Lögberg - 26.12.1912, Blaðsíða 4

4
LÖGBEKG, FIMTUDAGINN 26. DESEMBEK 1912
' J

LOGBERG
Getið ut hvérn fimtudag af 1'hk
COLUMBtA PttBSS LlMiTKD
Coraer William Ave. &
Sherbrooke Street
Winnipkg, — Mantopa
STEFÁN BJÖRNSSON,
EDITOR
A. BLÖNDAU
BUSINESS MANAGER
UTA XÁSKRIFT TIL BLAÐSINS :
The Columbia Press.Ltd.
P. O. Box 3084, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIPT RITSTJÓRANS.
EDITOR LÖGBERG,
P. O. Box 3084, Winnipeg,
Manitoba.

TALSÍMI: GARkY 2156
VerS blaðsins $2.00 um áriS.
olorð mitt, að láta mér aldrei
am munn fara nokkurt orð, er
líklegt væri til að glæða þann
oga, sem mál þetta hefir tendr
að illu heilii. En um málið eins
og }>að hefir nú verið flutt..
/erðum vér að ræða eftir þvi
sem það hefir verðleika til og á
Tigan veg annan.”
Velferð alríkisins og Canada
takmarkið.
Sir Wilfrid minti því næst á,
ið stjórnarformaðurinn hefði j
tagt, er hann bar fram tillögui I
tínar í hervarnamálinu, að ekk- j
rrt annað hefði livatt sig 'til að j
iera þær upp, en umhvggja sín I
fyrir velferð aluíkisins og Can- j
ida. Ræðumaður k\Taðst fús-1
lega vilja mæta stjórnarfor- |
manninum á þeim grundvelli. j
Ef þeiin sýndist sitt hvorum |
um það, hvaða stefnu væri j
heppilegast að fara til að ná j
því takmarki, þá væri orsökin
til þess sú, að livor þeirra um
sig væru sannfærðir um, að sín
stefna væri líklegri til að bera
)>jóð vora að því marki.
------------------------ - Canadamenn hefðu nú leugi
| beðið óþolimnóðir eftir boð-
„ iskap stjórnarfoimannsins í
Hermilaræða Lauriers. hervarnaiuáliuu, og nú væri sá
_____ j boðskapuf orðinn heyrinkunn-
ur, eftir að leitað hefði verið
ráða til herflotastjóraarinnar.
Mr. Asquith , Mr. Churchill og
Sir Edward Grey, hefðu livað
eftir annað látið )>á fullvissu
sína í ljós, að Bretar ættu enga
óvinaþjóð, en væri við því bún-
iraðtaka á móti, hvaða óviní,
sem kæmi fram á vígvöllinn
móti }>eim. Samt væri einliver
kvíði, einhversstaðar; einhver
dularfullur óvinur væri að ógna
Bretlandi. Jafnvel va*ru menn
til, sem tækju svo djúpt í árinni
að segja, að brezka þjóðin
beiddist hjálpar, álmjánum;
slíkar staðhæfingar væru lík-
legri til að særa metnað þeirra,
sem fyrir þeim yrðu, lieldur en
til að afla þeim virðingar, sem
létu þær út úr sér. En öllum
þessum kvíða væri nú niður
slegið nieð skjali því, er lagt
Jiefði verið fvnr þingið.
Lögberg hefir lofað lesend-
um sínum að birta þeim megin-
atriði hins merkilega, afburða-
snjalla og viturlega erindis, er
Sir Wilfrid Laurier flutti í
sambandsþinginu 12. þ. m. uin
hervarnamálið. I‘ar gerir
hann grein fyrir stefnu frjáls-
lynda flokksins í því mikilvæga
máli, sem nú er á dagskrá hjá
þjóð þessa lands.
Sir Wilfrid Laurier hóf máls
á því, að fyrir eitthvað tveim
mánuðum liefði skjal uokkurt
borist stjórnarforraanninum og
bonum; það skjal hefði verið
undirritað af atkvæðamestu
borgurum þessa lande, af báð-
um stjórnmálafloldíum, og
hefði þess verið beiðst þar
fastlega, að hervarnamál alrík
isins væri rætt án alls floklís-
fylgis. liæðumaður sagði að
tilgangur þessara háttvirtu
! borgara, með slíkri áskorun
• vTæri mjög lofsverður, og sagð-
:, ist. fyrir sitt leyti fallast á rétt-
: rnæti hans, og á það vildi hann
, leyfa sór að benda, að ef her-
; varnamál alríkisins yrði ekki
rætt flokksfylgislaust, þá væri
það ekki að kenna flokksbræðr-
j um sínum í sámbandsþinginu, snýr sér ekki til vor sem hjálp-
j andstæðingum stjórnarinnar. | .u þurfi, og því síðui cins og
;'ætti eigi hér. Þessum háska- j
.egu kenningum liefði eigi að j
íður verið lialdið ríkt fram svo I
mánuðum skifti, og áhrifin
hefðu orðið slík, sem auðveld-
ara var að vekja en að u.pp-
/æta.
