Lögberg - 13.09.1900, Blaðsíða 2

2
LOOBKRO, FIMMTUDAGINN 13. SEPTEMBER 1900.
Osumkvæmni Bryans.
(Efti» Bindarikja-ísl.)
Nið irlng.
Friðarsamningarnir við iSpán
voru layðir Jyrir efri-deild þinys-
iux. í>að spu .nust 6taf þetm lanf/ar
ofr htrðar utnræður. Þtð leit helzt
6t fyrir að samuingunum yrði hifnað.
Njðmarar Ajruinaldo’s I Washington
tele^raferuðu honuru hffað gengi.
Hann fór ttl hinna ríku Tagalos og
sagðt: „Það verður ekkert af friðar-
satnuingum milli Spáoar og Binda-
rikjannr. McKiniey-stjórnin er I
mumthluta i pinginu. £>að er ekki
einungis Bryan og demókratar sem
stauda með okkur og heimta að Mc-
Kiuley viðurkenni pessa stjórn okkar.
Hoar fr& Missachusetts, sem er fræg-
i r stjórnin&lamaður republik. stend
ur með okkur líka: lktið mig hafa
peniuga, til að kaupa fyrir vopn og
herföng;við skulum ráðast á fiersi
henneun McKtnleys og reka (>á I sjó-
iun. Þið vittð að ég hef æfinlega
stgrað, pegar ég hef leitt ykku’r fi
m >.t hvitum mönnum.1 Þeir fengn
hotium pentnga, og hann bjó sig und-
ir að ráðast á hermenn Bmdarikjanna
á meðan Hoar, Pettigrew og demó-
krata-pii.gmennirnir töluðu máli hans
I efri d nld pingsins I Washtng-
ton. Hann réðist á Bandaríkja-herinn
i Mautla 5. febrúar 1899, en hann
varaðist ekki pað, að pað var alt ann
að að berjast vtð hina hugdjöifu og
preáiniklu hermenn Bandarikj&nna
eu við Spánverja. Hinir smávöxnu
Putltppineeyja-menn b.ðu ósigur,
hveru ósigurinn eftir annan, par til
Aouinaldo varð loks að flýja höfuð-
stað sinn og uppleysa pær litlu leif-
ar, sem eftir voru af her hans, i smá
ræuicgja-hópa. Þing hans og stjórn-
arráð er fyrir pað mesta gengif
Bandamönnum á hönd, en sjálfur er
hann i felum og óvist hvar hann er
niðurkominn. Enginn, sem er sög-
unni og gangi málanna kunnugur,
getur sanngjarnlega og samvizkusam-
lega haldið pví fram, að MoKinley-
stjórnin sé að biúka Bandarikja-her
inn til að skjóta niður saklaust fólk,
er henni kemur ekkert við, á Philip-
pine-eyjunum og svifta pað fielsi sinu,
eins og ég hef heyrt marga demókrata
lata tér um munn fara. Eu hitt er
augljóst, og pað höfum við úr B-yans
ei|{iu ræðum, að hann dregur taum
Aguinaldo’u.
