Lögberg - 24.10.1901, Blaðsíða 4

4
LÖGBERQ, FIMTUDAGINN 24. OKTOBER 1901
LÖGBERG.
er srefi ð út hvern fimtndac af THE I^ÖGBERG
RINTING & PUBLTSHING CO., (lOgglU), ftO Cor.
Wllll >m Ave. og Nenft,<Str. Winoipeg, Man.— Koat-
ar $2.00 um ári<3 [á íslandi 6 kr.]. Borgiat fyrir
fram, Einatök nr. 5c.
Pnbliahed every Thnrsday hy THE LÖG?BERG
PRINTING & PUBLISHING CO., flncorporated], at
Cor William Ave & Nena St^ Winnipeg, Man —
Subscription price *2.00 per year. payable in ad-
vance. Síngle copiea 5c.
Business Manager: M. Paulson.
aUGLYSINGAR: Smá-auglýsingar í elttskifti25c
fyrir 30 or<3 eda 1 þml. dálkslengdar, 75 cts um
mánuðinn. A stærri auglýsingnm um lengri
tíma, afsláttur efiir samningi.
BUSTAD \-SKIFTI kaupenda verdur að tilkynna
skriflega og geta um fyrverandi bústað jafnfram
Utanáskripttil afgreiðslustofubladsins er í
The Logherg Printing & Publishing Co.
P.O.Boz 1292
Tel 221. Winnipcjc,Man.
yUnaakripntll ritstjörans er:
Editor Lðgherjr,
P 'O. Boz 1292,
Wlnnipeg, Man.
— Samkvæmt landslögnm er nppsögn kaupanda á
bladi dgild, neroa hannsé skuldlans, þegar hann seg
r upp.—Ff kaupandi,sem er í skuld við blaðið flytu
vtatferlum, án þesa að tilkynna heimilaskiptin, þá er
að íyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnumfyrir
prettvísum tilgangi.
— r/c'Jí*, 24. okt. 1901 —
Irar á brezka pingínu.
A síííustu tveimur mánuðum
hefir all-mikið verið um það talað
05 ritað á Englaudi að fækka írsk-
um þingmönnum í brezka parla-
mentinu. þeir, sem fyrstir settu
mál þetta í hreyfingu, voru Chamb-
erlain, Balfour og Winston Church-
hill, en svo var *jálið tekið til um-
ræðu um alt Bretland, og hefir nú
komist í það horf, að miklar líkur
eru fyrir, að málið verði tekið til
alvarlegrar meðferðar innan lítils
tíma.
það verður ekki annað sagt en
sanngirni mæli með því, að írskum
þingmönnum sé fækkað þegar á það
er litið, að miðað við fólksfjölda
landanna hefir írland tiltölulega
fieiri menn á þingi en bæði England
og Skotland. írland hefir nú eitt
hundrað og þrjá þingmenn, en Skot-
land með jafn mikinn fólksfjölda
hefir ekki nema sextíu og tvo. I
sumum kjördæmum á Iilandi eiu
einungis sárfáir kjósendur. Og
fækkun írskra þingmanna væri
ekki einasta sanngjörn, heldur að
sumu leyti mjög ákjósanleg. það
mundi draga úr ofstækis gaura-
gangi írsku Nationaiistanna, sem
hæði eru til leiðinda og óprýði á
þingi, og sérmálum íra til meira
ills en góðs.
Eins og við er að búast bregð-
ast írar illa við, og segja, að þing-
mönnum þeirra verði ekki fækkað
án þess að brjóta samninga þá, eem
gerðir voru þegar sambandið var
myndað og írska þingið lagt niður;
auk þess treysta þeir upp á fylgi
frjálslynda flokksins á þingi í máli
þessu, því það lítur eginlega helzt
út fyrir, tið sá flokkur væri bók-
staflega úr sögunni ef ekki væri
fyrir fylgi íranna.
það eru auðvitað samningar við
Ira, að þeir hafi ekki færri en eitt
hundrað þingmenn á brezka þinginu,
en þeir samningar eru nú orðnir
gamlir, og margt hefir komið upp
síðan, sem mælir því bót þó þeim
væri nú að einhverju leyti breytt.
það hefir til dæmis eltki verið hug-
myndin þegar írsku samningarnir
voru gerðir um árið, að Irar notuðu
jafn mörg tækifæri til þess að
vinna gegn brezku stjórninni og
öllu brezku eins og þeir hafa gert
og gera. Og þó á ekkert annað só
litið en opinbera framkomu Ira
gagnvart Bretum, þá er lífcill vafi á,
að þeir hafa með slíkri framkomu
sinni fyrirgert öllu tilkalli til þess,
að þeir fái um aldur og æfi að njóta
allra þeirra réttinda, sem þeim voru
áskilin í upphafi. Framkoma Ir-
anna gagnvart Bretum síðan Suður
Afríku stríðið byrjaði, hefir verið í
alla staði óþolandi, og ber það alls
ekki með sér, að Irar og Bretar
sóu ein og sama þjóðin. Til dæmis
upp á það, hvernig afskifti írsku
nationalistanna af Suður Afríku
málunum eru og hafa verið, má
geta þess, að fyrir skömmu síðan
var þingmaður frá Galway á írlandj
gerður að lávarði svo hann gat ekki
lengur átt sæti í neðri málstofunni.
