Lögberg - 14.05.1908, Blaðsíða 1

*ÉR viljum koma oss í kynni viS lesendur
þessa blaðs. Vel má vera, að þetta sé í
fyrsta sinn, sem þér heyrið oss nefnda, en
oss langar að kynnast yður nánar. Vér höfum
þenna stað næsta ár, lesið hann. Þetta er bænda-
félag. Sendið oss eina vagnhleðslu korns og vér
munum útvega yður hæsta verð, og taka að eins i
cent á bush. í ómakslaun, Sendið korn yðar til
Tlie (irain (Jnmers (íruin Company, Lltl.
WINSIPEG, MAN.
D. EJAdams Coal Co.
KOL og VIÐUR
Vér seljum kol, og við í smákaupum frá
5 kolabyrgjum í bænum.
Skrifstofa: [224 BANNATYNE AVE.
WINNIPEG.
21. AR.
Winnipe, Man., Fimtudainn, 14. Maí 1908.
NR. 20
Fréttir.
í neöri deild brezka þingsins
hefir nýlega verið samþykt þings-
ályktunartillaga um, að aftaka
skuli alla sölu á opium í Honkong,
Ceylon og öírurn brezkum lendum
þar eystra.
Root utanrikisráðgjafi Banda-
rikjanna og Takahira, sendiherra
Japana í Washington, hafa skrifaS
undir sáttmálagerS svofelda, at5
nærri því öll deilumál, sem upp
kunna að koma me8 ríkjunum,
skuli lögö undir úrskurð geröar-
dómsins í Haag. Bandamenn hafa
fleiri slíka samninga viö ýms
Norðurálfuríkin.
Aukakosningar fóru fram 5. þá
í Wolverhamton á Englandi. Það
héraö hefir um langan tima sent
liberala á þing og svo varð og í
þetta sinn. Mr. G. R. Thorne var
kjörinn með 8 atkvæðum fram yf-
ir gagnsækjanda sinn, Mr. L- S.
Amery.
í vor 7. Maí voru liöin sextíu ár
frá því Franz Jósef Austurríkis-
keisari tók viö völdum. Hann er
nú elztur allra þjóöhöföingja í
Noröurálfunni, liðlega áttræöur.
Um hans daga hefir ríkiö oröiö
fyrir mörgu skakkafalli og oft leg-
iö við innanlands uppreistum.
Valda því hve ólíkir þjóöflokkar
búa í löndum hans. Jósef keisari
hefir verið vinsæll af þegnum sin-
um og það talð eingöngu vinsæld-
um hans aö þakka, að rikishlutarn-
ir hafa hangt saman. Á 60 ára
ríkisstjórnar afmæli hans um dag-
inn komu margir þjóöhöföingjar,
þar á meðal Þýzkalandskeisari, til
Vínarborgar aö árna honum heilla.
IÞá um daginn, drifu aö honum
hamingjuóskir hvaöanæva.
Manúel Portúgalskonungur setti
þingiö í fyrri viku. í hásætisræöu
sinni réö konungurinn til að
stjórnarskráin yröi endurskoöuö
og ný kosningalög gefin út. Sömu-
leiöis réöi hann til aö fara varlega
í sakirnar meö fjárveitingar og aö
koma yfirleitt betra skipulagi á
fjárháginn.
Bandaríkjaflotinn er nú kominn
til San Francisco og liggur þar.
Engu skipanna haföi hlekst minstu
vitund á alla leiöina frá Hampton
Road suður um Ameriku til San
Francisco. Þykir þaö dæmafátt í
sögunni. Canadastjórn haföi boö-
iö flotanum aö koma til Vancouv-
er og Victoria og Bandamenn
þakkað boöiö, en hafa ekki tíma til
aö koma þar við. Flotinn þarf aö
vera kominn til Japan í tæka tíö.
Asquith forsætisráöherra Breta
lagði fram fjárlögin í þinginu á
fimtudaginn var. Þaö er i fyrsta
sinni um langan tíma sem forsætis
ráögjafi gerir þaö. En svo stóö á
aö Asquith var áöur fjármálaráö-
gjafi og haföi þáAindirbúið lögin
og þvi vildi hann sjákfur flytja
fjármálaræðuna. Þrátt fyrir þaö
þó að dofnað hafi yfir allri verzl-
un og viöskiftum siöastliöiö ár, þá
höföu Bretar samt nær 24 miljónir
dollara í tekjuafgang 1907—1908.
