Lögberg - 04.09.1902, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, 4 SEPTEMBER 1902.
TJm eldingar.
Utlrátlur ár Leslie's Monlhly, e/íir
Frederick Street.
Menn eru ekki nojög bræddir við
rafma^n nú á dögum. Menn hafa
lært að fara með f>að og stjórna f>vf
—og jafnvel framleiða f>að,—og afl
f>eas og áhrif er daglega notað í.þjón-
ustu fjeirra. ölru máli er að gegna
með eldingarnar. Menn gæta f>ess
ekki að í f>eim birtist einungis raf-
ma?nið lausbeizlað í f>ess hrikalegustu
mynd. 0g f>að er ekkert að undra
pó vér iítum jafa ólíkum augum fi
f>etta tvent eins og vér lítnm á ismola,
sem .hafður er til að kæla búrskfipinD
á sumrin, og á ísjska á hafinu, peg
*r skip eru par á ferðinni í poku. E>að
er alkunnugt hver hætta getur af eld-
ingum stafað; en menn eru enn ekki
klárir á f>ví, hvernig slíkri hættu verði
a'stýrt. í Bandarfkjunum láta frá sjö
til átta hundruð manns lífið árlega að
msðaltali af eldingum og á annað pús-
und manns meiðast af peim meira og
minna árlega. Árið 1899 drfipu eld-
ingar 4,253 skepnur—nautgripi, hesta
múlasna, sauðfé og svín— úti á víða-
vangi, og annaö eignatjón bæði bein-
línis af eldingum og af eldi, sem af
eldingum orsakast, var metið á sex
miljón dollara. Órrögulegt er að
vita áreiðanlega og með fullri vissu
um svona löguð tjón, en upplýsingar
pær, sem veðurfræðingar stjórnarinn-
ar afla sér og hér er farið eftir, eru
undra fireiðanlegar; að minsta kosti er
óhætt að treysta pví, að par er ekki
gert meira úr skaðanum en haun er
Við hinu er hættara, að peir fái ekki
fréttir um allan pann skaða, sem verð-
u-. I>etta sýnir pó pað, að hættan af
eldingum er mjög mikil og að mjög
áriðandf og pyðingarmikið er að við-
hafa alla mögulega varúð.
Meðaltal prumuveðra á hverju
ári er mismunandi á hinum ymsu stöð-
um i Bandarikjunum. Hæst er með-
altalið í miðjum Mississippi-dalnum,
í miðjum Missoury dalnum og allra
syðst i Florida-rikinu. En ekki týa&
skýrslurnar pað, að eldingar hafi orð-
ið flestum að bana par, sem prumu-
veðrin eru algengust. Slysin fara eft-
ir pvf, hvað péttbygt er, par sem
prumuveðrin fara yfir, hlutföllin eru
á milli peirra, sem búa í bæjunum og
úti á landsbygðinni, og hvað stórkost-
leg prumuveðrin eru, sem koma i pví
Og pvl bygðarlaginu. Um miðju
Austurrfkjanna hafa dáið árlegaga að
meðaltali, frá árinu 1896 til 1900, 11
manns af hverri miljóa peirra, sem út
á landinu búa, eða sex manns á hverj-
um tiu púsund'-ferhyrningsmílum. Á
pessu svæði oru slysin flest og pó eru
pir ekki nema tuttugu og fimm
prumuveður á móti hverjum fjörutíu
og fimm á Florida. Á pessum fimm
árum hafa eldingar orðið flestum að
bana í Pennsylvania-ríkinu —par hafa
pær drepið 186 manns. I>rumuve5r-
in verða eftir pví sjaldgæfari, sem nær
Kyrrahafströndinni dregur, og í Cali-
fornia er að meðaltali eitt prumveðnr
á ári. Eúumuveðrin koma á sumr-
in, byrja I Mafmánuði og enda I Sept-
embermánði, nema I rfkjum peim,
sem liggja að Mexieoflóanum, par
koma prumuveður oft á vetrum.
