Lögberg - 14.05.1896, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 14. MAÍ 1896.
3
^Srip af ræðu Hon. Wilfrid
Lauriers.
(R#ðan var haldin í Sobmer’s Park 1
Montreal kveldið þann 24. f. m.
61 ns og getið var í siðasta Lög-
bergi).
Hon. Wilfrid Laurier byrjaði
r®ðu sína með að segja, að f>ó hann
^®fði álitið samkyns fund, er hann
Meh ræðu á fyrir ári siðan á sama
s**®» hinn mesta pólitiska fund er
*1&DU hefði verið á, pá yrði hann að
Se8Ía) að pessi fuudur væri enn stór-
0&tlegri( og að vinum sínum kæmi
^man um, að petta væri hin mesta
Pölitiska samkoma er peir hefðu sjeð,
e^ki einasta 1 Montreal, heldur um
Þyera og endilanga Canada. t>egar
f&Ddurinn var- haldinn 1 fyrra hefði
v®dð púðurlykt i loptinu. Pað hefði
V°dð álitið að Ottawa-stjórnin mundi
»tla að herða upp hugann og koma
ff&m fyrir dómara sina og herra,
jósendurna, en hún hetði breytt
fotöi stnu. G6ð áform væru aldrei
*nRlif hjá peim herrum, sem sætu i
hawa-stjórninni. Kjarkur peirra
®föi bilað og peir hefðu afráðið að
''öiast hjá dómnum eins lengi og
',n°t var.* Nú komi dómsdagurinn
,r4ðuni. „Eruð pjer búnir til bar-
/|&ga?“ spurði ræðum. („Jú,
tðpuðu allir tilheyrendur hans í einu
„Gott og vel“, sagði ræðum.
»Wð gleður mig að geta sagt yður,
jeg er einnig undir bardagann
ðinn“. (Margfalt húrra-hróp).
hæðum. sagði, að frjálslyndi flokkur-
llln væri hvervetna búinn til bardaga
taldi upp fjölda af hinum beztu og
Vlns®lustu mönnum í Canada, sem
•öuðu að berjast undir merkjum sín-
Uln °g frjálslynda flokksins sem ping-
^aonaefni, og sem margir væru nú
Vl®*taddir. Að hinir ýmsu merku
^Un, er væru par saman komnir
Þetta kveld úr ýmsum pörtum lands-
lns> syndi, að frjálslyndi flokkurinn
v®ri sammála og sameinaður, án alls
DUits til pjóðernis og trúarbragða,
*'la leið frá Atlantzhafi vestur að
yrrahafi. (Húrra-hróp). Ræðum.
*agöi, að frjálslyndi flokkurinn berðist
^tlr jafnrjetti allra, væri á móti öll-
Ulíl °fsa og gjörræði, en vildi jafna
^^U&greining meðstillingu og sann
j. *) Eins og lesendur vorir vita,
J®t stjórnin pingið verða sjálfdautt,
hVo nð er landið pinglaust. Slikt
.®*ur aldrei áður komið fyrir i sögu
e&sa lands, nje heldur hitt, að 6 ping
.&“ verið haldin á einu kjörtimabili
'ns oe var> J>etta er álitið
t
&sta
arg-
hálfu
.. -neyksli og afglöp af
^.Jðrnarinnar. Svo lætur stjórnin líða
ns langan tíma og mögulegt var frá
ina® þinglð *Jð> pangað til að kosn-
&)£&r fara fram, allt af ótta við dóm-
a sinn, pjóðina. Ritstj.
girni. Að flokkurinn berðist fyrir,
að fólkið hjeldi peim rjettindum sem
forfeðurnir hefðu úthelt blóði sinu til
að ávinna sjer og afkomendum sinum.
