Lögberg


Lögberg - 07.01.1897, Qupperneq 4

Lögberg - 07.01.1897, Qupperneq 4
4 fcÓGBKRO lflMMTTTDAGINN 7, JANÚAR 1897. LÖGBERG. Cefiö út aff 148 PrineessSt., Winnipeg, Man. af The Lögberg Print’g & Publising Co’y (Incorporated May 27,1890), Ritstjóri (Editor); Sigjr. Jónasson. Business Manager: B. T. Björnson. 4 I itijrar: Smsi-anírlýflínrHr í eltt ekipti 26c yrir 30 orcíeda 1 þml. dálKslengdar, 75 cta om mAn- u-linn. k Rtærri nuglýsingnm, eda Huglýsingumom lengri tíma, aftláttur eptir samningi. It6«ta(fa-«kipti kaupenda rer<3ur að tilkynna skrifleaa og geta um fyrverand’ bástad jafnframt. Utanáskript til afgreidslustofn blaðslns er s The Lö||berg Prmting A Publieb. Co P. O. Box 8 «8, Winnipeg, Man. '■Jtanáskripjttll ritstjórans er: Kditor Lðgberg, P O. Box 308, Wlmtipeg, Man. Samkræmt landsl''gnm er upps,'gn knupenda á iViði ógild,netna hannsje skflldlaus. þegar hann sev- ípp.—Ef kaupandi, sem er í skuld vid blaðið flytu .u.*ferlum, án þeee að tilkynna heimilMskiptin, þá er VaO fyrir dómstólunum álitin sýnileg alnnum fyrr ‘rettvísum tilgmngi. - fdhmtl uaí.ikk 7 jaíí. tH'. 7 AiilS 1896 er iú hvoifi? Bptnr í tuuai n, og lifir b.er .pt r ems ojí öJl önnur lif'in ár, aö eiis 1 endurminningu vorri og komei di kynslóðw fyrir þ& merkm- viðburði, 8em skeðu á J>ví og áhrif pau, er peir bwfa á söjiuna slðarmeir. Og nú. pegar kalla má að petta liðna & bafi »ð eins kvatt oss, firmst oss eiga vel við að rifja upp nokkra við- buiði, 8em gprst hwfa á pvf, og mirm- ast D eð frin oiðnm á, hverDÍg ái-tHDd- ið befur veríð f heimÍDum á J>v{ og við Jok pesa. V7jer vonum að lr-serd ur voiii niisviiði ekki. pó vjcr eyðum tiltölulega fleiri orðum um pau löi d, sem hÍDD litli fslenzki pjóðflokkur hefur aðsetur í og hag pjrtðaima, sem hr.DD hefur mest rnök við. Evrópa. Eins og opt befur áður átt sjer stað, bafa veiið talsveiðar viðsjár með St<5 pjóðunum á liðna árinu útaf yms- uin niélum, einkum peim er sneita hag peirra í öðrum heimsálfum, en pær viiðast hafa jafnað pessi mál svo, að pað hi rfði miklu fnðlegar um árs- lokin en f byrjun pess. t>annig er nú vrrla miunst á Transvaal-málið, sem Þjóðverjar og Bretar voru svo æstir útaf um byijun ársins; um austræna malið er og litið talað nú, sem spáð va r f fyrra að helstu Evrópn-pjíðuro mundi lenda saman útaf, f sarobandi við »amiinga útaf ótriðnum milli Kina og JapaD; lltið er og nú talað um dvöl brezka herliðsins & Egypta- landi rg herfeið Bieta suður i Soudan, til að friða eignir Egypta par syðra, sem Mahdistar voru að reyna að ná undir sig. Um mál Tyrkja (meðferð peirra ft kristnum Armetiíu-mönnum og óstjórnina par f l»ndi) er par á móti roikið rmtt, en pað er enginn efi á, að stórpjóðirnar eru nú nær sam komulagi um pað m&l, en nokkru sinni áður, og allt bendir til að pær sjeu ákveðnar f ekki einasta að heimta að Tyrkir bætti ofsóknum sfnum og hryðjuverkum gagnvart Armeníu mönnnm og geri umbætur.