Lögberg - 22.02.1912, Blaðsíða 1

JoÍUKQD i
_________
Grain Commission Merchants
- 20 1 GRAIN EXCHANGE BUILDING —
Members Winnipeg Grain Exchange, Winnipeg
I
ISLENZKIR KORNYRKJUMENN
Sendið hveiti yðar til Fort William
eða Port Arthur, og tilkynnið
Alex Johnson & Co.
aol GNAIN EXCllANQE, WINNIPEG.
Fyrsta og eina íslenzka kornfélag í Canada.
25 ARGANGUR
x
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 22 FEBRÚAR 1912
NÚMER
8
Keisari setur þing.
Þing þeirra ÞjóSverjanna setti
keisarinn meS mikilli ræðu og viö-
höfn. í ölluní öörum löndum þar
sem þingbundin stjórn á aö heita,
er þaö siöur þjóöhöíðingja, aö
koma til þinghúss og setja þar
þingið, en Vilhjálmur 2. hefir
þann sið að kalla þingmenn á sinn
fund, og ávarpa þá í hallarsal sín-
um, og svo ^eröi hann enn. Keis-
arinn var í gnlli lögðum henklæö-
um við þaö tækifæri, og flestir
þingmenn í skrautlegum tignar-
klæöum, því aö sósíalistar komu
ekki á fund keisara, og var því sá
skari mjög glæsilegur að líta.
Keisarinn kvaö það vera sitt
markmið, aö vinna aö velmegun
allra stétta í ríkjum Þjóöverja-
lands og að viðhalda viröingu og
veldi ríkisins. Baö hann alla þing-
ménn, nýja sem gamla, aö hjálpa
sér ,til þess. Á því var flestum
mest forvitni, hvað keisari mundi
segja um utanríkismál og her-
varnir, en um þau efni talaði hann
fátt nema það, að friði vildi hann
umfram alt halda, þó svo að virð-
ingu ríkis síns væri í engu mis-
boðið.
Keisaranum er það hin mesta
raun, hversu til tókst'með kosn-
ingarnar.
Til forseta þings var fyrst kos-
inn maður af afturhaldsflokki, en
sósíalisti til vara forseta. Þá
sagði forse,ti af sér, vildi ekki
vera við úr því sósíalisti var með
honum kosinn. Var þá til kjörinn
annar af flokki hinna rauðustn,
og annar og þriðji varaforseti
sömuleiðis. Þaö hefir veriö venja,
aö keisari hefði þingforseta i boöi
sínu í þingbyrjun, en sósíalistinn
lýsti því strax, aö hann vildi ekki
sjá aö koma til lians. Keisari er
svo illa viö hina áköfu breytinga-
menn, að hann brá venju sinni og
vildi ékkí sjá þá í höll sinni. Fórst
því forsetaveizlan fyrir í þetta
sinn.
í réttvísiimar höndum.
Stjórn Bandaríkja lét i vikunni
taka 54 menn fasta, fyrir vitorð
og meðverknað í þeim illræðum,
að sprengja í lofjt upp byggingar
og ýms mannvirki. Þeir voru
allir i stjórn félagsskapar sem
“Bridge and Structural Iron
Workers” mynduðu, til þess að
halda fram réttindum sínum og
hagsmunum. Er svo sagt, að þeir
hafi vitað og gert ráð fyrir fram
um sprenging þá er MacNamara-
bræður frömdu í Los Angeles, og
mörg önnur illvirki er framin hafa
verið á síðari árum'; hafa þeir haf.t
til þess útsendara og leigusveina
víðsvegar um Bandaríkin og beint
sett sér að ónýta oll verk, sem
þeir vinnuveitendur létu gera, sem
ekki vildu verða við kröfum
þeirra. Meðal þeirra, sem nú
sprikla í möskvum hegning^rlag-
anna fyrir þessi óhæfuverk, er
forseti allsherjar félagsskapar
jámbrúa og jámhúsa smiða, Ry-
an að nafni, svo og varaforseti
þess félags og allir embættismenn.
Lögreglan hefir komist yfir bréf
og símskeyti sem félagsstjórninni
hafa borist undanfarin ár, óg er
sagt, að þau sanni fyllilega sekt
þessara manna.
