Lögberg - 10.12.1908, Blaðsíða 1

TRYGT
TRYGT LÖGLEYFT
IIEYRIÐ BÆSDUR
Talavert marifir barndur hafa keypt hluti í Home Bank,
sem vér söiiðuin yður frá fyrir Bkemstu. Viljið þér ek’. j
IeKiija fé í GOTT OG ÓHULT FYRIRTÆKI, SEM GEF
UR STÓRA RENTU? Skrifeð iltii tnbiiinin
um það.—Gleymið ekki að vér verzlum með korn í va&n*
hleðslum og að þér komist að betri kjörum hjá oss en.
nokkrum öðrum. Skrifeð eftjr upplýsingum til
Thií firain firowers firain Company, Ltd.
WINNIPEG. MAN.
D. E. Adams Coal Co.
KOL og VIÐUR
Vér seljum kol og"viö í smákaupum
5 kolabyrgjum í bænum.
frá
Skrifstofa: 22a; bannatyne ave.
WINNIPEG.
21. ÁR.
WINNIPEG, MAN., Fimtudaginn 10. Desember 1908.
NR. 50
eftir því, sem nýbirtar hagskýrsl-
ur stjórnarinnar segja. Þar er.r
| talin 32,878 fleiri dauðsföll eu
: fæbingar. Ef þessu fer fram, eru
allar horfur á að franska þjóðia
deyi út.
W. SANFORD .EVAN.8,
kosinn borgarstjóri.
I fréttbm frá Kaupmannáliöfn
er skýrt frá hvernig það hafi mátt
verða, að Alberti gat leynt fjár-
svikiwn sínum jafnlengi og raun;
hefir á orðið. Hann hefir loks!
meðgengið að hann hafi átt kunn- j
ingja í Lundúnum er hafi hjálpað j
honum til að halda leyndu falsi á
reikningum við ýms ensk verzlun- j
arfélög, sérstaklega við félagið i
Manchester, sem Alberti verzlaði j
við með smjörið. Það eru tve'.r j
menn, annar í Manchester en hinn
í Lundúnunt, sem sérstaklega
kváðu hafa vertð í vitorði með
Alberti um fjársvikin, en svo kvað
hann og hafa verið að ympra á
því, að embætisbræður sinir sumir
i Christensens ráðaneytinu hafi,
vitað eitthvað um glæpi sína,
ósannað er það enn þá.
og eru þvi enn óeyddir um $36,-
000,000 af þeirri fjárveitingu.
Verkamannaskorti er nú sagt að
eigi þurfi að kvíða, þvi að síðast-
liðiö ár kváðu um 18,000 fleiri
menn hafa fluzt þangað en á brott
fóru. Allmiklar heilbrigðismála-
umbætur hafa verið gerðar jg
manndauði hefir verið iniklu
minni á eiðinu í ár en þar áður.
í bæjunum Panama og Colon
hafa götur verið ræstar og bættar.
Samkomulagið við lýðvejdið Pan-
ama er gott og embættismenn þar
vinveittir þeim, sem fyrir verkin 1
standa og vilja hjálpa til að
greiða fyrir því á ýmsan hátt.
ur gestur á fundum nýja þingsins
í Konstantínópel."
---
Fylkisþingið í Saskatchewan
kemur saman í dag, xo. Desember.
» ■ ■ ' ------------ -
Á mánudaginn var kom sam-
bandsþing Bandarikjanna saman.
Það er enn eigi séð að stórfengi-
leg mál liggi fyrir þessu þingi;
tollmála endurskoðunin verður að
minsta kosti eigi tekin þar til með-
ferðar, svo sem áður hefir verið
frá skýrt.
Mr. S. R. Jónsson,' Mountain,
N. D., kom hér til bæjar á þriðju-
daginn var að leita sér lækninga.
Hann sagði alt gott að frétta að
sunnan. Tíð hefir verið þar hin
ákjósanlegasta í haust; kólnaði 1
fyrri viku eins og hér og fölgaði
ofurlítið.
en
Bæjarkosjiinganiar.
