Lögberg - 22.01.1903, Blaðsíða 5

Lögberg - 22.01.1903, Blaðsíða 5
LÖGBERG 22 JANÚAR 1903, 5 )>n?5 er svo langt frá því, að hann hati haft nokkarn íiriugust á þeirri ihaldssemi. Hann hefir ekki fylt flokk þeirra, sem heimtað hafa, að vér gleymdum og afklæddum oss þjóðerni voru um leið og vér væruui hingað komnir. Ea lmnn hefir á- Valt álitið sj'dfsagt, að vér sýndum þjóðernislegnm aifi vorum þá virð- ing og rækta'rsemi, sem hver góður dren rur álítur heilaga skyldu s na. Enginn innlendra manna hefir betur skilið kirkjuiega baráttu vora en hann og líklega enginn eins. Enginn hetir gert sér jafn-mikið far um að gera það heyrum kunnugt hér í Kanada, að íslendingar hafa eigi legið á liði sínu með að halda þjóð- flokki vorum sarnan í kirkjulegu tilliti. Og það, sem hann hctir urn það ritað, þótt ekki séu nema stná- fréttagreinar, heíir ef til vill átt mestan og beztan þátt í því, að inn- lend kirkjufélög ekki hafa sýnt svo sem neina viðleitni til að ná íslend ingum inn í söfnuði sína, nema að eins'í eitt skifti. Og í deilu þeirri, sem út af því reis, var hann eindreg- ið vor megin. Fyrir skömmu síðan greip eg af tilviljun ofan í bók eina, sem eg hafði ekki áður séð. Hún heitir ,,The Great Dominion Studies" og er eftir einn hinna lærðustu og mcrkustu manna hér í Kanada Hann heitir- George R Parlán og hcfir ler\gi verið háskólakennari í Austur Kanada. Bókin var gefin út í London 1895. Áður en höfundur- inn ritaði bók þessa, ferðaðist hann um alt Vestur Kanada, enda er bók- in mest um þann hluta landsins. Að því er eg fékk séð, ritar hann með nrikilli gætni um alt það, er hann minnist á, eins og vænta mátti af slíkum manni. Hann minnist þar meðal annars á íslendinga, þegar hann talar um Manitoba-fylkið. Á bls. 35 kemst hann svo að orði: „í hópi útlendinganna er ís- lendingurinn langt á undan, sökum gætni sinnar, atorku og sparsemi_ Skandínöfum líður vel og þramm andi þjóðverjanum líka. En Norð- vesturlandið verður ítölum eða öðr- um latneskum þjóðflokkum aldrei lrugljúft heimili.“ Og á bls. 9—10 kemst sami höfundur svo að orði: Á fáeinum seinustu árunum hefir Manitoba og Norðvesturlandið tekið á móti ná- lægt tíu þúsundum hinna atorku- sötnu og vel gefnu íbúa íslands og hafa þeir af sjálfsdáðum gerst hinir nytsömustu, löglilýðnustu og á- nægjulegustu brezku þegnar.“ þegar oss Vestur-Islendingum er hrósað af innlendum mönnum, er það oft og tíðum gert á þann hátt, að þuð er meiri ástæða til að láta sér gremjast það > n fagna yfir því. £>að er eins og maður heyri undir niðri: það er mikið hvað þeir eru, greyin, en aldrei þuifa þeir nú samt að hugsa að m. j-ilngað með tærnar, setQ við höfum hælana. En það er ekkert af þeim undirtón í þessu, heldur sýnist það vera blátt áfram út úr hjarta þess, sem ritar. Hvaðan hefir hann þt tta? Auð- vitað getur hann hafa haft það fr4 ýmsum. En takandi er það til greina, að það er einmitt þetta álit á Islendingum, sem komið hefir fram 1 blaðinu Free Press frá því Mr. Morden fór að rita þar um þá. Vér eigum því honum stórmikið að þakka. Hann á mjög mikinn þátt í því, að það er nú jafnvel komið inn