Lögberg - 17.05.1906, Page 3

Lögberg - 17.05.1906, Page 3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 17, MAÍ 1906 Umferöa hjúkrunarkonur. í sérhverri þéttbýlli borg í Bandaríkjunum, má nú sjá, á IivaiSa tíma sólarhringsins sem er, og hvernig sem veðúr er, djarf- manlegar ungar konur á ferð um skuggalegu, óálitlegu strætin. — ÍÞær eru búnar íburðarlausum, dökkum búningi—vanalega svartri síðri kápu með lítinn hatt á höfði og hjúpaðar andlitsslæðum. Og jafnan bera þær með sér dálitla leður handtösku. I»ær eru jafn tíðir gestir í fá- tækra ranni og sjást eins oft í þeim hluta borganna.þar sem bágstadda fólkið á heima, og Hjálpncðisher- fólkið,en þær eru virtar öllu meira. Stræti,sem eru næsta hættuleg fyr- ir aðra að ferðast um, eru öldungis • örugg umferðar fyrir þær. Þær dyr, sem harðlæstar eru fvrir öll- um öðrum, opnast þegar í stað, jþegar þær beiðast inngöngu. Hvar sem sjúkdómar og þrengingar eru fyrir, þar eru þær velkomnar, og þar sem svo stendur á eru þær jafn aðarlegast við hendina. Þessar manneskjur eru umferða hjúkrunarkournar, — æfðir sér- fræðmgar, er svo mætti að orði komast, í þeirri starfsemi,, konur, sem verja mesta og bezta hluta æfi sinnar til að sjá um hina sjúku á heimilum þeirra, og gefa þeim mik ílvægar leiðbeiningar með heilsu- \ fræðisreglum og viðeigandi að- hlynningu. Þær gera og alt,\sem í þeirra valdi stendur, til að út- rýnia og neina burtu rót og upp- sprettu sjúkdómanna í áuðvirði- lcgu hreysunum, þar sem óhrein- lætið og þekkingarleysið ræður mestu. Enda þótt þær séu ungar, sem skipulega starfandi félagsflokk ur, eru þær samt sem áður oröinn mjög atkvæðamikill og með öllu ohjákvæmilegur liður í heilbrigðis- 3ífi og heilbrigðisviðhaldi stórborg- anna. Strafsemi þeirra er þrenns kon- ar. Þær eru alt í senn: hjúkrunar- konur, kennarar og eftirlitsmenn. —Þær flytja með sér inn á heimili fátæklingsins þá nákvæmu þekk- íngu og æfðu kunnáttu, sem há- launuðu hjúkrunarkonurnar láta ríka fólkinu í té. En þar sem þær •eru umferða-hjúkrunarkonur.þá er •ekki nægjanlegt að þær beiti þekk- ingu sinni og kunnáttu að eins til Jækningar og aðstoðar þeim sjúku. Ef verulegt gagn á að verða af starfsemi þeirra, hljóta þær að kenna margt af þ-vi, sem þær hafa sjálfar numiðjhinu heimilisfólkinu, •<og til þess að gegna þriðju skyld- unni, sem á því hvílir, verða þær að tilkynna yfirvöldunum sérhvert J>að sjúkdómstilfelli, sem til hættu getur leitt fyrir almenna heil- brigði. Verk þeirra snertir bæði einstak- lingana og þjóðfélagsheildina. Síðan baráttan gegn tæringunni hófst, hafa þær unnið meira að hefting „hvítu plágunnar" en nokk nr annar flokkur þjóðfélagsins. Eftir að þær fengu færi á ^iS starfa fyrir skólana, hafa þær getað tálm- að svo sj-kingu barnanna, að fært hefir verið að láta mörg þeirra.sem sýkt voru, sækja skólana, er ann- ars hefðu hlotið að verða svift rétti sínum til réttmætrar upp- fræðingar og mentunar. Til ó- metaníegs gagns hafa þær orðið fyrir heilbrigðismá.la nefndirnar hvað það snertir, að komast fyrir og skýra frá óheilnæmis orsökum *> im, sem dulist fengu, jafnvel . 