Þessir voru kosnir í bæjarstjórn
hér i Winnipeg á þriðjudaginn var;
Borgarstjóri.
W. Sanford Evans með 5,985 at-
kvæðum; Manning fékk 4.557, en
f Eads 129.
Board of Control.
R. D. Waugh með 4,678 atkvæð-
unt; J. W. Cockburn með 4.540 a.
kv.; A. A. McArthur með 4.464 at-
kv.; J. G- Harvey með 3,593 atk/.
Flest atkvæði næst þeim fjórum,
sem kosnir voru, fékk Latimer ,eða
2,686 atkvæði.
Bœjarfulltrúar.
1. kjördeild: Macdonald með 732
atkv.; Mahoney fékk 504 atkv. og
Connery 63.
2. kjördeild: Cass með 783 at-
kvæðum; Byrnes fékk 643 atkv.
3. kjördeild: McMeans með,
1,799 atkv.; Skúli Hanson fékk;
547 og Carper 497.
4. kjördeild: Milton með 1.00S
atkv.; Árni Eggertsson fékk 911.
5. kjördeild: Willoughby feins árs ,
kjörtimabilj með 883 atkv.; Mo’urj
fékk 343 , Gowler ftveggja ára
kjört.b.J með 883 atkv., Han H1
fékk 392.
6. kjördeild: McLean með 1,188
atkv.; Villeroy fékk 332.
Skólanefndarfulltrúi var kosinn
í þriðju kjördeild. Þar var endur-
kosinn Duncan Sinclair.
Aukalögin öll voru feld. Fleiri
konur greiddu atkvæði við þessar
bæjarstjórnarkosningar rn nokl.ru
sinni fyr. — Bæði islenzku ræjar-
fulltrúaefnin, Árni Eggertss 1 4.
kjördeild og Skúli Hansson í 3. j
kjördeild, féllu; og munu landar
þeirra þó hafa stutt þá með a.t-1
kvæðum sinuin. Atkvæðamunur
þeirra Miltons og Árna var að eins
97 atkv. Skúli fékk næst flest at •
kvæði af þeim, sem um kosningu I
sóttu í þriðju kjördeild.
Kóleran í Rússlandi er að breið
ast út á ný og það meðal efnáðra
fólksins, en áður hefir mest kveð
ið að veikinni meðal fátæklinga.
Lagning Grand Trunk brautar-
innar milli Moncton og Winnipeg
miöar vel áfram, og er nú veriö
við verk á allri þeirri brautar-
lengju og búið að leggja teina á
eitthvað 150 mfilur H þvi svæði.
Kostnaðurinn við brautarlagning-
una er orðinn eitthvað nálægt
fjörutiu miljón dollurum.
Taliö er vist, að sambandsþing-
ið i Ottawa komi saman snemma í
•fiæsta mánuði. Þingsetningardag-
u.inn er enn ekki fastákveðinn, e.t
haldið er að liann muni eigi verða
síðar en þann 13.
T: að kvað hafa kvisast í Mont-
real að R. L. Borden sé að liugsi
um að leggja niður flokksfor-
menskuna conservativu.
Á síðustu ársskýrslu milliríkja-
nefndar Bandaríkja um járnbraut-
arslys þar í landi, sézt að til árs-
loka síðasta fjárhágsárs, létust
3,640 menn af járnbrautaslysum
Bandaríkjunum, en 68,988 særf-
uft. Mikill meiri hluti bæði þeirra
sem dóu og særðust í slysúm þess
um, voru þjónar járnbrautarfélag
anna, farþegar sem létust 406;
manntjónið og meiðingar af slys-
unum þó heldur minni en árið
næsta á undan. Eigi að síður eru
þessar slysfarir miklar bornar
saman við samskonar dánarskýrl-
ur í öðrum löndum. Síöastliðiö ár
fórust t. a. m. á Englandi eigi
fleiri en 120 manns samkvæmt
járnbrautaskýrslum, og 2,660
meiddust, því aö jámbrautaslys
eru nú orðin næsta sjaldgæf á
Englandi; járnbrautir þar talda-
betri og eftirlitið meira og trygg-1
ara en í Bandaríkjunum. Bn járn-
brautarlestir á Englandi eru tald-
ar heldur hraðskreiðari en í Banda
ríkjum og meira um farþegaflutn-
ing, en kaupgjald járnbrautar-
þjóna á Bretlandi er miklu lægra
en í Bandaríkjum, alt að því he!m
ings munur !á því, jen farþega-
og farmflutningsgjald er þriðj-1
ungi hærra og alt að helmingi
hærra á Bretlandi en í Bandaríkj-
unum.