Mótspyrna demókrata gagn frið-
arsamuingunum, sem var bara út af
atriðinu viðvikjandi Philippine-eyjun-
u n, var orsökin til pess að Aguinaldo
hóf ujipreist á rnóti bráðabyrgðar-
herstjóminiii, sem McK'nley varð að
setja 1 Manila eftir að búið var að
eyðileggja vald Spánverja par, og
pað er kosningastrið og stefna Bryans
sem heldur uppreistinni við. Aguin-
aldo væri fyrir löngu búinn að gefast
upp, ef haun hefði ukki voa um að
B yan yrði kosmn. Bryan er hátið-
lega búinn að lofa pvi, tð ef hann
verði kosinn forseti, pá skuli hans
fyrsta verk, eftir að hann er búinn að
vinua einbættis eiðinn, verða pað, að
kalia saman aukaping og fylgja pvi
fram, að pingið áb veði hvaða stefnu
skuii taka viðvíkjandi Philippine-
eyjunum, mæla með pví að peim sé
gefia sjálfstjórn, og vernd* pær síðan
par til þær geta verudað sig sjálfar,
alveg eina og Bindaríkin vernda nú
ríkiu i Suður-Ameríku og eru skyld-
ug til aö vernda Cuba samkvæmt
Monroe-keuningunni, (sjá lodiana-
polis-ræðu Bryans). B'yan ætlar pá
að setja Aguiualdo stjóruina tafar-
laust á laggirnar. Um aðia stjórn á
eyjuuuui er ekki að ræða, /ynr utan
Bándauikja stjórnina, og Aguiualdo
stjórnin er pegar viðurkend af Bryan
og u-us Uokki. Bryan lætur ósagt
hvað u nn muni gera ef pingið skyidi
nú ekki faiiast á petta; en sem for
sett gwti hauu pó hjátpað Aguinaldo
tii að haida uppieistiuni áfram. Á
meðan parf Aguiuaido og ujipreistar-
menn hans ekki ajmað eu iiggja i
fylgsnum sícum og skjóta niður eins
m*rga tíaudarikjr-hermenn og pe r |
geta uáð til. Ad petta vill B yati
gera fyiir Aguiuaido og pjóðílokk
hans. Samt álitur hann pá ekki færa
ura að 8tjórna sér sjálfa, pvi í sömu
ræðunni heldur hann pvi frsm, að pað
sé hætta fyrir menning Bandaríkj-
anna að gera pá að borgurum, láta pá
taka pátt í löggjöf v 'rri og hafa áhrif
á framtíð vora. Hann segir, að eyja
búar séu svo ólík r Btndarjkja-pjóð.
inni, að peir geti aldrei runnið saman
við ha’ia. Sp irningin er pá pessi:
Ef eyjabúar eru ekki hæfir til pess að
taka pátt I vorum stjórnmálum, eru
peir pá færir um að stjóraa sér sjálfir?
pvi verður naumast haldið fram.
Saanleikurinn hlytur að koma I ljós,
aukheldur hjá Bryan Hann getur
ekki gert öllum sjóahverfiagar með
mælsku sinni. , , Sumir aeta. spilað
með alt fólkið stuiulum, með sumt
tólkið alt af, en enginn yetur spilað
með alt fólkið altaff' ekki einusinni
B'yan.
Ef hann og flokksmenn hans eru
nú á peirri skoðuo, að pað sé hætta
fyrir pjóðina að gefa eyjabúum pegn-
réttindi i B indarikjunum, pá eru peir
á sö nu skoðun og repúblikana í pví
máli. Hvernig geta peir pá haldið
pví fram, að peir séu fæ ir um að
stjórna sér sjálfir? Og ef peir eru
ekki færir um að stjórna sér sjálfir,
er pá ekki meiri hætta fyrir pjóðina
að gefa peim sjálfstjórn, en verða pó
að vernda pá samkvæmt Monroe-kenn-
ingunni? Hvað pyð.r pað a; vernda
pá samkvæmt Monroe-kenningunni?
Það þýðir, að vér yrðum að útvíkka
Monroe-kenninguna til Asíu. Vér
værum pá skyldugir til að fara í stríð
við hvaða pjóð sem réðist á eyjabúa,
og annafhvort tækju af peim allar
eyjarnar eða eitthvað af peim f.yrir
einhvern glæp, sem Philip.eyja stjóm-
in drýgði. Ef vér ættum að geta
framfylgt Munroe-kenningunni í Asíu,
mundum vér ekki geta minkað her
vorn, eins og Bryan heldur pó fram
að vér ættum endilega að gera. Þeésir
100,000 hertpenn, sem vér eigum nú
til, mundu pá ekki hrökkva til, vér
yrðum sjálfsagt að bæta við f pað
minsta öðrum 100,000. Og vér yrð-
um pá líka að byggja herskipa-flota
sem gæti jafnast við aameinaðan flota
stórpjóða heimsins, svo framarlega að
vor Monroe-kenning í Asiu ætti ekki
að veröa dauður bókstafur. Bryan
er alveg eins ringlaður I Philippine-
eyja pólitíkinni nú, einsog hann var I
penings-spursmálinu árið 1896.
