Lögberg - 02.12.1897, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 2. DESEMBEB 1897.
LÖGBERG.
GefiS út aS 148 PrincessSt., Winnipeg, M an
af The Lögberg Print’g & Publising Co’y
(Incorporated Muy 27,1890),
Ritstjúri (Editor): Sigtr. Jónasson.
Business Manager: B. T. Björnson.
A u«rlý»inaar: Smá-anplýBÍngar í eittskipti‘25c
yrir 30 ord eða 1 þml. dálkslengdar, 75 cts um mán-
dinn. k atærri auglýsingum, eða auglýsingumum
lengri tíma, afsláttur eptir samningi.
KfÍMtada-skipti kaupenda verður að tilkynua
ekriilega og geta um fyrverand* böstað jafnframt-
Utanáskript til afgreiðslustofu blaðsins er:
1 lie biitbera IriDling 4 rublisb. C®
P. O.Box 5 85
Winnipeg.Man.
'Jtanáskrlp tti! ritstjdrans er:
Editor Lðgiierg,
P '0. Box Ö85,
Winnipeg, Man.
mmi Samkvæmt landsldgum er nppsbgn kaupenda á
laðidgild, nema hannsje skaldlaus. þegar hann sev
Irapp.—Efkaupandi, sem er f skuld við blaðið flytu
vlstferlum, án þess að tilkynna heimilasklptin, þá er
það fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnum fyrr
prettvísum tilgangi.
— fimmtudaoinb 25. des. 1897. —
Saiiitaísí'undir sainaða ísl.
kirKjiifjeia^sius.
Lesendur vorir niuna vafalaust
ejitir, að kirkjupingið 1896 samjyykkti
áikorun um að sanitalsfundir yrðu
htfðir í söfnuðum kirkjufjelagsins, til
að ræða yms trúaratiiðl. Samfjykkt
f)0»si hefur borið J>ann ávöxt, að slík-
ir 3amtalsfundir hafa nú fiejrar verið
halinir 1 ýmsum af söfnuðunum, op
Vdrða sjátfsagt hafðir í flestum fieirra
árlefra framvegis. I fyrra sumar var
alíkur fundur haidinn í Gardar söfn
uðt, og í fyrra haust voru samkyns
fundir haldnir í söfnuðum sjer B. B
Jónssocar í Minnesota, og voru ýmsir
prestar kirkjufjelagsÍDS viðstaddír
báða pessa fundi. í fyrra haust voru
slíkir fundir haldnir í söfnuðum sjera
J. A. Sigurðssonar, og nokkru seinna
var samkyns fundur haldinn f 1. lút
Böfnuði bjer í Winnipeg. A pessuin
fundum voru og fleiri af þrestunuro,
e í hinn pjónandi prestur. Nú í haust
hafa samkyns fuLdir verið haiduir í
Böfnuðum sjera J. J. Clemens í Ar
gyle, f 1. lút. söfnuði hjer í bænum,
oor nú Dylega í söfnuðum sjera F. J
Bergmatros f Dakota. Fundir pessir
hafa verið allvel sóttir, og ýmsir af
prestum kirkjufjelagsins veiið á peim
öllum.
Kringumstæður leyfðu oss ekki
að vera á neinum af ofangreindum
fuudum, að undanteknum Winnipeg-
íundunum, fiangað til á fundunum í
Bö nuðum sjera F. J. BergmaDDS, sem
haldnir voru 18. 19 og 20. f. m. eins
og getið var um í sfðasta blaði voru.
Vjer vorum á peim öllum, og 3krifuð-
um niður belztu atriðin úr flestum
ræðunum, sem baldnar voru; en fiótt
J>að hefði verið æskilegt að prenta
sumar ræðurnar í heild sinni, pá er
f>að ómögulegt plássins vegna, og
verðum vjer pví að láta nægja að
skýra frá hinu þýðingarmesta, sem
sagt var, án tillits til pess hver sagði
f>að eða á hverjuin fundinum pað var
sagt.