á stjórn f landi sfnu yfir höfuð, heidur að kúga Tyrki til pess ef nauðsynlegt er. Eini vegurinn til að koma pessum umbót- um fram í ríki Tyrkja er, að stórpjóð irnar gangi f samband til pess, pví pó vissir blaðamenn haldi pví fram, að hver pjóðin útaf fyrir sig geti pað hæglega án sampykkis og samvinnu hinna, pá lysir slfk staðhæfing pekk- ingarleysi á pví, hvernig öllu málinu er varið. Til að byrja með er Tyrk- iun ekkert lainb að leika sjer við, og iand hans er ekki eins auðtekið eins og eitthvert, smáríkið. Tyrkir bafa standai di her er nemur um £ miiljón manna, og tyrkneskir berroenn standa engum hermönriuro f heimi að baki að hugpryði, prautsegju og vaskleik En par að anki geta Tyrkir hæglega tvöfaldað eða prefaldað lið sitt, ef á liggur að verja landið. Hver sú pjóð, sem leggur úl f ófrið við Tyrki, upp á eigið eindæmi, verður pvf að beita öllum kröptum sfnum, og hefur ekk- ert magn afgangs til að snúast við öðrum pjóðum, ef pær nota tækifærið til að áreita hana. En gangi nokkrar stórpjóðirnar í samband, til að kúga Tyrki til að bæta ráð sitt, hafa pær al)t r&ð hans í hendi sjer. Siíkt sam- band er fullyrt að Bretar, Rússar otr Frakkar hafi nú gengið í, með vilja og vitund hinna annara stórpjóða, og að mannúðar-tilfinningin sje svo alger- lega vöknuð viðvíkjandi meðferðinni á kristnum mönnum I löudum Tyrkja, að nefridar pjóðir, eða stjórnir peirra, láti öll ftgreiningsmál sín liggja f pagnargildi p-ngað til petta tyikneska spursmá) er til lykta leitt. t>«ð er talið vafalaust, að petta sam- komulag sje ávöxtur af ferðhins unga og lykiyndi Rússakeisara tii helstu Evrópu rikjanna í sumar er leið. Hagur almennings í Evrópu- löndunum hefur verið með bezta inót.i árið sem leið. t>ó uppskera væri sum- staðar lýr, eÍDS og t. d. á parti af Rússlandi, pá hefur nauðsynja-vara verið ódyr. Atvinna hefur verið með bezta móti, svo verkalyðurinn hefur komist allvei af, enda hafa æsingar sósíalista, anaikista o. s. frv. fengið minni byr en að undanfömu, eins og sjá matti af allsherjar fundi sósíalista, er peir bjeldu í London í haust er leið. Helstu viðburðir hafa verið: Kryn- ing Rússakeisara og hið sorglega slys, er skeði á kryningar hátfðmni, pegar púsundir manns tióðust undir til dauðs; ferð Rú-sakeisara um yms Ev- rópulönd, og dauði utanríkis-ráðgjafa Rússa á peirri ferð; hátíðarbald á Stórbretalandi f haust er leið í minn- ingu pess, að Victoria drottniog hafði pá ríkt lengur en nokkur konungur eða drottning á Bretlandi; leiðtoga- skipti frjálslynda flokksins á Bret- landi; ráðaneytis breyting á Frakk- landi; púsundára hfttíðin á Ungvtirja- landi; fellibylur, sem gekk yfir Paris í haust er leið, feykti par um húsum, drap og meiddi marga menn og gerði stórtjón; ákaft vatnsflóð á Grikklandi, sem gerði mikið eignatjón á parti af Apenuborg og landinu í nágrenninu og orsakaði dauða nokkurs af fólki; jarðskjálpti á Englaridi, hinn mesti er menn hafa sögur af. Allmikil slys urðu á sjó, sem of langt er upp að telja, Ýmsir merkismenn hafa og dá- ið, en pað svarar ekki tilgangi pess arargreinar, að telja pá upp. Allt hefur mátt heita kyrt um pólitík á Norðurlöndum (Sviaríki. Noregi og Danmörku), og virðast æs ingarnar milli Norðmanna og Svfa hafa hjaðuað niður. t>að, sem einna tfðræddast var um par í sumar er leið, var hin fyrirhugaða ferð hins svenska loptsiglingamanns dr. André-> (sem fórst fyrir f pað sinn), og apturkoma Norðmannsins dr. Friðpjófs Nansens og skips haris „Fram“ úr 3 ára ferð um norður-íshafið. Nansen komst nær norðurpólnum en nokkur annar maður hefur áður komist, en átti pó eptir 2 máDaða ferð með sömu dag leiðum og hann fór á sleðum sínum eptir að hann skildi við „Fram.