(Ákaft lófaklapp). Ræðum. sagði að
vandræðin væru, að nú um undan-
farinn tíma hefði engin stjórn verið i
Ottawa, pví hann gæti ekki kallað
pann hóp af mönnum, sem væru i
ráðaneytinu, stjórn, pví peir væru
sjálfum sjer sundurpykkir og væru
annan daginn undir leiðsögn Sir Mac-
kenzie Bowells en hinn daginn teymdi
Sir Charles Tupperpá. Sundurlyndi,
flokkadráttur og öfundsyki rjeði par
rikjum, og að meðlimir stjórnarinnar
rifust sin á milli pegar spursmál væri
um, hvort pað ætti að sinna kvörtun
minnihlutans, en peim kæmi pó sam-
un um eitt,, og pað væri, að pcir vildu
halda völdum og embættum, pjóðinni
til skaða og skapraunar. E>að mætti
segja um apturhalds-stjómina, að pví
optar sem breytt væri um meðlimi
hennar, pvi meir væri hún sjálfri sjer
lík. (Hlátur). Dingið, sem nýaf-
staðið væri, sýndi bezt, hve algerlega
óhæfir peir menn væru, sem væru i
stjórninni. Apturhaldsblöðin segðu
að pað væri honum (Mr. Laurier) að
kenna, að kúgunarlögin hefðu ekki
komist í geguum pingið. Dau liefðu
sagt hið sama á dögum Papineaus, pví
bvenær sem eitthvað kom fyrir á hans
dögum, sem peim geðjaðist ekki að,
pá hefðu pau sagt að pað væri Papi-
nau að kenna. Nú væri pað Laurier
að kenna! eins og hann hefði haft
meiri hluta i pinginu.
Ræðum. bað menn að líta á mál-
ið með sanngirni. Hver hefði haft
völdin? Hver hefði stjórnað? Yæri
pað honum (Laurier) að kenna, að
stjórnin í Ottawa hefði i fyrra sent
Manitoba harðorða og hlifðarlausa
skipun, i staðinn fyrir að reyna fyrst
að liðka úr niálinu? Hverjum væri
að kenna, að stjórnin hefði farið i
kringum skólamálið i 5 ár? Hverj-
um væri að kenna,að skólamálið liefði
fyrst verið lagt fyrir dómstólana til
að draga pað á langinn svo árum
skipti? Hann (ræðum.) hefði stnngið
upp á pví á pingi 1893,"að par eð úr-
skurðað hefði verið að skólamálið
væri ekki lagaspursmál, heldur spurs-
mál um hvað væri sannleikur í pvi
(question of fact) viðvíkjandi rjett-
indum minnihlutans, pá skyldi kon-
ungleg rannsóknarnefnd sett til að
komast að hinusanna. Hverjum væri
að kenna, að petta hefði ekki verið
gert? Reynzlan hefði sýnt pað síðan,
að pessi aðferð væri hin rjetta. (Lófa-
klapp). Ilverjum væri að kenna. að
Mr. Angers hefði gengið úr ráða-
neytinu i júli i fyrra útaf pessu máli
og ekki komið inn í pað síðan? Hverj-
um væri að kentia, að stjórnin hefði
ekki lagt kúgunarlaga-frumvarpið
fyrir pingið pegar pað kom saman
2. j'anúar og að umræður um pað
hefðu ekki byrjað fyr en 3. marz—
tveimur mánuðum eptir tð ping kom
saman? flverjum væri að kenna, að
stjórnin var sjálfii sjer sundurpykk
pcgar pingið kom saman—að sjö ráð-
gjafarnir hefðu kallað forsætisráðgjaf-
ann (Sir Mackenzie Bowell) gamalt
flón og að hann hefði kallað pessa 7
ráðgjafa hrciður af svikurum? (Hlát-
ur). Hvers vegna reyndu ekki aptur-
haldsntenn að gera hann (Laurier)
ábyrgðarfullan fyrir Curran brúar
hneykslinu, Quebec hafnar hneyksl-
inu eða hinutn öðrum mörgu hneyksl-
um, sem upp hefðu komist um stjórn-
ina? Látum apturhaldsblöðin svara
pví. Helmingurinn af ráðgjöfunum
væri með pvf,oghelmingurinn á móti,
að sinna kröfum minnihlutans i Mani-
toba, en engin stjórn gæti gert út
um petta skólamál nema á pann hátt,
sem hann hefði bent á—pannig nefui-
lega að rannsaka málið og koma siðan
á jöfnuði með friðsemi og sanngirni.
E>að væri ekki til neins fyrir neinn
mann að halda pvi fram, að allir
pekktu málavcxtina. Enginn rjettur
tæki annað eins gilt. Pað yrði að
rannsaka málið, yfirheyra vitni o. s.
frv. til pess að koma pví í rjett horf.
Ilann pekkti stjórnarskrána og vissi,
að pað væri ekki hægt að ráða pessu
máli til lykta með harðyðgi og kúg-
un, eins og apturhildsstjórnin hefði
verið að reyna að beita á Manitoba.
