Lögberg - 31.01.1901, Síða 4

4
kOpBKRG, HMTO!DA,QtN^ 3,1. JAJXlfcAR. ÍRÖl.
L'ÖGBERG.
*E»lííeflð 1*11 h*er»> flmtrdHe af THE LÖGBERG
RtKTING k PUBLISHING CO . (l-'*í1lt>, *0 **;
íjE ti Are , tt'lnoipeg, M&n.— K.>etar ? O1) qið aní
11 islandi 6 kr.j. Borgi»t f*rirfr-ro. Eii etr.k nr 5c
Pnbli&b&tl ev.rr Thoraíifty by THE LOGBERG
PHINTLNG k PUBLISHING COn (lmorporatedI. »i
309 Wgiu Ave., Winnlpeg, Man — Sub&criotion prlei
f’i.iiO per ye&r. p&ya’ble in advanoe. Singlecopiee Ö.
RitBtjóri (Editor): Sigtr. Jónasson.
Busincss Wana^cr: M. pAOLSON.
el’OLVSINGAR: Smá-anglýalngar í eltt akifti ií6<
fyrir 30 ord e<3a 1 þmL dálkalengdar, 76 cta nn
mánudinn. A «t«rri anglýeingum nm lengr
tíma, a&lattnr efiir aammngi.
BUSTADV-SKIKTI kaupenda verður að Mlkynna
akriflega oggeta uro fýrveraudibúetaó Jafnfran
Utanáekripttil afgreiðelnetofribladeiuser i
The Logberg Printing & Publishing Co.
P. O.Box I2»a
Wlnnipeg.Man.
Otanáekrlptttll rltatjðrane er:
Kdltor Ltgberg,
P -O. Box 1292,
Wlnuipeg, Man.
____ Satnkveemt landelflgnm er oppeOgn kaupenda á
h, . <1 óglld, nema hann eé sknldlane. þegar hann eei
npp.-Ef kaopandl,eem er í eknld vid bladid flyti
vletrerlum.án þeeaad tllkynna heimUuekiptin.þá er
art yrir drtmetólnnnm álitin eýnileg eönnnmfyrl'
prettvíenm tllgangl.
— í'IMTUDAGINN, 81 JAN. 1901. —
Victoria hin góða.
Síðasta númer Lögberga flutti
lesendum vorum þá harmafregn, af
hin ástsæla, háaldraCa drotning
Bretlands, Victoria, væii látin. Ai
þv( fregnin barst hingað svo
skömmu áfur en síðasta blað vort
koro út, höfðura vér ekki tækifæili
til »8 fara eins greinilega út í æfl-
sögu hinnar merku drotningar, og
helztu viðburði í hinu brezka ríki 6
stjórnarárum hennar, eins og vér á-
Ktum rétt að gera, og gerðum þess
vegna ráð fyrir að fqra frekar út
það efni í þessu blafi. Vér skulum
þv( nú leitast við að inna þessa
skyldu af hendi. En áður en vér
förum út í hið sérstaka efni rit-
gjörðar þessarar álftum vér rétt að
gera með fáum orðum grein fyrir,
hvernig á því stendur, að vór höfum
fyrirsögniua eins og hún er, og er
ástæðan sú fyrst og fremst, að öllum
heiminum kemur saman um það,
þvfnær undantekningarlaust, að
Victoria drotning hafi verið hinn
bezti og samvizknsamasti stjórnari,
seni nokkurn tíma hefur setið í há-
sæti Bretlands. Ef þess vegna
nokkur af þeim stjórnendum í sög-
unni, sem fengið hafa viðurnefnið
„góði“ eða „góða", hafa verðskuldað
það, þá verðskuldar hin látna Breta-
drotning þetta viðurnefni fullkom-
lega Hin látna drotning bafði líka
•inlægan vi\ja á að vera góð, og sést
5ö,ð fyrst og fremst á þv(, að þegar
kenslukona hennar skýrði henni
frá því, sem tólf ára gamalli stúlku.
