Lögberg - 07.06.1900, Blaðsíða 4

4.
LÖQBERG, FIMTUDAGINN 7. JUNÍ 1000.
LOGBERG.
GefifS út að 309^2 Elgin Ave. ,Winnipeg,Man
aí The Logberg Print’g & Publibing Co’v
(Incorporated May 27,1890) .
Ritstjóri (Editor); Sigtr. Jónasson.
Business Manager: M. Paulson.
^ UGLYSÍNGAR: Smá-auglýsingar í eltt pkifti 25c
fyrir 30 ord eda 1 þml. dálkslengdar, 76 cts um
mánudinn. A stærri auglýsingnm um lengri
tíma, afsláttur efiir samningi.
BÚ8TADA-SKIFTI kaupenda verdur ad tilkynna
sk riflega og geta’um fyrverandi bústad jafnfram
Utanáskripttil afgreidslustofubladsins er:
The Logberg Printing & Publíshing Co.
P. O.Box 1292
Wlnnipeg,Mar.
( Utanáakrip ttilritstjóranser:
Editor Líigberg,
P -O.Box 1292,
Wlnnipeg, Man.
Samkvœmt landslOgnm er nppsOgn kanpenda á
oladióglld,nema hannsje skuldlans, þegar hann seg
» npp.—Ef kanpandi, sem er í sknld vid bladid flytn
Jstferlum, án þess ad tilkynna heimilaskiptin, þá er
þad fyrir ddmstólunum álitin sýnileg sönnum fyrr
rttivienro tilgangi.
yiMMTLDAGINN, 7. JUNÍ 1900.
Hátíðin í Argyle-Uygð.
Eins og leaendur vorir sjá af
priigranii, scui auglýst er á öðrum
stað í þessu númeri blaf s vors, halda
Argyle-búar Islendingadag að Grund
í Argyle-bygð þriðjudaginn 19. þ. m.
(júní). Hátíð þessi, eða fslendinga-
dagur, er sérilagi lialdin í minningu
um það, að hinir fyrstu íslendingar,
er komu vestur um Atlantzhaf í
því skyni að „reisa bygðir og bú“
hér í Norður-Ameríku, stigu á land
í Ameriku (í Quebec) hinn 19. júní
árið 1S70—f'yrir réttum .30 árum
síðan. Hátíð þessi er því minning-
ar-hátíð um 30 ára bygð Islendinga
í Norffur-Ameríku.
Islendingar í Argyle óska og
vona að fá sem flesta gesti frá
Winnipeg og úr öðrum íslenzkum
bj’gðum, og í þessu skyni hefur
nefnd sú, er Argyle-búar kusu til að
standa fyrir liátíðar-lialdinu, samið
við Canada l’acific-járnbrautarfélag-
ið um, að láta tsevnt.aka lest ganga
liéöan frá Winnipeg til Glenboro að
morgni hins 19. þ. m„ og kemur sú
þest aftUr til Winnipeg næstu nótt
(fer til bakafrá Glenboro laust fyrir
uiiðnætti hinn 19.); kostar farið
með lest þcs?ari einungis $2.00 (tvo
dollara) fyrir bvern fullorðinn maun
báðar leiðir, en $1.00 fyrir unglinga
milli 6 og 12 ára. Nefndin hefur
ennfremur samið svo um, að þeir
sem sækja hátíðina í Argyle úr öðr-
um bygðarlögum, hvaðan sem er, fá
þriðjungs afslátt á vanalegu fargjabli
t-- —.......................... -
hingað til Winnipeg með brautum
félagsins, en þeir verða að taka
kvittun fyrir því, er þeir borga fyr-
ir far sitt hingað, hjá agenti félags-
ins á þeim járnbrautar-stöðvum, þar
sem þeir koma á lestirnar, og fá svo
afsHttinn þegar þeir fara til baka,
þannig, að Mr. F. Friðriksson í
Glenboro gefur þeim vottorð um, að
þeir hafi sótt hátíðina. þeir sem
sækja fundinn, er haldinn verður
daginn áður (hinn 18, júní) í
„Skjaldbreið“ í Argyle-bygð, sam-
kvæmt opuu bréfi er birtist í Lög-
bergi og „Hkr.“ 24. f. m. (maí,)til að
ræða um íslendingadags-málið, fá
einnig þriðjungs afslátt á fargjaldi
með brautuin félagsins ef þeir taka
kvittun fyrir því er þeir borga fyrir
farseðla sína, eins og að ofan er
sagt. þetta fæst þó einungis með
því móti, að 25 manns (fullk. far-
þegar) sæki hátíðina og fundinn
annarsstaðar frá en úr Winnipeg.
