Lögberg - 07.02.1901, Blaðsíða 4

4
LöG&BftG, FUM;TBLíiW*N^ ?. JTEflíWJiJK, u&L.
LÖGBERG.
eikTgeðd fit hver^ flyptuditr «f THE IÖGBKRG
RI5TIVG & PCBU8HI\G CO . (l“prKl t), h<3 309
Ipin Ave , U'inalpcg, Man.-- Kofitar $2 0* U'« árlo
/» felandl 6 kr.]. Borgiet t, rlrfr>im, Einetök nr Bc.
PnhH«hed everv ThnrBdny hy THE LÖGBERG
PRlNtlNG fc PUBL18HINO COM IIncorporMted -. at
<J0V* Klgln Atb., Wii-nlpoy, M«n — Siihecription price
per year, payable in advanoe. Sin^íecoplea &c
Ritstjóri (Editor); SlOTR. JÓNASSON.
Buriness Manager: M. Paulson.
aUGLYSINGAKi Sxná-aosrlýeingar í eltteWftiiÆc
fyrir 30 oró eda 1 þmL dálkslengdnr, 76 cts om
mánmhna. A ata-rri aoglýsingnm om lengri
timu, alkláttor eflir sammngi.
BCSTAD \-SKIPTI kaopenda veráur að tilkynna
skriflega Og geta pra fyrveraudi bústad jafnfVam
UUnáskripttll afgreidsluMofoblaðslns er j
fto Logberg Printlng & Pubtishing Co.
P.O.Box 1202
Winnipeg,Mau.
Ctaoáskrlpfttll ritstjórans sr i
Etfltor Llgher?,
P -O. Box 1202«
Wlnnlpeg, Man.
—- 3amkva*mt landslAgnm er oppsögn kanpsnda á
hGdl^glld.nema hannsé skoldlaos. þegar hann seg
npp.— Ef kaopAndi^em er í skoid vid bladid flytn
vMtférmm.án þesw að tilkynna heimilaskiptin, þá er
ad vrir ddmstdlnnom álltln sýnileg sönnamfyrlr
prettvkam tilgangl.
— FIMTUDAGINN, 7. FEB. 1901.—
Drotningin hörmuð.
Eins og eðlilegt er, hafa ekki
eÍDungis íbúar brezka ríkisins harm-
að lát hinnar óstssela drotnÍDgar,
Victoriu hinnar gúðu, heldur allur
hinn mentaCi heimur. Frændþjóð
Ereta, Bandaríkja-þjóðin, hefur sýnt
þess óræk merki, að „blóðið rennnr
til skyldunnar“, að missir brez'tu
þjóðarinnar er missir Bandaríkja-
þjóðarinnar, eins og velgengni ann-
arar þýðir velgengni hinnar. í því-
nær öllum borgnm og bæjum f
Bandaríkjunum voru fánar dregnir
á hálfa stöng við lát Victoriu drotn-
ingar, congress þjóðarinnar lét i
Ijósi torg s na og hluttekningn, og
óteljandi félög—borgaraleg og
kirkjuleg—létu i ijósi soig sína og
hluttekningu. Forseti McKinley
lét strax draga fónann yfir „Hvíta-
húsinu"—bústað forsetans og mið-
punkt framkvæmdarvalds Banda-
ríkjanna—á hálfa stöng, og þótt ó
trúlegt sé, þó eru til menn og blöð
sem fundið hafa að þessu. Svo
í'ramarlega sem vér vitum, þá er
einungis einn borgar- eða bæjar-
fitjóri í Bandaríkjunum sem hefur
komið fram tem rusti við lót binnar
tniklu og góðu drotnÍDgar, og það er
Mr. Van Wick, „Tammany“-hrings
borgarstjórinn í New Yoik borg.
Hann neitaði að láta draga tiaggið
ytir bæjarróðs-húsinu á h'-U'a stöng,
en í stað )?ess að ávinna sér hyllt
nobkurs heiðarlegs manns í borg-
inni með þessu atferli sínu, ávann
hann sér fyrirlitningu borgarbúa í
heild sinni. það var þvlnær jafn
mikill sorgarhraguryfir þessari ann-
ari rtærstu bo’rg heimsins eins og
yfir höfuðborg hins brezka ríkis,
London—stærstu borg heimsins.
