Lögberg - 07.02.1895, Blaðsíða 2
ODORKRG, FIMMTUDAÖINN 31. JANÚAR 1815.
Æskuár Edisons.
Æskuár Kdisons viiðastliafa ver-
ið eins full af skemtntilegum atburð-
um eins og æskuár Greeleys og Lin-
colns, og pað er svo að sjá, scm þeir
atburðir ætli að verða að þjóðsöjrurn
meðal Vesturheimsmanna. Blöðin
hafa sk^rt frá mörgum þoim atburðum,
meira t>g minna áreiðanlefra, eins og
frengur, en nú er nýloga komin út
ævisaga hins mikla uppfundninga-
manns, eptir W. Iv. L. Dickson og
Antoniu Dickson, sem talin er áreið-
anleg, með pví að „töframaðurinn“
hefur sjálfur yfirfarið hana. Hjer
skal getið fáeinna atburða frá æsku-
árum Edisons, sem bókin skyrir frá.
Edison hefur ekki kært gig um
að fá að vita svo að segja neitt annað
um fiorfeður sína, en pað að þeir hafi
verið hollenzkir, að langafi hans hafi
komið frá Amsterdam til New York
1737, og að hann hafi farið í gremju-
hug miklurn til Canada, pegar stjórn-
arbylting Bandari1rj«nna hófst, með
pví að hann var á bandi Englendinga.
Faðir uppfundningamannsins tók
pátt í Papineau uppreistinni í Caöada
1837—38, og pegar uppreistarmenn
irnis höSðu beðið lægra hlut, tókst
honum að komast inn í Bandaríkin og
sleppa við líflitá ept'r að geugið
182 rnílur. I.angafi Elisone varð nær
pvf 103 ára, afi hans varð meira en
103, faí\ir hans ex níræður og er enn
við beztu heilsu, og ein föðursystir
hans dó 108 ára gðojul. Uppfundn
ingamaðurinn sjálfur, Thomas Alva
Edison, er fæddur í M*l-n I Oh'° 11-
febr. 1847. Móðir hans vas sknzk og
vel fallin til að haldá houum til bók-
náms. 12 ára gamall var hann i^ð
ösla gegnum ýins pung sagnfræði-
leg og heimspckileg rit, og á peim
aldri lagði haun jafnvel <jt í að reyna
að lesa allar bsskurnar í bókhlöðu
mikilli í Detroit, og áður en komið
var fyrir hann vitinu með að slíkur
le3tur mundi ekki vera auðveldieti
vegurinn til þess að afla sje nota'-íA
drjúgrar menntunar, tókst honum að
lesa bækur, sem tóku upp fimmtán
feta rúm 1 bókhlöðu-hyllijnum!
FjórtáiPára gömlum tókst Edi
son að græða dálitla fjárupphæð, með
framtakssemit sem blöðin hafa opt
gert sjer mat úr. Þegar fregnin kom
um bardagann við Pittsburg Land-
ing, seldi hann frjettablöð á Grand
Trunk járnbrautinni, og f>á fjekk
hann telegrafistana fram með braut-
inni til þess að lofa sjer að nota hrað-
frjettaborðin á hinurn ýmsu járnbraut-
astöðvum til pess að auglýsa J>ar fyr-
irfram fregnina um bardagann; jafn-
framt fjekk hann ritstjóra einn til að
lána sjer 1000 eintök afvblaði sínu,
pangað til honum hefði tekizt að selja
pau; og að lokum fjekk hann vjelar-
stjórann á brautinni, sem hann lagði
af stað með, til að standa við á hverri
járnbrautarstöð fáeinum mínútum
lengur eti 111 var ætlazt. AfleiðingÍD
af þessu varð sú, að í hverri járn-
brautarstöð, sem lestin kom við á, Var
líkast upphlaupi, og blöðin, sem
drengurinn var að selja, komu<t upp
f 25 cent eintakið.
l>að var skömmu eptfr petta, að
nærri lá, að Edison brenndi járnbraut-
arlest mcð efnafræði-rannsóknum sín-
um. Hann hafði komið upp dúlitlu
labóratóríi í járnbrautarvagni peim er
hann hafðist við í með blöð sín. En
svo tókst einu sinni miður heppilega
til fyrir honum.
