Lögberg - 14.11.1901, Page 3

LOGBERG, FIMTUDAGINN 14. NÓVEMBER 1901
Meðferð á ungbörnum.
Eftir dr. Moritz Halldórsson,
Park River.
VI.
E>að v»ri einkar assk'legt, að
börnin gætu sneitt hjli tanntr'ku sjúk-
leikum, og sem almennt bnilræði í
pví tilliti er þetta: Lát'ð barnið
pegar frá fæðingu fá sem hagkvæm-
asta fæðu, góðan útbönað og góða
birðingu, f>á mun barnið sneiða hjá
mörgum ópægindum og veikindum
slðar meir, og sje barnið hraust, mun
hvorki barnið nje móðirin hafa mikið
af barnakvillum að segja, og komi
f>eir engu að síður, f>á mun náttúran
s'gra f>á hjálparlaust; f>ó verður að
hafa vakandi auga á hægðunum og
um fram allt, að láta eigi hægðarleysi
f>vinga barnið lengi áður en til stól-
pfpunnar sje tekið; niðurgangurinn
er hættulaus, meðan eigi sjer á bam-
inu að neinu leyti. Fæðan á eigi að
vera önnur en móðurmjólkin í fyrsto,
og hveitibrauð, bleytt í mjólk slðari
hluta tanntökunnar. I>að er eðlis-
pörf barnsins að japla á eÍDhverju,
pegar pau fara að taka tennur, og
pessari pörf verður að fullnægja á
einhvern skynsamlegan hátt. Til
f>ess væri haganlegastur einhver lít-
111 hlutur úr beini eður horni, t. d.
hringur eða pess háttar, sem væri
lirufulaust og svo stórt, að ungbarnið
gæti eigi kyngt f>vl; mætti og hafa I
f>ví spot.ta til vara. tJr horni eða
beini getur barnið eigi sogið í sig
neina óhollnustu, en pörfin á sllku
barnagulli sést & pvl, að barnið vill
bfta í alt, sem pað getur í náð.
E>að er góð regla við umhirðÍDgu
barna, sem hjer má við bæta, að skola
munn barnsins með volgu vatni einu
sinni á dag eptir að f>að fer að fá
tennur, og eins að halda börnunum
sem hreinustum að kostur er. Bezt
væri að gjöra f>að eptir hverja má!-
tfð, og sje pað gjört að vana, pá
verður pað eigi mjög tilfinranlegt,
en pað er hin bezta vörn gegn tann-
verk, sem nú á tímum virðist vera
orðinn langtum almennari en áður og
vera að fara I vöxt, en f>að sem ungur
nemur, gamall temur, eins og mál-
tækið segir.
Jeg hefi áður tekið fram að allur
aðbúnaður barna frá blautu barns
beini hafi mjög svo mikil fhrif á
stálpun f>eirra og vöxt, og eins er um
klæðnaðinn. Pað er nauðsynlegt, að
klæðin sjeu voðfeld og hl/, ljerept
eða prjónasaumur, og umfram allt
mega pau eigi prengja að barninu,
pví að f>að getur orðið pví til lang-
varandi heilsutjóns; prengslin hindra
vöxt og proska pess lims, sem prengt
er að, og opt alls llkamans. £>að á
að hafa handleggina lausa, sro að
barnið venjist við að hreyfa pá og
styrki pannig vöðvana með pví; pvf
að pað pykir hæfileg rinna að veifa
handleggjunum og krapsa með hönd-
unum, en sjá verður um, að pað taki
eigi of nærri sjer, pegar pað fer að
stálpast, pvf ofraunir eru alltaf skað-
legar og geta orðið hættulegar & pess-
um aldri. Ullarklæðnaður er ung-
barninu hollastur, eins og öllum
mönnum, og pvi ætti sem fyrst að
prjóna pvf skyrtu og ha!d, sem nái
upp um bringspjöl til að liafa næst
sér. Reifirýjan, sem bezt fer sje úr
vaðmáli, verður að vera mjúk og voð-
fe’d, er sveipuð um kviðinn og verð-
ur að vera svo sfð, að hún nái niður
að hnjesbótum á barninu; neðri-
partinum af henni er svo sveipað um
lærin; fæturnir ætti ávallt að vera
lauBÍr og óhinðraðir; á fæturna má
svo draga ullarsokka, en gæta verður
pess, að peir sjou rúmgóðir.—E>að var
titt áður, að láta ungbarnið hafa höf-
uðfat, en nú er pið fallið úr móð; en
ávallt veröur pað að vera rúmgott,
svo að pað geti eigi pr/st saman höf-
uðbeinunum og orðið til pess að
kreppa að heilanum og ríra sálargáfur
barnrins eða gjöra pað að hálfvita.
