Lögberg - 31.05.1906, Blaðsíða 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. MAÍ 1906
Jaröskjálftarnir.
Breskur
Hiö íslenzka B^kmentafélag.
Hið íslenzka Bókmentaf.lag í
Kaupmannahöfn hefir sent Lögb.
eftirfylgjandi til birtingar:
ASalfundur í deild hins íslenzka
Bókmentafélags í Kaupmanna-
var haldinn laugardaginn 21. Apr-
íl 1906.
Forseti deildarinnar, prófessor
Þ'orvaldur Thoroddsen, mintist
fyrst hins látna vemdara félags-
ins, H. Hát. Kristjáns konungs 9.,
°g gaf yfirlit yfir störf félagsins á
rikisárum hans. Gat hann þess, að
H. Hát. Friðrik konungur 8. hefði
látið tilkynna sér, að hann tæki að
sér verndun félagsins framvegis.
Fors. skj’rði því næst frá gerð-
um félagsins á umliðna árinu.
Gat hann um að jþessar bækur
befðu verið gefnar út:
x. Diplomatarium Islandicum,
.VII. bd., 3. heft.
2. B. Benediktsson, Sýslupxanna
æfir, III. bd., 1. hefti.
3. Finnur Jónson, Bókmenta-
saga íslendinga, 2. hefti,
4. Skírnir 1905. (4 hefti).
5. Alþýðurit Bókmentafélags-
ins, 1. bók.
4 Hann gaf því næst skýrslu um
fjárhag deildarinnar, og höfðu árs
tekjur verið 3,668 kr. 82 au, og út-
gjöldin 2,768. kr. 37 au. Eign
deildarinnar við árslok 1905 var varir við að jarðaröxullinn
22,104 kr. 78 au. — Reikningarn-
ir voru samþyktir í einu hljóði.
Þá gat forseti um rittilboð og {
en eyðilagðist siðar af eldinum. 1 enda þótt samþjóðamenn eigi leik
Prófessor Milne, sem er heims- saman.
bókaútgáfu framvegis. Urðu
nokkrar um ræður um útgáfu
„Skírnis", og var samþykt svo
hljóðandi tillaga frá hr. Gís.la
Sveinssyni:
„Fundurinn lýsir yfir því, að
liann telur það óheppilegt og eigi
samkvæmt tilgangi Bókmentafé-
lagsins að nota „Skirni“„ timarit j jarðöxulsins,
ísindamaSur scgir álit
um pá.
Nafnfrægur brezkur vísinda-
maður, prófessor Milne í New-
port, sem sérstaklega hefir lagt sig
eftir að rannsaka og athuga jarð-
skjálfta víðsvegar um heim,skýrði
nýlega ýmsum fréttariturum
merkra b.laða á Englandi frá áliti
sínu á hinum minnistæða jarð-
skjálfta í San Francisco.
„Þeir sem geta skorið úr þessu
máli,“ segir prófessor Milne, „eru
stjörnufræðingarnir, því að mjög
alment lita vísindamenn og jarð-
fræðingar svo á, að jarðskjálft-
arnir eigi rót sína að rekja til
þess að jörðin eigi erfitt með að
snúast með hæfilegri nákvæmni
um öxul sinn. *
Svo vill oftlega til að jarðhnött-
urinn víkst lítið eitt út af braut
sinni, og það að hann færist yfir
á sporið aftur, — ef svo mætti að
orði kveða — veldur miklum
spenningi umhverfis miðpunkt
jarðarinnar. Svo mikið er talið
að kveði að honum, að jarðskorp-
an gengur í öldur og springur
stundum í sundur. Til þess að fá ari
að vita orsökina til þessarar nýju
byltingar verður því að snúa sér til
stjörnufræðinganna, og fá að vita
hjá þeim, hvort þeir hafi orðið
SBk hafi
breytt stöðu sinni til pólstjörn-
unnar í næstliðnum mánuði.“
Þegar fréttaritarinn spurði pró-
rannsakari,
Japönsku drengirnir eru eigi að
frægur jarðskjálíta
hefir og gefið aðra skýringu á! síður fjarska hugfangnir af öllu
þessum hörmulega náttúruvið-1 sem til hernaðar heyrir, og her-
burði, þá sem sé, að' honum hafi ' frægðin vakir fyrir þeim frá barn-
getað valdið rifa í jörðinni, fram æsku, sem hið ákjósanlegasta
komin þegar yfirborðið klofnaði, hnoss, er hægt sé að öðlast. —
eða að sú væri orsökin að hæð- j Laga þeir leiki sina eftir hersið-
irnar væru á stööugri ferð niður um, og þar á meðal snjókastið.