Eini veguiinn til að jafna pað væri
með samkomulagi og friðtetni. Dað sem
hann segði hjer sagðist hann inunda
segja allstaðar annarsstaðar í landinu,
pvi hversu mistnunaudi setn skoðanir
manna annars væru, pá væri i lijarta
flestallra manna rjettlætistilfinuing,
sem hægt væri að koma i hreifingu
pegar rjett væri að mönuum farið.
Ef hann tæki við völdunum í Ottawa,
ætlaði hann sjer ekki að taka fyrir
kverkarnar á Manitoba eins og aptur-
haldsstjórnin hefði verið að reyna að
gera og ætlaði sjer að gera, ef hún
fengi tækifæri til pess aptur.
E>ar næst minntist ræðumaður á
tollmálin, og bað tilheyrendur sína að
taka vel eptir pví sem hann segði um
stefn'i pá, er frjálslyndi flokkurinn
hefði tekið og myndi halda fram í
peim efnum. „Hvernig standa pau
tnál i dag“, sagði ræðum., „og hvert
er ástand landsins. Eru menn ánægð-
ir með pað?“ (Hróp: „Nei, nei!“)
„Iðnaðurinn og akuryrkjan i öllu
landinu er nærri eyðilagt. Iljer i
kringum Montreal er eitthvert allra
bezta akuryrkju-hjeraðið í Canada, og
máske í veröldinni. Jeg hef farið um
alla Canada og jeg hef sjeð afbragðs
land víða. Þogar jeg kom til Ontario
var mjer sagt, að pað fylki væri bezti
bletturinn í Canada. En jeg svaraði
pví, að eptir mfnu áliti væru hin ynd-
islegu hjeruð í kringum Montreal
bezti bletturinn. Enginn fegurri
dalur er til en St. Lawrence-dalurinn,
scm hið mikla iljót með öllum slnum
greinum reunur i gegnum. En jeg
veit pað, að pessi hjeruð geta ekki
framfleytt fólkinu, sem par hofur
fæðst. Fólkið er daglega að fækka,
og hver er ástæðan? Hin eiua ástæða
er, að tollurinn er of pungur fyrir
bændurna að bera hann, svo peir íara
suður yfir landamæralinuna til að los-
ast við hann. Oss cr sagt, að pó
tollurinn sje of pungur fyrir bænd-
urna pá sje hann nauðsynlegur fyrir
iðnaðinn, en jeg held pví fram, að
>að sje hægt að breyta tollinum
pannig, að pað verði einnig iðnaðiu-
um til hagsmuna. Ef fólkið i Canada
kemur frjálslyndri stjórn að völdum,
eins og jeg er viss um að pað gerir,
(ákaft lófaklapp), pá skal tollinum
verða breytt pannig, að pað ljetti á
almenningi, og petta verður gert á
sama bátt og pað var gert á Englandi,
smátt og smátt og án pess að hnekkja
iðnaðinum. E>etta er i fáum orðum
stefna frjálslynda flokksins í toll-
málum‘-.
E>á tók ræðum. til athuguuar
spillingu pá og eyðslusemi, sem átt
hefur sjer stað i apturhaldsstjórn-
inni í Ottawa, sem frjálslynili
flokkurinn berst á móti og vill
afncma. „Vjer viljum miunka
kostnað landsins“, (sagði ræðum.)
„sem hefur vaxið yfir 00 af hundraði
prátt fyrir að fólkstalan hefur ekki
aukist nema 12 af hundraði. Er pað
rjett hlutfall? Alögurnar á alinenn-
ingi eru mikils til of miklar. Deir
apturhaldsmeun scm segja, að skattar
og álögur sje aldrei of hátt, eru ekki
inennirnir sem borga pá og bera
álögurnar. Dað æru mennirnir i
Ottawa (stjórnin), «em eyða fje yðar,
sem segja pað. Sir C. Hibbert Tup-
per, sem er reglulegur sonur föður
síus, sagði á slðasta pingi, að hanu
vildi auka árs útgjöldin úr 38 millj doll.
upp í 40 millj. dollara. Stefna frjáls-
lvnda Uokksins er að viðhafaalla spar-
semi. Það eru lika aðrar mjög mik-
ilsverðar og lífsuauðsynlegar umbæt-
ur, sem frjálslyndi ilokkurinn vill
koma á, og pað er, að koma ráðvendni
á í stjórn landsins, i meðferð á fje
landsins og eign pjóðarinnar. Mjer
dettur ekki í hug að segja, að jeg sje
fullkomnari en allir aðrir, pví jeg er
bara maður, en jeg held pví fram, að
jeg s-je föðurlandsvinur, og jeg állt
að fjarhirzla ríkisins sje og eigi að
vera eins friðhelg og fjárhirzla prívat
manna. Jeg álít að peningaruir í
fjárhirzlu landsins sje og eigi að vera
eins friðhelgir og peningarnir í yðar
eigin vösum. Ef pað er nokkur
maður í flokk vorum sem vjer ættum
að vcra sjerílagi pakklátir, pá er pað
vinur minn J. I. Tarte (lófaklapp),
pví pað var hann sem hafði pá sóma-
tilfinningu og kjark, að fordæma
Connolly og McGreevy hneykslia á
>inginu i Ottawa 1891“.
