Lögberg - 24.09.1903, Qupperneq 2

2
i,rtOKK«* 24 sEPTEMBER 19(»3.
Æctiu tala Mark Tvvains.
Eftir Mark Twaih.
r>-f' «ru tvnir eöa þrfr menn, »om
h'ífa lAtið & 9ér heyra, a'' ef ejr sjftlf-
ur vildi skrifa nrtisöguna mfna, f>A
mtiodti f>eir kan.tke fftai til f>e89 aP
lesa bana, einbverntfma f>egar f>eir
ekki ptetu haft neitt annaft fyrir Btafni.
X>essve(;na verö or nfi aö sföustu aÖ
láta undan þessum öroótsæðilep
kröfum almennings, oj? rita f>aö, sem
hér f~r 4 eftir:
Ættin mín er eldjyömul aöalsætt,
komin lan ;t fraroan fir bldum. Fyrsti
■•ttfaöirinn, aem Twainarnir hafa
nokkurar ö... ur af, var v i n u r f>eirra
aem hét Higgins. I>etta var 4 eil
eftu öld, þepar forfeöur mfnir áttu
heima f Aberd-en f Corkfylki ft Eng.
la di. H'-ernitr J>vf vfkur viÖ a8
forfeöur mfntr, eftir f>ann tfma, hafa
jafrian boriö tettamafn kvennletfga
ios (Twain), en ekki nefnt si(f blfttt
ftfram Hipgins, skal eg lftta ósatrt, og
k»ri trifir beldur ekki nm aö prensl-
ast neitt eftir f> - f. Þaö er eitthvaÖ
dularfult við f>aö eins og vanalega ft
sér staö f trömlum aettum. En vfst er
f>*ö, að allir hinir forfe,'ur minir hafa
nefnt sig Twain, nema ef f>eir um j
stundarsakir hafa f>urft að breyta til,
t l f>ess aö kocuast hjft ymsurn óf>»tf-
indum.
Arthur Tw.>in var talsvert nafn.
kendur maður. Hann var ft siuni tfð
umsjóoarmaöur þjóðve^snnt.
sr bsnn var f>rj&tfu ftra aö aldri fór
h*nn f eitt f>etts bssli, »em m&rgt
“n*kt fólk notar, er vill draga a\g 6t
fir skarkala heimsins. I>etts hssli
heitir Newvjate (tjsmalt enskt fang-
elsi) o r hélt f>ar til f>ancrsö til hann
dó snögtrlee'a einn morgun nokkuru
fyrir sólsruppkomu.
D.iö »yuiat svo sem AupustTwain
bsti vakiö talaverða eftirtekt meöal
•smtföarroanoa sinna, ft ftrunum krin^-
um 1160. Hann var mesti g&runjjri
og haföi paö oft sér til jramans SÖ
b-yua vei ffainla koröann sinn, fara
sfðan heimanaö þegar fór aö skyjjrpja
og reks hsnn tfeguum pft, sam fram
fajft gengu, bara til pess sÖ sjft að
gsmni sfnu hvernig peir íkiptust viö.
Hsnn vsr mesti ssrslabelgur frft upp-
faafi ve^a sinns, en hsnn var heldur
nm of uppvööslumikill og ókarinn.
I>ess vegns var paö, að einusinni
f>»pjar yfirvöldin komu sö honum, psr
sem h*nn var sö sfklaðs einn sf pese-
uw mönnum, sem hann haföi verið sð
■ keuita sér viö sð sjft kippast viö, p&
töku pau hann meö sér, skeltu ofsn
»* honum nokkura pumlunjjra og festu
nop á h&um Htað viö Temple Bar (af-
tök istaöur). Paðan gat nfi sft hluti
Aufinists Twain í ró og naöi litið niö-
ur ft alla, tsm frsm hjft gengu. £>að
teit 6t fyrir aö honum félli par ve),
pvi hann hafði bvergi tollað ftöur, eo
nfi hreyfði bann sig ekki.
í nastu tvö eöa prjfi hundruð
ftrin kemur nfi löng röö af hermönn.
