Lögberg


Lögberg - 25.04.1912, Qupperneq 1

Lögberg - 25.04.1912, Qupperneq 1
Grain Commission Merchants -- 201 GRAIN EXCHANGE BUILDING - Meinbers Winnipeg Grain Exchange, Winnipeg 4ZK1R KORNYRKJUMENN Sendið h^eiti yðar til Fort William eða Port Arthur, og tilkynnið Alex John»on & Co. aol GRAIN EXCHANOE. WINNIPEG. Fyrsta og eina islenzka kornfélag i Canada. 25. ARGANGUR WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 25. APRlL 1912 NÚMER 17 EM dansmær, er veit að Kún vinnur alla, vorgyðjan flögrar um lautir og hjalla, líf Kennar bylgjast í blómofna skrúðanum, bros Kennar leiftrar og skelfur í úðanum. Vorið ! vorið ! vorið! Einmana fífill í fjalladal finnurðu sólbrosið hlýja ? Veturinn varð þó að flýja, fífil einmana í fjalladal. Ha, Ka, Krópa lækirnir dansandi Kjalla af Kjalla. Hó, Kó, Krópar fljótið, sem drekkur þá alla. Og rómsterkir fossar til fjallanna kalla: “^pinnið þið vorið ? vorið ? ” Hví ertu fífill í fjalladal fölur og þunnur á vanga ? Finnurðu ei moldina og morguninn anga ? Fífill einmana í fjalladal. Humlarnir læðast úr loðgráu Kýði loga’ eins og silfur á dökkgrænum víði; vorið á ótalda geisla, sem gylla glóvængja flugur og hunangi fylla þúsundum bikara — Vorið! vorið! Fífill einmana í fjalladal, finnurðu ei sólhlýja brosið ? Er hjartá þitt fífill frosið ! Jóhann Sigurjónsson. Manntjón á íslandi. FiskiskipiS “Geir” hefir farist viö ísland meS 27 mönnum á bezta aldri. Eftir lifa í sárri fátækt 14 ekkjur og margir tugir barna í ómegö. Þessar linur ásamt nokkrum fleirum stóSu í blöSunum II . þessa mán. Eg hafSi naumast lesiS línur þessar til enda, þegar mér flaug í hug aS hér væri tækifæri fyrir hina velviljuSu Vestur-íslendinga, aS sýna hlutekningu i þessu sorg- lega tilfelli, meS þvi aS efna til samskota, er gætu orSiS til aS styrkja og gleSja hina bágstöddu fátæklinga í neyS sinni. Má vera aS einhver kunni aS segja, aS hér gangi á einlægum samskotum, og þaS er mér ekki alls ókunnugt, en ókunnugt er mér aS oft hafi veriS safnaS fyrir nauSsynlegra tilfelli en þetta, þar sem tilfinningarnar ættu aS knýja menn til aS vera fúsa og fljóta til hjálpar. Eg hefi heyrt þess getiS, aS nokkrar konur hér í Winnipeg- borg mundu ætla aS gangast fyrir samskotum x þessu tilefni, og er þaS fagurt og vonandi aS> þær verSi vel studdar, og engmn dragi sig í hlé, en muni eftir því, aS “korniS fyllir mælirinn” þó lítiS sé frá hverjum, og dregur sig saman ef margir hjálpast aS. Þess skal enn fremur getiS, aS meS löndum þeim er siSast' komu hingaS, !hafa þær fréttir borist, aS alls hafi farist í vetur af fiskiskip- um viS Island 45 menn, og séu þar af leiSandi um 75 börn föSuriaus. Eg er þess fullvís, aS hver ein- asti Islendingur sé fús til aS rétta sínum bágstöddu systrum hjálpar- hönd í neySinni. VirSingarfylst , Winnipeg, 20. Apríl 1912. S. Olafsson. - SpítalaskipiS fann franska skútu uiastralausa í hafi. BjargaSi skipshöfninni hingaS. Eru hér alls um 100 frakkneskir skipbrots- nteun, sem fara héSan í dag til út- landa. Úr bænum, A fyrstu síSu þessa blaSs er vorkvæSi prýSisfagurt, er herra J’óhann