til sjávar. Hæðirnar lækki smátt Þeir skifta liöi sínu í tvo flokka.
og smátt og efnið úr þeim skolist Foringjar eru skipaðir yfir báða
niður til sjávar og hlaðist á mar-
arbotninn með fram ströndunum,
sem bæði þvknar og þyngist við
það, en jarðskorpan á hæðunum
smáþynnist og léttist. Það er að
segja sjávarbotni, er öll þessi lög
liafa hlaðist á verður eðlilegt að
síga, en hæðunum að lyftast upp;
af því gæti komið hreyfing á yfir-
borðið.
------o------
I fapan um vetrartímann.
Það mun vera ætlan eigi all-
fárra, bæði Evrópu og Ameríku-
búa, að heitt loftslag sé í Japan
bæði sumar og vetur. Svo er þó
eigi. í mörgum héröðum landsins
er vetrartíminn alls ekkert mild-
en í Canada norðanverðri.
Japanar klæðast dýraskinnum
vetrum eigi síður en þær þjóðir,
sem búa undir meginlands lofts-
lagi norðan til í tempruðu beltun-
um. Sérkennilegt fyrir þá er það,
hins íslenzka Bókmentafélags, fyr-
ir trúarbragða eða andatrúar-mál-
gagn.“
Þá fóru fram nokkrar nefndar-
kosningar og að því loknu var
kosin stjórn. Hlutu kosningu:
Forseti: Þorvaldur próf. Thor-
oddsen, endurkosinn.
fessorinn, hvað hann áliti um það,
livort samband mundi vera milli
jarðskjálftanna á ítalíu og Cali-
forníu svaraði hann:
„Það er á einkis manns vitund
eða valdi að gefa ákveðið svar um
þetta efni. En byggi menn á hug-
| mynd minni, um stefnubreyting
má að sjálfsögðu
vænta þess, að jarðskorpan bogni
og bresti víðar en á einum stað.—•
Á þann hátt er ekkert því til fyr-
irstöðu að jarðskjálftarnir á ítalíu
og Californíu séu framkomnir af
einni og sömu orsök, þeirri sem
sé að jörðin hafi breytt stöðu sinni
eins og eg drap á áður og um leið
Gjaldkeri: Gísli læknir Brynj- og hún rétti sig aftur hafi hreyf-
ólfsson, endurkosinn.
Skrifari: Sigfús Blöndal, að-
stoðarmaður við konunglega bóka-
safnið.
Bókavörður: Matthías S. Þórð-
arson, stud. mag., endurkosinn.
1 varastjórn voru kosnir:
Varafors.: Bogi Th. Melsteð,
mag. art., endurkosinn.
Varagjaldk.: Þórarinn E. Tul-
inius, stórkaupmaður, endurk.
Varaskrif.: Stefán Stefánsson,
stud. jur.
Varabókav.: Vigfús Einarsson,
stud. jur,
Endurskoðunarmenn voru end-
ingin komið á yfirborðið.“
Jarðskjálftaritinn (SeismografJ
heima hjá Milne, sýndi þegar í
stað hreyfinguna. „Eg sá strax,“
mælti prófessorinn, „að áköf
hreyfing hafði orðið einhvers
staðar á yfirborði jarðarinnar og
eftir fáar mínútur hafði eg með
útreikningi getað fundið,að hreyf-
ingin hlaut að hafa orðið einhver-
staðar vestast i Bandríkjunum
eða norðan til á Indlandi. En þeg-
ar skeytin komu frá öðrum sams-
konar stöðvum þar, sem jarð-
skjálfta athuganir voru gerðar. sá
eg skjótt að San Francisco var
staðurinn. Mér duldist heldur ekki
flokkana og halda þeir á fánum.