Það er ekki gott að verja rangt
mál, og Iodianapolis-ræða Bryans ber
með sér ið hann er kominn í bobba,
pegar hann er að afsaka stefnu sína i
Phil’ppine-eyja málinu, afsaka pað,
að hacn vinnur á móti stjórninni fyr-
ir að halda eyjunum, sem hann sjálfur
hjálpaði til að kaupa af Spáni fyrir
$20,000,000. Það verður jafn örðugt
fyrir hann nú að telja Bindaríkja
pjóðinni trú um það, að sú sjálf-
sigðaskylda McKinley-stjórúar., að
bæla niður uppreistina sem Aguin-
aldo hóf á móti henni á Phrilippine-
eyjunum, sé bara hernaður á saklausa
pjóð, til að ræna hana lífl og eignum
og taka af henni föðurland hennar,
eins og pað var árið 1896 að telja
pjóðinni trú um, að fimtíu cents væri
dollar. Það klingir ekki eins vel og
hann heldur i eyrum þeirra, sem
pekkja sögu pjóðarinnar og fylgja
með f opinberam málum, pegar hann,
fersetaefni demókrata, er að þylja
upp úr frelsisskrá Bandarikjanna:
„Allir menn eru skapaðir jafnir og
hafa sömu réttindi til að lifa, vera
frjálsir11 o. s. frv., á meðan hans eigin
flokkur i Suðurrikjunum er að svifta
meðborgara hans pessum réttindum.
Það situr illa á Bryan að taka orð
Liccolns sér i munn, fyrst hann ætlar
að láta pað verða sitt fyrsta verk, ef
hann verður kosinn forseti, að fá upp-
reistarmanni og ræningjaflokki, sem
eru að skjóta á Bandarikja-flaggið
og drepa niður sampegna hans, Phil-
ippine-eyjarnar til umráða, eftir að
þjóð hans er búin að kaupa pær og
borga og innsigla samningana I blóði
sinna hraustu sona. Hann íb tur pá
kenningu, að Bandarfkln skuli drsga
niður tíaggið. Það er eftirtektavert
hvað oft afstaða demókrata er sú í
alrikismálum að þeir purfa að iétt-
læta það, að dragu niður flaggið. Ef
Bryan tekur Lincoln sér til fyrirmynd-
ar, eins og hann tekur orð hans sér i
munn, pá væri það ekki hið eina er-
indi hans til Washington, hans fyrsta
verk, ef hann er kosinn forseti, að
draga niður Bsndarikja-flaggið. Það
var ekki erindi Lincolns til Washing-
ton árið 1861, pegar demókratar í
Suðurríkjunum voru að gera uppre’st-
ina þar, að draga niður fla£?gið og fá
Jefferson Davis oar uppreistarmönnum
hans Suðurrfkin til umráða; en ár:ð
1901 ætlar Bryan, ef hann er kosinn
forseti, að draga niður flagg pjóðar
sinnar, flaggið sem Aguinaldo og
uppreistarmenn hans eru að skjóta fi,
og fá þeim Philippine-eyjarnar til um-
ráða, og vernda pft svo samkvæmt
Monroe kenningunni. Nafn Bryans
ætti ekki að standa efst á kjörseðli
demókratanna við næstu kosningar,
heldur nafn Aguinaldo’s. Demókrata-
forsetaefmð hefur ekki einungis marga
hala, heldur hefur hann lika tvö höfuð
—Bryan fyrir B indaríkin, Aguinaldo
fyrir Philippine-eyjarnar. Stefna
flokksins er ekki eins mikið „anti
expansion" og „anti imperialism“(eins
og hún er „að draga niður flaggið,“
en pó felast þær tvær hugmyndir
ágætlega i hugmyndinni að draga
niður flaggið.
