Lögberg - 13.07.1911, Side 1

24. AR
WINNIPEG, MAN., Fimtudaginn 13. Júlí 1911.
NR. 2 i?
Viðskiftasamningarnir.
Hrakfarir Bordens.
Iðnaðarmannaþingið í
Bryssel.
Heimsfriður.
Ummæli Anatole France.
Tryggingarlögin í Sviss.
Samþykteftir 1 I ára þjark.
Indíánar í Canada.
—Flugmaðurinn Loridan flaug
18. þ.m. frá Mourmelon á Frakk-
, ,.... ; landi 10,761 fet í loft upp. Er þaS
1 Canada tjolgar; '• v
\ hvorki né fækkar á síöustu árum,
Indíánum
Eftir öllum eiktamörkum að
dæma þá verSur viSskiftafrum-
varpiö afgreitt af senati Banda-
ríkjanna breytingalaust. Allar til-
raunir til að koma fram breyting-
um viS frumvarpiö hafa hingaö
til mishepnast. Breytingartillaga
Roots senators var feld svo sem
menn muna og á laugardaginn fór
fyrsta breytingartillaga Cummings
senators sömu lei'Sina; hún var feld
meö 32 atkvæSum gegn 14. Hin-
ar aörar breytingartillögur þess
senators hyggja menn að muni þá
heldttr eigi öölast samþykki. —
Hér í Canada hefir herra Borden
verið í þrjár vikur að stríöa vi8
aö mótmæla viöskiftafrumvarpinu,
en þó aö hann hafi komið víSa viö,
talaS á eitthvaS 40 fundum og átt
samtöl viS 30 sendinefndir lröm-
yrkjumanna, hefir þessi vesturför
hans orSiö hin eftirminnilegasta
hrakför, og hefir vakiö allmikla
athygli íieima og erlendis, sakir
þess hve afarbáglega hún hefir
hepnast. TímaritiS Independent,
eitt hiS áreiSanlega-Sta fréttablaS,
sem gefíð er út i Bandaríkjúnum,1 hiutan.
‘>komplimentéráf’, Bórden fyrir I
ferSalagiS hieS þessum orSum:
"Thé •ciiHipaign against reci-
procik'ý carried on by R. L. Bor- !
'ddn in the western Provinces öf
C anada seems bo have been a
jailure. Hc was told that the
people of Alberta and Sakatcha-
wan are a unit in its favor, as
‘ „ shorvn by the action of the legis-
lative assemblies and the boards
of trade. In ManitoVd he found
the same feeling predominant.’’
—í íslenzkri þvöing verða ummæli
blaSsins þannig:
“Raráttan móti viSskiftasamn-
ingttntim, setn R. L, Borden hefir
veríð að heyja, í Vesturfylkjunum
í Canada virðist hafa farið
Milliríkja verzlunarsamlög um
stálgerÖ.
í Bryssel i Belgiui hófst þing
stálgerSariSnaSarmanna snemma i
þessurn mánuSi. Mættu á þvi
þingi fulltrúar frá stálgerðarfé-
lögunt víösvegar utan úr heimi.
E. H. Gary dómari frá Ameríku
var forseti þingsins. Hann skýrði
frá því, aö tilætlun * þessa þings
væri aS kotna á milliríkja verzlun-
arstofnun er skyldi liafa yfir um-
sjón á veröi stálvarnings og verzl-
unar tilhögun á honum um allan
heim. Kvað hann þetta gert í
þeim tilgangi að koma í veg fyrir
hiS skjóta verðhrun og verShvkkan
sem væri á stálvarningi. En um-
ræðurnar snerust þá aðallega um
það, hvort auðiS mundi að koma
slíku sambandi á án þess að kæmi
í bága við lög í hinum ýmsu lönd-
um. Ameríku fulltrúamir
ekki ráðnir í að kveða
voru
upp um,
Anatole France, er margir telja
ineðal beztu núlifandi rithöfunda
Frakka, flutti nýskeS afarsnjalt
erindi í Paris meS heimsfriSi.
Hefir ræða sú vakið mestu at-
•
hygli og verið prentuð t öllum
rtórblöBum í Evróptt og Ameríku.