Sigurjónsson skáld hefir ort fyrir blaS vort. Jóhann dvelur i Danmörku og er þegar orSinn víSfrægur maSur af leikritum þeim er hann hefir samiS. Hefir mentamönnum í Evrópu þótt svo mikiS til koma Fjalla-Eyvindar hans, aS helzt hefir veriS jafnaS til leikrita þeirra Iibsens og Björn- sons. Telur Lögberg sér þaS hina mestu ánægju og sæmd aS geta boSiS löndum sinum gleSiíegt sum- ar meS vorljóSum þessa unga stórskálds þjóSar vorrar. Þess vildum vér og geta, aS herra Jón FriSfinnsson tónskáld hefir samiS lag viS þetta kvæSi; þaS er baritón sóló meS pianó fylgiröddum. Vér höfum þaS fyrir satt, aS lag Mr. FriSfinnssonar hæfi kvæSinu fylli- lega, og væntum vér aS mikiS þyki til þess koma, þegar þaS kemur á prent, en þess verSur ef til vill ekki langt aS biSa. Þvi miSur gat Lögberg ekki flutt þaS nú, því aS lagiS er svo langt, aS því lýkur ekki fyr en í kvæSislok, og hefSi því tekiS yfir meir en heila síSu í blaSi voru. Þakka viljum vér samt báSum skáldunum fyrir áhuga þeirra á aS hlynna aS íslenzkri list. Herra Jón SigurSsson í Brandon skrifar Lögbergi: Eg hefi dvaliS hér í Brandon nú um nokkur undanfarin ár, en er nú á förum héSan úr bæ meS konu mína og börn. Landar mínir hér höfSu komist á snoSir um burtför okkar héSan og i tilefni af því heimsóttu flestir þeirra hér í bæ okkur kveldiS 19. f.m. og færSu okkur aS gjöf “mantle” klukku, meS þessari á- ritan: “Til Mr. og Mrs. J. Sig- urSsson, frá Islendingum i Bran- don, 19. Marz 1912.” Mrs. Saxon hér í bæ færSi okk- ur einnig vandaSa silfurkönnu og Mr. Th. Thorsteinsson í Beresford skenkti okkur ferSatösku. Fyrir allar þessar gjafir og vel- vild í garS okkar hjóna, og góSa viSkynning, er bæSi ljúft og skylt aS tjá löndum mínum alúSarþakk- ir og óska þeim alls hins bezta í framtiSinni. SLYSIÐ A „TITANIC" Rúm 1600 manns fórust, flest karlmenn; urðu drengilega við dauð? sínum. Aðeins 745 komust af. Þingnefnd Bandaríkja sett til rannsóknar. Þau tíSindi verSa öllum tiSast umræSuefni, er skipiS mikla fórst á mánudagsnótt þann 15. þ. m. LTm þaS er nú ritaS og rannsakaS meir en nokkurt annaS efni, og skal hér sagt af stuttlega hvar komiS er. í Bandarikjum var þegar sett nefnd úr öldungaráSi þess lands, til þess aS rannsaka máliS. Fyrir þeirri nefnd hafa vitni boriS þeir af stýrimönnum og skipshöfn, sem komust af, og farþegar nokkrir, sem helzt þótti þurfa aS yfirheyra. Eftir þeirra frásögn og framburSi er þaS tekiS, sem hér skal um þetta stórkostlega slys sagt. ÞaS var á sunnudagskvöld, skömrnu fyrir miSnætti, aS ‘r farþegar og skipsmenn, sem voru vakandi, heyrSu brothljóS og fundu kipp, ekki meiti en svo, aS þeir hugSu stóra baru inala komiS á skipiS. Eftir litla stund sást skipiS síga aS framan, en svo full- trúa voru allir um, aS þaS gæti ekki sokkiS, aS almenningur var óhræddur. Skipstjóri lét þegar taka til aS losa ibátana og var svo fyrir mælt, aS konur og Ibörn skyldu ganga fyrir karlmönnum. Eftir stund komu kolamokarar í stórum hóp og vildu taka bátana, en stýrimenn gengu þeim í mót og ráku þá af hönduni sér. StóS á þessu meir en tvær klukkustundir að stjórna því