Lögberg - 13.02.1896, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 13. FEBRUAR 1896
S
Utleiid trúarboð-
Siðan Kínverjar gerðu áhlaupin
^ íitlenda trúarboða og myrtu suma
feirra f baust er leið, hafa blöð og
Mtnarit flestra pjóða, er reka tríarboð
•neðal heiðingja, verið full af greinum
Un> f>að, hvoit rjett sje að rekakrtstni
boð aieðal heiðinna pjóða. Eins og
Vant er hefur peim, er um þetta hafa
ntað, ekki komið saman. Þeir, sem
ena;a trú hafa & kristindómnum og
h'nu betrandi og menntandi afli hans,
hafa haldið f>ví fram,að f>að sje rangt
reka trúarboð meðal heiðingja, en
Þe'f, sem trúa f>ví að heimurinn eigi
kristindómnum að pakka allar fram-
_ arir sínar. álíta trúarboð skyldu krist-
lnna f>jóða og hið blessunarríkasta
verk fyrir heiminn, sem f>ær geti
unnið.
Eptirfylgjandi grein birtist ný-
iega j yyie Literary Digest með fyrir-
Bö^n: „Vörn fyrir útlend trúarboð“.
Ureinin hljóðar pannig:
>,Spursmálið um útlend trúarboð
heldur áfram að vera umtalsefni
*nanna. I>að er talað um petta mál á
Prjedikunarstólunum, í blöðnnum, f
tfmaritum og bæklingum, og pað er
ein3 mikið sagt á móti eins og með
Þv'. í janúarheptinu af North Ame-
r,c«w Ilevicw er ritgerð eptir dr. Jud-
s°n Smith (sem er congregationalisti
°Sf skrifari ameríkÖDsku nefndarinnar
^r'r útlend trúarboð) með fyrirsögn:
’^tlond trúarboð eins og f>au f raun
°g veru eru‘, og segir höf. f byrjun
t'tgerðar pessarar meðal annars:
>Utásetningunum (um útlend
tfúarboð), sem fram hafa komið, má
aftipta f fjóra flokka. £>eir, sem eru á
t^úti, halda f>vf fram, að ]>að augna-
tf'ð útlenpu trúarboðanna, að kristna
allar þjóðir, sje heimskulegt og ó-
^gnlegt að framkvæma pað. Að
ln útlendu trúarboð sje rekin af
^nnum, sem sjeu ón/tir og óhæfir
yr'f starfa sinn og geti f>ess vegna
ekki heppnast verkið. Að aðferðin,
Setn viðnöfð er, sje svo Ó3anngjörn og
fa löguð til að koma fram augna-
^úðinu, að hún veki mótspyrnu og
aturlijá hlutaðeigandi heiðnum pjóð-
Uni fremur en traust og elsku. Og
&ð
fii.
nndir öllum kringumstæðum hafi
n útlendu trúarboð engu komið til
^egar og geti aldrei haft verulegan
tangur. — Þassar útásetningar eða
^^tbirur væru rothögg fvrir útlend
narboð ef |>ær væru sannar, rothögg,
? kl einasta fyrir útlend trúarboð,
ejdur fyrir kristindómsmálefnið
e,'d sinni. Ekkert er eins rótgróið
^náðarboðska pnum og pað, að hann
BJe fyrir allan heiminn. Þungamiðjan
^iiu verki og kenningum Krists er
^°>aðhann sja endurlausnari allra
t J öa og allra kynslóða veraldarinnar
og að ,á hans ríki verði enginn endirb
EfaðKristi hefði skjátlast í pessutn
grundvallaratriðum, svo að tilraunin
að framfylgja augnamiði hans og
útbreiða rfki hans um alla jörðina
væri beimskuleg og árangurslaus, pá
er trúverðugleiki hrns sem kennara
og afl hans sem frelsara á enda. Slík
staðhæfing væri f sjálfu sjer nærri nóg
til pess pegar í byrjun að brjóta nið-
ur ofannefndar útásetningar, og pess
vegna varla nauðsynlegt að athuga
