Lögberg - 07.02.1895, Blaðsíða 4

4
LÖGUERG FIMMTU DAGIÍNN 7. FEBRUAR 1895.
gjögbcrg.
Ue.ið út að i48 ?rinc«ss Str., Winnipeg Ma
o í Tht Tiigbcrg Printing <y Pubhshing Co'y.
(Incorporated May 27, 18'Jo),
KtTSTJÓRI (Editor);
EINAR H/ÖRLEIFSSON
Buspnsss managbr: B, T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Srná-auglýsingar í eitt
sicipti 25 cts. fyrir 30 orS eCa 1 þuœl.
d ílkslengdar; 1 dolí. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eCa aag!. um lcngri tíma af-
siáttur eptir samningí.
BÚSTAT5 A-SKIPTI kaupenda verSur að tii
kynna ikrtfirja cg geia um fyrvtrandi bf
staS jainframt.
UTANÁSKRIPT til Aí'GREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
TfjE LÓCBE^G PH^TIKS & PUBUSH- GO.
P. O. Box 363, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EDITOB LðCBKRO.
O. BOX 3Ö8. WINNIPEG MAN.
___ FISIJiTCDaOIÍíN 7. FFIilí. 1815. —
t^T Samkvæm laD'.síögum er uppsögn
kaupantia á blaöi ógild, nema hann sé
skuldlaus, begar hauo sagir upp. — Kt
kaupandi, sem er í skutd viö blað-
iö tlytr yistferium, án þess að tilkynns
beimilaskiíTin, )»á er ).aS fyrir dómstól-
unum áiitin sýnileg aönuun fyrir prett-
vísum tiigangí.
tW Eptirleiðís verður liverjum þeim sem
sendtr oss peniaga fyrir iiiaðið sent viður
kenmngfynr borguninni ábrjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. EC mennfáekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hteíilega láugan tima, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
_ Bandarikjapeninga tekr blaðið
fuilu verði (áf Bandaríkjamönnam),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
burgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. O. Money Orders, eða peninga i Rt
(jixtered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Sauianburður.
II ver sem niðurstaðan kann að
verða, j>á er nft óhætt að se£rja, að
gengið sje að J>ví vísu um alla CIa.it-
ada, að almennar Dominionkosningar
sjeu væntanlejrar innan skamms.
Slíkt liefur að sönnu verif) áður sacrt,
án J>ess nokkuð hafi úr orðið, otr auð-
vitað yc ur orðrómurinn farið villur
vegar nú eins og áður. En að hinu
leytinu er J>ess að gæta, að hann(>ef-
ur aldrei verið jafn-a!mennur eins og
nú. Plvert stjórnaifiokksblaðið eptir
annað gengur nú að,J>ví vísu, að kosn-
ingar faii fram áður en r.æsta J>ing
verður haldið, og einn ráöhorrann hef-
ur jafnvel á aímennum fundi látið
sjer um munn fara orð, so n naumast
verða skilin á annan veg en pann, að
nú standi kosningar fyrir dyrum.
Prentun kjörskránna er búizt við að
verði lokið í pessum eða næsta mán-
uði, og margir ætla augsynilega, að
aptíl verði ekki liðkin, pegar almenn-
ingi tnanna v ~ "efinn kostur á að
skera úr hinum þýuing „rmestu lands-
tnálum með atkvæðum sínum.
Dessa dagana er rjett um fjögur
ár síðan pingrofa-auglýsing kom frá
stjórninni síðast. Það er ekki ófróð-
legt, að glöggva sig á muninum á
pví, hvernig flokkarnir stóðu pá að
vígi, og hvernig peir standa nú.
Eitt fyrsta atriðið, sem fyrir
mönnum verður við slíkar hugleið-
ing8r, er pað að nú er aðalleiðtogi
stjórnarflokksins, stjórnarformaður-
inn, annar en hann var pá. Sir John
A. Macdonald stóð pá við st/rið, og
[>að er öllum mönnum kunnugt, sem
nokkuð pekkja til sögu Canada á síð-
ari árum, hve óvenjulegum vinsæld-
utn — næsturn pví tilbeiðslu — af
hálfu almennings sá maður átti að
fagna. Sá sem nú á að leiða aptur-
haidsflokkinn út í kosningastríðið er
mjög lítið pekktur meðal alpjfðu, og
honum hefur aldrei auðnazt að vinna
neitt pað afreksverk í lífi sínu — sem
er orðið aillangt — að alp/ða manna
hafi fengið neina ástæðu til pess að
bera meira traust til hans en hvers
annars óvalins manns, sem svo befur
verið settur í lífinu, að hann hafi get-
að og viljað gera pað að sinu aðal-
stsrfi að fást við stjórnmál.
