Lögberg - 11.01.1900, Síða 2

LÖUBEttG, FIMSiTUDAGINN 11. JANUAK lilOO
, sérhvers hluta af Transvaal-félkinu(
n húanna í Transvaal. i hafa þessir útlendu nýlendunienn
______________ | framleitt.
_ „ , , . .. , , ... | 4. Skattarnir. sem árlesja hafa
kms og ver hofam áffur tekið , „ ’ , _ b
í„nwi j , • , ... . veno Irtgðir a íbuana í lransvaal,
tram i Logbergi, a nijojr tmkill mis-1 s .„ „ .... , „
. . , • : hata numio yhr 20 inu tonum dollara.
SKilningur ser stao hja t •> >
Islendingum, bæði austan
vestan,
morgum
hafs og
viðvíkjandi tildrögunum til
dfriðarins milli Breta og Transvaal-
manna. það gægist hvervetna fram,
a'V fjöldi Islendinga—jafnvel ýmsir
blaðamenn—era fullir at' hleypi-
dömuiu í þessu máli og líta á Búana
1 Suður-Afnku sem nokkurskonar j
Níu tíundu partar af þessari upp-
Ineð liafa verið lagðir á og heimtir
af útlendingunuin, sern Mr. Kruger
bauð að koma inn í landið og taka
sér þar bólíestu.
5. Engu, sem teljandi er, af
sköttum þessum hefur verið varið
hinum útlendu nýlendumönnum til
hagsmuna. Ef upphæð skattanna
píslarvotta fyrir frelsi og sjálfstæðri . ....... .... „ , .
, ,v ,, . ... I væri skitt íatnt tmlh allra Buanna í
í suðurhluta neindrarj J
Iransvaal, þa hefði hver fjölskylda
af þeim árlegar tekjur er næmu
mennmgu
heimsálfu, eu á Bretasem rángjarna
kúgara. Vér vonum að vérséum al- j
gerlega hleypidómalaus. í þessu
mali, og vér leitumst við að bypgja
skoðanir vorar á því, eins og í öðrum
m'dum, á sannindum (facts), en eigi
4 tilfinningum, er ekki hafa við rök
að styðjnst. Og eins og eðlilegt er,
langar oss til að lesendur vorir fái
rétta þekkingu á þessu þýðingar-
mikla máli og byggi dórna s*na í
þvt á sannleikanum, en ekki á tóm-
um tilfinningum. Af þessum ástæð-
um álítum vér rétt að birta nú þýð-
ingu af bréfi eftir merkan Banda-
ríkjamnnn, Mr. Thomas G. Sherman,
til ritstjóra blaðsins New York
“Times“ er nýlega var prentað
nefndu blaði. Bréfið hljóðar sem
iylgir:
„Herra ritstjóri!
Hinn 10. desember birtuð þé
fíeinar spurningar, sem ég beindi
til formælenda Búanna. Ymsir
menn hafa skrifað yður og sagt, að
þeir æsktu eftir leyfi til að mega
svara þessurn spurningum; en ekki
einn einasti af þeim hefur svarað
þeim. í staðinn fyrir að svara
spurningum mínum, spyrja þeir
sj'lfir ýmiskonar spurninga, eða
þú koma með ræður sem eru út í
hött. það er því ekki um annað
að gera fyrir mig en að svara spurn
ingunum sjálfur.
í svörum mínum(til spurninganna
skal ég einungis koma fram með
ójgg.jandi sannleiku. þeir sem vilja
fá kapítula og vers, scm heimilt.
fyrir stafhæfingum mínum, geta
fengið þetta með því að lesa tvær
bækur, nefnil. Fitzpatrick’s „Trans
vaal“, samda of írlendingi er ritar
fri sjónarmiði Breta, og „Oom
Fuul’s Pecple“ (Fólk gamla Páls)
er Howard D. Hillegas hefur ritiið,
bók, sem er undantekningarlaust
rituð Búum í vil og sem höfundur-
inn augljóslega hefur í stungið und-
ir stól öllum npplýsingum um
hverskyns ranglæti, er Búarnir hafa
aðliafst. En þrátt fyrir það munu
menn íinna öll verstu atriðin gegn
Búunum í bókinni eftir Mr. Hille-
gas.