pær nákvæmlegab
Dr. Smith dregur par næst at-
hygli að pvf, að ,útlend trúarboð sje
eins gömul og kristnin sjálf, og hafi
aldið áfram síðan á hittni fyrstu
hvítasunnuhátíð allt fram á pennan
dag‘, og að hin kristna Evrópa og hin
kristna Amerfka hafi tekið höndum
saman um ,einbeittlega að framfylgja
pví augnamiðt, að prjedika náðarboð
skapinn og útbreiða kristna kirkju á
öllum meginlöndum hnattarins,"meðal
allra pjóða og á öllum eyjum verald-
arinnar1. Hann segir, að ekkert í
sögunni hafi verið eins hátignarlegt
og útbreiðsla kristindómsins frá peim
stað, sem hann er upprunntnn á, með-
al allra pjóða og ofan eptir öldunum,
pangað til að hann nú ráði í veröld-
inni. Dr. Smith heldur áfram á pessa
leið:
,Það má ekki dæma nauðsyn eða
árangur f essarar hreifingar einungis
eptir pví, sem skeð hefur á vorum
dögum, eða jafnvel á pessari öld,
heldur eptir hinum sögulega sannleik
hinna átján alda kristindómsins. Það
má vera, að mönnum virðist ganga
seint að snúa Kína og Indlandi til
kristinnar trúar, en pað er ekki allt
sem taka verður til greina. Útlend
trúarboð prengdu sjer inn í, fylltu og
endursköpuðu hið rómverska keisara-
dæmi, pó pað pyrfti prjár aldir til að
ná pví takmarki. Og enginn dómur
um árangur peirra eða gagnsemi, sem
byggður er á einu af pessum atriðum,
en tokur ekki hin tll greina, er gildur
og góður- Það var sá tími, að pað
var eins sjaldgæft að finna rómversk-
an maun, sem var kristinn, eins og
nokkurn tíma hefur verið að finna
kristinn Kínverja; en sá tfmi hvarf
brátt og hvarf burt um aldur og æfi,
eins og hann er fyrir löngu horfinn í
Kína....‘.
,Boð frelsarans: „Farið og kenn-
ið öllum pjóðum“, er sk/laust og
hefur ekki verið upp hafið; pað eru
engin takmörk sett viðvíkjandi lönd-
um eða pjóðum. Jesús Kristur var
eins sannarlega sendur vegna pjóð-
anna sem nú eru uppi eins og pjóð-
anna sem voru uppi á hans dögum,
eins sannarlega vegna Hindúanna eins
og Rómverja, eins sannarlega vegna
Kfn^erja og Japansmanua eins og
vegna Amerfkuntanna. Það er ekki
djarfara af trúarboðum vorra tíma, að
ætla sjer að kristna Austurlanda-
pjóðirnar eða pjóðflokkana f Afríku,
en pað var af postulunum og eptir-
mönnum peirra að reyna að kristna
hið gatnla rómverska keisaradæmi.
Því að Kristur er drottinn og frelsari
Indverja, Kínverja og Japansmanna
eða hann er ekki drottinn otr frelsari
nokkurs manns. Ef vjer neitum pvf,
að hann hafi nokkra sjerstaka náðar-
gjöf handa Austurlanda pjóðunutn,
pá verðum vjer um leið að neita pví,
að hann hafi nokkra sjerstaka náðar-
gjöf handa nokkrum manni, og neita
hinum miklu vitnisburðum hinna
átján kristnu alda, sem liggja að baki
voru‘.
Mikið í grein dr. Smitlts er vörn
fyrir trúarboðana sjálfa og hæfileg
leika peirra. Ilann segir meðal ann-
ars um petta efni:
,Þegar maður ber hina útlendu
trúarboða saman við aðra kristna kenn-
endur eða leiðendur í kirkjunni, pá er
óparfi að halda uppi vörn fyrir pá.