hverjir í bátana færu. Margir karlmenn komust í þá, og héldu lifi en kvenfólk all- margt varS eftir og fékk bana, einkum þaS sem í þriSja farrými var. Bátar voru ekki'til fyrir fleiri en um 800 manns, eða rúman þriSjung þess fólks sem meS skip- inu var, og þykir sjálfsagt, aS hér eftir verSi strangt eftirlLt haft meS þvi, aS nógir farkostir verSi á skipum, sem flytja fólk. I ann- an staS er þaS augljóst orSiS, aS skipiS var á fullri ferS, þó aS aSvörun hafi þaS fengiS um ís á þeim slóSum. Ennfremur hefur þaS fram komiS, aS þeir sem í siglukörfu voru til eftirlits, RöfSu enga kikira fengiS, þó um þá höfðu beðið. Þeir sáu einhverja þústu framundan skipinu og sögSu til þess, og var stefnu skips- ins breytt að þeirra fyrirsögn, en þaS var um seinan; skipiS rendi ekki stefninu á jakann aS vísu, heldur hliSinni, og sá partur jak- ans, sem í sjó var, rakst í hliSina á því og braut hana alla aftur aS miSju. SkipiS fyltist þegar aS framan, og er svo sagt, aS skip- verjar sem fram í sváfu hafi drukknaS í einni svipan, um 200 manns. Skipstjóri pg stýrimenn báru, sig vel 1 háskanum, voru rólegir einsog ekkert hefSi í skorist, enda trúðu því fastlega einsog allir aðrir að skipiS mundi haldast á floti þartil hjálp kæmh Þeir sem þráSlausu skeytunum stjórnuSu beiddust hjálpar af öllum skipum, sem þeir náSu til, en svo óheppi- lega vildi til, að á því skipi sem næst var slysinu og “Virginian” hét, var sá maSur nýlega háttaSur, sem átti að taka við skeytunum, ASeins eitt skip var svo nærri, aS þaS gat komiS aS liSi; þaS hét “Carpathia,” og kom á vettvang um miSjan morgun, meir en 4 stundum eftir aS Titanic sökk, og bjargaði öllu þvi fólki sem í báta komst. önnur skip komu seinna um morguninn og leituSu vand- lega ef nokkur væri á floti þeirra sem á skipinu voru ,en fundu ekk- ert nema smá reköld. Allir sem á skipinu voru, þegar það sökk, um 1600 að tölu, létu líf sitt. Margar sögur segja farþegar átakanlegar og er sú öllum minn- istæð, aS þegar frampartur skips- ins fór í kaf og skuturinn stóS upp úr, þá stóSu allir í hnapp aftur á þartil ekki var nóg rúm fyrir þá; stukku þá rnargir fyrir borð og tóku til sunds ; en er skipiS for í kaf, kom upp vein og hljóS um hjálp, sem gömlum sjómönnum og hörSum karlmönnum þótti hræSi- legt að heyra, en bátamir héldu sér svo fjarri, aS nálega enginn náði til þeirra. Var þaS orsök- in aS þeir óttuSust, aS ef þeir færu í þvöguna, þarsem fólkiS hélt sér á íloti, þá mundu bátamir fyllast þegar og mundi þaS verSa öllum aS bana en engum aS liSi. Margar sögulegar frásagnir hafa heyrzt um undankomu einstakra manna. FyrirliSi nokkur ,i her Canada kveSst hafa hjálpaS stýri- mönnum til aS losa bátana. Sá var einn báturinn, er aðeins tveir skipsmen vora i og fékk hann leyfi til aS far í þann bát, ef hann næSi honum; hann tók un? kaSlana sem báturinn hékk í og efrir þeim niSur í bátinn áður en hann lagSi frá skipinxp Annar hermaSur segir þá sögu, að hann vár á skipinu, þegar þaS sökk og tók til sunds þar til hann náði bát; hann segir að sama sem engin hringiSa eSa sog hafi komiS þegar skipiS hvarf