Stjórnendnr, þing, blöð og íbúar
allra hinna mentuðu landa heimsins
'étu í ljósi einlæga sorg við lót
Victoriu hinnar góðu. Einungis fá-
ar undantekningar áttu sér stað
hvað hlöðin snerti. í einu hlaði á
Frakklandi—( Parísarbo"g—kom
út móðgandi grein f sambandi við
lát drotningarinnar, en almennings-
álitið var svo öflugt ó móti þessari
óhæfu, að blaðið gerði afsökun og
rak manninn, er ritaði greinina, úr
þjónustu sinni.
Fjöldamargir af þeirn mönnum
utan hins brezka r kis, sem mest
eru metnir ( heiminum, stjórnmála-
menu, vfsindamenn, geistlegir menn
—þar á meðal pífinn í Róm—og
starfsnrenn (,,business“-menn) hafa
opinberlega látið ( ljósi hrygð sína
við lát binnar góðu drotniugar <>g
borið maklegt lof á haua, bæði sem
konu og stjórnanda, það má, (
stuttu máli, segja, að það virðist
sem allar mentaðar þjóðir telji sér
lát Victoriu drotningar þvtnær jafn-
mikið sorgarefni sem Bretar, og ér
það áþreifanleg sönnun fyrir því,
sem vér höfum áfur haldið fram í
hlaði voru, að allar hinar mentuðu
þjóðir séu að færast nær því tak-
marki að verða sem ein alheims-
þjóð, er hafi hinar sömu tilfinningar
og stefai að hinu s«ma takmarki, —
að hefja mannkynið ( heild sinni á
hærra og göfugra stig, að allir
menn séu bræður, hvar sem þeir eru
í heiininum, og að það sem er ein-
um hluta veruldarinnar til gagns só
öllam heiminum til gagns, þessi
andi hefur eun ekki snortið nokkr-
ar af hinum afskektari þjóðum til
fulls,—þjóðir, sem enn eru ekki al-
gerlega komnar inn ( straum nútíð-
ar menningarinnar og standa þv(
enn sem nokkurskonar nátt-tröll i
dögun hins Dýja tíma—, en hið ó-
mótstæðilega afi framsóknarinnar
mun hrífa einnig þær með sór innan
skams, því þó steingjörfinga- og aít-
urhalds-stefnan spyrni á móti hinni
eðhlegu framþróun mannkyDSÍns,
mun hún feykjast burt eins og fys
fyrir vindi.
í næstu blöðum birtum vér ef
til vill dálitla útdrætti af þvf, sem
nokkrir af merkustu mönnum heims-
ins hafa sagt i ræðum sínum um
lina látnu Bretlands drotningu og
hiö merkilega tímabil í sogunni, á
meðan hún stjórnaðl hinu mcsta ríki
heimsins—biezka keisaraveldinu.
Kyrrahafsteleífraf-þráður-
inn.
þuð er nú svo komið, að enginn
vafi er á þv{ framar, að al brezkur
hafsbotnstelegraf-þráfur verður
lagður frá Vancouver-ey, ( British
Columbia, alla leið til Austrab’u og
einnig til New Zealands. Brezka
stjórnin befur, setn sé. gert samning
við „Telegraph Constmction &
Maintenance“ félagið í London um
lagning þráðsips. Uppbæðin, sem
félagið á að fá fyrir þráðinn sjilfan,
er $7,735,307, en kostnaðurinn við
mælingar og lagning þráðsins mun
samkvæmt áætluDum, gem gerðar
bafa verið, verða $992 766. þjssi
Kyrrahafs-þrAður mun þannig í alt
kosta $9,728,133. Stórbretaland og
Canada hafa samið svo um, að boiga
í sameiningu fi,mm níundu, hluta
af öllum kostnaðinum við þráðinn,
New Zealand borgar áttunda hluta
kostnaðarins, en Anstralíu fylkin
New South Wales, Queensland og
Victoriu hafa skuldbundið sig til að
borga afganginn (hið nýja Austral-
(ufylkja8amband tekur vafalaust
að sér að borga það sem nefnd fylki
höfðu fikuldbundið sig til að borga).