Vagoinn, sem hann gerði tilraun-
ir BÍnar í, var fjaðralaus og mesta
skrffli. Tappi hsisstist upp úr fesfór-
us-flösku, flaskan kastiðist hart niður
& gólfið, og svo kváknaði í vagninum.
t>að varð ekki mjög örðugt að slökkva
eldinn, en miklu örðugra að f£st við
reiði lestastjórans. Um marga min-
uði liafði hann fundið ódaun hinn
versta f vagninum og heyrt par smelii,
sem honum gazt síður en eigi að.
hæfa gaf lestarstjóranum tilefni til að
koma fram hefnd peirri, sem hann
hafði lengi práð, og á einni svip-
stundu var búið að fleygja dreng-
hnokkanum út á pallinn hjá einum
járnbrautarstöðvuuum, og par buldu
allar eigur hans á hausnum á lionum.
„I>etta atvik hefur gefið tilefni til
óteljandi skringisagna og skrípa-
mynda“, segja ævisögu-höfundarnir,
„en oss virðist menn aldrei hafa gert
sjer fulla grein fyrir, hve átakaníegt
petta var. Edison hafði óslökkvandi
fróðleiksporsta. Vagnskríflið, með
jafn-ófullkomnum útbúningi eing og
par var urn að ræða, var honum kær-
ara en hinar áctætustu staifstofur
n
vísindam., er vel hafa komið ár einni
fyrir borð í lífinu, og pað var hræðilegt
skakkafall, að nú skyldi allt verða
gert ónýtt. Af öllum hinum sorg-
legu byltingum í lífi Edisons — og
þærhafa verið margar—er ekkert hægt
að hugsa sjer huggunarsnauðara, en
pennan klæðlitla, horaða dreng, sem
stendur ráðaleysislegur á veginum
með brotin af peim eignum, er hann
unni svo heitt, allt í kring um sig og
sína elskuðu starfstofu og helgidóm
fram undan sjer. Ekkert af pví, er
síðar hefur gerzt í lífi hans, sýnir ljós-
legar, hve óbilandi kjarkur peim
manni hefur verið gefinn, heldur en
pað, hve stillilega hann tók óhappi
sínu, og að hann skyldi tafarlaust
setjast að með tilrauna-dót sitt í
Honum lá J>ví fremur við að líta á
Elison sem ópverra-strák heldur en
efni í e»nn af heimsins me3tu upp-
fundaingamönnum. Þessi síðasta ó-
kjallaranum undir húsi föður síns í
Port Huron“.
Snopptngarmr, sem lestarstjór,
inn gaf drengnum í reiði sinni, áður
en han.n fleygði honum út úr vagn-
inum, leiddi af sjer heyrnardeyfu
sem Edisou hefur stöðugt liðið af
Síðan. Næst tójc nú Edison sjer fyr-
ir hendur að leggja telegrafpráð ofan
á stauracrirðincr einai frá bænu.n
n o
Port Huroa til næstu járnbwautar-
stöðva. En um pað leyti vildi svo
vel til fyxir honum, að honura tókst
með mjcjg hugrakkri framgöngu að
bjarga barni telegrafistans par á járn-
brautarstöðvuiHim úr lífsháska, og
pað varð til pess, að hann komst par
inn á telegrafstofuna sem aðstoðar-
maður.
Seytján áæa gamall fann Edison
* upp verkfæri til pess að flytja hrað-
skeyti frá einum telegrafpráð til ann-
ar.% án pess nokkur maður pyrfti að
koma par nærri, og pótti mjög mikils
um veit. í telegrafista-stöðu sinni
flæktist hann víða, til Cincinnati,
.Vlemphis, Louisville, New Orleans,
oor svo aptur til Louisville, Cincin
nati og Port Hjuron. Svo fann haain
upp umbót á telegraf^ráðum, sem
liggja í vatni niðri, og sparaði sú
uppfundning Grand Trunk járubraut
arfjelaginu 15000 á ári. Fyrir pað
fjekk hann stöðu í Bo3ton 21 árs
gamall. Frá komu hans pangað er
skýrt á pes3a leið:
„Jeg liafði verið fjóra daga og
fjórar nætur á ferðinni“, sagði Mr.