Atriðin, sem rædd hafa verið fi
flestum fundunum, hafa verið sakra-
mantin — skírnar sakramentið og
altaris sakramenntið. t>au voru um-
ræðuefriið fi 2 fundunum í söfnuðum
sjera F. J. Bergmanns nú síðast, en á
einum fundinum ([>eiin að Mountain)
var umtalsefnið: Hverja pýðing hefur
pað að standa í kristnum söfnuðum.
Allir fundirnir byrjuðu með pvf,
að sunginn var s&Imur; síðan flutti
einhver prestanna bæn. Fundirnir
kusu sjer fundarstjóra, til að stýra
umræðunum, og voru leikmenn for-
setar á peim öilum. Forseti kirkju
fjelagsins, sjera Jón Bjarnason, inn
leiddi umræðurnar á öllum fundunum
með égætum ræðum.
Viðvikjandi efninu: Hverja pýð-
ingu hefur pað að standa í kristnum
söfnuðum, var fyrst tekið fram, að
Kristur hefði sjfilfur stofnað kirkju
i-ína. Lærisveinar hans hefðu verið
hinn fyrsti söfnuður kirkjunnar.
Heiðnir spekiugar, eins og t. d. Piin-
íus, befðu pegar í fyrstu kristni viður
kennt, að iíf kristinna manna væri
fegnrra og betra en heiðingjanna
„fyrir pessa bjátrú'1, sem J>eir nefndu
trúna á hinn krossfesta Jesúm Krist.
Ef menn viðnrkenni, eins og flestir
menn geri, að kristindómuripn sje
ble»sun, f>á eigi menn að sjfilfsögðu
að styðja hann og standa í kristnum
söfnuðum. Allir vilji njóta hins
góða, sem kiistin kirkja og söfnuðir
hafi í för með sjer. t>að sje auðvirði-
legt að viija Djóta hagnaðarins
af hvaða fjelagsskap sem er, en ekki
standa í bonum eða styrkja hann.
Sumir hafi f>að sjer til afsökunar, að
nokkrir, sem staudi í söfnuðunum,sjeu
ekki betri menn en sumir sem standi
fyrir utan, cg að sá fielagsskapur sje
ófullkominn eins og annar fjelags
skapur. En pað sje ekki að búast
við, að söfnuðir geti verið fullkomnir
hjer á jörðu, J>ví i J>eim sjeu ófull-
komnir, syndugir menn. Dæmisaga
frelsarans um illgresið 4 akrinum—
sem óvinurinn sáði—sje svar frelsar-
ans um fað, hvort nokkur söfnuður
geti verið algerlega fullkominn. Söfn-
uðirnir sjeu hópar af vesælum,syndug-
um mönnum, sem fylki sjer utan
um náðarmeðölin. t>að hafi sömu
pýðÍDgu að veia í söfnuði og að trúa
á frelsarann. Enginn kristinn maður
hafi rjett til að segja: jeg vil vera einn
og útaf fyrir mig tr.eð minn kristin-
dóm — ekki standa í kristnum söfn-
uði. K»pólskir menn segi, að J>að
sje enga sfiluhjálp að fá utan kirkj-
unnar. Lúterskir menn haldi pessn
ekki fram, en kristindómur foreldr-
anna og barnanna deyi út, ef ekkert
safnaðarlíf og kirkjulíf er til. I>eir
kristnir menn, sem standi fyrir utan
söfnuði, stofni sjálfum sjer og öðrum
í hættu. E>eir geri ekki skyldu sína
sem kristnir menn. Dað, sem eigi að
leiða meDn ÍDn f söfnuði, sje hið sama
og leiði menn til Krists — óttinn fyr-
ir að glata sfil sinni. Óvinurinn sái
illgresinu f akuriun — smeygi vond-
um niönnum inn í söfnuði. ísi. 1
Ameríku hafi verið of óvarkárir með
að taka menn í söfnuði, en pað sje ó-
mögulegt að fyrir.byggja að óhæfir
menu komist inn f söfuuði. L>eir geti
komið inn eins og flagð undir fögru
skinni. Menn rjúfii stundum úr söfn-
uði af lítilfjörlegum ástæðum, pví t. d.