'ii æfðum augum skipaðra um- •sjónarmanna i þeim málum, sakir hess þá skorti him n Hglegu nningu, a/ þeim •væðum, þar sem þær voru öllum öðrum kunn- ugri og handgengnari hlutaðeig- endum. Upphaflega voru þær hjúkrunar- konur að eins, en þegar þær gengdu þeim starfa, varð þeim ljóst, að víðtækari verksvið lá fyr- ir þeim, og svo tóku þær það að sér. Æfð hjúkrunarkona á heimili fátœklingsms. Það var árið 1B77 að skipuleg hjúkrunarstarfSemi, stunduð af æfðum og velkunnandi konum var hafin af kvennadeild félagsins City Mission Cociety í New York. Á þeim tíma var aðallega litið til einstaklinganna, og mannkærleiki var beina orsökin. Þær góðhjörtuðu konur, sem komu þeím félagsskap á stað,höfðu orðið þess vísar í undanfarandi líknarstarfi sínu, að það var oft- sinnis ,litt mögulegt, eða að minsta kosti mjög óheppilegt fyrir fá- tækt fólk að hafa gagn af sjúkra- húsunum, og af einbærri með- aumkvun við þá, tóku þær að senda hjúkrunarkonur heim til hinna sjúku og bágstöddu manna. Unnur félög fóru að dæmi þeirra, og áður langt leið um, höfðu öll hin stærri góðgerðafélög eina eða tvær umferða-hj úkrunarkonur. Á þeim tíma vann umferða- hjúkrunarkonan sama verk og hin hálaunaða, þar sem hjálpar henn- ar þurfti með. — Hún stundaði sjúklinginn ein síns liðs. Hún gætti sjúklingsins, mældi hita og | æöaslátt, o. s. frv. Hún útbjó og saumaði viðeigandi fatnað handa honum, gaf honum meðölin.þvoði og greiddi honum, bjó um hann, færði honum máltiðir, hélt her- ! bergi hans í röð og reglu — og sá um hann að öllu leyti. En þrátt fyrir alla þessa um- önnun sáu hjúkrunarkonurnar að stærra verksvð lá fyrir þeim. Þær komust skjótt að raun um, að full- kominn árangur af starfsemi þeirra var vonlaus, svo lengi sem íólkið, er þær voru að aðstoða, brutu niður alt, sem þær bygðu upp, sakir hins algjöra þekking- arleysis þeirra á öllum heilbrigð- isreglúm. Þær sáu að þær urðu að kenna eigi síður en hjúkra,og árið 1886 var myndað í Boston The Instruction Visiting Nursr Association, sem hafði það augna- mið, að koma þessu í framkvæmd. í Philadelphíu var annað líkt fé- lag stofnað næsta ár og tveimur árum síðar í Chicago, og hefir síð- ast nefnda stofnunin orðið höfuð- stöð allra hinna víðsvegar út um land. Frá því árið 1890, hefir hjúkrunarstarfsemin og pauðsyn- leg þekking þeirra, er hana sækja ! farið svo vaxandi, að varla er nokkur fólksmörg borg til nú í landinu, sem ekki er í félag um- ferðahjúkrunarkvenna. Slikt félag er áJitið engu ónauðsvnlegra en borgarhallir slíkra bæja. Þcrr aðstoSa uimjó'narmcnn hcilbrigSismála. Umferða - hjukrunarkonurnar taka í rauni og veru stórmikla hlut- deild í borgarráðsstarfseminni. í I sérhverri borg þar sem hjúkrun- arkona hefir byrjað starf sitt, fyrst sem venjuleg hjúkrunarkona og síðan sem kennari, hafa hei.lbrigð- ismálanefnda ‘irnar viðurkent gildi starfsemi hennar með því að taka hana beinlínis sér til þjónustu og aðstoðar í lögskipuðu verki sinu. Hcilbrigðismálastjórnardeild New York borgar heldur þannig fimtíu hjúkrunarkonur til að heimsækja börn á almennu sóklunum, þar af sjö til að leiðbeina og líta eftir tæringarveikum, og