Mönnum kemur ekki enn saman
um pað, hvað orsaki prumuveður.
Sumar eldingar fara frá prumuskyinu
niður á jörðina, sumar frá jörðinni
upp i skýið, og eru pær engu hættu-
minni, sumar fara aftur á bak og á-
fram sömu leiðina á milli jarðarinnar
og skýsins og sumar frá einu skýinu
til annars. Hraði og birta eldingar-
innar er hvortveggja óútreiknanlegt.
X>iíð er áætlað, að eldingunni
bregði fyrir á minna en 1/1,000,000
úr sekúndu. Þegar nú ijósið parf
1/10 úr sekúndu til að hafa full áhrif
á augað, pá má geta pví nærri, hvað
litla hugmynd maður fær um birtu
eldingarinuar pegar hún, liður hjá
svona fljótt. Stæði eldiugailjósið við
nógu lengi, pá mundi pað verða
bundrað púsund sinnurn bjartara en
pað er.
Hvað hinum nýrri bæjum er lítil
lætta hætta búin af eidingum, er að-
a’lega að pakka vírunum, sem um pfi
liggja, hæð byggÍDganna og járn-
stöngum og turnum peim, sem upp
úr peim stauda, járnpökum, vatnspip-
um, sem liggja niður i vatn, og saur-
rennum og gaspfpum, sem liggja nið-
ur i .jörðina, sem mynda ágætis eld-
ingarvörn. Samt er fjarri pvi, að
hærtulaust sé af eldingum í bæjun-
um, pvi að pegar prungið prumuský
ber yfir pá, hafa allir vfrar og ptp. r
litið að segja.
En mest verða slysin út á lands-
bygðinni, og pað dey ja pví sem næst
jafn mfrgii af eldingum í húsum og
undir trjám úti á viðavangi. Að standa
upp vi*' tré (eða undir tré, eins og pað
er kallað) f prumuveðri gengur næst
pvi að halda utxn um eldingarvara,
pað lang hættulegasta, sem hægt er
að hugsa sér. E>að er lika marg reynt,
að sum tró draga frekar til sín eld-
ÍDgar en önnur og eru pvf ekki öll jafn
hættuleg. Til margra ára var pessu
veitt n&kvæm eftirtekt með fjörutíu
og fimm púsund ekra skóg & JÞýzka-
landi, og s&st að birkitrén voru I
minstri hættu fyrir eldingum, en eik
og fura í mestri hættu.
Mönnum og skepnum er pað eig-
inlegt að draga sig saman f einn hóp
i prumuveðri og hefir slikt einatt leitt
til sorglegra slysa. Fyrir ári siðan
dr8p elding ellefu manns i einu í
Chicapo. Fyrir nokkuru siðan forð-
uðu fimt&n manns sér inn í kirkjúdyr
& Englandi undan prumuveðri og dóu
par allir af sömu eldingunni. í fanga-
húsi i Biberach,'árið 1819, voru tutt-
ugu fangar tengslaðir saman með
járnkeðju í herbergi í miklu prumu-
veðri. fildingu sló niður í f> ngahús-
ið og allir fangarnir dóu. Ef til vill
hefir hér verið keðjunni um að kenna.
Margir muna eftir sögunni um pað
pegar eldingunni sló niður 1 kirkjuna
I Chateau-les-Moutiers-porpinu á
Frakklandi um messutlmann. Tveir
prestarnir dóu, en sá priðji meiddist
ekkert—hann var sá eini prestanna,
sem klæddur var f silkiskrúða. Sama
eldingin meiddi yfir áttatiu manns 1
kirkjunni, suma peirra til dauðs, og
sex hundar, sem höfðu verið I kirkj-
unni, drápust allir.
(Niðurlag á 4. bls.)
Omlssandl d hverju
íslenzku heimíli.
Verið er að gefa út;
Matth. Jochumson: Ljöilmœli:
I,—IV.