KOSTABOÐ LÖGBERGS:
í vor, sem leiö, buðum vérnýjum kaupendum Lögbergs,
sem borguðu andvirði blaðsins fyrirfram, Winnipeg-útgáf-
una af ritum Gests Pálssonar í kaupbætir. Kostaboði þessu
var þá tekið svo vel, aö þau fáu eintök, sem vér höfðum
ráð á, gengu fljótt upp. — Nú höfum vér á ný eignast tölu-
verðan slatta af bókinni, og meðan vér höfum nokkuð til
af henni bjóöuni vér NÝJUM KAUPENDUM Lögbergs,
sem senda oss $2.00 fyrir fram fyrir einn árg. blaðs-
ins, eitt eintak af rituin Gests Pálssonar í kaupbætir,
og sendum bókina þeim kostnaöarlaust hvert sem er*
—Bókin er alls staðar seld fyrir $i.oo, og ef menn vilja
heldur eignast hana á þann hátt, getum vér selt þeim hana
fyrir það verð. — Nýir kaupendur Lögbergs fá hana
GEFINS. — Auðvitað græðum vér ekki á þessu fyrsta ár-
ið, en flestir. sem byrja að kaupa Lögberg, halda því áfram.
—Að öðrum kosti geta nýir kaupendur Lögbergs, sem
borga fyrirfram fyrir næsta árgangi blaðsins, fengiö ókeypis
alt, sem eftir er af yfirstandandi árgang og hverjar tvær af
neðangreindum sögum Lögbergs :—
Sftðmenni’ nir.. ..... 5A4 bls.—50c. virði
Phrof.o................... 495 bls,- 40c. virði
í leiðslu ...............317 bls. —8' c. virði
Hvfta hereveitin......... 615 hls.—50c. vi- ði
Leikinn tdeepftmnðnr..... 364 bl8.—40c. virði
• Hðfnðarlsepurinn........ 424 bls —45e virði
Páll *jór*n. og öjaldkerinn.. 3"7 bls.—40c. virði
Hefndin ................. 173 bls—40c virði
—Borganir veröa
skrifstofu blaösins.
að sendast oss að kostnaöarlausu inn á
GAMLIR KAUPENDUR, sem borga fyrirfram fyrir
næsta árgang, fá einnig í kaupbætir hverjar tvær af sögu-
bókum Lögbergs, sem þeir kjósa sér.
The Logberg Ppinting & Pnbl. Co..
Cor. William Ave. og Nena St.,
lt82- ♦ ♦ ♦ Winnipeg, Man.
um, mann fratn af tmtnni. Alt voru
pað hraustir og hufirprúðir menn, sem
gengu ayugjandi i hverja orustu—ft
eftir hernum, og & undan honum strax
og snfiiö var viÖ.
Snerrraa & fimtftndu öld kemur
Beau Twsin til sögunnar. Hann
skrifaöi ftgata vel, og gat stalt hverja
hönd svo, að yndi var ft aö horfa.
Þéssi list hans varð honum til mikill-
ar ftmefifju oft og tiöum. En eftir
pvi sem fram liðu stundir, fór hann
aö taka aö sér fleiri og fleiri verk
bdUiningia við vinnu í grjötnámum
f-ijóruari nar svo hann varö skjftlf-
heritin og naut sin ekki framar sem
góöur ritari. Samt sem ftður kunni
httnn lag a f>vf allan timann, sem
htnn fékst við grjótn&m,—og f>að
voru samtals rfim fjörutiu &r, með
œeö nokkuru millibili—aö njóU lifs-
ÍD3 gaöa ft ýmsan bfttt. Um hann
raft meö sanni segja, aö hann „vann
meöan dagur var.“ Og i öll þessi ftr
hegöaöi hann sér svo frftbarlega, að
hann haföi naumast lokiö viö einn
verksam íinginn ft tilteknum tíma fyr
en yfirvöldin veittu honum annan
Dýjsn. Þaö var rétt eins og hann
vari nugasteinninn peirra. Hann
var eftirlatisgoö félaga sinna í grjót-
nftrounum og h&ttstandandi embattis-
maður i leynilegu féiagi, sem peir
höföu sfn ft milli, og kallað vmr
„Hlskkjft-'éUgið.“ Hsnn var afin
legft snoðkliptur og gekk ft röndótt
um fötum. (Á Engiaodi eru ftngar
krúnurakaðir og fangabúniigurinn
er röndóttur). Stjórnin harmaði
hann mjög pegar hann dó, pvt bann
var svo frftbar reglumaöur 1 hftttsemi
■inni.
Nokkuru slöar segir frft heiöurs-
manninum Jóni Morgan Twain. Hann
kom meö Kolumbusi til Amerfku, sem
farpegi, ftriö 1492. Hann viröist hafft
veriÖ heldur kaldyndur maöur og
haröur 1 horn að taka. Hann var sl
felt að finna að faðinu ft leiðinúi ft
skipinu og hótaði pvf aö ganga af
pvf ft fyrstu höfn ef ekki vaeri um
batt. Hann heimtaði rýjan fisk á
hverjum degi, og fanst óparfi aö sér
vari neitaö um f>að svona fit & rfim
sjó. Á hverjum degi drattaði hann
fram og aftur um þilfarið, og lét sér
sitt af hverju um mnnn fara um skip
stjórann. Sagðist hann ímynda sér
aö Kolumbus vissi lltið hvert hann
væri að fara og að minsta kosti væri
óllklegt að hann rataði þangað, sem
hann heföi aldrei komið &Öut o. s. frv.
