Lögberg - 08.03.1906, Blaðsíða 1

ReiðhjóL
Skoðið rciBhjólin ckkar á >40.00, $45.00 og
$50.00 áður en þér kaupiB annars staðar í vor.
Nýjar tegnndir til.
Anderson Sl Thomas5
Hardware & Spcrting Goods.
Main Str. Telep^ne 339
Trésmíða-áhöld.
ViB erum alveg nýbúnir að fá birgBir af þess-
um áhóláum, tilbúnum baeBi í Canadaog Banda-
ríkjunum. Vmiskonar verð. Vörurnar teknar
aftur ef þacr reynast öðruvísi en þæreru sagðar.
Anderson Sl Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
88* Main Str. Telephone 33S
19 AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 8. Marz 1906.
NR 10
Fréttir.
Margrét ekkjudrojning á Italíu
hafði ætlað sér að iara skemtiferð
vestur uni liaf til Bandarikjanna á
næsta sumri, en er nú hætt viö það
ferðalag. Orsökin er sögð sú, að
vart hafi orðið við samtök af hálfu
anarkista aö ráða drotninguna af
dögum 6 meðan hún dveldi hér
vestra, og var álitið auðvelt að
koma fram þeim morðráðum þar
sem hún hafði ætlað sér að ferð-
ast allmikiö um i sjálfhreyfivagni.
Lögreglan i Bandarikjunum komst
að þvi að sama anarkista-deildin,
er stóð fvrir því að ráða mann
drotningarinnar, Humbert ítalíu-
konung, af dögum, átti einnig upp
tökin aö þessum morðráðum. —
Aðal aðsetur þeirrar anarkista-
deildar er i borginni Patterson i
New York ríkinu. Stjórnin i
Washing^ton hefir gert sendiherra
Jtahukonungs þar aðvart um, að
hættulegt væri fyrir ekkjudrotn-
inguna að takast ferð þessa á
hendur, og hefir hún þvi hætt við
hana eins og áður er sagt.
Frá Noregi berast nú fréttir um
bátstapa mikla sem uröu um síð-
astliðin mónaðamót, norðanlands i
Noregi. Af þrjú hundruð bátum,
er róið var til fiskjar, náðu einir
sextiu landi aítur með heilu og
höldnu, og er sagt að druknað
hafi þar frá tólf til fjórtán hundr-
uð sjómanna.
Nýlega voru handtcknir tveir
menn i Pétursborg (á Rússlandi, er
' voru á leiðinni til hallar keisarans,
1 er Tsarko Selo heitir, þar sem
keisarinn dvelur nú um þessar
1 mundir. Báðir höfðu mennirnir
litlar og haglega gerðar sprengi-
J vélar meðferðis, og þykir enginn
efi á þvi leika, að þær muni hafa
‘ verið keisaranum ætlaðar.
Fyrir skömmu siðan gerðu all-
mikiir jaröskjálftar vart við sig i
landeignum Þjóðverja /á Samoa-
eyjunum i Kyrrahafinu. Hrundu
þar til grunna íbúðarhús og önnur
mannvirki, en ekki er þess getið,
að manntjón hafi hlotist af .
Á hóndabæ einum skamt frá
borginni Marysville í Kansas-rík-
inu í Bandaríkjunum, var uppboð
allmikið haldið i vikunni sent leið.
J Uppboðsgestunum var veittur ó-
keypis dagverður, en að honum af-
stöðnum veiktust sjötiu og fimm
þeirra mjög hættulega og bfiru
þess glögg merki, að maturinn
sem þeir höfðu neytt, var eitrað-
ur. Rannsókn hefir nú verið haf-
1 in til þess að komast fyrir hvort
hér sé um óviljaverk eða glæpsam-
legt atferli að ræða.
X-geisla- fræðingur nokkur i
Chicago hefir nýlega komið fram
með þá kenningu, að rafurmagnið
og rafurmagnsljósin, sem nú eru
svo algeng orðin, og si og æ eru
að ná meiri og meiri útbreiöslu,
veiki isvo sjóntaugarnar, að með
timanum verði mankyn alt á jörð-
unni steinblint. Eitt með öðru, sem
maður þes«i færir máli sínu til
sönnunar, er það. að sjóndepra sé
svo farin að færast í vöxt ‘á siðari
árum í Bandarikjunum, að mesti
fjöldi ungra og uppvaxandi barna
þurfi þar, nú orðið, að brúka gler-
augu til þess að geta séð á bók, og
eignar það áhrifum sífeldrar raf-
Ijósabirtu árið um kring.