HernaSur er nú dauðadæmdur,
sagði France. Ekki vegna þess að
mennirnir séu orönir göfugri og
betri en þeir hafa veriS um langan
aldur, heldur vegna þess. að her-
naöur má nú heita oröinn ómögu-
legttr sökum þess að nú eru horf-
in hin fornu skilyrði styrjaldanna
Sigurvegararnir geta nú ekki eins
og áður var fengið í ófriðnum upp
bót þess tjóns er þeir bíöa. Þess
utan má nú telja iSnaðinn vera
orðinn hinn eina rétta sigurveg-
ara sem til er. Af þessari breyting
á högum og háttum leiðir heims-
friðinn eins og af sjálfu sér. Frá
ómunatíS hafa menn þráð heims-
friS. Hraustustu og mestu menn
Rétt nýveriS samþykti efri deild
syissneska þingsins ný tryggingar-
lög gegn slysum og sjúkdómum.
Ivög þessi hafa legiði á döfinni eitt-
hvað ellefu ár' og aldrei náö sam-
]; kki 'þingsins fyr en nú, er þau s 11
voru samþykt i einu hljóði i efri
dcild og meS miklum ]x>rra at-
k-æða i neðri deild. Samskonar
f.umvarp var lagt undir þjóðar-
atkvæði áriö 1900 og var þá felt
meS miklum atkvæðamun. Siöan
nefir samskonar frumvarp veriS
íelt á öllum þingum þangað til nú
Má vera að ]rjóSin heimti að þessi
nýju lög veröi borin undir almenn-
':ngs atkvæði, en ]>ó svo verði halda
irenn að þau nái nú samþvkki al-
þýSunnar.
eftir skýrslunum aö dæma; tala
]>eirra liefir verið hér um bil hin
sama undanfarin fjögur eða fimm
ár. Segir svo í nýbirtum siSustu
skýrslum að Indianar hér i landi
nú um 100,000. ,
Kirkjuþing í Madrid.
í-LrtJrSJxU!ud;,-a"ÖÍ v Cn heímslns hafa þráð þaS aS mega
taliS víst, aö til þings þessa hafi
mest verið stofnað að þeirra til
Indíána-líkneski.
Reist í Rock River dalnum.
han'daskolum. íbúar Alberta og
Saskatchewan fylkja tjáðu honum
aS þeir væru eindreguir meS þeim
þsamningunumý eins og komiS
hafði i ljós á þingum og í verzlun-
arnefndum. í Manitoba rak hann
sig á sömu skoSanimar yfirgnæf-
andi.”
NýskeS var afhjúpuö standmynd
af hinum fræga Indíánahöfðingia
Taft frá Blackhawck. ÞaS voru
Indianar af tignum höfðingja ætt-
um, sem gengust fyrir að ' reisa
þetta minnismerki. Það er 47 fet
á hæö og stendur á háum staö í
Rock River dalnum á svo nefndum
Eagles Bluff Nest, skámt frá Ore-
gon í Illinoisríkt/ MyndasmiSirnir
voru í þrjú ár að búa líknccki belt.:
til, en þaS er taliS ólikt mjög þeim
í 1 nafnkúnna Indíana höfSingja, sem
Bruni í sýningargarðin-
]>aö er kent við.
bræSa sverð sin og láta gera úr
þeim plógjárn. ÞaS þráðu spá-
menn GyÖinga og skáld Grikkja
og Rómverja. Þetta er enn þá
heitasta' þrá allra beztu manna í
öllum löndum. Menn hafa eigin-
lega ávalt háS ófriö í því skyni aS
tryggja sér frið á einhvem hátt.
En nú er skilyrði ófriSarins upp-
hafið. Friður er ekki framar af-
leiöing ófriöarins. DauSadæmum
þá ófriðinn og ófriðarhugsunina.
Ráðaneytisskiftin á
Frakklandi.
Vatnsflóð í Rúmeníu.
Mörg þúsynd ekrur stór-
skemdár.