og að þess vegna hefSu farþegar ekki þurft aS drukna, ef bátar eSa flekar hefSu verið til fyrir þá aS bjargast á,. Er það- af öllum taliS mikið fyrirhyggjuleysi, að láta ekki slá saman fleka, meSan skipiS var á floti, eftir aS auðséð var aS þaS mundi sökkva, sem áreiSan- lega hefSi bjargað mörgum manns- lífum. Einn skipverja, sá \sem stjórnaði rakarastofu skipsins, batt saman stóla og flaut á þeim, unz hann náði í bát; aSrir björg- uSust ekki, svo getiS sé, sem voru á skipinu, þegar þaS sökk. Af þeim sem fórust er lang- frægastur William Stead, ritstjóri tímaritsins Review of Reviews. Hann ætlaSi til New York aS efla þá starfsemi, sem nú er mjög sterk orSin ,aS auka hluttöku karlmanna í safnaSarmálum. Hann var trú- maður mikill og hefir vafalaust gengiS hughraustur i dauSann. Margir nafnkendir menn 1 Banda- ríkjum fórust og þar, stórauSugir og miklir fyrir sér. Af Canada- mönnum er lifiS mistu er frægast- ur C. M. Hays, forseti járnbraut- arfélagsins Grand Trank. Hann mælti þau orS síSast er spurzt hafa, aS skipið mundi haldast á floti þar til hjálp kæmi. Matgra manna er getiB. sem sýndu frá- bæra stillingu og hugprýSi í lífs- háskanum og um sumar konur er þaS sagt meS sanni, aB þær neit- uSu aS fara í bátana, nema bændur þeirra fengju að fara lika„ og létu lífiS með þeim. Forseta þess félags, sem skipiS átti, er borin illa sagan. Hann fór í bát meS þeim fyrstu, og þykir hafa sýnt lítiS hugr.ekki, er hann hugsaSi meir um að bjarga sjálf- um sér heldur en farþegum. Þær konur úr Winnipeg, sem bjargað var, segja aS hann hafi fariS frá skipinu á Ondan þeim. Margur ber harm eftir þetta slys, sem aldrei verður bættur. Sú er talin eina bótin, aS héreftir muni skorBur reistar viB þvi, aB önnur eins slys komi fyrir af hand- vömm og hirðuleysi þeirra, sem farþega skipin eiga, meB því aS stjórnir allra landa taki höndum saman og setji reglut; um útbúnaS slíkra skipa framvegis. Úr bænum Mikill innflytjenda straumur hefir fariS hér um borgina þessa dagana. Herra Timotheus BöSvarsson frá Geysir P. O., er staddur hér í bæn- um þessa dagana. Mágur hans druknaði viS ísland í fyrra haust og faSir hans og bróðir fórust i vor á skipinu Geir. Mr. BöSvars- son var aS gera ráSstafanir til þess aS ná hingaS skylduliði þeirra, sem býr þar viS fátækt. í töílunni í síSasta blaði yfir páska og tunglfylling, er sú prent- villa, aS viS áriS 31 er tunglfylling sett 1. Marz í staðinn fyrir 1. Apr. Prófessor Svb. Sveinbjömsson býst við aS leggja af staS situttu eftir næstu mánaðamiót, líkl. um 7. Maí, áleiSis heim til sín til Edin- burgh á Skotlandi, þar sem kona hans og börn dvelja. Honum verSa samferða nokkrir íslending- ar, sem ætla i skemtiferS til Is- lands. Þessir íslendingar vitum vér aS hafa tekiS próf viS búnaSarskól- ann í fylkinu. Fyrsta árs pPófi luku: S. Anderson frá Baldur, I. Ingjaldsson frá Árborg, A. Jóhannsson frá Glenboro. Annars árs prófi luku; .G. Breckmann frá Lundar, T. Goodman frá Glenboro, M. GuSmundsson, frá Bertdale, Sask. G. Magnússon frá Lundar, The Winnipeg Garden Club ‘neitir félag, sem stofnaS er í því