Lögberg - 12.06.1913, Page 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. Júní 1913.
Kynlegir viðburðir.
Frá Hvammi í Þistilfirði.
Þó aS frásaga þessi sé í flest-
an máta ómerkileg, þá hefir hún
þó þann kost, aö gerast á íslenzk-
um sveitabæ, og kann fyrir þá sök
aö þykja læsileg mörgum af kaup-
endum blaðs vors.
—Ritstj. Lögb.
Þann 24. Febrúar siðastliöinn
kom sveitungi minn, Aöalsteinn
Jónasson bóndi í Hvammi til mín,
og mæltist til þess að eg færi meö
sér heim til sín; var eg fús til þess,
enda er ekki nema svo sem tveggja
tima ferð frá Alandi að Hvammi,
sem er austasti bær í Svalbarðs-
hreppi og allstórt heimili, með
tuttugu matins. Þar er þríbýli, en
tveir bæir, og býr Aöalsteinn cg
annar bóndi, Jóhann Jiónsson, í
gamla bænum, eða neðri fcænum,
sem nefndur er, og hafa þeir, sá
fyrnefndi 8, hinn 5 rnenn í heimili.
I hinum bænum býr Arngrímur
Jónsson. Milli bæjanna er ör-
stuttur spölur.
Aðalsteinn, sagði mér frá, að á
heimili sínu hefði ýmislegt borið
við, er hann gæti ekki skilið að
væri af manna völdum, og nú síð-
ast kvæði svo ramt að því, að
ýmsir hlutir væru skemdir. Það
hefði verið velt um skyrámu í
búri Jöhanns, en af því að bundið
hafði verið yfir hana, fór ekki
tnjög mikið niður. Líka hafði
verið velt um tunnu í búri hans, er
í var skyrblanda, sem ætluð var til
skepnufóðurs, og flóði blandan um
gólfið. Einnig höfðu leirilát ver-
ið brotin þannig, að þeim var kast-
að til, og ýmsum hlutum veit við,
þar á meðal potti í fjósi, er tekur
um 80 merkur, og var nær því
fullur af vatni, hafði hann hvolfst
yfir flórinn, án þess nokkur mað-
ur gæti komið við hann.
í sambandi við þetta skal þess
getið, að stúlka, Ragnheiður Vig-
fúsdóttir, var á heimilinu; hún er
uppeldisdóttir Aðalstems og konu
hans síðan hún var ^5. ári, en
mun vera nú á 18. eða 19. ári.
Hún hefir alloft gengið í svefni
svo menn hafa orðið varir við, en
ekkert sérlegt hefir hún aðhafst í
þessum svefngöngúm fyr en í
haust og vetur. Þá fóru mer.n að
taka eftir því, að ýmsir hlutir voru
færðir úr stað og ýmsu rótað til,
helzt frammi í eldhúsi og búri.
Þannig hvarf kaffiketill fullur af
kaffi, sem stóð á eldavél inni í
baðstofu að kveldi, og átti að hita
í honum morgunkaffið, en um
morguninn fanst liann ekki, og
þegar hann fanst, hékk harn á
hafa komið niður rúmar þrjár áln-
ir frá borðinu, og brotnaði í rúst.
Um þetta kendi eg ketti, sem var
á kommóðu rétt hjá borðinu, en
samt J>ótti mér það furða, að disk-
urinr. skyldi kastast þannig, þó
kisi hefði komið við hann, en ef
hann hefði dottið rétt fram af
borðinu mátti máske kenna kettin-
um um það. Litlu síðar var okkur
Aðalsteini færður matur að borða.
Uppi yfir tiorðinu á súðinni var
fjögra rúða gluggi. Heyrði eg þi
háan smell utan við gluggann, eða
eins og að það hefði verið kastað
í hann, svo eg stóð á fætur og
þreifaði á öllum rúðunum og voru
þær fastar og ósprungnar. Alt
heimafólk var i baðstofunni, og
bjart um hana alla. Aður en eg
stóð upp frá borðum heyrði eg
annan smell i sama stað og hélt eg
enn að glerið í glugganum hefði
brotnað, en ekkert sá á glugganum ;
fór eg þá út i bæjarsundið við
svo væri, og gekk eg á eftir henni
inn i baðstofuna; veltur þá skatt-
holið fram á gólfið rétt á tærnar
á mér, en hún var þá komin á mitt
baðstofugólfið, og engir aðrir til í
baðstofunni.
Eftir að við höfðum borðað
morgunverð, fór Ragnheiður að þvo
húsgólfið; tók þá Jóhanna háls-
trefil prjónaðan, er eg átti og hafði
lagt á borðið í húsinu, og lagði hún
hann fram á skattholið og var þar
skuggsýnt, því að stungið hafði
verið upp í rúðugötin; eg var í
frambaðstofunni og Jlóhanna, og
hélt hún á barni á fyrsta ári; en
þegar Ragnheiður hefir þvegið
gólfið, kom krakki inn í baðstof-
una sem hafði hönd á treflinum,
og var hann þá skorinn eða kliftur
sundur i þrjá jafnstóra parta og
gluggann og var ofurlítið snjóföl á j aL'ég þvert yfir. Jóhanna segir
jörð; ekki gat eg séð nein för eða
merki til að maður hefði kornið þar.