Aptur á móti veitir sami maður-
inn frjálslynda flokknum forstöðu nú
eins og fyrir fjórum árum. En per-
sónulega stendur Mr. Laurier allt
öðruvísi að vígi nú en pá. Enginn
kunnugur maður ntundi dirfast að
neita pví, að vinsældir hans meðal al-
pjfðu hafa farið stórum vaxandi á pess-
um síðustu fjórum árum, enda hefur
bann og á pessu tímabili gert sjer
einkar mikið far um bæði að kynnast
pjóðinni og gefa 'nenni tækifæri til
pess að kynnast sjer.
En sleppum persónunum og
göngum að pví vísu — sem auðvitað
er líka óhætt — að stórflokkarnir
bjóði pjóðinni ekki annan stjórnar-
formann, hvor um sig, en pann erhún
má sóroasamlega við una, að pví er
mannkosti snertir og liæfileika. En
lítum á málin, og munu menn pá
skyndilega geta áttað sig á pví, að
mik)l breyting hefur á o.ðið, að
pví er aðstöðu tíokkanna snertir, ápví
kjörtimabili, sem nú er innan skamms
útrunnið.
Að nafninu til er pað satna aðal-
málið, sem deilt er um nú, eins og
fyrir fjórum árum. Nú eins og pá
er pað tollmálið. En mjög víkur
[>ví ólikt við nú frá pví sem J>á var.
Að sönnu var [>á byrjuð mjög mikil
óánægja meðal almennings út af
stefnu Ottawastjórnarinnar í pví máli.
En pjóðin virtist síður en ekki hafa
gert sjer fylliJega ljóst, hverjar breyt-
ingar hún helzt kysi. t>á vaT pað, að
Ottawastjórnin tók pað lil bragðs, að
teJja mönuum trú um, aðlíkindi væru
til pess að hún gæti komizt að ein-
hverjum samningum við Bandaríkja-
stjórn um afnám tolls á óunnum vör-
um. Síðan sannaðist pað til fulls, að
petta var ekki annað en fyrirsláttur
og ryk I augu manna. En menn ljetu
blindast af pví ryki. t>etta sýndist
mönnum að minnsta kosti vera
töluverð en gætileg tilbreyting, dállt-
ið í áttina til pess, að hinum pjakandi
tollbyrðum yrði af mönnum ljett.
Að hinu leytinu bauð frjálslyndi flokk-
urinn breytingu, sem pótti afar-
stórkostleg, afnám alls tolls
á landamærum Canada og Banda-
ríkjanna. t>á spillti pað vafa-
laust afarmikið fyrir peim flokk, að
sú endileysa komst inn í menn, að
flokkurinn væri í einhverju makki við
Bandaríkjamenn um að lofa peim að
slá með öllu eign siniii á Canada. Og
ýmsum, sem ekki trúðu peirn pvætt-
ingi, pótti prógramm frjálslynda
flokksins hvoiki heilt nje Jiálft, að
jpví er til verzlunarfrelsisins kæmi.
t>eir óttuðust að ef santningur yrði
^gerður við Bacdaríkiu utn aJgert toll-
afnám á landamærunum, yrði Canada
pá jatufiamt að sníða sinn toll and-
spænis öðrum pjóoum eptir hátolli
Baudaríkjanna, og með [>ví [>ótti peim
svo lítið unnið, að breyting sú er
frjálslyndi flokkurinn barðist fyrir,
væri ekki ómaksins verð. Jafnvel
höfðingjar frjálslynda flokksins gátu
ekki komið sjer saman um petta pró
'gramm; Ed. Blake, sem rjett áður
J hafði verið flokksius aðalleiðtogi, gekk
j úr skaptinu, og neitaði að piggja
kosningu. Og svo fór sem alkunr.ugt
er. FrjálsJyrdi flokkurinn beið ósig-
ur, pótt lionum græddizt mikið frá pví
| er verið hafði við næstu almennar
í kosningar á undan. Og pegar alls er
gætt, var pað ekkert undarlegt. L>jóð-
in hafði ekki fengið tíma til að átta
sig á prógrammi hans, og hefði ef til
vill aldrei aðhyllzt pað, pótt tíminn
hefði verið nægur. Og svo naut
stjórnin öflugs, og heldur samvizkulít-
tls, fylgis frá pví fjelagi, sem mest
má sín í Canada, C. P. R. fjelaginu.
