Lögberg - 04.06.1903, Qupperneq 2

2
LÖGERG 4. JtJNl 1903.
Einkennileg|)>jóð.
1 norðaufturhluta Sfberíu, fyrir
noiBan beimS8kautsbauo;inn, er f>jóð-
flokkur nokkur, sem er & flökti fram
og aftur um land'.ð. A hnna sér
hvergi fastan samastað eD hagar sér
einjíöngu eftir f>vf, hvar bezt er til
matfanga í f>ann og f>*nn svipinn.
Eitt af mörgu, sem eiDkennilegt er
við menn pessa er f>að, að peir hsfa
alls engann ótta fyrir dauðanum, og
sj&lfsmorð er mjög lofsverð athöfn f
augum peirra. Hin meata umhyggja
Og rasktarsemi, sem barnið par getur
tynt öidruðu fore'.dri sfnu, eru, að
Btytta f>vf stundir. Þjóðflokkur pessi
heitir Chukchar, Og hafa menn tveir,
Vladimir Bogoroz og J. Jochelson,
sem hafa verið & ferðalagi f>ar norður
frá, í parfir ameríska n&ttúrugripa-
Bafnsics, gefið greinilegar upplýsing-
ingar um penna pjóðsið peirra. Bo
goroz hefir verið par nyrðra í nærfelt
Bex ár og er peim vel kuonugur.
Hann segir svo frá: „Að farga gömlu
fólki er 1 sjálfu tér ekkert sér-ein-
kenDÍ fyrir penna pjóðflokk, pvf hið
Bama & sér stað í Kfns, og fleiri lönd-
um, par sem baráttan fyrir tilverunni
er miklum örðugleikum bundin. En
pað er aðeins aðferðin, eða dauðdag-
inn, sem er algerlega sérstaklegs eðí-
ÍB hjá pessari pjóp. í öðrum löndum
er dauðdaginn hegning, er hinn daemdi
reynir & allan mögulegan h&tt að uœ-
flýa. En hinn aldurhnigDÍ Chukchar
skoðar dauðan eingöngu sem vin sinn
Og dauðastundin ér honum g'eðistund.
I>að eru aðeins eftirlifendurnir sem
hryggjast pegar penna atburð ber að
hördum. Eg segi hryggjast, en ekki
syrgja, pvl í hugmynd peirra er dtuð-
inn aðeins stutt ferðalag Og aonað
ekki, og BÖknuður peirra & sér pvf
ekki langan aldur. Menn pessir eru
langt frá pví að vera blóðpyrstir.
l>e:r eru eins friðsamirog hægt er að
hugsa sér. Eg var hj&jpeim f prjú ár
Og get borið peinCpann vitnisburð að
peir séu góðir 1 umgengni og gest-
risnir. Maður skvldi nú ímynda sér
að peir vssru myrkir f^skapi cg pung-
lyndir, par sem sj&lfsmorðiu eru svo
algeng meðal peirra. En pvi fer
fjarri. Þeir eru mjög^glaðlyndir og
einhverir peir hl&tuimildustu menn,
lem eg hefi komist f kynni við. En
landið, sem peir búa í, er kalt og
gæðasnautt og |bjargræðisútvegirnir
svo miklum erfiðleikum bundnir, að
peir verða að hafa sig alla við til pess
að lenda ekki í bjargarskorti. At
vinnuvegirnir ‘,eru tveii: hreindýra
rækt og fiskiveiðar. Hreindýraeig-
endurnir lifa, yfir höfuð að tala, betra
lffi, og ferðast úr einum stað f annan,
með hjarðir sfnar, eftir pví sem beiti-
löndin eru bezt. Þeir purfa aldrei
að Ifða eins tilfinnanlegan matarskort
og fiskimennirnir, sem mest raegnis
haldast við & eyjunum fyrir norðaust-
ursströndum Sfberíu. Við og við
koma hjá p- im svo mikil hallæris ár,
að heita m& að bygðir peirra leggist
algert f eyði Fyrir fáum árum kvað
Bvo mikið að bjargarskortinum f sjó-
porpunum & St. LawretiCe eynni, að
af sex porpum par lögðust firntn al-
gerlega f eyði og fjöldi fólks féll úr
hungri og harðrétti. I>eir álfta pað
eina af stórsyndunum að fleygja
nokkru sem matarkyns er, og af peirri
ástæðu er pað, að peir leggja sé' tii
m inns úld ð kjöt og spik, en ekki af
hinu, eins og margir bafafmyndað sér,
að peim pyki pað lostætara úldið en
nýtt. I>að er lítið um veiðidýr f pess-
um héruðum og ekki nægilegt til að
fæða nema takmarkaða tölu af fólki.