tvær til eftir- lits með öðrum sérlega næmum sjúkdómum. Bellevue spitalinn og þær stofnanir, sem standa í sam- bandi við hann halda eina hjúkr- unarkonu hver um sig til aðstoðar í starfrækslu þeirra út á við til heftingar á útbreiðslu tæringar- innar. I ýmsum fleiri borgum,svo sem Chicago og San Franciscgo aðstoða þær heilbrigðismálanefnd- imar á margan veg og bera sjálf- ar umsjónarstarfið að ýmsu leyti. Þessi hluttaka umferða-hjúkr- unrakvenna í heilbrigðismálastarf- seminni á eigi rót sína að rekja ti.l þess, að umsjónarmennirnir hafi beinlinis æskt eftir því í fyrstu. Hjúkrunarkonurnar sjálf- ar hafa farið þess á leit, að mega gera þetta, og sumstaðar hefir jafnvel komið töluverð mótspyrna geng þvi. Hjúkrunarkonmnar og al- mennu sk&larnir. í sérhverri borg þar sem starf- semi umferða - hjúkrunarkvenna stendur í skipulegu sambandi við aðgerðir umsjónarinanna heilbrigð- ismála, hafa þær fengið hinn bezta vitnisburð. í New York hefir tala hjúkrunarkvennanna, sem vinna við almennu skólana þar fjölgað svo, að nú eru þær fimtíu í staS þess, að ein að eins byrjaöi á henni. Mikið og þarft var verkð, sem þær unnu víða fvrir skólana.Þanm ig fann Miss Wald, forstöðukona hjúkrunarkvenna deildar i austur- hluta New York borgar, fjölda barna, sem höfðu fyrir löngu náð skólagöngu aldri, en var bægt frá skólunum og svift inentunar skil- yrðum, sem önnur börn nutu, af þvi að þau höfðu vmsa minni há.ttar kvilla, sem auðvelt var að lækna og líta eftir, jafnvel í skól- unum. Hún fór ti.l aðalumsjónarmanns- heilbrigðismála nefndarinnar, og mentamála umsjónarmannsins, og útvegaði sér leyfi'til aö gera lækningar tilraun með einni hjúkr- unarkonu um mánaðartíma á þessum börnum, og bauðst til að láta hjúkrunarkvennadeildina, sem hún var fyrir standast kosnaðinn. AIiss Lina L. Rogers, sem nú er yfirumsjónarkona deildarinnar, tókst þetta verk á hendur. Á þess- um eina mánuði hafði hún eftir- lit með tiu þúsundum börnum , á fjórum skólum í austur-borginni. Ekki voru lækninarstofurnar sem hún hafði hentugar, því oft varð hún að láta sér nægja að vera að starfi sínu í gluggakistum skó.laganganna. Einnig fór hún heim til fleiri hundrað barnanna og stundaði þau þar. Fjölda mörg böm sem útiJok- uð voru frá sftólunum fyrir ýmsa smærri húðsjúkdóma, eöa augn- veiki læknaði hún í skólunum. Önnur aftur á móti voru stunduð í heimahúsum á spitölum og ann- arstaðar. Sérstaklega þau, sem liðu af alverlegum krankleik, og sum þeirra, er skólalæknirnum liafði dulist að veik voru við viku- lega rannsókn haiis á öllum fjöld- anum. Miss Rogers fann meðal annara barna, dreng tólf ára gamlan, sem aldrei hafði fengið að sitja heilan dag á neinum skóla, jafnvel þó hann hefð sýnt mikla löngun til þess við skólasetningu á hverju ári. Hann hafði lítilfjörleg útbrot í höfðinu, og var því vísað frá skólum á hverju liausti í fleiri ár. Full hilla af meðalaglösum var heima hjá honum, sem lvfjaeftir- litsmaður skólans hafði fengið honum, en sem drengurinn eða aðstandendur hans vissu engar reglur fyrir hvernig átti að nota. AIiss Rogers stundaði hann, og sýndi honum