Keikningar í ólagi.
Með Morgan Shuster, Banda-
ríkjamanni J>eim. er nýlega var
frá fjárstjórn settur í Persalandi,
voru ellefu landar hans, og var
þeim öllum á burt vísað, skömmu
eftir brottför hans. Þeir lögðu
UPP þann io. Lebrúar og komuit
landamæra, en þegar þar kom
Var sent skeyti frá Persastjóm.
s*ePpa þeim ekki, með því að
s ekkjur hefðu fundizt i reikn-
ingshaldinu, nokkuð athugaverð-
ar'. ^yrftu skýrslur að fást frá
þeim 0g vitnisburðir þar að lút-
tH 1 ^uster var a Englandi,
þegar þessi fregn kom, ferðbúinn
til Amenku. Tók hann því fjarri,
að þetta gæti átt sér staB, og kendi
um eftirmanni sínum, að hann
mund.i spmna þetta upp til að gera
ser kinnroöa 0g minlcun. Ekki er
enn frett, hvernig því máli lýkur.
Grænlandsför
Svo er sagt, að hinn danski
langferðamaður, kafteinn Koch, sé
að búa sig í Grænlandsferð að
nýju. Hann var í Grænlandi í
fyrra, að gera uppdrátt af land-
inu, og fór þá lengri landferðir á
sleða, en dæmi eru til. Hann fann
eyland , mikið fypir austan Græn-
land norðan til; þar var hvorki
snjór né jökull, jurtagróður mikill
og mörg dýr. Þar þóttist hann
sjá þess ívrstu merki, að jökullinn
mikli sem á Grænlandi liggur, sé
að hverfa; ætlar hann sér nú að
gera ítarlega rannsókn þar um, og
er þetta álitið allmerkilegt, ef
satt reynist. Eftir það ætlar Koch
að ganga á land og leggja á jökul-
inn þar sem hann er breiðastur,
og koma niður á vesturströnd
Grænlands. Á þeirri svaðilför
ætlar hann ekki að nota hunda,
eins og allir norðurfarar hafa
gert hingað til, heldur íslenzka
hesta, til að draga sleðann. Þyk-
ir þetta sem er, hin mesta svaðil-
för, og ugga margir um ferð hans,
því að Danir hafa mist tvo efni-
lega menn hin síðari ár á ferða-
lagi í Grænlandi.
Frægur læknir látinn.
Lord Lister dó á þriðjudaginn
annan en var, II. þ.m., á Eng-
landi, rúmlega hálfníræður að
aldri. Hann var um langan tíma
kennari í sáralækningum við há-
skólann í Edinburgh, og þar tók
hann upp þá nýjung, sem hann
varð síöan frægur fyrir og allir
tóku eftir honum um víöa veröld,
að hefta ígerð í sárum með .anti-
septiskum meöölum. Hann not-
aöi til þess karbÓlsýru, blandaöa
með vatni eftir vissum hlutföllum,
og hefir þaö alla tíö síðan verið
mest notaö, þó mörg önnur meööl
hafi nótuö veriö jöfnum hömlum.
Eyrir þann tíma gróf í öllum sár-
um á spítölum, að heita mátti, og
þá var eins hættulegt að skera
mann á hol til meinsemdar, eins
og aö láta meinsemdina halda sér.
Þó hún hættuleg væri, þá var í-
gerðarsóttin, sem skuröunum var
vís að fylgja. engu siöur hættuleg,
og jafnvel algerlega banvæn. Þá
voru spítalar pestarholhr, er eng-
inn þoldi aö koma í, nema þeir
sem því voru alvanir, fyrir þeirri
sterkju er lagði af rotnandi fúa-
sárurrt. Nú eru ,engir staðir hrein-
| legri og vænlegri til bata sárum
mönnum, heldur en spítalamir.
Héðan af þarf ekki að grafa í
neinu sári, ef rétt er að farið. Þau
Hf verða ekki talin í þúsundum,
sem bjargað hefir verið með því,
að varna ígerðar sóttkveikjunni að
komast að sárum. T.ister átti þann
heiður; að taka fyrstur upp þá að-
ferð, og kenna hana öllum heim-
inum. *
Þó aldrei nema hann hafi
stuðst við rannsókn Pasteurs á
gerlum og rotnun, þá á heimur-
inn honum þá skuld að gjalda. að
hann varð fyrstur til að beita þeim
á sáralækningar og varð með því
móti til þess að létta þjáningar og
lengja mannslíf, sem ekki verða
tölum talin.