Á hinni minningarverðu stund þegar
varðbergsmaðurinn kallaÖi: „lar.d!
land!“ og allir urðu utanvið sig af
fögnuði, brft honum ekki hið mineti.
Hann horföi stundarkorn & missmlðin
sem s&ust yzt við sjóndeildarhringinn.
Svo spýtti hann fyrirlitlega ft þilfarið
og tautaði: „Og svei, svei! Það er
rekadrumbur & floti en ekkert land.“
Þegar þessi grunsami farþegi
kom til skips hafði hann ekki annan
farangur meðferðis en klút, sem var
merktur B. G., einn bómullarsokk,
merktan L. W, C., einn ullarsokk,
merktan D. F., og nftttserk, merktan
O. M. R. Þetta dót v&r vafið inn&n 1
lfiið dagblað. Samt sem ftður var
hann sffelt ft leiðinni eitthvað að
þrefa um farangurinn sian. Ef skip-
ið tók dýfur að fr&man dró hann
kistuna slna aftur að stýri, settist þar
& h&na og aðgætti nákvæmlega hvort
ekki minkaði ftgjöfin. Þætti honum
skipið of afturhlaðið var hann vanur
að stinga upp ft þvf við Kolumbus að
hann „léti nokkura menn flytja far-
angurinn sinn framft.“ Þegar storm
ur var og ilt f sjóian mfttti til með að
binda fyrir munni»n ft honum, þvf að
það var ómögulegt fyrir hftsetana að
heyra fyrirskipanir yfirmannanna,
fyrir malginni 1 honum um kistnna
sfna. Þess finst bvergi getið að hana
hafi verið nokkurntfma opinberlega ft-
karður fyri: nokknrn glap, ea f dag.
bók Kolumbusar er þess getið, að
allur farangurinn hans, þegar hann
kom ft skip, hafi komisr fyrir innan 1
einu dagblaði, en þegar hann fór frft
skipi hafi bann flutt með sér fjórar
kistur, einn kassa, talsvert fyrirferðar-
mikinn, og fjórar körfur. Þessi ilftt
voru öll full með farangur. Þetta
var nfi, samt sera ftður lfttið ó&talið
Ea nokkuru sfðar kom hann fitftskip
ið aftur og fór um það mörgum gifur-
yrðum að stolið hefði verið af dótinu
sfnu ft leiðinni. Þft var nú skipverj-
um nóg boðiö, svo þeir tóku hann og
fleygðu honum umsvifalaust fyrir borð.
Hftsetarnir horfðu lengi og fast & eftir
honum, og vantu þess, að honum
mundi skjóta upp, eu ekki varð neitt
fir því. Þeir stóðu þarna höggdofa
og horfðu fityfir borðstokkinn, en
hvergi sá ft kollinn 6 Jóni. En alt f
einu tók einhver þeirra eftir því að
skipið var farið að reka. Um þeuna
merkis-atburð er þ&nnig komist að
orði í dagbók skipsins:
„Síðar komumst við að þvf, að
þessi viðfangsilli farþegi hafði steypt
sér til botns, leyst akkerið frft fest.
inni, haft það með sér i land og selt
það villimönnunum. Og þeim taldi
þrjóturinn trfi um að hann hefði fund-
iðjþað rekið f flæðarmftlinu.“
En, hvað sem öðru llður, þft hafði
þessi forfaðir minD marga góða kosti.
Mér þykir heiður að þvl að geta eign.
að honum það með réttu, að hann var
hinn fyrsti hvfti maður, sem lét sér
ant um að upphefja Indfánana 1
Amerfku. Þessvegna bygði hann
haganlegt fangelsi og reisti þar upp
gáiga, og hann héit þvf fast fram, að
hann hefði, fremur en allir aðrir um-
bótamenn, haft 1 y f t a n d i fthrif ft
Indfftnana.
Þegar hér er komi? dettur botn-
inn pokkuð skyndilega fir frægðar-
sögu þessa forföður mfns. tess er
að eins getið að hann h&fi, einn góð
an veðurdag, fttti erindi þangað, sem
gftlyinn v&r reistur, til þess að vera
við aftöku hins fyrsta hvfta manns
vestanmegin hafsins, og við það tæki-
fær hafi honum viljað slys til, sera
hafi orðið honum að bana ekki ýkjv
langt frft gálganum.