hvernig ætti að nota meðölin, sem hann hafði fengið. Síðan kom hún honum í skólann og leit eftir honum, unz hann var oröinn heilbrigöur. í enda mánaðarins fékk þ.essi röska hjúkrunarkona útnefningu af heilbrigðismáJanefndinni sem eftirlitshjúkrunarkona skólans, og mentamálanefndin tók að séi að sjá ttm, að henni yrðu greidd laun fyrir starfa sinn. ' Næsta mánuð á eftir voru tólf hjúkrunarkonur skipaðar henni til aðstoðar, og næsta ár voru öðrum tólf bætt við og ákveðnir þrjátíu þúsund dollarar í laun handa þeim; síðan hefir þeim farið fjölg- andi og eins og tekið var fram hér á undan, eru þær alls fimtíu, sem tilheyra þessari einu deild. Nú er orðið svo mikið álit á starfsemi þessara hjúkrunarkvenna við skól- ana, að i nýreistum skólum, er ætluð sérstökum bygging til handa þeim, með útbúnaði, er þeim er nauðsynlegur. Áður en þessar skóla hjúkrun- arkonur komu til sögunnar var vikulegt, mjög ónákvæmt heil- brigðiseftirlit á börnunum látið nægja. Skóla læknirinn hafði það það starf. Sérhvert barn, sem hafði einhvern minsta vott smitt- andi sjúkdóms útvortis eða inn- vortis, og sem læknirinn varð var við^ var sent heim til sín og látið vera brott af skólunum þangað til það var orðið heilbrigt aftur. Þar sem enginn var látinn fylgja barn- inu heim og sjá um að gangskör yrði gerð að því að lækna það, vildi það ekki ósjaldan til, að ekk- ert var um það skeytt, og barnið misti af skólalærdómi oft um mjög langan tima. Síðan hjúkr- unarkonurnar fengu aðgang að skólunum hafa þær eftirlitið aö mestu leyti, í þeim borgum, sem hafa tekið þær i eftirlits þjónustu í heilbrigðismálum. Sérhvert barn sem þær verða varar um að hafi smittandi sjúkdóm, senda þær til skólalæknisins. Þar eð af þessu Jeiðir, að lækn- irinn þarf eigi að skoða eða eftir- líta nema þau börnin. sem eitt- hvað er að, getur hann gert það með miklu meiri nákvæmni og at- hugan en ella. Sjóndepra og heyrnardeyfð er rannsökuð mjög nákvæmlega; svo og öll aðal lif- færi barnanna, skilningur og and- ans þroski yfirleitt. Síðan fær læknirinn hjúkrunar- konunni veika barnið í hendur til umönnunar. Þegar því verður við- komið er barninu haldið á skólan- um, og^það læknað þar, til þess það missi ekki af kenslunni. Ef ekki verður hjá því komist að taka barnið af skólanum, er hjúkrunar- konan skyld að fvlgja því heim, og sýna einhverju ættmenni þess eða aðstandendum hverja lækn- ingar aðferð eigi að viðhafa, eða ef þess þykir þurfa, þá að stunda barnið sjálf, nema ef sjúkdómur- inn er einhverrar mjög hættulega næmrar tegundar, þá er barniö falið umsjón annarar af þeim tveimur hjúkrunarkonum, sem borgin sér fyrir í þeim tilfellum. Áður eiT þetta fyrirkomulag var viðtekið í þeim borgum,sem lengst eru komnar í heilbrigðiseftirliti, þá varð eigi hjá því komist, aö bægja hverju einasta barni frá skólunum, sem hafði einhver ein- kenni smittandi sjúkdóms, til þess að hindra, að sú sýki hertæki önn- ui skólabörn. Með siðari tilhög- uninni hefir útbreiðsla sjúkdóma í skólum þeim, er hún hefir verið viðhöfð, farið minkandi,\ og þó hefir níutíu og átta prct. af þeim börnum verið haldið á skólunum