Barnshúfan ætti pvl að vera úr punnu
ljerepti eða punnu k æði eða öðru
pessháttar; aldrei má hún vera of
heit, pvl að pá er hætt við að blóð
leiti til höfuðs barnsins og getur af
|>vl runnið ýrniss konar
Degar piltbörn stálpast, ætti peim | fæöan súrnaði í maganum og leiddi
aldrei að líðast að sitja með húfu á j Það rér uppsöluköst. Með aldrin
böfði inni í húsum eða sð láta stúlku-
börnin sitja með fastbundinn kiút um
höfuðið. Dsð er gamall óvani að
karhr og konur sitji með höfuðföt
inni I stofu, og stafar eflaust frá peim
tímum, pegar enginn gluggi var á
húsiinum, heldur að eins holur eða
skjár til að fi birtu um. Auk pess
sem petta er ljótt, er pað skaðsam-
legt fyrir hárgróðar.
Hreinast og hollast er loptið úti
undir berum himni, og pví eru menn
vanalega peim mun hraustari, sem
peir eiga msira við pað lopt að skipta.
En allt verður að gjöra pað með
gætni, @g eins er með útiveru barn-
anna. Degar hlýtt er orðið, er pað
hollt, eins og áður hefur verið drepið
á, að börnin sjeu borin út undir bert
lopt, en vel verður um pau að búa,
svo eigi komist kulur að peim, og pó
skal andlitið vera óhulið. Deim má
pó alls eigi verða kalt og pvl síður
svo að pau skjálfi. Út I frost má eigi
bera pau, heldur eigi I storm. Degar
börnin fara að stálpsst, er langbezt að
lofa peim að vera úti öllum peim
stundum, sem pau sjálf vilja, par lfð-
ur peim bezt og pað styrkir heilsu
peirra betur en allt annað. Dó verð
ur að hafa gætni á peim pegar norð-
anvindur næðir eða I kalsaveðri—pvf
að pá getur verið, að pau geti eigi
leikið sjer vel sjer til hita og getur
pá kuldinn orðið peim or3ök til kvefs
eða lungnabólgu. Dað er alkunnugt,
að mörg móðir heldur börnum sfnum
inni, pegar vott er um úti, af pví pau
mega eigi væta sig i fætur eða ó-
hreinka sig. Deim getur nú verið
vorkun, sem svo eru bláfátækir, að
peir hafa eigi efni á einu ullarpundi f
sokka handa börnunum, pó pað auð-
vitað geti dregið sig saman, pegar
pau eru mörg, en hinum, sem efni
hafa, er engin vorkun I peim efnum,
og með slfkri ráðstöfun útiloka for-
aldraruir börnin frá peirri upp-
sprettu til heilsu og hollnustu, sem
betur en allt annað flýtir proska
barnsins og gjörir pað hraust og
prekmikið. Aptur vil jeg vara mæð-
ur við að láta krakkana ganga ber-
fætt; slíkt er villtra manna siður,
bæði ljótur og getur verið hættuleg-
ur, pvl að hætt er við, að pau skeri
sig I fætur á glerbrotum eða nöglum,
og geti haft líftjón af. Fáir landar
eða engir eru svo fátækir, að peir
geti eigi látið börnin sín hafa sokka
og skó á fætur.
um fóru pjáningar mfnar vaxandi.
Eg gat ekki borðað nema Iftið eitt af
eu földustu fæðu. E> horaðist oj
varð svo beikbu-ða að eg p’-áði danð-
minn til að frelsa »ig frá eymd
rninni. Eg rryndi læk-n eftir lækni
og meðal eftir meðal alt ársegurs
laust, svo I örvænting ákvarðaði eg
að leggja árar I bát og bfða dtuðans
Mér versnaði stöðugt; eg fékk voða-
lega krampa I fótleggina, svo eg
varð að leggjast fyrir uni tfma. Deir
fóru að verða tfðari ogtfðari,svo fó’u
peir f iragann og hélt eg pá að hver
dagur yrði minn sfðasti. Máttvana
og sárpiáður var eg fluttur heim til
pess að deyja. Var mér pá gefið
morffn og raknaði eg pá smám saman
v;ð. Eo eftir pað urðu kramparnir
tfðari og verri og mér létti ekki af
neinu nema að kvalirnar minkuðu um
stundarsakir við notkun morfíns. Eg
varð svo máttvana af sulti, að dauð-
inn stóð ógnandi frammi fyrir mér
Að síðustu ssgði einn vinur minn
við mig: ,Dvf reynirðu ekki Dr. Will-
iams’ Pink Pills?‘ ,Til hvers er pað?‘
svaraði eg. ,Eg hef reynt alla skap
aða hluti og a!t af farið versnandi.'