Þessum tekjuafgang var mest-
megnis variö til að grynna á ríkis-
skuldunum, þær lækkaðar um 90
milj. dollara. Næsta ár er ráðgert
að koma þeim enn niöur um 75
fnilj. Á fjárlögunum er gert ráð
fyrir a'ö veita öldruöu fólki og fá-
tæku ellistyrk. Hann eiga allir aö
fá, sem eru yfir 70 ára og hafa
minna en $2.50 á viku. Styrkur-
inn er $1.25 fyrir einhleypa en
$1.80 handa hjónum. Sykurtollinn
á aö lækka um 3 shillings á hverj-
um 100 pundum. Áfengistollurinn
varö minni síöastliöiö ár en að
undanförnu. Það munaöi eitthvað
$151,000.
Winston Churchill verka- og
verzlunarmálarjáðgjafi í Asquith-
ráðaneytinu, sem féll viö kosning-
arnar í Manchester um daginn,
hefir verið kjörinn ‘þingmaöur fyr-
ir Dundee á Skotlandi meö nær
3,000 atkv. meiri hluta.
svo sem Hull, Dundee 0g Aber-
deen, tóku upp þykkjuna og ráku
6,000 vinnumenn frá verki, og
þykir líklegt aö enn fleiri fari að
|dæmi þeirra, og kann svo aö fara
[aö 70 Þús. eö'a jafnvel 250 þúsund-
[ir verkamanna verði atvinnulausir,
ef eigi tekst aö jafna deiluna skjót-
lega, en það er ætlaö hinum nýja
verzlunar- og verkmálaráögjafa
Winston Chruchill .
Með fram brautum C. N. R. fé-
lagsins er sagt að hveitisáning sé
nú alveg lokiö. Eftir því sem
vikuskýrsla félagsins skýrir frá,
þá er enn meira land tekið til rækt-
unar í vor en aö undanförnu.
Sumstaöar jafnvel helmingi meira.
Víöa kvaö hveitiö vera komiö upp
og hafast vel viö.
Enn þá er ekki afráðið hvar
berklaveikishælíö hér í Manitoba
eigi aö standa. í vikunni sem leiö
fóru nokkrir menn aö skoöa staö
út hjá Queens Valley og leizt all-
vel á sig þar. Samt er ekkert
fullgert í 'því máli enn.
Skrásetningardagar
í Winnipeg eru 26.,
27. og 28. Maí.
Munið eftir að koma
nafninu yðar á kjör-
LiíL____________________i
Um undanfarin ár hafa meir en
1,000,000 innflytjendur komiö til
Bandaríkjanna frá Evrópu á ári
hverju. í ár hefir dregiö svo úr
þeim mikla straum, aö tæpur þriðj
ungur þeirrar tölu er þangað
væntanlegur. Þau félög, sem hafa
gert sér aö atvinnu aö flytja þann
mikla sæg um Atlanzhaf, frá Norö
urálfulöndum til New York, sjá
sér búið fjártjón við þá miklu
rýrnun fólksflutninganna og hafa
leitað fyrir sér annarsstaöar um
atvinnu. Þrjú þeirra, Holland-
America, Hamburg-America og
North German Lloyd, hafa áform-
að aö láta skip sín koma viö í Hali-
fax í Canada hér eftir, og gera sér
góöar vonir um arð af því, þó að
mikilli samkepni sé aö mæta frá
enskum og canadiskum félögum,
sem hingaö til hafa verið ein um
flutninga fólks til Þessa lands.
