prentsmiðjuna. En hann kvaðst
muna nefndaráiitið svona hjer um
bil. Fyrri hluti nefndarálitsins væri
um breytingartillögu, sem færi fram
á, að grundvallarlaganna 6. grein
yrði breytt svo, að söfnuðirnir væru
eigi skyldaðir til, heldur hefðu að
eins rjett til að senda erindsreka á
kirkjuping, par sem peir nú sam-
kvæmt grundvallarlögunum væri
skyldir til pess. Nefndinni hefði
ekki pótt ástæða til að taka pessa
tillögu til greina, enda væri skylda
og rjettur syo nátengt, par sem
öllum skyldum fylgdi rjettur og öll-
um rjettindum skylda. Hann vildi
helzt breyta sem minnst grundvall-
arlögunum en reyna að gera sem
mest úr peim. Seinna, pegar kirkju-
fjelagið væri orðið eldra og prosk-
aðra, væri hægt að breyta grund-
vallarlögunum eða bæta við pau.
Sjera Steingrímur JJ. Þorláks-
son studdi uppástungu sjera Hafst.
Pjetursson.
F. H. Bergmann stakk upp á
að umræðum yrði lokið, stutt af
S. Jónasson. Sampykkt.
Tillaga nefndarálitsins í fyrra
hluta nefndarálitsins sampvkkt í einu
hljóði.
Síðari hluti nefndarálitsins var
síðan tekinn fyrir.
Sjera Fr. J. Bergmann las upp
uppástungu nefndarinnar um undir-
skript presta og fulltrúa undir játn-
ingu um trú sína, eptir setningu
kirkjupinga, og gat pess, að petta
væri nokkurs konar pingeiður, enda
hefði reynslan sýnt, að slíkur ping-
eiður ekki óparfur. Málið hefði
lengi legið fynr og væri nú von
um, að pað yrði útkljáð.
Sveinn Sölvason studdi tillögu
nefndarinnar.
Sjera Hafsteinn Pjetursson sagði
að nú væri málið komið í bezta
horf, enda væri slík undirskript ekki
annað en endurtekning á játningu
manna, pegar peir hefðu gengið inn
í kirkjufjelagið.
Sigtr. Jónasson sagði, að menn
ættu ekki að kynoka sjer við, að
vinna á ný heit, sem peir liefðu
áður unnið.
Jón Skanderbeg sagðist áður
hafa verið á móti pessu máli, en
nú væri hann ánægður með petta
nefndarálit og mundi greiða með
pví atkvæði sitt.
Gunnl. F. tíunnlaugson áleit
hættulegt heitið í uppástungu nefnd-
arinnar um að vinna fyrir sampykkt-
um kirkjupingsins í söfnuðunum, t.
d. pegar um menn væri að ræða,
sem yrðu í minni hluta í einhverju
kirkjupingsmáli.
Sjera Jón Bfarnason: (sem
vjek úr forsæti) sagði að í seinustu
ræðu hefði komið fram öfug skoðun
á fjelagsmálum yfir höfuð, sem væri
mjög almenn meðal íslendinga.
Maður yrði að vera trúr sínu fje-
lagi og minni hlutinn yrði að beygja
sig undir meiri hlutann. Menn vildu
eiginlega láta minni hlutann ráða í
fjelagsmálum. Svo framarlega sem
maðurinn gæti verið í fjelagiuu,
væri hann skyldur til að vinna að
vilja meiri hlutans, pó hann sjálfur
hafi orðið í minni liluta. Maður
verður að pola pað að verða undir,
ef maður annars ætlaði að vera í
nokkrum fjelagsskap. Þetta pyrftu
allir íslendingar og yfir höfuð allir
Norðurlandabúar að læra af hjer-
lendum mönnum. í tíma og ótíma
pyrfti ?ð brýna pað fyrir kirkju-
fjelagsskapnum, að menn ættu og
yrðu að vera honum trúr. Af pví
að menn hefðu ekki gert sjer petta
Ijóst, hefðu ýmsir kirkjupingsmenn
oltið út úr fjelagsskapnum.
Jóni Björnssyni fannst nefndar-
álitið bæði Ijóst og frjálslegt og
óskaði að gengið yrði til atkv.