„Vjer erum að loggja út i harðan
bardaga“, hjelt ræðum. áfram, „og
vjer viljum fá bteytingu á stjórn
landsins. (Lófaklapp). Jeg skora pvt
alvarlega á yður alla að vinna að pvi
takmarki af alefli. Flettið upp erm-
unum og ýtið á hjólið með öxlununi
og hjálpið til að reka ræuingjana út
úr musterinu. (Lófaklapp). Jeg sný
mjer sjerstaklega til peirra af yður,
vinir mfnir, sem teljist ineðal verka-
lýðsins, pví pjer eigið ef til viil
meira í húfi með pað, hvernig pessar
kosningar fara, en nokkurönnur stjett
manna. Jeg skora pvi á yður að
styðja yðar eigin hag með pvi, að
greiða atkvæði með frjátslynda flokkn-
um pann 23 júní. Jeg skora einnig
á ungu mennina yfir höfuð,og sjer-
ílagi, sem ganga á skólana, sein
framtíðarvonir landsins byggjast á
Jeg bið pá um einn hlut að oins, og
pað er, að sýna að par sjeu sannir
synir feðra sinna“.
„Montreal-búar! Jeg sagði yður
í byrjun ræðu minnar hverjir væru
pingmannaefni yðar; jeg treysti pvl
að pjer kjósið pá. Jeg óska að pjer
sjeuð búnir u’idir bardagann, ekkí
einasta hinn 23. júní, heldur nú, og
berjist fyrir sigri allt af pangað til.
Sameinið krapta yðar til að reka fiá
völdunum hina spilltu stjórn, sem nú
hefur setið við í 18 ár, og pá munu
vindarnir bera á vængjum sínum til
allra átta jarðarinnar pau gleðitiðindi,
að málefnið sem Baldwin, Lafontaine,
Mowat, og, ef pið viljið, Laurier hafa
barist fyrir, hafi sigrað“.
Að svo mæltu settist Mr. Laurier
niður en salurinn tók undir i heila
mínútu af lófaklappi og húrra-
hrópum.
fír. Ajnew's Cure for the Heart bætti
tnjer óbœrilepar kvalir á 20 mímjt-
um og frelsaói l\f mitt, segir Mrs.
John Jatnieson, Tara, Ontario.
Jeg fjekk illt í bjartað fyrir hjer
uui bil premur mánuðum. Kvölin
var svo mikil að jeg poldi varla að
draga andann. Jeg gat ekki fengið
neina bót við pessu, og ætlaðist að
pað gerði út af við líf mitt. Jeg sá f
blaðinu Tara Leadcr auglýsing «m
Dr. Agnew’s Cure for the Heart, og
fjekk mjer strax flösku. Mjer batn-
aði eptir 20 mfnútur, og er sannfærð
um að pað hefur frelsað Ilf mitt.
Ef hjartað slær óreglulega eða
preytist fljótt pó er pað veigt og ætti
pá tafarlaust að leyta pví lækningar.
Dr. Agnew’s Cure for the Heart
linar pjáningar strax og læknar með
tímauum algerlega.
J. G. Harvey, B.A., L.L.B.
Málafærslusiaður, o. s. frv.