,Jæja‘, sagði hann, ,reyndu einar
öskjur af Dr. Williams’ Piok Pills,
pær læknuðu mig og eg held að pær
geri pér gott.‘ Eg keypti einar öskj
ur og fór að brúka pær. Eftir lftinD
tfma fanst mér að pær h>fa góð áhrif,
svo eg hélt áfram að brúka pær t tvo
mánuði og pá fann eg að eg var virki-
lega læknaður eftir svo margra ára
pjáningar. Eg fékk fullau styrk
aftur og maginn náði sér aftur svo eg
gat neytt hverra fæðu, sem eg hifði
lyst á og gat nú aftur notið ánægju
Iffsins. Detta var fyrir nærri tveim
ur árum sfðan, og hef eg læknast í
b'áð og lengd. Eg hef aldrei verið
Iasinn sfðan eða kent nokkurrar veiki
f maganum. Eg er fullviss um að eg
væri nú dauður maður nema fyrir
verkun Dr. Wdliams’ Pink Pills—
ekkert annað gat nokkurn tfma bjálp-
að mér‘‘.
Gamli málshátturinn, „af feynsl-
unni verður ma*ur bygginn“, á vel
við pegar um meltingarleysi er að
ræða, og ef peir, sem llða, vildu léta
stjórnast úf reynslu peirra, sem sjálf-
ir hafa pjáðst en eru nú ánægðir og
heilsuhraustir af pvl peir notuðu Dr.
Wiltiams’ Pink Pills, pá yrði minna
af eymd I landinu. Dr. Williams’
Pink Pills for Pale People,“ eru til
sölu hjá öllum lyfsölum eða sendar
kostnaðarlaust á 50e. askjan eða sex
öskjur fyrir $2,50 ef skrifað er til Dr.
Williams’ Medicine Co., Brockville,
Ont.
MUTUAL RESERVE
FUND LIFE . .
ASSOCIATION
1 NEW YORK.
A ei gan sinn lika cá meðal lífsábyrgðarfélaffa.
Samjöfnuður við stærstu félög í;heimi.
Mutuallt íserve felagið hefur endað sitt tuttugu ára starf, og tölurnar
u'c • t ^ íle^’\n 8/na> a^ I>a® stendur fremst allra lffsábyrgðarfélaga I heirai.
tirfylgjandi tölur sýna ásigkomulag félaga peirra sem pefnd eru hér fyrir
aeðan til samanburðar við Mutual Reserve. Tréð er auðpekt áaldinunum
Lífsábyrgð í gildi.
Eftir tuttugu ár>
.....................$102,195,224
Berkshn-e................... 10,049,905
Germama..................... 32,(595,995
.................... 14,308,4(53
John Hancock................. 14,542,776
Manhattan................... 45,t>47 671
Mass. Mutual.............. 33.275 565
Miehigan Mutual............. 19.099,386
Mutual Benefit............... 55.067,168
Mutaal of N. Y.............. 39,989.692
National Life................ 4,776,741
New England Mutual.......... 19,959,247
New YorkLife ..............$34:651,300
Noithwestern............... 64,416,847
Penn. Mutual....... ........ 15,049,740
Phoenix ................... 56.617,647
Prov. Life & Trust Co...... 41,691,769
Provident Savings........... 84,025,038
State Mutual................ 3 295,078
Travelers................... 29,806,131
Union Central................22,539,569
Union Mutual................ 30,048,235
United States............... 19,505 250
Washington Life............ 21,447,274
Meðaltal af nefndum tuttugu og fjórum félögum.............$93 994 954
MUTUAL RESERVE......................................$189,267,374
Iðgjalda-tokjur.
Eftir tuttugu ár.
Berkshire.
Home........
John Hancock.
Michigan Mutual.
SKATTAR.
National Life.
New England.