1 hans stað liafa nú nationalistarn-
ir valið fyrir þingmannsefni mann,
Arthur Lynch að nafni, sem var
ofursti í liði Búanna gegn Bretum
bæði í Natal og í Orange frírikinu.
þegar Bretar unnu Pretoria, þá
komst Arthur Lynch úr landi, og
hefir síðan setið á Frakklandi. Að
llkindum kemur maður þessi aldrei
til Englands, að minsta kosti ekki
á meðan ófriðurinn stendnr yfir í
Afríku, því hann mundi vafalaust
verða tekinn fastur, en tilnefningin
er engu óvingjarnlegri í garS Breta
fyrir það.
Með þessu og öðru eins hafa ír-
ar gert Englendingum og Skotum
mjög gramt í geði eins og ekki er
að furða, og kveður svo ramt að, að
miklar líkur eru til, að frjílsl. flokk-
urinn fylgi stjórninni í því að fækka
liði íra á þingi. Sá maður, sem nú
er álitinn einn- með álitlegustu
mönnum úr liði frjálslyndra, sem
flokksforingi, hefir nýlega lýst yfir
því, að frjálslyndi flokkurinn vilji
alls eigi komast til valda ef hann
þurfi að vera upp á fylgi íra kom-
inn. það er því engin hætta á, að
brezka afturhaldsstjórnin komi ekki
máli þessu fram ef hún leggur það
fyrir þing; og það er mikil ástæða
til að halda, að' það yrði vinsælt
bæði á Englandi og Skotlandi.
Sumir eru því hlyntir, að írum
verði bætt upp væntanleg þing-
mannafækkun með fylkisþingum
innaniands, sem mundi verða þeim
miklu notabetra; en svo eru þá aðr-
ir því mótfallnir, og færa það fram
sem ástæðu, að slíkt mundi verða
til þess að auka Bretahatrið enn þá
meira. Framkoma írskra þing-
manna í brezka parlamentinu bend-
ir á við hverju mætti búast á al-
írsku þingi. þar yrði undir öllum
kringumstæðum fylgt og hlynt að
óvinum Breta, hverjir sem þeir
kynnu að verða. þannig er það nú
og hefir verið með flestar sveita- og
bæja-stjórnir á írlandi.
Áreiðanlegt er það þó, að hvað
ssm um mál þetta kann að verða,
hvort heldur þingmönnum Ira verð-
ur fækkað, og þeir látnir hór eftir
verða jafnir þingmönnum Skota að
tölu, eða ekki, þá munu Englending-
ar gera allt, sem frekast er unt,
til þess að ryðja öllu því úr vegi,
sem Irum heflr verið mest óánægj-
efni að undanförnu, og reyna að láta
samkomulagið fara batnandi en
ekki versnandi.
Fylkismál.
Roblin-stjórnin sá það á síðasta
þingi, að kjósendur í Manitoba
skyldu járnbrautarsamningana við
McKenzie og Mann og lýstu mis-
þóknun sinni yfir þeim. Menn fóru
fram á það við stjórnina, vegna þess
hér væri um svo mikið að tefla, að
leysa upp þingið og gefa kjósendum
kost á að sýna vilja sinn við al-
mennar kosningar. þeir, sem um
þetta b&ðu, voru ekki aðallega póli-
tískir andstæðingar Rohlins, holdur
vinir hans og flokksbræður. Eíds
og kunnugt er tók stjórnin ekkert
til greina af því, sem fylkisbúar fóru
;'ram á, jafnvel þó járnhrautarsamn-
ingarnir væru þvert ofan í loforð
afturhaldsflokk8Íns við kosningarn-
ar. Roblin-stjórnin var ekki að
hugsa um hag fylkisins eða vilja
i'ólksins, heldur um sjálfa sig og fá-
eina útvalda vini sína. Samning-
arnir urðu því að gerast. En Rolin-
stjórnin sá líka, að, eftir að hún
refði þannig virt vilja fólksins að
vettugi, hleypt fylkinu í botnlausa
skuldasúpu og flæmt NorthernPaci-
fic járnbrautina út úr fylkinu.þá var
engin von til þess lengur, að hún
fengi fylgi kjósenda við næstu
kosningar. Til þess að bæta úr því
grípur stjórnin til þess úrræðis að
semja ný kosningalög, sem þannig
er gengið frá, að stjórnin býst við
að geta átt það svona nokkurn veg-
inn í hendi sór hverjir komast á
kjörskrá og liVerjir ekki. Sam-
kvæmt þessum nýju kosningalögum
getur enginn komist á kjörskrá
nema hann gefi sig sjálfur fram á
vissum degi við vissan stjórnarþjón
(registration clerk), sem alls ó-
ljóst og óákveðið er hvar eða hve-
nær hægt er að finna; og svo, eftir
að maðiir lietir grafið það upp, hvar
og hvenær rétti staðurinn og tímion
er, og hefir tekið sér ferð á hendur
fleiri eða færri mílur, þí á maður
þ»ð þvínær eingöngu undir náð
þessa eina manns, hvort beiðnin urn
að komast á kjörskrá verð ir tekin
til greina eða ekki. Enginnmaður,
só hann andstæðingur stjórnarinn-
ar, getur því gert sér neina von um
atkvæðisrétt við næstu fylkiskosn-
ingar hafí hann ekki sjálfur mætt
áður frammi fyrir registration clerk
og sancfært hann um löglegt til-
kall sitt til þess að komast á kjör-
skrá.