að f>eim komi ekki saman við einhvern
um eitthvert mál, sem söfn. hef-
ur meðferðis. — Kærleiki Kiists verði
að ríkja í söfnuðunum; vanti hann, sje
söfuuðurinn eins og lfkami, sem sfilina
vantar f. Sumir 8 'gi, að peir sjeu
kristuir og vilji vera krisfnir, en peir
ifiti sjer standa á saina hvernig krist
indómsverkinu líði í heitninum. Slíkir
menn geri ekki skyldu sfna sem borg
arar f rfki Krists. Góðir veraldlegir
borgarar verðu land sitt og legðu allt
f sölurriar til að varua óvinaher inn í
pað. Riki Krists í heiminuui væri
stærra og voldugra en nokkurt annað
ríki. Hví skyldu menn ekki vera eins
góðir og hollir borgarar í pví eins og
í verzlegum rlkjum. Sá borgari sem
vildi fá að njóta hagsmuna og verndar
rikisius/sem hanrt væri í, yrði að upp-
fylla hinar borgaralegu skyldur sínar
f [>vf. l>að pýði nieira að vera í söfn-
uði en að láta skrifa nafn sitt á nafna-
skrá safnaðarins. Menn verði að starfa
eins og limum á líkama Krists sæmi.
Hugir manna snúist opt of mikið ut
an um hina ytn starfshlið, svo mönn-
um gleymist stundum að hið sanna
augnamið safnaðanna sje að vinna
að sáluhjáip meðlima sinna.
Nokkrir leikmenn tóku pátt 1
umræftunum um paft, hvaða pýðingu
pað hafi að standa í söfnuðum, og
sagðist peim vel. Eu pað hefði verið
æskilegt að fleiri leikinenn hefðu tal
að, og pað er vonandi að fleiri taki
pfitt í pessum umræftum pegar menn
fara að venjast pessum samtalsfundum.
Viðvfkjandi sakramentunum var
pað fyrst tekið fram, að orðið sakra-
mentt pýði: helgur hlutur eða helgur
dómur. I>au sjeu gjatir, sem kristin
dómurinn býður. Kristindómurinn
sje ný sköpun, pvl tneð honum hafi
nýtt andlegt lff skapast 1 heiminum.
Menn ^pyrji, viðvikjandi sakrament-
unum: Hvernig má petta verfta? Svar
Lúters, f hans litla katekismus (fræft
nnum), sje hið fullkomDasta svar, sem
hægt sje að gefa. Skírnin hafi verið
vifthöfft pegar f fyrstu kristni. Læri-
B einarnir og postularnir hefðu tekið
inenn inn í kirkju Krists með skfrn.
Altaris sakramentið sje vanrækt bæði
roeðal Vestur-lsl. og á IslaDdi. Allir,
sem ekki sjeu gengnir mjög langt f
vantrúaráttina, noti að vísu skírnina,
pó peir vanræki að uppfræða börnin
sarakvæmt pvf, sem lofað sje við
skfrnina Vantrúarmenn segi, að pað
sje rangt að ákveða ómftlga börnin inn
í kirkjuna. Slíkt sje varla svaravert.
I>að sje heilög skylda allra foreidra,að
koma börnunum inn f pann fjelags-
skap setn peirn sje fyrir beztu og
vernda pau fyrir illum áhrifum, sem
geti haft glötun peirra í för með sjer.
