Lögberg - 02.07.1903, Side 2

2
LÖGKRG 2 JtJLl 1903
Kirbjuí>ing8íréttir.
(Framh.)
Til afi íbuga mftlið um „Sam.“ o</
„Kennarann“ voru rkipxfiir: séra H
B. Thorgrímsen, séra N. S. Thotlftk"-
Bon, H. S. Bardal, K. K. Ólafsaon og
Jön J. Bíldfell.
Laugardagsmorguninn 20. Júoí
lagði féh. kirkjufélagsins fra.na yfir-
skoðafia reikninga er pyndu tekjur og
Útgjöld ft ftrinu 1902. Tekjurnar !■
ftrinu voru $473 46, útgjöldin $401.74,
I sjðði um síðustu ftramöt $259.29;
innkomið sfðan ft ryftri $246.50, út-
gjöld & pvf tfmabili $188.zO.
Nefndin f missfónarmftlinu iagði
fram ftlit sitt; m»»lti húr, psr með því,
að herra Pétur Hjftlmsson yrði rftðinn
Bem missfönarstarfsmaður kirkjufél.
næsta ftr eða til nsBSta kirkjupings
með $720 launum auk alls f«. rðakostn-
aðar, og að hann vaeri beðinn að tska
prestvfgslu & pinginu. Bnnfremur
lagði nefndin ti), að séra Einar Vig.
fússon yrði, til reynslu, rftðinn til
missfónarstarfsemi um fjögra mftnaða
tíma gegn $100 pöknun auk allrar
borgunar frft þeim, sem starfs hans
njóta. Nefndin benti einnig ft pað,
að mjög mikil pörf væri að Jétta uudir
mefi réra Rúnólfi Marteinssyni við
atarf han8 í Nýja ísland', og að ef til
vildi væri hugsanlegt aö fft séra Eina’-
til f>ess. Alit oefndar pessarar var
samþykt.
SKÓLAMÁL KIBKJUFÉLAGSINS.
Skólamftlsnefndin lagði fram ár.;-
■kýrslu sína og yfirskoðaða reikninga
til sfðustu ftraroóts, ftsamt skyrslu frft
séra F. .1. Bergmann yfir starf hsrs
sem kennari við Wesley College frft
byrjun og fram að 17. Apríl sfðasti.
Reikningarnir syndu, að 1. Janúar
1902 hafði skólasjóðurinn verið $6,-
283 38, en 1. Janúar 1903 57,323.73
og hafði pannig aukist um rúma eitt
púsund dollara & ftrinu. Gjafir f skóla-
sjóð ft ftrinu voru $1,105 25. Eftir að
skólamftlið hafði verið rætt um stund
var skipuð níu manna nefud til pess
að fhuga skyrslu standandi nefndar-
innar og leguja framtillögu til pings-
ftlyktucar. I nefnd pessari voru: M
Paulson, séra N S. Tborlfiksson, Frið
jón Friðriksson, séra H. B. Thorgrfm
■en, séra B.B.Jónsson, Snorri Högna
aon, J. A. Blöndal, séra Rúrólfur
Marteinsson, dr. B. J Brandsson
Skyrsla hinnar standandi skóla-
mftlsnetndar hljóðsr pannig:
Séra Jón Bjarnason,
forseti Hins ev. lút. kirkjufélags
íslendiaga i Vesturheimi, á
kirkjuþingi í Argyle-bygð,
Manitoba, í Júni 1903.
Hftttvirti herra!
Vór undirskrifaðir, er kosnir vorum
& kirkjuþingi að Gardar,Norður-Dakota.
í Júnimftnuði 1902 sem stjórnarnefnd
(Board of Directors) hins fyrirhugaða
lærða skóla (Academy’s) kirkjufélagsins,
leyfum oss hér með að leggja fram eftir
fylgjandi akýrslu um starf vort sem
nefnd frá siðasta kirkjuþingi til þessa
dags:
Stjórnarnefndin hefir haft 4 fundi á
ofangreindu timabili, til þess að ráðstafa
ýmsum roálefnum, er varða skólasjóð
kirkjufélagsins, gera ráðstafanir við'
víkjandi hinu íslenzka kennara-embætti
við Wesley College í Winnipeg o.s.frv,
í aamræmi við samþykt þá, er síð-
asta kirkjuþing gerði, viðvíkjandi endur-
nýjun samningsins við Wesley College
yfir nýliðið skóla-ár, að minsta kosti,um
íslenzkt kennara-embætti við nefndan
skóla, endurnýjuðum vér samninginn
yfir skólaárið, og réðum séra Friðrik J.