Oftice: Room 5, West Clements Block,
494;ý Main Street,
Winnipeo, - - Manitoba
435
442
431
XLIII. KAPITULI.
jyj ^að hefði verið mikil hugfróun fyrir Ednu
jjatkham ef hún hefði vitað, að pað var brjef frá
u. r° hapteini til hennar i smáhýsi oinu i bænum
v- ^nuth i Devonshirc á Englandi. Ef hún hefði
h að Petta hefði hún vafalaust leigt sjcrstakar járn-
,^autarlestir á Frakklandí, gufuskip yfir sundið,
b^j11 ,rautarlestir á Englandi, i stuttu máli allt, sein
litl * AuR liana á sem skcmmstum tíma til
i a hæjarins Sidmouth. Ef hún hefði vitað, að
h&nn hafði skrifað henni við fyrsta tækifæri sem
(?at^S^ elasem|lir heniiar strax horfið. En pað
hef 8atnt verið, að pegar hún hefði lesið brjefið pá
0 1 l*onni ekki fundist pað vera eins og hún óskaði,
jJ.Khefði ef til vill ollað hcnni sorgar, að pað gat
h langur timi áður en hún fengi aptur fregnir af
0 0urn> eða að sjá hann, en hún hefði pá beðið rólegri
^ ekhi haft ncinar efasemdir og áhyggjur.
^rjefið, scm hjer ræðir um, hafði Shirlcy afhent
ist fram úr öllu hófi, var, að sjá kolsvartan Afríku-
mann, sem einu sinni hafði verið præll hans, sitja í
ölsöluhúsi í I’arfs, klæddan eins og hann væri her-
bergis-pjónn spánverks aðalsmanns. Hann hafði
látið svertingja pennan præla sjerilagi fyrir sig,
sparkað i hann, barið hann og formælt honum, og
hefði sjálfsagt skotið hann ef hann hefði verið mikið
lengur með hinum ósvífnu fjelögum sínum, llack-
birds. Hann pekkti svertingjanu glöggt; hann kann-
aðist bæði við andlit lians og rödd. Hauu hafði að
vísu aldrei heyrt hann syngja, en hann hafði heyrt
hann hljóða, og honum fannst nærri ómögulegt, að
hann gæti verið kominu til Parísar; en samt var
hann viss uin að flækiugur possi, sem var að öskra
parna og æpa til skemmtunar gestunum Svarta
Ketíiuum, væri einn af afríkönsku ræflunum, sem
Rackbirds höfðu veitt i gildru sína og gert að præl-
um sfnum.
En pó Banker væri forviða af að sjá Mok parna,
pá varð liann ennmeir forviða og undrandi pegar hurð-
inni á ölsöluhúsiuu var snögglega lokið’upp, fimro
iuinútum seinna, og annar svertingi, se:n hann pckkti
vel og einnig hafði verið præll peirra Rackbirds,
kom inn íjpað með mesta fasi.
Cheditafa, sem sendur hafði verið út í einhverj-
um erindagjörðum uin kveldið, saknaði Moks pegar
hann kom heim. Iíalph var í Brussels með prófess-
ornum, svo pjónn hans, som lítið liafði að gera, fann
upp á pví, að nota sjer fjærveru Chetitafa, og
mig á, hvaða rjett við höfum haft til að láta altt
petta gull í poka og sigla burt með pað“.
„Svo pjer eruð hættur að ímynda yður, að
pokar pessir sjeu fullir af harðkolum“, sagði kapt-
einninn.
„Já“, svaraði Shirley; „við erum nú að nálgast
takmark sjóferðar okkar, og pað er mál komið að
hætta peirri imyndun. Æfinlega, pegar jeg fer að
nálgast höfn pá, er jeg er á leiðinni til, fer jeg að
hugsa um, hvað jeg eigi að gera pegar jeg kem á
land; og ef jeg hef nokkurn verulegan rjett til ein-
hvers af pessu gulli, sem við höfum undir piljum
niðri, pá mun jeg gera eitthvað ólíkt pví, sem jeg
hef áður gert“.
„Jeg vona, að pjer meinið ekki að leggjast f
drykkjuskap", sagði Burke, sem stóð rjett hjá; „pað
væri alveg ólíkt pvl, sem pjer eruð vanur að gera“.
„Jeg áleit að pið skilduð petta mál báðir“, sagði
kapteinninn, „en ef pið viljið, skal jeg útlista pað
fyrir ykkur aptur. Jog efast ekki um, að „Inca“-
arnir, sem áður áttu Perú, hafi átt petta gull, og að
peir hafi falið pað í turninum til pcss að Spánverjar,
hverra afkomendur nú stjórna landinu án pess að
taka mikið tillit til afkomenda hinna fornu drottna
Perú—„Inca“-anna—skyldu ekki ná í pað. E>egar
jeg nú fann gullið fyrst og fjekk hugmynd um, hve
dýrmætur fundur pessi var, pá sá jeg að hið fyrsta,
sem jeg yrði að gera, væri, að koma pvf burt paðan,
sem pað var, og flytja pað burt úr landinu. Hvað