í bókmentir Kanada, að Islendingar hafi kynt sig vel og séu ekki eftir- bátar annarra síðan þeir komu til landsins. Geta má þess um leið, að Mr. Morden fttti góðan þátt í því, að ís- lenzkan var viðurkend hér við há- skólann. Enginn innlendra manna fagnaði meira j’fir því en hann, þeg- urjiað kom til tals, að kennara-em- bætti í íslenzku yrði stofnað hér við einn skólann. Og 1 fyrra vetur, þegar verið var að búa það undir, að fslenzkan yrði viðurkend við há- inn í að bera fram orðin cftir þeim skólann, ritaði hann rækilega um ; táknum hljóðanna, sýnir hann sömu það mál, en svo gætilega og hyggi- j orðin með vanalegvi stafsetning og lega um leið, að það hlaut að sann-j veitir þá nemandsnum létt að bera færa. Nú í vetur, þegar háskóla- þau rétt fram. Hann ritar svo upp ráðið hafði samþykt þessa nýbreytni, léttar lestraræfingar úr lestrarbók ri'aði hann aftur um þá heillavæn-; um þeim, sem notaðar eru á skólun- legu þýðing, sem þetta kynni að hafa um, með þeim hljóðteiknum, sem fyrir framtíðina og það á þann hátt, hann hefir sett, og þegar nemandinn að hann talaði ekki um það frá eig- jhefir yfirfarið þau nokkurum sinn- in brjósti, heldur lét þá menn tala. um, er houum fengin í hendur sama sem honum þóttu liklegastir til að lestraræfingin með vanalegri staf- get\ um það dæmt. Isetning og af því hann er búinn að þeim, sem vel fylgjast með, kann læra að bera frarn orðin eftir hljóð- nú að vera flest af þessu kunnugt, lestrar-aðferðinni, getur hann nú sem nú hefir verið tekið fram um borið hvert orð nokkurn veginn Mr. Morden. En það er þess vert, rétt fram, þegar hann sér það með að þess sé getið opinberlega, og að vanalegri stafsetning, þess 8é minst af Vestur-lslendingum' ’Mr. Morden hefir látið prenta með þakklæti, að vér eigum þar sem ofurlitla bók, eins konar hljóðlestr- hann er einlægan og góðan vin, er ar-stafrófskver (Phonetic Primer). vill oss alt hið bczta, og gert hefir það er að eins nóg til að koma oss meiri greiða en flestir aðrir þv^mönnun oftrlítið á leið. Hann þor- hann gerii 'það líka ávult með þeim ir enn ekki að leggja út í þann kostn- hæiti, sem oss ætti að vera geðfeld- að, sem þvf fylgir að prenta lestrar- astur. Hann fer aldrei með neinn bækur, af því þetta er enn býsna ó- fagurgala um oss. Hann talar aldr- reynt. En eftir þessari aðferð hefir ei eins og sá, sem ætlar sór að hafa hann kent íslenzku stúlkunum, sem eitthvað gott upp úr oss fyrir bragð-. hjá honum hafa verið, og það hefir ið. En hann hefir oss stöðugt í huga gengið ágætlega. Á stuttum tfma og með sínum látlausa og kyrrláta og með lítilli fyrirhöfn hafa þær hætti hefir hann eitthvað gott um komist upp á að lesa enskar bækur. oss að segja, hve nær sem tækifæri Eg heimsótti hann fyrir jólin og gefst. beyrði hann láta íslenzku stúlkuna Fáum mun það kunnugt, hvern- lesa, sem nú er hjá honum. Hún prentari, Jóhannes Vigfússon. — I>að lýsir viiðingarverðu áræði að byrja blaðútgáfu i Nýja-íslandi, ekki sizt hjá þeim, sem hafa reynt það ftður og hafa hugm^nd ura, hvað örðugt er | að láta slík fyririaski borga sig. Lög- berg segir „B.ildar“ velkominn