þegar Roblin stjórnin var búin
að semja nýju kosningalögin og fá
þau samþykt, áleit hún óhætt að
þjappa að fylkisbúum, því til þess
að verða endurkosin þurfti ekki
annað en líta eftir því,að ekki kæm-
ist of mörg andstæðinga nöfn á
kjörskrárnar. Og svo gerir hún
það svikalaust með eyðsluseminni,
beinu sköttunum, svikunum um
lækkun á flutningsgjaldi með Can.
Northern járnbrautinni, meö þvl að
reka hæfa og heiðarlega menn úr
embættum til þess að koma vinum
s'num að án tillits til þess hvort
þeir eru stöðu sinni vaxnir eða
ekki, og með því að svíkja hvert
eínasta loforð, sem afturhaldsflokk-
urinn gerði áður en hann komst til
valda.
Sum blöðin, sem minst hafa á
nýju kosningarlögin Roblin-stjórn-
arinnar, segja, að þau hefðu átt að
heita: „Lög til að tryggja Roblia,
Rogers & Company endurkosningu
við næstu fylkiskosningar."
Til þess að geta sem allra bezt
látið registration clerlcs beitaójöfn-
uði og hlutdrægni við tilbúning
kjörskránna, hefir Roblin-stjórnin
sama sem tekið fram í nýju kosn-
ingalögunum, að það varði engu þó
þeir herrar geri ekki skyldu slna,
eða hvernig þeir standa í stöðu
sinni og leysa verk sitt af hendi.
þar stendur, að þeir eigi að „reyna
að svo miklu leyti sem þeir get)
komið því við“ að gera skyldu sína.
það er eftir því gild afsökun fyrir
registration clerlcs, hvaða* ranglæti
sem þeir beita, að segja, að þeir hafi
ekki getað gert verlc sitt betur.
Til ÍO og 15 ára me>51inia í
Mutual Rescrve.
Vegna þess, að út lítur fyrir, að mis-
skilningur eigi sór stað hjá sumum is-
lenzkum meðlimum Mutual Reserve fé-
lagsins, sem lifsábyrgð hafa með 10 og
15 ára fyrirkomulaginu, viðvíkjandi
aukagjaldi (special calls) á skírteinum
þeirra, þá vil eg hér með taka það skýrt
fram, að eins og fram er tekið í fyrra
hréfi Eldridge, er ekki ætlast til, að
gjöld þessi séu auka-álögur, heldur er
þetta gert í því skyni að breyta fyrir-
komulaginu þannig, að ekki þurfi að
leggja gjöld á að meðlimum látnum (eins
og verið hefir við þess konar skírteini að
undanförnu) heldur séu iðgjöld innkölluð
fyrirfram eius og við höfum það nú með
öll okkar nýju skirteini. Deyi maður,
þá er upphæðin, sem nú er ktllað eftir,
með vöxtum, látin ganga upp í þess árs
gjald, og lifi maður, þá á maður þess
meira inni, sem nemur aukagjaldi
þessu með vöxtum. Þar, sem aukagjöld
þessi ekki hafa verið greidd í peningum,
eru þau færð til skuldar, rentulaust, á
móti gróðaeign skírteinanna, og meðlim-
irnir geta haldið uppi iífsábyrgð sinni
með því að greiða sín vanalegu iðgjöld
eins og að undanförnu. '
(Undirskr.) A. R. McNICHOL.
Western Manager.
hefir frá heimili undirritaðs þann 21.