San Francisco rís úr rústum
meö miklum hraöa. Síöan hún
hrundi og brann fyrir þrem árum
hafa einstakir menn og félög reist
þar stórhýsi fyrir 117 miljónir
dollara. Flestir þessara manna eru
kaupmenn. Þeir hafa jafnframt
þessu fengið sér vörur á ný, komið
upp vélum í verksmiðjum sínum,
keypt húsgögn og innanhúsmuni í
heimili sín^ og orðið meira aö
segja aö klæöa sig og sína að nýju.,
Þegar jaröskjálftinn varö og
bruninn var tala borgarbúa 500,-
000; en eftir þaö mikla slys fanst
ekki húsnæði í borginni nema fyrir
75,000 manns. Nú eru svo marg-
ir fluttir til borgarinnar aftur, er
þá uröu að hrökkav þaöan, aö í-
búatalan er aö eins 15,000 lægri en
áöur en tjónið varð. Viöskifti og
verzlun hafa lifnaö og aukist aö
sama skapi, og er borgin enn sem
fyr höfuöból viðskifta og verzlun-
ar framkvæmda á Kyrrahafs-
ströndinni.
Til ósamþykkis horfir meö
verkamönnum og vinnuveitendum
í skipasmíða-stöðvum á Englandi.
Vinnuveitendur færöu niður kaup
á nokkrum stööum meir en verka-
mönnum þótti feanngjarnt, og
nokkrar þúsundir þeirra frá verki.
Vinnuveitendur á öörum stööum,
Vilhjálmur prinz, næstelzti son-
ur Gústafs Svíakonungs, giftist 3.
þ. m. rússneskri prinzessu, Maríu
Pálsdóttur. Sú athöfn fór fram í
keisarahöllinni Tsarsko-Selo í Pét-
ursborg, meö þeirri viöhöfn og
prýöi, sem tamt er aö hafa viö slik
tækifæri. Brskupinn í Pétursborg
gaf brúðhjónaefnin saman á rúss-
neska vísu, meö siðum og isere-
moníum grísk-kaiþólsku kirkjunn-
ar, en erkibiskupinn af Uppsölum
pússaöi brúöhjónin á sænskan
móð og sænska tungu. Gústaf kon-
ungur sótti brúökaup sonar síns
og margir höföingjar með honum,
svo og margt stórmenni frá flest-
um konungum Norðurálfunnar. f
þessari ferö fengu Svíar þaö lof-
orö af Rússastjórn aö hún skyldi
ekki setja vígi á Álandseyjum fyr-
ir Finnlándsströnd í Eystrasalti,
en af því ráöi haföi Svium staðið
mikill geigur. Þeir vilja fyrir
hvern mun hafa vináttu viö Rúss-
land, og þykir vænlega horfa ef
tryggur góövildarhugur skyldi tak
ast með ríkjunum meö tengdum
konunganna.
Ur bænum.
ísinn er farið aö leysa af Winni-
pegvatni út frá Rauðárósum, en
er enn fast upp viö land hjá Gimli
og þar norður af.
Þessi íslandsbréf eru á skrif-
stofu Lögbergs: til Mr. J. P.
Bjarnason og til Miss Friöbjargar
Baldvinson, áður á Home St.
Bergur Benediktsson, Myrtle,
Man., kom hér snöggvast eftir
helgina. Hann var á leiö vestur
til Sask. Hann sagöi alt tíöinda-
lítið í sínu bygöarlagi.
Á mánudaginn fóru þau Mr. og
Mrs. J. Hallgrímsson frá Garöar
og Björn Halldórsson suöur aftur
heim til sín. Mrs. Hallgrímsson
hress orðin eftir holdskurðinn.
Mr. og Mrs. O. T. Anderson á
Burnell St. mistu dreng á ööru ári
á mánudaginn var. H(ann (hafölj
veriö aö leika sér á sunnudaginn
viö húsiö og náö í karbolsýru-
flösku og drukkið eitthvaö úr
henni og dó daginn eftir.
Vér1 viljum Ibenda lesjendum
blaðsins á fyrirlestur séra Hans B.
Thorgrímsen, sem auglýstur er á
öörum staö í blaðinu, og mun vera
vel 25 cts. viröi aö hlusta á hann.
Bandalagið vonast eftir aö öll
sæti verði upptekin.
Eitt slysið enn.
Þaö hörmulega slys vildi til
skömmu eftir klukkan sex á þriðju
dagskveldið aö tveir landar uröu
fyrír járnbrautarlest ®á Logan ave.
hér vestur í bæ og beiö annar sam-
stundis bana af, en hinn liggur á
sjúkrahúsinu hættulega meiddur.