Bergmann aftur sem kennara í islenzkri
tungu o s frv. við skólann. Kensla í ís-
lenzkri tungu o.s.frv. hefir því farið
fram við Wesley College undir umsjón
kirkjufélagsins alt hið nýliðna skóla-ár.
nefnil. frá 1. September 1902 til 1. Júní
1903, eða 10 mánuði.— í þessu sambandi
leyfum vér oss að geta þess, að sökum
þess hve dýrt er að iifa í Winnipeg-bæ
með fjðlskyldn, treysti séra F. J. Berg-
mann sér ekki til að takast kensluna á
hendur aftur fyrir sðmu laun og í fyrra
—$1.000—. svo vór urðum að hækka laun
hans upp í $1,200 yfir árið. Mismuninn
sem stafar af nefndri launahaekkun
($200) varð skólasjóður kirkjuféiagsins
að bera einn, því hinn upprunalegi
samningur við Wesley College var
þannig, að skólinn borgaði þriðjung af
kennara-launum er næmi $1,000 yfir
skóla-árið, og forstððumenn Wesley-
skólans sáu‘ér ekki fært að taka þátt í
launahækkun nni þegar vór fórum þess
á ieit við þá. Vérlejfum oss einnig að
aka það t am, ad vór áttum ekki völ á
neinum öðrum jafn-hæfum manni sem
séra F. J, Bergmann í kennara-embættið
hvað islenzku-kenslu snerti, og alls eng-
um sem fylt hefði getað pláss hans við
skólann í heild sinni.
Hér með fylgir skýrsla frá séra Frið-
rik J. Bergman.n yfir starf hans við
Wesley College frá því hann fyrst tókst
á hendur hið íslenzka kennara-embætti
kenslustuud var upp tekin að því er
nemendurna snerti.
í byrjun skólaársins samþykti há-
skólaráðið. að kensla i islenzku mætti
fara fram i sambaudi við haskólann og
skyldi íslenzku gert jafn hátt undir
höfði og þýzku og frönsku og frumatrið-
urn náttúruvísindanna, svo þeira sem
vildu, væri hér eftir gefinn kostur á að
þar, frara til '7. Apríl siðastl., og um i aleppa einhverri af námsgreinum þess-
starf hans—fjársöfnun—í þaifir skóla- j um, en volja íslenzku í staðinn. Þessi
sjóðs kirkjufélagsins. j samþykt náði einungis til undirbúnings-
Viðvikjandi ályktun síðasta kirkju-j deildarinnar. En búist var við, að há-
þings í þá átt að skólanefndin haldi! skólaráðid mundi síðar samþykkja þetta
áfram af alefii lilrauninni að fá íslenzk-! sama fyriv efri bekki skólans. þar sem
una vjðurkenda við Manitoba-háslcólann, ; allar slikar nýjungar verða við alla skóla
þá er oss sönn ánægja að geta skýrt frá, ' að hyrja í neðstu bekkjunuin og halda j
að þetta þýðingarmikla mál hefir haft ! svo áfram upp eftir. íslerizkan var því j
framgang, og vísum vér til ofannefndr-' sett á tímatöflu skólans í Part I, setn
ar skýrslu séra F. J. Bergmanns hvað , kallaöur er. e"a fyrra bekk undirhún-
snertir i ákvæmari npplýsingár um ; ingsdeildarinnar og flestir islenzkir nem-
gang þess máls. En framgangur máhs endur. sem í þann- bekk gengu, kusu gpr
þessa leiðir eðlilega til þass, að allur
tími kennarans hlýtur franavegis að
verða i pp tekinn við íslenzku-kensluna,
og naumast við því að búast, að stjórn
Wesley College le.ggi meira _fé fram tij
launa hans en þriðjung kenslugjaldsins
frá íslenzltum nemendum.