Liðsveitir í loftinu.
A þingi Frakka er talað all her-
mannlega þessa dagana. Flota
frumvarp stjórnarinnar var sam-
þykt mótstöðulaust og eins áætl-
anir hennar um aukin útgjöld til
sóknar og varnar í hernaði á
landi. Sú nýjung þykir söguleg-
ust,' að efri deilcl þingsins fylgdi
því, að stofna sérstaka herdeild
loftfara, og er talið að sú muni
kosta ekki minna en 5 miljónir
dollara á ári. Þeir hafa þegar
334 loftför vígbúin, alt flugvélar
og fimtán fiugbelgi að auki.
Flotaráðgjafinn Delcassé tjáði
þinginu, að Frökkum væri áríð-
andi, að hafa í öllum höndum við
aðrar þjóðir í Miðjarðarhafi, og
þar mundi flota aukinn verða
settur, en í Englandshafi væri ,að
svo stöddu nægilegt að liafa tund-
ursnekkjur og neðansjávar skút-
ur, en í Miðjarðarhafi sé þeim
lífsnauðsynlegt, að hafa bolmagn
á við hverja aðra þjóð sem er, svo
að ekki verði neinum auðið að
bægja þeim frá nýlendum þeirra
í Afríku. Sveitars,tjórnir um
endilangt Frakkland hafa sam-
þykt, að leggja nokkuð af mörk-
um til þess að smíða og viðhalda
loftförumu handa franska hern-
urn.
Um Ármauer Hansen
er það að segja, umfram það sem
á öðrum stað getur i blaðinu, að
honum mega Norðmenn þakka,
að holdsveikinni er sama sem út-
rýmt úr Noregi- Sú var lengi vel
eina aðferðin við þá veiki, að ein-
angra sjúklingana, stía þeim frá
umgengni" og samneyti við aðra.
En það tókst miður en skyldi, því
að almenningur trúði því ekki, að
veikin væri smittandi, þótti líka ó-
svinna og harðýðgi, að forðast þá.
Var það lengi, að veikin rénaði
ekki heldur fór i'vöxt, unz stjórn-
in skarst i leikinn og samdi lög
um einangrun sjúklinganna á spít-
ölum. Dr. Hansen byrjaði sitt
ævistarf á einum slíkum spítala
1868. Árið 1875 var honum falið
að stjórna öllum framkvæmdum
af hálfu hins opinbera til útrýn>
ingar holdsveikinni. Dú voru í
Noregi um 2,000 holdsveikir
menn. Fimm árum síðar voru
þeir 1804, en að eins 593 árið
1900. En nú er svo langt komið,
að hinir stóru holdsveikra spitalar
í Björgvin eru notaðir fyrír
brjóstveikrahæli, svo langt er kom-
ið útýmingu þeirrar veiki þar í
landi fyrir dug og. atorku Dr.
A. Hansens.
Sem vísindamaður vann hann
sér mikla frægð, er hann sannaði
að holdsveikin væri ekki arfgeng,
heldur kæmi af sóttkveikju gerli,
er honum tókst að finna árið
1871. Hann ferðaðist til Banda-
rikja árið 1888, skoðaði þá marga
norræna menn í þessu landi, er af
holdsveikum voru komnir, og
fann hvergi vott þess að veikin
hefði komið fram á þeim.
Á Shakespeare að liggja í friði?
Deila hefir staðið um það all-
hörð, hvort þau leikrit, sem kend
eru við Shakespeare, séu eftir
leikarann með því nafni, eða Bac-
on lávarð, hinn nafnkenda rithöf-
und og gáfumann, er uppi var um
sama leyti. Nú hefir nafngreind-
ur maður stungið upp á því, að
grafa upp bein S., til þess aö
komast að raun um, hvernig hann
muni hafa litið út í lifanda lífi,
hvort hann hafi verið nokkuö lík-
ur þeim myndum, sem bera hans
nafn, eöa ekki. Segir sá hinn
sami, aö enginn skuli láta á sig fá,
þó að bölvun sé lögö á þann, sem
beinin hreyfa, enda sé hægt að kom
ast hjá henni, meö þvi aö láta
kvenfólk eiga við beinin. Má
‘ekki úr því skera, hvort furðu-
legra er, áhugi þessa fólks á þess-
um hégóma, eða.hjátrú þess.