Maðurinn sem dó, hét Gísli Björn
Jónsson og bjó á Simcoe stræti, en
hinn, sem slasaðist, heitir Kristinn
Guðmundsson og býr aö 765 Sim-
coe stræti.
Þeir unnu báðir hjá A. Carruth-
ers & Co., húöa kaupmönnum hér
vestur á Logan ave. Þetta kveld
voru þeir nýhættir vinnu og voru
á heimleið austur Logan ave., en
þar liggur járnbrautarspor yfir
þvera götuna á einum staö. Þegar
þeir komu þangað var flutnings-
lest aö fara aftur á bak noröur yf-
ir götuna. Þaö er ekki ljóst, hvort
mennirnir sáú hana eöa aö þeir
ætluöu sér aö hlaupa yfir sporiö
áöur en hún kæmi. Þeir urðu of
seinir og kom vagninn á þá áður
en varði. Gisli varö undir lestinni
og drógst undir henni yfir þvert
strætiö áöur en hún stansaöi. Þeg:
ar aö var komið var hann allur
brotinn og hræðilega útleikinn svo
aö hann hefir sjálfsagt dáiö strax.
Kristinn haföi veriö kominn litið
eitt lengra og fleygöi því vagninn
honum frá út á götuna. Sjúkra-
vagninn kom aö eftir stutta stund
og flutti hann á almenna sjúkra-
húsiö. Hann hefir sár í hnakka,
og hefir rifbrotnaö og haldiö aö
hann hafi kostast innvortis. Á
miðvikudagsmorgun var hann að
sögn heldur skárri.
Gísli sálugi var tvíkvæntur og
lætur eftir sig ekkju' og eitt barn
og börn af fyrra hjónabandi. Hann
var 48 ára gamall.
\ ilhjálmur Stefánsson og Dr. um. Helmingur hlutabréfanna er
Anderson, félagi hans, lögöu á þegar seldur. Sveinn Brynjólfs-
staö frá Athabasca Landing niöur son er stærstur íslenzkur hluthafi
eftir fljótum þ. 6. þ. m. i félaginu og í stjórn þess. Annar
-------- helzti maöurinn er Alsip stórkaup-
Hjörtur Lárusson frá Minnea- maöur. Þeir gera sér hinar glæsi-
polis kom hingað eftir helgina legustu vonir um aö fyrirtæki þetta
meö Minneapolis Symphony Or- muni borga sig vel, enda má það
chestra. Hann er einn í þeim sjálfsagt, því lóðin er aö eins
flokk. Hingaö til Winnipeg hefir fjögra mínútna gang frá tveim
hann ekki komiö í sex ár, en á hér fjölförnustu strætum bæjarins og
marga góða vini og kunningja frá þessi íbúöarhýsi jafnan reynst
gamalli tíö, er hann átti hér heim- gróöafyrirtæki til þessa.
ili. Hann var meö þeim fyrstu er __________
gekkst fyrir því aö komið væri á Eins og íslenzkum Goodtempl-
fót lúðraflokk meðal Islendinga í urum hér í bæ er kunnugt, hefir
Winnipeg. j stúkan Skuld haft ritaö vikublaö
---------- (um langa tíö. Á síðastliðnum árs-
fjóröungi haföi sex manna nefnd
blaðið meö höndum, og gafst vel,
en nú hefir sú breyting verið gerö,
aö þennan ársfjóröung sem nú er
að byrja, hafa 12 inanns blaöið,
sitt fundarkveldið hver. Þessir eru
mennirnir, og mánaðardagarnir
aftan viö nöfn þeirra:
A. J. Johnson, 13. Maí.
Gunnl. Jóhannsson, 20. Maí.
j C. B. Julius, 27. Maí.
R. Th. Newland, 3. Júní.
Guöjón Johnson, 10. Júní.
H kveld (fimtud.) halda liber-
alar í vestur Winnipeg undir-
búnings fund í samkomusal
Gooð Templara á horni Sar-
gent og McGee St. Fundur-
inn byrjar kl. 8. Hver ein-
asti liberal í kjördæminu ætti
þar að vera svo að sem mest
fjölmenni verði.