að hún væri orðin rikiserfingi ó
Bretlandi og fyrir henni lægi af
setjast 1 hásæti Bretlands, þá sagði
hin unga prinzessa; „Eg ætla að
vera góð“; enda sannar alt líf Vict-
oriu drotningar það, frá þeim tíma
að hún tók við ríkisstjórn átján ára
gömul, fyrir þvínær 64 árurn síðan
alt fram að andláti hennar, að það
var æðsta markmið hennar að vera
qóff, og henni tókst betur en flestum
af hinum ófullkomnu mannanna
börnum að lifa eftir þessari ld's-
reglu sinni. þetta he’ur hin brezka
bjóð fundið, og þess vega hefur eng-
inn stjórnari á Bretlandi — eða ef
til vill nokkursstaðar í heiminum—
kveiktjafn djúpa og fölskvalausa
ást ( hjörtum allra þegna sinua,
hvar sem þeir voru á hnettinum
nins og Victoria drotning, þjóðin
í heild sinni bar öllu fremur sömu
tilfinningar ( brjósti sér gagnvart
hinni góðu og göfugu drotningu
sinni og börn bera í brjósti
sér gagnvart ástsælli móður,
heldur en þær tilfinningar sem þegn-
ar vanalega bera gagnvart stjórn-
endum sínum, hversu ástsælir sem
þeir eru. þess vegna er sorgin útaf
láti hinnar háöldruðu, góðu drotn-
ingar svo djúp og erolæg eins og
hún er hvervetna í hinu brezka ríki.
Sorgarbragurinn er ekki þvínær
eingöngu fyrir siðasakir, eins og svo
oft á sér stað við fráfall stjórnenda
( heiminum, heldur er hér að ræða
um einlægan, innilegan harm. Öll-
um finst að þeir hafi mist aldrafa
móðir sína, og hvcr maður með ó-
spiltum tilfinningum hlýtur að
harma lát góðrar og ástríkrar móður.
Eins og vér skýrðum frá í síð-
asta blaöi, var Victoria drotning
fædd hinn 24. dag maímánaðar árið
1819, en lézt hinn 22. janúar 1991,
og var því 81 firs, 7 mánaða og 29
daga gömul, er hún lézt. Hún varð
þannig alveg jafngömul afa sfnum,
Georg konungi III., en hún hafði
setið lengur í hásæti Bretlands en
nokkur annar konungur eða drotn-
ing síðan hið brezka ríki hófst.
Victoria drotning var dóttir Ed-
wards bertoga af Kent, fjórða sonar
Georgs III. Bretakonungs, og Vic-
toriu prinzessu af Saxe-Sialfeld
Couburg, ekkju prinz Emich Karls
af Leiningen. Foreldrar hennar
voru heldur fátækir og lifðu mjög
látlausu og einföldu lifi. þegar
Victoria fæddist datt engurn í hug
að hún mundi nokkurn tfma setjast
í hásæti Bretlands, því ýmsir voru
á bfi, sem stöðu nær a5 erfa ríkið
hún. En þessir erfingjar dóu
&n
allir á næstu árum, svo að þegar
Victoria var tólf ára gömul var hún
orðin næsti ríkis-erfingi og erfði
rikiö við daufa föðurbróður síns
Williams konnngs IV. Victoria
var tæplegB 18 ára er hún
settist í hásæti Bretlands, hinn 20,
júní 1887, og var hún krýnd með
mikilli viðhöfn liðugu ári síðar, eða
þinu 28. júnf 1888. Hinn 10. fe-
brúar 1840 giftist Victoria drotning
prinz Albert af Saxe-Couburg-
Qotha, en misti mann sinn, eftir
liðuga 21 árs sambúð, hinn 14. des-
ember 1861. Drotningin haf*i þann-
ig verið ekkja í nærri fjörutíu ár, er
hún lézt. Henni og nmnni hennar
varð 9 barna auðið í sambúð sinni
og eru þau þessi:
1. Victoria, fædd 21. nóv. 1840;
hún giftist Frederich Wilhelm (elzta
syni Wilhelms I. þýzkalands-keis-
ara), er síðar varð Frederich I.
þýzkalands keisari og konuugur
Prússlands; hún varð ekkja 15. júnl
1888, en sonur hennar Wilhelm varð
þá keisari þýzkalands. Hann er
því dóttursonur Victoriu drotn-
ingar.
2. Albert Edward, prinz af
Wales (nú Edward VII. Bretakon-
ungur), fæddur 9. nóv. 1841; hann
giftist prinzessu Alexöndru, elztu
dóttur Chrisians IX. Danakonungs,
hinn 10. marz 1863. Börn þeirra
eru: Albert Victor, fæddur 8. jan.
1864, en d<5 ógiftur 14. jan. 1392;
Georg, hertogi af York (nú næsti
ríkisertíngi á Bretlandi), fæddur 3.
júnf 1865, giftist Victoriu Mar'u,
dóttur hertogans af Teck á Eag
landi, hinn 6. júlí 1893 (þau eiga
tvo syni, Edward Albert, f. 23 jún !