Kennarar barnanna eru oftast
dómendur leiksins. Þegar einhver
drengurinn hefir verið hittur af ó-
vinakúlunni, veröur hann óvígur
og er skyldur að ganga úr leikn-
um. Telja sveinarnir hann fall-
inn. Nái annar hvor flokkurinn
fána hins, er sá hópurinn, sem
merkið misti þegar skyldugur að
gefast upp og teljast sigraður.
Skautaferðir eru tiðkaðar í
Japan og þegar ísadrög eru og
skautahringir eru tilbúnir í bæj-
unum eins og tíðkað er á meöal
vesturlandabúa.
Uppáhalds skemtan Japana bæði
yngri cg eldri eru flugdrekaleik’
scm telja má þjóðleik þeifra
vetrum. Hefst sú skemtan oftasr
í kringum nýársleytið, og síðan
a 1872 hefir nýársdagur borið u >p á
sama dag hjá þeim og oss. Heit.r
s> c’agur á Japanamáli Shogatsu.
Vellir allir umhverfis bo-gn og
bæi eru um þann tíma vetrar,
þaktir af fólki er þyrpast þar
sar.; n. til að skemt i sér við leik
að þeir bera gjarnan, það sem
aðrar þjóðir mundu kalla sólhlíf, ■ f.( > na, og valla sér til so>ai fyrir
á kuldatímanum, til að skýla sér. flugdreka mergðinni í loftinu.
með fyrir vindi. Hlíf sú er svip- j Sumir þeirra eru gríðarlegastór-
uðust regnhlíf en er úr pappir
ir. Margir fimm feta langir,og svo
, , , , . , átaksharðir í vindi að tveir menn
sem þaninn er a almur ur bamb-! ^ fuk j fangi með að hal(la
usvrð og hæfilega langt skaft a tauginni _ Drekar
til að halda um. ^ J úr pappir og þandir út á bambus-
Má sjá japanska „gentlemenfL j viðarspelkur. Þeir eru málaðir
lágum gangstöngum ! fa8urle&a með ýmsum myndum,
, ‘ af sögulegum viðburöum og or-
11
gangandi á
(stiltsj, til að forðast að stíga^ * j ugtum> og eigi sjaldan meö mynd-
snjóinn, halda þessum pappirs ^ um jóöhctja og afbragðsmanna
hlífski.ldi yfir konum sínum, 'er landsins.
hjónin ganga út sér til skemtunar | Mest þykir þó koma til flug-
þegar snjór er á
gengur sömuleiðis á gangstöng-
um, og mundi mörgum, er sæi
jörð. Konan drekaatsins. Stórir flugdrekar sex
fe* á hvern veg eru þá eingöngu
notaðir.
urkosnir þeir cand. mag. Þorkell | eftir til\ ísan vélar ^iinnar að jarð-
Þorkelsson og stud. med. Sigurð- j skjálftinn hafði orðið miklu voða-
ur Jónsson. : jegri en jggg.-'
M|lne telur ennfremur miðhluta
Californíu aðalstöð eldsumbrota
Var þá eftir ósk eins félags-
manns rætt nokkuð um framtið
deildarinnar framvegis, einkum og jarðskjálfta í Norður-Ameríku,
um það, hvort heppilegt væri eða Segir hann svo, að vart verði þar
ekki að flytja hana heim og sam- j við hér um bil tuttugu jarð-
eina hana við Revkjavíkurdeild-1 skjálfta árlega að jafnaði.—Næst
ina. Varð sú niðurstaðan, að sett | niesti jarðskjálftinn hér á undan
var nefnd til að íhuga fyrirkomu- j var sá sem skeði 1868. Þá snerist
lag og stefnu félagsins á komandi j eitt hús í San Francisco alveg í
tíð.
j kring af kipp*num og öldugang-
Heiðursfélagar voru, eftir uppá- j inum i jarðskorpunni. — Eftír
stungu stjórnarinnar, kosnir þeir j þann viðburð fékk maður nokkur
Eiríkur Magnússon, bd<avörður í
Cambridge og séra Valdemar
Briem, prófastur á stóra-Núpi.