VatnsflóS ógurlega mikil hafa
veriS í Rúmeníu þessa viku. Vatna
vextir hafa oröið svo miklir, upp i
landinu, eftir langvarandi rigning-
ar* aS árnar liafa flætt yfir bakka
sína og inn á akra og eyöilagt mörg
þúsund ekrur af sáðlöndum. Hús
og heil þorp hafa stórskemst og
sumstaðar þorist burt með straumn
um. Manntjón hefir sjálfsagt
orðiS en ekki víst hve mikiS, því
Kirkjuþing kaþólskra manna
hefir staðiö í Madrid á Spáni und-
anfarna daga. Einn daginn er
])ingmenn gengu í skrúögöngu um
borgina varð uppþot afarmikið því
aS sprengikúlu var alt í einu varp- |
aS á eina aöalgötu borgarinnar er
skrúðgangan fór tim. Sprakk kúl-
an rétt í því aS flokkur presta og
preláta fór fram hjá. EitthvaS sex-
tíu manns skööuðust af spreng-
ingunni. Sama dag varð uppþot
mikiö í borginni Barcelona milli
lýSveldissinna og stjótnarmanna.
en lögreglan fékk brátt komið þar
mesta hæðarflug, sem menn
muna eftir. Hann var 83 mínútur
að komast þessa hæð.
—Vilhjálmur Þýzkalandskeisari
er farinn til Noregs og ætlar aS
dvelja þar um hríð, svo sem venja
hans hefir veriö undanfarin sumur.
—Tvö skip rákust á á Superioi'-
vatni 10. þ.m. Sökk annaö skipið
því nær strax en sfcipshöfn varð
bjargað, nema þrem mönntun sem
fórust.
já reglu og friSi aftur.
Tóbakstollur í Austurríki.
I Austurriki hefir stjórnin einka
sölu á tóbaki og einkaréttindi á
tóbaksverksmiöjum landsins,
þegar þverrar fé í ríkissjóði
hækkar stjórnin verö á tóbaki. Sú
ve.rShækkun, sem nýskeö hefir
verið lögS á tóbak þar í landi ætla
menn aS muni veröa um 60 milj.
austurrískra króna. En margir
aS fregnir eru enn óljósar um það. láta illa við verðhækkuninni og
iþykir skattbyrSi' þessi óþolandi;
'einkum vegna þess, aö veröhækk-
unin hefir öll komið niður á ódýr-
Morokkómálið.
nm.
FimtudagskvöldiS í fyrri viku
kom upp eldur í áhorfendapöllun-
um fGrand Stands) í sýningar-
garðinu hér njoröur í bænum.
Undir áhorfenda bekkjunum voru
stórir salir, sem notaðir hafa verið
til sölubúöa og míitsölustaða um
sýningarleytin. SmiSir höfðu ver-
iö að gera þar viS um daginn, en
voru farnir heim þegar eldsins varS
vart, en gizkaö er á, að kviknaS
hafi af þeirra völdunu Ahorfenda
pallurinn og skúrarnir í kring,
brunnu til kaldra kola. SkaSinn er
metinn um 65 þúsundir dollara, en
vátryggt fyrir rúmlega 32,000 doll.
Sem betur fór hafði fátt af mun-
um verið flutt þangað, ella hefSi
tjóniS orðiS margfalt meira. Sýn-
ingarnefndin átti tafadlaust fund
nxS sér og urSu menn ásáttir um
aS byrja næsta dag að hreinsa
brunatóftimar og reisa nýjan á-
horfendapáll og skála í stað þeirra
sem brunnu. SiSan hafa mörg
hundruð manna veriS þ>ar að verki
cg unniS nótt og dag þegar veSur
hefir leyft, en líklega tefur þetta
fyrir sýningunni, um einn dag eSa
svo. Þeir fáu menn, sem staddir
voru í húsunum, þegar eldsins varð
vt rt, komust allir undan, sum-
ir þó með naumindttm.
Stórfengilegt fyrirtœki.
Þurkun mýrlendis í|Banda- ,
ríkjum.