Ágúst par af akneptum, Annar uxinn er
rauður með siuttum beinum hornum,
Hinn uxinn er rauöur með löngum horn-
um boguum uppá við, Báðir eru 7 vetra
og voru reypi bundin um hornin þegar
þeir sftnst síðasi fyrir norðan Lake Norris.
$5D0 þóknun fier hver sem flnnur þá og
lætur mig vita eða $10.00 fyrir að fsera þa
heim til Wm. Jkffkhscn’s, tíu mílurfyrir
norðan Balmoral,
ALEX. GUTHRIE,
Argyle P. O., Man.
Skór og
Stigvjel.
Viljið þér kaupa skófatnað með
lígu verði þá skuliðþér fara I búð
ina, sem hefur orð á sér fyrir að
selja ódýrt. Vérhöfum meiri byrgð-
ir en nokkrir aðrir i Canada.
Ef þér óskið þess, er Thomas,
Gillis, reiðuhúinn til að sinna
yður’ spyrjið eftir honum,hann hef-
ur unnið hjá oss í tiu ár, og félag
vort mun ábyrgjast og styðja það,
sem hann gerir eða mælir fram með.
Vér seljum bæði í stór- og smá-
kaupurn.
The Kilgoup Bimep Co„
Cor. Main & James St.
WINNIPEG.
34
ekki tala meíra um þetta í kveld—þetta hefir verið
mér erfiður dagur; en að þú findir mig nú á skrif-
stofunni minni á morgun. Kannske við gætum
þá betur komist að einhverri niðurstöðu. Hvað
segir þú til þess?“
Ungi maðurinn stóð á fætur til að fara, „Eg þakka
þér fyrir góð orð,“ sagði hann. „Eg efast ekki um,
að þú hafir einlægan vilja á að vera mér góður, en
eg held við höfum talað út. Bregðist mér ekki
vonir mínar viðvíkjandi Chicago, þi er framtíðar
stefna rnfn ákveðin, og undir engum kringumstæð-
um finst mér eg geta neitt þegið af þinni hendi.“
„það nær þá ekki lengra,“ sagði gamli maður-
inn, hálf raunalega, og stóð upp af stólnum, „sért
þú algerlega ósveigjanlegur." þeir urðu samferða
fram úr stofunni, og sögðu hvor um sig, „góöa
nótt.“ Samnó gekk upp stigann, en vinur vor fór
að svipast efiir hattinum sínum og yfirtreyjunni f
ganginurö, í því hann tók treyjuna niður af snag-
enum, kom þjónustustúlka til haDS, og sagði;
„Miss Sarnnó vill fá að vita, hvort þú ert ófáan-
b gur til að koma allra snöggvast inn í gestasal-
inn.“
Hann hengdi treyjuna upp aftur, og gekk í
hægðum s'num inn í gestasalinn. Margar endur-
minningar um hús þetta komu upp í huga hans, en
andlit hans bar vitni um endurminningarnar frá
því þegar hann og hin unga heimasæta mættust í
43
IX.
í efra horninu til hægri haadar á íendibréfum
Samnó & Co. stendur prentað nafn fyrverandi
gjaldkerans í Franklin bánkanum.
Spurning: Gerði gjaldkerinn rétt, þegar á alt
er litið?
38
„Eg,“ hélt hún áfram, „sagði bróður mínum,
að pabbi yrði að fá að vita þetta fyr eða síðar,
vegna þess, að mikið ranglæti hefði af þessu staf-
að, og bezt væri að segja honum alt næst þegar
hann kæmi. ,Eg trúi því ekki, að hann verði mjög
harður við þig,‘ sagði eg við bróður minn, ,þegar
hann sér, hvað veilcur þú ert; og svo hefir hann að
ýmsu leyti breyzt síðan þú fórst að heiman‘.“
„Yarð hann vondur?" spurði vinur vor.
„Nei,“ sagði Helena, „honqm hnykti óttalega
við og hrygðist mikið, en hann var sérlega þýður
við Karl. Eg hef aldrei vitað föður minn sýna
jafnmikla blíðu, enda opnaði drengurinn hjarta sitt
fyrir pabba, eg held I fyrsta sinn á æfinni. Hann
sagði mér eftir á, að sór hefði aldrei fyrri komið
það til hugar, að faðir sinn elskaði sig.“
Fyrverandi gjaldkerinn horfði stöðugt 1 eld-
inn, og dróg vetlingana sína hægt og hægt í gegn-
um hnefann á vinstri hendinni.
»þykir þér fyrir því, aö eg sagði þér þetta?“
spurði hún.
,.Nei,“ svaraði hann, blíðlega, „mór þykir vænt
um að heyra það.
Svo varð dálítil þögn.
„Viltu fyrirgefa mór forvitnina," sagði hún,
„ef eg spyr þig hvernig fór á milli þín og föður
míns í kveld?“
„Yið töluðum ýmislegt," svuraði hann.