Til pess að komast hjá hallæri, verður
hver og einn að leggja sig fram af al-
efli, og pað verður iafnframt að hafa
gætur á pvf, að fólkinu fjölgi ekki
um of. KarlmeDnirnir, sem orðnir
eru of aldurhnignir til pesa að veiða
hreindýr, birni og rostunga, og kven-
menniroir, sem ekki eru lergur færir
um, fyrir aldurasakir, að verka skinn,
byggjs kofa og matroiða, eru skoðað-
ir sem byrði hinna, sem eru yngri og
hraustari. Og f Chukchelandinu eru
paö eingöngu hinirsterkbygðustu, og
peir, sem bszta hafa hæfileikana til
veiðiskapar, er færir eru um að berj-
ast gegn hinum óbltðu kjörum rátt-
úruanar. Af ástæðum pessum er pað,
að pegar fólk par er orðið of gamalt
til pess að geta uonið fyrir lífinu, p*
er pað, bl&tt áfram, slegið af. Siður
pesst er orðinn æfagamall hjá pjóð.
inni og búinn að n& peirri hefðar
helgi að hann er álitinn heilög, órjúf.
anleg og óbreytileg skyldu athöfD.
Degar einhver aldraður Chukche lýair
pvf yfir, að hann ætli sér að fara að
deyja, er pað ekki álitið öðruvfsi en
uppfylling skyldukvaðar, sem á hon-
um liggi.f§Ea peir forðast að nefa*
„dráp“ eða „dauða“. Jafnvel meðal
peasarrar hálfviltu pjóðar er athöfnÍD
táknuð með mildari orðum, eins og
til p68s að breiða blæju yfir ógnir
verknaðarins og draga úr beiskjunni,
sem hoDum er samfara. Þeir kalla
pað „að fara í langferð, fara 1 burtu“
ag aanað pvf um lfkt. Þessara úr-
slita bfða peirmeðmestu hugarrósemi,
Og álíts pað eins og sjálfsagðan h'ut
o r eðlileg J ecdalok hérvistarinnar.
Meira að segja, pegar hrumleiki ell-
innar yfirstfgur pá verður pað he'tasta
óskin, að eirhver n&nvsti ættÍDginn
stytti peim’stundir. Ef sonur neit-
aði föður sfnum um, að veita honum
banasárið, mundi pað, & meðal peirra,
vera álitið eins glæpsamlegt athæfi
eins og vér álftum paðfhryllilegt, vor
á meðal, pegar sonurinn verður föðer-
bani. Honum mundi verða útskúfað
úr fólagsskap peirra, og vera rekinn
út á eyðimörkina, &n rokkurra tækja
tii pess að afla sér viðurværis, og hlyti
hann að veslast par ’upp úr hungri
eða verða úlfi og birni að bráð.— , Eg
hafði heyrtjtalað um^petta feður en en
eg lagði af stað inn í bygðarlög Chuc-
haranna“, seg’r Bogoroz enn fremur,
en eg lagði ekki mikinn trúnað & pað.