og óskar að hann verði Ný-lslendingum og öörum til ánægju og uppbygg- ngar. Séra OddurV. Gíslason Heyrn, sjón, liðgigt, lifur, lungu, líka lijartað, magann, nýrun, taugar, blóð og tíðir kvenna, Jtekst alt græða hönd og tungu. ‘Vowvmvn vantar til að kenna við jwnnuru Marklandskóla. Kensla byrjar 1. Maí 1903 og stendur yfir í sex raánuði. Umsækjendur eru beðnir að taka fram hvers konar kenslu eyfi þeir hafa. Einnig sé tekin fram launa-upp- hæð, sem óskað er eftir. B. S. Lindal, Sec. Treas. Markland P, O., Man„ ig hann hefir verið þeim íslenzku stúlkum, er hvað eftir annað hafa unnið í vist hjá þeim hjónum. Hann hefir fyrir löngu síðan gert sér að reglu að verja hálfri klukkustund á hverju kveldi til að segja þeim til f ensku. Oftast nær hefir hann haft stúlkur, sem svo sem ekkert hafa í ensku kunnað, þegar þær hafa kornið til hans. En hann hefir ekki látið sór nægja, að þær lærðu hvers- dagslegt mál, svo þær gætu komist út af að skiljast nokkurn veginn við eldhússtörfin eftir fyrirsögn hús- móðurinnar. Hann hefir viljað kenua þeim að lesa bókmálið enska. En af því tíminn til námsins er naumur, hefir honum hugkvæmst ný aðferð til þess, sem hann hefir fylgt, og sýnist að hafa hepnast á- gætlega. Hann er ágætur hraðritari og prýðilega að sér í þeim grundvelli, sem hraðritunin hvílir á. Eu það er hljóðfræðin. Hraðritinn hugsar eklci um stafsetning orða, er haun ritar. En hann táknar orðin eftir því hljóði, sem þau hafa. þegar hann fór að hugsa um nýja aðferð til að kenna útlending- um ensku.komst hann að þeirri nið- urstöðu, að langbezt væri að kenna eftir eins konar hljóðlestrar-aðferð. Hann fer því til og semur hljóðlestr- ar-stafróf, þar stöfuninni er gefið sem eðlilegast hljóðgildi, en ekki farið eftir vanalegum framburði. þessi grein mundi veröa mikils til of-löng ef eg færi nú að gera grein fvrir þessa stafrófi og því hljóðgildi, sein hann læiur iivern stai hafe. En til þess að gefa mönnum nokk- kom frá Islandi fyrir svo sem ári síðan og kunni eðlilega ekkert í ensku. Fyrst var hún úti á landi, hjá fólki sínu, en kom til Winnipeg fyrir svo sem þrem til fjórum mán uðum, og var svo heppinn að ráðast i vist hjá Mr. Morden. Ekki mun hann hafa farið að kenna henni þeg- ar í stað. En samt var mikil furða hvað hún var farin að lesa rétt. það, sem eg heyrði hana lesa var dálítil grein, er hann hafði skrif. að upp úr gamalli skóla-lestrarbók með sinni stafsetning og fengið henrii kveldinu fiður. Svo hafði hún í hjft- verkum sínum lesið þetta blað nokk- urum sinnum yfir. Greinina í lestr- arbókinni með vanalegum rithætti hafði hún aldrei áður séð. En þegar hún fékk bókina, bar hún hvert oið hér um bil rétt fram og las nokk urn veginn f samhengi. En svo kunni hún að öðru leyti lftið í mfil- inu, að hún sagðist mörg orð ekki skilja, sem hún gæti lesið rétt. Nú langar Mr. Morden til að fa tækifæri til að reyna þessa aðferð sína við fleiri. Auðvitað ætti það að vera fólk, sem ekkert kann að lesa ensku. því þetta er einungis til þess að kouia mönnum ofurlítið é rekspölinn. En ef það væri eitthvað af fs lenzku fólki hér í bæ, sem langaði