Bandaríkjamenn hafa stórmikiS
fyrirtæki nteS höndum um þessar
mundir. ÞaS er aö þurka ttpp
mýrlendi í Bandaríkjttm, og attka
Víðáttu af yrkjanlegu landi um 75-
000,000 ekra. Menn hafa giskaS
á, aö kostnaSurinn viö þurkun á
þessu landflæmi muni verSa frá $5
til $15 á ekruna. Ef kostnaöurinn
yrði aö' meSaltali $10 á ekruna
ntundi 'hann verða á allri víSátt-
unni $750,000,000. Þetta er að
visu feikna mikil fjárupphæS, en
iíf verðiS á hverri ekru þessa lands
svæðis, sem allvíða er ágætlega
frjósamt, er gert $30, sem má
telja gjafverö, þá mundi þjóðeign-
in vaxa við þetta fyrir tæki tun
$225,000,000,000.
Bréf eftir Lúter.
Talsímar í stórborgunurm
Bandaríkjamönnum þykir tal-
síma starfræksla í stórborgum á
Englandi stórum lakari en heima
hjá sér. Merkur Bandaríkjamaö-
ur einn nýkominn frá Lundúnum
hafði orð á þessu í BandaríkjablöS
um. í New York sagöi hann aö
værtt 350,000 talsimastöövar, en í
Lundúnum meB öllunt þeim fólks-
fjolda, sem þar væri saman kom-
inn, væru aö eihs 150,000 talsíma-
stöövar.
—Iönsýningin í Calgary hófst 5. þ.
m. Sýninguna setti Frank Oliver
ráögjafi.
Gefið Þýzkalandskeisara.
AuSmaSurinn Pierpont J. Mor-
gan i New York hefir nýskeö gef-
iö Vilhjálmi Þýzkalandskeisara'
bréf eitt merkilegt. Bréf þetta er
eftir Martein Lúter, og meö eigin
handar skrift hans, og var stílaö
til Karls keisara V. Herra Mor-
gan haföi eigi alls fyrir löngu
læypt bréf þetta á $25,000. Keis-
ari varð glaöur mjög viö gjöfina
og sæmdi Morgan stórkrossi
raúSu arnarinnar fyrir vikiö.
50,000 marka verðlaun.
Hirth, flugmaSur nokkur, græJdt
50.000 rnarka á því aö fljúga í
flugvél sinni frá Munchen til Bcr-
linar nýskeö. Einn farþeg-i n.ifði
hann með sér. Hann lagSi af
staS frá Munchen kl. 7 aö kveídi
og kom til Berlínar kl. 9 morgttn-
inn eftir, en haföi veriö mikinn
hluta næturinnar í Numberg og
attk þess komiö viö í Leipzig, svo
aö á fluginu haföi hann ekki veriS
nema 5 klukkustundir og 41 mín-
útu. Hraðlest milli þessara staöa
er 10 klukkustundir á leiöinni.
Iíirth hefir áöur flogiö manna
hæst þeirra sem einn farþega hafa
haft með sér. Hann flaug þá
5,182 fet í loft upp.
Caillaux tekur við af Monis.
Eftir aö Monis, forsætisráS'lierra
Frakka, lagði niSur völd, var Jos-
eph Caillaux, fyrrum fjármálaráð-
gjafa, falið aS mynda nýtt ráða-
neyti. En tnargir hinna fyrri ráS-
herra ertt í nýja ráöaneytinu, þar
á meöal Theophile Delcassé, sem
er flotamála ráögjafi eins og áöur.
Þegar nýi forsætisráðherra skýröi
frá ráöaneytismynduninni í þing-
inu. var samþykt traustsyfirlýsing
á ráðaneyti hans nteð 367 atkvæö-
um gegn 173. Stefna Caillaux
verðiir að líkindum mjög lík þeirri
er fyrra ráða teytið fylgdi, meö því
það mátti aS eins heita tilviljun ein
og sérskoöanir í hervarnannálinu,
er réöi því aö Monis varð aö víkja
frá völdum. Caillaux lýsti yfir þvi
aö fyrsta verk sitt skyldi veröa
það, aS’ leitast við aö ráSa bót
því ólagi, sem er á jámbrautastarf-
rækslu ríkisins, eftir aö lauk verk-
falli j árnbrautarþ j ónanna. Átti
stjórnin mikinn þátt í að bæla þaS
niður, cg- hefir óánægjan yfir þeim
úrslitum, sem urSu á verkfalliiiu
komiS fram í ýmiskonar skemdunt
á járnbrautunum og járnbrautar-
tækjum, svo að slys hafa af hlot-
ist margfalt fleiri en dæmi eru til
áður. Caillaux ráBherra ætlar að
reyna'aö bæta úr þessu ólagi með
strangara eftirliti og hagkvæmum
laga fyrirmælum.