Eptir kenningu vantrúarmanna ætti
pá heldur ekki að innræta börnunum
gott siðferði, ráðvendoi og borgara-
legar dyggðir, og gera ekkert til að
hindra að pau lendi í klónum á sið-
spilltum mönnum,pjófum og ilímenn-
um. Barnið verði með skfrninni borg-
an f guðsríki; fermingin sje einungis
staðfesting skfrnar-sáttinálans. Brenni-
punktur barftttunnar við siðbótina
hafi verið, á hvern h4tt rnenn verði
rjettlættir. Kapólskir menn sögðu,
að menn rjettlættust af verkunum og
fleiru, en siðbótarmenn sögðu, að
menn rjettlættust að eins fyrir náð.
Þetta, að maðurinn rjettlætist að eins
af náð, komi svo skýrt sem hugs-
azt geti út í barnaskfrninni.
Menn láti pjónusta sig af pví, að
pá viti menn hve dýrmætt altaris
sakramentið sje. Eptir að hafa neytt
pess finni menn vanalega pann frið í
dauðnstríði sínu, sem menn ekki gátu
fengið án pess. Hvernig pað skeður
er leyndardómur, en pað skeður engu
að sfður. — Sumir bæru að vissu leyti
of mikla virðingu fyrir altaris-sakra-
mentinu, en of litla fyrir skírnar sakra.
mentinu. Þeim fyndist, að peir gætu
akki neytt altaris-sakramentisins nema
peir væru vel undirbúnir— snúnir frá
synd. Skfrnar sakramentið væri opt
skoðað sem form, og álitið, að pað
hefði enga aðra pýðingu en pá,
að ba,rninu væri á pennan hátt
gefið nafn. t>að væri ekki sýnd eins
mikil andagt við skírn í kirkju eins
og ætti að vera. t>að ætti aldrei að
biðja heitar en pegar hvftvoðungur
væri tekinn inn f kirkju Krists, áður
en hann fer út í iífið, par sem vantrú
og spilling bfður með opið ginið til
að glejpa hann. I>að hafi verið hin
mesta hamingjustund manna pegar
peir voru skírðir og með pví teknir
ínn í kirkju Krists. í>að eigi ekki
að taka til greina manninn, sem fram-
kvæmi skfrnar-athöfnina, heldur pessa
náftargjöf guðs—skfrnina. I>að væri
eins með skfrnina eins og með arf,
sem ómálga barn á. t>að á arfinn
engu sfður á meðau pað er ómálga
en eptir að pað kemur til vits og ára.
•Barnið sje erfingi að guðs náð fyrir
endurlausnina. Eins og sá, sem erfir
auð, geti sóað honum pegar hann
fer að fara meft hann sjálfur, eins geti
barnið týut náðinni, setn pað er
erfingi að, pegar pað vex upp, en
hvorttveggja sje sjálfskaparvfti.—
Fjölda margir ritningarstaðir, viðvíkj-
andi báðum sakramentunum, voru
lesnir upp og skýrðir. — Viðvíkjandi
pvf, að sumir gætu ekki fellt sig við
innsetningar-orð kvöidmáltfðarinn var
bentá.að pví væri eins varið með pað,
hvernig maftur gæti meðtekið lfkama
og blóð Jesú Krists, eins og með end-
urlausnarverkið f heild sinni, að pað
væri leyndardómur og skynsemin
gæti pví ekki gripið pað. Að menn
verði að meðtaka frelsarann, orð hans
og sakraroentin eins og börn. Hann
hefði sjálfur sagt, að ef menn með-
tækjn ekki boðskap sinn eins og
börn, pá gætu menn ekki komist t
sitt rfki.—Það var skýrt að lúterska
kirkjau kenndi ekki, að óskírð börn
glötuðust. Það væri ekki f Augs-
borgar-trúarjfitningunni. En pað
hvíldi vafalaust ábyrgð 4 foreldrum,
er vanræktu að láta skfra hörn sfn,
eins og kennt væri f fræðunum.
Kristnir foreldrar væru skyldugir að
gróðursetja börn sfn í aldingarði
guðs. Bent á, að eins og hið ifkaml.
lff byrji á leyndardómsfnllan hétt,
eins sje pví varið með hið andlega líf.