Sooarsonur þessa mikla umbóta-
mancs var f broddi lffsins kringum
ftextán hundruð og nokkuð. í ann
ftlum ættarinnar er hann kallaður
,,tramli sj61iðsforinginn,“ þó ha n sé
stundum nefndur öðru nafni f öðrum
skjölum frft þeim tfma. Hann - afði
lenuri & bendi yfirstjórnina yfir hrað
skreiðuin skipaflota, vel búnum að
vopnum og mö inum, og fékst rið það
að reka ft eftir kauptkipum. Skip
þ>u, sem h&nn fylgdi eftir og gaf
a iya, aerðu alt sem þeim var mögu
l'-uttil þess að flýta ferð sinni. Ef
n , samt aem íður, eitthvað varð til
þ -ss að tefja fyrir þeim, þá fauk vana-
lega svo f gamltt manninn að hann
réði ekki vjð sjálfan BÍg. ÖH þess
konar skip fór hann þá vanalega með
heim til aln og gatt’ þeirra vel f von
um að eigendurnir mundu komm og
sækja þau. En þeir vitjuðu þeivra
aldrei. Slcipahafnirnar af sllkum
ak p im var bann vanur að venja af
letinni og tómlætinu ft þaon hfttt að
þvinga þar til að atyrkja taugarnar
með fialaikaafingum og sjóböðum.
Hann kallaði það: „skeratigöngu á
plankabrfinni.“ Allir þeir, »em tóku
þfttt f þessari skemtun féll hún ve),
eða D&kvamara talað, þeir gátu
ekkert sett fit á hana e f t i r ft. Þeg
ar „»jólið»foringjanum“ leiddiat að
bfða eftir þvf að eigendur skipa þeirra
er bann hafði f gaclu, kamu til þes»
að vitja þeirra, var hann vanur að
brenna þau, til þess að ftbyrgðar-
gjaldið ekki fari að forgörðum. Að
sPuatu slokknaði lffaljóa þessa mikil.
mennia þegar fyllirg tfmans var kom-
in »g malir fragðarvsrka haaa fullar
orðinn. En Jbin s&rtharraandi ekkja
haaa hélt þvl fram, atatt og stöðugt
til dftnardagura, að ef hann hefði
verið „skorinn aiður,“ avo sem fimtftn
mfnfitum fyr ea gert var, vari það
•kki ómögulegt að hagt hefði verið
að llfga hann við
Charlea Henry Twain var uppi ft
afðaata kluta sautjftndu aldar og var
ötnll og velmetinn trfiboði. Hann
anéri til betri trúar rfiaum aextftn
þfisuadum manna ft Suðurhafs-eyjun-
um, og kendi þeim það, að h&lsband
fir hundstönnum og gleraugu ekki
vari fullnagjandi fatnaður þegar
þeir kami til kirkju. Hinum ffttaka
söfnuði haDs þótti mjög vant um
hann og þegar útförinni hans var lok-
ið komu þeir 1 hópum (fit úr eidhfis.
inu) og aögðu, með tárin f augunam,
hver við annan, að hann vari sá
bezti oe mýksti trfiboði, sem
þeir hefðu komist í kynni við, og þeir
héfðu getað étið raiklu meira af sams-
kouar koti.
Einn af öfum mfnum bar, auk
nafnsins Twain, Indfánanafn, sem
þýðir á voru máli: „Hinn mikli veiði-
maður með villisvfnsaugað.“ Um
miðbik átjándu aldarinnar var hann 1
blóma lífsins Og bar af flestum sam-
tfðarmönnum sínum. Um þ&ð leyti
varði hann öllum áhrifum slnum og
kröftum til þess að styrkja Braddoek
hershöfðingja gegn kfigaranum
George Washington. Það var ein-
mitt þessi forfaðir minn, sem sagan
segir að einusinni hafí staðið á bak
við tré og skotið sautján skotum á
Washington. Það atriði sögunnar er
dagsett og staðfest af mörgum vit-
undarvottum. En svo er hinu batt
við, að þegar hann var bfiinn að
■kjóta sautjánda skotið, og sá að
Washington sakaði ekki, þá hafí hann
orðið svo gagntekinn af lotningu fyr-
ir hinum mikla manni, er guðirnir svo
augsýuilega héldu verndarhendi sinni
yfír, að hann hafi lagt frá sér byssuna,
>egjandi. Hér er sannleikanum hall-
að, þvl um leið og hann h e n t i byss-
unni og „reikaði“ inn í skóginn, eftir
að sautjánda skotið var riðið af, taut-
aði hann við sjálfan sig: „Þetta er
gagnslaus vinna! Svei mér þá ef
mannskr.... er ekki aug&fullur,
Hann getur ekki einusinni staðið kyr
f sömu sporum rétt á meðan miðað er
ft hann Eg get ekki verið að eyða
meiru af kfilum og pfiðri & annað
eins fyllisvfn!-4
Af þe sari ftstæðu var það að
hann hætti skorhrfðinni, eins og rétt
og skynsamlegt v»r. Og þessi saga.
hefir & sér svo mikinn sannleiks b:a
að mér kemur ekki til hugar að ve-
fengja hana.