Nú liggur pað í augum uppi, að
allt öðruvísi er ástatt. Ottawastjórn-
in er nýbúin að gera allar pær breyt-
ingar á tolllögunum, sem hún ætlar
sjer að gera, og hefur ekkert nýtt að
bjóða, ekki einu sinni að nafninu til.
Sú spurning, sem hún leggur fyrir
pjóðina i [>essu aðalmáli er engin
önnur en pessi: Eruð pið ánægðir
með pað sem nú er? Að hinu leytinu
hefur frjálslyndi ílokkurinn á pingi,
sem haldið var af fulltrúum frá öllum
landsins pörtum, komið sjer niður á
prógramm, sem ekki verður misskilið,
og ekki verður með nokkru móti
notað til að telja alpýðu trú um neinn
skort á hollustu gagnvart hinni brezku
ríkisheild. Nú berst flokkurinn blátt
áfram fyrir pvi prinsípi, að afnema
alla verndartolla, sem að eins gagna
einstökum mönnuin á kostnað alls
almennings, en leggja toll á í pví
skyni einu, að fá nægilegar telcjur
fyrir landsjóð. Um prógramm flokks-
ins er nú engin deila meðal peirra
manna, sem frjálsri verzlan unna á
annað borð, og pað er eðlilegt, að pað
dragi að sjer pá menn, sem óánægðir
eru með núverandi fjármála-fyrir-
komulag landsins.
Og skyldu peir ekki vera æði-
margir? Er ekki öll von til pess, að
í öðrum eins árum og pessum vaki
pað allljóst fyrir mönnum, að hart sje
að leggja á alpýðu manna afarháa
skatta, sem ekki koma landsjóð að
neinu haldi, en að eins hafa pann á-
rangur, að gera nauðsynjar manna,
afardýrar og auðga einstaka menn,
sem pegar eru orðnir stórauðugir
menn?
Og pað er ekki að eins af peim
ástæðum, sem hjer hefur verið bent á,
að apturhaldsflokkurinn stendur lak-
ara að vígi en fyrir fjórum árum. Síð-
an siðustu kosningar fóru fram, hefur
komizt upp svo mikil óráðvendni um
suma af peim mönnum, sem veitt hafa
honum og par með málum landsins
forstöðu, að Canada hefur orðið til
óvirðingar meðal annara pjóða heims-
ins, og hin megnasta gremja hefur
komið upp í hugtim heiðvirðra manna;
sem áður hafa verið eindregnir fylgis-
menn stjórnarflokksins. Fyrirfram er
eigi unnt uð segja, hve mikil áhrif sú
gremja kann að hafa við kosningar
pær er nú fara í hönd, en engum
blandast víst hugur um, að pau áhrif
verði alltilfinnanleg.
t>að er pvf ekki að undra, pótt
sigurvonirnar sjeu ekki eins ríkar nú
innan apturlialdsflokksins, eins og pær
voru fyrir fjórum árum. Enda er og
sýnileg breytirg mikil í pví efni.
t>að er allt annað hljóð í apturhaJds-
blöðunum nú. t>au eru auðsjáanlega
farin að sætta sig við pá tilhugsun,
að stjórnarskipti verði hjer í landi
eptir næstu kosningar. Ogpaðatriði
eitt er fretnur óvænlegt til sigurs.
Aptur á móti styrkist sigurtrú frjáls-
lynda flokksins með hverjum degin-
um, svo að kalla, og sú sannfæring
ryður sjer sýnilega stöðugt betur og
betur til rúms, að pað yrði fyrir sam-
takaleysi og klaufaskap, en ekki
vilja pjóðarinnar, ef verzlunarfrelsis-
hugmyndin skyldi enn bera lægra hlut.
Verkiall enn bollalagt.