Verður jafnað friðsamlega.
Stjórnmálatnenn Frakka og
ÞjóSverja sitja á rökstólum yfir
Marokkómálinu. KvaS fara vel á
með þeim franska sendiherranum
Jules Cabon og hinum þýzka sendi
herra Kiderlen Wachter. Og
þykir langliklegast að þeir semji
með sér um öll ágreiningsatriöi
svo að engar alvarlegar róstur
verSi, og mælast ráöagerðir þeirra
hiS bezta fyrir bæði á Frakklandi
og Þýzkalandi.
ari tóbakstegundunum, sem alþýð-
an kaupir mest, eða hinir efna-
minni menn.
Hvaðanœfa.
Rússneskt orustuskip.
María Pía önduð.
Nýlátin er í St. Spinigi á ítaliu
María Pía ekkjudrotning frá Por-
túgal, 64 ára gömttl. Hún var
dóttir Victors Emmanúels, mikil-
hæf kona og vinsæl, en mæðu
manneskja. Hún giftist 1862 Luis
I. Portúgalskonungi, sem andaSist
1889. Bróöir hennar Umberto ít-
alitt konungur var myrtur, sonur ,
hennar Carlos Portúgalskonungtir a neyr61'
sömuleiðis ásamt syni sinum krón-
prinzinum, og loks var sonarsonur
hennar Manúel konungur nýskeö
rekinn frá ríkjttm i Portúgal
Ekkjudrotningin hafði dvalið síö-
ustu æfiárin hjá ættfólki sinu
ítaliu.
Skipastóll Canada.
SiSustu skýrslur ttm skipastó
Canada sýna aö hann hefir aukist
mikiS á seinni árum. I Júnímán
aðarlok voru lögskráS hér í Cana-
da 7,904 selgskip, eða 136 fleiri
skip en áriB fyrir. Gufuskipin vora
samtals 35,332. BæSi seglskip og
gufuskip landsins eru metinn $22,-
527,810 viröi.
Stærsta orustuskip, sem Rússar
hafa látiS gera, hljóp af stokkun-
um i skipageröarstöö viö Péturs-
borg nýskeö. SkipiS heitir “Se-
bastopol” og er bæði mikið og hiS
vandaðasta, 23,00a tonna, nærri
þvi sex hundrað feta langt og vél-
ar þess hafa 42,000 hestöfl. Ann-
a að herskipabákn álika mikiS verS-
ur fullgert i þessari viku og heitir
Pultava. Þáð var byrjaS á háSum
skipum þessum jafnsnemma.
3rezku konurtgshjónin stödd í
Dublin.
Konungshjónin bnezku komu til
Dublin, höfuöborgar Irlands 8. þ.
nt. og tók múgurinn komu þeirra
meS miklum fögnuBi, en engar
ráöstafanir höfðu veriS gerðar til
að fagna þeim af hálfu hins opin-
bera. Farrell borgarstjóri haföi
veriB þess fýsandi, en hafði ekki
nægilegt fylgi í bæjarráðinu til
>ess, svo ekkert varð af neinum
opinberum hátíöahöldum. Konung-
ur mælti er hann steig á land:
“Eg hraSaöi mér hingaB ásamt
drotningu minni til að heimsækja
hina írsku þegna mína, strax eftir
krýninguna, þvi aö mér er innilega
ant um velferS þeirra.” Þessu
stutta ávarpi var svaraö miklum
fagnaöarópum frá múgnum, sem
Styrjaldir Tyrkja.