“ ÍSLAND. Arið sem leið var yfir höfuð mjög erfitt ár fyrir íslendinga, kalt vor, ópurkatíð mest allt sumarið, fiskileysi (einkum við Faxaflóa), óvanal. yfirgangur útlendra fiski- manna (trawlers), hinir voðalegu jarðskjálptar í Arness- og Rangár- vallasyslum, fjarskalegur hríðarbylur í byrjun október (svo hey urðu úti sumstaðar og fje fennti á norður og austur fandinu), og ofan á allt petta bætist hið mesta högg, sem hægt var að greiða 'iörj tiÝng verzlunar lands- ins, nefnil bann Breta gegu innflutu- ingi íslenzks sauðfjár til geymzlu eða eldis (hjer eptir verður að slátra fsl. fje á lendingarstaðnum), sem hlytur að eyðileggja verzlun með fsl. fje á fæti og um leið hiua miklu innlendra verzlunarfjelaga (pöntunarfjelaga) verzlun. Framtíðárhorfurnar á voru kæra, gamla föðurlandi eru pví miklu ískyggilegri en pær hafa verið um mörg undanfarin ár. Engar Dyjar hreifingar hafa átt sjsr stað á árínu, algerður pólitískur svefn virðist grúfa yfir pjóðinni. Hið eina Iffsmark var, að flest blöðin rumskuðust til að at- yrða dr. Valtyr Guðmundsson fyrir tilraun hans að koma á samningum mi.li alpingis og dönskii stjómarinnar, f samræmi við pað sem aiping hafði sampykkt árinu áður. Hinn helsti viðburður í sarngöngumálum landsÍDS var, að landið sj&lft hafði gufusk'p f förum & milli landa og kringum strend- ur landsins, í fyrsta sinn í sögu pjóð- arinnar. Ýmsirdóinar eru um, hvem- ig petta fyrirtæki hafi heppnast, en lftið virðast ferðir skipsins hafa bætt úr binu tilfinnanlega samgönguleysi við útlönd, og algerlcga misbeppnað ist skipinu að gera sjómönnum af Suðurlandi ljettara og ódyrara að komast heim til sín af Austfjörðum í haust er leið— pað fór í handaskolum og bakaði sumu af fólkfnu af Suður- landi stórtjón. , ASÍA. Allt hefur mátt heita kyrt f Asíu sfðan ófriðnum milli Kína og Japan lauk að öðru en pví, að sumir íbúar eyjarinnar Formosa, sem Kínverjar Ijetu af hendi við Japansmenn, gerðu uppreisn gegn hinum nyju herrum sínum, en sú uppreisn virðist nú að mestu bæld niður. I>að lítur út fyriri að Kínverjar hafi veitt Rússum mik- ilsverð rjettindi f Manchuria (er ligg ur npp að eignum Rússa í Síberíu) viðvíkjandi járnbrantalagningu, verzl- un, rjettindum að hafa setuliðog nota höfn eina par á ströndinni, sem ekki frys á vetrum—fyrir fnlltingi Rússa við samning um frið við Japansmenn og hjálp við að fá peninga pá er Kfn verjar urðu að borga Japansmönnum f herkostnað. Sagt er, að Bretar hafi einhvern samning við Rússa um fót- festu peirra par í norðurhluta Kfna, og geri pví ekkert að til að hindra pað. Uppskerubrestur mikill varð í sumum bjeruðum Indlands og Kfna, svo par er nú hungursneyð mikil. Indland hefur á sfðari árum flutt út allmikið hveiti, en hefur nú ekki nærri nóg til heima-brúkunar. HveitimjSl mikið hefur verið flutt frá amerikönskum höfnum á Kyirahafs- ströndinni til Kfna og Indlands, og er pað nytt að Ámeríka byrgi menn f peim löndum með hveitimjöl, en nokkuð hefur áður verið sent til Japan.. Kóiera og fleiri mannskæðar pestir hafa gengið par eystra, á Indlandi, Kína og í Japan, og geisa par enn. Jarðskjálptar miklir áttu sjer stað f Japan f sumar er leið Og hruridi mik- ið af búsum í borgum og bæjum á pví svæði, er peir náðu yfir, en voða- legasta tjónið varð af flóðöldum mikl- urn (er orsökuðust af jaiðelda-umbrot- um neðaDsjáfar úti fyrir ströndinni), sem veltu sjer inn yfir strÖDdina, pvoðu burt hús og hvað annað, er fyr- ir varð, og drekkti eða drap um 20 púsund manns. Var petta eitt hið mesta slys af peirri tegund, sem sög- ur fara af. Áður en vjer skiljumst við