Þegar tnaðttr athugar andans styrk-
leik peirra og skarpskyggni, jafn-
vægið f dómgreind peirra, praktfsk
vit peirra, iðjusemi peirra og dugnað,
hæfilegleik peirratil að leiða og koma
á reglu, lag pað, er peir hafa á að
komsst af við menn, drenglyndi peirra
og hugrekki, polinmæði peirra og
hetjulegu sjálfsafneitan, pá sjer mað-
ur að peir standa jafnfætis hinutn
bestu mönnum samtíðarsinnar. Carey,
sem byrjaði hina útlendu trúarboðs-
hreifingu vorra daga, var einhver allra
mestj málfræðingur hvaða aldar sem
er, og vísindi pessarar aldar tnega
vera ltonum pakklát um aldur og æfi.
Judson, Burnta trúarboðinn, var ein-
hver allra merkilegasti rcaður vorra
daga f öllum greinum, og pað, sem
hann afkastaði, er ævarandi vitni um
krapt hans. Nafn Livingstone’s er í
hvers manns munni fyrir hiuar merki-
legu landafræðislegu uppgötvanir
hans, fyrir pað, er hann lagði vís-
indunum, og fyrir að rannsaka ókunn-
ugt maginland, en allt petta mikla og
merkilega verk silt vann hann sem
trúarboði. Og hvað meira get jeg sagt
um Morrison og Bridgeman, Dwight
°g Riggs, Williams og Parker, Jesup
og Van Dyke, Patterson og Bingham,
Hannington og Pinkerton og skara af
öðrum mönnum, bæði körlum og kon-
um, sem í mörgum löndunt, á mörgtim
tungum og mörgum tfmabilutn hafa
borið náðarboðskapnum vttni, lagt
undir sig heil konungsríki, gert menn-
ina betri og rjettlátari, og sfðau lagst
til ltvfldarV
Karlar peir og konur, settt vjer
senöum, koma út af hinum bestu og
hreinustu heimilum vorum; niargt af
pví hefur meuntast á hinum bestu
skólum vorum hærri og lægri. Þetta
fólk er ekki einungis hritið af trúnni,
heldur praktíst og skynsamt fólk, sem
fært er utn að standa í hinum vanda-
sömustu stöðum, hvort sem er heima
eða erleudis“.
PENINGAR LANADIR
MEc) GÓÐUM KJÖRUM.
Undirskrifaður lánar peninga mót fast-
eignaverði með tnjög rýmilegutn kjörutn. Ef
menn vilja, geía þeir borgað lánið smátt og
smátt, og ef þeir geta ekki borgað rentuna á
rjettum ti«a, geta þeir fengið frest. Skritið
eða komið til
E. H. Bergmann,
GARDAR, - . N. DAKOTA.
Established 1881.
JOSHUA CALLAWAY,
Real Estate, Mining and Financial Agent,
‘272 Fort Street, Winnipeg.
KM U R PENINGUM Á VÖXTU fyrir
menn með góðunt kjörutn. F yrir
sput'num svarað íljótt. Oskar eptirbrjefa-
viðskiptum. Bújörðum í Manitoba og
bæjarlóðum er gefinn sjerstakur gaumur.
Jog vísa til Hon. JOSEPII MARTIN.
REFEREXCES.
Hon. Joseph Martin, M. P, Winnipeg,
IlughJohn Maedonald, CJ, C. Winuipei”;
Thotxtis Gilroy, Esq. mayor of Wiuuipeg;
Hon, J. D. Cameron, Provincial Secretary
of Manttoba, Winnipeg; John S. Ewart Q
C„ Winnipeg; R. J. Whitla, Esq. merehant
Winntpeg; Isaac Campbeil, Q. C. Winni
peg; C. S. Hoare, Esq. Manager Itnperia)
Bank. Winnipeg; T. B. Phepoe, Esq. Man
ager Molsons Bank' Winnipeg; William
Patterson, Esq. M. P. Brantford, Ont.
Hon. Ðávid Mills, Q. C. Toronto Ont.:
Robert Henry, Esq. merchant, Brantford
Ont.; M. C. Cameron.Q. C. Goderich, Ont,:
John Mather, Esq. Director of tho Bank o
Ottaw.i, and President of the Keewatii
LumberingCo. Keewatin Ont., IIon.Ed.
ward Blake, Q. C. M. P. House of Comtr.
ons, London, Eng.; W. J. Callaway, Esq
M. P. for S. W. Álanchester, Eng.
ÍSLENZKUR LÆKNIR
Dp. M, Halldorsson
Stranalían & Hamre lyfjabúð,
Park Jtive.r, — — — N. Da.lc.