og verið la.tin njóta kenslu þar„ sem eftir fvrir ■ fyrirkomufeginu mundi öllum hafa verið vísað burt af þeim. Skýrslur þær er hjúkrunarkon- urnar gefa sýna að foreldrar barn- anna eru yfirleitt innLlega þakk- lát fyrir umhyggju þá, sem börn- um er svnd með þessu. og eru þeir tíðast fúsir að hlvðnast skip- unum hjúkfunarkvennanna í tilliti til barnanna, mjög nákvæmlega. Og eigi óvíða kveðast þær hafa séð hreinlæti og þrifnað í heima- húsum barnanna batna að miklum mun, einmitt fyrir þessi afskifti. Á sumrin hafa skólahjúkrunar- konurnar ærið að starfa við að hlynna að sjúkum ungbörnum. Þær hafa eitt svæðið til umferðþ hver, og fara um það á hverjum degi, gefa mæðrunum leiðbeining- ar í því hvernig þær eigi að fara meö cjúku börnin, og vinna sjálf- ar alla hjúkrunarstarfsemi, er fyr- ir keniur og þær komast yfir. (Meira.) ------o—----- The Winnipeg Paint£» Qlass. Co. Ltd. Góður húsaviðurl unninn og óunninn, bæði í smá og stórkaupum. Veröið hjá okkur hlýtur að vekja athygli yðar. Nauðsynin á að fá bezta efni- viðinn sem bezt undirbúinn er öll- um augljós. Með ánægju gefum vér yður kostnaðar-áætlanir. j The Winnipeg Paint & Olass Co. Ltd. Vöruhús á hornlnu á 3t Joseph Street og Gertrude Ave. Fort knngg. ’Phones: 2750 og 8282. j CANADA NORÐY ESTURLANDIÐ KEGI.UK VIÐ LAM>rðKU. A1 Ollum sectlonum meC Jaínrl tölu, sem tilheyra sambandsstjórnlnnl, I Manltoba, Saskatchewan og Alberta, nema 8 og 26, geta. fjölskylduhöfuB og karlmenn 18 &ra eða eldri, tekið sér 160 ekrur fyrlr heimiUsréttarland, þaC er aB segja, sé landlC ekkl fi,Sur teklC, eCa sett tll sICu af stjörninnl tll vlBartekju eCa elnhvers annars. IXXRITUN. Menn mega skrifa slg fyrlr landlnu & þelrri landskrifstofu, sem næst Uggur landinu, sem teklG er. MeG leyfl lnnanrlklsr&Sherrans, eCa innflutn- inga umboCsmannslns 1 Wlnnlpeg, eGa næsta Domlnion landsumboGsmanna, geta menn geflC öGrum umboC til þess aC skrlfa sig fyrir landl. Innritunar- gjaldlS er $10.00. / HEIM II.ISKÉTTAK-SKYI.IIUK. Samkvæmt núgildandl lögum, verCa landnemar aC uppfylla helmllO*- réttar-skyldur slnar á elnhvern af þelm vegum, sem fram eru teknlr 1 eft- lrfylgjandl töluliCum, nefnilega: 1. —AC búa & landinu og yrkja þaC aC minsta kosti I sex mánuCi á hverju árl 1 þrjú ár. 2. —Ef faCir (eCa móClr, eí faCirlnn er látlnn) einhverrar persónu, sem heflr rétt tll aC skrifa sig fyrir heimilisréttarlandi, býr f bújörC 1 nágrennl viö landiG, sem þvllik persóna heflr skrifaC sig fyrlr sem heimillsréttar- landi, þá getur persónan fuilnægt fyrlrmælum laganna, aS þvl er ábúC á landlnu snertlr &Cur en afsalsbréf er veitt fyrir því, á þann hátt aS hafa helmiH hjá föSur sinum eSa mðSur. 3. —Ef landnemi heflr íengiS afsalsbréf fyrir fyrri heimilisréttar-bújörO sinnl eSa skírteini fyrir aS afsalshréfiS verSí geflS út, er sé undirritaS 1 samræml viS fyrirmæli Dominlon laganna, og heflr skrifaS sig fyrir slSarl heimilisréttar-búJörS, þá getur hann fullnægt fyrirmælum laganna, aB því er snertir ábúB á landinu (siSarl heimilisréttar-bújörBInini) áBur en afsals- bréf sé geflS út, á þann h&tt aS búa & fyrri heimilisréttar-jörSinni, ef slSarí helmillsréttar-JörSln er I n&nd vlB fyrri heimilisréttar-JörSIna. 