Lögberg - 09.05.1912, Page 4

4-
LÖGBERG, FlMTUDAGINN 9. MAÍ 1912.
LOGBERG
Gefið út hvern fimtudag af Thk
CoLUMBIA PrBSS LlMlTKD
Corner William Ave. &
SherbrooWe Street
WlNNIPBG, — MANITOBA.
stefán björnsson,
EDITOR
J. A. BLÖNDAL.
BUSINESS MANAGER
UTANÁSKRIFT TIL BLAÐSINS:
TheColumbia Press.Ltd.
P. O. Box 3084, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT RITSTJÓRANS
EDITOR LÖGBERG,
P. O. Box 3084, Winnipeg,
Manitoba.
TALSÍMI: GARKY 2156
Verð blaðsins $2.00 um árið.
Bræðings-makkið.
héSan heim til Skotlands.
Samsætinu stýrt5i herra Jón J.
Vopni vel og skörulega og bauö
gesti velkomna me5 þessum ortS-
um:
‘'HeiSraða samkoma!
Fyrir nokkrum vikum tóku
ýmsir Islendingar hér í Winnipeg
saman höndum í því skyni að
gangast fyrir þvi, að eitthvað yrði
gert til þess að minnast á sérstak-
j an hátt heimsóknar próf. Sv.
| Sveinbjörnssonar hingað til Win-
i nipeg. I nefndinni, sem þannig
Ikaus sig sjálf til að koma þessu til
; vegar, voru þeir menn, sem hér á
jeftir eru taldir:
B. L. Baldwinson,
T. H. Johnson,
Th. Oddson,
Björn Pétursson,
séra Rögnv. Pétursson,
Stefán Björnsson,
Loftur Jörundsson,
Thórður Johnson,
| A. S. Bardal,
11 Magnús Paulson,
; j J. J. Bildfell,
Jón A. Blöndal,
Steingr. K. Hall,
’! M. Markússon,
Dr. O. Stephensen,
Guðm. P. Thordarson,
og Jón J. Vopni.
Nefndinni kom þegar í upphafi
saman um að starfa að því, að
sem allra flestir Islendingar í
ensk pund í gulli. SilfureAi þetta
var með piano-lagi og hinn virðu-
legasti gripur. Á það var þetta
letrað:
“Til próf. Sv. Sveinbjömsson’s
1 minningar og heiðurs skyni j
fyrir heimsókn 1912, frá vinum
og samlöndum i Winnipeg.’’
Eskið höfðu þeir látið gera ís-
lenzku gullsmiðirnir G. Thomas
og Th. Johnson.
Avarpið, sem heiðursgestinum
lar flutt, er á þessa leið:
THE DOMINION BANK
Slr EDJILM> B O-LEK, M.P , for«et. W. l» MATTHEWS. var«-forseti
C. A BOtir’.KT, aflal raOsmaÖur
HÖFUÐSTÓLL $4,700 000 VAKASJÓÐUR $5,700,000
===== ALLAR EIGNIR $70,000,000 --
annast öll bankasiöhf
Hveiju starfi sem bankar sinna, gegnir Dominion Bankinn.
Annast fjárheimtu skjótt og tatarlaust.
Fyrirfram borgun á úppboðs skýrteinum bœnda.
SOTILE l)AME KIÍAMII u- u. ri««hew»..n. SELklKK IIK. J «n«daie
nanagtr __________ Mantiger
Marga hér vestra mun hafa
furðað á þeim fréttum, að nýr
stjórnmála - bræðings-flokkur væri! Winnipeg gætu tekið þátt í þessu
að rísa upp á íslandi.
Einkum mun þeim Vestur-ls-
lendingum hafa komið það á ó-
vart, sem fremur hafa verið hlynt-
ir sjálfstæðisflokkinum heldur en
hitt.
Heimastjórnarmenn bera hærri
skjöld í kosningunum i haust.
Sjálfstæðismenn verða í minni
hluta. Flokksbræðingur getur því
tæplega verið hugsanlegur nú,
nema sjálfstæðismönnum 1 mein.
Það virðist liggja nærri því í aug-
um uppi, að heimastjórnarflokkur-
inn hljóti að styrkjast við
bræðslu, ef hún yrði einhver,
sjálfstæðisflokkurinn
að sama skapi.
Vafalítið mun það þó vera, að
bræðingsmakk eitthvert hefir átt
sér stað milli flokkanna, þó að enn
sé ófrétt um, hvað víðtækt það
hefir orðið, eða á hvaða grundvelli
það hefir verið gert.