Sir Wilfrid liélt áfram svo
mælandi:
“ I Quebee hefir oss verið sagt
það, sem rangt er að vísu, að
vér skuldum Bretum ekkert, af
þvi að }>eir hafi gengið á lduta
vorn er landamærin varu fast-
ákveðin milli Canada og
Bandaríkja.” Fyrir sitt leyti
kvað liann sér finnast Bretum
liafa orðið óslingt um þvílík
stjórnmálaafskifti á stundum, j
en af })\Tí mætti engan veginn
dragíi þá ályktun, að Bretar
hirtu ekkert um vorn hluta.
Það væri fjarstæða. Sama fjar-
sta*ðan va'ri að ímýnda sér það,
að þeir vildu ekkert leggja í
sölurnar vor vegna. “Af þess-
um síðast greindn atburðum
getum vér ekki ráðið annað en
það, að brezkir stjórnmála-
menn hafi eigi verið eins vel
kunmigir málunum, eins og
stjóramálamenn Bandamanna.
Sýnir það enn sem fyrri, að
farsa*lla er að málsvararnir séu
búsettir í ]>eim héruðum, sem
þeir eiga erindi fvrir að ra*kja.
Það er og mála sannast, að síð
an vér toruni sjálfir að fara
með stjórnmál vor, höfum vér
ekki orðið fyrir neinu tilfinn-
anlegu skakkafalli.

THE D0MINI0N BANK
Slr ED.MU.NU B. OSLKU, M.P.. fors. W. 1>. MATI’IIKWS. v.-íors.
<J. .V. IKK.Iilil', aðul-rúðsiiiuðiir.
ilöFCiWTÓLL $4,700,000. VAKASJ<>i)UU »5,700,000.
ALLA11 KIGNli: $70,000,000.
ilentust á ferðulaKÍ.
FerSamönnum fengin sklrteini og ávísanir frá Dominlon
bankanum, sem eru góð eins og gull hvar sem er. þær segja til
eigamiaixs og Peím iná vlxla hvai* 1 helutl sem banki fiusl.
NOTKE DAME BUANCH: G. II Matthevvs, Manager.
SELKIUK BKANí H: J. Gristlale. Manager.
UJ
sem þeir vildu. Þannig er núlgeynist frosinn. í fyrra komu ísa-
ástatt, og hvaða ráð eru þá tiljlög snemma, svo menn voru bú.vr
umbóta ? ;ats fá helming af sínum haustver-
“Að því er mér sýnist, þá er | títSarafla fyrir þann tíma aö byrj-
belzta ráðið það. að setja ný j a'S varð í ár. Er líklegt aS ýms-
skip í staðinn. Iivar sem Bretarjr ver'Si, fyrir skaöa á út0er.inii
verða að kalla brott lieini til nú, ekki sízt þeir sem stóran út-
Evrópustrnnda herskip úr fjar- veg hafa, svo sem þe'r. Mag rás
lægnm Jiöfnm, við nýlendur sín '
T E- Thorsteins-
mortnern j «onog mes-
vi nnendur
hans óska ö11 u m
viðskiftavinum sín-
__ _ um gleðilegra jóla
öHVlk °fe hamingjusam-
legs nýárs.
Crown
Stórþjóðirnar ólilutdeilna
Knglaiid beygir sig fyrir
engunt.
Sir Wilfrid liélt áfram svol
mælandi: “England er ávalt
sjálfu scr samkvæmt. Það j
beygir sig fyrir engum; það
Því næst mintist ræðumaður
á það er Foster hreyfði þessu \
raáli í þinginu fyrir fjóruun ár- j
um og drap síðan á þingsálykt- j
unina því viðvíkjandi, sem gerð ,
var einróma 1909; liberalar;
befðu þá veiið málinu mjög'
Myntir. Þeir lxefðu að cius bent j
á að hyggilegt luundi að ræða '
sá <*r á bónbjörgum lifir. En
spuraing ráðgjafa vorra svar-
ar I'reta-stjórn jiannig: ‘Hcr í
þcssu skjali hÖfum vér tjáð yð-
iir málavöxtu; sjálfir getið j>ér
dæmt um þá, og hagað vður
eftir eigin geðjiótta.’ Þannig
er að orði komist, <>g eiumitt
}>«fm veg, sem væuta mátti af
>rezkum stjórmnálmnönnum og
það á víðtækara grnmlvelli. . .
