Lögberg - 04.04.1894, Blaðsíða 2

2.
LÖGBEI;G MlÐVIKUl ACUnN 4. APRÍL 1894.
z rq.
Gei;B út aB 148 Princess Str., Winnipeg Man
oí Tht Lögberg Printing & Publishing Co'y,
(Incorporated May 27, l89o).
Ritstjóri (Editor):
EINAR HJÖRLEIFSSON
Bosiness manager: fí, T. fíJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar í
skipti 25 cts. fyrir 30 orS eSa 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuSinn. Á stærri
auglýsingum eSa augl. um lengri tlma at
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verSur aS tii
kynna tkrijlega og geia um fyrvtrandi bó
staS jafnframt,
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaSsins er:
TKE LÓ'CBEKC PRINTINC & PUBLiSH. CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er
EDITOR LdOBERO.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN
-- MIDVJKUDAOIKN 4. APRÍL 1894. —
Samkvæm íanaslögum er uppsögn
kaupanda á blaOi ógild, nema hann
skuldiaus, þegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld viö blaö-
iö flytr vistferlum, án þess aö tilkynna
heimilaskiftin, þé er þaö fyrir dómstól-
unum élitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
móti syðra verða að brjótast hundruð
mílr.a gegnum J>jetta furuskóga til
f>ess að komast á gnllstöðvarnar, f>á
liggur allt í diinf.logni með canadisku
námana, en f>ar á rnóti er búizt við
reglulegu „boomi“ trieð vorinu á J>ess
um stöðvum sunnan landamær&nna
Reyndar er nokkuð unnið að gull
grepti f Rainy Lake hjeraðinu Canad
meginn, en pað sýnist ekki vera af
miklum krapti, og víst er um f>að, að
eitt I ekki hefur orðið neitt svipaður ágóði
af peim náinuin eins og talað er um
syðra, enda er fullyrt af mönnjm, sem
hafa kynnt sjer málið, að sögur St.
Paul-blaðanna um auðæfin 1 námum
pessum sjeu herfilega yktar.— Blað
Commercial varar menn við að flytja
með vorinu til pessara gullstöðva, sem
menn hafa verið að streyma til jafn-
vel um háveturinn. Fátækir menn
hafa ekkert pangað að gera, segir
blaðið. t>ar eru engir stórir bæi
par sem unnt sje að fá vinnu, og pað
parf allmikið fje til J>ess aðgeta byrj-
að á að vinna gullið, eins og par hag-
ar til. Það f>arf vitaskuld allmikinn
vinnukrapt til pess að vinna námana
en fyrst f>arf fjeð að fást, og ganga
má að pví vfsu, að vinnukraptur, sem
samsvarar þeim höfuðstól, er enn er
fenginn,
svæði.