H. S. Bardal, 1. Júlí.
Carolina Dalmann, 8. Júlí.
Helgi Johnson, 15. Júlí.
Guöm. Bjamason, 22. Júlí.
Gunnl. Johnson, 29. Júlí.
Þaö hefir flogiö fyrir aö þau
Baldur og Freyja væru í þann
veginn aö taka saman. Þaö ætti [
að verða nógu óháö og ‘emancip-
erað’, sem út af þeim hjúskap
kemur.
Á sunnudaginn þ. 10. þ. m.
gekk setuliö borgarinnar og sjálf-
boðalið í skrúögöngu til kirkju-
garösins í St. Johns til aö leggja
blóm á leiði hermanna þeirra, sem
féllu í Indíána uppreistinni 1885,
eins og siöur er um þetta leyti ár
hvert. I skrúögöngunni tóku þátt
bæöi ungir og gamlir og var þaö
hið fríöasta liÖ.
Þeir guðfræðiskand. Jóhann
Bjarnason og Runólfur Fjeldsteö
eru báöir komnir hingaö norður,
Jóhann í fyrri viku, en Runólfi^r
á föstudaginn var. Jóhann Bjarna-
son er kjörinn prestur í Nýja Is-
landi, og fer þangað í dag, en Run
ólfur Fjeldsteð fer vestur til Foam
Lake nýlendunnar.
Til sundurþykkju horfir meö G.
T. P. og C. N. R. félögunum út af
stöö þeirri, sem Þau ætla aö reisa
hér í Winnipeg. Stöðin á að kosta
hálfa aöra miljón dollara og var
til ætlast aö Grand Trunk félagið
borgaði tvo þriöju af kostnaöin-
um. Nú vill það félag ekki borga
nema helming kostnaöarins, en C.
N. R. menn segja, að fyr muni
þeir byggja sér stöö annarsstaðar
en aö borga helming . Þar viö sit-
ur nú.
Á laugardaginn kom þriggja
manna sendinefnd frá Ný-lslend-
ingum. 1 nefndinni eru þeir Stef-' Guöjón Hjaltalín, 17. Júní.
án Sigurösson og Bjarni Marteins S. ■ Thorgeirsson, 24. Júní.
son frá Hnausum, og Þ(orbergur'
Fjeldsted, Hecla. Þeir voru send-'
ir af járnbrautarnefndinni og sveit
arstjórninni til þess að fá vissu um
hverja ályktan sambandsstjórnin
tæki um styrkveitingu til framleng Boðiö er öllu fólki utan félags og
ingar Gimlibrautarinnar noröur aö innan aS skrifa í blaöiö, og snúa
íslendingafljóti. Þeir ha'fa sent sér meS fitgeröir sínar til einhvers
skeyti austur til Ottawa en ekki af ritstjórunum sem þaö vill. Und-
getaö fengiö ákveöiö svar enn. ir öllum greinum verður aö vera
Þeir hafa og beðið Sigtr. Jóna's- rétt nafn höf. Sá ritstjóri, sem
son M. P. P. um aö fara austur ef greinar eru sendar til, ræður hvort
ekki fáist ákveðið svar, sem búist hann vil veita heim upptöku, og
er viö aö komi innan skamms. (fer slíkt aö sjálfsögðu eftir efni.
----------i Fólk er hér meö hvatt til að ræða
Á almennum fundi, sem haldinn áhugamál sitt, bindindismáliö, L
var á mánudagskveldiö var, voru Þessu blaði. A. J. J.
þessir menn kosnir til að standa 11
fyrir íslenzku þjóöhátíöarhaldi! Bréf frá Edmonton,
hér í Winipeg.
B. L. Baldwinson,
A. J. Johnson.
Th. Johnson.
T. Thomas.
T. Gillis.
Sigf. Anderson.
Jak. Jþhnston.
Victor Anderson.
P. S. Pálsson. ‘
Fráfarandi nefnd
lagöi
Herra ritstjóri.
I blaöi yðar 30. f. m. las eg
fréttagrein frá Mímir, Sask., er
kallast “Sléttu-eldur.”