Sagt er, að enn hafi Marokko-
búar náð sér i nýtt soldánsefni.
Hann heitir Midai Mohamed og er
bróðir soldánsins sem nú situr að
völdum. Hann hefir þegar verið
hyltur i Rabat. Zemmour-þjóð-
flokkurinn svo nefndi kvað hafa
náð þessum bróður soldáns úr
höndum herflokks, sem var á leið
með hann til Fez, og átti þar aö
setja hann í varðhald. Fleiri þjóð-
flokkar kváðu nú vera fúsir á að
styðja nýja soldáninn svo að borg
arastríð vofir enn yfir.
Hér í blaðinu hefir áður verið
minst á verkfall það hið mikla,
sem staðið hefir í Lancashire k
Englandi, þar sem lokað var
fimm hundruð bómullar-spuna-
verksmiðjum fyrir sjö vikum síð-
an; nú loks er verkfalli þessu
lokið; verkamenn teknir til vinnu, i
en kaup á að lækka við þá um 5
prct. með Marzbyrjun; héraðsbú-
ar í Lancashire eru fegnir því að
farið er að vn na aftur í verk
smiðjum þessum. Um 150,000
manna hafa verið atvinnulausir
þar umslóðir og um 50 milj. pd.
sterl. hafa legið þar ónotaðar á
verkfallstímanum. Skaði vinnu-
veitenda og verkfallsmanna er tal-
inn um 7 miljónir punda.
Meiðyrðamál hefir verið i
prjónunum hér í bænum milli Da-
foe, ritstj. Free Press, og manns,
sem McLaglan heitir. Málið er
svo vaxið, að þá er Mr. Sifton,
þingmaður fyrir Brandon-kjörd
talaði hér hér á fundi í Walker-
leikhúsinu fyrir kosningarnar, var
allmikil háreysti gerð og honum
varnað að tala um stund. Free
Press bar það þá á fyrnefndan
McLaglan, að hann væri valdur að
þessu uppþoti, hann liefði komið
inn með nokkra menn til að vekja
háreysti, hann hefði drukkið inni
i fundarsalnum og barið mann.
McLaglan höfðaði þá meiðyrða-
mál móti Dafoe ritstjóra og krafð-
ist mikilla skaðabóta. Báðir máls-
aðilar létu leiða vitni, og svo lauk,
að vitnin sönnuðu það, sem Free
Press bar á manninn. — Þess skal
getið, að dómsmáladeild fylkisins
tók mál McLaglans að sér og sótti
það sem hvert annað opinbert mál,
og hefir sú afskiftasemi mælst
mjög illa fyrir.
íslenzki liberal
klúbburinn
heldur fund annað kvöld, föstudag
11. Des. kl. 8. Þá verður sett
„Mock Parliament" og hásætisræð-
an flutt. Allir sem fylgja stefna
frjálslynda flokksins eru boðnir á
þenna fund, hvort sem þeir ern fé-
lagar eða ekki.
Mr. J. J. Westman, Mary Hiö,
kom til bæjarins í fyrri viku.
Séra Hans B. Thorgrímsen kora
til bæjarins í fyrri viku vestan úr
Argyle. Hann hafði verið þar 4
afmælishátíð safnaðarins. Han>
hélt heimleiðis 3. þ. m.