sje pegar kominn á petta
ty Eptirleiöis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðiö sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til.vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn
ingar eptir hæfllega lángan tíma, óskum
vjer, aö þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaöið
fullu veröi (af Bandaríkjamönnum),
og frá ísiandi eru íslenzkir pen
ingaseðlar teknir gildir fullu verSi sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. O. Money Orders, eða peninga í Iie
giatered Letter. Sendið oss ekki bankaá
▼fsanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Stórblaðið 7'imes í Lundúnum
hefur fyrirfarandi flutt margar og
rækilegar greinar um Canada, og er
niðurstaðan af peim hugleiðingum á
pessa leið: „Frá ölium bliðum virð
ast horfur Canada vera mjög gleði-
legar. Hún er stórum að aukaverzl-
un sína við Stórbretaland. Hún hef
ur von um batnandi viðskipti við
Bandarfkin. Lánstraust hennar stend-
ur betur en nokkuirar annarar stórny
iendunnar í brezka alríkinu. Hún er
ágætlega búin undir framfarir heima
hjá sjer, og hún er ^reiðubúin til að
að taka á móti peim mannfjölda, sem
hana hefur skort framar öllu öðru.“
Mjög mikið hefur menn furðað á
pví, að Ottawa-stjórnin skyldi ekki
nema tollinn af bindingapræði. Nú
pykjast menn hafa fundið or-
sökina. Stjórnin hefur nylega
stofnað verkstað fyrir pá vöru
f sambandi við betrunarhúsið í King-
ston, gefið einum vildarmanni sfnum,
John Comior að nafni, $40,000 til pess
að koma pví fyrirtæki á fót, og befur
sannazt fyrir rjetti að maðurinn vonar
að græða sjálfur $10.000 til $15.000
af peirri upphæð. „I>að er naumast
hægt að búast við pví“, segir Winni-
peg Tribune, „að stjórn, sem á sjálf
í>ví er stöðugt haldið fram af
íhaldsflokknum hjer í landinu, að pað
sje eðlilegra fyrir Canadamenn að
leggja aðaláherzluna á verzlun við
Breta en á verzlun við Bandaríkja-
menn, að æskilegra sje að eiga verzl-
unarviðskipti við 40 millíónir manna
í 3000 mflna fjarlægð, en við pær 60
millfónir, sem eru næstu nágrannar
okkar, og er gerð grein fyrir pví á
pann hátt, að Canada framleiði aðal-
lega sömu vörutegundir eins og Banda-
ríkin, og pessi lönd sjeu pví fremur
keppinautar en skiptaviuir. \ erzlun
arskýrslur Canada sýnast styrkja pessa
staðhæfing, að pví er snertir Ontario
°g Quebec, pó að McKinley-lögin
sjeu vafalaust að nokkru völd að við-
skiptaskorlinum, sem par hefur átt
sjer stað. I>au bægðu frá Bandaríkj-
unum allmiklum hluta af Canada-við-
skiptunum, og verður vafalaust mikil
breyting á pví efui ef takast skyldi
að koma Wilsons-frum varpinu gegn-
um congressinn svipuðu pvf sem pað
var frá höndum fjármálanefndarinnar
í fulltrúadeildinni. En jafnvel prátt
fyrir McKinley-lögin verður ekki hið
sama sagt um Manitoba og Norðvest-
urlandið eins og Ontario og Quebec f
pessu efni. Síðasta ár voru fluttar
frá Manitoba til Bandaríkjanna ak-
uryrkjuafurðir fyrir $212,000. en
til Stórbretalands fyrir $33,641 að
eins. Af verksmiðjuvörum sendi
Manitoba ekkert til Stórbretulands,
en fyrir $64,873 til Bandaríkjanna.
Af ýmiskonar öðrum Manitoba-vörum
keyptu Bandarlkjamenn á síðasta ári
fyrir $16,925, en Bretar ekkert. Alls
námu vörur, sem fluttar voru á síð-
astaári frá Manitoba til Stórbreta-
lands $497,023, en $664,865 til Band-
aríkjanna, og eru I báðum tölunum
innifaldar vörur, sem ekki voru af-
urðir fylkisins. Að pví er British
Columbia snertir, er munurinn enn
meiri, vörur fyrir $32,295 til Stór-
bretalands og fyrir $224,428 til Band-
aríkjanna. En vitanlega hlytu við-
skipti vestur-Canada við Bandaríkin
að aukast afarmikið, ef hægt væri aí
lynda flokksins í sambandspinginu,
pað á Ottawa-ráðherrana, að peir hefðu
viljandi sagt ósatt um samninga til-
raunir sínar við Bandaríkjastjórn, í
f>ví skyni að tálma nánari viðskiptum
milli pessara landa, og æsa upp cana-
diska kjósendur. Þessari alvarlegu
sakargipt hefur enn ekki verið neitað
af Ottawastjórninni.
HEIMILID.