í fjelagi Vinnuriddaranna
(Kaights of Labor) og American Rail-
way Union er afarmikil gremja út af
óförum verkamannanna við stræta-
vagnana í Brooklyn, sem getið var
um í síðasta Lögbergi, og nú er af
nýju farið að tala um allsherjar verk-
fall. Verkamenn pykjast síður en
ekki ætla að gefast upp, og öllu land-
inu 4 að hleypa í uppnám, og ekki á
að skirrast við að leiða hinar mestu
hörmungar yfir landið í heild sinni, til
pess að fá kröfum verkamanna fram-
gengt, eptir pví sem talað er um pess-
ar mundir. Leiðtogarnir hafa enn
eigi komizt að niðurstöðu um, hvað
finna skuli til saka og nota sem til-
efni til pess að lama öll viðskipti f
landinu. En peir sem deila vilja
fyrir hvern mun eru sjaldan f vand-
ræðum með deiluefni. Vonandi er
samt, að pessi alda lægist, áður en
hun hefur risið of hátt. Reynsla síð-
asta ársins virðist sannarlega ekki
eiga að vera verkamönnum til upp-
hvatningar í pá átt, að láta ábyrgðar-
lausaleiðtoga, sem ef til vill háfa
sjálfir einskis í að missa, leiða sig til
að grípa til örprifsráða, eins og rerka-
menn nú eiga aðstöðu á pessu meoia-
landi.
Enn pann dag í dag ganga fyrr-
verandi starfsmenn járnbrautafje-
laganna víða atvinnulausir og alls-
lausir, og hafa pað af verkfallinu
mikla, sem byrjaði um mitt sfðasta
sumar. L>að er jafnvel lftill vafi á
pví, að verkamönnum Pullmans fje-
lagsins hefði farnazt betur, ef aðrir
menn, sem ekki höfðu undan neinu
sjerstöku að kvarta, verkamenn járn-
brautafjelaganna, hefðu ekki skorizt
í leikinn, gert mörgum púsundum
manna óumræðilegt tjón og par með
gert hugi almennings fr&hverfa mál-
stað verkamannanna. L>að er lítill
vafi & pví, að ef rnenn hefðu fengið
tíma til að átta sig til fulls á kröfum
og umkvörtunum Pullmans-verka-
m&nnanna, án alls uppn&msins, sem
varð, pá hefði verið hlaupið undir
bagga með peim bæði af löggjafar-
valdinu og alpýðu manna.
I>ótt kynlegt megi virðast, sýn-
ist opt svo, sem verkamenn í Banda-
ríkjunum gleymi allopt sínu aðal-
vopni, kosningarrjettinum. Með
stillilegri og skynsamlegri framkomu
fer naumast hjá pví, að peir geti haft
allt sanngjarnt valdyfir löggjöf lands-
ins. I>eim kann að pykja sá vegur-
inn nokkuð seinfarinn, en naumast
mun vera ástæða til að efast um að
miklu meiri líkur sjeu til að hann
leiði að viðunanlegu takmarki fyrir
verkamannalýðinn heldur en sú leið,
sem of mikið og með mjög litlum á-
rangri hefur verið farið eptir að und-
sem jeg er pegar búinn að hafa gott gagn af hjá
L>oku-lýðnum, látið hana utan unt hálsinn á mjer og
hengt mig parna í trjenu, pví að pað er bezta endi-
lyktin fyrir gamla handa, Baas1'.
L.eonard sneri sjer við til [>ess að láta ekki bera
á tárunum, sem komu fram í augun á honum, pví að
tryggð dvergsins fjekk meira á hann en hann 'vildi
að sæist. Júanna skildi hann og hjelt áfram sarotal-
inu til [>e3S að leyna fátinu, sem á honum var.
„Jeg er hrædd um, að pjer pykt kalt par hinutn
meginn, Otur“, sagði hún. „L>að er poknland, cr
mjer sagt, og par er enginn af piuni pjóð, engar
konur, nje heldur neinn Kaffabjór. Svo getur vel
verið, að við verðum fátæk, og megutn til tneð að
leggja hart á okkur“.