oinkanlegii s;tkir }>ess livernig | II,ini n<‘z, 1 PJ0”* Tý' oins
liorfuraar voru í Evrópu uni; ei’ taipinðiirefiii í skjal-
það leyti. Kvaðst ræðumaður 1IU'\ 1>að synir að engin Viiiid-
liljóta að benda á, að eonserva- 1 ,1 eru n lerðum, að England
tivar hefðu fallist á ýmsar ; .1 eiigri liættu statt — engri
breytingar, sem þáverandi! v'’tandi lia'ttu eða liklegt til
Iiefði gerl og síðau j að.ve/‘ða imð i friuntiðmm. En
skjalið tjáir og }>á liiuti, sem
vér að vísu vissum um, þó að

Til sönnunar þossum unima*l-
um sínum benti Sir Wilfrid á
fiskiihála-deilmiii. “Stórþjóð-
irnar eru óhliibleilnar, eins og
miklir menn,” mælti hann;
“ þa*r öfundast <*kki yfir vel-
gengni amiara þjóða, og það
<*r <*ngin þörf á að vora að vega
það <>g virða, hvað mikið vcr
skuldnm Bretmn. Vér erum
brezkir þeguiir viljum <*kki
iimiað vera — <>g það sker úr.”
Sir V ilfrid sagði, ;ið of
<*inl)v<*r jir vfl‘ru þeir í Quel
s<*m ekki vihlu kannust
þennaii sannleik, þá vildi bann
skoi'ii á þá, ;ið lít;i á málið frá
öðru sjóuaríniði — eigingim-
inmir eða eigin liagsmuna sjón-
armiði. Uiinn kvaðst vilja
benda þeiin á hvað hið brezka
forræði liefði gefist Canada
vd, þar sem <*rigin þjóð befði
orðið til að leita á þetta land
alt frá 176.3 að það koihst undir
v<*rn<hi rva*ng Engíendinga.
<')f riðarlnctta i framtíðinni.
‘ “ En
Magnússon á Eyjólfsstöðum í
BreiSuvík, Halli Björnsson á
Vindheimum við íslend ng fl ót
o. fl. ÚtbúnaSur allur er dýr, e'ns
og menn vita, kaupgjald manna
hátt nú oröi’S v'S þaS sem áSur
var. svo nienn mega afla æSi vel
til aS fá nokku'Si verulegt í aSra
hönd. Betur aS menn færu aS
hætta að treysta svona mikiS á
vatnið eins og stlinir hafa gert og
gera enn. Ýmsir hér sem aldre:
' ja álier.zlu jhafa gefið sig neitt aS vatn nu
húa manna bezt. tÞéir hafa variS
tímanum til jarðræktar eingöngu.
Sú starfsemi hefir boriS ávexti ár-
lega og alla tíS á eftir, en vatns
útvegurinn færir ínönnum, stund-
tim stór skaSa, aSra tíma smá
annars j hagnað. stundunv rétt fyrir kostn-
vg vil j áði og fyrirhöfn, og þó að eiu-
ckki scgj;., að England væri í. staka sinnum komi happaár,
kicttu statt, licldm et Kngleud-; e,. v;st Vafamál hvort
mgiir va*ru konmir í ska'rur
við eitt eðii fleiri stórveldiinmi,
þá teldi <*g það rétt af vini mín-
um, stjóraarforanuminum,
ar, hvort lieldur er frá Ástral-
ín, Canada eða frá öðrum ný-
lendum. Eg beld því fr:un, að
nýlendan, sem Bretar kalla frá
slíkt, herskij), eigi sjálf að
bvggja annað í þess stað,
leggja til menn á ]>að, og lialdit
}>ví við. Þetta er stefnan, sem
Astralíumenn liafa tekið sér;
þessi stefna verður líklega
einnig ofan á bér í Ciuiiida
j eða a*tti að \ erða það.
‘“ Eg vil aftur legg
! :i það, sem tekið ■ er t’ram i
I skýrslu lierflotastjórnardeild-
íirinnar, að engin luetta er á
í ferðum ;ið svo stöddu, og engin
| fyrirsjáanleg lieldur. En væri
i vandi á ferðum og England
1 í ha*ttu st;itt <*g vi'
ekki viðhafa það orð
:a sinnum komi happaár, þá
cr víst stórt vafamál hvort þeir
menn gera rétt seni stunda vatniö
cn ekki landbúnaö'inn. A þessu
: veröur vafalaust breyting og sjást
i. - , ,, , • v- , ‘. enda merki til þess aö þaö cr aö
skora a þetta þmg að Ieggja
fram, ekki $35,000,000,
>ess aö pao er
'rý'1" iveröa. I.andbúnaöurinn <r aö
leldur
meir og meir í fyrirrúmi,
tvisvar siununi, þrisvar sinn-: ”i’
uiu, fjórum sinnum þrjátíu og!eft,r 1>VÍ scm tMnar 1,Sa' en vatns"
fimm niiljóuir dollara. útvegunnn gengur smátt og smátt
“Vrcr niundum láta Euglandi nr scr' d'el eg slíkt vel fariö.