Sjera Hafst. Pjetursson áleit
ekki hættulegt atriði pað, sem G.
E. Gunnlögsson hefði bent á, par
sem pað væri ekki annað en hið
sama, sem menn hefðu áður undir-
gengizt.
G. E. Gunnlögsson hjelt pví enn
farm, að atriðið væri hættulegt og
sagðist ekki geta fallizt á pað.
Forseti skýrði fyrir pingmann-
inum, að petta værí pað sama, sem
að skrifa undir grundvallarlög kirkju-
fjelagsins.
E. PI. Bergman sagði, að al-
staðar væri svo, að minni hlutinn
yrði að bcygja sig undir meiri hlut-
ann; á pví prinsípi væri öll laga-
setning byggð, sagði að sjer pætti
nefndarálitið snilldarlegt í alla staði.
Sjera Steingr. N. Þorláksson
skýrði málið um meiri og minni
hluta með dæmi úr Dakota ríkinu.
Þar sem minni hlutinn í prohibi-
tions-málinu hefði orðið að beygja
sig undir meiri hlutann.
Síðan var gengið til atkv. og
var tillaga nefndarinnar sampykkt
með öllum atkv. gegn einu.
Nefndarálitið í heild sinni síð-
an sampykkt í einu hljóði.
Næsti fundur ákveðinn kl. 9
á laugardagsmorguninn.
Fundi slitið.
5. FUNDUR
var settur laugardaginn 20. júní
kl. 9 f. m.
Eptir að sálmur var sunginn,
las sjera Hafst. Pjetursson 16. kap.
í Matth. guðspj. og hjelt siðan bæn.
Gjörðabók frá síðasta fundi upp
lesin og sampykkt.
Sjera Stgr. N. Þorláksson for-
maður nefndarinnar, er íhuga skyldi
ársskýrslu forseta, og veita kirkju-
pingsmálum móttöku og raða peim
niður, las upp nefndarálit svo hljóð-
andi:
Við, sem kvaddir vorum til pess
að yfirvega skýrslu hins háttvirta
forseta kirkjufjelagsins, leyfum okk-
ur að láta pað álit i ljósi, að hann
eigi miklar pakkir skillð fyrir elju
pá og alúð, sem hann eins og að
undanförnu — prátt fyrir talsverðan
heilsubrest — hefur sýnt við öll
málefni fjelagsins á pessu ári.
Við leyfum okkur einlæglega
að vekja athygli pingsins á bend-
ingu forsetans um pað, að efnilegir
námsmenn verði hvattir til pess, að
leita sjer menntunar á æðri lútersk-
um skólum hjer í landi; pað má
vænta pess, að peir menn verði
framvegis til mikils gagns og efl-
ingar kirkjufjelagi voru.
Málefni pau, sem við ráðum
pinginu til að taka til meðferðar,
eru pessi:
1. Um úrgöngu sjera Magnúsar
J. Skaptasonar og nokkurra safn-
aða í Nýja íslandi úr kirkju-
fjelaginu,
2. Skólamálið.
3. Sameiningin og barnablað.
4. Meðöl til fjárstyrks söfnuðunum.
5. Bindindismálið.
6. Um styrk handa Runólfi Run-
ólfssyni í Utah.
N. S. Thorlakson. Fr. Friðriksson^
Nefndarálitið borið undir atkv.
og sampykkt.
Þá var tekið til umræðu málið
um úrgöngn sjera Magwúsar Skapta-
sonar og nokkurra safnaða í Nýja
Islandi.
Sjera Hafst. Pjeturss. áleit málið
stórt, par sem pað stæði í sam-
bandi við prestsleysis-málið í Nýja
íslandi, og stakk upp á nefnd,
stutt af Sig. Kristóferssyni.
Magn. Paulson áleit ekki rjett
að setja nefnd í málið nú strax,
par sem mál sjera M. Skaptasonar
og prestsleysismálið væri tekið fyrir
í einu. Vildi fyrst heyra álit og
tillögur kirkjupingsmanna úr Nýja
íslandi. I.agði til að málið yrði
rætt um stund, stutt af A. Friðrikss.
Uppástungunni um nefnd frest-
að um stund.