Allir, sem heimsækja Argyle-
búa við þetta tækifæri, fá fría
keyrslu frá Glenboro að Grund
(,,Skjaldbreið“), þar sem hátíðar-
haldið t’er frain, ogtil baka.—Grund
er um 7 mílur frá Glenboro, og er
samkomuhúsið „Skjaldbreið" þar og
faliegur skógur rétt á bak við.
„Skjaldbreið" tekur um 500 manns,
svo þar er ágætt skýli, ef skúr
skyldi koma. Annars fer hátíðar-
haldið fram undir beru lofti, í skóg-
arjaðrinum.
Að endingu leyfum vér oss að
draga atbygli ungra manna, í Win-
nipeg og annarsstaðar, sem garnan
þykir að þvt að taka þátt í „sports",
að prógraniinu, því hér er tækifæri
til að kejipa við unga og hr*usta
menn í hinni blómlegu Argyle-bygð
og vinna verðlaun—efþeir eru meiri
kapjiar.
,,Eimreiðin“.
Loksins er „Eimreiðin" komin,
og inunu kaupendur tímaritsins hér
í Ameríku hafa verið farnir að
verða langeygðir eftir því, enda er
það ekki furða, þar eð hátt upp í
ár er liðið sl&an seinna hefti V. ár-
gangsins kom hingað vestur. En
þetta er bætt upp að því leyti, að
nú hafa tvö hefti (1—2 hefti Ví.
árg.) komið í einu, og eru þau fest.
saman í eitt.
Vérhöfum stundum áður skýrt
all-nákvæmlega frá innihaldi „Eim-
reiðarinnar" þegar heftin bárust oas
í hendur, og ætlum nú að fara
nokkrum orðum um sumar ritgjörð-
irnar í þessu tvöfalda hefti, um leið
og vér skýrum frá innihaldi þess.
Fyrst er langur, vel ritaður og
mjög fróðlegur fyrirlestur, „Um
kosriingar", eftir Pál Briem (amt-
mann), og nær hann yfir 28 bls. af
ritinú. Höf. færir rök að því, að
nauðsynlegt sé, að hafa kjörstað í
hverjum hreppi (í staðinn fyrir ein-
ungis einn kjörstað í sýslu, eins og
nú á sér stað á íslandi), til þess að
kjósendur alment geti notið kosn-
ingarréttar síns. Á þetta atriði hef-
ur verið minst áður af ýmsum —
þar á meðal í Lögbergi — og jafnvel
frumvarp um þetta efni hefur verið
lagt fyrir alþingi, en felt þar. ís-
lendingum hér í landi, sem vanir
éru orðnir við að hafa kjörstaði ineð
stuttu millibili—16 til 20 kjörstaði
í hverju fylkis-kjördæmi hér í Mani-
toba—mundi hregða í brún, ef ekki
væri nema einn kjörstaður í kjör-
dæmi. Afleiðingin af fyrirkomu-
laginu & íslandi er sú, að tiltölulega
örfáir menn, er næstir búa kjör-
staðnum, ráða þingmanns-kosning-
unni. Ef/ oss misniinnir ekki, þá
hefur það komið fyrir á íslandi, að
þingmaður hefur verið kosinn með
6—segi og skrifa sex—atkvæðum.
Hann hafði ekki 6 atkvæði umfram,
eða scm meirihluta, heldur fékk að
eins 6 atkvæði, og var samt löglega
kosinn á þing! Kjósendur í kjör-
dæminu voru auðvitað nokkur
hundruð að tölu, svo það hafa ekki
yfir 2 af hundraði af þeim greitt
atkvæði.—Annað, sem höf. fyrirlest-
ursins bendir 6, er það, að kosninga-
lögin eru mjög óréttlát á íslandi að
þvf leyti, að fjölmennasta stétt þjóð-
arinnar, verkalýðurinn, hefur ekki
atkvæðisrétt og á því engan full-
trúa á alþingi.—þriðja megin-atriðið
í fyrirlestrinum er um það, að
tryggja hinuin ýmsu stefnum í póli-
tík jafnrétti. Höf. skýrir mjög
greinilega, hvað ritað hefur verið
um þetta efni og hvað gert hefur
verið í ýmsum löndum í þessa átt,
og vill afnema kjördæmaskiftinguna
og láta kjósa eftir öðrum reglum.