Aðsendar gveinar, frumsamdar og þýdd
ar, sem geta heyrt undir „Heimilið11'
verða teknar með þökkum, sjerstaklega
ef þær eru um bi/skap, en ekki mega
þær vera mjög lar.gar. Ritið að eins
öðrumegin á blaðið, og'sendið nafn yðar
og heimili; vitaskuld verður nafni yðar
haldið leyndu, ef þjer óskið þess. Ut
anáskript utan á þess koDar greinum
Editor „Heimilið11, Lögherg, Box 368
Winnipeg, Man.]
t>AÐ ÞARF AÐ PLÆGA BISTUE.
Sjerhvert akuryrkjufjelag í landi
pessu ætti á hverju ári að reyna sig
hvert við annað með plægingu og sjá
hvert gæti gert bezt. Plægingar-list
in er yfir höfuð allt of inikið vanrækt.
Góð plæging liggur einmitt til grund
vallar fyrir góðum búskap, og bónd-
inn, sem sendir ónýtasta manninn
hei milinu, eða einhvern skeytingar-
lítinn dreng, út til að plægja jörðina,
gerir sig sekan í stórri yfirsjón. Sá
sem plægir verður að hafa Ijósa hug-
mynd um, hvað mikið er komið undir
pví verki, sem hann er að vinna. Áð-
ur en hann fer að plægja, verður
hann vita hverju á að sá í pann og
pann blettinn, pví ekki má plægja
jafndjúpt fyrir allt, jafnvel pó sumir
bændur virðist aldrei taka neitt tillit
til pess, og plægi einlægt eins. Sumir
plægja pannig, að pað verður iniklu
harðara verk en pað parf að vera,bæði
fyrir pá sjálfa og skepnurnar; aptur
aðrir hafa plógförin hlykkjóttog enn
aðrir hafa pau ójöfn, bæði að breidd
og dýpt. Til pess að plægja vel út-
heimtist ekki eingöngu æfingu, held-
ur jafnframt stöðuga aðgæzlu og svo
vit á að haga plægingunni sem bezt.
C>að purfa engar sannanir fyrir pví, að
ekki hjálpi að láta pá vinna að plæg-
ing, sem annaðhvort ekkertkunna til
>ess verks, eða ekkert hirða um pað.
Ef menn ætlast til að plægingin grafi
svo illgresið, að pað verði fæða fyrir
>arflegri jurtir, pá verður plógfarið
að vera hreinskorið og beint. Sje
arðveginum ekki alveg snúið við,
svo grasið sjáist ekki ofanjarðar, pá
hefur maður ekki heldur hálft gagn
af plægingunni, og að mánuði liðn-
um verður illgresið aptur orðið eins
>riflegt og nokkru sinni áður.
Hrœrð eejg — Hrær 6 egg sam-
an við 2 únzur af srojeri, eina mat-
skeið af rjóma og ögn af salti. Hell
svo öllu á pönnu, og hrær í stöðugt
yfir eldi, pai til eggin fara að hlaupa.
E>á skal óðara bera petta á borð, á-
samt með reyktu eða söltu keti, elleg-
ar pá brauði steiktu á rist (toast).
FransJct toast — Saman við 1
vel peytt egg skal hræra 1 bolla af
ósúrri mjólk, og láta í ögn af salti.
Dýf svo brauðsneiðunum I blöndu
einni og einni I senn, og lát hverja
fyrir sig'draga í sig ögn af mjólkinni.
Brúna pær síðan á heitri pönnu, drep
á pær smjeri og ber á borð heitar.
Vjer ættum að leggja alla alúð á
að hafa matinn, sem vjer borðum,
ekki einungis bragðgóðan heldur líka
nærandi, og varast að fylla magann
með pví sem lítil eða engin næring
er í.
Lánveitentlur.
Kökuk,
binc.ingapráðar verkstað, sem einn | gen ^a bveiti hjeðan norðan að ótollað
vinurhennar hælir sjer af að hann
muni geta grætt á tíu til fimmtán pús-
und dollara, fari að færa niður tollinn
á bindingapræði. I>að væri til of
mikils mælzt-1.