Edfson, „og með pví að jeg hafði
mjög lítið sofið, var jeg ekki sem
riddaralegastur, allra slzt í saman
burði við telegrafistana í austurríkj-
unum, sem hjeldu sjer miklu meira
til, en starfsbræður peirra í vesturríkj-
unum. Yerkstjórinn spurði mig,
hyenær jeg gæti farið að vinna. ‘,,Nú
svaraði jeg. Mjer var svo sagt að
koma aptur kl. 5.50 síðdegis, og ná
kvæmlega á peirri stund kom jeg inn
í aðaltelegrafslofurnar, og var sýndur
manninum, sem var verkstjóri á nótt
um. Menn hentu mjög gaman að
pvf, hve kynlegur jeg var ásýndum,
og jeg komst að pví síðar, að nætur
telegrafistarnir höfðu borið ráð sín
saman um pað, hvernig peir gætu
gert ve«tanstráknum einhvern grikk.
Mjer var fenginn blýant og vísað að
New York præðinum nr. 1. Eptirað
jeg hafði ðeðið par allt að pví klukk
utíma, var mjer sagt að fara yfir að
borði einu, og vejjta viðtöku frjett
til Boston Ileralds, og höfðu samsær-
ismennirnir komið pví svo fyrir,
að einn af fljótustu telcgrs
istunum í New York átti að senda
hraðskeytið og gera út af við nýja
manninum. Jeg settist niður við
borðið, án pess mig grunaði hið
minnsta og New York maðurinn byrj-
aði í hægðum sínum. Jeg liafði van-
ið mig á einfalda og greiða rithönd,
án nokkurs útflúrs, og gat skrifað allt
að 45 til 50 orð á mínútunni, með pví
að smá-minnka stafina. Þetta var
nokkuð meiri flýtir en nokkur tele-
grafisti í Bandaríkjunum hafði. Inn-
an skamms fór New York maðurinn
að auka hraðann, og jeg átti auðvelt
með að laga mig eptir lionum. Þetta
hleypti fjöri í keppinaut minn, og
hann fór nú að hraða sjer svo sem
honum var framast mögulegt. Þá
var pað, að mjer varð litið upp, og sá
pá, að allir telegrafistarnir voru að
horfa yfir öxlina á mjer, og kankvísin
og forvitnin skein út úr andlitunum.
I>á vissi jeg, að pað átti að reyna að
leika á mig, en jeg ljel á engu bera,
hjelt ró!egur áfram með verk mitt,
og skerpti jafnvel blýantinn með
köflum, með pví að styðja fastara á
hann en endrarnær. NewYorkmað-
urinn fór pá að senda orðin ógreini-
lega og skella peim saman, en jeg var
pví vanur, að hraðskeyti væru send á
pann hátt, og ljet ekki pað fá á mig
hið minnsta. Svo var [ að loksins
pegar mjer fannst passi skemmtun
vera farin að ganga nógu langt, og
hafði lokið við að taka á móti frjett-
inni, að jeg opiaði ,,lykilinn“ með
hægð og sendi keppinaut mínum
petta hraðskoyti: „Heyrðu kunningi,
hættu pessu og sendu með öðrum
fætinum“. I>ú fjellst New York
manninum allur ketill í eld, og hann
fjekk öðrum manni verkið í hendur“.
Fyrir petta sniildarverk fjekk
Edison pegar virðingu starfsbræðra
sinna, og vestanpilturinn varð tafar-
laust talinn með hinum helztu í fje-
lagsskap peirra.
Eptir petta fór hver merkisupp
fundningin að reka aðra hjá Edison;
meðal annars lagði hann eigi mjög
löngu eptir petta grundvöllinn fyrir
hið núverandi telegraf-fyrirkomulag.
Ein uppfundning hans, „quadruplex
systemið“ svo kallaða, er talin hafa
sparað 815,000,000 í Ameríku.
Að skammdegisins rökkri hinn glaði
dagur varð,
Er pú, sem gloðiljósum pinn lýstir
allan l>æinn,
Varst lífs af himni gengin í kalda
dauðans æginn.
Djer lífið var, sem öðrum, ei allt af
vor og sól
Nje innilegust biíða <>g hjarta pínu
tkjól,
Þvi frjálsraannlega hyggjan og skarpa
skörungslundin
Yið skammt pann varð að una, sem
rjetti tómleg stundin.
Þú mæltir aldrei æðru nje hræddist
harmasköp,
Þú horfðir beint á lífið með öll pess
stjörnuliröp:
Þær hverfa, gjafir lífsins, sem hjörtun
veikja og særa,
En hinsta gjöfin tímans er hvíldin
langa’ og væra.
Og beisk var raunastundin, sem
prengdifast að pjer,
— Af peirri tíð er myndin í huga
dregin mjer—,
Er sjálf á leið til grafar pú son pinn
látinn kystir
Og sazt með tár í augum, er burt frá
pjer hann mistir.