1 fréttum er það sagt frá Cal-
gary í Alberta, að Frökkum, sem
heima eiga þar í bænum, hafi verið
nýlega gert aðvart um það, af
hendi landstjórnarinnar á Frakk-
landi, að þeir mættu vera við því
búnir að verða kallaðir heim til
F'rakklands til herþjónustu, með
fjörutíu og átta klukkutíma fyrir-
vara, ef Frakkar yrðu neyddir til
að gripa til vopna til þess að verja
réttindi sin gegn öðrum þjóðum i
Norðurálfunni.
Ákafur fellibylur gekk nýlega
yfir Félagsevjarnar svo nefndu í
Kyrrahafinu, skamt fyrir sunnan
1 miðjarðarlínuna. Er svo áætlað,
að tíu þúsundir manna ntuni hafa
íarist i þessu voðalega illviðri, en
I eignatjónið, sem af því leiddi, er
sagt að nema muni fullum fimm
| miljónum dollara. Gekk sjór á
land langt fram yfir venjuleg tak-
mörk og sópaði burtu heilum
þorpunum. Eru eyjaskeggjar þeir,
sem eftir lifa. mjög nauðuglega og
báglega staddir og líklegt talið að
margir þeirra muni farast úr
hungri og harðrétti áöur en hægt
{ verður að rétta þeim hjtilparhönd.
Jafnskjótt og fregnir bárust af
þessum voðaviðburði var á ýmsum
stöðum brugðið við skjótt og send
skip hlaðin með vistir og aðrar
nauðsvnjar til eyjanna, til hjálpar
hinum nauðstadda lýð.
Nær því hclmingi fleiri land-
tökuleyfi hafa verið veitt í Canada
í næstliðnum Febrúarmánuöi, en í
fyrra, alls 2,044. Tiltölulega flest
' í Edmonton.Regina og Battleford.
■ í fyrra voru i þeim mánuði leyfin
t Battleford 78, nú 286, í Rcgina
231, nú 490, i Edmonton 156, nú
308. Mikill er og munurinn talinn
bæði í Yorkton og Prince Albert.
Ákafur
steypiregni
fellibylur ás'amt með
gekk yfir borgina
Meridian i Missouri-rikinu uml
síðastliðna helgi. Brotnaði fjöldi
húsa i borginni í spón og kviknaði.
síðan i rústunum. Að minsta kosti
hálft annað hundrað manns er
talið vist að farist hafi þar af þess-
um völdum.
Átján township í Edmonton-
héraðinu.sem í eru yfir tvö þúsund
og fimm hundruð heimijisréttar-
lönd, hafa nú verið opnuð til
landtöku, öll eru þessi heimilis-
réttarlönd innan eitt hundr. mílna
fjarlægðar frá Edmonton,og mörg
að eins i tiu milna fjarlægð íná
borginni.
Nefnd manna hefir Ottawá-
stjórnin sett til þess að rannsaka
lífsábyrgðarmálefni Canada. Er
nefndinni veitt fult vald til þess
að rannsaka þau mál, og alt sem
að þeim lýtur mjög nákvæmlega
og jafnframt að taka sér til að-
stoðar sérfræðinga i slíkum efnum
ef þurfa þykir.
Á mánudagskveldiö var kvikn-
aði i skemtiskála ei»um í þorpinu
Fucecchio, skamt fijá borginni
Florence á ítalíu. í troðningnum
og felmtrinu, sem kom á fólkið
þegar vart varð við eldinn, brotn-
aði niður loftið í danssalnum, sent
brunnið var orðið neðan og ó-
traust af eldinum, hröpuðu þar
niður sextán manns, en fjöldi
meiddist og limlestist.
Skýrsla um málmafurðir lands-
ins árið sem leið, hefir nýlega ver-
ið gefin út i Ottawa. Sýnir hún
þær nema $68,574,707. Er sú upp-
hæð tveim miljónum meiri en bezt
hefir áður reynst. En það var ár-
ið 1901. Það ár voru þær liðugar
sextíu og sex miljónir.