1. Arið 1884 var Paul Kruger
í London. Hann var þá svo fátæk
ur, að hann gat ekki boi gað hótel-
reikning sinn þar;og það var örlátur
Englendingur, sein borgaði reikn-
ÍDginn. þá var það að hann (Kruger)
skýlaust og opiuberlega bauð Eng-
Jendingum og Bandarlkjamönnum
að taka sér bólfestu í Transvaal og
vinna þar að námagrefti.
2. Nokkru seinna seldi Mr.
Ki Uger Englendingi eina bújörð sína
fyrir háJfa miljón doll., sem borgað-
ir voru í gulli. . Vinir Kruger’s og
nábúar seldu aðrar bújarðir fyrir
jafnvel hæria verð, og fengu þannig
í alt frá útlendum innfiytjendum
(mestmegnis Englendingum, þótt
nokkrir væru þjóöverjar, Frakkar
og Bandaríkjamenn) tnargar miljón-
ir doilara fyrir jarðir sínar.
3. þessir útlendu rýlendumenn
framle.'ftt hvert cinasta dollars virði
af auðlegð sem hægt er að fiytja út
úr Transvaal, og hvert einasta doll-
ars virði sem framleitt er í landinu
umfram það er nægir hinum gömlu
íbúum þess (Búunum) til að fram-
íleyta litinu. Hver eÍLasti dollar af
auð Mr. Kruger’s, tengdasena hans
o" embættismanna, og í sanulciku
2,000 doll., sem mundi þrírborga all-
an framfærzlu-kostnað þeirra.
6. En sköttunum hefur aldrei
verið skift þannig jafnt niður, held-
ur hefur meir en helmingi þeirra
verið varið til undirbúnings undir
ófrið, og hinum helmingnum til að
borga Mr. Kruger, tengdasonum
hans, vinum hans og pólitísku
stuðningsmönnum afarhá laun og
fyrir feita bita handa þeim. Mr.
Kruger hefur játað að hafa sjálfur
fengið $35,000 sem árleg laun, og
hvað eítir annað hafa upphæðir(
sem nema frá 15 til 25 þúsund doll.,
verið borgaðar af sköttunum honum
til beinna, eigin hagsmuna, eins og
sést af opinberum skýrslum. Hvað
miklu af sköttunum hafi verið eytt
án þess að það sjáist í .opinberum
skýrslum, er einungis hægt að geta
sér til. Tengdasonur Kruger’s, sem
á—eftir því
eitt hús
er prívat-ritari hans,
sem Mr. Hillegas segir
sem hefur kostað fjórðapait úr
miljón dol)., og veltir sér í auðnum
þar að auki, eins og hlýtur að vera
til þess að geta staðist kostnaðinn
við annað eins húshald.
7. Hin opinberu skjöl í mála-
ferlum, er urðu milli tveggja flokka
af fjárdráttarmönnum (Búa) í Trans-
vaal, sýna, að sérhver Búa-embætt-
ismaður, sem var þess virði að múta
honum, þar á’ meðal tengdasonur
Kruger’s, fékk mútur frá Búa-járn-
brautarfélagi einu. Upphæð mút-
unnar, sem hver um sig fékk, er til-
tekin í skjölunum, sem lögð voru
fram í opnuin rétti. Ekki einn ein-
asti af mönnum þessum hefur nokk-
urn tíma neitað að hafa þegið mút-
una.