Vel lætur það í eyrum, að bræð
sam-
en
máli. Að því hefir nefndin unnið
1 sameiningu og af heilum hug.
Erum vér þvi komin saman i kveld
til þess að gleðja oss með próf.
Sveinbjörnsson, sem hér er heið-
ursgestur vor.
Hvergi vestan hafs erum vér
íslendingar jafn-fjölmennir á ein-
um stað, eins og hér í Winrtipeg.
Mætti af því álykta, að með því að
vér erum hér svo fjölmennir, og
búum svo þétt saman, þá væru
sameiginlegar framk\-ærndir vor
Winnipeg-íslendinga mjög miklar.
En reyndin hefir orðið nokkuð á
“AVARP
iil próf. Sveinbjörns Sveinbjörns-
son's flntt af Islendingum í IVinni-
peg. Apríl 1912.
Próíessor Sveinlbj'örn 'StvQÍrv
björnsson.
Heiðarði herra:—
Siðastliðið haust gerðuð þér oss
Vestur-lslendingum þá sæmd að
heimsækja -oss. Þá veittuð þér
oss færi á að heyra yður flytja
mörg þau ágætu meistaraverk í
tónlistinni, sem hafa gert nafn
yðar víðfrægt meðal erlendra
þjóða, og um leið .skapað íslenzku
þjóðinni allri ógleymanlegan heið-
ur. sem vér hljótum að vera minnF
ugir, höfum ástæðu til að miklast
af og vera þakklátir fyrir alla
tíma.
Einkanlega hljótum vér Winni-
peg-íslendingar að vera yður inni-
lega þakklátir fyrir komu yðar
hingað vestur. Lengst hafið þér
dvaliö hér hjá oss. Oftar en aðrir
Vestur-Islendingar höfum vér not-
ið þeirrar ánægju að hlýða á yður,
mikli, íslenzki tónmeistari.
Nú eruð þér í þann veg að
skilja við oss. Það atvik getum
vér ekki látið hjá líða, án þess að
minnast þess á einhvem hátt; leyf-
um vér oss þvi að ávarpa yður
nokkrum orðum.
Þér hafið nú dvalið hjá oss
Vestur-íslendingum í meir en eitt
missiri. Þér hafið ferðast um því
nær allar íslenzkar bygðir og gert
Enn um Brandes.
annan veg. Vér höfum átt svojyður far um að kynnast nákvæm-
dæmalaust erfitt með að vinna. lega högum Islendingja ,1 þessari
saman. Vér höfum oft haft skift- j álfu. Hvar sem þér hafið numið
ar skoðanir og sínum smáhópnum j staðar hafið þér snortið oss með
sýnst hvað.
Þó ber það við
| skiftingin hverfur i bili
að veikjast getum a]]jr fylg-st að málum.
Vér gátum t. a. m. allir unnið
J töfrasprota tónlistannnar. Þér
að flokka-J hafið sungið fegurð og hljómdýið
inn í öll islenzk hjörtu, hvar sem
þér hafið komið. Eld þjóðernis-
ástarinnar hafið þér tendrað að
Út af þeim deilum, sem spunn-
ist hafa úr frásögn Lögbergs um
orð Dr. Georgs Brandesar á þá
leið, að hann hafi smámsaman
mist trú á þeim hlutum er hann
áður fyrri hafði óbifandegt traust
á, þar til allar þær hugsjónir væru
horfnar, þá skal þess getið, að
þau ummæli voru tekin eftir því
timariti er heitir “Current Litera-
ture’’, sem virðist óhlutdrægt tíma-
rit. er segir frá bibliurannsóknum
jafnt og röinmum heiðindómi,
katólsku, iútersku og únitara fræð-
um, ef nokkur veigur er í, og
margoft getur Dr. B. með lofi.
Eg vil bæta þvi við, að ef rétt er
á litið, þá má finna Dr. B. máls-
bætur úr þessu efni. Ef nökkur
einn eiginlegleiki má heimfærast
til hans, þá er það sá, að hann er
kjarkmikili og segir sem honum
þykir vera. Það er ekki ólíklegt
að hann beiti þessu á sjálfan sig
nú orðið, er hann er kominn á
heiðurslaun í landi sínu og hinar
■fornu deilur eru mður fallnar, er
hann svalaði hatri sínu á þeim er
bægðu honum frá því er honum
þótti sér sjálf gefið. Nú sem
stendur mun Dr. B. ekki dást að
öðru meira en hugprýðinni. óbif-
anlegri, er ekkert bitur á. Því er
það ekki ótrúlegt. að hann hafi
sagt um sjálfan sig á þá leið, er
þetta timarit hermir eftir honum,
og er það hugprúðum hæfilegt, að
halda slikan stóradóm yfir sjálfum
sér í hávaða.