Það er átakanlegt■ fyrir þá, sem
veröa fyrir svo miklum skaöa, en
þeir hafa enga aöra en sjálfa\ si!g
að ásaka.
Norður í óbygöum meöal Indí-
fram (ána þar sem grasiö er fjögra feta
skýrslur og reikninga og reyndist hátt, ér það bara álitiö kvenfólks'
fjárhagurinn í bezta lagi. Út-(verk aö verja heimilin fyrir sléttu-
gjöld á áttunda hundrað doll., en eldum.
tekjur átta hundruð. Nefndinnij Þær gera þaö svo sem hér seg-
var þakkað starfið meö því að ;r frá-
fundarmenn stóðu upp. j j>4 eldur er í nánd og svo hvast
~ er að ekki er hægt aö slökkva hann
Sveinn Brynjólfsson bygginga- þar sem hann kemur upp.fær kven
meistari hefir selt lóö sína á horn- j fólkið sér einar tvær fötur af vatni
inu á Carlton og Qu Appelle stræt- Dg rennandi blautar rekkjuvoðir,,
um móti Central Park hlutafélagi p0ka eöa bleyta sjölin sin. Síðan
nymynduöu, sem ætlar að reisa kveykja þær í grasinu skjólsmegin
þar stórhysi mikiö, 120x100 fet, v;g húsin og leggja blautu leppana
fnnmlyft. I byggingu þessari eiga húsmegin viö eldinn svo að hann
að vera eintómar leiguíbúöir, 10 á deyr þar við, en brennur út frá
hverju lofti, meö veggsvölum á húsinu og myndast við það eldj
þeini lilið, sem aö garðinum veit, skeifa og snúa hornin að fliúsiín-
og glersal á þaki uppi. Til bygg- 'lun. Tveir blautir leppar eru svo
ingarinnar á aö vanda eins og mest haföir við þá enda þangað til þeir
má verða og í henni eiga aö vera niætast hinu megin við húsin. Þau
í nýkominni Reykjavík er sagt öll þægindi, sem títt er í beztu standa þá eftir á litlum grasbletti
frá því í ritstjórnargrein um milli-1skrauthýsum þeirrar tegundar.10g sakar ekki. Slökkviö eld meö
landanefndina, að allir islenzku | Höfuöstóll félagsins á aö vera cldi; Það er hægöarleikur.
nefndarmennirnir séu sammála og $200.000 í hundraö dollara hlut-1 c Eymundsson.
aö Lárus Bjarnason sýslumaöur ........ —........ . ...... .............
hafi samiö ritgerð og látiö prenta
um réttarstööu íslands, sem svo
liafi verið lögö þar fram af hálfu
íslendinganna. Enn fremur er
sagt frá því, aö ísl. nefndarmenn-
irnir telji ísland eiga meira hjá
Danmörku en “Statistikt Burean”
segir að Danmörk hafi lagt úr fyr
ir landið. Um þetta liafa þeir
samiö bækling og lagt hann fram.
L.
Fyrir tuttugu árum.
LÖGBERG 0. Maf. 1888.
fe

---5
Á mánudagskvöldiö var Var! realismus. Á milli sögunnar og
haldin samkoma í íslenzku kirkj-; fyrirlestursins söng Einar Sæ-
unni hér í bænum. Einar Hjör- mundsson. Inngangseyrir var
leifsson las upp söguna af Sigurði ; enginn, en frjálsra samskota var
formanni eftir Gest Pálsson; séra I leitað við lok samkomunnar; þau
Jón Bjarnason hélt fyrirlestur um [ uröu $15.
Hafið þér séð nýju hattana brúnu?
Þeir eru nýkomnir. Beint frá
NEW YORK,
■— Dökkbrúni blærinn og flötu böröin gera þá mjög ásjálega.
WHITE MANAHAN, 500 Main St., Winnipeg.
Hljóðfæri, einstök Iög og nótnabækur.
Og alt sem lýtur aö músík. Vér höfum stærsta og bezta úrval af
birgðum í Canada, af þvf tagi, úr aö velja. Verðlisti ókeypis. •
Segiö oss hvaö þér eruö gefinn fyrir.
WHALEY, ROYCE & CO., Ltd., 356 Main St., WlNNiPEG.