8. Hinir útlendu nýlendumenn
hafa eingöngu bygt upp Johannes-
burg, sem er fögur borg með (áður
en stríðið byrjaði) 50,000 íbúa
þeim (útlendingunum) var ekki
einasta neitað um allan rétt til að
stjórna þessari borg sinni, heldur
var þeim bannað að hafa þar bæjar-
stjórn af nokkru tagi. þetta sanna
ekki einungis skýlausar staðhæfing-
ar erMr. Hillegas, hinn ameríkanski
formælandi Búanna, hefur gert,
he'idur einnig auglýsing Mr. Krug-
er’s sjálfs, dagsett í janúar 1896,
sem éíí hef eintak af undir höndum
Mr. Hillegas staðhæfir, að íbúarnir
1 Johannesburg megi ekki leggja $5
í viðgerð a stræti eða brú án þess að
hafa fyrst fengið skýlaust lej'fi til
?ess frá Pretoria (stjórnarsetrinu í
Transvaal).
9. Afieiðingin af þessari al-
gerðu vöntun á hæfilegri bæjar-
stjórn er sú, áð dauðsfalla-fjöldinn í
Johannesburg hefur sífelt verið frá
3 til 4 sinnum meiri, að tiltölu, en
jafnvel í vorii illa stjórnuðu borg,
New York. það er ekki til neins
að bera dauðsfalla-fjöldan í Joliann-
esburg saman við það sem á sér stað
í vanalegum náma-þorpuro, því hún
er fögur og vönduð borg, sem gáfað-
ir og upplýstir menn hafa reist.
10 Hinum útlendu nýlendu-
mönnum í Transvaal var neitað um
uu réttindi að bera nokkurskonar
vopn, en sérhver karlkyns Búi, sem
er 16 ára eða eldri, er alvopnaður
og æfður í hernaðarlist á kostnað
Útlendinganna.
Niðurlag 4 i. bls.
EFTIRTEKTAVERÐ
AUGLYSING.
Nú »ei ó2 hesta-aktyíri
<>g uxa-aktygi °s 1111 »k
tygjum viðvikjsnki, ódýrara en
nokkru sinni &ður.
Ég legg kherzlu & það að leysa
verk mitt vel »f hendi. Oll ak-
tygi min eru handsauniuð og úr
vönduðu efni.
É ' hef sllskonar kistur og
handtösk.ur, alt mjög ódýrt.
Komið og sjáið hvað ég hef og
hvað ódýrt ég sel áður en pér
kaupið annarsstaðar
Ég panta prjónavélar og sel
þær 4 $8.00. Prjónavélar minar
eru nú brúkaðar víða hér í Se!
kirk og reynast ágætloga.
S. Tfiompson.
SBLKIRK, MAN.
Næstu dyr við Lisgar Ilouse.
FYRICIDE:
— Duft úr kem-
ískuni sarosetn-
ingi, herra elds-
ins. Sé duftinu kastað í eldinn, þá
slokknar hacn strax. Slekkur vafa-
laust allan vanalogan eld. Skemmir
ekkert. Skilur ekki einu sinni eftir
blett. Hættulauat fyrir alla nema
eldinu. Slökkvilið, en ekki gufuvél.
f.ætur sig aldrei, hvar sera það er
geymt. Ekkert sem 6r lagi getur
geDgið. Bara duft í opinni pfpu. l>að
hvorki harðnar, frýs, úldnar, ryðgar
né springur í Joft upp. Hættulaust
að borða það og anda því að sér.
Mörg slökkvilið hæla því og brúka
það. Varist eftirstælÍDgar, sem ekki
eru úr kemískum efnum. Eitt Fyri-
cide slekkur meiri eld en þ fr skamt-
».r af nokkru öðru slökkviefni. Þýð-
inytirmikil auglýsiny: —Við fyllum
kontnaðarlaust allar Fyricide-pfpur,
sem brúkað hefur verið úr við reglur
legau eldsbruna, ef skýrslur eru gefn
ar um það, hvernig efnið hafi hepnast,
og okkur leyft að nota þær til aug-
lýsinga. Verð $3 pfpan. ódýrara i
stórkaupum. Áreiðanlegur, efna-
fræðislegur samsetnirigur. The Fyri
cide Company, New York, eru aðal-
eigecdurnir. Mr. Stefán Oddleifsson
hefur tekið að sér umboðssölu & með-
al íslendinga.