Vér leggjum hór með yfirskoðaðan
reikning yfir tekjur og útgjöld skóla-
sjóðsins fram að byrjun þessa árs. og
sáér
hana fyrir námsgrein. En ekki ve^i
nema tvær kenslustundir gefnrir íslerjjf
uani af því íieiri kenslustundum var ,bajr
ekki varið til að kenna þýzku eða
frönsku. Þettá bættum við upp með
því að gefa þessum bekk tvær kenslu-
stundir í íslenzku aukreitis á hverri
viku, svo hann hefir haft fjórar alt árið,
og ómögulegt að bæta meira við, þar
sem þá var engin kenslustund afgaugs.
sýnir reikningurinn, að sjóðurinn var að i Hinir aðrir, sem á skólann gengu. fengu
1 fjórar kenslustundir á viku og var ekki
unt, hvernig sem reynt var, að koma
upphæð $7,323 73 við ársbyrjunina. Enn j
fremur leggjum vór hér méð skýrslu yfir
samskot í skólasjóð síðastl ár, sem sýn-
ir, að samskot þessi námu í alt $1,165,25.
Af þessari upphæð voru $447.75 úti-
standandi við byrjun þessa árs,en meiri-
hlutinn af þessari upphæð hefir borgast
inn síðan— alt nema um $169.
Að síðustu leyfum vér oss að ráða
kirkjuþinginu til að samþykkja eftir-
fylgjandi tillögu vora viðvíkjandi skóla-
máli kirkjufélagsins:
Að kirkjufélagið geri tilraun til að
koma á fót kenslu í íolenzku við ein-
hvern góðan og vel settan lúterskan
skóla í Bandaríkjunum svo fijótt sem
auðið er, ef prestar kirkjufélagsins, sem
heima eiga i Bandaríkjunum, og meiri-
hluti kirkjuþingsmanna þaðan, beiðast
þess á þinginu, Og að kenslu þeirri
í islenzku og íslenzkum ftæðurn, sem
haldið hefir verið uppi af hálfu kirkju-
félagsins við Wesley College í Winnipeg
undanfarna tvo vetur, verði haldið afram
fyrst um sinn, með séra Friðrik J. Berg-
mann sem kennnra.
‘Winnipeg, Man., 17. Júní 1903,
Virðingarfylst,
Sigtr. Jónasson,
Thos. H. Johnson,
M. Paulson,
N. S. Thorláksson.
F. Friðriksson,
B. J, Brandsson.
Skýrsla í-érH F. J. B-'rg'manns til
■kólamalsnefndarinnar:
Winnipeg, Man., 17. Apr. 1903.
Capt Sigtr, Jónasson,
forseti skólanefndar kirkjufélags
íslendinga í Vesfurheimi.
Heiðraði herra:
Það er nú á annað ár síðan eg tók
við köllun skóianefndarinnar til að hafa
á hendi kenslu í Í3lenzku og íslenzkum
fræðum í sambandi við skóla þann héT í
bænnm, er ftVesley College nefnist. Vil
eg því leitast við að gefa yður dálftið
yfirlit yfir starf mitt í þessu embætti yfir
þann tíma, sem liðinn er, síðan eg tók
við því.
Veturinn 1901—2 voru 25 nemendur
íslenzkir innritaðir í skólann. Því mið-
ur voru þeir ekki allir í skólanum allan
þann tíma, sem kensla fer fram, en ein
stöku þeirra urðu af ýmsum áetæðum áð
hverfa heim aftur áður skólaárið var
úti, sumir vegna einhvers lasleika, aðrir
vegna fjárskorts. Allir tóku þáttí kensl-
unni í íslenzku að eínhverju leyti Fyrri
helmingurinn af Sýnisbók íslenzkra bók-
menta á 19. öld var lesinn.Jl. bindi af
Fornsöguþáttum, Lýsing íslands eftir
Þovrald Thoroddsen og 1. hefti af Þátt-
um úr íslendingasögu eftir B. Melsted.
Síðustu daga Aprílmánaðar var próf
tekið i íslenzku í þrennu lagi: Lýsing
íslands, sögu íslands og íslenzfcum stíl.
Fór það próf fram eftir ákvæðum skóla-
nefndarinnar og þótti takast sæmilega.
í Maímánuði 1902 tók eg að safna
dálitlu fé í skólasjóð. Byrjaði eg þá til-
raun í Argyle-bygð og safnaði þar lið-
ugum $400 dollars í peningum og loforð-
um, í Brandon tæpum $30, ogí Winnipeg
tæpum fjórum hundruðum ($392.50).
í mánuðunum Ágúst og September
gerði eg tilraun til að safna fé í presta-
kalli því, sem eg hafði þjónað í Pembina
Co. í Norður-Dakota og varð árangur-
inn af þeirri tilraun nokkuð á fjórða
hundrað dollars ($383).