augnatpiSi, aS prýSa og fegra Winnipegborg og gera jurtagarSa á lóSum, sem ekki er bygt á. Enn íremur gengst fé'agiS fyrir því, aS halda fyrirlestra um garSrækt og hlómrækt. Einn dbllar kostar að ganga i félagið. Upplýsingar hjá A. J. Richards, Industrial Build- ing, Main street. Nokkrir ungir íslenzkir piltar, 16 ára gamlir, geta nú þegar feng- iS stöBuga atvinnu hjá Northem Crown bankanum meS hækkandi kaupi. Þeir sem hefSu augastaS á þvi aS ná í þessa atvinnu skulu snúa sér til herra Th. E. Thor- steinson’s táSsmanns bankadeild- arinnar á homi William og Sher- brooke stræta. í lok guSsþjónustunnar á páska- daginn fór fram hjónavígsla i kirkju LútersafnaSar aS GarSar, N. Dak. \ BrúShjónin voru þau Thorsteinn Ingvi Hallgrímsson og ValgerSur Thorbjörg Walter. BrúSguminn er sonur Thorsteins Hallgrímssonar í ArdalsbygS, en hefir um nokkur undanfarin ár veriS til heimilis í Winnipeg. Brúðurin er dóttir hinna góS'kuhnu hjóna Jósefs Walter og ko-nu hans Ingibjargar. Brúðhjónin eru hin mannvænlegustu og prýSi hverju mannfélagi.—Daginn eftir hjóna- vígsluna lögSu hin ungu hjón af staS áleiSis til Argyle bygSar og setjast þar aS búi. Fylgja þeim hugheilar blessunaróskir vina og ættingja. Prófessor Svb. Sveinbjörnsson fór norSur til Árborgar í gær og heldur samkomu þar nyrSra á sum- ardaginn fyrsta (1 dagj. 1 Prófessor Svb. Sveinbjörnsson hefir nýlega samiS og gefið út lag viS íslenzka sönginn: “Björt mey og hrein” o.s.frv. Textar era tveir, íslenzki textinn upphaílegi og enskur texti. Lagi þessu þarf ekki aS lýsa, þvi aS margir íslendingar 'hafa heyrt prófessorinn syngja þaS 'og spila á samkomum þeim, er hann hefir haldiS hér vestra. LagiS hefir þótt mjög fagurt og langar víst marga söngelska ís- lendinga til að eignast þaB. ÞaB er prentaS á hálfa örk og mynd pró- fessorsins á henni aS framan meS skrautlegri umgerS og er lagiS til- einkaS Islendingum í Vesturheimi. LagiS fæst í bókaverzlun H. S. Bardals og kostar 25 cent. Séra FriSrik Hallgrímsson og frú hans voru stödd hér í bænum í vikunni. - SAMTALIÐ. Bóndí í Sléttufylkjunnm: ..Heyrðu herra ráögjafi, hvaö á eg aö gera viC þetta hveiti? Nú er enga flutningsvagna aö fá, og nú fer hvaö af hverju aö hlýna í veðrinu. “ Verzlunaymálaráðgjafi Bordcn-stjórnarinnar: ,,Eg held þér væri bezt aö biöja drottinn fyrir þaö í bænurn þínum. Eg sé engin önnur ráö. Alt þetta ólag er forsjóninni að kenna. “ Þann 8. þ.m. lézt vestur í Ar- gylebygS konan ArnfriSur Am- grímsdóttir, 84 ára gömul. Hún lézt hjá þeim hjónum Mr. og Mrs. Andrési Andréssyni. Séra FriSrik Hallgrimsson jarðsöng hina látnu. Miðvikudaginn 17. Apríl andaS- ist Lilja Laxdal, aS heimili for- eldra sinna nálægt Dafoe, Sask. Banamein hennar var lungnasjúk- dómur. Foreldrar hennar, Jens Laxdal og kona hans GuSfríSur, era úr Dalasýslu á íslandi, en hafa lengi verið í þessu landi, og nú síðustu árin búið í grend viS Dafoe, Sask. Lilja sál. var 22 ára að aldri, góS og vel gefin stúlka.— Hún var jarðsungin i grafreit ÁgústinusssafpaBar föstud. 