Samkvæmt samningunum, milli
brezku stjórnarinnar og félagsins, á
að vera búið að leggja þráðinn og
hann vera kominn til notkunar við
lok júlimán. 1902—að hálfu öðru
ári liðnu—með því skilyrði þó, að
félaginu sé leyft að byrja á að leggja
Australíu-hluta hans. þessi hluti
þráðsins innibindur í sér þræði frá
ströndum New Sonth Wales og New
Zealands til Norfolk-eyjar, sem er
hér um bil mitt á milli etranda
nefndra landa, og þaðan til Fiji-
eyjanna. Leiðin, sem ákveðið hef-
ur verið að leggja þráðinn, er sem
fylgir: Frá Vancouver í British
Columbia-fylkj (vesturströnd Can-
ada) suður eftir Kyrrahafinu yíir
Fanning eða Palmira-ey—sem ligg-
ur suður af Sandwich-eyjum
(Hawaii), er nú tilheyra Banda-
ríkjunum—þaðan til Fiji-eyjanna og
frá þeim til Norfolk-eyjar; en þaðan
liggi greinar til Auckland, i New
Zealand, og til Queensland, í Aust-
raliu. Lengd þráðsins eftir þessari
leið—með þvf að gera 10 af hundr-
aði fyrir ójöfnnm ( botninum eða
„slaka" á honum, verður 7,986 sjó-
mílur enskar. (Fjórar enskar sjó-
mílur eru jafnar 1 danskri milu).
Telegraf-samband það sem nú
er við Australíu er frá strönd AsfuJ
en telegraf-þráðurinn frá Englandi
þangað liggur ( gegnum ýms ríki.og
má því heita að vera ( hershöndum
R»ynslan hefur sýnt það að undan-
förnu, að mjttg ertítt er fyrir Breta
að balda stöðugu telegraf sambandi
við Indland og staði þar eystra, því
spillvirkjar í As(u—einkum á Pers
landi—eru slfelt að höggva þráðinn
sundur. Grunar menn, að Rú'ssar
kaupi persneska þrjóta til að
skemma þráðinn, því Kússar hafa
nú mikið að segja á Perslandi—eru
að undirbúa að leggja þar járnbraut-
ir og eru búnir að ná í höfn við
persneska fl iann. En, e;ns og skilj-
anlegt er, slitnar telegraf-sambandið
við Austrahu, eius og nú stendur,
þegar það s'itnar við Indland og
ansturströnd Asíu. þegar þessi
Kyrrahafsþráður er fullgjör, hafa
Bretar, þar ámóti, ekki einasta óhað
telegraf-samband við Au.straHu og
New Zealand yfir Canada, heldur
fá þeir þá einnig nýtt og óháð tele-
graf-samband við Indland og aðra
staði á austurströnd Asíu yfir Aust-
ralíu, svo þeir verða ekki í vand
ræðum þótt þráðuriun sé eyðilagður
á Perslanili eða annarsstaðar á hinni
núverandi leið. Á þessn sjá menn,
hve fjarska þýðingarmikill þessi nýi
Kyrrahafs þr iður er fyrir Bretland
og brezka ríkið í heild sinni.
,,þjóðólf8“-andi.
„Djðfullinn var morðingi frá
upphafi; þegar hann taiar lygi
talar hann af sínu eigin, því
hann er lygari og lyginnar hðf-
undur“.'
Á öðrum stttð í þessu númeri
blaðs vors prentum vér ritsmíð úr
málgagni höfundar lyginnar, „þjóð-
ólfi“, er út kom úr verksmiðju hans
hinn 11, des. síðastl. Fyrirsttgn
nefndrar ritsmíðar er: „Frá Mani-
toba, Bréfkafli til þjóðólfs". Rit-
smiðin á að vera dagsett hér í
Winnipeg 8. ágúst fi'ðastl. (1900), og
smiðurinn nefnir sig „Héðinn".
Enn „þjóðólfur" er að maklegleik-
um svo illa þokkaður og fyrirlitinn
,hór vestanhafs, að þvínær engir
kaupa hann og lesa, svo mjög fáum
Vestur-íslendingum gæfist kostur á
að sjá ritsmiðina—þetta sanna sýn-
ishorn af anda ritstjóra blaðsins—
ef vér ekki saurgerðurn dálka Lög-
bergs með þvf að prenta hana upp.
Oss þykir auðvitað fyrir að þurfa að
saurga Lögberg með þessari ritsmíð
úr „þjóðólfi", en vér álitum nauð-
synlegt aft Vestur íslendingum gefist
alment kostur á að sjá þetta síðasta
sýnishorn af „þjóðólfs‘-andanum,
svo þeir læri að þekkja blaðið, rit
stjóra þess og aðra þjóna höfundar
lyginnar niður í kjölinn.