Að lokum voru 4 nýir félagar
teknir i*n. ■ _ ( ,
-------0------
•inkaleyfi á „að tryggja hús fyr-
ir jarðskjálftum." — Eitt stórt og
mikið gistihús, sem bygt var í
jarðskjálftaborginni eftir slíkrí
fyrirsögn, virífist og að hafa stað-
ist alla kippina, sem komu þar nú,
hefðarfólkið á tréfótum með papp-
írskórónuna í fyrsta sinn stökkva
bros af vör.
Íbúðarhúsin i Japan eru flest
lág og smá. Má vera, að þar eð
Japanir eru flestir smáir vexti,
þyki þeim óþarfi að hafa hús sín
mjög há undir loft. Oft eru það
þrephús að eins átta fet á hæð. í
norðausturhluta landsins ber það
Við suma þeirra er fest
hvalbeins hljóðpípa sem hvín í
geysi hátt, í hvert sinn ‘ sem
skyndileg hreyfing kemur á drek-
ann upp á við.
Sérstaklega mikið yndi er mó-
leitu hergjörnu þjóðinni að þessu
ati, þegar hnífsblað er fest fram-
an á drekana, og þeir látnir —
svifa saman með þeim vopnum.
Þá er sigurinn sá, að geta .látið
drekann hitta taug hins með hnífs-
blaðinu og skera hana sundur svo
slyppi drekinn þeytist stjórnlaus
oft við að svo miklir snjoar koma, flt j loftið
að þessi lágreistu hús fara alveg í j Japanskir drengir temja sér
kaf, og ibúarnir hafa nóg að gera, mjög að ganga á gangstöngum
eftir miklar snjóanætur, að grafa einkum á vetrum, til þess aö
sleppa við að stíga í kaldan snjó-
inn, -og eru þeir taldir að vera
slingari í þeirri list en nokkur
ðnnur þjóð. Gangstangir þeirra
eru margra feta háar og búnar til
úr bambusviði .
Á seinni árum hafa Japanar
farið að æfa knattleika svo sem
„basebal.l“ og ýmsa fleiri, og
kváðu leika þann' leik af miklu
kappi.
Á'msar fleiri skemtanir og leika
æfa Japanaf og eru þeir hvatir og
fimir og knáir eftir vexti, og
fylgnir sér að hverju, sem þeir
ganga. Góðgjarnir og drenglund-
aðir flestum þjóðum fremur.
sig upp úr kofunum og komast
upp úr dyngjunni.
Venjulega byrjar þar að snjóa
í Janúarmánuði. Þá hefjast vetr-
ar.leikir Japana. Fyrir unglingana
er snjólcastið aðalleikurinn.—Jap-
önsku drengirnir eru einstaklega
geðprúðir og friðelskandi sin á
milli. Eins dæmi kvað það vera,
að þeim lendi saman, í ruddaleg-
um, ofsafullum skæringum, sem
mikill blettur er á fimleikatilraun-
um og kappleikum vesturlanda-
búa, og æskumanna þjóða þeirfa,
W, Meech,
339 Elgin Ave,
J. V. Thorlakson.
662 Langside 9t-
The WINNIPEG DRAY CO.
FLYTJA HÚSBÚNAÐ OG PIANO’S.
Baggage Transfer, — Verzla með alls konar ELDIVIÐ sagaðan
og ósagaðan.
Horninu á ARTHUR & NOTRE DAME.
MEECH & THOI^LAKSON
---EIGENDUR.--
'Phone 4353, - WINNIPEG,
“EIMREIÐIN”
Fjölbreyttasta og skemtllegasta
tímarititS á Islenzku. Ritgerðir, sög-
ur, kvæSi myndir. VerS 40c. hvert
heftl. Fæst hjá H. S. Bardal og S.
Bergmann.
The Northern Bank.
Utibúdeildin á horninu á Nena
St. og William Ave.
Rentur borgaðar af innlögum. Ávísanir
gefnar á Islandsbanka og víðsvegar um
heim
HÖFUÐSTÖLL $2,000,000.
Aðalskrifstofa í Winnipeg,
Sparisjóðsdeildin opin á laugardags
kvöldum frá kt, 7—9. £
TME CAVVDIVN BANK
OE COMMERCE.