Tollmála-samningurinn, sem ver-
ið hefir á milli Þýzkalands og
Bandaríkjanna, hefir verið endur-
nýjaður og framlengdur tíminn,
sem hann gildir, til 30. Júní 1907.
ír lionum verið tekið þar með hin-
utn mestu virktum. Er þessi
íerð konungsins .álitin ný staðfest-
ing þess, að samhuga vinarþel riki
nú á meöal Englendinga og
Frakka, og ekki sé hætta á neinum
friðslituin livað þessar stórþjóðir
snertir.
fyrir dögum oftar og hin hræði-
legu fangahús þar eru full af
föngum. sem aldrei hafa verið
dæmdir né mál þeirra rannsökuð.
Ræningjaforingi einn, Raisuli
.þeirra höfðu þeir plægt um 17
dagsl. af áður óbrotnu landi og 6
dagsl. af brotnu landi; en herfað
32 dagsl. Þeir höfðu og sáð i 25
dagsl., cn það er minst af sáöland-
Edward konungur er nú á ferð
i Parísarborg á Frakklandi og hef-
Fyrsti farmurinn af gjafabveit-
inu, sem Canada-stjórnin sendir
til Japan, til þess að bæta úr hall-
ærinu og hungursneyðinni þar, var
sendur á stað á þriðjudaginn var
frá Victoria, B. C., með einu af
gufuskipum Ca. Pac. járnbrautar-
félagsins. Að öllu samtöldu ætlar
stjórnin að senda Japansmönnum
tuttugu og fjögur þúsund hveiti-
sekki, er kosta stjórnina tuttugu
og fimm þúsundir dollara. Hung-
ursneyðin í Japan er nú sögð á
all-háu stigi og engin von til aö
landstjórnin þar geti greitt úr
vandræðunum án hjálpar annara
þjóða.
Morokkó-| dýrara hér en annarsstaðar á land-
Kveöur hann þá huglitla inu. Rætt var um aö hafa skoð-
Fyrsti rússneski ríkisdagurinn
er búist við að komi-saman i önd-
verðum Maímánuði. Eftir skýr- j
um fréttum viösvegar aö úr rík-
inu er það talið fullvíst, þrátt fyr-
ir óeirðirnar sem verið hafa og ó-
kyrleikann sem enn er þar, að
hægt muni samt aö ráða kosning-
um til lykta i meiri hluta íandsins.
Er svo að sjá að þingvon þcssi
vcrði heilladrjúgari til þess að
drepa niður óánægju landslýðsins,
en öll hin áður fram komnu skrif-
finskubrögð stjórnarinnar.
Morokko.
í mánaðarritinu „Outlook" er
fróðleg grein um Morokko-rikið,
sem nú er mest þjarkað um þ. þjóð
fundinum í Algeciras á Spáni. Er
hún rituð af prófessor E. Monct,
við háskólami i Genf, cn hann hef-
ir lengi lagt sig eftir og kynt sér
þjóðfélags fyrirkomulagið i Norð-
ur-Afríku og nýlega sjálfur ferð-
ast um Morokkoland og því mjög
vel fær um að gefa sanna lýsingu
af því. Meðal annars tekur hann
það fram sem nú skal greina;
Það er ekki nema nokkurra
kiukkutíma ferð frá Evrópu til
Morokko, en samt sem áður er
langt frá því að landslýðurinn hafi
fylgst með í menningu og fram-
förum Norðurálfunnar. Morokkó-
búar eru enn aftur á miðöldum
hvað það hvorttveggja sncrtir.
Engar járnbrautir eru þar í
landi, engir lagðir vegir, engar
reglulegar póstgöngur né hrað-
skeytasendingar. Mjenjar eftir
forna vegu eru reyndar á nokkrum
stöðum, en varla mega það vegir
heita, því að þeir eru tvö þúsund
ára gamlir og frá tíö hinna gömlu
Rómverja.
Yfir öll þau mörgu vatnsföll þar
í landi Hggja að eins fimm eða sex
brýr, en þær eru írá sömu tíð og
vegirnir sent minst var á og því
bæði hrörlegar og hættulegar yfir-
ferðar.