„Jeg hef sjeð dálítið af poku parna hinum meg-
inn, IIjarðkona“, svaraði dverguriun; „og pó var jeg
ánægður í pokunni„af pví að jeg var nærri Baasin-
um. Jeg hef líka orðið að herða dálítið að mjer, og
samt var jeg ánægður, af pví að jeg var nærri Baas-
Iiium. Einu sinni átti jeg konu og nóg af bjór,
incira en nokkur maður purfti, og pá var jeg van-
sæll, af pvi að fæð komst á milli mín og Baasins, og
hann vissi, að jeg var hættur að vera Otur, pjónn
lians, sem hann hafði haft tiltrú til, og var oiðinn að
svíni. L>ess vegna vil jeg, Iljarðkona, ékkert meira
af konum nje bjór.
„Einstakur asni ertu, Otur“, tók Loonard íram í
og ljet sern hann væri önugur. „I>ú ættir heldur að
Ö4d
pig pað, án pess að skammast mín fyrir pað, enda
er sannleikurinn sá, að pú ert mjer hjartkærari en
allir aðrir, hvort setn pú ert epn á lífi eða látinn eins
og maðurinn minn og barnið mitt.
„Erfðaskráin, ssm jeg ætla að skrifa undir á
inorgun, mun sýna pjer, ef pú ert enn lifandi, hve
innilega annt mjer er um pað, að pú fáir aptur
eignarhald á feðraheimkynni pínu, sem óhamingjan
liefur svipt pig. Mjer er hin mesta ánægja að pví,
að láta pjer eptir pessa arfleifð, og jeg get gert pað
með góðri samvizku, pví að maðurinn minn beitinn
ætlaðist til poss, að jeg ráðstafaði öllu eingöngu
eptir pví sem mjor sjálfum póknaðist — með pví að
hann átti enga nána ættingja sjálfur — ef svo rauna-
lega skyldi til takast, sem nú er fram komið, að
dóttir hans, einkabarnið okkar, dæi.
„Betur að pú megir lengi lifa til pess að njóta
landeigna peirra og annara auðæfa,sem mjer nú auðn-
ast að skila ætt pinni aptur, og betur að börn pín og
eptirkomendur peirra megi hafa aðsetur sitt að Out-
rant um margar komandi kynslóðir.
„Og nú ætla jeg ekki að tala meira um petta,
pví að pað er nokkuð, sem jeg parf að skýra fyrir
fyrir pjer, og jeg parf líka að biðja pig fyrirgefningar.
„í>að kann að vera vel farið, Leonard, að pegar
pú hefur litið pessar línur augum, hefurðu gleymt
mjer ■— sem jeg á mjög vel skylið — og fundið aðra
konu, sem elskar pig. Nei, jeg finn, að petta er
Ósatt, eins og- jeg set pað fram; pú gleymir mjer
638
Leonard tók upp úr vasa aínum eintak af viku-
útgáfunni af Times, rjetti honum blaðið og sagði:
„Mjer skilst svo, sem pjer hafið sett pessa aug-
lýsing f blaðið“.
„Vitaskuld gerðutn við pað“, svaraði m&la-
færslumaðurinn, eptir að hafa litið á hana. „Færið
pjer mjer nokkrar frjettir af Mr. Leonard Outram?-‘
„Já, pað er jeg. Jeg er sá maður og pessi frú
er konan mín“.
Málafærslumaðurinn hneigði sig kurteislega.
„Detta er framúrskarandi mikil heppni“, sagði hann;
„við vorum næstum því búnir að missa alla von. En
auðvitað verður beðið um einhverjar sannanir pví
viðvíkjandi hver pjer sjeuð“.
„Jeg held, að pjer getið fengið þær svo góðar,
að pjer verðið ánægður", sagði Leonard, og fór ekki
frekara út f þ& sálma. „En til bráðabyrgða gerðuð
pjer ef til vill svo vel að taka orð mín gild, og segja
mjer, hvernig á pessari auglýsing stendur“.
„Velkomið“, svaraði málafærslumaðurinn; „pað
getur ekki gert neitt illt. Sir Thomas Qtltram, látni
barónettinn, átti tvo syni, eins og yður er sj&lfsa£t
kunnugt, Thontas og Leonard. Yngri sonurinn,
Lconard, var á æskuárum trúlofaður, eða öllu held-
ur í einhverju ástabralli við stúlku — jeg er nú
sannast að segja búinn að gleyma stúlkunafninu
hennar, en ltver veit nema pjer getið sagt mjer það.“
„Er pað Miss Jana Beach, sem pjer eigið við?*‘
sagði Leonard stillilega. Nú sneri Júanna sjer við