; í tó itllar auðsuppsprettur Can-1 Dugnaöarmennirnir, sem mest
að j ada og mundi enginn mæla á
)C'C, 1
við
moti.
sem nú
nú er uin
eg mintist á nýverið. Það erivatniö
ekkert nýtt. Það sem fram var ! sinni
t<*kið í skýrslu lierflotamála-igóöur
stjórnardeildariunar,
>eírri er' var og allsleysiö, en meö vaxandi
j stjonmrtoraiaðurinn lagði fyr-! vellíöan verönr landbúnaöurinn
jii þingið í tjrri viku, var oss !aöalatvinnuvegur hænda i þess-
kuniiugt uni aður; þ;ir koin oss ,-iri gíimlu og söguriku nýlendu.
|<*kkert á ovart. Eg ga*ti jafn-
I vel hent á það líka, að öli þau
j atriði, er fram vortt tekin í
þeirri skýrslu, voru rtedd hér
I fyrir fjórum árum. Vér rædd-
uin um þau í Marzmánuði 1909,1
Hútitnurbrcf afiurhaldsstjórnar-
vnnar.
Lúaleg aðfetö
þaö. að vera að
virðist sumum
hóta fólki land-
stjórn hefði gerl
hefði tillagan með áorðnum
breytineum verið snmjiykt í
einu liljóði.
Því næst liafði »Sir Wilfrid
yfir þingsályktunar tillöguna
sem samþykt var 1909, en gat
þcss jafnframt, að varla liefði
íilekið verið orðið þurt á sam-
þyktinni þegar jieir conserva-
tívu tóku að fjandskapast gogn
henni á ýmsan luitt, og ein mót-
báran komið í bága við aðra.
Þannig liefði því t. a. m. verið
haldið fram, að Canadamenn
gerðu ekki fyllilega skyldu sína
gegn alríkinu að því er her-
varnir snerti með því að koma
unp herskipuni hér viðland:
eini vegurinn til þess að þessi
þeir hafi aldrei áður verið stað-
festir í embættisbréfi. Það
sýnir, að svo hefir verið ástatt
í Evrópu um nokkurra ára
skeið að stórveldiii liafi sótt
berbúnað af svo miklu kappi.
að öretar liafa neyðst til að
taka aðra Btefnu um Jierbúnað
•n bingað til liefir nægt }ieim
ti
iver getur fullyrt,” | <>g þá konmmst
lielt hanii áfram, “að vér getujn j niðui'stöðu, allir
v<*rið ólmltir í framtíðinni fyr-
ir árásum af sjóf [ lok 17. ald
ar voru að eins þrjú stórveldi í
Evrój)u, sern máttu sín nokkurs
;i sjó. Það voru Englendingar,
Fi’iikkar <>g Spánverjar. í or-
ustunni við Trafalgar 1805
eyddust lierflotar Frakka og
vér að þeirri IU'ssi et ekki sé nákvæmlega fylgt
llir í sameiningu, hinum fyrirskipuöu reglum um
að Iiagkviemasta leiðin ti! að !v,nnu á löndtmum. I>að hefir sem
stoða Euglendinga, svo sem í sé verið alvenja aö gefa fram-
vera ha*ri, væri ekki sú, að gefa ! lenging á tíma þar sem lönd eru
þcim fe, hehlur að koma upp; erfið til ruönings, ei/ns og hér er
cnnadiskum herflota.” viöast hvar. En sú makalausa
afturhaldsstjóm sem nú situr við
bte.fnuskifh liordcns. kjötkatlana ]>ar í Ottawa hefir
færst i aukana í seinni tiö,
v'.,. v - ■ -v . „ tærst i aukana í semnt tio, og
‘ I: ^);illv<‘r.,i,r naö" l'aöer yðt.rólium vist minn-; hert á böndunum, ekki alment, því
<i .ildmcftir það, en hrakk- ísstætt, að st.iornarformaður : • ]m cn£rn V«r a*
,».,u mí ,r. |«<|, því Lr„ mZ s LJS.