TZjjJYér ætlum ekki að fara nein-
um getum um það i þetta sinn hver
klambrað hefur ritsmlðinni srman,
en það skulum vérleyfa o^s að segja,
að ef nokkur hér vestan hafs hefur
gert það, þá er hann nákomiun höf-
undi lyginnar og mál</agni hans,
„þjóðólfi"; því eins og allir kunnugir
menn geta séð, þá er engin sönn
staðh*æting í allri ritsmíðinn. Hún
byrj.ir með lýgi og heldur áfram (
sama anda—lyginnar anda—til
enda. Og um tilgang greinarinnar
gftur engum manni blandast liugur,
þann tilgang, að reyna að fæla menn
á Islindi frá vesturflutningi og
þjóna því lunderni sínu, að kasta
skugga á sér betri menu: Hver
sem ritsmíðinni hefur hnoðað sam-
an, þiersí maður argasta fúlmenni,
auli og erkilygari. Og, til að kór-
óna alt saman, berhann merarhjarta
( brjósti og er fyrirlitlegasti heigull,
eins og allir lygarar eru, Ef óþokki
þessi bara þorir að koma fram (
dagsljósið, þá skulum vér refsa hon-
um hæfilega. En vér nennum ekki
að eltast við allan lygaþvætting
myrkra-púka þessa, enda er það
óþaifi, þvl allir skynsamir menn og
þeir, sem ekki eru algerlega jafn-
djúpt sokknir eins og þessi fals-
„Hóðinn", fijá hvtlíkur frámunaleg-
ur lygagrautur þessi ritsmíð hans er.
Og til allrar hamiugju eru örfáir ís-
lendingar jafn djupt sokknir niður
í for ósanninda og varmensku eins
og þessi ,.Héðinn“.
Menn þurfa ekki nema líta á
byrjun „Héðins“-dellunnar til að
sannfærast um, að „Héðinn" er eius
og vér höfum lýst honum, því hann
byrjar með þvi að segja, að héðan
úr Canada aó „ekkert fagurt né
frægilegt að frétta". En allir vita,
að aldrei hefur verið fegurra og
frægilegra að frétta af Canada, síð-
an saga landsins hófst, en einmitt i
sumar sem leið. Og þar næst segir
hann: „Tífin var köld i vor“ (vor-
ið 1900). En f staðinn fyrir að tíðin
væri eins og hann segir, þá var vor-
ið 1900 hið langheitasta, sem komið
hefur síðan fyrstu íslendingar sett-
ust hér að—reglulegur júní-hiti í
aprílmánuði. þetta eru sýnishorn
af staðhæfingum „Hóðins“. Og svo
förum vér ekki lerigra út ( þetta
efni að sinni.
Nýr Sólon.
Seyðisfjarðar-blaðið „Bjarki",
sem út kom 8. desomber síðastliðinn,
flytur bréfkafla frá manni héðan úr
Winnipeg, og staðhæfir blaðið, að
bréfs höfundurinn só „merkur mað-
ur og vel greindur", en ekki er rit-
Btjóri blaðsins svo hugsun&rsamur
26
norðÍDgínn hafi, eftir að hafa framið glæpinn, klætt
sig 1 fötin utan yfir sfn eigin föt. Hann heldur pvl
fram, að það geti vel verið, að varðmanninum hafi
akjátlast viðvfkjandi þvf, f hvernig fötum maðuúnn
var þegar hann fór inn f húsið, þótt það virðist sem
hann bafi rétt fyrir sér hvað snertir það, I hverju hann
var þegar hann kom út aftur, þvf hið undirloga er,
að plaidíötin eru horfin úr húsinu“.
„Og Mora ilftur, að morðioginn kunni að hafa
tekið fötin“, sagðt Mitohel. „Jæja, það er mjög trú.
leg getgáta“.
„Trúleg!“ sagði Barnes gremjulega. „Já, þaö
er einmitt hið versta við hana. Deir trúðu henni
llka. Eg meina dauðsfalla rannsóknar-nefadia*'.
„Ah, málið hefur þá fr rið avo laDgt, að það hef.
ur komist fyrir neíndina, eða er ekki rétt?“ sagði
Mitohel.
„Já!“ sagði Barnes. „Nákvæm skýrsla um það,
sem fram fðr f málinu f g»r, birtist f blöðunum f
morgun. Eg hef eitt blaðið hárna, og þér getið
lesiö það“.