Asíu, er vert að minnast á ferð hins nafn- togaða kínvereka stjórnmálamanns, Li-Hung Changs, um Evrópu og Am- eríku í sumar er leið, pví margtbend- ir til, að sú ferð verði pyðingarmikil fyrir framtíð Kínverja, og með henni hefjist nytt framfara tímabil í sögu pessarar afar-fólksmörgu pjóðar. Hrakfarir Kfnverja í viðureigninni við hina tiltölulega litlu Japanspjóð (sem ei’nnig er mongólsk að uppruna, en sem tekið hefur upp menntun Vesturlanda), hefur óefað opnað augu Kínverja fvrir yfirburðum hinnar vest- rænu menningar (sem peir áður hafa fyrirlitið) yfir hina eldgömlu stein- gjörfings-mennÍDgu peira sjálfra, og líklega verið orsökin til ferðar Li. Hung-Changs. iívextirnir af pessaii ferð hans eru pegar farnir að koma í Ijós, pví bæði á að fara að stofna skóla um pvert og endilangt Kína. veldi, til að kenna ensku í,og svo á að fara að byggja járnbrautir (sem Kín- verjar hafa haft ákafan ymigust á að unda' förnu—eins og Gröndal og önn- ur ,.fossils“) um pvert og endilangt laridið, og fóru allmargir verkfræð- ingar frá Paris austur pangað nylega, f pví skyni að mæla út brautarstæði og standa fyrir verkinu. Á hinum svonefndu philippinsku eyjum, austan við Asíu, sem eru eign Spánverja, byrjaði uppreisn í sumar er leið, sem helzt enn við, og óvíst hvort Spánverjum tekst að bæla hana niður, pví eyjarskeggjar eru yfir 6 millj að tölu og allhraustir menn. AUSTRALIA. Ákafir hitar og purkar gengu í sumum fylkjum Australíu um byrjun ársins er leið, er orsakaði svo stór- kostlegan uppskerubrest.að Australía, sem undanfarin ár hefur sent allmikið hveiti á Evrópumarkaðinn, verður nú að flytja inn hveitimjöl. Kaupmenn par hafa gert samning við hveiti- mylnu-fjelag hjer í. Canada ura, að seija sjer mörg hundruð ,,tons“ af Manitoba-hveitimjöli, og var búið að senda mikið af pessari pöntun fyrir árslokin. t>að er einkennilegt, að mjöl úr hveiti, sem vex á sljettunum á miðju meginlandi Amerfku, skuli nú fæða andfætlinga vora, fólk sem byr hinumegin á hnettinum. Nauta- pest hefur og gengið í all-vfðlend- um hjeauðum f Australfu, og er hagur bænda í sumum hjeruðum par pví mjög erfiður. Atvinnudeyfð var og mikil f Australíu árið sem leið, og yfir höfuð hafa hinar miklu nylendur Breta par aldrei átt eins erfitt upp- dráttar sfðan pær mynduðust og.árið sem leið. AFRÍKA. „Hið myrka meginland“ er sú heimsálfan, sem líklegust er til að valda Evrópu-stjórnunum ábyggjum, og eins líklegt að Evrópu-pjóðunum lendi saman útaf nylendu stofnunum sínum og verzlun par, eins <g útaf ftökutn sínum í Asfu. Transvaai-mál- ið, meðal annars, synir pað, að par 282 viidi koma orðsöndíng—sjálfsagt til lafði Soardale—■ & menniugar skólann. Bostocá átti heima skainmt frá skóianum, Bottersea-inegin árinnar, I skugga kirkjunnar, par sem Boliugbroke er grafiun. Gerald stakk pví uppi, að peir skyldu fá sjer leiguvagn og aka báðir f honutn til menmngai-skólaus og pað gerðu peir, og borgaði Gerald ökumauniuum. Ger- ald skildi orðseudiuguna eptir sj&lfur—sjálisagt til lafði Scardale—og hinir ungu rnenn lögðu síðan af stað paðan gangandi. t>að var yndislegt, stjörnu bjart kveld og máDÍnn skein á Thames-ána, og leit &in, með láglendiuu Surrey megin og smátrjáuum á Surrey strl’ndinDÍ—, út undariega líkt Níl fljótinu. Nætur fegurðin hafði mikil áhrif & Gerald. Bostock hafði verið mjög pögull upp á síðkastið. „Komið pjer Bostock“, sagði Gerald, „jeg ætla að fylgja yður á leið yfir um brúna.