K. S.
og ver
minnisvarðamálinu. Vér J nýju þar sem hann var farinn að.
saman 1
gátum ^illir unnið að samskotun-
um til að reisa veglegt minnis-
merki yfir vorn kæra ís’enzka
óskmög, þjóðskörunginn Jón Sig-
urðsson.
I annað sinn hefir oss og tekist
j samvinnan, eg á við stofnunina til
jþessa heiðurs samsætis, til handa
, . , „ ... . þeim mikla þjóðsnillingi vorum og
íngur þessi se gerður til friffar. en ,. , ■ -c o • u-••
1 hstamanm, prof. Sveinbjornsson,
vér höfum litla trú á þvi. VaS eitt
hefir fráleitt komið samrunanum
til leiðar, þó að látið kunni að
verða 1 veðri vaka.
Að svo stöddu er eigi auðið að
segja með fullri vissu, hvað veldur brÍóstum vorum'
svo næmur og
þessum vinalátum. Nýkomin ís
landsblöð minnast ekkert
Ekki kemur oss samt á óvart, þó
að þeir væru að bráðna saman,
höfðingjarnir í Reykjavík, á sam-
1 sem nú situr þetta boð með oss i!
kveld.
Þetta tvent bendir á, að sam-!
1 vinna vor á meðal getur tekist
þegar um eitthvað það er að jæða,!
! sem snertir alislenzkan streng
Sá strengur er
viðkvæmur, aS
þar mætti helzt jafna til næmleiks
á þau. 1 loftskeytastöðvarinnar, er veitir1
viðtöku þráðlausu skeytunum, sem
fölskvast. Þér hafið vakið rækt-
arsemi vora til alls hins fegursta
og bezta, sem Islendings-eðlið á.
Þér hafið þokað oss saman í
dreifingunni með yðar ógleyman-
legu, rammíslenzku, heillandi
hljómleikum! Þér hafið. orðið oss
kærasti, íslenzkasti og bezti gest-
urinn, sem ef til vill nokkurn tíma
hefir heimsótt oss Vestur-íslend-
inga handan um haf.
X'ú skilja vegir um stund. Þ!ér
hverfið héðan. að minsta kosti í
bili. En hvort sem brottvera yðar
verður löng eða skömm fylgja yð-
j ur hugheilustu árnaðaróskir Win-
jnipegbúa. sem biðja yður að skiln-
aði að þiggja þessa gjöf.
Forsjónin lengi lífdaga yðar,
svo að þér megiö enn vefa mörg
hrífandi, fögur
Viðarr með vitið.
berast á lognöldum loftsins. Þeg- 'lll?nærnii, snjöllu þjóðsöngva. og
. . í lofl lrOn. r.Xr, •• r • í A_ _ _ t
ar íslenzki strengurinn í oss er
snortinn, þá hverfur allur flokka-
jdráttur eins og fis fyrir vindi. Þá
Iáti veg yðar vaxa mót sólu
Þökk fyrir dvöl yöar vestan
hafs! Þökk fyrir þjóðræknina,
Eg visaði nýlega af höndum
Lögbergs þeim rithöfundi, sem
reisti sig svo hátt 1 Heimskringlu,
að segja Lögberg hafi “tekið
gönuhlaup’’ og sér væri “ánægja
að staðhæfa” að blaðið færi með
ósatt mál; þar mcð gerði hann
Lögberg að kirkjublaði og geyst-
ist á hendur því og “öðrum kristi-
legum” blöðum með brigzlum og
svigurmælum, meðal annars um
iligirni og vanþekking. — Það
sem hleypti þessum manni af stað
var, að Lögberg hafði skýrt frá
yfirlýsing dr. G. Brandesar á þá
leið, að hann hefði mist trú á því,
sem hann hefði álitið mest um
vert um dagana, svo og þaö ineð-
fram, að sagt var um Herman
Bang á þá leið, að hann hefði ver-
ið siður mikill fyrir sér en orðfær.