Er að bítta á hverjum miðvikudegi í Grafton,
N. D., frá kl. ð—6e. nt.
Northern
PACIFIC
4fcU!3fbhu'
með
Jarr^braut, Vatnaleid og Hafs^ipurr|
seldir til
AUSTUR CANADA,
BRITISH COLUMBIA.
BANDARÍKJANNA,
BRETLANDS,
FRAKKLANDS,
ÞÝZKALAN1 S,
ÍTALÍU,
INDLAND3,
KÍNA,
JAPAN,
AFRÍKU,
ÁSTRALÍU.
Lestir á hverjum degi. Ágætur út-
búnaður
Frekart upplýsingar, og til ss að fá
farbrjef. suúi mean sjertil
8KRIFSTOFUNNAR
að 486 M ,in St... Wmnipeg.
eða á vagnstöðvnnuui,
eða skr.fið til
Chas. S. Fee,
Gen. Pass. & Ticket Agt., 8t. Paul
201 AFSLATTARSALA
---H.JÁ-
J. LAMONTE,
Fyrir peainga út í hönd adeins,
ALLT.sctn eptir er af vetrarvöruun, þar á ineðal nokkuð af
„Dolge‘.‘-skónimi, og öllutn öðrum flókaskótn, Moccasins, yflr-
skótn og vetlingutn, verður selt með uieiri afslætti.
Kvennmanna og unglinga yfirsokkar með hálfvirði — 25
cent parið.
Slatti af skótnui nýkomið, sctn verður selt fyrir lægra verð
en vanalega er bo’gað fyrir það I stórkaupum.
Nokkur pör af lágum karlmannaskóm (slippers) fyri hálf-
virði—75 cent pariö.
Kvennmanna og stúlkuskór, hnepptir, Sl.OO.
Reimaðir eða hnepptir barnaskór á 75 cent.
Fínir karlm. Kid Congress skór á S1.50.
Finir kvennmanna „Strap Slippers“ á 85 c.
þetta eru allt áreiðanleg kjörkaup, sem f ist ekki liveuœr sem er,
Komið því setrt fyrst, meðan tækífærið býðst.
J. LAMONTE,
434 MAIN STREET
279
^ Stundum Ijet hún gera eitthvað sem vakti undr-
hjá Willy Croup — hin skarpskyggnari Betty
^eltn til sín; því J>að var svo sem sjálfsagt,
^rs- Clifí hafði ekki efni á að ltafa hana sjer til
enuntunar. En þegar Mrs. Cliff var að reyna að
^®ra grein fyrir pessari lítilfjörlegu eyðslusemi, pá
r opt að láta sjer nægja að kannast við, að á
an hún hefði verið í ferðalagi sínu, pá hefði hún
t'l vill vanið sig á eitthvað af pessari eyðslusemi,
^lki I vestur rlkjum Amerlku er svo oiginleg.
v’ar nú hægt á pennan liátt að gera grein fyrir
^ > að hún ljet smíða að nýju neðstu tröppuna úti
&‘^rir ^hðardyrunum á húsi sínu, en hvernig átti hún
^ Rera grein fyrir mjúku, hlýju California-ábreið-
t *> sem voru á kistubotni hennar, og sem hún
1 ekki enn hengt út til að viðra?
^vona hafði J>að gengið fyrir Mrs. Cliff í nærri
^ hún hafði nærri á hverjum degi hugsað
^ > að nota eitthvað af peningum sínum til eins og
^ ars> sem hún mátti vel við að gera, og á hverju
veldi óskaði hún, að hún pyrði að leggja peninga
^ a á bankann í Plainton, svo hún ekki þyrfti að
, 8Sa eins mikið um skrárnar fyrir hurðunum og
úrnar á gluggunum — þegar brjef kom frá Ednu,
^ettl hún sagði Mrs. Cliff í, að Horn kapteinn Itefði
&{0tnið með heilu og höldnu til Acapulco með farm
^ ”Suano“ og gulli, og hvar í Edna sendi henni
anka-4vísan sem var fyrir svo mikilli upphæð, að
t8, öliff varð náföl og settist flötum beinurn á gólf-
286
ganginum, og við efumst ekki um, að Miss Willy
Croup geri svo vel að koma inn með J>ær“.