En það er of langt og Hókið mál til
þess að fara út í það í þessari stuttu
grein, svo vér sleppum því í þetta
sinn. Oss langar samt til að minn-
ast á þetta þýðingarmikla atriði
síðar, því það má búast við að þetta
sama spursmál geti komist á dag-
skrá þar sem íslendingar búa hér
vestra—einkum í Manitoba. Samt
sem áður er miklu minni þörf á
hreytingu í þessu efni þar sem á-
kveðin og harðsnúin flokkaskifting
á sér stað, og þetta játar höf. fyrir-
lestursins. Vér erum sannfærðir
um, að ákveðin fiokkaskifting kemst
á & lslandi áður en langt um líður,
og pá álitum vér litla þörf fyrir það
fyrirkomulag, sem höf. mælir með.
það, sem mest ríður þá ft, er það, að
skýra hin pólitisku spursmál vel
fyrir kjósendunum og vekja brenn-
andi áhuga hjá þeim fyrir pólitisk-
um málum, fjölga kjörstöðum og
rýmka atkvæðisréttinn. Ef þessar
umbætur fengist—ákveðin fiokka-
skifting, kjörstaða-fjölgun og rýmk-
aður kosningarréttur—þá væri lítil
eða engin þörf fyrir hina fióknu að-
ferð, sein höf. rnælir með. Að
minsta kosti hefur þetta reynst svo
í hinum enskumælandi heimi.
þar næst koma „Nokkur kvæði“
(Baldursbráin, Móðir kveður við
vöggu, Nýgræðingar, Súld, Skáld
og Skytta, í nánd við æskustöðvar),
eftir hið alkunna þjóðskfild, Stgr.
Thorsteinsson, og cru þau hvert
öðru fallegra.
þá er sögu-ómynd, „Dóttir mín“,
eftir Guðm. Friðjónsson, en til allr-
ar hamingju er hún stutt (tæpar 6
bls.), þv( saga þessi, eða hvað maður
á að kalla þetta „pródúkt", er hið
lang-lakasta í þessu tvöfalda hefti
„Eimr.“ Guðin. Fr. lætur miklu
skár að yrkja í hundnu en óbundnu
máli. Vér höfum séð nokkur lag-
leg kvæði eftir hann, en sögur hans
eru ficstar eða allar svo ósmekkleg-
ar og „skrúfaðar" að efni og orðfæri,
að þær eru lýti & jafn-vönduðu riti
sem „Eimr." er. Til þess að sýna að
þetta, sein vér höfum sagt, er enginn
sleggjudómur, þá jirentum vér hér
ofurlítinn katía úr þessari síðustu
sögu G. F. Höf. vill koma dóttur
sinni Von í fóstur, og fer í því skyni
til stúlku, — eiuu stúlkunnar, er
hann þóttist geta trúað fyrir dóttur
sinni — en hún vildi ekki taka
barnið. Um tilraun sína að í'á
stúlkuna til að taka barnið, farast
G. F. orð þannig: „Ég lagði að
henni oft og tíðum, strftði um hana
rigningu af hlýjum og mjúkum
orðum og leit á hana helmingi
stærri augum en alla aðra kvenn-
menn og heldur en ég hugði, að ég
ætti til í eigu minni. Augu mín
strjáluðu ljósgjöflum, ylríkum geisl-
um, sem allir streymdu til hennar
og ófu fjöllitan friðarboga kringum
höfuð hennar og hjarta. En hún
braut af sér hænageislana og tók
fálega móti hljómþýðri viðleitni
óska minna." Vér vonum að flest-
allir lesendur vorir sjái, hvílik
skrípamynd hér er dregin upp á
skrípamftli, ( staðinn fyrir skáldlega
mynd á göfugu skáldamáli. Nokkr-
mn línum neðar s'egir höf. að stúlk-
an hafi horft á eftir sér „löngnm
augum", og ýmislegt fleira þessu
líkt er ( þessari fáránlegu sögu.