Þessi manneskja, sem fór á hend-
N0RTHERN CR0WN BANK
AÐALSKRJFSTOFA í WINNIFEG
HöfuÖstóil (löggiltur) . . . $6,000,000
Böfuftstóll (grenMur) . . . $2,200,000
Formaöur -
Vara-formaöur
Jas, H. Ashdowo
Hon.Ð.C- Cameron
STJÓRNENDUR:
Sir D. H. McMillaD, K. C. M. G.
• Capt. Wm. Robinson
H. T. Champion Frederick Nation
W, C. Leistikow Hon. R. P. Koblin
Ævistarf Brandesar segir hann
að miðað hafi að því, að “vera ó-
hindraður af hjátrú og kirkjuregl-
um, óviðeigandi fyrirdómum og
helvítisótta.” Brandes hefir aldr-
ei skift sér af neinni hjátrú, nema
Viðarr vílji því nafni nefna trú
kristinna manna á skapara sinn
og allra hluta, svo og upprisu og
annað lif og aðrar meginkenning-
ar kristindómsins. Þetta getur
V’iðarr ekki átt við, með þeim um-
tnælum sem hann viðhefir, því að
þá væri'hann ofstækisfullur guðs-
afneitari, og það vil eg ekki ætla
honum, fyr en hann segir það
sjálfur í heyranda hljóði. “Kirkjn-
reglur” er næst að skoða sem fyr-
irmæli um tilhögun á guðsþjónustu
í kirkjunni, sömu þýðinigar og tíða-
reglur. En ef Viðarr á við þærj
reiglur, sem samfélag kristinna
manna hefir viðtekið fyrir breytni
sinna meðlima, þá sést bezt hva®
liann ætlar Brandes óvitran og of-
stækisfullan. Því að kirkjan hefir
sett sínum meðlimum háleit sókn-
armörk að sækja eftir, sem eru
réttlæti og sannleikur, kærleikur,
trú og von, en hverjum einstökum
og hverju þjóðfélagi er því betur
borgið, sem þessir hlutir eru trú-
legar stundaðir. Annað hvort er,
að Brandes legst á móti þessum
hlutum og er þá sannarlega á-
mælisverður, eða Viðarr eignar
honum meira óvit eða rangslaiíni
en hann á skilið og stendur hann
þá með kinnroða fvrir það, að
leggjast með frekjti í móti svo
dýrlegum hlutum.
Þriðji aðalþátturinn í ævistarfi
Brandesar segir Viðarr að sé, “að
vera óhindraður af óviðeigandi
fyrirdómum.” Ef “fyrirdómar”
á að tákna það, sem .á dönsku er
kallað “Fordömme”, þá er um það:
fyrst að segja, að lýsingarorðinu
er ofaukið, því að hvaða “fyrir-
dómur” er viðeigandi? I annan
stað er þetta málskripi, sem eng-
inn ætti að taka sér 1 munn, og í
þriðja lagi er Brandes einhver sá
mesti hleypidóma smiður, sem
uppi er á Norðurlöndum um vora j

Allskonar oankastorf afgreidd.—Vér byrjum reikninga við eiustaklinga
eða félog og sanngjarnir skilmálar veittir.—Avísanir seldar til hvaðastaðar
sem er á fslaadi. — Sérstakur gaumur gefinn sparisjóðs innlögum, sem hægt
er að byrja með einum dollar. Reulur lagðar við á hverjum 6 mánuðum.
T. E. THORSTEINSON, Ráðsmaður.
Corner William Ave. og Nena St. Winnipeg. Man.
það lætur ógert. Mundi nú nokk-
urt vit vera 1 því, að ætla réttlæti
hins aivalda annan mælikvarða í
öðru lífi? Eg minnist nú þess, er
við mig sagði öldungur einn, guð-
hræddur og auðmjúkur af hjarta
og liafði það til að bera undir
niðri, sem gerði alla dóma hans
merkilega, bæði um sjálfan hann
og aðra, en það var viðleitni til að
segja satt og kýmni; hann sag’ði
svo, þessi aldraði guðsmaður, “að
hann væri heppinn, ef hann lenti
ekki með busunum í himnaríki.”
Það má og svo vera hverjum
manni í augum uppi, að þess
manns hlutskifti getur ekki orðið
hið santa eftir skaparans dómi,
sem neytir allrar orku til að gera
sína skyldu við guð og menn og
hins, sem trassar skyldur sínar við
guð og menn og ef til vill skeytir
hvorki um skömm né heiður.