1894, og Albert Frederick Arthur
Qeorge f. 14. des. 1895); Louise,
fædd 20. febr. 1867, gift hertogan-
um af Fife 27. júlf 1889, og eiga
þau 2 börn; Victoria, fædd 6. jál
1868; Maud, fædd 26. nóv. 1869,
giftist Karli, dönskum prinzi, 22.
júlí 1896.
8. Alice prinzessa, gift stórher-
toganum af Hesse. þau eiga 5 börn
á lífi, 1 son, sem nú er stórhertogi
af Hesse, og 4 dætur, nefnil. prinz-
essa Louis af Battenberg (f. 1864);
prinzessa Henry af Prussia (f. 1866);
og kona hins núverandi keisara á
Rússlandi (f. 1872).
4. Albert, hertogi af Edinburgh
(varð hertogi af Saxe-Couburg
Gotha 1893) fæddur 6. ágúst 1844,
dó 30. júK 1900; hann giftist hinn
23. jan. 1874, Marfu einkadóttur
Alexanders II. Russakeisara; þau
áttu 5 börn, sem sum hafa eignast
nokkur liörn.
5 Helena, fædd 25. maf 1846;
giftist prinz Christiáni af Schles-
wig-Holstein’ 5. júlf 1860, og eign-
uðust þau nokknr börn.
3. Louise, fædd 18. marz 1848;
giftist John markía af Lorne (elzta
syni hertogans af Argyll á Skot-
landi) 21. marz 1871; þau hafa ekki
eignast nein börn. (Markíinn af
Lorne er nú orðinn hertogi af Ar-
gyll. Hann var Jandstjóri hér í
Canada í nokkur ár, og ávann
Louise prinzessa, kona hans, sér ást
og hylli landsbúa á meðan hún var
hér, og þau hjónin hafa aldrei þreyzt
á að lofa Canada og íbúa landsin-
siðan þau fóru aftur heim til Eng-
lands).
7. Arthur, hertogi af Connaught,
fæddur 1. maí, 1850; hann giftist
pi inzessu Louise af Prussia 12 marz
2876, og hafa þau eignast 3 börn.
8. Leopold, hertogi af Albany,
fæddur 7. apríl 1853; hann giftist
prinzessu Helenu af Waldeck árið
1882; þau eignuðust 2 börn, l.eopold
Charles, sem nú er hertogi af Saxe-
Couburg Gotha, og Alice May.
9. Beatrice; fædd 14. aprll 1857;
hún giftist prinz Henry, þriðja syni
prinz Alexanders af Battenberg,
hinn 29. júlí 1885, og hafa þau eigu-
ast 4 börn.
Af því sem að framan er sagt
sjá lesendur vorir, að hin latna,
drotning hefur verið mjög kynsæl
og uð afkomendur hennar eru tengd-
ir ýmsum helztu stjórnendum og
beztu ættum f Evrópu, enda er eng-
inn vati á, að Victoria drotning hef-
ur baft meiri áhrif á Evrópu-pólit-
fk síðari helming hinnar nýliðna
aldar en nokkur annar stjórnandi
álfunnar, og það er opinbert leynd-
armál, að hún notaði þessi áhrif sín
til að viðhalda friði meðal þjóðanna
f Evrópu—álitið, að hún hafi bein-
lfnis afstýrt ófriði, sem annars hefði
vafalaust orðið, oftar en einu sinni.
það er talið svo til, að afkom-
endur Victorfu drotningar séu nú
orðnir 73 að tölu, og.eins og áður er
sagt, eru þeir á einn og annan hátt
tengdir flestum konunga-ættum og
öðrum helztu ættum í Evrópu —
utan Bretlands einkum á þýzka-
landi, Rússlandi, Danmörku og
Grikklandi— og er enginn vafi á, að
afkomendur hennar hafa fjarska
mikil áhrif á heiminn um langan
ókominn aldur.