Augu Mrs. Cliff fylltust af tárum; hana langaði
til að segja eitthvað, en hún gat ekki komið upp
orði! En hún frelsaðist brátt úr þessum vanda; því
þegar Willy, sem allt af hafði staðið í dyrunum, fór
út að sækja ábreiðurnar, gat Miss Shott ekki á sjer
sotið lengur.
„Jeg verð að segja það“, byrjaði hún, „að þó
jeg legði minn skerf með hinum til þess að kaupa
ábreiður þessar-— og mjer þótti mjög vænt um að
bafa efni á að gera það, Mrs. Clitf—þá álít jeg, að
við ættum ekki að gera neitt sem liti út fyrir, að við
hvettum til óþarfa eyðslusemi hjá fólki (jafnvel þó
það sje vinirokkar), sem, þó það sje mjög efnalítið,
heldur að það ætti að lifa eins og rlkisfólk, af þeirri
ástæðu að eins að svo hittist á, að það hefur ferðast
með ríku fólki. Það er ekki fyrir mig að minnast á
hótel S bæjum, þar sem ódýrari|verustaðir eru þó til,
nje heldur á svefnvasma og yfirhafnir briddaðar með
loðskinnum; en jeg skal segja það, að þegar skorað
er á mig að hjálpa vinum mínum, sem þurfa þess
með, þá er jeg eins fljót til þess og nokkur annar,
en samvizka mín heimtar, að jeg láti rödd mína
heyrast til að vara við, að fólk eyði þessum litlu
peningum, sem það á, S óþarfa, þegar það þarf þá
til—nú, jæja, fjrir hluti, sem jeg skal ekki nefna.
og fyrst jeg nú er búin að segja það, sem jeg vildi
segja, þá er jeg eins glöð yfir að ha£a hjálpað til að
275
Mrs. Cliffbyrjaði með þvl, að segja sannleikantt,
og hún ásetti sjer, að vikjaekki frá þeirri reglu. Hún
sagði tilheyrendum sínum, að kapteinninn á Vastor
væri rjettlátur og örlátur maður, og að hauu hefði
endurborgað hinum Óheppnu farþegjum tap þeirra,
að svo miklu leyti sem í hans valdi stóð. Ei eios
og allir vita, eru hin ríkustu gufuskipafjelög sjaldan
svo örlát við fólk, sem kann að líða skipbrot á ferð
sinni með skipum þeirra, að bjóða því að búa um
langan tíma á hótelum, hafa þar prívat setustofur,
prSvat þjóna og senda það svo heitn í fínustu jirn-
brauta-vögnum, í yfirhöfnum, bridduðum dúrasta loð-
skittni; þess vegna fóru spurningar tilheyreudanna
að verða óþægilegri og óþægilegri, svo að Mrs. Cliff
hafði engin önnur ráð, en að nota örlæti kapteinsins
fyrir bakhjall, eins og það hefði verið klettur, sem
hún studdi sig við, og treysta á það eins og öruggt
vSgi.
En þegar nágrannarnir voru farnir og opna
varð stóru kistuna til þe3s, að taka suint úr heani,
svo að hægt væri að bera hana upp á lopt, þá skáru
athugasemdirnar, sem Willy og Betty gerðu, vesa-
lings eiganda munanna S hjartað. Vitaskuld hafði
kapteinninn ekki beinlínis gefið Mrs. Cliff þessa
muni, sagði hún, en ltann hefði látið ltana fá fjár-
upphæð, sem hún hefði varið eptir geðþótta sSnutn.
Þær Willy og Betty þorðu ekki að spyrja hana, hvað
upphæðin hefði verið mikil—þvl þolinntæöt hennar
var ekki ólakiBörkuð-— en þegar þær geugu til