Safn af ijóðmælum sháldsins, frá yngri
og eldri árum. Mjög mikið af þeim er
áður óprentað. d'itlast er til, að safn
þetta komi út í 4 bíndum, hvort bindi
um 300 bls. að stærð, Myndir af skáld-
inu og æíiágrip skáldsins er ætlast til að
fylgi safninu.
Fyrsta bindið kemur út í haust 1902,
og framvegís eitt bindi á ári hverju.
Hvert bindi selt innbundið í einkar-
skrautlegu bandi, gull- og lit-þrykt j, og
kostar:
Fyrir áskrifendur: 1 dollar. I lausa-
sölu t dollar 25 cent.
Verð þetta er nærri því helmingi lægra
en kvæðabækur vanalega seljast,
Það er sett svo lágt til þess að sem
fle3tir geti eignast safn af ljöðmælum
, ,lárviðarskáldsins ‘ ‘.
Veró petta mun þ6 verða
hœkkað að mun, uudir eins og ýt-
gáfunni er lokið.
Pantið því kvæðasafnið sem fyrst lijá
næsta bóksala,
Prentsmiðja Seyðisfjarðar, 31. Júlí 1902.
Davið Ostlund.
I Winnipeg má panta kvæðasafn
Matth. Jochumsson í bókaverzlun H. S.
Bardals.
^PV'VJnvÖ Setur fengið atvinnuvið
JvCil/ICI'/ Z ^englustörf í nyrðri Ár-
nesskóla, frá 20. Sept. til 20. Des. þ. árs,
og frá 1. Jan. til 31~Marz 1903. Tilboð-
um um starf þetta verður veitt móttaka
af undirrituðum lil 9. Sept. næstkom-
andi. Umsækjendur tilgreini á hvaða
mentastigi þeir eru oghve hátt kaup þeir
óska að fá,
Árnes P.O., Man., 5. Ágúst 1902.
Th. Thorwaldsson.
Skrifari og féhirðir.
C. P. BANNING,
D. D^S., L. D, S.
TANNLCEKNIR,
204 Mclntyre Block, - Wxnnipíco
TELBFÓN 110.
Tilkynning
til
r
Islendinga.
. Gleymið ekki vinum yð-
ar og ættmönnum á Islandi á
þessu velgengninnar ári í
landinu. Hjálpið þeim til
að komast til Yestur-Canada.
Fargjaldið verður næsta ár
130 krónur eða svo sem $35.00
J. Obed Smith, Commis-
sioner of Immigration, Winni-
peg, veitir fargjöldum mót-
töku og umsjón þangað til 15.
maí 1903.
Hr. Sveinn Brynjólfsson,
410 McGee Street, Winnipeg.
fer af stað til Islands þann 20
September til þess að annast
útflutning frá Islandi fyrir
stjórn Canada, og þeir, sem
þurfa að fá einhverjar sór-
stakar upplýsingar, ættu að
finna hann að máli eða skrifa
honum.
Ef þeir, sem fargjöldin
eru ætluð ekki nota þau,verð-
ur þeim skilað aftur hvenær
sem þess er krafist, og þess
verður gætt að fult verðmæti
fáist á Islandi fyrir sórhvern
dollar, og enn fremur reynt
að fá allan þann afslátt, sem
mögulegt er.
J. OBED SMITH,
Commissioner of Immigration.
Robinson & CO.
Matvöru-deildin
petrar þér kaupið matvöru
þá hntiö þér verð æ í hugn; en
við matreiðsluna hugsið þér um
gæði þeiira. Vér hugsum um
báðar hliöar málsins. I dag
höfum við að bjóða nokkrar
sérstakar tsgundir af bezta tagi
með lægsta verði:
Jam
7-punda fata, besta sort, með
ýmsu bragði 50c. 5-pun,da 40 c.
Epli
5 pund af bestu eplum á 25 cents.
Xe
Ágætasta tegund af tei í pökkum,
að eins 25 cent pundið,
Kaöi
Ný-malað, vel blandað og mjög
ljuffengt, á 30 c, pundið.
Nýir ávextir koma daglega.