Æfisaga Victoríu drotningar
hinnar góðu er saga Bretlands hins
mikla sfðastliðin 64 ár. Ferill
bennar er svo samanofinn við sögu
hins dýrðlega keisaraveldis, sem hún
stýrði svo lengi og hamingjusam-
lega, að það má segja að saga honn-
ar og landsins á stjórnarárnm henn-
ar sé sama sagan. Hún var vitur
og stjórnsöm kona, og henni yfir-
síst sjaldan. Hún virtist hafa þá
gáfu, í ríkulegum mæli, að velja sér
hina beztu ráðanauta til hvers sem
var. Hún var ekki sfður heppin f
vali sfnu þegar hún gifti sig, þvd
það er varla hægt aö hngsa sér far*
ælli giftingu en þá, sem hún fékk,
og hefur það vafalaust haft mjög
mikil áhrif á stjórn henuar, á bag
Bretlands og hag heimsins í heild
sinni.
Victoría drotning kom ætíð sér-
lega göfuglega fram f hinni háu
stöðu sinni, og auk þess að vera
gáfuð og stjórnsöm, hafði hún ein-
beittan vilja og fágætt hugrekki
fyrir konu. það má segja um hana
eitis og sagt var um EKzabetu Breta-
drotningu, að hún hati borið f hin-
um veikhurða kouu-likama sfnum
„hjarta konunga Englands1'. En
hæfileikar Victoríu drotn;ngar og
kostir komu ekki síðrír fram i heim-
ilislífinu en í stjórnmálum. Hún
var fyrirmynd sem eiginkona og
móðir, og hafði þannig sérlega mikil
áhrif til góðs á heimilislíf þegna
sinna. Hún annaðist sjálf uppeldi
barna sinna, en iét sér ekki nægja
að láta barnfÓ8trur og þjónustufólk
sjá um þau, eins og alt of titt var
hjá fólki í hennar stöðu og heldra
fólki yfir höfuð á þeim dögum.
þ<itt Victoria drotning væri
stjórnari hraustrar og hers'cánar
þjóðar, þá gaf hún aldroi samþykki
sitt til hernaðar til landa-vinninga.
Húu hugsaði um ekkjurnar og föð-
urleysingjana, oflfrum mannslífanna
og alt það hræðilega, sem ófriöur
hefur í för með sér. En þegar nauð-
synlegt var að taka til vopna, til að
halda uppi heiðri ríkisins, halda þvf
óskertu eða vornda hagsmuni keis-
araveldisins, þá sýndi hún einbeitt-
leik sinn og þetta óbilandi hugrekki,
som hana aldrei brast þegar á þurfti
að halda. Jafnvel á hinu sfðests
ári æfi sinnar—þótt kraftarnir væru
farnir að þverra og hún væri orðin
beygð &f ástvinarnissi—sýndi Viet-
oria drotning hið sama sálarþrek
í mótlætina í Suður-Afrfku, en það
er enginn vafi á aö hið mikla líftjóu,
sem varð f her hennar þar syðra,
hefur fengið mjög mikið á hana og
flýtt fyrir að leggja hana f gröfiaa.
Brezka ríkið hefur aldrei áður
vaxið jafn mikiö né fleygt fram að
öllu leyti neitt þvflfkt sem á stjórn-
arárum Vietoriu drotningar —sem
ætlð munu þekkjast í sögunni sem
Victoríu Umabilið. En það yrði
of langt mál að fara nokkuð ná-
kvæmlega út í þetta efni í þessari
grein. Vér skulum því einuugis
taka það fram, að verzlun og iðnað-
ur Bretlands komst á þann rekspðl
á fyrri jtjórnarárum Victoriu drotn-
14
▼ik skýrir saffit sem iður vissan hlut, og getur jafn
▼el, hrersu óbeinllnis sem kann að vera, bent til hver
morðinginn er. I>að er til dætnis áreiðanlegt, að
tnorðinginn kom ekki með þessa kylfu ireð *ér f
húsið- Af.þessari ejálfaönnuða setningu má draga
tv»r ályktanir: Fyrst, að maðurinn hafi ekki ætlað
■ér að drýgja morð pegar hann fór inn f húsið. í
Oðru lsgi, að hann hafi máske alls ekki farið inn I
húsið“.
„Ah, nú farnast yður betur, Mr. Barnes“, sagði
Mr. Mitohel og brosti þægilega. „t>ér meinið, að
glspamaðurinn hafi átt heima 1 húsinu, og hafi pess
vegna ekki þurft að vera sér úti um vopn utanbúss,
treð þvl bonum var kunnugt um pau vopn, sem fyrir
hendi voru, eða er ekki svo?“
„Alveg rétt!“ sagði Mr. Barnes. „Og þetta er
sennilegri getgátan af hinum tveimur vegna pess, að
tndJána-vopnin voru geymd f læstum skáp í lestrar-
herherginu, & næsta lofti fyrir neðan svefnherbergi
Mr. Morar s“.