Dáinn Áehrenthal.
I Vínarborg lézt þann 17. þ.m.
nafnkendur maður, greifinn Aeh-
renthal, sá er stjórnað hefir utan-
ríkismálum Austurrikis og Ung-
verjalands um sex undanfarin ár,
með dugnaði og forsjálni. Hann
var þjónustaður rétt áður en hann
dó, og félck í þeim svifum bréf frá
keisara, ritað með hans eigin
hendi, er svo hljóðaði að niður-
lagi: “Eg þakka yffúr sem bezt
fyrir trúa og ágæta þjónustu í
mínar þarfir og míns ríkis.” Þetta
las sjúklingurinn síðast á bana-
sænginni, og brá við það gleði-
svip á andlit hans. Hann var tæp-
lega sextugur að aldri, og kallaður
vitsmuna og kjarkmaður og hinn
þarfasti sínu landi. Sá heitir Leo-
pold von Berchtold, er varð eft-
innaður hans, t og hefir verið
sendiherra í Rússlandi.
Upphlaup í Mexico.
í Mexioo er nýr forse,ti kosinn
og settur til höfuðs Madero,
þeim, er steypti Diaz úr völdum
fyrir skemstu. Sá heitir Gomez,
er fyrir kjörinu varð, og safnar
nú liði sem kappsamlegast. Verð-
ur þess víst ekki langt að bíða, að
til styrjaldar dragi enn á ný í því
róstusama landi. Fylgismenn Ma-
dero’s standa fyrir þessu upp-
hlaupi, með þvx að þeim brugðust
þær vonir, að hann mundi launa
l>eim dyggilega fylgd með eigum
þeirra, er í móti honum stóðu, er
hann barðist við Diaz. Svo er
sagt, að uppreisn sé npp komin
nálega í hverju fylki; járnbrautir
eru eyðilagðar og brýr brotnar.
Ameríkumenn flýja landið, allir
sem því geta viö komiö, enda er
svo að sjá, senx landsbúar hatist
við þá og gruni Bandaríkin um að
vilja skerast í leikinn og leggja
undir sig landið. Allur fastaher
Bandamanna, 34,000 að tölu, er til
taks við landamærin. en var ekki
kominn suður yfir, þegar þetta er
prentað, mest vegna þess, að
Bandaríkja þegnum þykir ekki ó-
hætt, þeim sem í Mexico biia. ef
til stríðs kemur.
Vel er byrjað.
í síðustu Heimskringlu er þess
getiö, að Borcten stjórnin sé nú
að korna skipulagi á tollmál ríkis-
ins, sem ofannefnt blað segir, að
Laurier stjórin hafi skilið við í
órelðu. Þannig er til dæmis búið
að setja toll á allar óheflaðan trjá
við frá Bandaríkjum, sem nemur
25 prct. Þessi nauðsynjavara var
tollfrí á allri stjómartíð frjáls-
lynda flokksins, almenningi þessa
lands tíl stórhagnaöar, en um leið
dálitið haft á trjáviðar okrara hér
megin línunnar. Ekki er hætt við
að atfurhaldsstjórnin gleymi að
launa canadiskum auðkýfinguim
fylgi þeirra í síðustu kosningum.
Þetta ofannefnda atriði er aö eins
lítiö sýnishorn af því hvers þjóð
þessa lands má vænta frá hendi
hátolla konunganna þar eystra.
Sjóhrakningur.
VERÐLAUNA-KAPPSPIL
Islenzki Liberal klúbburinn heldur sinn venjulega fund í
kveld [fimtudag] og fer þá fram sérstakt kappspil og t v e n n
verðlaun gefin þeim sem sigrar. Allir liberal sinnaðir landar
eru beðnir að fjölmenna nú og koma í tíma.