IMiskunnsemi hins alvalda er mikil
|en ekki meiri en réttlæti hans. Þvi
er kenningin um hegningu annars
heims samgróin eðli réttrar hugs-
unar. Sá, sem henni vill hnekkja,
gengur í mót réttri hugsun. Hans
þankagangur stjórnast af hleypi-
dómi eða tilfinning, en ekki íhug-
! un, og stendur grunt.
Sá sem trúir, að til sé líf eftir
þetta, hlý.tur og að trúa því, a'ð
himnafaðirinn veiti umbun og
refsingar góðum verkum og illum.
Sá sem öðru trúir, vantreystir
réttlæti hans; Iþeir menn, sem
gera það, eru hugsunarlitlir, eða
láta leiðast af hleypidómum.
Áf þessu er það heimskulega
gert, að telja Brandes það til gildi-
is, að hann standi á móti kenning-
unni um hegningu annars heims.
Hann er ekki svo fávís, að hann
haldi því fram, að. öllum sé jöfn
sæla búin hinúm megin. Hitt mun
sönnu nær, að hann trúi alls ekki
á annað líf. eða hafi trúað. Ef
. TT , .Viðarr vill þvi fram halda, þá segi
daga Hann hefm ungað ut heilli' hann til ^ hann gera hvort
kynsloð þrongsynna ylg.sveina, ■ hann vill; þrevta þag mál sem ofsa
sem sja ekk, lengra heldur en su|fullur guf5leySingi, eða rógeðja
b^tta^erhannháð, við þær; heimspekingur.' — En ef einhver
1! vill því til svara, að ótti við hegn-
sönglög um vora ur blaðinu með svo miklum
þursaskap og gifuryrðum, kunni
sig ekki svo vel, að hann segði til
nafiis, heldur gaf ilsku sína á
gaddinn og Kringluna. Þess vegna
bandslagafrumvarpiru sæla-upp-! m ver aHir mæzt a sanieigi„-1 sem þér endurvöktuð i brjóstum í hvorf. tve^a °? meS Því að rök;
... 0 _ ... . . CömiTit- n o n - t , , oini-lxir ... _ X .
fiubbuðu með einhverjum óveru- legum grundvelli með sameinuðum
legum og einskisveroum breyting- bröftum til framkvæmda.
um,— og æth nu að fara að fvlkja • ... u ,,
1 mgar ekki orðið.-' Hve miklum a-
sér á næsta þingi um þá innlimun- hrifum og þungum straumum gæt-
ar-háðung. sem ísfenzka þjóðin um vér ekki valdið í þjóðfélagi, peg'
, , . þv*í, sem vér lifum i. ef vér stæð-,
kvað svo drengi.ega mður 1008, r
b um alhr saman, fylgdumst sem
og Vestur-Islendingar gerðu sitt bezt og oftast og drengilegast að !
málum? Eg ætla ekki að segja.
; fleira i þetta sinn, en leyfa mér að
jbyrja á skemtiskrá þeirri, sem
hér fer fram á eftir”.
til að fá urðaða þá.
0
Svei þeim draug, hvar sem hann
rekur upp höfuð, og svei öllu bræð-
vorum! Þökk fvrir töfraheima
hljómlistarinnar. sem þér hafið
Islend-1 °PnaS oss’ aicini tónsnillingur!
Winnipeg, 30. April 1912.
Fyrir hönd ís’etidinga
B. L. Baldwinson,
T. H. Johnson.
Þá þakkaði
semdir hans voru einskis virði,
sagði eg honum hispurslaust hvar
hann ætti heima, og þaö verður
eklíi aftur tekið.
Þessum náunga, sem vill láta
Winni-! halda að hann sé mentaður maður,
fer hkt og mörgum þröngsýnum
glópöldum, sem kunna ekki að sjá
j neinn brest á því eða þeim, sem
; sú öld hampar hæst, er þeir alast
(tipp með. Það er enginn ágalli á
heiðursgesturinn j nngum mönnum. þó að þeir séu’
stéttir í sínu landi, sem stóðu
móti frama hans, vegna þess að
liann bar fram skoðanir sínar i
upphafi meir með æskufullum á-
huga en viturlegri forsjá. Hann
hefir spilað á tilfinningar ung-
dómsins í langan tima, eins og
spilamaður á hljóðfæri, og fylt
hann gremju og hatri gegn ein-
Stökum mönnum, félögum og stétt-
um svo og þeim skoðunum, átrún-
aði og, hugsunarhætti er hans ó-
vinir höfðu til að bera. Hitt hefir
vígi Björns ríka og margra grasa
kennir þar. Meir en helmingur
þessa heftis er þýðing Gizurar
biskups á kirkjulögum Kristjáns
3., og er ekkert að því að finna, að
sú þýðing komst á prent; hitt virð-
ist óþarfi, sem drepið er á, að lat-
neski frumtextinn eigi að koma í
næsta hefti; ef hann væri hvergi
til í bókum, þá væri öðru máli að
gegna; en úr því hann er í prent-
uðum bókum geymdur, þá geta
fræðimenn gengið þar að honum,
ef nokkur vildi á hann líta, og því
lítil ástæða til að lengja þetta
bréfasafn með þeirri löngu rollu.