Ea eg komst‘br&tt að rauu um að eg
hafði ekki heyrt einu s'nni h&lfann
sannleikannjfg pessu efni. Synirnir
mega til að ráða feður sína af dögum,
og pað er trújpeirra aðacdarnir leggi
& p& reiði sína ef peir neita pví að
uppfylla petta sky duverk. I>egar
öldangurinnjer búinn að tiltska h>er
af sonum hans eða ættingjum, sl uli
v>rða honum að bana, er pað ó< m.
breytanlegt, og ekki hægt að skift*
um. Dað er og almenn trú peirra, að
öldungurinn kenni ekki neins sfers-
auka & dauðastucdinni ef gott sam-
komulag hefir verið milli hans og pess
er veitir honum banas&rið. Hafi pað
gagnstæða &tt eér stað er pað álit ð að
kvalr ogskelfingar dauðastrfðaÍLS kom
fram viðpann er beitir vopninu en el ki
við öldunginn er fyrir pví verður.
Einu sinni heyrði eg einn öldunginn
kveða upp þenna hræðilega dóm yfir
elzta syni sfou'm. Hannmælti: „Fyrst
pú ert að pessum sífeldu illdeilum v ð
mig ætla eg að „fara burtu“, og pú
skalt set da mig á stað “ Sonurinn
fölnaði upp af skelfingu og ótta, og
eftir áhrifuuum að dæma, sem orð
pessi höfðu & hann, leit pað miklu
frekar svo út sem gamli maðurinn
hefði uppkveðið dauðadóm yfir bon-
um en sjálfum sér. Eg var oft stadd-
ur við pessaraftökur gamalmennann».
Eitt af peim var gamall karl og blinc*
U •, sem langaði mjög mikið til að
deyja. Hann var færður í hvít llk-
klæði og lagður & rostungsbúð bak
við foitjald svo sonur haDs, er átti að
taka hann af gæti ekki séð hann með-
aa hann væri að deyja. Nú var sett
um hálsinn & houum snara úr rostungs-
skinni og pegar alt var tilbúið lagði
hann höfuðið í kjöltu konunnar sinn-
ar, sem var hjá honum, til aðstoðar,
fyrir innan tjaldið. Koaan var miklu
yngri og ekki orðinn ómagi enn p&.
Hún hélt utan um höfuðið & karli, en
sonurinn kipti nokkrum sinnum snögt
f ólina oggerði pannig útaf við hann.
Það var enga sorg að sjá & ættingj-
um hana meðan & pessu stóð. Þeir
voru aðeinB alvarlegri og hátfðlegri &
Bvipinn, annað ekki. Þegar sá, sem
ætlar að „fara 1 IsDgferðina11 kýs að
vera „sendur & stað“ með spjóti, mið-
ar hanu sjálfur cddinum á hjartastaf-
inn og skipar svo peim sem „sendir
hann“ að íta fast & skaftið. — Þeir
gera æfinlega eins heiðarlega útför
ættingja sinna og kostur er á. Hversu
naumt áem er um matbjörgheima fyr-
ir er pó skilið eftir hjá lfkinu eir s
mikill matur og álitið er hæfilegt
veganesti handa hinum framliðua til
ferðarinnar inn 1 hið „veiði-æla lai d,
par sem enginn parf að pola hungur
eða neyð.“ — The Pioneer Press.
Vegur heilsunnar
Bl^ÐIÐ vekður að haldast hraust
OG HREIXT OG TAUGARNAR
STYRKAR
Góð heilsa er sá dýrmætasti
fj&rsjóður, sem menn geta eignast. En
góð heilsa fæst að eics með pví að
haida hraustu og tueinu blðði og
styrkum taugum Sé pvi gefið tæki-
færi til að verða puat og vataskent,
veiklast öll Ifkamsbyggngin og verð-
ur varnarlans fyrir veikindum. Ekkert
meðal jafnast & við Dr. Williams’
Pirk Piíls til að halda btóðinu hraustu
og hreinu og taugunum ttyrk m.