Meðaltal af nef
MUTUAL
$ 5,134,036 New York Life
502,821 Northwe8tern
1,177,245 Penn. Mutual
465,106 Phoenix
415,537 Prov. Life & Trust Co
1,786,721 Provident Savings
1,181,433 State Mutual
619,550 Travelers
2,089,073 Union Central
1,201,876 Union Mutual
170,430 United States
646,419 Washington Life
582,062
76,413
846,298
943,073
,467,151
7( 7.478
965,383
:,4<2
Loid arum saman
HVERNIG THOMAS FINDLET FEA PETR-
OLIA IvÆKNAÐIST
Hann pjáðist af meltingarleysi í 40
ár—Fæð&n varð qonum viðbjóðs-
leg og magakrapi pjáði hann.
Úr blaðinu „Topic“, Petroleo, Ont.
Fáir eru betur kunnir I Petrolea
en Mr. Findley, sem hefir búið hér j
pvfnær fjörutfu ár. Mr. Findlay
kom hingað árið 1862, og áður en
járnbrautin kom alla leið til Petrolea
keyrði hann póstvagninn, sem flntti
olíunámamennina á peim tíma. Eft-
ir að járnbrautin kom hingað, stuud
aifi Mr. Findlay olíuverzlun. Eu
nokkuru síðar varð hann fyrir pvf
lysi, að missa alt gagn af aanarri
hendinni af byssuskoti. Degar hann
frískaðist aftur vsr hann skipaður
lögreglvmaður og næturvörður bæj-
ari; s, og peirri stöðu hefir hann ha’d-
ið hin síðastiiðnu prjátfu ár. En
petta slys var ekki hið stæista óláo
Mr. Findlay’s. Frá æsku hafði bann
pjáðst nijög af meltingarleysi, sem
með tfmanum ágerðist svo að hann
var farinn að prá endadægur sitt
eins og náðarfulla hvfld. Fréttarit-
ari blaðsÍDS Topic frétti að Mr. Find- j
lay hefði algerlega losnað við pennan
lífstfðaróvin sinn, Og fór pví á fuDd
hans til pess að komast að hvað satt
væri f pví efni. Mr. Findlay sagði |
honum söguna með ánægju, vonandi
að ef hún væri birt mundi pað ef til
vildi koma einhverjum krossbera að
gagni. — „Eg er nú orðinn nokkuð
aldraður maður,“ sagði Mr. Findlay,
„en eg man ekki eftir nokkurri stundu
svo að eg bafi ekki pjáðst af banvæn-
legu meltÍDgarleysi og Magasjúk-
dóm pangað til rétt nýlega. Degar
eg var ungur og bjó með bændum
veikleiki. leið eg af allskonar kvillum með pvl;
Auglýsing.
Hér með gefst til kynna, að skatt
skrár yfir 1., 2.3., 4,5. og 6. „ward“
eru nú fullgerðar og eru á skrifstofu
undirritaðs á City Hall. Allir peir,
sem par eru skráðir og skyldir eru að
greiða skatta’ eða tolla samkvæmt
mati, eru hér með ám’ntir um að
greiða pá nú pegar án frekari aðvör-
unar.
Skrifstofa skattheimtumanns, City
Hall, Wrinnipeg, 31. Okt. 1901,
Geo. H. Hadskis,
skattheimtumaður.
E. S.—Til pess að menn borgi pví
fyr, verðnr slegið af 1 af hundr. af
öllum sköttum fyrir 1901 ef borgað
er fyrir 30 Nóv. 1901
Skattgjöldum fyrir 1901 verður eigi
móttaka veitt nema pví að eins að öll
skattgjöld sem áðnr eru fallin f gjald-
dsefa séu greidd. Allar lóðir, sem
meira en e;r s árs sk&ttskuld hvflir á,
verða seldar til lúkningar skuldinni'
Iðnaðarskattur verður að greiðast
fyrir 31. Des. 1901 ella má beimta
hann roeð lögum, og hið sama gildir
um iðnaðarskatt. sem áður hefir falbð
í gjalddaga. Engar bankaávísanir
meðteknar nema pær séu vi*‘urkendar
af bankanum. Einnig verður að fylgja
með borgun, sem kynni a* purfa að
greiða fyrír vfxli á peim ef pær eru
ekki borganlegar í Winnipeg. Banka-
ávísanir skulu stýlaðar til ofanritaðs
skattheimtumanns.
Greiðið skatta yðar nú pegar, og
sparið yður rentur pær, sem lagðar
eru á ógreidda skstta eftir 1. Janúar
1902, er nemur 6.10 af hundraði um
mánuðinn.