4. —Ef landneminn býr aS staSaldrl & bújörS, sem hann heflr keypt, tekiS I eríSir o. s. frv.) 1 nánd viS heimllisréttarland þaS, er hann hefir skrifaS sig fyrir, þá getur hann fullnægt íyrirmælum laganna, aS þvl er ábúS & helmilisréttar-JörSlnnl snertlr, á> þann h&tt aS búa & téSri eignar- jörS sinnl (keyptu landi o. s. frv.). _ KEIÐM UM EIGNARBRÉF. ættl aB vera gerS strax eftir aS þrjú árin eru liBIn, annaS hvort hjá næstá umboSsmanni eSa hjá Inspector, sem sendur er tll þess aS skoSa hvaS & landinu heflr veriS unniS. Sex m&nuSum &Sur verSur maSur þð aS hafa kunngert Dominion lands umboSsmanninum I Otttawa þaS, aS hann ætll sér aS biSJa um eignarréttlnn. LEIDBEIMNGAR. Nýkomnir lnnfiytjendur f& á innflytjenda-skrifstofunnl f Winnlpeg, og á öllum Domlnion landskrifstofum innan Manjtoba, Saskatchewan og Alberta, leiSbeiningar um þaS hvar lönd eru ðtekin, og allir, sem & þessum skrlf- stofum vinna velta innflytjendum, kostnaSarlaust, leiBbelnlngar og hj&lp tll þess aS n& I lönd sem þeim eru geSfeld; enn fremur allar upplýsingar vlfir vlkjandl timbur, koia og náma lögum. Allar sllkar regiugerCir geta þeir fengiC þar geflns; elnnig geta ir enn fengiC reglugerClna um stjðrnarlöhd innan J&mbrautarbeltlsins 1 British Columbia. meS þvl aS snúa sér bréflega til ritara innanriklsdelldarinnar í Ottawa, lnnflytJenda-umboSsmannslns I Wlnnlpeg, eBa til einhverra af Ðomlnlon lands umboBsmönnunum I Manf- toba, Saskatchewan og Alberta. þ W. W. CORY, Deputy Minlster of the Interior. Auglýsing. ■ Ef þér þurfið a8 senda peninga til ís- lands, Bandaríkjanna eða til einhverra staða innan Canada þá notið Dominion Ex- press Company’s Money Orders, útlendar ávísanir eða póstsendingar. LÁG IÐGJÖLD. Aðal skrifstofa 482 Main St., Winnipeg. Skrifstofur víðsvegar um borgina, og öllum borgum og þorpum víðsvegar um landið meðfram Can. Pac. járnbrautinni. PLUMBING, hitalofts- og vatnshitun. The C. C. Young Co. 71 NENA ST. ’Phone 3669. Ábyrgð tekin á að verkið sé vel af hendi leyst. Sárar brjðstvörtur. Þetta má lækna með því aö bera á Chamberlain’s Salve jafn- skjótt og barniS hefir sogiS í hvert skifti. Þerra skal þaS síSan af meS mjúkr.m klút áSur en barniS ctur L'"‘- brjóst. Margar æfSa ’’ rutiarkonur hafa notaS þetia salve meS bezta árangri. ivbsth- :';c. askjan. Selt hiá ö’ f—1 I- BAGLE• FWSH SELF FILLING F0UNTAIN PEN. The Simplest—Surett—Safest— | Handieat — and only Perfect Silf-filling Pen. No glass filler —no ink to spiil—no cloggine or shaking. You simply preM the button (m in the picture) and the pen fiila in a “flash.” Writea the instant if touches the paper Flash N0.25 with 14 karat aolid eold pen point — finest vulcanized rubber and fully guaranteed. SoU by Stationers and Other Storea Aak YOUR DEALER. If he doeen’t aell you the Eagle k‘FLASH” Fountain Penathen send the retail price direct to us. Each pen absolutely guar- anteed. Eagle Pencil Co. Manufactuters w 7 Broa lway, New York PRESS

x

Lögberg

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.