til að reyna þetta, ætti það annað hvort að snúa sér til Mr. Morden sjálfs eða þá til mín. Ef þeir yrðu nægilega margir, mundi reynt verða að veita þeim ofurlitla tilsögn fi kveldum eftir þessari nýju aðferð og gæti það komið að góðu haldi. þvf ef hægt væri að prenta nógu Xmnara 7antar’ kariman\1a kvenmnann, sem hefir „second or third class certificate" til að kenna að Vestfold skóla. Þarf að vera fær um að veita tilsögn i söng. Kenslan byrjar 1. Maí næstkomandi og stendur yfiríömánuði. Umsækjendur tilgreini mánaðarkaup, sem óskað er eftir, ásaml æfingu við kenslustörf, er sendist undir- rituðum fyrir 1. Marz 1908, A. M. Fuekman, Sec Treas. VestfoldP. 0., Man. íslendingum í þessu landi, sem far gjöld vilja senda til íslands, -tilkynnist hér með, að eg hef tekið að mér að veita móttðku slíkum fargjöldum og koma þeim til þeirra, er þau eiga að nota. Eg ábyrgist líka fulla endurborgun á þeim séu þau ekki brúkuð samkvæmt fyrir mælum þeirra, er þau senda, Fargjald ið frá íslandi til Winnipeg er, eins og að undanförnu, 3S.00. 557 Elgin ave„ Winnipeg 5. Jan 1903. H. S. Bardal. Lesið og g'lcymið ehkí að eg verzla með allskonar mjöl og fóður tegundir fyrir menn og skepnur (Flour andFeed) með því lægsta verði, sem mðgulegt er að selja slíkar vörur í þess um bæ. Mérer mjög kært að lands menn mínir létu mig sitja fyrir veizlun þeirra. Búðin er á Main st. í West Selkirk. Með virðingu, Sigm. Stkpansson. Ársbækur bókmentafélagsins fyrir n. 1. ár (1902), sem komnar eru til mín eru: Skírnir um 1901, bókhlöðuverð.......40c Tímaritl902................... 1.20 Landfræðisaga Þ. Th„ III. 3, ... 50 Safn til sögu íslands, III. 5... 40 íslendingasaga, I. 1. B. Th. M. ... 80 Sýslumannaæfir, II, 3........... 70 Og bráðlega kemur V. 3 af Forn- bréfasafninu. Allar þessar bækur fá áskrifendur fyrir sitt árstillag, $2.00 Hver ,sem óskar, getur orðið með limur félagsins og fengið allar ársbæk urnar, ef hann borgar árstdlagið $2 00 H. S. Bardal, 557 Elgin ave. ura hugtnynd um aðferS hans, skul Í -'iikið af lestraræfingum eftir nýju eg sýna fáe'n dæmi þess, hvernig ufú.M'ðinni, þyrftu menn ekki nema enskt mál litur út með þeitn rit- hætti, er hann álítur eðlilegastan að tiltölalega litla tilsögn í fyrstu og svo gæti margúr maðurinn stafað sig fifram sjálfur. Winnipeg, 17. Jan. 1903. F. J. Bergmann. keDna útlendingum eftir. „Tek dis leter tu iur iadsr." — Take tbis letter to your father. — „Giv mi cZat buk.‘- — Give me that book. — „Rait swn and tel mi ol de niwz.“—„Write soon and tell me ,,Baldur“ all the news. — „It iz not iet taim heitir bi4® þeirra Gimli-manna, sem togq* h(7m.“— Itisnot yettime! Lö£ber8 8k?rðl fFir nokkuru frá að to go home. | byrja ætti göagu slna úr nýárinu. þetta er að eins sýnishorn. En eintak I*638 er nú kotnið út> °R af þessu litla sýnishorni geta menn t Þðtt biað Þetta 8Ú fromur smávaxið gert sér ofurlitla hugmynd um ! & stærð við „l)agskrá“ pá hvernig aðferðin er. Hann ritar ; er í>“ð “J^arlegt eftir vonum að öll- fyrstupp einstök orð með þessari ;utn fr&8aní?'»leynir bitum“ furð- stafsetning og kennir, hvaða hljóB' ^ Því næstum engar aug- hver stafur tákni. þegar nemand- T an m AOd' ,, . , ,mál blaðsins & eðlilega að verða sveit- inn er orðinn nokkurn veg.nn leik- :arm&1 N/ Íslendiní?a"paö á aö ver8a vikublað. I>ess er ekki getið hver * 1 hljóðtáknunar-stafrófinu et: .