Og þrautseigju kæiuu sór hrátt
ii|>j> nýjum herflotn, svo traust-
iiiii ;ið enginn var til er honiim ;
tæki fram nema herfloti Eug-:
lendinga. Herfloti Frakka er i
nú íinnar eða þriðji herfloti j
mestur í Evrópu, <*n sem betur
fer þurfum vér engu að kvíða
af liendi Frakka. Frakkar <>g
Bretar Jiafa nú bundist vináttu j
___' böndum <>g ófriður milli þeirra
fullkominnar örygðar. Það er
tekið fram í skjalinu, að I iann <a ,ni
- 1 íelzt
ítt lingsaulegur. Ef j
ii|>)> mundi liouum I
vegna herbúnaðarákafans, hafi h*’1?1 veru jítfuað til borgara-
Bretar neyðst til að kalla heim ; striðs ,ní,an yébanda eins og , r_____________
nokkuð itf berflota sínum aust rsa,na lnlvns* 11,111 lieyrt það : kosíÖ sér nýja stefnu, sem eng
*tn úr lieimi til }>ess að vera ör : a. <>r 8°ðii drot.ning, sem .m veginn er líkleg til “að
’.iggir beima fyrir. Þetta heh1 nu y1' önduð, bafi eitt sinn sagt,: /erða undirbúningur eða vísir
g i'.ð sé rétt sicýring á |>ví, sem j an ,un .v.ll<11,1 liy1<lur tnissa lítið, \ hervörnmn hér við
e . . - kvarta. heldur á eiustöku stöðum,
tast tram i þann tio, að oss ., , . , ,,, , • , , , c
... v ’ . helzt þar sem fatækir landar hafa
væn skvlt að koma ui>i> canad- .v L. .
iskum herflota, og véi' ætluðum !'Cttl a landl KsenVe,n-
ið gei it |>að. \V*r frnmsóknar-! hverJnni Calicmmatin, eöa oðrum
nenn höldum cnn fast við þá naun«a lc kur 1u,Kur a a'0
tefnu; vci' segjum eins og þá; 1 f>'rra voru Wtunarbréf send
vér ætíum að úrera þetta. Enjönundi boIlda 1'>randssF11 1 Geys-
íinii liáttvirti vinur minn, | isbyg»- Þótti þa« æriö óinaklegt
tjómiU'foi-maðurinn og flokks-í°fcr i,1;i af sér vikiö, því önundur
)ræður hans hafii nú liaft skoð- 1,afði llleð miklum dugnaöi rutt
.naskifti; nú era þeir ófáan- land og hrotiö' þann Jitla tíma sem
egir til sið lialdít fram þeirri hann haföi á landinu búiö. önund-
ömu stefuu í hervarnamálinu, ur liefir fult hús af börnum en
pm þeir beittu sér rösklegast kemst })ó furöu vel af. Væri það
ið 190í); í þess stað hafa þeir ekk' laust viö háöung ef hann skylii
g- veröa hcakinn í burtu af landinu,
h'atn er tekið í skjali })ví, er m'
fcgu
fvrir
íiugum
leil
tnoð rækti skyldu sina í fvr-1*. / ,
1 ie , „ . • . . ’igfirur fyrir þinginu. Með ]>etti
nofnqu efm va;n sa, að gretða - J 1 " 1
herskatt í fjárhirzlu alríkisins. j
Sumir h"fðu aftur barizt fast
móti því að leggja fram fé til j
hervarna handa Bretum og j
inættu ekki heyra það nefnt að j
nokkrum flota yrði komið upp. j
Með hefndarhug liefði her- :
varnamál alríkiains þannig |
verið gert að pólitísku flokks
en að sjá Frakka
oir
Englend-
land,”
rnáli, og tilfinninga-ofsi vakinn
upp, 81*01 vonandi h<*fði átt að
vera, að svæfður hefði verið til
fulls áður.
Sir Wilfrid sagði ekki vera
hægt að neita }>ví, að þessi til-
finninfira-ofsi, sem komið hefði
verið af stað, hefði haft áhrif
á sambandskosningarnar síð-
ustu. Þejrar svo stæði á, væri
því eiri að neita, að töluverð
freisting gæti orðið að nota
sb'kar æsingar í pólitísku hagn-
aðarckvni. en inálið væri þó of
miki'væTt — og heilagt til læss
að sl'kt mætti levfa sér. “Vor
flokkur lætur ekki knýja sig til
slíks. Fcr hefi Ivst því yfir áð-
ur, oer eg endurtek það enn, og
eg vona, að eg hafi haldið það
herum vér upp
Jlvað her neðri
d þingsins að gera? Hva*
5°r Canadaþjóðinni að gera '
Þetta finst mér vera það. er nr
’kiftir mestn máli. Fn áður er
i 'v færi fram svar við þessmn
j "im>i"ruTO, heid eg að réú
, vær' að vér íhuguðum hvem
ig stjórnmálaflokkarnir hér
<*ima greindust um betta mál r
fðnstu kosningum.”
, -íns og háttvirtur vinur minn,
nma berast a banii.sjjjotum. Hin ítjórnarformaðurinn, komst þá
i góða drotning lifði það ekki að orði.
sjá vináttuna fulltrausta milli} “Ekki
þessara ])jóða, en syni hennar
iiuðnaðist það og njótum vér,
1 sem uú lifum, góðs af því.