Rrezkt vöruflutningsskip lagði
frá Boston þann 1. Eebrúar, áleið-
is til Buenos Ayres. Hrepti [xað
s.torm mikinn þann sama dag, og
áður langt um leið tók út allan
þiljubúlka, en siglur brotnuðu og
fóru í sjóinn með rá og reiða.
Storniurinn hélzt í fimm daga, og
fórust þá sex af kipsmönnum.
Kona skipstjóra; 1' mciddist, er
hára gekk yfir skipið. Þann dag
vissi skipshöfnin ekki fyrri en
skipstjóri >>ar horfinn með konu
sinni, þeim eina farþega sem með
skipinu var og stýrimanni, í þeim
eina björgunarbát sem eftir var
innanborðs. Eftir það var skips-
höfnin miatarlaus og vatnslaus í
þrjá daga, og þoldi svo miklar
raunir, að nokkrir sjómenn . hlupu
fyrir borð, til þess að gera enda á
kvölunum. Hinir létu fyrir ber-
ast undir þiljum eða bundu sig
við siglustúfana. Þann 8. Feb.
fór gufuskip svo nærri, að það sá
flakiö, skaut út báti og bjargaði
þeim sem eftir lifðu. með# mestu
nauðum og flutti þá til Liverpool.
T>að er álit skipsmanna að bátur-
inn, sem skipstjóri fór í, hafi far-
ist. því að engurn farkosti svo
smátwn var fært í þann sjó, sem
]iá var.
Samsöngurinn
í Fx'rstu lútersku kirkjunni, sem
frarn fór að kveldi 14. þ. m., tókst
mæta vel. Aðsókn var svo mikil,
að harttrær þúsund manns munu
hafa sótt samsöng þennan. Flokk-
urinn var vel æfður undir stjórn
hr. S. K. Hall organista kirkjunn-
ar, en próf. Sv. Sveinbjörnsson
lék undirspilið við Kantata sitt. og
fleiri af lögum sínum, sem þá
voru sungin.
Eftir að Mr. Hall hafði opnað
þessa athöfn með því að leika vel
valið “prelude” á organið, byrjaði
aðal söngskráin með þvi, að kór-
inn söng lagið “Ó guð vors lands”,
lætta ]xjóðkunna dvergasmíði (ef
svo mætti að oröi komastj þeirra
séra Aíatth. Joch. og próf. Sv.
Sveinbjörnsson’s. Því stjórnaöi
hann sjálfur og fór vel. Nú var
það sungið mátulega hratt og meö
tilhlýðilegum hátíöleika blæ, en
ekki eins og eg hefi heyrt þaö
stundum sungiö hév vestra.
Þá var næst sungin Kantata.
Sólóraddirnar í því sungu þau:
Mrs. S. K. HaTl soprano, herra
T. H. Johnson lögmaöur Tenor
og herra Halldór Thorólfsson
Baryton, og levstu öll hlutverk sitt
prýöis vel af hendi, enda öll al-
kúnn fyrir sína ágætu söngrödd.
Söngverk þetta samdi prófessor
Sv. Sveinbjörnsson fyrir konungs
komuna til íslands 1907. en kvæð-
in hefir ort Þorsteinn skáld Gísla-
son. Söngverk þetta er aö mínu
áliti tilkomumikið, sérstaklega eru
sumir kórsöngvarnir gull-fallegir.
Víxlsöngurinn og tilbreytingin í
raddfærslunni í karla og kvenna-
kor ter mjóg vel, ems og það er
ofið í skrúö hins fagra búnings,
sem kemur fram í fylgiröddun-
um. Þar er Sveinbjörnsson í ess-
inxt sínu.
Meðal annara laga söng Mrs.
Hall lögin “Echo” og “Apple
Blossom” eftir Sv. Sveinhjörns-
son, og herra Thorolfsson söng
lagið “Hvar eru fuglar.”
Einnig söng kórinn tvö Jdkomu-
mikil lög við enska texta; Gloria,
úr tólftu messu Mózarts, og By
Babylon’s IVave” eftir Gounod.
Og síðast söng og spilaði próf.
Sveinbjömsson sitt ágæta lag:
Valagilsá. í því lagi er knúð fram
í tónum svo mikið af alíslenzkum
náttúrulýsingum, að furðu gegnir.