Tyrkir EÍga i óeiröum bæði í
Evrópu og Asíu, og stórveldin biða
úrslitanna með óþreyju. Margt er
sagt af siðustu grimdarverkum
Tyrkja í Albaníu, og ekki ósenni-
legt áð aörar þjóðir skerist í þann
leik. Halda menn þvi fram, að
Torgut Pasha ætli aö kúga alla Al-
baníumenn til að taka Muhameds-
trú. í Arabíu heldur styrjöldinni
áfram og fara Tyrkir sifelt halloka
fyrir uppreisnarmönnum.
—Því hefir veriS hreyft að fá
menn frá British Columbia til þess
að vinna að uppskera í sléttufylkj-
Feiknahitar ltafa verið hér í
eystri fylkjunum i Canada. Fjöldi
barna hefir dáið af afleiðingttm
þessa hita, flest i Montreal.
—• Verkamannaskortur mikill
verSur í sléttufylkjunum um upp-
skerutímann. Blaðiö Free Press
kveðst hafa aflað sér upplýsinga
um, aö þangaö þurfi að minsta
kosit 22,000 manna i viöbót við
verkafólk þaö, sem nú er þar fyrir.
—Japanar eru að gera viötæka
verzlunarsamninga viS Þjóöverja
um þessar mundir.
—Komið hefir til ntála aö Bret-
ar hætti viö að smíöa hér eftir
herskipabákn jafnstór og þau, sem
gerð hafa veriö á síöari árttm. og
aö héöan af verði eigi smíBuð
stærri herskip en 17,000 til 18,000
tonna. Þykir sem þessi smærri
skip veröi hagkvæmari í grttnn-
sævi og ekki jafn auðhitt af kúlum
óvinanna eins og herskipabáknin
miklu. ,
unum. .
—Charles R. Crane auðmaSur í
Chicago hefir gefið $100,000 til að
bæta úr ástandinu í Albaníu.
— Fólksflutninga skipiö Santa
Rosa strandaöi 7. þ.m. nálægt Surf
i Californíu. Farþegar um 200.
komust allir lífs af, en þó nauðu-
lega. Fjórir skiphafnarmenn fór-
ust í lendingtt.
—Tolltekjur Canana síSastliBinn
JúnimánuS urött $6,757,966, eða
um $700,000 hærri en í Júnímán-
ttöi í fyrra.
—ÞaS er sagt aö tveir þriðjung-
ar húsa í bænum Egansville í Ont-
ario hafi brannið 9. þ.m. Eigna-
tjónið metið um $250,000. Tutt-
ugu og fimm íbúöarhús og þrjár
kirkjur brannu og nokkrar aörar
stórbyggingar.
-263 hestar brunnu inni í hesb-
húsi einu miklu í Chicago 9. þ.m.
Hver hestur metinn á $220. Hundr
aB hross náðust úr brunanum á.ur
en rjáfriö hrundi.
-Hitar óvenjulega miklir ertt á'
Frakklandi um þessar mundir.
Mttna menn ekki aöra eins síöan
áriö 1900—yfir 90 stig í skuggan-
um. Fjöldi fólks vanmegnast en
nokkrir dáið.
—Námamanna verkfall hófst í
Noregi á laugardaginn var; á-
greiningttrinn um kaupgjald náma-
manna. VerkfalliS geröu tun 15
þús. manns.
—ÞaB er nú staöhæft aö Sir
Frederick Borden, sem nú er her-
málaráögjafi Canada, muni verða
eftirmaður Strathcona lávarðar.
Aldarminning
Jóns SigurSssonar var haldið næsta
hátíöleg á Islandi, sem vænta
mátti, einkum í Reykjavík. Á öðr-
ttm stað í þessu blaöi er nokkuö
sagt frá því, er þar gerðist. I ný-
kommun bréfum er mikið af því
látiS, hve hátiöa-höldin hafi fariö
vel frant í höfuðstaðnum. Mun
tæjtlega hafa verið öSru sinni meira
unt dýröir á íslandi, jafnvel ekki
áriö 1874.