Heita má að landið sé stjórnar-
laust að mestu. Skattamir eru inn
kallaðir af því rétt eftir hendinni
án þess að farið sé eftir nokkru
öðru en þörfum soldþnsins eða
þeirra manna, er mest eru metnir
þar í landi. Það af landslýðnum,
sem gettir eitthvert gjald int af
hendi þegar þeim herrum liggtir
á peningum, verða að greiöa það,
þegar þeir kalla eftir því. Utan
borgarmúranna í Fez er varla
nokkur maður óhultur þar í landi
um líf sitt og liini, jafnvel eigi
soldáninn sjálfur, setn að nafninu
til er ijjðandi fyrir þessu riki.
Réttarfar alt er í hinum mesta ó-
lestri þar eins og gefúr að skilja.
Hnefarétturinn er stcrkasta aflið,
og morð og mannvíg koma þar
að nafni, sem fyrir nokkru gerði! inu hér í Reykjavík, því flestir
hinar mestu óspektir þar i landi, vilja heldur sá sjálfir en láta jafn
sat i þrjú ár fjötraður í einu dýra menn gera það og plægingar-!
fangahúsinu þar án þess aö nokk- mennirnir eru.
uð væri gert i nfáli hans eða nokk- Samþykt var að styðja að plæg-
ur dómur kveðinn upp yfir honum. ingum næsta sumar með alt að 20
Eftir umgetið árabil tókst honuin aur. um klukkutímann. Búist við
að sleppa úr fangelsinu og er nú að plægingamenn fáist ckki fvrir
orðinn háttstandandi embættis- niinna en krónu um klukkutímann
maðttr og stjórnari yfir lieilu hér- fvrir sig og tvo hesta með aktýgj-
aði. j um. Þetta er hátt kaup; en , að-
Eigi telur próf. Monet mikið gætandi er, að fóöur hestanna er
kveða að hermensku
manna.
og ódjarfa, að undanskildum þeim unargerð á ræktuöu landi félags-
er búa upp til fjallanna. j manna, sérstaklega á sáðgörðum,
Bæði hærri og lægri stéttar menn til þess aö veita einhverja viður-
i Morokkólandi telur hann æskja kenningu, þar sem bezt er um
eftir ]iví aö komast undir valda- gengið; en vegna þess, hve fáir
væng F.vrópu.fá umbætur á stjórn voru á ftindi, var engin ályktun
skipun. járnbrautir og viðunanlegt gerð um það að svo stöddu; en
réttariar. En mikil likindi eru til æskilegt taliö að aukafundur yrði
þess, cf margar þjóðir Norðurálf- haldinn i félaginu seinna i vetur.
unnar verða um þenna hita, þá E. H.
vi^fð'i afkoman eigi álitleg. Til {
þ“ess að nokkrar verulegar fram- Nýja stjórnarblaðið á Akureyri
kvæmJir geti orðið til umbóta þar( heitir „Norðri“, og eru fóstrar
í lai'MfÉ er nauðsynlegt að eitthvert þess stjórnarflokks-þingmenn þeir
eitt tfki liafi frjálsar hendur til að þrir, er þar eiga heima, Guðlaug-
vinna að þeim sér i hag eftirleiðis.! ur sýslumaður og bæjarfóg., Jón
Og eftir öllum ástæðum að dæma,’ frá Siúla og Magnús Kristjáns-
standa Frakkar næstir til þess. Og, son. Það kvað vera álíka og Nl.
ekkert virðist rnæla ú. móti því, að| að leturrúmi, en það kemur i stað
landið gæti átt þolanlega framtið Gjallarhorns og Stefnis.
fyrir höndum með því móti, eigi
síöur en Tunis, scm skamt liggur Fjárkláða kvað Mvklestad, sem
þaðaiy og nú er að verða all-blóm- nú er i skoöunarferð um landið,
legt |íki. Auðvitað verður Mú- hafa fundið á einni kind i Skaga-
hamapstrúar ofstækið og villi-j firði, Franmesi i Blönduhlið, og
andinu, scm er í þjóðinni, erfiðirj enn fremur fengið fregnir um
þröskuldar fyrir mentun og menn- grunaðar kindur í Hallárdal og i
ingu. Laxárdal, og þvi farið þangað, aö
þvi er Norðurland segir.—Isaf.