Já, hafðu þökk fyrir verkin þin,
aldni snillingur!
Jón Friðfinsson.
Safnaðarfundur.
Hvaðanæfa.
Suður í Texas í Bandaríkjum
gfrðist sú nýlunda fyrir rétti,
ekki alls fyrir löngu, að vitni kaU-
aði dómarann lygara. Dómarinn
reiddist og baröi tréhnalli sínum í
boröiö svo þaö rifnaði og stökk á
fætur um leið, eins og glóandi
járni heföi verið stungið í hann.
Hann áttaði sig samt fljótt, sagöi
réttinum slitiö meö venjulegum
formálá, stóð upp úr dómara sæt-
inu, fór úr dómara skikkjunni og
treyju sinni, bretti upp ermarnar
og óö á manninn, sem honum
haföi nafnið gefið. Sá var til í
alt, og hófust nú milli þeirra hin
óðustu áflog, en réttarvitni og
aörir viðstaddir sátu agndofa og
orölausir og horfðu á. — Eftir
miklar ryskingar kom dómarinn
höggi á hinn og senti honum út í
horn á réttarsalnum, þurkaði svo
af sér blóð og svita, fór í fötin og
blés mæðinni, settist að því búnu
aftur i dómarasætið og lýsti rétt-
inn löglega settan. Það var þar
næst hans fyrsta verk, að sekta
sjálfan sig mikilli sekt fyrir “tippi-
stand og áflog.”
—Nýlega er látinn í Þ ýzka-
landi hinn nafnkendi rithöfundur
Felix Dahn. Hann ritaði skáld1-
sögur út af viðureign Þjóðvrja og
Rómverja í fornöld, svo og út af
fornum siðum og atburðum í
fornöld Þjóðverja og Norður-
landabúa. Hann dró efnivið í
sögur sínar víða að, og ekki fflinst
úr fornsögum vorum.
Við komu l
próf. Sveinbjörns Sveinbjörnssonar +
til Winnipeg Beach, 16. +
febrúar 1912.
Safnaðarfundur var haldinn í
sd.sk.sal Fyrstu lút. kirkju á
þriðjudagskveldið í þessari viku,
og var sá fundur mjög vel sóttur.
Fyrir lá málið um aðstoðarprests-
köllun frá riæsta fundi áður, en
áður gengið væri að því máli
skýrðu fulltrúar safnaðarins frá
þvi að þeir hefðu í samráði við
prest safnaðarins og þá menn er
stæðu fyrir framan um sunnudags
skóla og guðsþjónustu samkomur
í suðurhluta bæjarins, ráðið séra
Rúnólf Marteinsson til að vinna
að þvi verki, sem þjónustumann
Fyrsta lút. safnaðar. Var skýrsla
þessi tekin fyrst fyrir og rædd
nokkuð, en svo samþykti fundur-
inn í einu hljóði þessa ráðstöfun
fulltrúanna. Þess var og getið
sem svar upp á fyrirspurn. að
skoða ætti hinn nýja sunnudags-
skóla í suðurbænum sem óaðskilj-
anlega deild af sd.sk. Fyrsta lút.
safnaðar og að samvinna með
kennurum beggja deildanna væri
ákveðin og^sjálfsögð. Þegar svo
var komið málum, vtir það einhuga
álit fundarins, að ekki væri nauð-
synlegt að kalla annan aðstoðar-
prest að svo stöddu. og var því
samþykt að fresta því máli til ó-
ákveðins tima. Tillaga frá einum
af fulltrúunum var og samþykt
með því að allir fundarmenn stóðu
á fætur. um það. að hækka skyldi
laun Dr. Jóns Bjarnasonar um
300 dollara á ári. En þá lýsti sér
sem oftar alþekt ósérplægni og
stefnufesta Dr. J. B.. Hann þakk-
aöi söfnuðinum mjög hjartanlega
fyrir þennan nýja vott um kærleik
og umihyggju sér til lianda, en bað
jafnframt fundinn að misvirða
ekki þó hann afþakkaði launavið-
bótina; sagðist komast af með
það kaup, sem hann hefði, og áliti
það óviðurkvæmilegt af sér og
öðrum prestum að taka við svo
háu kaupi, að litið yrði af almenn-
ingi á þá sem ríkismenn; slíkt
skygði á nvtsemi þeirra í starfinu
fyrir kristindóminn, log atyxekt
væri það liróp víðsvegar. að prest-
ar væru blóðsugur á þjóðarlíkam-
anum. Til slíks vildi hann ekki
gefa orsök, og hefði enga löngun
til að skilja sínum eftir peninga,
er hann félli frá. — Hvort söfn-
uðurinn ætlar að þiggja þessa
tví-tíund, sem eg vil kalla svo, frá
presti sínum. get eg ekki um sag]t,
en þó mun það mjög í móti skapi
alls jiorra safnaðarfólks. — Þá
! var talað um það að nauðsyn bæri
til þess fyrir söfnuðinn að fá sér
nýjan stað sunnar í bænum fyrir
kirkju sina, sem næst aðalbóli ís-
lendinga liér í bæ. í það mál var
sett fimm manna nefnd til íhug-
unar og ráðlegginga.