Canadabúar verða að bera sinn j,
hluta landraruabyrðarinnar.
“Vcr Canadabúar vurðum að
bera landvarna byrðina að
vornm hluta,” mælti Sir Wil-
frid enn fremur. Vér verðum
Sir Wdfrid Laurier sagði, að , >\<r\ að eins að taka bátt f hví
f kosningahr'ðinni síðustu að verja strendur vorar, heldur
liefðu conservatívar, með fá Gg alríkið að vorum hluta, en
'inum undant<'kninfipim haldið sjálfa oss getum vér ekki’varið
Wf fram á fjölmörgum ræðu- nema með aðstoð alríkisins.
þarf Jangt að leita á-
tæðunnar. Hún er vel kunn.
lún er ein—að eins ein. Hún
r sú að þetta mál, bervarriamál
'ríkisins hefir verið gert að
ólitísku flokksmáli. Þessi nýja
efna er árangur fiokkssam-
mds — óhreins flokkssam-
'nds — sem hinir háttvirtu
'dstæðinirar vorir hafa mvnd-
Ö sín á milli.” fFramh.)
nöllum í Quebec, að Canada-
>r,«»n skulduðu Bretum ekki
neitt.
Móti bessu hrópuðu ýmsir:
“ Nei. n»i *”
Sir Wilfrid sagði að sér þætti
vænt um að heyra þessar neit
Nú vík eg aftur að smirning-
unni, er eg hvarf frá fyrir
sk''msBi. um ástandið. s»m Ivst
er f slcvrslu flotamá'astjórnar-
deiHarinnar. Eg ætla að bafa
Úr norffurbvgðum Nýja íslands.
fFramh. frá r. s:öuj.
Fskimcnn og aflabrögff.
Marg'r landar héöan úr bygö-
inni hafa fariö “í ver’’ tiorönr meö
vatni og út í eyjar á þes*n hausti
e'ns og venia er til. Qft hafa
af þeirri cinföldu ástæSu, aö
stjómiri þyrft’ aö fá þar rúm fyr
:r einhvern dóna sem hún á víst
utkvæöið hjá. Eg segi dóna, ekki
að eg álíti alla dóna sem aftur-
haldsflokknum fylgja aö málum,
því eg veit aö sumir þe’rra eru
hinir mætustu menn, en sá sem
sækist eftir landi á þann hátt, að
ná því af fátækum barnam .nni,
og það manni sern sýnt hef'r frá-
bæran dugnaö 'y aö bjarga sér og
símim, sá maður hlýtur aö vera
dóni, hversu kær sem hann kann
að vera þeirri h/rrum þar í Ottawa.
Um pólitískar sakir Önundar veit
eg ekki hót. Veit .ekki e nu s:nni
hvort hann er oröinn br°zkur
l)oreari. Þaö em vist örfá ár síö-
an hann kom að heiman.
Annaö dæmi likt þessu hefi eg
orö:ö var v ð í Árdalshy-'ö. Þaiö
er ekkia sem þar á hlut aft m"li.
Ekki hef> eer talaö o"S viö þá koiu
og er henni rreð ölln óknnnu<mr.
En maönr sem vel he'drir t l og
er henn* kunnue'iir saerö' mé" alvee
bpu u»"mæli vfir aftur. Þau
e-n á bá leið. að sökum herbún- ferl5,r lyer rpynt fenSsadar a ð- I nvle^a. aö hún væn v « eg <’iö að
anir, en bann firæti ekki fallist á aðnrkaDns bopR er nú er komið sqTT,ar' en svo verg ‘r var,‘1 5 M‘a j fa hótu-arhréf frá st;ór-inn: '-m
að bær væru réttar. Það mætti í «<-ór\rp1di Vvrómi. bafi Bretar s,’nn- Veldur mest hve ce‘nt va*n- aö land « vröi tekiö af henni ef
rar>na bve nær sem vera skvldi.1 "r*,‘ð nð kalla b<>im berskip sú) ,efTg'ir‘ bví á he*mm tíma árs **r hún h-rti s?g ekki he*ur a>i væ-a
Fíiímaðarefni væri sér ei<ri að úr fiariægum böfum til þess að clf,ci far,s af5 f,'ska fyr en ís er »WHnverkin sem iög:n ákv-*?:-.