Föstudaginn 4. Desember vora
þau Sigurjón Magnús Jónsson
(írá Norwood) og Katrín Ander-
son (írk Skálholts-pósthúsi, Man./
gefin saman í hjónaband að 7a6
Victor St. hér í bænum, af séra
Jóni Bjamasyni.
Þeir kaupmennimir Stephanson
& Clark, Leslie, Sask., hafa sent
Lögbergi almanak um árið 1909.
Á því er snotur mynd af hjarð-
mannalifi upp til fjalla.
Shahinn i Persíu hefir nýleg.i j
gefið út skipun um það, aö hann;
ætlaði ekki að gefa þegnum sínum !
stjórnarbót. Þetta var auðvitað j
þvert ofan í gefin loforð hans áð- j
ur, og mæltist því ákaflega illa ]
fyrir. Shahinn kvað líka vera bú-
inn að afturxalla skipun sína, en
menn liafa það fyrir satt, að han 1
muni eigi hafa gert það af eigin
hvötum, heldur fyrir hótanir af
hálfu Rússa og Englendinga.
Herskipafloti Bandaríkja koni
til Singapore við Austur-Indland
á sunnudaginn var; brezkir valds
menn þar höfðu haft viðbúnað
mikinn til að taka móti flotanum
og voru viðtökurnar hinar virðu-
legustu.
Aukakosning fór fram i tveim
kjördæmum í Saskatchewan 7. !>.
m., og unnu liberalar á báðum
stöðum. I Humboldt var kjörini
Hon. W. R. Motherwell, en Hon.
J. A. Calder í Saltcoats.
ÚR BÆNUM.
“Framtiðin”, hálfsmánaðarblað
handa börnum og unglingum, rit- \
stjóri N. Stgr. Thorlaksson, Sel-
kink, Man., hefir komið út síðan ' j
Marzmánuði næstliðnum; verð 75
cents árg. Blað þetta er gott jg
gagnlegt fyrir þá lesendur, sem
það er sérstaklega ætlað, og leyf-j
um vér oss að mæla hið bezta með
blaðinu. Nú býður útgáfunefndi 1
nýjum kaupendum annan árgang
j>ess og það sem olcomið er út af
fyrsta ár-gangi, þar með vandað
jólanúmer ftvöfalt tölublað í káp j
með myndum og nótusettum söng-:
lögum), fyrir 75 cents, sem borg-
ist fyrirfram. Féhirðir nefndar-
innar er Friðjón Friðriksson, 745
Toronto street, Winnipeg, Man.
Tiðarfar kólnaði hér 'iyrrx
mánudag. Þann dag var hrið og
nokkurt frost. Síðan hafa veriB
hreinviðri með frosti. Mildara þí
talsvert í fyrra dag og snjóhragi-
andi.
Stepdian G. Stephansson skáld
kom hingað til bæjarins 2. þ. m.
úr för sinni um Nýja Island. Hon-
um var hvervetna vel fagnað og
1ét hann hið bezta yfir förinni.
Héðan er förinni heitið suður tii
Duluth, og Hgði hann á stað þang
að á laugarJaginn. Þaðan fer hann
til Edinburg, N. D., og býst við að
dvelja i Dakota um mánaðartima.
Mentamálafrumvarpið var ný-
lega til annarar umræðu i ^rezka
þinginu og mælti formaöur menta
málanefndarinnar fastlega með
því. Sagt er, að irski flokkurino
muni verða á móti þessu frum-
varpi, því að kaþólskir prestar,
sem hafa kynt sér það, telja þaö
óhafandi og virðist sem kaþólsk-
um mönnum sé þar ekki gert jafn
hátt undir höfði og prótestöntum
Sagt er að Bretakonungur sé
veikur um þessar mundir. Hatin
sýktist af ofkælingu um það leyti,
sem Oskar konungur í Svíþjóð
heimsókti hann og hefir ekki
batnað síðan.
Fréttir.