Núhvílistpú hjá honum, og sofðu
sætt og rótt,
Þín sakna pínir vinir.— Jeg býð pjer
góða nótt.
Og pakka fyrir velgerð og vinsamlega
kynning,
Við vonum hjer og trúum og geym
um pína minning.
lö. jan. 1895.
Kr. Stefánsson.
Guðrún Jakobstlóttir.
Mrs. J. Einarson, f. 19. júlí 1863, gipt 16. jan
1889, d. 2 4. okt. 1894-]
í drunga út við sjónhring pá kvaddi
kveldið sól
Og kuldann haust3Íns lagði uin nakið
foldar ból,
í tungls og sólalausa’ og svarta næt
urarma
Fjell sorgarmædda lifið með tárin
sinna harrna.
Jeg man hvað dimrna nóttin var
hörmuleg og liljóð—
Þú heimili pitt kvaddir, og sólin
kvaddilóð;
Við hjartað • kælustorma in hrundu
skóglauf blöktu,
í himins bláu fjarlægð í kulgeim
stjörnur vöktu.
Núertpú okkur horfin, en merkis-
minning pín
A marga horfna daga slær björtum
geislum sín—:
Hvert viöjtrorð pitt geymist Og verm
ir kuldahjúpinn,
Hvert vinarbros pitt stafar á minning
anna djúpin.
Og pað er einmitt af pví, að pennan
vetrardag
Varst pú hjá okkur jafnan með fjöri
og gleði brag,
Að pín jeorgeri minnast í litlu kveðju
ljóði,
Sem líður út í geiminn ádjúpu pagn
arflóði.
Þú veizt nú sjálfsagt ekki hvaða dag
ur er í dag,
Ef dagatalið gleymist við lífsins
sólarlag;
Það gerir heldur ekkert pó gleymist
hverful tíðin,
Þó glatist Jiðnir dagar og háðu lífs
ins stríðin.
En hjer hjá pínum vinum pú skilur
eptir skarð,—
ar bakverkurinn liðinn frá, og jeg
hef aldrei fundið til hans síðan. Jeg
hef brúkað úr prettán eða fjórtan
öskjum alls, og jeg á pessu undra-
meðali að pakka bata minn. Jeg get
ekki lofað Pink PilL of mikið hvern-
g sem jeg fer að“, sagði Mrs. Robin-
son. „Jeg ráðlegg öllum að brúka
>ær. Þær björguðu lífi mínu, og
jeg finn pað skyldu mína að láta aðra
vita pað sem pjást eins og jeg“.
Dr. Williams Pink Pills
hafa pað í sjer sem læknar pá sjúk-
dóma sem koma af skemmdu blóði
eða af taugaveiklun, svo sem liðagigt
fluggigt, aflleysi, höfuðverkur, ognið-
urdráttur, afleiðingar af La-grippe,
influenza og innkulsi. Veikiudi sem
koma af illu blóði svo sem kirtlaveiki
og pessháttar. Pink Pills breyta út-
litinu pannig að fölur maður ogveiklu-
legur yfirlits breytist í rjóðan mann
og blómlegan, og eru sjerstaklega
lagaðar til að lækna kvennlega sjúk-
dóma, og pær lækna fljótt og velalla
veiki sem stafar af h&rðri vinnu bæði
andlegri og líkamlegri.
Dr. Williams Pink Pills eru bún-
ar til af Dr. Williams Medical Co.,
Brookville, Ont., og Schenectady, N.
Y., og eru seldar í öskjum, (aldrei í
tylfta-tali eða hundraðatali), fyrir 50c
askjan, eða ö öskjur fyrir f2,50, og
má fá pær hjá öllum lyfsölum, eða
með pósti frá Dr. Williams Medioal
Co.; frá hvorum staðnum sem menn
vilja heldur.
Simcoe Co. undrið.
IIin óviðjafnani.ega saga jibs.
Robinson fká Miihiukst.
Ellefu ára sjúkdómur. Var álitinn ó-
læknandi. Læknarnir póttu
ekkert. geta að gert, Nú er liún
hress og heilbrigð.
Tekið eptir Barrie Examiner.