“ Svo hjeidu peir yfir brúua saman, sfðan fóru þeir til baka yfir hana, efalaust hrifnir af næturfeg urðinni, og, ef til vill, hafði pað einnig áhrif á pá, að hvor um sig var að hugsa um pað, sem að öllum lfkindum var einnig 1 huga hins. t>egar peir voru aptur kotnnir Middlesex megin árinnar, sneri Bostock taiinu skyndilega í allt aðra og nyja átt. Peir höíðu verið að taia daginn og vegiun, um fallega veðrið o. 8. frv. Geraid hafði Sjtið Fldeliu I hverjum stjörnu-glampa og í tungi- bjarmanum á hverri báru á ánni. „Pjer eruð hamingjusamur maður, Mr. Aepen“, sagði akilminga-kennanna raunalegur. 281 hafi sett hann parna, til að villa fyrir. Vitið pjer pað, að mjer fannst einmitt eins og jeg sæi petta andiit rjett hjá okkur—yður og mjer—einmitt í kveld?“ „Rjett hjá okkur“, hrópaði Gerald. „Nei, minn kæri Mr. Bostock, yður er að dreyma. Rjett hjá okkur? Hve nær og hvar?“ „Rjett eptir að við komum út úr skólanum, sá jeg andiíti bregða fyrir og skjótast fram hjá mjer, er líktist audliti hans, pegar við vorum í dimma stræt- inu hjá skólanum. Jeg gleymi ekki auðveldlega andlitum11, sagði Bostock. „Vissuð pjer bvar við fórum fram hjá litia sykur verkstæðinu, sætinda- verkstæðinu, eða hvað pað nú er? Þar kom hópur af fólki út úr pví, vinnudrengir og vinnustúlkur—“ „Já, já, jeg sá pað—“, sagði Gerald. „Jæja, í peim hóp virtist mjer, að jeg sæi petta andlit“, sagði Bostook. „Hvaða vitleysa“, sagði Gerald; „pað hefur hittst svo á, að pað befur verið einhver líkur honum. Hvað sem pessu liður, pá get jeg ekki ímyndað mjer, að hann laogi sjerlega til að myrða yður eða mig, og jeg ímynda mjer lika að jafnvel pó hann hetði pann ásetning, pá ættum við að geta varist honutn ef hann að eius ræðst ekki aptan að okkur. Við erum karlar, sem erum færir um að verja hend- ur okkar, pjer og jeg“. • Já,“ svaraði Bostock liryggur í bragði, „cn ylikir menn sækja vanalega aptan að manin.“ 286 kemur mjer ekkert við. En jeg neyti pess rjettar, sem sjerhver lifandi maður hefur til að elska hverja p& konu, sem virðist verðskulda ást karlmanns. Svo jeg hef elskað Fideliu Locke all-lengi. Er jeg glæpamaður fyrir pað? Get jeg að pví gertF Jeg hef sjeð hana, talað við hana, skilmast við hana á hverjum degi. Er jeg áfellisverður fyrir pað, pótt jeg hafi mannlegar tilfinningar, og hún sje dyrðleg stúlka?“ „Jeg áfelli yður vissulega ekki,“ sagði Gerald blfðlega. Petta kom svo flatt upp á hann og var svo óvænt. Hann hafði aldrei vitað neitt um petta—aldrei dottið pað í hug—áður. Hoaum virt- ist skilmingakennarinn stauda lijer um bil á söinu tröppu og hárbúnaðar-maðurinn, er kom til pess að jafna hárlokka hinna ungu kvenna á menningar- skólanum. En Gerald fannst að slík einlægni lýsa sjer í orðum veslings kennarans, að hann í almætti sigurs síns og vissunni um sigur sinn, fann til göf- ugrar meðaumkunar með manni pessura, er ekki hafði einu sinni drifst að freista gæfu sinnar. „Pað gleður mig að heyra petta af yðar munni“, svaraði Bostock auðmjúkur. „Jeg viidi gjarna halda yðar góða áliti. Jeg vildi gjarna, að pjer fenguð að vita, hve algerlega jeg skil, að jeg hafði alls engan mögulegleika frá pví fyrsta til að fá hana —gat aldrei haft neinn mögulegleika—og að pað gleður mig innilega, að hún gaf yður ðst sína, eq ekki pessum manni, Granton.“

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.