M. L. ADAMS,
Geueral Agent.
268 Portage ave., Winnipeg.
Viltu borga $5.00 fyrir góðan
Islenzkan spunarokk ?
Jikki likan þeim sem hér að ofan ersýud-
ur, heldur íslenzkan rokk. Ef svo, l>á
gerið uuitiO' smönnum voium aðvart og
vér sktilum panta 1000 rokka frá Noregí
og senda yður þá og borga sjálfir flutnings-
gjaldið, Kokkarnir ern gerðirúr hörðum
víð að undanteknum bjólhrinvnum. Þeir
eru mjög snotrir og snældan fóðruð inuan
með biýi, á hinu hagaulegasta hátt.
Mustads ullai kambai'
eru betri en dnnskir J. L. kambar af bvf
i>eir eru blikkiagðir, svo t ð þeir rifa ekki.
Þ>-ir eru gerðir úr grenivið og þessvegna
léttari. Þeir eru betri fyi ir amerikanska
ull sem er grófgerðari en ísienzka ullin.
Krefjist t'VÍ að fá Mn>t»ds No. 27 eða.30.
Vórsendnm|)á nieð pósti, eða umboðs-
menn vorir, Þeir kosta $1.00.
Stólkambar
tilbúnir af Mustads, grólir eða fínir. Kosta
$1.25.
Gólíteppa vefjarskeiðar
með 8,9,10,11,12, 13 eða 14 reirum á
þumlungnum. Kosta hver $2.50.
SEYMOUR HflUSE
Marl(et Square, Winnipeg,
Eitt af beztu veitingshúsum bæjsrins
Máltíðir seldar á 25 cenis hver. $1.00 á
dag fyrir fæði og gott herbergi, Billiard-
stofa og sérlega vönduð vínföug og vindl-
ar. Okeypis keyrsia að ogfrá járnbrauta-
stöðvunum.
Spólurokkar
betri en nokkur spunarokkur til þess
brúks. Kosta hver $2.00.
Phoenix litir
Þeir eru búnir til í Þýzkalandi, og vér höf-
nm i>ekt þá f Noregi, Svíaríki. Danmörku
og Finnlandi og voru þeir í miklu áliti þar.
Verzlun vor sendir vörur um allan heim
og litirnir hafa verið brúkaðir í sfðastl.
40 ár. Ver dbyrgjumst aö fiessir litir eru
yóöir. Það eru 30 litir t'l að litaull, léreft
silki eða haðmull. Krefji-tað fá Phoenix
litina, bví íslenzkar iitunarreglur eru á
hverjum paKka og þér getið ekki misskil-
ið þær. Litirnir eru seldir hjá öllum und-
irrituf um kaupmönnum. Kosta 10 cents
pakkinn eða 3 fyrir 2?c. eða sendir með
pósti gegn fyrirfiam boigun.
JOHN BAIHD, Eigandi.
NORTHERN
PACIFIC
RAILWAY
Ef þér hafið 1 huga ferð til
SUDUR-
CALIF0N1U,
AUSTUR
CANADA . . .
eða hvert helzt sem er
SUDUR
AUSTUR
YESTUR
ættuð þér að finua næata agent
Northern Pacific járnhrautar-
fél»gsina, eða skrifa til
CHAS. S. FEE H. SWINFORD
G. P. & T. A., General Agent.
St. PhuI. Wint.ipeg.
Norskur hleypir,
til osta og búðingagerðar o. fl. Tilbúinn
úr kálfsiðrum, selt í flöskum á 25c , 45c„
75c. og $1.25.
Norskur smjörlitur
seldur með snina verði og hleypirinn.
Borthens þorskaiýsi.