’ ÞaS er gleöilegttr vottur um vax-
andi þjóðrækni, að miklu meira ber
á íslenzka fánanum en hinum
danska viS þessi hátíöahöld. Þá
varB það og til nýlundu, að út vora
gefin alislenzk frímerki, meS mynd
og af Jóni Sigurössyni. Þau era blá
þá meS hvítri upphleyptri andlits-
mynd af J. S. — íslendingar eru
einráðir um póstmál sín, en svo
'jhefir sinnuleysið veriö mikiB til
þessa, aö Danir hafa ráöiB gerö ís-
lenzkra frímerkja, og hafa þati oft
verið hin herfilegustu, einkttm síð-
an konungamvndirnar vortt upp
teknar. Var engu líkara en þær
vari dregnar á tunnu eöa kút. —
Einn starfsmaður í Reykjavíkur-
pöíthúsi, Þórður Sveinsson, ritaöi
um þaB fyrir nokkrum mánuSum,
að tilhlýðilegt væri aö gefa út frí-
merki meö mynd Jóns Sigurðsson-
; ar. Alþingi fór hins sama á leit,
en ráðherra Björn Jónsson kvaðst
þá hafa fengið leyfi konungs til að
geía út þessi frímerki.—Þau komu
þc ekki fyr en seint og síðarmeir
Mótið.
Þar sent mosi styður stein
Straumfalls yfir boga,
Mætti hún mér árla ein
Út viö kalda voga.
Þegar morguns bjarta brún
Brann á sævar-armi,
Sinar ljósu liljur hún
Lagöi mér að barmi.
«
-Alt var nýtt, svo hreint og hlýtt,
HeiSiS tært meö daginn,
Sólris frítt og friðarblítt
Fangi vafSi sæinn.
Hamra klif og gjálpar-göng
Gekk hún dagleiS alla.
Fótstig hennar sungu söng,
Sönginn dals og fjalla.
Heyrði’ eg óman lagarlags
Leggja úr bjargaskomm,
öldumön og fossins fax
Féll aB hennar sporum.
Bærði’ í kvikri hreyfing hljóms
.Htigur vængi fleyga.
Yfir hvítum brjóstablóms
Bikar morgunveiga.
Út i bláma hugar-heims,
Hilling fjarra stranda,
Hún er drotning draumageims
Dagrertningar-landa.
Kr. Stefánsson.
*
Ur bænum
og grendinni.
Séra Haraldur Sigmar messar
sunnudaginn 16. Júlí í Kristnes-
skólahúsi, og hefst sú guðsþjón-
usta kl. 1 e. h. (C. P R. timej.
Sunnudagsskóli verður eftir guBs-
þjónustu. SömuleiBis veröur guSs-
þjónusta í Leslie kl. 7 e. h.
Þeir Björn Walterson og Lindal
J. Hallgrímsson tengdasonur Rans
era að láta reisa stórhýsi mikiB á
homi Broadway og Langside str.
Byggingin veröur 120 fet á lengd
til Reykjavíkur, og vora seld þar !og 46 fet á breidd ; veggir verSa úr
16. og 17. Júní og gengu upp ájgrjóti og múrsteini, þrilyft verBur
svipstundu, en von á meiri birgðum
s:ðar. Liklega sjá íslendingar
sóma sinn í því, að ráð a sjálfir
rfimerkjagerð sinni héðan af.
Mikils er vert um stofnun há-
skclans, og lengi höfðu menn hugs-
að fyrir stofnun hans.
Ekki hafa skáldin látið sitt eftir
liggja við hátiðahöldin. Mörg á-
gæt kvæði voru ort, og mun Lögr
berg lofa lesendum sinum aö' sjá
ciíthvaö af þeim siðar.
Kenslan ensku.
Ef nægilega margir íslendingar
hér í bæ óska aö fá tilsögn í enskri
tungu, þá ætlar Young Men’s
Christian Association á Portage
Ave. að koma slíkri kenslu á fót.
Þessi kensla verður látin fara fram
byggingin og í henni 18 íbúöir, og
3 í kjallaranum, engin minni en
fjögra herbergja. Flerbergi í
hverri íbúð vita annaö hvort fram
að götu á Langside eða Broadway
og er það mikill kostur. Allur ný-
tízkuútbúnaöur, svo sem þvottahús
og þerrivél, gas og gufuhitun.