„Eg býst við, að þessi skápur hafi ekki verið
brotinn upp?“ sagði Mr. Mitchel.
„Nei“, svaraði Mr. Barnes. „En með því lykill-
i0n var oft skiliun eftir 1 skránni á skápuum, þá hef-
ur það atriði enga þýðingu. Ástand skápsins, ásamt
vopninu sem notað var, leggur oss samt sem áðnr
aðra óyggjsndi ályktun upp í hendurrar. Eins og
pér vitið er oft erfitt að skera úr, bvort glæpir hafj
verið ílrýgðix með fyrirhuguðu réði eða ekki. f því
28
vegna þeas, að hinn roskni maður hefði ætfð verið
vanur að sofa 1 myrkri. E>ess vegna hefði hann litið
inn f herbergi fðður síns, og þannig hefði staðið á
þvt, að hann hafði enga lfnsmokka þegar hann var að
skoða llkið, en að hann befði látið þá á sig aftur áður
en hann hefði farið út, til þess að fara á lttgreglu.
stöðvarnar“.
„Hann er slunginn, Mr. Barnes, mjttg slunginn“,
sagði Mitchel. „E>etta er atriði, sem eg hef oft hugs-
að nm. Réttvfsin segir: ,FaDgi, þsð er blóð á
klæðum yðarl* Fanginn segir f heimsku sinni: ,Það
er ekki blóð, beldur ryð, eð* ef það er blóð, þá er
það hænsnablóðl* Þá skálmar nú efnafræðÍDgurinn
inn, og hans framburður er: ,Það er blóð! Manns.
blóðl' Ea þessi ungi maður slær vopnin úr httndum
réttvfsinnar þegar f upphafi. Hann segir: ,Já, það
er blóð! Það er blóð föðjjr mfns!* Þar næst skýrir
hann mjttg sennilega hvernig á þvf standi, að svo
hittist 6, að það sé á honum“.
„Ab, j4, þetta er nú gott og blessað, Mr. Mit-
ohel“, sagði Barnes. „En ef hann er saklaus I raun
og veru, hvf skyldi hann þá þvc, eða reyna að þvo,
hlóðblettina af skyrtu sinni, og hvi skyldi hann eyða
ttmaí að láta linsmokkaaa á sig, ef hann var f raun
og veru að flýta sér að skýra Ittgreglunni fré
morðinu?“
„Svo hann hafði þá reynt að þvo blóðið úr
skyrtu sinni“, sagði Mitohel. „Eg er hræddur um,
að |>að hafi verið yfirsjón. Kn þeim yfirséat. ttllum.
1S
glæpur hefur verið framinn. Alt var á tjá og tundri
t herberginu. Húsgttgnunum hafði verið veH um
koll; hinar lausu gúlffibreiður voru f hrúgum um
herbergið, og hljóta mennirnir að hafa sparkað þeim
saman þannig I ryskingum sfnum; allskonar sm&ir
skrautmunir ' oru dreifðir um gólfið og brotnir; f
stuttu máli, alt benti til aö hinn gamli maður hefði
látið lífið eftir voðalegan bardaga við ár&sarmann
sinn“.
„Var hinn myrti mikill burðamafur?“ spurði
M'tohel. „Þér sögðuð að hann bcfði verið orðinn
gamall?“
„Oamall er einungis orðmynd, sem ekki gefur
neitt ákveðið til kynna“, sagði Birnes. „Hann var
kominn eitthvað yfir fimtugt, en hann hafði verið
kappleikamaður fi yngri firum sfnuru, og gat sýnt
mttnnum I tvo heima hvenær sem var f hnefaleik. Ef
sonur hans er morðinginn, þá var mjttg jafnt á komið
með þeim. Hann er ekki eins þungur og faðir han*
var, en hann er sinamikill og hefur reglulega stál-
vöðva. Eg fann vasaúr Mr. Moran’s hins eldra undir
rekkjunni, og hlýtur það að hafa hrokkið þangað af
borðinu. Fallið hafði orsakað að úrið stanzaði, og
vfsirarnir sýndu að það vantaði sjö mfnútur f 2 þegar
það stantaði, og kemur það heim og saman við tím-
ann, sem varðmaðurinn segir að Moran hinn yngri
hafi verið heima I búsinn“.
„Já“, sagði Mitchel, „en verið nú ekki of fljótur
é yður. Úrið hefur ef til vill verið gengið út. Þáð