Mér finst það ekki rótt, þegar
œaður er að skrift sfna eigin æfisögu
að segja mjög nftkvæmlega frft æfi-
»t iöum yngst i forfeðra sinna, rétt
fram að þvf tímabill þar sem manns
eigin s iga tekur v.ð. Þ >ð er þrf, -að
mlnu ftliti öruggwst að minnast að
eins f ó&kveðnum o ðum & lang fm«r
lftta sro þar staðar nema og bvrja á
sjálfum sér, eins og eg nfi geri.
Eg var fæddur tannlaus,—en af
þvf gat Rf<arður konungur 3 ek<i
hrósað sér. Eg haffti enga kryppu
upp fir bakinu þegar eg fæ idist, og
er einnig aðþvf leyti Rlkarði 3 fremri
»em var fæddur kroppinbakur. For-
eldrsr mfnir voru hvorki sérstaklega
bláfátæk né tilfinnanlegm rftðvönd—
En nfi dettur mér nokkuð f hug. Mfn
eigin æfisaga mnndi sýnast svo Iftils-
verð 1 samanburði viö sögu forfeðrm
miona, að eg beld það sé l ezt að
hreifa ekki við þvf að skrftsetja hanr,
fyr en bfiið er að—hengja mig.
Séra Oddur V. Gíslason
Ufn er ekki mentin tál;
meinsemda úr böndum
líkaraa, og lfka sál,
leys’ eg jöfnura höndum,
Hann Kefir læknað mi(t af tauga-
veiklu o(f ftViraa.—Trausti Viafússon,
Geysi P.O,
Hann Kefír læknað mig af heyrn og
héfuðverk.—RásaA Vigfúason.GeysiP.o.
Hann hefir læknaö raíg af magabil-
un m.fl.—Auðbj. Thorsteinson,Geysi p.o.
Hann hefír læknnö mij; af liðagigt-
—E. Einarsson, Geysi P. 0.
Hann heflr læknað mie af liðagigt
m. fl.—J6n Asbjamarson. Hnauaa P. O.
Hann hefir læknað mifr af liðagigt
m. fl—Jóhanna Jónsdéttir, Icel. River.
Hann hefir læknað raig af hjartveiki
og taugaveiklu m. fl,—Sigurlina Arason,
Arnes P.O.
MIKILSVERÐ
TILKYNNINQ
til agenta vorra, félaga
og almennings.
Ályktað hefir verið að
æskilegt væri fyrir fé’ag vort
og félaga þess. að aðal-skrif-
stofan væn í Winnipeg.
Til þess hafa því verið feng-
in herbergi nppi yfir búð Ding-
wal’s gimsteinasala á n. w. cor,
Main St. og Alexander Ave.
Athugið því þessa breyting
á utanáskrift fél.
Með auknum mögulegleik-
um getuð við gert betur við
fólk en áður. Því dra. sem
fél. verður og því m iri, sem
ný viðskifti eru gerð, því fyr
njóta menn hlunninda na
TheJCanadian Co-operative
Investmnt Co, Ltd.
ELDID YID GAS
Ef gasleiðsla er um götuna ðar leiðir
félagið pípurnar að götu lfnunni ókeypis
Tengir gaspípur við eldastór, sem keypt-
ar hafa verið að þvl án þess að setja
nokkuð fyrir verkið.
GAS RANGE
ódýrar, hreinlegar, ætíð til reiðu.
Allar-tegundir, $8.00 og þar yfir. Kom-
ið og skoðið þær,
Jlie Winnipeg E1 ‘ * Street^Railway C#.,
Gi SBtó-líiliin
215 POSBTAOSI AVKNUE.
OLE SIMONSON,
mælirmeð *fnu nýja
Scandinanan H«tel
718 Main Stkbbt
F»ði tl.00 ft datf
Ef þér ætlið yður að byggja og þurf-
ið peninga, þá farið og sjáið hvort Odd-
son, Hansson & Co., 820i Main St., geta
kki ráðið bót á þeirri þörf.