Kristnir menn trúi pvf, að hið and-
lega lff byrji með skírninni— hún
sja eidurfoeðingar-laug. Hin kristil.
æfisaga maunsins byrji með skírninni,
Drottinn kveiki nýtt líf f sál barnsins
á leýndardómsfullan h4tt; en pað sje
hægt að deyða frækornið í sálinni.
Það purfi andleg lífsskilyrði.— Ferm-
ingin sje eðlileg afleiðingaf skfrninni.
Kristur hafi ekki boðið ferminguna.
Hún sje ekki sakramenti, heldur
kirkjusiður, eins og hinar ýmsu há-
tíðir. En skírnin sje sakramenti.Róm-
verjar kölluðu eiðinn sakramenti.
Kristnir menn gáfu orðinu viðtækari
merkingu. Að eins hinar tvær at-
hafnir í lút. kirkjunni—skfrnin og
kvöldmáltfðin — sjeu nefndar sakra-
menti. Vatnið sje hin ytri eða sýni-
lega hlið skfrnarinnar, hin innri eða
andlega hlið sje sáluhjálpin. í kvöld-
máltíðinni sje brauðið og vínið hin
sýnilega hlið. Kristur hafi lagt læri-
sveinum sfnum pá skyldu á herðar,
að játa trú sfna. Þess vegna eigi
menn að játa trú sfna við skfrnina og
við kvöldmáltfðina. J>að, að menn
sjeu veiktrúaðir, ætti ekki að hamla
peim frá að koma til drottins borðs.
Ef peir komi iðulega, muni peir smátt
og smátt sjá og skilja—vaxa i trúnni.
Baptistar skoði kvöldmáltfðina aðeins
sem minningar hátfð, og hún sje hátfð-
legri athöfn f lútersku kirkjunni en
nokkurri hinna annara reformertu
kirkna. Sökum hinns föstu kenningu
sinna sje lúterska kirkjan hin stærsta
af öllum mótmælenda kirkjudeildum
heimsins, hafi nefnil. nál. 60 milljónir
l«rmda meðlimi. Allar aftrar mót-
mælenda kirkjudeildir til samans sje
284
borðinu í nokkur augnablik, pá fraus teskeiðin við
undirbollann. Hressingunum — brauði og smjöri,
fínum s eiðum með caviare (söltuftum styrju hrogn-
um), meðpatede foie grae, með margskonar öftru
góðgæti frá Berlín og Pjetursborg — var haldið ó-
frosnum á pann hátt, að hafa pær ofan á ílátum, sem
sjóðheitt vatn var f. Allt, sem hjer bar fyrir augun,
var sjerkennilegt fyrir hina norðlægu höfuftborg, par
Bem auðurinn berst við og sigrar loptslagið. Opnir
eldar brunnu glatt áopnum prífætlingum, inni í skál-
anum ogeinnig hjer og hvar f garftinum. Flokkur
af ágætum hljóðfæraleikurum spilaði f stórum skála
i garðínum, til að stytta peim stundir sern annað-
hvort sökum aldurs síns eða vegna lungna sinna ekki
gátu tekið páttl hinni enn áhrifameiri skemmtun úti
undir beru lopti.
Steinmetz sagði Paul frá ósk Mðggu, að voga
lífi sfnn á fshólnum, og bauðst til að sjá um prinzess-
una á meðan Paul renndi sjer með Möggu 4 sleða.
„E>á verðið pjer að renna yður 4 skautum með
mjer“, sagði Etta glaðlega við Steinmetz. „Það er
mikils til of kalt til pess að standa kyr. t>að á að
fara að dansa cotillon á skautum.“
„Ef pað erskipan yðar, pa hlýði jeg henni með
ánægju“, svaraði Steinmetz.