síður að þessarar skoðunar J vera svo birgir heima fvrir kominn á vatniö og fiskur getur F.itt slíkt þokkabréf haföi kom'ö
iiafa vatniö stundaö-, geta beitt
l'iii þetta <*r ekki það, l°rkn s nni lil að rækta jöröina og
skiftir máli. Það, semíbún mun reynast þeim happasæ'li,
ilð ræðíi, er lútt, semil,egar (il lengdar lætur, heldur en
er vatniö getur eöá hefit' nokkru
reynst. Vatnte var ær:ö
bakhjarl á meðan fátæktin
fyrir rúmri viku. Galicíumaöu
nokkur sem á heima sex mílur suö-
j nr af Árborg er sá sem vill e gn-
ast land ekkjunnar og kemur því
. til vegar að hótunarbréfin eru
send. Ekkja þess; nciur Arn-
hjörg Stefánsdóttir, systir V.l-
! borgar konu Eiríks Jónssonar í
(Arborg, mesta myndar kona og
dugnaðar, aö sögn þeirra er hana
þekkja. Hún á tvö börn, stúlku
r6 eða 17 ára og dreng sem er
yngri. Ilún kom allslaus aö heim-
an fyrir tve'm eða þrem árum og
hefir nieö dæmafáum dugnaöi unn-
iö og látiö vinna á landinu. En
| hún cr kona og á þar af leiðand:
; ekkert atkvas'öi í landsmáhnn.
Getur þess vegna ekki meö at-
kvæöi sínu orðið afturhaldsstjórn-
:nni að l öi þegar til kosninga
kennir. Galicíumaöurinn á þar á
móti atkvæöi eöa stendur til aö
e'gnast það. T>ess vegna vert aö
liæna hann aö sér og bæta á þann
hátt einu atkvæði cöa fleirum í
töludálk afturhaldsmanna. Og þó
aö þetta kosti þaö sem vanalega
hefir ekki þótt nein fyr'rmynd.
nefnilega þaö, aö “útsjúga hús
ekkna og föðurlausra.”, þá dugir
vitanlega ekk' að horfa i þaö. Át-
kvæðin veröa afturhaldsmenn aö
hafa. hvaö sem það kostar. Hneyksl-
isaöferðin í Macdonald kjördænn-
inu á dögunum, sýnir ljóslega hve
fraint er lagt á í þessu efni.
En illa og ómaklega er þá laun-
uft starfsemi Sigttrðar Rinarsscm-
ar, ef ekkja hans vcrður hrakin af
landinu. Margir Winnipeg-menn
kannast v.'ð’ nafn Siguröar Einars-
sonar seni lengi var til húsa hjá
Eyjólfi og Signýju Ólson í Winni-
J>eg. Siguröur fylgdi afturhalds-
mönnum aft málum og vami fyrir
{>á i flestum eöa öllum kosningunr
Og aft honum hafi orðiö eitthvaö
ágengt scm liösmanni, þarf varla
aft cfa, því hann var malöur prýö-
is vel skír og vinsæll. Ekki man
eg nú hvaða ár Siguröur' fór al-
farinn til íslands, en æöilangt er
orðiö síðan. Par gift’st Iiann
Arnbjörgu Stefánsdóttur. Hve
mörg ár þati fengu lifaö saman í
hjónabandi veit eg ekki. Gerir
heldttr ekkert. Hitt er víst að
S'gurSur cr nú búinp að liggja
nokkur ár í gröf sinni þar á ætt-
jörðinni, en ekkja hans lcitaði
vestur um haf, til þess aö geta
því betur séö fyr'r börnuni sínutn.
AuðnaÖist henni aö ná heimilis-
rétti á allgóðu landi í Árdalsbygð.
Flestir hafa undrað s:g á hve vel
henni liefir farnast. En það er
eins og ekkert ætli aö duga. Hót-
unarbréfunum um landmissi rige
'r aö henni. Líklega gæti einhver
sem nákominn er afturhaldsstjórn-
nni afstý’rt þessum ósóma. Setj-
um svo aö ritstj. Hkr. hripaöi fá-
einar línur til vinar síns Dr. R"che
rinnanríkisráögjafansj og fær
fram á aö ekkja þessi yriði látin í
friði. -Mjög líklegt aö það mund'
duga. Og sæmra væri honum aö
sýna þá gre:ðvikn: en aö “sfanda "
ninnum”, viku eftir viku við aö
*:iga hundum sinum á þá sem hon-
utn er i nöp við og framhjí girö
hans fara.
«
Óvœnt hebtisókn.
Fyrir skömmu síðan tók s'g ti!