Aukakosningar fóru fram ,
tveim kjördæmum í New Bruns-
wick 1. þ. m. í báðum þeim kjör-
dæmum voru conservatívar kosnir
með miklum atkvæðamun í Marz-
mánuði s. 1., en nú skifti svo um,
að liberalar unnu bæði sætin me5
nokkrum atkvæðamun. , Vinsældir
Hazen stjórnarformanns virðast
óðum vera að minka, og spá menn
honum ekki langrar stjórnarfor-
mensku.
Haldið er að farist hafi í stór
hríðinni í fyrri viku gufuskipið D.
M. Clemson frá Duluth, úti á Sup-
eriorvatni, með allri áhöfn. Þar
fórust 24 menn. 1
Skipaferðum um stórvötnin lauk
núna um síðustu helgi. Övenju-
lega lítið hefir verið um slysfarir
á vötnunum á þessu hausti, ekkert
canadiskt skip hefir farist og litl-
ar skemdir orðið á hérlendum
skipum yfir höfuð að tala.
Frá Belgrad í Serbíu berast þæi ;
fréttir að viðbúið sé að krónprinz- j
inn þar verði lögsóttur fyrir skulci. j
Prinzinn hafði fyrir skömmu
ferðast til Rússlands og áður hanu
lagði af stað þangað lánaði hann
um $6,000 hjá banka nokkrum t
Belgrad. En þegar prinzinn va"
kominn heim aftur og ráðsmaður
bankans kom með skuldareikning-
inn til hans, brást prinzinn reiður
við, húðskammaði ráðsmanninn og
lét reka bann út úr höllinni. Pétur
konungur hefir neitað að borga
reikninginn, en bankari hefir gef-
ið þriggja daga frest til skulda ,
greiðslu, en æt!ar annars að höfða
mál að þeim Lna liðnum. Prinzinn j
kvað vera óstýrilátur maður og ó-
hlutvandur mjög, og gert sig sek-1
an í mörgum brellum við hirðina
að sagt er.
Fólksfækkun í Frakklandi kvað
hafa aukist allmikið árið sem leið
I ársskýrslunni síðustu um Pan-
amaskurðinn er sagt, að nú sé bú-
ið að verja til hans $84,572,998.
Sambandsstjórnin hefir veitt alls
til þessa fyrirtækis $120,964^63,
Uppreist var hafin í Saloniki á
Tyrklandi um síðustu helgi. Her-
liðið var til kallað og tókst loks að
bæla uppreistina niður og féllu
nokkrir menn; uppreistarforingj-
arnir voru flestir teknir höndum
og verða yfirheyrðir fyrir herrétti.
—Soldán kvað ætla að verða tíð-
Samsöngur og myndasý.'iing fer
fram í Fyrstu lútersku kirkju í
kveld CfimtudagJ 10. þ. m. Eins
og sjá má á skemtiskránni, sem e'
prentuð hér í blaðinu, hefir veriö
vandað til samkomunnar mjög
kostgæfilcga. Til skemtana verð-
ur ágætur hljóðfærasláttur, söng-
flokkurinn syngur ljómandi falleg
lög við íslenzka texta og svo verða
sýndar myndir af ýmsum áhrifa-
miklum atriðutai úr sögunni Beu
Hur, biblíusögum o. fl., og er nán-
ar sagt frá því í auglýsingunni um
satnkomuna. Þess má og geta, að
ef tími leyfir þá verða sýndar
myndir af fleira en auglýst er.
Útbúnaður við myndasýninguna er
í mjög góðu lagi. — í sambandi
við samkomuna hefir verið beðið
að geta þess, að börn innan tíu ára
fá ókeypis aðgang að henni, ef
þau koma með foreldrum sínutn
eða öðrum, sem hafa verið beðnir
að líta eftir þeim, en með mjög
ung börn verður líklega ekki farið.
—Samkoma þessi verður óvenju-
leg, svo að varla mun hafa verið
efnt til annarar af líkri tegund, og
inngangseyrir jafnlágur og að þess
ari. Hann er að eins 25 cent fyrir
manninn.
Komið! Fjölmennið. Heyrið og
sjáið myndarlegu samkomuna 10.