þá koma 3 kvæði: „Til Vestur-
Islendinga 1898“ (Braga mál, Braga
bögur og Bragarbót),eftir séra Matth-
ías Jochumsson, en þessi kvæði birt-
ust upprunalega í Lögbergi (( fyrra-
vetur). Kvæðin eru ágæt.
þar næst er kvæði eftir Stgr.
Thorsteinsson: Hvar eru fuglar,
þeir á sumri sungu. Lagið er eftir
Sveinbj. Sveinbjömsson, tónskáld í
Edinburgh, og nóturnar af laginu
prentaðar með kvæðinu.
þá er grein §ftir Helga Pétuis-
son, uáttúrufræðing í Khöfn, mcð
fyrirsögn: „Nýjungar í jarðfræði
Islands", vel rituð og allfróðleg
grein.
þák emur byrjnn á afar-langri
ritgjiirð eftir skáldið Ben. Gröndal,
með fyrirsögn: „Reykjavík um alda-
mótin 1900“. í þessum hluta rit-
gjörðarinnar eru uppdrættir afRvik
árin 1700, 1800 og 1900, og margar
ágætar myndir (eftir Ijósmyndum)
af höfuðstaðnum og helztu húsunum
í honum. þessi hluti ritgjörðarinnar
er langtum lengri en nokkur at'
iiinuui öðrum greinum í heftinu, og
er sérlega fróðlegur, þótt hann só
fullur af þessum spaugilegu útúr-
dfirum, er einkenna Hest af því er
Gröndal ritar. Vér trúum ekki
öðru en að lesendum „Eimr.“ þyki
gaman að þessum kafla ritgjiirðar-
innar, og þó er líklegt að sá kaflinn
sem eftir er (hann kemur í næsta
hefti) verði fult svo skemtilegur. I
honum verður lýst götullfinu í
Reykjavík, mentaHfinu, málinu,
fögrum listum, söfnunum, trúarlíí
iuu, framförum á seinni árum, fé-
lagslífinu, skemtunum, o. s. frv.
þft koma „Vorvísur", eftir Ein-
ar Hjörleifsson, og lag við þær, eftir
Jón Friðfinnsson (í Argyle-bygð),
með nótum. þá er annað kvæði:
„þú litli fugl! á laufgri grein“, eftir
Stgr. Thorsteinsson, og lag við þær,
einnig eftir Jón Friðfinnsson, með
nótum.
Svo kemur: „í eyðuna", tvær
stökur eftir ritstj. „Eimr.“, dr. Valtý
Guðmundsson („öfund“ og „Að eig-
in dómi“).
þar næst er stutt grein: „Aflið
í bæjarlæknum", eftir ritstj. „Eimr.“,
fróðleg.
Loks er hin vanalega „ritsjá“
um ýms rit og bækur, er út hafa
koniið I seinni tíð, og er skrifuð af
Einaii Hjörleifssyni, Ólafi Hansen,
A. Th., og ritstj. „Eims.“ (V. G.).
Vér höfum ekki pláss til að
geta þessa hluta „Eimr.“ frekar í
þetta sinn, en miunurast á einn eða
tvo af köflum þessura síðar.
20
sex að tölu, og eru gerðir þannig, að I þeim eru gim-
steinar með upphleyptum myndum, ft þremur af þeim
hliðarmyDd af Juliet, og ft hinum þremur hliðar-
uiynd af Romeo“. \
„I>etta er þft skftlda-æfintýri“) sagði sft er byrjað
hafði samtalið.