Sýslumanna cefir segja í þetta
sinn frá valdsmönnum í Árnesn
þingi og afkomendum þeirra ýms-
urn fram á vora daga, með marg-
vis!egum fróðleik. Byrjar heftið
á að segja frá Birni “málara” og
hans undarlegu háttum og endar á
Þórði Sveinbjörnssyni. Segir frá
því að lokum, að til sé æfisaga
hans eftir hann sjálfan og vildum
vér óska, að stjórn Bókmentafé-
lags vildi gefa hana út og helzt
sem flestar af ævisögum merkra
manna eftir sjálfa þá, ef til eru.
Mætti vel láta sum lærdómsverkin
biða um sinn, ár og ár i senn, því
að þó þau séu fróðleg lærðum)
mönnum og félaginu til sóma, þá
er ekki að búast við því, að ó-
lærðir meðlimir félagsins hafi
þeirra mikil not og þokki þau vel.
I Safni til sögu Islands er langt
rit eftir dr. Finn Jónsson um
bæjanöfn á íslandi og upptalning
þeirra í flokkum. Sá lærði maður
er furðulega afkastamiklil, en ekki
getur sá er þetta ritar varist því
að geta þess, að ritsmíðar hans'
sumar virðast bera vitni um að
þær eru í íflýti gerðar. Margt er
fróðlegt i þessari ritgerð og eink-
um er höf. bæjanöfnum kunnugpir
af ritum. Getgátur hans um upp-
runa afbakaðra nafna eru og vit-*
anlega víða hvar lærðum manni
likar. Hitt er og fróðlegt, sem
viða greinir frá, hvað bæir eru nú
nefndir 1 alþýðu munni; þó þyrfti
það að rannsakast stórum betur,
ingu annars heims sé stórum ógöf- þvi að þar er mikinn fróðleik að
ugri lieldur en ást til drottins og finna um sögu málsins og breyt-
von á miskunn hans, og í þeirri' ingar þess_ " Tvo nofn mér
tnerking sé það nefnt af Viðar, þáj; hpg; yötn og Kröggólfsstaðir.
er því skjótsvarað á þann veg, að j Hinn fyrnefndi bær er aldrei
til Brandesar nær ekki sá _ fyrir- j nefndur annað en Vetnir í daglegu
vari, með því að hann hefir alla, tahi og það nafn tilgreinir höf. i
tið verið hatursins maður og hirjn-, athugasemd, eftir jarðabók Arna
ar óðustu orrahriðar, en um hitt j Magnússonar. Nafnið Vötn er
hefir hann verið sagnafár.
, ekki til nema ef til vill í kolli rit-
, Viðarr hafi engar heimildir aug-
aldrei heyrst, að hann hafi innrætt | Iýst, er gef j honum dómara vald
•?g__lýu ™áI' mmV meS,>ví’ aS höfunda, sem þykjast vita betur
alþýðan. Hugsast gæti, að
en
mannsnafnið
X , ,. , 1 ,um frásagnir Lögbergs um Georgjafbakað af
sjona eða kvatt þa til eftirsoknar P>randes_ heldur s<mi hann
þeim ungu elsku til nokkurra hug-
mjög innilega fyrir þá sæmd, sem ekki svo vitrir og víðsýnir, að þeir
ings-makki. ef það skyldi vera gert
í þvi skvni, að fara að hampa
þeim ófögnuði frainan í íslenzku
þjóðina á ný.
Mikið er til þess að hugsa, ef
margir sjálfstæðismenn ljá -sig til!
slíkra hluta.
Næstu blöð að heiman skera úr
því.
honum var veitt í þessu samsæti
kunni að greina kost og löst á á-
háleitra sóknarmiða.