íópur af fólki úr Árdalsscfn ði
og gerði óvænta hrimsókn þa m
séra Jóhanni Bjarnasyni og konu
hans i Árborg. Færði það þeim
prestshjónunum eldavél (,Rn;eJ
aö gjöf, hinn bezta grip For-
ma'ður safnaðar ns, Trygg i
Tngjaldsson, ávarpaði þati hjónin
um le ð og hann afhenti gjöfrna
g svarað séra Jóhann þei''ri ræð i
o? þaVkaði gjöfina og mmtst um
le'ö þeirrar v'nsemdar og þess
kærle ka sem Ardalssöfnuður he'ö'
sýnt Jie m lijónum frá því fyrsta
A sv:paðan hátt mint'st hann á
hina söfnuð:na í prestakalli s'ti',,
Tritt eng'nn úr þeini væri þarna
v ðstaddur. \roru síöan fram
hornar ve:t:<Tgir sem aðkomua
f'dk'* hafði haft með ser. yar
stunT,m hiu ánægjuleeasta í alla
staði. f för þessari voru: Mr.
oe Mrs. Tr. In0,jqldsson, Þors'.
Svemsson. Mrs. Oddson, Mr. og
Mrs. Met. Tónsson, M". og
Mrs. Fr. Nelson, Miss Nelson,
Eyvindur Jónsson.
Þann 24. október þessa árs and-
aðist á almenna spítalanum hér í
borg Eyvindur Jónsson, frá Skóg-
arkoti í Þ ingvallasveit. Hann var
sonur Jóns bónda Kristjánssonar,
er þar bjó lengi, og konu hans
Kristínar Eyvindardóttur. Faðir
Kristjáns, fööur Jóns í Skógar-
koti, hét Magnús, en tnóðir hans
Guðlaug Ingjaldsdóttir, prests að
Þingvöllum.
Eyvindur sál. var 57 ára að
aldri, er hann lézt, fæddur 9 marz
1856. Hann kom til Ameriku árið
1886. Hann var maður tvíkvænt-
ur. Fyrri kona hans hét Halldóra
Ólafsdóttir. Ilann misti hana eftir
eins árs sambúð 20. des. 1888.
Barn þe:rra, Halldóra, er á lífi;
fæddist skömmu áður en móðirin
andaöist.
Þann 22. desember 1899 gekk
Eyvindur aö eiga síðari konu sína
Kristínu Guðbj<>rgui ólafsdóttur.
frá Njálsstöðum á Skagaströnd' í
Húnavatnssýslu. Kjördóttir þe:rra
triT/>bji7!g'rHafrn tcmeha an nafnl
er á lifi.
Banamcin Eyvindar eöa þaö.
sem mjög svo flýtti dauöa hans,
sýndist hafa vcrið læknaskuröur
nokkur, er gerður var við illkynj-
aöri meinsemd, . er hann hafði
fyrst fengiö i vör, og var þaö
skorift burt í fyrrasumar og virt-
ist sem tekist heföi vel. En í vor
fór aftur aö læra á meininu, og
]>á, aft þvi er læknar sögðu,
var
kom'n skemt í kjálkabeinið. Ráö-
lögðu þeir skurö aftur, og var þar
til fenginn læknir enskur, er því
þótti vaxinn; en sjúklingiirinn dó
}>rcm dögum cftir skurð:nn. Hann
gekk sjálfur t‘1 spítalans og var
að vinnu alt til þess tíma.
Eyvindur sál. var maöur fáskift-
inn og vandaöur í alla s>aöi.
Hann var greindur og minnugur
vel, og öllum vel kyntur þeim er
hann þektu. Ráðdeildarmaöur var
hann og sk’ldi vel og fyrirhyggju-
samlega viö heimili sitt.
Alsystkin Eyvindar voru 9. Þar
á ineðal voru þe>r bræður Pétur
Jónsson, blikksmiður í Reykjavík,
og Kr'stján, bóndi í Hliðsnesi á
Alftauesi. báðir látnir fyrir
sköminu.
Vinur.
Þakklæti
vil eg tjá öllum þeitn, sem heiör-
uðu útför mins hjartkæra látna
eiginmanns, Eyvindar Jónssonar,
28. október sl. meö nærveru sinni,
og þeim, er gáfu blóm á k'stuna
hans, og ltka þeim er hafa vitjað
ntín síðan mcö huggunar orðum í
þessu sorgar stríöi mínu, sem svo
fljótt bar að höndum; eg vona aö
guö borgi þe:m alt sem vel er gert
þegar tnest á liggur.
Winnipeg 23. desember 1912.
Krist'n Jónsson.
776 Home St.
Mr. og Mrs. E- Jóhannsson,
Mr. og Mrs. Sigurj. Sigurös-
son, Mr. og Mrs. A. F. Reykdal,
Miss Reykdal, Mr. og Mrs. P. S.
Guömundsson, Baldvin Jónsson,
Mrs. Helga Thordarson, Mrs.
S'griöur Sigurösson, Magnús
Sigurðsson, taliö upp eftir
he'milum. frá vestri til austurs
um Árdalsbygð. Einhverjir fleiri
höföu og lagt í gjöf þessa, en gátu
ekki komið því við aö vera þarna
v'ðstaddir.
Sveitarkosningar,
t þeim er fremur lítið líf í