Aður hefur hjer I blaðinu verið
m'nnzt á fólksstrauminn, sem í vetur
hifur átt sjer stað til Rainy Lake
hjeraðsins í Minnesota skammt fyrir
sunnan Canada-Iandamærin, par sem
vinna er í vændum við gullnáma.
Það er nokkuð einkennilegt, að pótt I stjórnin
málmurinti sje vitanlega miklu meiri auðvitað
norðan meginn landamæranna, og
pótt auðvelt sje að komast að honum I slíkri háðung.
peim meginn, par sem menn aptur á Mr. Charlton, einn af leiðtogum frjáls
til Minneapolis-millanna, og tollurinn
væri jafnframt numinn syðra af timbri
kolum og fiski frá Canada.
Niðurstaðan virðist pví óhjá-
kvæmilega verða sú, að pað mundi
verða afar-pýðingarmikið fyrir vestur-
Canada, ef unnt væri að koma á ein-
hverjum svipuðum viðskiptasamningi
við Bandaríkin, eins og vakað hefur
fyrir frjálslynda flokknum. Eptirpví
sem Ottawastjórnin segir, er ómögu-
legt að komast að slíkum samningi,
nema með pví móti að Bandaríkja-
ráði tolllögum Canada, og
er ekki til nokkur flokkur
manna í Canada, sem ganga vill að
En í síðustu viku bar
Nutmeg Cookies — Blanda sam-
an einum bolla af hvítasykri, tæpum
hálfum bolla af smjeri, priðjung úr
bolla af súrri mjólk, einu eggi, fjórða
part úr teskeið af sóda, og nóg af nið-
urrifnu „nutmeg“. Hnoða svo upp I
pað hveiti, parigað til að pað er mátu-
lega hart deig til að fletja út. Baka
við bráðan hita.
Sand Hart—Einn bolla af sykri,
hálfan bolla af smjeri, hálfan annan
bolla af hveiti og eitt egg á að hræra
og hnoða saman. Flet út punnt, og
sker kökurnar út kringlóttar. Ber á
pær hvítu úr einu eggi, og strá á
kanel og sykri.
ofni.
Bika í vel heitum
Soft Gingerbread — I>rlr bollar
af bezta sírópi (molasses), einn bolli
af púðursykri,einn bolli af smjeri, einn
bolli af ósúrii mjólk, tvær teskeiðar
af sóda, tvær teskeiðar af „allspice“,
og ein af engifer. Blanda pessu vel
saman, og hrær í pað sex bolla af
sigtuðu hveitimjeli. Baka í grunn-
um pönnnm.
Ginger Snaps— Hrær saman
einn pott af „molasses“, hálft pund af
púðursykri, einn bolla af bræddu
smjeri, sína matskeiðina af hverju:
möluðum negul, múskatblómi (mace),
kanel og engifer, og tvær vel fullar
matskeiðar af sóda. Hnoða svo upp í
petta hveiti par til deigið er orðið
hart, og baka I vel heitum ofni.
Herra ritstjóri!
Fyrir nokkru síðan birtistritverk
í blaðinu “Lögbergi” með yfirskript-
inni “Samtal milli Jóns og Bjarna”,
sem sannarlega purfti athugasemda
við, og prátt fyrir pað, að samsetning-
ur pessi hefur fengið megna mót-
spyrnu í orði kveðnu hjer í byggðinni,
hefur pó enginn opnað sinn munn til
pess að andmæla pví opinberlega, og
mun pað einkum vegna pess, að menn
hafa allt að pessu vonað eptir athuga-
semdum yðar I pá átt, sem pjerskýrð-
uð frá 1 9. blaðinu.