Með ávlsunum frá Bandar., sem
ekki eru borganlegar f Winnipeg,
verður að fylgja borgun fyrir vfxli.
RESERVE.........................................$14.623,413.85
Borganir til skírteinisliafa.
Nauðsyn lífsábyrgðarfélaga má heimfæra bezt með því að benda á allar
borgaðar dánarkröfur.
DXNARKRÖFUR BORGAÐAR Á TUTTUGU Arum.
Ætna......................§ 9,691,023
Berkshire.................. 1.284,588
Germania................. 10,718,033
Home....................... 7,112,359
John Hancock............... 5.953,040
Manhattan ................. 5,158.293
Mass. Mutual............... 3.457,909
Miehigan Mutual............ 2,934,195
Mutual Benefit............. 6,701,382
Mutual of N. Y............. 6,686,195
National..................... 589,161
New England................ 3,037,797
Meðaltal...............V........
New York Life.............$ 4,281,442
Northwestern............... 17,074.863
Penn. Mutual................ 1,420,308
Phoenix..................... 2,515,421
Prov. Life & Trust Co...... 5,876,383
Provident Sa vings........... 9,353,681
State Mutual.................. 655,531
Travelers ................... 3,424,796
Union Central............... 3,707,7:19
Union Mutual................. 3,440,324
United States............... 2,077,451
Washington.................. 7,208,3:9
$ 6,181,677
MUTUAL RESERVE.........................................$44,000,000
Kostnaður við veittan hagnað.
Lifsábyrgðarfélög hafa töluverðan ko3tnað í fðr með sór, en því getur encinn
neitað að það félag, sem flestra líf tryggir og það fyrir minstu peninga, er bezta
félagið fyrir skírteina-hafendur.
KOSTNAÐUR AF HVERJUM $100 HAGNAÐ.
Northwestern .............$ 34 89
Phoenix................... 85.39
Prov. Life & Trast Co..... 43 91
Provident Savings......... 40.93
Travelers.. .............. 66,16
Union Central............ 77.40
United States............. 67 15
Washington.................45.58
Union Mutual.............. 44.29
52 32
Ætna $ 44.77
Berkshire
Germania
Home
John Hancock
Manhattan
Mass. Mutual
Mich. Mutual
National
Meðaltal
MUTUAL RESERVE.........................................$4,, 6g
Dánarkröfur borgaðar, bcrnar saman viðtekjur.
Fyrstu tuttugu árin.
, Prócentur af hagnaði
Tekjur. Dánarkrö fur borgaðar.
Mutual of N. Y..........$17,172,180 $ 4.256 882
Mutual Benefit.......... 14,766.399 3,627,973
New York Life............ 9,095,906 2,780,053
Northwestern . ......... 40,506,683 6,490,250
Penn. Mutual............. 5,238,218 1,257,626
Phoenix................. 10,633,193 1,397,445
Provident Savings....... 14,681,133 6,134,257
Travelers............... 12,352,729 2,704,495
United States............ 6.780,840 " 1,646,627
Union Central............ 9,603,822 1,495,946
Washington.............. 15.738,580 3,449.023
Equitable............ ... 96,824,067 19,769,081
Meðaltal................ 21,116,146 4,584,138
RESERVE .. $72,964,347 $44,000,000
iagn
lagðar við tekjur.
24 8/10 per cent.
24 3/5 per cent.
30 1/2 per cent.
16 per cent.
24 1^12 per cent.
13 1/7 per ceut.
43 1/7 per cent.
21 per cent.
24 1/4 per cent.
15 1/2 per cent.
22 per cent.
24 1/6 per cent.
21 71/100 per cent
60^ per ceqt.
Mutual Reserve gefur út skfrteini, með fullum viðlagssjóði, frá einu þús-
undi upp í fimtíu þúáund—Lán-verðmæti, peninga-verðmæti, framlengd lífsa-
byrgð, upp-borguð lífsábyrgð.
Giftin ga-ley fl sbréf
nað Magnús Paulson bæði heima hjá
sér, 660 Ross ave, og á skrifstofu
ögbergs.
Nordvestur-deildin,
Aðal-skrifstofur - - Winnipeg, Minneapolis og St. Paul.
A, R. McNICHOL, General Manager and Treasurer.
WINNIPEG OFFICE - - McINTYRE BLOCIÍ.
F, W. COLCLEUQH, Inspector.
TH.THORLACKSON, Qeneral Ag’t.
UcINTYRB BLOCK, WINNICEG.