En flaggið var dregið niður við
Chapultepec, segir Bryan; þvi ekki
draga pað niður í Manila?*
Bryan hefur lesið sögu pjóðar
sinnar svo mikið, að hann veit, að pað
stóð öðru vísi á í MexicJ árið 1848
en nú er ástatt á Philippine-eyjunum.
Það er ekki „að draga niður flaggið",
I þeim skilningi sem pað orðatiltæki
er viðhaft I sambar di við pau mál
sem nú eru á dagskrá (og sem næstu
kosningar skera úr að nokkru leyti
hvernig verði til lykta leidd), (>ó
Bandarikja liðið árið 1848, eftir unn-
inn sigur og samin frið, s:gri hrósandi
dragi niður fánann og héldi heim að
afloknu ætlunarverki sinu.
Að heimta að dregið sé niður
flaggið á Philippine-eyjunum, einsog
Agninaldo og og Bryan heimta, hefur
nú nákvæml. sömu pyðingu og þeg-]
ar Beauregard, hershöfðingi Sunnan- j
rnanna, heimtaði af major Anderson að ,
hann dragi niður flaggið sem blakti
yfir í’ort Sumter 14.apr.l861. Banda-
rikja-flaggið á alveg eins mikinn rétt
á sér nú i Manila, og hvar annarsiað-
ar á Philippine-eyjunum, eins og það
átti pá á sér í Fort Sumter og hvar
annarstaðar i Suðurrikjunum.
* Það gerir Bryan ekkert líkari
Lincoln pó hann þylji upp ræðukafla
eftir hann, og flokkur hans veiður
ekki álitinn Linoolns-republikanar þó
hann vilji teljast í skyldleika við pá.
Asninn pekkist æfinlega á eyrunum,
og pó eyrun séu hulin, sagir raustin
til. Þeir purfa bara að fara að tala
um „að draga niður flaggið“ til pess
að m&ður viti strax af hvaða bergi
peir eru brotnir. En þó Bryan sé
ekki líkur Lincoln, pá á hann samt
tilsvarandi karakter i sögunni. Hann
á heimting á að setjast á bekk með
George B. McClellan, sem sótti á móti
Lincoln við forseta-kosaingarnar 1864
og flokksmenn hans geta [speglað sig
í hinum svonefndu „koparhausum“ og
demókrötunum, sem pá vildu kjósa
McClellan. Þá var prógramið eins
og nú, „að draga niður flaggið1*. Þá
hefði átt að standa á demókratakjör-
seðlinum „Jefferson Davis og Georgo
B. McClellan.” Þá var prógramið
(Niðurl. á 7. bls.)
LIFRARVEIKI,
HAUSVERKVR
og galls ? !«i gerðu lifið óþolandi
prjú ár — Heilsubót fékst fyrir
Dr. Cha'e’s Kidney-Liver Pills.
Með pví, að Dr. Chase’s Kidney-
Liver Pills verka beinllnis á lifrina,
tekst peim jafnan að lækna lifrarveiki,
lifrarsljóleik, höfuðverk og magaveiki,
sem af þvi stafa.
Mrs.Faulkner, 8 Gildersleeve Piace
i Toronto, segir:—„Eftir gagnslausar
lækniugar við gallsýki og höfuðverk
i meir en 3 ár, er mér ánægja í pví að
segja álit mitt um Dr. Chase’s Kid-
ney-Liver Pills. í fyrstu póttu mér
pær nokkuð sterkar, en pær gerðu
verk sitt svo vel og greinilega, að af-
leiöiugarnar marg-borguðu þau ó-
pægindi. Mér liður betur á allan
hátt, og höfuðverkur minn er alger-
lega horfiijn. Dr. Chase’s Kidney-
Liver Pills er bezta meðal, sem ég
hef fengið og mæli ég pvi með þeim
af heilum hug.
Margskonar sjúkdómar stafa frá
lifrinni. Hún er æfinlega heilbrigð, i
góðu lagi og starfandi ef maður brúk-
ar Dr. Chase’s Kidney-Liver Pills.