Þorv. Þórarinsson bar fram uppá-
stungu frá Bræðra-söfnuði, sem sam-
pykkt var á fundi par, svo hljóð-
andi:
„Að fyrirspurn sje gerð um
pað, hvort pað hafi ekki verið lög-
legt að afsegja sjera M. ,1. Skapta-
son, samkvæmt pví sem fram hefur
komið um trúarskoðanir prestsins“.
Sagði að trúarskoðanir sjera M.
Skaptasonar sjeu orðnar í seinustu
tíð svo á reiki, að fáum í Nýja
íslandi mundi Ijóst, hverjar pær
væru. Þess vegna hefði söfnuður-
inn hafnað pjónustunni hans. I.as
síðan upp ályktun svo hljóðaiidi
frá fundi 7. júní 1891:
„Fundurinn tók pá ályktun við-
víkjandi prestleysi safnaðarins, að
ef ekkert bættist úr pví á árinu, pá
treysti söfnuðurinn forseta kirkju-
fjelagsins til að vera sjer hjálp-
legur um prestspjónustu um ó-
ákveðinn tíma.“
Sagði, að að eins 2 söfnuðir væru
lausir við sjera Magnús og sæju
peir sjer pess vegna ekki fært að
ráða prest, en söfnuðir fælu pað
forseta kirkjufjelagsins að ráða mál-
inu til góðra úrslita.
Sjtra Jón Bjarnason (vjek úr
forsæti) sagðist ætla að leggja fram
ýms plögg og skýrslur pessu máli
viðkomandi. Las síðan upp eptir-
fylgjandi skjöl:
Háttvirti herra forseti!
Hjermeð læt jeg yður vita, að
jeg nú pegar segi mig úr hinu
evangelisk lúterska kirkjufjelagi ís-
lendinga í Ameríku, og bið yður
pví, að strika nafn mitt út af skrám
pessa umgetna fjelags.
Hnausum, 3, apríl 1891.
Magnús J. Skaptason
(prestur Ný-íslendinga).
Til
forseta liins ev. lúterska kirkjufjelags
íslendinga í Ameríku.
Sj era Jóns Bjarnasonar
Winnipeg.
Hjer með segir Breiðuvíkursöfn-
uður í Nýja íslandi sig úr hinu
evangeliska lúterska kirkjufjelagi fs-
lendinga i Vesturheimi. Þetta rar
sampykkt 1 eitiu hljóði á lögmæt-
um safnaðarfundi Breiðvíkinga 4. p.m.
í nafni safnaðarins tilkynnum
við yður petta.
Breiðuvíkursöfnuði 6. apríl 1891.
Gunnar Helgason. Sigurðr J. Vldal.
forseti. ritari.
Til
Rev. Jóns Bjarnasonar
forseta kirkjufjelagsins.
Árnes p. 10. apríl 1891.
Samkvæmt ályktun Árnessafnað-
ar á safnaðarfundi, sem haldinn var
pann 9. apríl 1891 tilkynnist hjer
með
Að par eð sjera Magnús J.
Skaptason, prestur pessa safnaðar, hef-
ur nú látið í Ijósi, að hanu neiti
eillfri útskúfun og að pessi trúar-
bragðaskoðun ekki muni geta sam-
rýmzt kirkjufjelagslögunum, en par
eð söfnuður pessi hefur samt á ný
samið við tjeðan prest um pjónustu
hans eptirleiðis, pá segir pessi söfn-
uður sig hjer með úr kirkjufjelagi
hins evangeliska lúterska kirkjufje-
lags íslendinga í Vesturheimi.
J. Helgason,
skrifari Árnessafnaðar.
Gimli, 13. april 1891.
Rev. Jón Bjarnason,
forseti hins ev&ngeliska lúterska
kirkjufjelags ísl. í Vesturheimi.
Háttvirti herra!
Á almennum safnaðarfundi £
Gimlisöfnuði, sem haldinn var pann
31. fyrra mán., var eptirfylgjandi
uppástunga borin fram af fundinum
og samþykkt með meiri hluta atkv.:
„Þessi fundur lýsir pví hjer með
yfir, að hann segir sig úr lögum,
og öllum fjelagsskap við hið evan-
(Framh. ú 7. hls.).