Hver einasta inntaka hjaipar til að
myuda nýiPblóð og með réttri notkan
p iia pessara verður fólk sem er föl-
leitt og veiklulegt, frískt, fjörugt og
hraust. Hé’-er sö'inunin: iVJr. Robert
Lee, fr& New West.-Mmister, B C
segii:—“A'ur e i eg fór að brúka Dr.
Wiiliams’ PÍDk Pills var blóð mitt f
mjög slæmu ástandi, og par af leið
andi brutust út u n allan lfkama minn
mjög slæmar kl&ðabólur. Eg hafði
misjafna matarliat og varð mjög pol-
lsus. Konan mln réði mér fastlega til
að reyna Dr. Williams’ Pmk Pills svo
eg fékk mér sex öskjur. í> gar eg
hafði loktð peim var eg ger^amlega
albata, hörund mitt slátt og h-eint og
matarlist póð.”
Dr. Williams’ Pink Pills eru
ekki hreiusandi— pær að eins gera
blóðið hreiet og hraust, pess vegna
lækna pær sjúkdóma svo sem melt-
ingar eysi, fluggigt, gigt, blóðley-i,
mattleysi, rið >, kirt aveiki, heima
komu og sjúkdóma pá sem kvenfc lk
er undir orpið oæði ungt og garnalt.
Þær eru seldar af öllum lyfsölum eð*
verða seudar fr tt með pósti & 50 cent
askjan eða sex öskjuj f>rir 2.50 ef
sai- aö or eitir peim til D* Williams’
Med c.ne Co., Bn ckviie Ont.
Séra OddurV. Gíslason
Mín er ekki mentin t&l;
meinsemda úr böndum
líkama, oj? lika sál.
leys’ eg jöfnum höndum.
Hann hefir læknað mig af tauga-
veiklu og svima- — Trausti iffgfússon,
Geysi P.O,
Hann hefir læknað mig af heyrn og
höfuðverk.—RósaA. Vigfússon.GeysiP.o.
Hann heíir læknað mlg af magabil-
un m.ti.—Auðbj. Thorsteinson.Geysi p o.
Hann hefir Jæknað mig af liðagigt.
—E. Einarsson. Geysi P. O.
Hann h<fir læknað mig af liðagigt
m. fl.—Jón Ásbjarnarson, Hnausa P. 0.
Hann hefir læknað mig af liðagigt
m. fi—Jóhanna Jónsdóttir, Icel. River.
H«nn hefir læknað mig af hjavtve.ki
oe taugaveiidu m. fl.—Sigurllna Arason,
Árnes P.O.
Rit
Gests Pálssonar.
Hér eftir verða rit Gests Pálssonar
að eins til sölu lijá Arnóri Árnasyni,
P. O. Box 533, Brandon, Man., og hjá
H. S. Bardal. 557 Elgin Ave , Winnipeg.
Allir þeir íslendingar, sem hafa í hyggju
að kaupa rit Gests, en eru enn ekki hún-
ir að nalgast þetta fvrsta heft.i ritahans,
eru vinsamlega.-t beðnir að snúa sér
hér eftir tíl þc-irra. Fyrir að ei' s einn
dollar geta menn fengið bókina senda
hvert sem vill. Sendið horgunina jafn-
framt pöntuninni. Allir verða afgreidd-
ir fljótt og vel. Þeir sein pantað hafa
hókina og fengið hana en ekki sent and-
virðið, eru vins 'inlegast oeönir að senda
það sem fyrst til
Arnórs Arnasonar,
P. O. Box 533, Brandon, Man.
^C. EYMUNDSSON^
Útskrifei'ur frá National Bchool of
Osteopathy, Chicago. 111. Læknar
án meðala. Hiunir sjúklingum hve
nser sem er. Fyrsta lækningatilraun
kostar 81.00, úr því 25c. hver.—
Kennir ,,Boxing‘‘-ásókn og vörn
eins og siíkter kent á leynilögreglu-
skólum Bandaríkjanna.