„t>að gerir hvorki til né frft“, sagði hinn. „Setj-
um svo, að ég skyldi undirbfia þjófnað eða rftn, til
þess að gera fit um þetta veðinál. Dar eð alls engin
nauðsyn rekur mig ftfraTi, hvorki hvað snertir
stund eða stað, þá gæti ég valið tækifærið, segrjum
þej/ar einungis ein manneskja væri að verja fjftr-
sjóðinn. Hana muudi ég svæfa með klóróformi, og
hir.da þar að auki. l>ar cæst mundi ég taka fjftr-
sjóðinp, sem ég ætlaði mér að stela eða ræna. En
setjura svo, að létt þegar ég væri að fara, þft skyldi
vakoa og stökkva upp ofurlftill hundur, sem ég hefði
okki tckið með I reikninginn, og gelta eins og haun
v*ri ærður? tíetjura svo, ennfremur, að ég gripi til
huridsins og að hann biti mig í hendina; að ég þft
tæki utan um hftlsinn ft hundinum og kyrkti bann; en
að ft meðan ég væri að því, þft skyldi hann, í dauða-
teygjunum, bíta I hnapp á vestinu mlnu, slíta hann
af þvf, og Knappurion detta niður ft góifið ftn þess ég
tæki eftir þessu. Loks mundi hundurinn verða yfir-
inigaður. En þft mundi vanalegur inDhrotsþjófur
vera orðinn svo kjarklaus, að hann mundi fiýta sér
burt, og þess vegna ekki taka eftir að hann hefði
v^rið bitinn, að hlóð befði runnið fir hönd hauBj ué
29
„ég býst við ég 84 nfi frí og frjftls, enda erutn við nú
komnir að stöðvum mlnum. Ég stend hér við ein-
ungis fftar klukkustundir, og fer slðan til New York.
Ef yður skyldi langa til að finna mig aftur, þft held
ég til ft Hoffman House. Hérna er nafnspjald mitt.
Au revoiru.
Mr. Barnes skoðaði nafnspjaldið vandlega.
„Ilvað er ftlit yðar?“ sagði iestarstjórinn.
„Alit mitt?“ ftt Mr. Barnes eftir. „Ó, þér mein-
ið um þenoan nftunga. I>ér þurfið ekki að hafa nein-
ar Ahyggjur fitaf honum. I>að hvllir ekki hinn minsti
"kuggi af grun ft honum—sem Stendur. Ef við skyld-
titn þar að auki óska að finna hann aftur, þft get ég
æfinlega nftð I hsnn. Hérna er nafn hans—Alphonsc
Thauret—spjaldið er líka ósvikið, tilbfiið ft Frakk-
landi og letrið franskt. Við getum nú lfttið hann
éiga sig og snfiið okkur að hinurn farþegunum. í-
myndið þér yður, að ég geti fengið að tala við kon-
una, sem stolið var frft?“
„t>ór skuluð fft að tala við hana ef þér viljið“,
sagði lestarstjórinn. „Við þurfum ekki að rftðfæra
okkur við hana í því efni. Mftlið er of alvarlegt til
þess“.
„Jæja, sendið hana þft inn I þetta herbergi, svo
ég geti talað fftein orð við hana einslega“, sagði
Barnes. „Segið henni ekki frft að ég sé leynilög-
reglumaður. Lfttið mig um það“.
Að fftum mínfitum liðnum kom hftvaxin kona inn
I berhergið, og virtist hfin ’ era um 45 ftra göroul.
14
II. KAPÍTULl.
ÍJJAKFUR LB8TAR bJÓFNAÐUK, SRM HEI'NAOIST VBL.
Jftrnbrautarlestin var að nftlgast Stamford, og
Mr. Barnes var að horfa ft blóðrauða sólina, koma uþp
yfir bæðirnar, fir glugganum ft svefnvagns-deildinni,
sem hann var I, þegar hann varð var við að þjónninn,
er hafði hjftlpað honum til að komast upp ft lestina
kvöldið ftður, nftlgaðist hann. Maðurinn var að gefa
honum cinkennileg teikn, og skildi Mr. Barnes ft þvl
að einhver vildi finna hann. Hann stóð þvl ft fætur
og fylgdi þjóninum eftir inn I reykinga-herbergið.
„Mig minnir að þér nefnduð yður Barnes, þegar
þér stukkuð upp 1 vagninn I gærkveldi“, sagðí
þjónninn.
„Já, en hvað er um það?“ sagði Mr. Barnes.
„Eruð þér Mr. Barnes leynilögreglumaður?*4
spurði þjónninn.
„Hvers vogna spyrjið þér að þvl?“ sRgði Mr.
Barnes.
„Vegna þess, að ef þér eruð hann, þft vill lestar-
stjórinn fft að tala við yður“, sagði þjÓDninn. „Stór-
þjófnaður hefur fttt sér stað ft lestinni í nótt“.
„Hver fjandinn er þetta!“ ssgði Mr. Barnes.
„Einmitt það“, sagði þjómiinn. „En viljið þér
gera svo vel og kom!1. I næsts '•Rgt,?«