Þér bekkið vissulega norska borskslýsið.
en bér vitið ekki hveisvegna 'pað er hið
bezta lýsi. Við strendur íslands og Nor-
egs vex viss tegund af sjóbangi, s“m borsk-
arnir éta, og hefur það þsu áhrif á lifur
fiskanna, að hún fær í sig viss ákveðin
h-ilbrigðisefn', sem læknar i-egja hin beztu
fituefni sem nokkurn tíma hafa bekst.
Lýsið er ágætt við öllum lungnasjúkdóm-
um. Það eru ýmsar aðferðir við hreins-
un lifrarinnar. Mr. Borthens hreinsunar-
aðferð er sú bezta, sem enn hefur verið
uppfundin. Lý-i hans er bví hið bezta
sem hægt er að fá. Ennfremnr ber þess
að gætf, að Borthens þorskalýai er einung-
is búið til lír lifur úr þeim flskum, sem
veiddir eru í net og eru með fullu fjöri.
Sá flskur sem veiddur er á línu, veikist
eins fljótt og ömrulliun snertir liann. Þar
af leiðir, að iýsi, sem brætt er úr lifnr úr
færafiski, er óholt og veikir en lækuar
ekki. Krefjist þessvegna að fá Borthens
lýsi. Verðið er: ein mörk t'yrir $1.00, pel-
inn 50c. Skr flð oss eða umboðsmönnum
vorum og fáiðhið beztaog holiastaþcrska
lýsi. _____________
Heymann Bloch’s heilsusalt.
Vel þekt um »lla Evrópu og á Islandi fyr-
ir beiluæm áhrif i öliuni magasjúkdóm-
um. Það læknar alla magaveiki og s*yrk
ir meltingarfæriu. Það hefur meðmæli
teztu Iækna á Norðurlöndum, og er aðal
iækningalyf í Noregi, Svíaríki, Dinmörku
og Finnlamdi. ÞaS er selt hérlendis í fer-
hyrndum pökkum, með ranðpr»ntuðum
neyzlureglum. Verðið er 25c. Seutraeð
pósti ef viðskiftakaupmenn ýðar liafa þaö
ekki.
Whale Amher
(Hvalsmjör)
er önnuv framleiðsla Norðnrlanda. Það
er búið t.il úr beztu efnum hvalflskjarins.
Það mýkir og svertir og perir vatnshelt
oe endingartrott alt leður, skó, stígvél, ak-
týgi og hesthófa. og styfur «í fágun leð-
ursins með hvaða blanksvertu sem það er
fágað. Ein askja af þessu efni verndar
leðrið og gerir það m»rgfnlt endingar-
betra en það annars mutidi verða. Það
hefur verið notað af fiskimönnnm á Norð-
urlöndum í h indrutS ára. Ein askja k >st-
ri, eftir stærð, 10c., 2?c., 50'. og $1.00
hvort heldur fyrir skó eða aktýgi.
Smokine.
Það er efni sem reykir og verndar kjöt af
öllura tegundnm, fisk og fugla. Þið er
borið á kjötið eða flsk'nn með busta, og
eftir eiua viku er það orðið reykt ogtilhú-
ið til neyzln. Með því að reykja matvæli
á þen"an hátt, þarf hvorki að hafa bau ná-
lægt hita né heldur þar sem flugur eða
ormar komastað þeim. Ekki minka þ«u
yg innþorna oglétt st, eins og þegar reykt
er við eld. Þetta efni er helaur ekki nýtt.
Það hefur verið notað í Noregi 1 nokki-ar
aldir, Pottflaskan nægir til að reykja200
pund. Verðið er 75c. og að auki 25c. fyr-
ir burðargjald. Notkunarregluv fylgja
hverri ílösku.