Bygging þessi er á ágætum staS og
óefað mikil eftirspurn aS íbúöum
þar.
A laugardaginn var komu Mr.
og Mrs. J. j! Bildfell aS McDer-
mot St., hér í bænum, og börn
þeirra tvö, heim aftur úr skemti-
ferð vestan úr Saskatchewan fylki.
Þau höfðti veriö rúma viku í ferð-
inni. lögöu af stað héöan föstudag-
inn 30. Júní. Á laugardaginn 1.
Jú1í sátu þau brúðkaupsveizlu í
giftust þau
dóttir Gísla
t\ö kvöld í viku, jndir umsjónjFoam Lake. Þar
mentadeHdar Y. M. C A., og byrj- j Kristbjörg Bildfell,
ar nálægt fyrsta September næst- Bldfells, bróður J. J. Bildfe lls, og
komandi. Lítilsháttar fjárapphæS Vigfús S. Árnason. Séra Einar
Vigfússon gaf þau saman. Var
aö eins $1.00, verður tekin mán-
atarlega, til þess að bera kenslu-
1-ostnaBinn aö nokkru.
Fyrsta námsskeiðiS veröur þrjá-
tiu lexíur, sem einkum eru lagaðar
eftir þörfum manna, sem eru ó-
kunnir enskri tungu. Þessar lexí-
þar fjölmenn veizla og fór mjag
vel fram. Mr. og Mrs. Bildfell
feröuBust víSa um isl. bygöina í
Foam Lake og fengu hvervetna á-
gætis^ viBtökur. Þau komu til
Leslie og Wynyard og fóra lengst
m hafa veriS búnar til i því sér- til Candahar. Útlit á uppskera
staka augnamiði. Þær eru eftir
Dr. Peter Roberts, norskan mann,
er hingað fluttist. Þær eru um
daglegt tal, og ágætlega lagaðar til
] tss að leiöbeina mönnum í við-
ræðum og gefa nemendunum góöa
undirstöðu þekkingu. Kennarinn,
sem valinn veröur, er starfinu á-
^ætlega vaxinn, og þaulæfBur
kenslustörfum.
Tilgangur Y. M. C. A. með
stofnun þessa námsskeiBs, er að
tíns sá, aS hjálpa þeim mönnum til
að komast niður í enskri tungu,
sem hingaö koma “mállausir”. For-
gcngumenn þessa máls vita, hve
crðugt er, að vinna hér dag eftir
dag án þess að skilja það mál, sem
talað er hér í landi, og hvemig það
háir fjölda manns að komast á-
fram.
Þessi kenslustofnun ætti aö koma
n'örgum fslendingi að góðu gagni,
og þeir er vilja sinna boðinu, eru
vinsamlega beönir aS gefa sig fram
hið fyrsta við ritstjóra Lögbergs
eða á skrifstofu Y. M. C. A. á
Portage Ave. hér í bænum.
frábærlega gott þar vestra.
Herra Jónas Jóhannesson er að
reisa stórhýsi mikiö á homi Victor
og Wellington stræta. Það verð-
ur 92 fet á lengd, 55 á breidd og
þrílyft, úr steini og múrgrjóti. Alls
verBa i því 20 íbúöir, 3 tveggja
herbergja, 6 fjögra herbergja og
13 þriggja herbergja, fyrir utan
baðherbergi. íbúöunum er miög
haganlega fyrir komö, sérstakir
stigar og svalir fyrir hverjar tvær
íbúöir aS baka til, stórt þvotta-
hús, innviöir úr harðviBi og furu,
og allur nýtízkuútbúnaöur svo sem
gasstór, gufuhitun o. s. frv. Mr.
Jóhannesson er góður og vandvirk-
ur smiður og ætlar aö gera bygg-
ing þessa sem bezt úr garði. cg
verða þar óefaB mjög vistleg hí-
býli. sem leigjast fljótt og vel í
haust. Byggingin á að verða full-
gerö 1. Nóvember n. k
Séra N. Stgr. Thorláksson flvtur
guösþjónustu í Swan River næst-
komandi sunnudag.