Aheyrandi.
Heill sé þér, hugljúfi maður; +
heill sé þér, tónskáldið mætt.
Þér ann hver íslenzkur
staöur.— "♦
+ Hér alt er því glflölega klætt>
+ Vér heilsum þér, Sveinbjörn, +
+ með tónanna töfra; +
+ þau tökin, sem hugðnæmast +
+ þjóðlif vort örva. +
+ “Ó, guð vors lands” blessi öll +
♦ þín ár, 1 +
+ vor yndis-gestur hár. ♦ [
-f +1
♦ Oss flytur þú söngvana sanna, ♦
+ en samt er þitt hjartalag bezt. +
♦ Og því tekst þér margan að +
+ martna.— ♦
♦ Þitt mál er við alheiminn fest. +
♦ Því allir fá skilið þá töfrandi ♦
♦ tóna, ♦
♦
+
♦
-f
+
+'
+
Ágóðinn af concert þeirn, er
prófessor Sveinbjörnsson heldur
i næsta mánuði og á öðrum stað-
er getið, rennur til prófessorsins
sjálfs, og á hann það sannarlega
skilið að almenningur fjölmenni.
+ sem tigninni og ástinni
♦ sildinni þjóna.
+ Því blessi drottinn öll þín ár.
+ vor vndis-gestur hár.
+ .
+
-f
+
og
Jón Kernested.
+ + + + + ♦ + + + + + •+ + +
Mr. og Mrs. Kr. Pétursson frá
Siglunes P. O., komu til bæjar-
ins í fyrri viku. Kr. Pétursson
heldur heimleiðis um miðja vik-
una en kona hans dvelur hér í
bæ um tima til lækningar.
Breytingar til bóta
á íslandi.
Astandið heima á Islandi er
stórum að breytast til batnaðar.
Sem dæmi þess má telja smjör-
búin, milli 30 og 40. Árið 1910
var flutt frá srrtjörbúunum 299,-
169 pund smjörs sem seldist á 89
aur. pundið. als 19,000 kr.
Meðferð á skepnum fer batn-
andi ár frá ári; húsakynni eru
sömuleiðis að batna, viðgjörðir og
kaupgjald einnig og sýnir það
ljóslega menningar framfarir.
Þá má nefna _ sjávarútveginn.
Menn hér ves,tra muna vist eftir
hinni miklu fjölgun á þilskipum til
fiskiveiða um og eftir 1900, og
hepnaðist sú útgjörð mjög vel
framan af. Þau voru nokkur ár
40 til 60 að tölu og höfðu frá 22
til 26 menn hvert þeirra og gerðu
reikning 20 til 24 þús. kr. hvert.
Á þessu má sjá, að þilskip hafa
framfleytt fjölda manns til lands
og sjávar.
En svo kom sú óhepni fyrir út-
gerðina, að nokkur skip týndust
með öllum nxönnum og var það
æði rnikill hnekkir; og hafa þá
Vestur-íslendingar hlaupið undir
baggann; en samt varð þetta ó-
happ heldur til að draga kjark úr
mönnum.