Ein pilla er inntaka, 25o askjan, i öll-
um búðum, eða hjá Edmanson, Bates
& Co., Toronto.
Mesta undur aldarinnar.
<?
<?
%
$
<?
<?
<?
<?
<?
<?
Actina
Heyra
'W/Jiffiifi'
Actina
HEIMSINS BEZTA MEDAL
Vid Cataracts, Pterygiums og allskonar augnveiki, eyrnii-oj? liálsveiki. Hun
gefur sjonina aftur.
ENGINN SKURDUR. ENGIN DEYFANDI MEDUL. ENGIN HÆTTA.
það er bókstaílega engin þörf á gleraugutn — Engin þörf á að svæfa eða brúka hnífinn við augun —það cr sama hvað gengur að
augunum — ACTINA dregur ekki einungis úr kvölum, heldur læknar.
HEYRNARLEYSI LÆKNAD MED ACTINA.
Kíutíll og tinilll af huildradi af allskonar heyrnarleysi, sem vér höfum kynst stafar af langvarandi Catarrh í hálsinum og inn
eyrunum. . Loftpipan loktst af kvefvilsu og hljóðsveiflubelnin hœtta að hreyfast, Lækning er ómöeuleg nema vilsan fari. í hana
næst livorki með veikfærum né sjirauti. tessvegna geta eyrnalæknar ekki hjálpað. Ear Drums mikiu verri en gagnslausar.
Það er pví heimska af heyinarleysingjum að ’onast eftir bata með gamla fyrirkomulaginu eyrnalæknanua, og í stað |>ess að eyða
tima og ærnum peningum fyrir iækningar, sem aldrei hafa læknað heyrnarleysi eða Catarrli, ættu menn að fylgje með timanum og nota
hina visindalegu aðferð. Að vísindaleg iækning sé fengin við heyrnarleysi cg Oatarrii, það sannar ACTINA. Þegar efDÍð í ACTINA
er sogið upp í nefið fer |>að eftir eyrna-pípunum, losar kvefvi'suna og losar um beinin (hamarinn; steöjann og istaðið) í inneyranu svo
|>au láta eftir minsta hljóðhristingi.
SUDA FYRIR EYRUNUM.
ACTINA hefurahlrei brngðist að lækna þessi leiðu einkenni. Efnið tír henni fer með hraða eftir pipunum og losar vilsuna, sem
lokar hljóðið inni. Vér höjum |>ekt íólk, sen hefur gengið með veiki þessa árum saman, og,ACTINA hefir læknað á þremur vikum.
Þar eö heyrnarleysiivog suðan s'afar af Catarrh, þa læknast maður ekkl af því fyrr en Catarrh er læknað, og þar eð Catarrh helzt
ekki við þar sem ACTINA kemst að, þá þarf engim að ganga meö heyrnarleysi og suðu fyrir eyrunum ef hann fæst til |>ess að brtíka
ACTINA eins og á að gera.
ACTINA læknar einnig Andartcppu, Bronkítis, sárindi í hálsinum, vcikluð lungu, kvcf og höfuð-
vcrk, scm alt stafar mcira og minna af Catarrh.
Skrifið oss um veiki yður Vér gefum ráðleggingar ókeypis, og órækar sannanir fyrir lækuingu.
Eíguleg hók—Próf. Wilson’s 80 bis. lækningahók—frítt. Biðjið um hana.
9
l
3
9
Scrstakt tilboð.
Vúr höfum svo mikið traust á AC'TINA, að vér bjóðumst til að skila þeim verðinu aftur, sem eru óánægðir með
verkanir ACTINA eftir fi mánuði. Þotta tilboð gildir fyrír alla þá, ssm kaupa ACTlNA í næstu finitín daga.
Gagnvart
Stovel Block.
K|arl K. Albert,
Ceneral Westein Ae:ent.
2<*8 McDermott Ave
Winnipeg, Han.