I tobÍDSOD & t 400-402 Main St. 0,,

Ung
gtúlka
getnr fengið að læra
Ljósmynda-
smídi.
hjá
WELFORDS
photo (Stubio
Horninu & Main St.
og Pacific Ave.,Wpeg.
VeriO’ með og reykið
LUCINA Vindla þeir gefa ljúfan
ilm frá sér, sem enginn annar vindill
á markaðnum hefir. Reynið e inn.
Skor og
Stigvjel.
Viljið þér kaupa skófatnað með
lágu verði þá skuliðþér fara í búð
ina, sem hefur örð á sér fyrir að
selja ódýrt. Vér höfum meiri byrgð-
ir en nokkrij aðrir í Canada.
Ef þér óskið þess, er Thomas
Gillis, reiðubúinn til að sinna
yður’ spyrjið eftir honum,hann hef
ur unnið hjá oss í tíu ár, og félag
vort mun ábyrgjast og styðja það,
sem hann gerir eða mælir fram með.
Vér seljum bæði í stór-og smá-
kaupum.
The Kilgour Rimer Co„
Geo. F. Bryan k Co.
WINNIPEG.
Cor. Main &. James St.
WINNIPEG
l ~(u' .

Se di eftir Catalogue til
H. P. HANSEN,
rXðsmaður,
Rjoiiia-sKiMiidiir.
Þessi vél er ekki margbrotin, hún er
sterk og vel sett saman, vinnur léttilega og
vel, og ávinnur sér hylli hvar sem hún er
notuð. Sama hugsun rjkir hjá öllum, sem
nota hana og hún or : „þeirvildu ekki vera
án hennar.,*.
Þúsundir af vélum þessum eru nú not
aðar Manitoba og Norðvesturlandinu.
»
Manitoba Cream Separator
Company, Ltd.
187 Lombard St.,
WINNIPEG
Hvað geriö J>ér!
Ef yður vanhagar um nýjan
húsbúnað og halið ekki næga
peninga? Verðið þér án hans
þangað til yður græðist nóg? Ef
gvo er, þá haflð þér af sjálfum
yður mikil þægindi, en ávinn-
ið ekkert.
Vi‘d lánum
Ef nokkuð er borgað niður og
þér lofið að borga afganginn
mánaðarlega eða vikuiega —
þægilegt—
Styzti vegurinn
Er það og þægilegasti, til að
eignastþaðaf húsbúnaði, sem
heímilið þarfnast.
Hvað verð snertir
Munuð þér ekki flnna neitt
betra en það sem við bjóðum —
verð er markað með einföldum
tölum. Ekkert tál eða tveggja
prisa verzlun—orðstír okkar er
trygging yðar.
Við óskum eftir
að þér komið og skoðið varning-
inn og gfenslisteftir verði á hús-
búnaði er þór þarfnist.
Scott Furniture Co.
I THE VIDE-AWAKE H0USE
i 276 MAIN STR.
Dr. G. F. BUSH, L. D.S.
TAN NLÆKNIFt,
Tennur fylltar og dregnar út án sárs.
auka.
Fyrir að draga út tönn 0,50.
Fyrir að fylla tönn $1,00.
627 Maik St.
Í)reSKJARA
OG
j^ÆNDA
mtubiTmijar.
Hveitipokar af fimm miamun-
aDdi tegundum meö l&gu verði
Vetlingar og glófar úr hinu
ódýrasta sauðskinni & 25 cent
til beztu tegunda- úr hafurs-
skinui á $1 75.
Fulllkomnustu birgðir af
matvöru. Fáið nauðsynjar
yðar hér, við getum gert yður
t*l geðs hvorþ pmr eru stórar
eða smáar.
J. F. FUIEBTON
<& co.
Clenboro, - Man.
KAUPID
SKÓLA-
BÆKUR
• • • • AF • • • •
S. DUNN & co.,
DKUGQISTS,
Cor. Nena St. &. Ross Av
Telephone 1682. Næturbjalla.