Skólaárið 1902—3 hafa 27 íslenzkir
nemendur verið innritaðir við skólann,
Einstöku þeirra hafa samt ekki verið
þar neraa skamma stund. en ailur fjöld-
inn ætlar nú að ganga til prófs í ðllum
þeim greinnm, er þeir hafa stundað við
skólann. Kenslan í íslenzku hefir farið
fram á líkan hfttt og fyrra árið. Samt
varð að sleppa kenslu í Lýsing íslands,
þar ekki var unt að fá neinn tíma til
hennar, fyrir þvi að hver ein einasta
fleirum fyiir,sökum þess.að hver kenslu-
stund var ákveðin til einhvers annars,
eins og sjá má af því, að nemendurnir
við skólann hafa haft frá 30—35 kenslu-
stundir á viku þetta skólaár. Er það
meira en áður hefir verið, vegna ýmsra |
breytinga, sem hAskólaráðið hefir gert.
En það er álitið nauðsynlegt að fækka
kenslustundunum töluvert á komandi
tímum, ef unt verður. íslenzka hefir
því verið kend sjö kenslustundir hverja
viku í vetur og var það einungis vegna
þess, að ekki var hægt að koma fleirum
fyrir. að ekki voru þær fleiri. Latínu
hefi eg kent jafn-marga tíma í viku
mestan hluta ársins.
Nú 1 vor stóð það til, að háskóla-
ráðið gerði frekari ráðstafanir fyrir
íslenzku-nAminu við skólann. En um
leið og það kom til tals, varð þess vart,
sumum, sem þar áttu hlut að máli, var
mjög mikið áhugamál að eyða því máli
a'gerlega. Enda var gert til þess alt.
sem unt var af háifu eins kirkjufélags-
ins. En A hinn hóginn var ekki legið á
liði sinu af hálfu þeirra, sem láta vildu
íslenzkuna öðlast viðurkenning og gefa
henni jafnrétti við önnur mál við skól-
ann. Helztu bakhjarlav vorir voru í
þvi máli fulltrúarnir frá Wusley College,
sem studdu oss með ráð og dáð og eigft
fyrir það miklar þakkir skilið. En þar
næst voru það fulltrúar ensku kirkjunn-
ar, sem tóku málinu með mestri sann-
girni. Á fundi, sem haldinn var 2. þ.
m mar málid loksins samþykt eftir
langar umræðuj með fremur litlum at-
kvæðamun samt. En yfir þeim sigri
höfum vér alla ástæðu til að fagna, því
mjög torvelt inundi ha/a reynst að halda
kenslunni í íslenzku áfram við skólai.n
hér, ef þessi viðurkenning hefði ekkij
fengist, sökum þess hve námstíminn er 1
naumur. Nú er islenzkan viðurkend
tvö ár í undirbúning8deildinni og tvö
fyrstu árin í College-deildinni. Og eftir
því, sem nú er búist við að kenslunni
verði liagað, verður framvegis hægt að
verja fleiri kenslustundum til íslenzku-
námsins en verið hefir þetta síðast liðna
ár. Samkvæmt áætlun, sem gerð var af
Registrar og forseta Wesley-skólans ein-
mitt nú í dag, er búist við að kenslu-
stundir i Í6lenzku verði eins og nú skal
greiua framvegis við skólann: I neðri
bekk undirbúningsdeildarinnar þrjár
kenslustundir á viku. I efri bekk sömu
deildar (Part II) fimm. í fyrsta bekk
College-deildarinnar fjórar og í öðrum
(Framh. á 7, bls.)
dmkunmu-oL'ö bot'
Vandaöar vörur. Ráðvöndyiðskifti.
Þau hafa gfert oss mögulegt
að koma á fót hinni stærstu verzl-
un af því tagi innan hins brezka
konungsríkis.
Vér höfum öll þau áhöld, sem
bóudi þarfnast til jarðyrkju, alt
frá hjólbörunum upp til þreski
\
vélarinnar.
$
JHiLSseij-Sj arriö Co.
dílarhct Squarc,
tinnipeg, -JJaít
m MERKI:
|) Blá Stjarna.
Á MÓTI PÓSTHÚSIKU:
452 Main St
SDorum uöur
kaupum á fatnaði, höttum
pemnga
manna búningi. LESIÐ verðlista hór
og karl-
á efth'.