„Nei“, sagði Mitchel. „Eg vil miklu heldur að
þór lesið mér skýrsluna f blaðinu“.
Mr. Barnes sneri stðl slnum þannig, að birtuna
úr glugganum basri sem bezt á blaðið, og las það
aem fylgir:
„MOHA LEYNJJAHDðMURINN.
„KANNHÓKNIN OEFUK ENðA ÓKLAUSN í MáLINU.
„SONURINN SÝKNAOUE.
„Iiauðsf*lli.ranB9Óknin 1 Mora.máliau oadsði i
86
ðllu er á botninn hvolft, tilhnyrði ekki einhverjum
þar rétt hjá, sem tnki það áður en kvöldið k»mi.
SAnnleikurinn er, að það er undravert, að annað eina
fólk og þetta skyldi vera svo bugsunarsamt að fleygja
mat til harn.aumingjans, sem var að skrfða f grasÍDU,
En hið hræðilegasta f þessu máli er, að nokkur mann-
eskja skyidi búa barni önnur eins örlög og þau, sem
þessi litli aumingi var frelsaður frá af tilviljun. Dað
er ðskandi að fúlmennið, sem bar barnið út, náist og
fái hegningu“.
„Ah, j4l“ sagði Mr. Mitchel við sjálfan sig, uu.
leið og hann lagði blaðið frá sér. „Náist og fái
hegniogu! Daö er eini og sjálfsagði vegurinn, sem
mannfélagið hefur til að úikljá þvílík spursmál. Mr.
Btrnes mun vera þessari aðferð samþykkur. Og
hvað um hitt málið? Nú, auðvitað sama aðferðin.
Taka fastan og hegna. En fréttaritarinn sá arna
hefur lyft upp hominu á tjaldinu, og lofað mönnum
að renna augunum sem snöggvast inn f svita-verk.
st»ðin. Darna f hverfinu eru búoar til treyjur. Er
nokkuð anDað búið til þar?“ Mr. Mitchel tók blað-
ið upp aftur og las greinina I annað sinn; svo lagði
hann blaðið frá sér og h-ópaði:
„Hræðilegt! Afskaplegt! Og samt sem áður
áHtur Mr. Btrnes, að drép Mr. Mora sé höfuð-glæpur
aldarinnar. Ah, jæja, vér skulum einhvern tiraa
vfkka sjóndeildarhriog yðar, Mr. Barnes“. •
80
„Eg vona að eg sé hafinn upp yfir þessháttar
hluti“, sagði Mr. Barnes og sótroðnaði. „Eg er
viss um—“
„t>ið er eg einnig“, sagði Mr. Mitohel. „Eg er
viss um, að þér eruð upp yfir það hafinn. Dér mun-
uð gera yðar ýtrasta til #G uppgötva sannleikann.
En eg vT einungis benda yður á, að persðnuleg
óvild er hættulegur blutur f þessháttar rancsóknum.
Eg bara bendi yður á höggorminn, til þess að þér
getið marið hann undir hæl yðar. I>ér b&ðuð mig að
aðstoða yður í þessu máli. En þér verðið lfklega
hissa þegar eg segi y^ur, að eg get ekki átt við þetta
mál, eins cg þér æskið eftir“.
„Eg er meira en hissa“, sagði Birnes. „Detta
eru mjög mikil vonbrigði fyrir mig“.
„ó, þetta er nú ekki alveg eins vont og þér
haldið“, sagði Mitchel í flýti. „Eg kann að geta
gert yður eitthvert gagn í málinu. Eins og þér vit-
ið, Mr. Barnes, þá er það ekki algerlega starfi minn
áð vera leynilögreglumaður. Eg vil ekki móðga
yður, en eg verð að segja yður það, að eg get ekki
litið á þessi mál frá yðar sjónarmiði. Degar glæpur
hefur verið drýgður, þi þýðir það fyrir yðar augum
að glæprmaður gangi laus. Dér álftið, að algerlega
i auðsynlegt sé að uppgötva hann, setja hann i fang-
elsi og ef til vill hengja hann. Dað er yðar starti.
En pað er starfi sem rtór er ómögulegtað hafa nokk.
ura hluttekning með“.
„En eg hef álitið, að þér hefðuð áhuga fyrir
þesshfittar ranösóknum“, sagði Bnrnes,