19. Apríl af séra H. Sigmar. Fjöldi fólks úr héraSinu og bænum í grendinni fylgdi hinni látnu til grafar, þvi aS bæSi var hún sjálf mjög vinsæl og fólk hennar á líka sömu vinsældum aS fagna í sveit- inni. — Foreldrar hinnar látnu biðja blaSið aS skila innilegu þakk- læti til hinna mörgu vina sinna úr Candahar og og Dafoe héruðum, sem sýndu hluttekning í sorg þeirra með þvi aS fvlgja hinni látnu til grafar. Herra Jón Runólfsson skáld, er nýkominn til Winnipeg norSan úr Nýja íslandi. Hann hefir verið kennari Kjarnaskóla síSastliSna þrjá mánuði. Kveðja til Svb. Sveinbjörnssonar. Nú skiftast vorir vegir, þá vetur liSinn er, of sæ mót sól þú stefnir, við sitjum kyrrir hér. Það styttu mörgum stundir þín strengjaslögin þýð, þau gleSja hali’ og hrandir í hug um langa tiS. Þú, aldna íturmenni! meS æsku-bjarta sál, í hljómum hörpu þinnar eg heyri drottins mál í fossins feiknadunum, er fellur bergiS á, og andvörp elskendanna í ómnum glöggva má. Far heill á hauBri og djúpi, meS hlýja bamsins lund, sem allir unna’ er þekkja; þú átt þann heimanmund, sem snildin aldrei eyddi á æfi- langri -braut; það hélzt svo vel í hendur, aS hjálp hvers annars naut. Kom hcill á hauSriS unga, og hepnin fylgi þér, er lækkar sól að sumri og sortna kvöldiS fer. Þá muntu frændliB finna meS fagnaSs brosiB hlýtt, á landi Leifs hins heppna, og lífsstarf efla nýtt. Jónas Hall. Frá Mountain, N. Dak. Þann 12. Apríl þ.á. var haldinn hér i A. O. U. W. fundarhúsinu mjög myndarleg samkoma 1 heiB- ursskyni við burtför prófessor Sv. Sveinbjörnssonar. Samkomuna setti Elis Thorwald- son forseti og stýrSi henni. Mælti hann fyrir mínni heiBursgestsins. Fyrir minni sönglistarinnar mælti séra H. B. Thorgrímsen. Jón Ein- arsson mælti fyrir minni kven- fólksins. Dr. Johnson mælti fyrir minni Ameríku, Tómas Halldórs- son fyrir minni íslenzku bygSar- innar i Dakota, og Col. Paul John- son fyrir íslenzkum skáldskap. Enn fremur flutti síðastnefndur kvæði, sem hér fer á eftir. öllum ræðumönnunum sagðist vel. Á milli ræðanna var sungið og spilað og tók heiðursgesturinn góBan þátt i þvi. Að loknum ræBunum afhenti séra Thorgrímsen heiðursgestinum gull-“fób” mjög vandaSan, og var á grafið nafn heiBursgestsins og Mountain, N. D. Prófessor Sveinbjörnsson þakk- aði gjöfina með rnörgum hlýjum orðum til vor Mountain manna og bað okkur að bera kæra kveBju öllum Dakota íslendingum meB þakklæti fyrir þá miklu velvild og gestrisni, sem þeir hefSu auSsýnt sér, og lauk svo þessari samkomu, sem telja má einhverja þá mynd- arlegustu sem haldin hefir veriS á Mountain, meB því að sungið var: “Ó, guS vors lands”, “Eldgamla Isafold” og “Mv Country it is of Thee”. Til próf. Sv. Sveinbjörnsson’s. . Ó, guB vors lands, gæt þú þessa gáfumanns. Þú hefir alt í þínum höndum, þú sem stjómar öllum löndum. Lýs meS þínum ljósa kranz Lögin hans! Lögin hans. Lofa mildi skaparans. Þau hafa flogið land frá landi og lífgaB hjörtu óteljandi, og þjóSar vorrar þverra tár * um þúsund ár. Um þúsund ár þinn mun strengur hörpu hár heyrast meðal helztu þjóBa og hjartnæmustu og beztu ljóBa. Um eilifB syngp engla fans ÓSinn hans!

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.