í nánd við porpið Midhurst, hjer
um bil sex mílur frá Barrie, stendur
smiðja Mr. John Robinsons og ekki
steinsnar á burtu stendur íveruhús
hans par sem hann býr með fjöl
skyldu sinni. Mr. Robinson er ekta
eptirmynd af járnsmið, eins og vant
er að hugsa sjer pá, vöðvarnir á hin
um reykroknu handleggjum hans eru
sem járnpræðir, en Mrs. Robinson er
allt öðru vísi á sig komin. Hún hef
ur um langan tíma pjáðst af nýrna
vatns-sýki. Skömmu eptir að hún
eignaðist síðasta barnið, (sem nú er
13 ára), fór hún að fá aðsvif og ákaf-
an liöfuðverk, og hefur pað haldið á-
fram síðan prátt fyrir alla pá læknis-
hjálp sem völ var á. í heilt ár leit
ekki út fyrir annað en að hún mundi
verða brjáluð.
Hinn pungiog sífeldi höfuðverk-
ur, slítandi prautir I bakiuu og bólga
og máttleysi í fótum, gerðu útlitið
allt annað en glæsilegt. Við Fregn
rita blaðsins Exaininer sagði Mrs.Rob
;nson: „Það eru milli 5 og ö ár síð
an mjer versnaði fyrir alvöru, og síð
an höfum við eytt svo hundruðum
dollara skiptir fyrir meðul og ráðlegg
ingar . Sjúkgómseinkenni á mjer
voru: pungur liöfuðverkur, verkurí
baki og nýruin og bólga í fótum
Mjer versnaði stöðugt og í júlímán
uði síðast gáfust læknarnir algerlega
upp við mig, og sögðust okki búast
við að jeg kæinist á fætur aptur. Jeg
gat ekki reist mig upp, ekki klætt
mig hjálparlaust, og pað purfti að
hjálpa mjer við hvað sem var. Nú
er jeg hraust og heilbrigð og get
pvegið stóran pvott án pe3s að preyt
ast. Jeg pjáðist einnig af niður-
gangi í mörg ár, og pegar jeg sagði
iækninum frá pví, sagði hann, að ef
hann væri stanzuður, mundi mjer
versna enn meir. Fyrir ákafar bænir
sonar míns, sem pá varí Manitoba, og
sem sjálfur vissi til að Pink Pills
höfðu reynst framúrskarandi í ýmsum
tilfellum, fór jeg að brúka pær. Við
brúkun pillanna hefur mjer algerlega
batnað. Rjett viku áður en jeg fór
að brúka pær, sagði læknir mjer að
hann gæti ekki læknað mig, og að
með vorinu mundi mjer versua. Hann
rannsakaði blóðið í mjer og sagði að
pað væri í framúrskarandi slæmu á
standi, og að sjúkdómurinn væn
nýrnavatnssýki, sem væri alveg
læknandi. Þetta var um miðjan jan
úar. Þegar priðja askjan var búin,
OVIDJAFNAN-
LEGT
TÆKIFÆRI,
*
— Til þess að fá —
GOTT BLAf) OG GÓÐAR
SÖGUBÆKUK FVRIR
LÍTIÐ VERÐ,
*
Nýir kaupemlur að
8. ÁRGANGI
fá í kaupbæti sögurnar:
„1 ÖRVÆNTING“,
252 bls,, 25c. virði.
„QUARITCII OFUKSTI,
562 bls., l)Oc. virði
„pOKULÝÐUKINN“,
(þcgar hún verður full-
prentuð) um 700 bls ,
að minnsta kosti 65c.
virði —
ALLT pETTA fyrir eina
92.00,
cf borgunin fylgir pöntuninni.
%
Til dxmis um að sögurnar eru
eigi metnar of hátt, skal
geta jess, að „pokulýður-
inn“ hefur nýlega veriðgef-
inn útá ensku,og er alniennt
seldur á $1.25.Og þcgar þess
er gætt, hversu mikið það
kostar að þýða aðra eins
bók — 700 l>ls. — vonuin
vjer að menn átti sig á þv(,
hversu mikið það er, sem
vjer bjóðum hjer fyrir $2.
*
I>cir, sem borga þennan
yfirstandandi áttunda árgang
LÖGBEBGS
fyrir þann
15. fcbriíar
næstkomandi, fá í kauplæti
hvora söguna sem þcir kjósa
heldur, ,Quaritch ofursti" cða
„pokulýðurinu". Einnig fá
allir gamlir kaupendur Llaðs-
ins sem þegar hafa borgað
þennan árgang blaðsins aðra-
hvora söguna cf, J>eir xslcja
þc
JL'SBbcrg I*r. ác Publ. Co.