þ. m. í Fyrstu lútersku kirkju!
Eins og getið var hér í blaðinu
hélt Stúdentafélagið opinn fun 1
síðastliðinn laugardag. Fundur-
'inn var allvel sóttur, þó ánægju-;
legt væri að sjá fleiri koma og
hlusta á unga námsfólkið, þegar j
það býður fólki eins góða skemtun
eins og þetta kvöld. Kappræða um
skólamálið fór þar fram, og vörðu
menn báðar hliðar af kappi; svo
fór, að dómurinn féll mótmælend-
um í vil. Á næsta fundi kapp- j
ræða s-túlikurnar um kvenfrlels.is-
málið.
Þor^rímur Pétursson kom vest-
an frá Morden hingað til bæjar k
leið til Oak Point ; en þar ætlar
hann að dvelja í vetur. Hann
sagði góða líöan manna vestur
þar.
“Daglegt ljós” heitir bók, sem
Ólafía Jóhannsdóttrr befir gefið
út. Það eru ritningarstaðir, sem
skipað er saman í flokka, svo að
úr verða samfeldir kaflar. Bókín
er í mjög snotru bandi og kostar
að eins 20 cent.
Joseph Hallett heitir maðurinn,
sem tekinn var fastur austur í
Ontario fyrir nokkru sakaður um
að vera valdur að slysi Katrínar
sál. Pálsdóttur. Hann var fluttur
hingað til bæjarins og málið rann-
sakað. Það hefir sannast, að hanti
var inni í húsi, þegar slysið varð.
Hann hefir verið sýknaður og laus
látinn.
\
Mr. Vigfús Melsteð, Church-
bridge, Sask., kom til bæjarins i
fyrri viku.
Vér viljum benda Dakotabúum ,>
auglýsingu frá E. Thorwaldson &
Co., sem Lögberg flytur i dag.
J. J. Erlendsson frá Akra, bróð-
ir Eggerts Erlendssonar ritstj.
Edinburg Tribune, varð hér á
dögunum fyrir þvi slysi, að nagli,
sem hann ætlaði að reka, hrökk \
augað á honum. Hann kom hing-
að til bæjarins að leita sér lækn-
inga, en því miður eru litlar eða
engar líkur til að hann haldi sjón
á auganu.
Söngvar eftir Sveinbjörn Svein-
björnsson, til sölu í bókaverzlun
H. S. Bardal:
Troubadour, Solo.........500'
King Sverre ('Sverrir konung-
ur eftir Gr. Th.J, Solo .... 50C.
Willow Song, Solo...........5<*.
Wiking’s Grave, Solo .. .. 50;.
Hymn of Praise, Quartette.
(ó, guð vors lands, M. ]■) 50C.
Yankee Girl, Solo...........500-
Trysting, Solo..............500-
River’s Whisper, Solo....... 50C.
Month of Maying, Duet.... 50C.
When the Boats come sailing
in, Solo..................5°°-
Up in the North, Solo....... 50C.
Echo, Solo...................50C.
War, Solo....................5oc-
Two Sacred Songs, Solo .... 50C.
Challenge of Thor, Solo.. .. 50C.
Scottish Duets, Scottish Na-
tional Dances.............65^.
Humoreske, for Violin and
Piano.....................501-
Saga, for Violin and Piano.. 50C.
Hafið þér séð nýju hattana brúnu?
Þeir eru nýkomnir. Beint frá
NEW YORK,
---- Dökkbrúni blærinn og flötu börðin gera þá mjög ásjálega.
WI1ITE e. MANAHAN, 500 Main 8t., Winnipeq.
Hljóðfæri. einstök Iog og nótnabækur.
Og alt scm lýtur að músfk. Vér höfum stærsta og bezta úrval af
birgöum í Canada, af því tagi, úr aö velja. Verölisti ókeypis.
Segið oss hvað þér eruö gefinn fyrir.
W’HALEY, ROYCE & CO., Ltd., 356 Main St., WlNNiPEG.