Svensk sag'arblöð,
OJJ og 4 fet á breidd, Þér hafið eflaust
h»yrt getið um svenskt stál. Þessi blöö
eru búin >il úr því og eru samkyuja þeim
sem brúkuð eru ú íslandi. Gnndurnar
getið bér sjálflr smiðað, eins og þér g»r5-
uð heima. 8ýC feta löi.g sagarblöð kosta
7?c og 4 fet.a $100. Send meö pósti gegn
fyrirfram borgun.
Ahöld til bökunar í heima-
húsum.
NOHSK VÖFLUJARN, mótuö í líking
við 5 hjörtu. Mótin eru sterk, »ung
og endingargóð. Þau baka jalnar og
góðar vntiur og kosta $1.25.
NORSK URAUÐKEVLI, fýrir flatbrauð.
Ivosta 75c.
RÓSAJÁRN, Baka þunnar, fínar og á-
gælar kökur. Ve’-ð 5<>c.
DÖN8K JBPLASKtFUJÁRN; noluð
ein"ig á Islandi. Kosta 50c.
OOROJARN. Baka þ'mnar.,wafers“kök-
ur. ekki vnflur. Kosta $1 85.
LUMMUJARN. Baka eina lummu Ieinu
Þær eru vafðar upp áður en þ«r ern
bornar á borð og eruágætar. Kosta
$1 2?.
SPRITSIARN (sprantu-járn). Þau eru
notuð við ýmsa kökugerð, og til að
inóta smjör og brjóstsyknr og til að
troða út langa (Hausagei. Þeim fýlgfir
8 stjörnumót og 1 trekt. Send m«ð
pósti- Verð $1.C0
Eftirfylgjandi menn s«lja ofantaldar
vörur
Hans T. Ellbnson. Mílton, N. D.
J. B. Buck..........Bdinburgh, NJ).
Hanson& Co.......... “ «
Syvbkcd Bitos........ Osnabrook “
Bidlakb & Kinchin....... “ •>
Geo W. Makshall,.....Cbtstal “
Adams Bkos.,........Cavalier “
C. A. Holbrook &Co.,.. “ «
S. Thorwai.dson,....Akra,
P. J. Skjöld........Halison, “
Elis ThorwalÐbon,...Mountiin, *•
Oli Gilbertson.......Town«r, “
Thomas & Ohnstad, .... Wiilow Citw “
T R. SnAw,.......... Pembina, “
Thos L Pricb,.......... “ «
Holdaiil & Foss......Roseau. Minn.
En enginn i Minneota.........
Oliver & Btron,.....W. Selkirk, M»n.
Th. Horofjöro ......Selkirk “
Sigchdson Bros.,.....Hnausa, “
Thorwsldson & Co.,.. .Icel, Riv«r, “
B. B. vjlson........Gimli, “
G. TnOHBTKINSON,.... “ “
Júiács Davisson.....Wild Oak “
OÍSLI Jónsson,......WildOak, “
Halldór Etjólfsson,. .Saltcoats, Assa.
ÁRNI Eridriksson, .... Ross Ava., Wpeg.
Th Thgrkbl8son......Ross Ave.. “
Th. Goodman.........Ellice Ave, “
Petcr Thompson,.....Water St. “
A. Hallonqoist......Logan Ave. “
T. Nblson & Co.,....321 Main St. •*
Biðjið ofanskrifaða menn um þessar
vörur, eða ritið beint til aðal-veralunar-
stöðvanna.
Alfred Anderson k Co.,*
VM itorn Importers,
1310 Washineton Av« So.
MINNEAPOLIS, MINN.
Eða til
Cunnars Sveinssonar,
Aðal-umboösmanns fyrir Canada.
195 Pnncess St., Winnipeg, Man.
Áttuniö eftit*
pví pegar pér kaupið föt, að
pað er yður fyrir beztu, að sjá
um að yður séu seld
Shorey’s
Ready Tailored Clothing.
Dau eru ekki búin til samkvæmt
pöntun, heldur samkvæmt pví,
sein fer bezt. Hver einustu föt
eru ábyrgst. Og f>au eru til
sölu t öllum beztu verzlunum.