þeirra manna skoðana, sem honum
hafa andstæðir verið, hefir hann
innrætt þeim ungu, er hafa verið
svo leiðsagnarlausir, að á hans for-
tölur hafa hlýtt, en ekkert hafa
þeir af honum haft annað en fá-
nýtt orðagambur, með þeirri for-
sögn helzt, að einu gilti um hvaiI
sagt væri, ef það að eins væri vel
sagt! Eg ætla Viðarr okkar vera
sæmilega góðan lærisvein úr þess-
“Krcggólfur' væri
Kraka- eða Kráku-
Tii ... j ----- ---- heztjúlfur. En þeirrar lagfæringar þarf
,a. i sj,álfur’ 1 móti vilÍa simim, að þærekki við. I túninu á þeim bæ em
séu svo einhliða sem verða má;
jmargir hólar; þar er tjöm mikil
enn t'remur, að hann slái sjálfur og uppsprettuvatn, sem aldrei frýs
þessa kempu sina á munninn með
því sem hann hermir um stefnu og
starf Brandesar, og sjálfur sé
hann í sömu sökinni, af hleypi-
dómum og tízkudómum þess fé-
lagsskapar sem hann hafi lent í, en
ekki sjálfstæðri íhugun. Eg vil
ráða honum til þess framvegis, að
vf+rvega orð sin betur héc. eftir
og flóð og kilar frá henni; þar er
mikið fugla ger á vetrum; fálkar
og ernir og smyrlur sitja oft áJ
hólunum. og vaka vfir hráð og
einkum sækir krummi fast á þess-
ar slóðir. Sá hóllinn, sem stærst-
ur er og næstur gerinu heitir Grá-
hóll éGrágh-óllJ, sem vera mun
um
Þvi næst hófust ræðurnar og 0g fyrir gjöfina, sem honum var i trúnaðargoðum tízkunnar,
var milli þeirra skemt
og hljóðfæraslætti.
Þessir töluðu:
Dr. Jón Bjarnason, B. L. Bald-
winson, T. H. Johnson, Arni Egg-
ertsson, séra Rúnólfur Marteins-
son, A. S. Bardal, H. S. Bardal.
Einsöngva sungu:
Sigurður Helgason og Gísli
Tónsson. Enn fremur lék Fred.
með sóng gefin. Kvað liann sér mundi!seni err> skáld, heimspekingar
! jafnan verða hugstæð gestrisni og ! ab eins slyngir órðamenn
hvort
eða
og
j góðsemi Winnipeg Islendinga sérjgíöggir menn á skáldskap eins og
j til handa, og héðan flytti hann! Brandes. Það er ungdömsins eðii
með sér hlýjar ,og bjartar endur-{°g einkaréttur, að dæma eftir til-
minnmgar.
Þegar á leið kveldið voru______
bornar veitingar og þar eftir lék!1"'1
nokkur lög á
til
heiðursgesturinn
Heiðurssamsæti.
Hinn 30. f. m. héldu ýmsir vinir
og samlandar prófessors Svein-
tv 1 - n „ iví- c> „ • - i pianóiö, áheyrendum
Dalmann a Cello og Miss S. Frið-1 fagnagar
riksson spilaði undir á piano. j
Þá söng söngflokkur, átta karl- loknum ræðunum sungu
inenn, kvæði eftir séra Jónas A.! J)eztu söngmenn og konur úr öllum
Sigurðsson, ort til heiðurs gests- j
ins. Kvæði það er mjög fagurt og
íslenzku
bænum:
j finningum meir en viti. En ef þeir
fram'íara svo aS brigzla öðrum
1 um vammir og lýti, þá er ekki
nema sjálfsagt, að þeir hitti sjálfa
mildhjsi*frrir . ,.
Það er engin von til, að Viðarr
hafi orðið þess var, að Brandes
væri fundið nokkuð til lýta í þeim
ritum, sem hann segist hafa feng-
söngflokkunum hér í ið frá “bóksala sínum í Khöfn”.
ó guð \ors lands” og Það er ekki siður, að lasta menn á
skóla: innantóman orðagikk, | áður hann gengur fvrlr almenning
og einkanlega leggja niður brigzl í
og skæting, sem bitna á sjálfum
honum og engum öðrum.
Vali.
er prentað hér i blaðinu á öðrum ')ar a eftir: Eldgamla ísafold og tyllidögum þeirra, heldur gera
stað. Lag hafði sett við kvæðið
S. K. Hall prófessor. Enn frem-
'God save the king.