-x • , „ q-hljóðið sýnt með k; hér er því q látiði rlt8tJórnlna befir eða ú að hlfa. eu sýna breiða o-hljóðið og borið fram eins |gefen<inrnir eru nokkurir Ný Islend. og íslonzkt ó. ELDID VID GAS Ef gasleiðsla er um götuna ðar leiðir félagið pípurnar að götu línunni ókeypis. Tengir gaspípur við eldastór, sem keypt- ar hafa verið að þvi án þess að setja uokkuð fyrir verkið. GAS RANGE ódýrar, hreinlegar, ætíð til reiðu. Allar tegundir, $8.00 og þar yfir. Kom- ið og skoðið þær, The Winnipeg Electaie Street Railwny Co., vlasstó-deildin i . ORTAOE AVENOE. Eftirstöðv- arnar.. . . Undraverö kjörkaup á öllu, seni keypt var til jólanna. Þrátt fyrir fjöruga verzlun um jólin.þá eru margir mjög nýtir munir eftir fyrir þá, sem koma nú:— Barnabœkur, Myndir, Leikföng, Postulíns' skrautmunir. Kventrej'jur, Loðkápur, Skór, Morgunskór, o.fl. Eina tækifærið til að missa af kjörk er að sitja heima. Robinsoa & Co., 400~402 Main St, ÓHREKJANDI Röksemd. . . Hafið þér nokkurn tíma atliug- að, að á þessari framfaraöld er fólki borgað fyrir það, sem það KANN, en ekki fyrir það, sein það getur GERT? Viunuveit- endur vilja fá leikna menn, sem vita HVERNIG og HVERS VEGNA. Þeir eru færri til eu þörfin krefur. The Intepcationel Correspondence .Schoois, SopantOn, Pa„ gera yður hæf fyrir stöðu með HÆKKANDl KAUPI án þess ftð eyðast þurfi tími frá yfir- standandi vinnu. Fuiíkomin kensla í smíðvélafræði, raf- magnsfræði, gufuaflsfræði, verk- fræði, byggingalist, uppdrætti, efnafræði, telegraf, telefón,hrað- ritun, bókfærslu, ensku. barna- kenslu, rafmagnslækningum, gufuvagnastjórn, .Air Brake’, kælingu, vatnspípulagning, hit- un, lofthreinsun, iandmæling og landuppdrætti, brúargerð, verksamningi, verzlunarfræði. 500.000 lærisveinar. Höfuöstóll $2,000,000. Xreiðanlegur en engin tilraun. Við ábprgjumst á- rangurinn og það er það sem þér borgið fyrir. Rannsakið, byrjið og verðið eitthvað. Eruö þér sá næsti? Blöð með upplýsingum fást ó- keypis.............. Eftir nánari upplýsiugum finnið eða skrifið W. E. BONNAR. 305 riclntyre Clock, - WINNIPEG. OSTABOD LÖGBERGS. NYIR KAUPENDUR LÖGBERGS, sem senda 08S fyrir fram bojKun ($2 00) fyrir 16 árgang, fá 1 kaupbæíi: alt sem út komiö af sögunni Alexis og hverjar tvær af þeaaum sögum Lögbergs, er þeii kjósa sér: Hefndin í stóru broti.... 174 bls 40c. virði SáðmaSurinn..........554 bls. 50c. viröi Phroso...............495 bls. 40c. virði 1 l^iöslu............317 bls. 30c. viröi Hvfta hersveitin......615 bls.50c. virfli Lsikinn glæpamaöur.. .364 bls.40c. viröi Höfuðglæpurinn........424}blg.45o. virði ' GAMLIR KAUPENDUR LÖGBERGS. sem senda blaðinu borgun fyrirfram fyrir 16. ftrgang fá i kaupbætir hverjar tvær af ingar; ráðsmaður, G. Thorsteinssonj ofannefndum sögum. — Borganir verða að sendast beiut á skrifstofu blaðsius

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.