6 horainu á Ross og Isabcl
Höfuðstóll: $10,000,000.
Varasjóður: $4,500,000.
I SPARIS J ÓÐSDEILDIN
Innlög $1.09 og far yflr. Rentur
lagöar við höfuðst. á sex mán. fresti.
Víxlar fást á Englandsbanka,
sem eru borganiegir á fslandi.
AÐALSKRIFSTOFA f TOKONTO.
m
Bankastjóri I Winnlpeg er
Thos. S, Strathairn.
TI1E iDOMIINION BANK.
á horninu á Notre Dame og Nena St.
Alls konar bankastörf af hendi
leyst.
_ Á visanir seldar á banka á íslandi, Dan-
mörku og í öðrum löndum Norðurálfunn-
ar.
goodall
— LJÓSMYNDARI —
aö
616kí Main st. Cor. Logan ave.
Hýr fæst alt sem þarf til þess aö
bua til Ijósmyndir, mynda
gnlistáss og myndarammar.
ORKAR
MORRIS PIANO
Tönninn ....
Sv, Srí;,oS;s..»*'»««»«
Og tilflnningin er fram-
seld með gCbum'í}™™' • Þau eru
um öákveðinn tfma,
rum og ábyrgst
það setti að vera s . ,
vera á hverju helmili.
S- Þ. BARROCLOUGH & co.,
228 Portage ave., - Winnlpeg.
Orr.
[ Sparisjóösdeildin.
Sparisjöðsdeiidin tekur við innlög-
um, frá $1.00 að upphæð og þar yflr.
Rentur borgaðar tvisvar á ári, 1 Júnl
og Desember.
L
Imperial Bank ofCanada
C Höfuðstóll (subscribed) $4,000,000.
Höfuðstóll (borgaður upp) $3,900,000.
Varasjóður - $3,900,000.
Shea
J. C. Orr, Æ CO.
Plutnbing & Heating.
625 William Ave
; Elione 82. Res. 8788.
Algengar rentur borgaðar af öllum
innlögum. Avísanir seldar á bank-
ana á íslandl, útborganiegar I krön.
Útibö f Winnipeg eru:
Aðalskrlfstofan á horninu á Maln st.
og Bannatyne Ave.
JI. G. LESLIE, bankastj.
Norðurbæjar-deiidin, á horninu á
Main st. og Selkirk ave.
P, JARYTS, bankastj.
Df. ffl. HALLDOBSSON,
P.ARK RIVER. N. D.
Er að hitta á hverjum miðvikudegi
f Grafton, N.D., frá kl. 6—6 e.m.
Thos. H. Johnson,
íslenzkur lögfræðingur og mála-
færslumaður.
Skrifstofa: Room 33 Canada Life
Block, suðaustur horni Portage
avenue og Main st.
UtanáskrifG—p. o. Box 1364.
e efön: 423. Winnipeg, Man.
H. M. Hannesson,
íslenzkur lögfræðingur og máJa-
færslumaður. Skrifstofa:
ROOM 412 McINTYRE Block
Telephone 4414-

— þvl að —
Eddu’sBggglngapapplr
úeldur húsunnm heitum; og varnar kulda.
um og verðskrá, til
Skrífið eftir sýnishorn-
TEES & PERSSE, Lip.
áoEXTS, 1VINNIPEG.
[Stærsta Skandinavaverzlunin í Canada.
Vér óskum eftir viðskiftum
matartegundum. t. d.: norsk
ur, prímostur, Cjautaborgar-bjúgu, gamalostur, rauö-sagó, kartöflumjöl og margskon*
ar grocerie-vörur "
tum yðar. Heildsala rog smásala á innfluttum, lostætum
KKKogKKKK spiksíld, ansjósur, sardínur, fiskboll-
The GUSTAFSON-JONES Co. Limited,
325 Logan Ave. 325
Brúkuð löt.
Agæt brúku?5 föt af beztu teg-
und fást ætíö hjá
Mrs. Shaw,
479 Notre Bame ave., Winnipeg'
PÁLL M. CLEMENS
b y S g i n g a m e i st a ri.
Baker Block, 468 Main St.
WINNIPEG Phone 4887 3
i