Karlmannna-föt.
Hin beztu og fallegustu Tweed-föt,
sem hægt er að fá, 10 dollara
virði. Þessaviku... ... $7.50
Hin beztu og fallegustu fataefni,
sem nokkurn tíma hata sést hér
Kosta $14. Fást nú fyrir.. $10
Þið munið eftir þessum vel gerðu
,,Worsted“ fötum, sem fara svo
vel, og eru veröiögð á $20. Þau
fást þessa viku á.... . $15
Viltu fá svðrt Prince Albert frakka-
föt eða af annari gerð? Við höf-
um sett þau niður úr $25 og nið-
ur í................ $7.50
Komið og finnið okkur.
Vor-yfirhafnir.
Aldrei voru yfirfrakkarnir fallegri.
Þeir eru $12 50 virði. Nú eru
þeir seldir á... ....... $10
Nýir vatnsheldir yfirfrakkar, grá-
leitir og grænleitir, fara vel og
eru endingargóðir. Þið verðið að
borga $16, $18 og $20 fyrir þá alls
staðar annars staðar. Okkar
verð er nú $10 og. ... . $14
Frakkarnir bíða ykkar.
Anægðar raæður.
Degar verzlun er fjöru^ og sð
auksst, f>ee;ar viðskiftamenn eru svo
ftnægðir að peir hnlda áfram að kaupa
sama meðftlið, pft hlýtur p>að ftð viður-
kennast að meðalið hafi virkilega
kosti. Baby’s Own Tsblets halda
pessari öfundsverðu stöðu. Mseður,
sem einu BÍnni reyra þær Iftta naum-
ast bregðast að f>ær kaupi meira af
því. Ekkert barnameðal ft skilið að
slfkt megi segjast um það. Vífivikj-
andi Tablets þessum skrífar Mr C.W.
Strader, kaupmaður, frft Nortn Willi-
amsburgh, Ont., „Baby’s Own Tablets
eru mjög mikið seldar, og sérhver
kaupmaður er meira en ftnægður. Við
brfikum þær banda I örnunum okkar
og þær hafa reynat okkur að öliu Jeytí
eins góðar og sagt er þær sé.“
Baby’s Owo Tablets lækna iðra-
kveisu, harðlífi, niðurgang, hitasótt
og ailasmærri barnakvilla. Dær gera
barnið glaðlynt, fjörugt og ftnægt og
veita heiroiliriu gleði. Þ»r eru seld-
ar af öllum Ivfsölum eða verða sondar
með pósti ft 25 cts. baukurinn ef Bkrif-
að er eftir þeim til Dr. Williams’
Medioine Co., Brockville, Ont.
Drengjaföt.
Jæja, drengir góðir! Við mund-
um líka eftir ykkur. Sko tii:
Drenga föt, $3.25 virði. eru
nú seld á... ......... $2.15
Drengjaföt, $5 50 virði, eru nú
seld á .................. *'
Smádrengja föt, $5.25 virði, eru
nú seld á................ $4
Drengjaföt, vandaður frágangur á
saumagkapnum. $6.50 virði.
Seljum þau nú á ... ..... $5
Verið nú vissir mm að koma hér,
áður en þið kaupið annars staðar.
Buxur.
Hér geturðu valið úr 5,000 pör-
um. Fallegar buxur á.. $1.50
Góðar $3 buxur.sem fara vel,
nú seldar á. .... . $2.00
Ágætar buxur. $5.00 virði,
erunúá.............. $3.50
Skoðið þessar vðrur. Komið
og finnið okkur.
Hattarl Hattar!
Þú manst eftir hattinum, sem við
seldum þér í fyrra vor? Það var
góð tegund. Við höfum aldrei
annað að bjóða. Harðir eða
linir; alls slags; á ðOc til $7.00
Hefirðu séð silkihattana okkar?
Já, þeir eru nú sjáandi.
The Blue Store
452 Main Street, Winnipeg.
Móti Pósthúsinu........
Pöntunum með pósti sérstakur gaumur gefinn.M
VIDURI
VIDURI
,med /œgsta verdi.
EIK.
TAMABAC,
JACK PINE
POFLAR ]
IP. CT- WBL-WOOD,
’Pbone 1091 Cor. Princess <fc Logan
OLE SIMOISrSON,
mælirmeð sínu nýja
Seandinavlao Moíel
718 Maiw Stebbt
F«ði $1.00 ft d»«,