Fréttir frá Islandi.
Reykjavík, 10. Febr. 1906.
Landsstjórnin hér sendir nú með ■ skemdum.
Reykjavik, 20. Jan. 1906.
Ofviðri mikið gekk norðanlands
12.—13. f. m. og olli töluverðum
Þá fauk Holtakirkja i
póstskipinu fagran gullsveig á Fljótum, þinghús Arnarneshrepps
kistu konungs, í þvi trausti að í Arnarnessókn, nýlega þangað
skipiö nái i útförina. Sveiginn flutt innan af Hjalteyri, og timb-
hefir smíðað Erlendur Magnús-J urhús ófullgert á Hömrum i
son gullsmiöur, en Stefán Eiríks-, Hrafnagilshrepp. Enn fremur
son mvndaskeri gert uppdrátt að fauk þak af hlöðu á Kjarna og 20
honum. hestar heys iá Siglufirði. Skemma
féll og hjallur í Naustaxók við
Maður varð úti héðan úr bæ Skfálfanda vestanvcrðan og hev
sunnudagskveldið var, 28. f. in.,1 í Landey. Bátar brotnuðu á Tjör-
Jón að nafni Helgason, verzlun- nesi.
armaður hjá. Tlior Jensen, á þri-J
tugsaldri. Hafði riðið um daginn Raflýsing eru Eyrbckkingar og
fram á Ncs, var fylgt nokkuð á^ einhverjir Ölfusingar að hugsa um
leið inn eftir í dimmviðrisíjúki, að koma á hjá sér og að nota til
hafði farið út af leið niöur hjá þess aflið í Reykjafossi.
Seli, er inn í bæinn kom, dottið af,
baki og dregist i ístaði niður aö ( Nl. segir frá fyrirmyndardæmi
sjó. Fanst þar i fjörumáli örend- ( um samgirðingar, úr Öngulsstaða-
ur morguninn eftir, en hesturinn hreppi í Eyjafitði. Framfarafél.
meö reiðtýgjunum hímandi undir hreppsins er búið að koma upp já
hjalli eða geymsluskúr þar nærri. 2—3 suinrum 7.200 faðma virgirð-
ingum um tún og engjar, og er
Jarðræktarfélag Reykjav. hélt mikið af því samgirðingar, en ráð-
aðalfund sinn 8.þ. m. Félagsmenn gert að bæta þar við meira en 12,-
eru 74. Sjóður félagsins er nú' 000 föðmum á næsta vori. Jarða-
sumar i ferð til Noregs, og mun
hafa búið að því enn. •
Meiriliáttar jarðabót hafa Kjal-
nesingar gert i sumar: veitt vatni
úr Ártúnsá yfir Arnarholts og
Bakkaflóð svonefnt, með 1,400
faðma löngum aðfærsluskurði og
alt að fjögra feta djúpum.en hlað-
ið 950 faðma laijga flóðgarða. Er
þetta meira en 700 dagsverk og
kostnaöur talinn um 2,000 kr.
Yerkinu stjórnaði Jón búfr. Jónat-
ansson, í Brautarholti, Bústjóri
Sturlu Jónssonar kaupmanns, en
mælingarnar gerðu þeir Jón og
Sigurður ráðanautur. — Isafold.
við árslokin rúmar 1,900 kr. Hefir
vaxið síðasta árið um 125 kr.
Vinnustyrkur 755 kr. var greidd-
ur árið sem leiö. Jarðabótavinna
félagsmanna síðasta sumar var
um 2.700 dagsverk, hjá 43 félags-
mönnum. Hæsta . dagóverkatölu
hafði Thor Jenssen 525, þá Vil-
hj&lmur Bjarnarson 309, Pétur
bóta dagsverkatala þess sama fél.
var árið sem leið 1,300. Sum-
staðar hafa og hagar verið girtir.
ýmist algirtir (á Öngulsstöðum)
eða það sem þurfa þvkir (Garðs-
á).
Ur bænum.
Mesta veðurblíða er nú á degí
hverjum, vægt frost að næturlagi
og sólbráö á daginn.