Er annars nokkurt vit í pví sem
talað er um lánveitinguna? Jeg lief
haldið, aðpað væri almennt viðurkennt
að lánstraustið eða lánveitingin væri
einhver liin mesta blessun, sem byrj-
endum landbúnaðarins mætir í pessu
landi, af pví að allur fjöldinn af ör-
snauðum landnemum á eingöngu pví
að pakka ánægju slna og sæmilega
vellíðan cptir 10 til 15 ára böskap.
Með pessa sannfæringu mína, og —
eptir pví sem jeg hefi komizt næst —
all-flestra annara kemur mjer pað
næsta undarlega fyrir sjónir, að jafn
skynsamur og pennafær maður og höf.
að samtali J. og B. er, skuli fá sig til
pess að leggja undir almennt álit jafn
ópolandi hugsunarvillur og pær, sem
koma fram í seinni hluta samtalsins,
meðal annars að svívirða pá einu menn-
ina, sem mestan og beztan pátt eiga í
öllum framförum landsins með pvi
fljúgandi fjöri, sem pær hafa brunað
áfram, ef ekki beinlínis, pá samt ó-
beinlínis með pví, að styrkja bænd-
urna með lánveitingum til pess að ná
sem a!lra fyrst peirri auðlegð upp úr
bújörðum slnum, sem pær geti I tje
látið; en hið fornkveðna: “bóndi er
bóstólpi, bú er landstólpi” á hjer við
engu síður en á íslandi, og mundi pað
óefað hafa átt sjer mjög langan aldur
að örsnauðir landnemar og alveg
hjálparlausir yrðu landinu að peirri
auðsuppsprettu til allra hinna stór-
kostlegu framfara sem lánveitingin,
og að mjög miklu leyti par af leiðandi
innflutningsstraumur manna frá Norð-
urálfunni, hefur framleitt hjer I Mani-
toba á örfáum árum.
t>að er ekki hyggindaskortur af
höf., að svívirða lánveitendur með
nafninu „okurkarlar“, sem beiti
„prælslegri meðferð“ við bændur fyr-
ir J>ær afleiðingar, sem bóndinn skap-
ar sjer sjálfur með of hugsunarlausri
lántöku, með öðrum orðum: að sví-
virða pau efni, sem I sjálfu sjer eru
til heilla og blessunar fyrir mann-
fjelagið, en sem geta, fyrir lieimsku-
lega og óhóflega vanbrúkun einstakra
manna, orðið peim hinura sömu til
óhamingju og eyðileggingar; pað er
algert ranglæti. Og petta er aðal-
punkcurinn, sem samtalið stefnir að,
og tildrögin að honum, svo sem:
skuldaveðbandið, borgunarvanskilin,
lagarjettur lánveitenda til veðsins m.
fl. par að lútandi, er allt skcðað 1
gegnum pá skuggsjá, sem ætlazt er
til að sýna aðalmyndina af hinni
„prælslegu meðferð okurkorlanna11,
og parf naumast að eyða rúmi I blað-
inu til pess að svara pví sjerstaklega.
Framfarirnar hjer í Manitoba tala
sjálfar fyiir pessu máli I svo sterkum
orðum og beinlínis, að engin sand-
hóla-bygging eða „Idealismus“ getur
komizt út fyrir sönnunarafl pað, sem
I peim liggur, með öðru móti en pvl,
að neita bændum og landinu um alla
framför.
Og svo skal jeg leggja frá rajer
pannann að pessu sinni vonandi eptir
athugasemdum yðar, herra ritstjóri.
Að eins vil jeg geta pess, að benda
mætti höfundi samtalsgreinarinnar til
pess að lesa grein,sem stendur I „Nor’
West Farmer“ fyrir næstl. febrúar-
mánuð eptir Mr. James Davidson,
Glenboro P. O., sem svo sannarlega
er mikilsvirtur bóndi fyrir J>Jggindi
og dugnað, enda er sú grein, hvað
viðvíkur lántöku bænda, rituð, eins
og flelrl búskapargreinar hans, með
peirri rjettsýni og pví viti, sem aflar
honum virðingar og vinsælda meðal
allra skynberandi inanna.