Samsætið fór vel og skipulega
björns Sveinbjömssonar 1 Winni- Jur son" Þ055' sami karla kor: “Ja{íram’ Þar voru menn °S konur
_ ! iró„ alalrlim f co fr\1r1l1,f mtkR illT Alltim •flrvlrlrtim f i-1**~ _ 1. ' _ <
ipeg honum samsæti í heiöurs
skyni. Samsæti þetta stóð í Goodi- j sami*
templarahúsinu og var allfjölment.1
Komu menn þar saman til að
þakka þessum góða og göfuga |s-
lendingi fyrir þá gleði og ánægju,
er hann hefir veitt oss með heim-
sókn sinni hingað vestur, og til að
kveðja hann áður en hann hverfur
vér elskum Isafoldu”, með nýju jur öllum flokkum íslendinga hér i
lagi, sem próf. S. K. Hall hefirítœ- Sýnir það, eins og forseti
Þegar skamt var liðið á skemti-
skrána Ias forseti skrautritað á-|
varp til próf. Sveinbjörnson’s frá
vinum hans og samlöndum hér í
bænum og afhenti heiðursgestin-
um um leið mjög fagurt silfur-
eski að gjöf og í því hundrað
samsætisins tók réttilega fram, að
þjóðernismál eru Vestur-íslend-
ingum svo hugþekk, aö í þeim
geta þeir orðið samtaka, svo sem
eins og um það, að heiðra slikan
snilling vorrar þjóðar sem pró-
fessor Sveinbjörn Sveinbjörnsson
er.
■ sem
bezt við þá. Og ef þetta “Tidens
Tegn”, sem hann er að auglýsa, er
hið nýja blað gamla Thommesen’s,
þá er engin von til að hann finni
áfellisdóm um B. þar, nema gamli
T. hafi tekið sinnaskiftum í seinní
tið. Hinsvegar er það, sem hann
segir um B. frá eigin brjósti, eng-
an vott um, að hann hafi lesið B.
með svo mikilli vandvirkni, að hon-
um hafi komið þaðan sjálfstæð
skoðun á honum, er nokkurt vit
sé í.
sem fer á hendur öðrum með hroka
brigzlum, en hefir enga hugsjón
fram að bera, er sjálfur hann trú-
ir á og þykir vænt um.
Þá er að lokum að athuga hinn
síðasta aðalþátt í ævistarfi Brand-
esár, sem þessi óviðjafnanlegi Við-
arr eignar honum: að vera “ó-
hindraður af helvitisótta”. Vel
veit eg það, að það er orðinn siður,
að minsta kosti þeirra, sem vilja
leiða almenning frá fornum á-
trúnaði og láta hann halda að þeir
séu bæði vitrari og frjálslyndari
en aðrir, að gera sem minst úr
kenningunni um hegning í öðru
lífi. En öllum spekingum, bæði
heiðnum og kristnum, hefir komið
saman um það, að “alt sín ofgert
hefnir hérna megin.” Allar yfir-
sjónir draga sinn dilk eftir sér.
Allir þeir hlutir, sem vel eru gerð-
ir, taka umbun eftir tilverknaði.
Hinir skörpustu þankabrota menn,
sem verið hafa uppi með vorri
kynslóð, kenna það glámskygni
hvers og eins, ef hann sér ekki
fyrir umbun og hegning þess, sem
hann gerir vel eða miður vel. Sá
sem stundar samvizkusamlega þær
dygðir, sem háleitastar eru, hittir
sjálfan sig fyrir; eins hinn, sem
Bækur Bókmentafélagsins 1910.
Þó að mikil breyting hafi orðið
á högum og stjórn félagsins þetta
árið, er hin öfluga Hafnardeild
þess var niður lögð og flutt til
Reykjavíkur, þá er lítil breyting
orðin á bókum þeim er það gefur
út. Þær eru áframtiald þeirra
rita og ritsafna, sem gefnar hafa
verið út á fyrirfarandi árum, nema
að í þetta sinni vantar framhald
af Islendinga sögu, en í þess stað
kemur fyrirferðarmikil bók, sem
nefnist Minningarrit Jóns Sig-
urðssonar. Hér skal stuttlega
minst á þessar bækur.
Fombréfasafn hefir inni að
halda mestmegnis gerninga úr
bréfabókum biskupa, einkum ög-
mundar. Þar eru enn fremur til-
vitnanir í forn bréf ensk um ís-
lenzka fálka frá því á 12. öld, og
sést af því, að þeir þóttu snemma
konungs gersemar. Þar er og
konungsbréf til Englendinga út af
Vatn-
íð kemur
fram í munn
inn á bónda
þínum er hann
lýtur pie þín úr
puritv
FLO UB