Nýdáin hér í bænum er Arnfrið-
ur Pálsdóttir Ólafsson, tiu ára að
aldri, svsturdóttir Eggerts Jó-
hannssonar að 680 Maryland st.
Jarðsett i gærdag af séra Fr. J.
Bergmann.
Tvö hundruö og fimtíu skrið-
ljósmvndir frá ýmsum stöðum í
Noregi verða sýndar i Tjaldbúð-
inni næstkomandi laugardagskveld
undir unisjón norsk-lúterska ung-
lingafélagsins. Bvrjar sýningin
kl. 8.15.
Fvlkisstjórain kváð enn á ný
ætla að ganga i veð fvrir C. N. R.
félagið fyrir nokkuð á aðra miljón
dollara, út af járnbrautarbyggingu
og hefir lagt fyrir þingiö frum-
varp til samþykkis um það.
Til leigu fást sex íbúðarher-
bergi meö húsmunum. uppi á loft-
inu yfir sölubúðinni á horni Well-
ington og Toronto stræta. Her-
bergin geta fengist leigð annaö
hvort öll í sameiningu eöa sérstök,
fyrir sanngjarna leigu. Lögberg
visar á leigjandann.
Þingið hefir samþykt beiðni
Elmwoods þorpsbúa, sem fór fram
á að nefndu þorpi yrði steypt sam-
an við Winnipcgborg, með öllum
þeim skyldum og réttindum, sem
það samband krefst og veitir.
Þorpið verður auðvitað sérstölc
kjördeild, hin sjöunda i röðinni.
Friðrik Sveinsson málari hefir
nokkur olíumálverk af íslenzkum
sögustöðum o. fl. til sölu. — Einn-
ig tekur hann að sér að mála
myndir af landslagi eftir Ijós-
myndum eða öðrum myndum. —
Allir velkomnir að skoða mynd-
irnar að heimili hans 630 Sher-
brooke stræti.
Taugaveikin
mikið i rénun.
í Hafnarfirði er
Enginn veikst sið-
mjög
Guö-
259, Guðmundur Jakobsson 205, ustu dagana. Hún er og
Guðmundur Jafetsson 135, GuðmCvæg i flestum, nema i húsi
Magnússon kaupm. 132, Jón Guð- rnundar skipstjóra Jónssonar. Þar
mundsson 123, Guðm. Ingimunds-j dó þrent hvert á fætur öðru, hann
son 104. Arni Gislason f. póstur og kona hans Guðrún Ólafsdóttir
ioi og svo framvegis lækkandi. frá Bygggaröi, og barn þeirra, 5
Verðlaun fyrir þessar jarðarbæt- ‘ ára gamalt. Það fékk heilabólgu,
ur félagsmanna greiðast á næsta er varð því að bana. Konan var
sumri. og mjög veik fvrir áður, hafði al-
Tveir plægingaménn voru ráðn-’ið barn nýíega. Guðmundur skip-
ir í sumar hjá félaginu, yfir voriö( stjóri var og óhraustur. hafði með-
og haustið. Samkvæmt skýrslu al annars fengið áfall á höfuðið í
Fyrir skemstu gerði blaðiö
„Telegram", hér i bænum, þaö
kunnugt, „að Norðmenn hefðu
fundiö ísland á þrettándu öldinni.“
—Ekki fékst blaðið til að leiðrétta
ranghermi sitt þó að þess væri far-
ið ■ix leit við það rétt á eftir.—Slík
glópska sætir mikilli furðu, þar
sem íslendingar árlega halda ís-
lendingadag og hátíðir til viðhalds
þjóöerni sinu, og bæði ensku og
islenzku blöðin flytja útdrátt uni
það scm þar er gert og á þeim ein-
mitt oftlega minst á fund gamla
landsins, og ensku málgögnumun
ætti að hafa getað borist næg vitn-
eskja um hann þar. þó þau hcfðu
litla hugmvnd haft uin hann áöur.
—Ættu pilstlar líkir þessum aö
vera okkur íslendingum hvöt til
þess að stuðla að því eftir megni
að táta ekki orðalaust stela bæði
framan og aftan af æfi okkar sern
þjóðflokks.