Etta bar hratt, á og leit allt í kringum sig með
hinum bjarta ánægjusvip, sem breiðir sig yfir andiit
sumra kvenna við nærri hvaða skemmtun sem er, ef
|>ar er hljóðfærasláttur, björt Jjós og pyrping af
293
Paul varð vel við ósk hennar, pó honum fjelli
Tver fremur vel f geð. Hann var að vissu leyti upp
með^ sjer af pessari iftjusömu borg — sem er einn
miftdepill rússnesku menningarinnar. Honum hefði
pótt vænt um, að Ettu hefði geðjast vel að borgÍDni,
par eð líklegt var, að fordómur gegu henni kastaði
skugga á Osterno, sem lá 140 mílur paðan, hinum-
megin við sljettuna. En hann gerði hinar nauðsyn-
legu ráðstafanir til að leggja strax af stað, meft hinni
pegjaridi polinmæfti sem einkenndi hann.
Þau höfðu komift til Tver snemma um morgun-
inn með uætur-hraðlestinni frá Pjetur*borg. Stein-
metz hafði farift á undan peiro, og hafði lukta sleða
frá Osterno til taks í Tver handa peim. Ágætur
morgunverður beið peirra á hótelinu. Hestar, til að
skipta um, voru til taks 4 ýmsum stððum á leiðinni
midi Tver og Osterno, og Steinmetz — sem var allra
manna leiknastur í að undirbúa slíka hluti—hafði
vandlega reiknað út og undirbúið allt, sem laut að
ferðinni til Osterno. Sleðaförin yfir sljettuna átti
ekki að taka nema 10 klukkutfma.
£>að hafði byrjað að snjóa pegar pau óku yfir
hina fljótandi brú (ísinn) á Volga-fljótinu undan Tver.
t>að hafði snjóað allt af síðan, og veðrið var enn f-
skyggilegra þegar halla tók degi. Slíkt veður og
petta kalla menn blizzard(byl) í Ameríku; en á Rúss-
landi segja menn bara að pað „snjói“. Þar skoða
menn hinn nístandi frostvind og kafaldsbyl sem sjálf-
sagðan hiut.
288
„Nei, pað ímynda jeg mjer ekki“, sagði Paul í
höstum róm.
Steinmetz lypti upp hinum loðnu augnabrúnum
sfnum, pvf Etta og Chauxville renndu sjer framhjí
þeim í sömu andránni og hlógu dátt.
„Jeg hef 7erið að hugsa um petta mál“, hjelt
Steinmetz áfram, „og jeg hef komist að peirri niður-
stöðu, að pessi vinur vor hati yður persóuulega. Hann
pykist hafa yður eitthvað grátt að gjalda. Hann
hatar mig auðvitað, cela va sans dire. Hann befur
komið til Rússlands til þess að hafa gætur á okkur,
pað er jeg sannfærður um. Hann er hingað kominn
til að gera eitthvað illt af sjer. t>að má vera, að
hann sje I fjárpröng og pað sje bægt að kaupa hann
af sjer. Hann er ætfð til sals, ce bon Chauxville, ef
verðið er nógu hátt. Við skulum sjá til“.
Steinmetz pagDaði og leit á Paul. Hann git
ekki sagt honurn meira. Hann gat ekki sagt ho.iu n,
að konan hans hefði selt skjöl Giðyerða-banda<’ag< ■
ins peim, sem vildu fá pau hvað sem pau kosUið i.
Hann gat ekki sagt honum allt, sem hann vissi uin
hið umliðna lff Ettu. Karl Steiumetz gat ekki, sam-
kvæmt heimspeki sinni, sagt manninum, sem Jx ttr
mál kom mest við, neitt um pað. Og hverjir eium
vjer, að vjer höfum rjett til að segja að hann Imfi
gert rangt? Spursmálið um pað, hvort maður sk ili
segja efta pegja, er svo þýðingarmikið, að miiður
getur ekki útkljáð það í fáum orðum. En það virft-
ist mjög v.'st, að menn segja of mikið, tala of ma rr>t>