Svo voru erfiðleikar með að-
gerð skipanna. Þau urðu að send-
ast til Færeyja eða Noregs til við-
gerðar og hepnaðist það misjafn-
lega. En svo kom að því, að það
var myndað félag til að byggja
dráttar-braut, svo að gert yrði við
skipin, og var bankastjóri Tryggvi
Gunnarsson aðalmaðurinn i því
sem fleiru er til framfara Jeiddi.
Þetta var miklum erviðleikum
bundið, eins og oft vill verða þeg-
ar um eitthvað nýtt er að ræða.
Siðastliðinn vetur mun hafa verið
um 100 manns, sem hafði þar at-
vinnu, sem að líkindum hefði ann-
ars verið vinnulaus. Og nú er
dráttarbrautin orðin svo fullkom-
in, að gert verður við öll fiskiskip
heima, og mörg skip er gert við,
sem þurfa aðgerðar eftir að hafa
siglt frá öðrum löndum með vör-
ur, og botnvörpungar og franskar
fiskiskútur eru einnig teknar þar
upp, og somuleiðis togarar, til að
mála þá og gera við þá; má þvi
telja þetta mikla framför fyrir
sjávarútveginn.
Nú eru menn mest farnir að
leggja áherzlu á Togara-fiskveiði.
Til dæmis eiga 20 togarar að
ganga frá Reykjavík i vetur og
er það æði mikil viðbót við þær
fiskiskútur, sem þó eru nú til í
Reykjavik.
Árið 1910 hefir fjölgað um 640
manns i Revkjavík. Þá voru þar
1186 hús, þar af 100 steinhús.
Mannfjöldinn alls þar 12,241.
Virðingarverð allra húsa í Rvík
var þá 10 milj. og 843 þús. krón-
ur, en á öllu landinu 20 milj. og
794 þúsund kr.
I Reykjavík er komin vatns-
leiðsla, svo góð, að önnur betri er
varla hugsanleg til allrar notk-
unar.
Gasstöð, sem þar er komin,
framleiðir ljós til allra húsa og
einnig til að sjóða mat og hita upp
hús.
I vor er í ráði, að byrjað verði
að gera Reykjavíkurhöfn svo i
stand, að skip geti legið þ'ar inni
óhult og látið vörur úr sér og tek-
ið i sig vörur við bólverk, sem
þáu liggja fast við.
Samgöngur um landið hatna
stórum árlega; vegir lagðir, sömu-
leiðis brýr yfir verstu vatnsföllin;
þó eru líkindi til, að meira hefði
mátt gera, ef samkomulag hefði
verið betra en verið hefir. Manni
getur ekki dulist, að samkomulag
með þjóðinni i heild sinni hafi
spilt nxikið fyrir framförum.
öllum mun vera kunnugt hvað
skiftar hafa veriö skoðanir manna
heima og hvað slík skifting hefir
haft mikinn kostnað í för með
sér; óg hlýtur það því að kippa
tilfinnanlega úr framförum. Eins
og menn vita, eru þrir ráðherrar
búnir að vera á íslandi eftir stutt-
an tíma, og er ekki sjáanlegt að
breyzt liafi td batnaðar, hvað
stjórnina snertir.
Nú litur helzt út fyrir að sá
]>ólitíski flokkurinn, sem kom H.
Hafstein að völduni, sé í stórum
meiri hluta, ef ekki ris upp sama
ófriðaraldan sem fyr til að.sundra
öllu samkonndagi.
Nú ættu Vestur-íslendingar að
skora á þá, sem byggja gamla
landið, að halda frið, og vera sem
einn maður. Þá er vonandi að
framfarirnar héldu áfram. Eftir
því sem breyzt hefir með tíðarfar
lieima, þá er ekki hægt að kenna
forsjóninni utn það, sein aflaga
fer.
Ef nú að eins 2 eða 3 góðir
bændur í Canada færu heim til ís-
lands með því augnamiði að kenna
mönnum heima að byggja landið.
þá mundu þeir verða ,til mikils
gagns bœði sjálfum sér og öðrum.
Vonandi er, að einhverjir verði til
þess að taka undir með skáldinu
og segja:
“Hvernig sem stríðið þá og þá
er blandið,
það er að elska og byggja og
treysta á landiö.”
Og kæmi þá fram spádómur
skáldsins, þar sem hann segir:
“Á hún þar von á lengi þráð-
um syni.”
Bjarni Jónsson.