538 Ross ave., Winnipeg.
ISAK JOHNSON. PÁLL M ClEMKNS.
Architects and Contractors
(íslenzkir)
410 McGeeSt. Telephone 2o03.
Taka að sér uppdrátt og umsjón við alle* j
kouar byggingar.
~ ” ---- — ■— K
( íutliumtar-otb bo r
Vandaöar vörur. Ráðvönd viöskifti. Þau hafa gert oss mögulegt að koma á fót hinni stærstu verzl- un af því tagi innan hins brezka konungsríkis.
Vér höfum öll þau áhöld, sem bóndi þarfnast til jarðyrkju, alt frá hjólbörunum upp til þreski- vélarinnar.
^ ^fflarhct gquarc, __^>£Himtipc3, Jfcti a cr. t
— ------ /
Á MÓTI PÓSTHÚSINU:
452 Main St.
Sporum uúur
peninga í kaupum á fatnaði, höttum og karl-
manna búningi. LESIÐ verðlista hér á eítir.
Karlmannna-föt.
Hin beztu og fallegustu Tweed föt,
sem hægt er að fá, 10 dollara
virði. Þessaviku.. .... $7.50
Hin beztu og fallegustu fataefni,
sem nokkurn tíma hafa sést hér
Kosta $14. Fást nú fyrir.. $10
Þið munið eftir þessum vel gerðu
,,Worsted“ fötum, sem fara svo
vel, og eru verolögð á $20. Þau
fást þessa viku á..... $15
Viltu fá svðrt Prince Alhert frakka-
föt eða af annari gerð? Við höf-
um sett þau niður úr $25 o? nið-
urí................... $7.50
Komið og finnið okkur.
Drengjatöt.
Jæja, drengir góðir! Við mund-
um líka eftir ykkur. Sko til:
Drenga föt, $3.25 virði, eru
nú seld á... ......... $2.15
Drengjaföt, $5 50 virði, eru nú
seld á ..................
SmádreDgja föt, $5.25 virði, eru
nú seld á............. $4
Drengjaföt, vandaður frágangur é
saumaskapnum. $6.50 virði.
Seljum þau nú á ... .. $5
Verið nú vissir mm að koma hér,
áður en þið kaupið annars staðar.
Yor-yfirhafnir.
Aldrei voru yfirfrakkarnirfallegri.
Þeir eru $12 50 virði. Nú eru
þeir seldir á... ........ $10
Nýir vatnsheldir yfirfrakkar, grá-
leitir og grænleitir, fara vel og
eru endingargóðir. Þið verðið að
horga $16, $18 og $20 fýrir þá alls
staðar annars staðar. Okkar
verð er nú $10 og. .., . $14
Frakkarnir bíða ykkar.
Buxur.
Hér geturðu valið úr 5,000 pör-
um. Fallegar buxur á.. $1.50
Góðar $3 buxur,sem fara vel,
nú seldar k .... . $2.00
Ágætar buxur, $5.00 virði,
eru nú á........... $3.50
SWoðið þessar vðrur. Komið
og finnið okkur.
Hattar! Hattar!
Þú manst eftir hattinum, sem við
seldum þér í fyrra vor? Það var
góð tegund. Við höfum aldrei
annað að hjóða. Harðir eða
linir; alls slags; á 5( c til $7.00
Hefirðu séð silkihattana okkar?
Já, þeir eru nú sjáandi.
The Blue Store
452 Main Street, Winnipeg.
Móti Pósthúsinu........
Pöntunum meö pósti sérstakur gaumur gefínn.
C. P. BANNING
D. D. S,| L. D. S.
TANNLŒKNIR.
♦11 Mclutyre Block.'WiNNiPKG-
TKLKPÓN 110,
OLE SIMONSON,
mælirmeð sínu nýjs
Scandinavian Hotel
718 Maiw Stkbkt
Fæði tl.00 & dag.