Brú P. P., 26. marz 1894.
Jón ólafsson.
Kostnaður við hveitiyrkju.
Mr. Björn Sigvaldason að Brú P.
O., Man,, hefur fyrir nokkru sent oss
ritgerð til svars upp á grein Mr. E.
G. um „Astandið I Argyle“. Sömu
dagana, sem vjer fengu pessa grein
B. S„ barst oss grein frá Mr. Jóni
Ólafssyni, líka svar gegn E. G., og er
greinin pegar prentuð í blaðinu. Yjer
teljum óparft að prenta fyrri partinn
af grein B. S., með pvl að J. Ó. hefur
tekið fram pau atriði, sem par er á
minnzt, en slðari partur greinarinnar
væn pegar kominn út, ef prengsli í
blaðinu hefðu ekki valdið drættinum.
Hann er á pessa leið:
Af pvl að jeg pykist hafa nokkra
reynslu að styðjast við viðvíkjandi
hveitiræktinni, ef til vill ekki öllu slð-
ur en Mr. E. G., og hef bæði sjálfur
tekizt á hendur akkorðsvinnu hjá öðr-
um og keypt mikla vinuu viO öllstörf
hveitiyrkjunnar pá skal jeg, með
nákvæmri hliðsjón af pví sem almenn-
ast viðgengst I pessari byggð, sýna
kostnaðinn við hveitiyrkju, og geri
jeg ráð fyrir að sá maður sem tekur
að sjer vinnuna leggi sjer allt tilsjálf-
ur hesta, verkfæri og fæði.
Ivostnaðurinn á liverri ekru er
pessi:
PIæ£ing........................$1.50
Herfing (unclir sáning) (12 ekrur
á dag).................... 0.30
Útsæði 1£ bush. f ekru á 50c... 0.75
Sáning með drill (12 ekr. á dag) 0.40
Sláttur á hveiti (10 ekrur á dag) 0.80
Band l^ pd. á 12c.............. 0.18
Reisa upp hveitið á akrinum (10
ekrur á dag)............... o.60
Samdráttur hveitis í stakka (10
ekrur á dag)............... 0.60
Flytja hveitið frá preskivjel I
kornhlöðu.................. 0.12
Draga til markaðar ($4.58 fvrir
100 bushel)................ 0.55
Þresking, 5c. á bushel, með faeði
preskimanna og fóðri fyrir
2 hestapör)............... 0.60
Samtals $5.98
Jeg geri ráð fyrir 12 bushela
uppskeru af ekru, eins ogMr. JónÓI.,
og pá, eins og mjög eðlilegt er, litlu
strái. En auðvitað fara sum atriði
pessa reiknings hækkandi eptir pví
sem stráið og kornvöxturinn er meiri;
virðist mjer sá kostnaðarauki muni
verða mjög líkur pvf sem Mr. J. Ó..
gerir ráð fyrir, nefnilega $5 af 80 bus-
helum, pað er sama sem 6J cent á
hvert bushel (ef til vill heldur meira).
Jeg vona J>að skiljist rjett að kostnað-
arreikningur minna við hveitiyrkjuna
er tveimur centum neðar en hjá Mr.
J. Ól. og á peim 90 ekrum, sem hann
tiltekur I skýrslu sinni, verður kostn-
aðarmunurinn $1.80.
Fyrstu plæging á landinu sleppi
jeg; hún álft jeg að fyllilega borgist í
verðhækkun landsins um $2.00 hver
ekra plægð, hvort lieldur er að ræða
um verð á landinu fyrir peningaláni
eða sölu á pví, enda er um sáralítið
óplægt land að ræða í pessari byggð
á heimilisrjettarlöndum. Vfðvíkjandi
hafragjöf handa tveimur brúkunarhest-