Dimt var úti, þó gat eg séð för
eftir fingfurgómana á mér, er eg
rak niöur í fölið til að vita um
hvort eg sæi förin eftír þá; auðvit-
að sáust vel og glögt spor mín í
fölinu.
Litlu síðar var kallað á mig fram
í eldhús. Hafði þá yfirfrakki
minn, sem átti að hanga í bæjar-
dyrunum, verið breiddur yfir lilóð-
in, þannig að fóðrið snéri upp;
hlóðin voru full af ösku og hálf-
brunnu moði. sem notað var til að
baka við pottbrauð, er var niðri í
hlóðunum. Frakkinn var orðinn
heitur, en ekki brunnipn. Þetta
gat auðvitað verið af manna vökl-
um, en ekki dettur mér í hug að
tortryggja nokkurn um það. Eg
fór svo inn i baðstofu aftur, og
stóð rétt framan við húsdyr hjón-
anna; heyrði eg þá háan smell eða
högg á stafnþelið móti húsdyrum
og yfir rúmi hjónanna. Á þilinu
hékk klukka og loftþyngdamælir,
og heyrði eg eftir á eins og hvin í
klukkufjöðrinni, líkt og hún hefði
mætt hristingi. Ekki gat eg skilið
að mögulegt væri að' kasta neinu i
þilið, ]>ví skilrúmsþilið, er eg stóð
i dyrunum á, náði alveg í mænir,
og' í húsinu var aðeins sjúkt gam-
almenni, er varla gat snúið sér
hjálparlaust. enda dettur engum i
htig, er til þekkja, að telja Ólöfu
gömlu fsvo beitir gamalmenniðj
öðru visi en dauðan hlut. Ljós
brann á 14'” lampa í húsinu, sem
er aðeins tvö stafgólf af baðstof-
unni, og var því vel bjart. Ekki
gat eg heldur orðið var við eða
fundið neitt, er kastað hefði ver-
ið, hvorki á rúmunttm né á gólf-
inu, en á bak við þilið, er eg heyrði
nagla frammi i eldhúsi á bak við I höggið í, er þykkur torfstafn fros-
bjóra, er breiddur var þar til
þerris. Stundum hafði ýmswn
ilátum verið raðað saman, hvert
sett niður í annað, og ýmislegt
fleira var aðhafst, en þó án þess i
að það væri skemt. Gátu menn
þess til, að það væri af völdum
Ragnheiðar í svefngöngum.
Fór þá Aðalsteinn að læsa bað-
stofu sinni á nóttunni. Það getði
hann með hespti og lás; tveir lykl-
ar gengu að lásnum og gevmdi
hann sjálfur annan undir sæng
sinni eða kodda á nóttunni, hinn
lykilinn geymdi tvíbýliskonan, ólöf
Arngrímsdóttir, í læstri kistu, er
hún átti og gekk sjálf um. — Þrátt
fyrir þetta hélt áfram þetta um-
rót frammi í bænttm, encta hvarf
lykill Ólafar um þetta bil; dreym-
ir þá Ragnheiði aö henni þykir
stúlka, er hana dreymir oft, segja j
við sig, að’ lvkillinn skuli aldrei
inn, eins og bæði þekja og aðrir
veggir.
Fleira kom ekki fyrir þetta
fyrsta kveld, enda var nú farið að
hátta, og svaf eg í baðstofu mót-
býlisfólksins, sent er ski'.in frá
hinni með einföldu þili, er nær í
mætiir og niilli lausholta, og þarf
því að ganga fram í göngin, eða
fyrir stöplana undir lausholtum
baðstofanna, þegar gengið er á
milli þeirra.
Þegar eg vaknaði um morgun-
inn, heyrði eg a'ð eitthvað skall
yfir í baðstofu Aðalsteins, og seg-
ir þá Ólöf Arngrímsdóttir; “Nú
er það tekið til”. Var þá rétt
byrjað að skima í glugga: eg
klæddi mig svo og fór yfir í bað-
stofuna og hafði þá oltið um skatt-
holsræfill, er stóð ttndir baðstofu-
I hlið á vinstri hönd, er inn var
gengið. Aðalsteinn var að klæða
hann hafi áreiðanlega verið heill,
þegar hún hafi lagt hann fram
fyrir, en eftir það horfði eg oftast
á Ragnheiði, enda hefir það ekki
verið nema svo sem 10 mínútur.
Eg mæltist til þess við Aðalstein,
að hann skryppi eða sendi að Dal,
ef þeir bræður þar vildu koma að
Hvammi. Aðalsteinn var svo að
búa sig af stað og kom inn í bað-
stofunaog settist þar á rúm Ragn-
heiöar til að hafa skóskifti. Með
honum kom inn Árni Benediktsson
frá Hallgilsstöðum. Árni settist á
rúmgaflinn hjá AðaLsteini, en eg
stóð upp við skattholið, sem var
rétt við rúmgaflinn; kastaði þá
Árni húfu sinni upp yfir Aðal-
stein og hafði við orð um, að tnáske
hefði það gaman af að skera húf-
una, eins og netið hans Hjartar;
fórum við svo að skrafa meðan
Aðalsteinn hafði skóskiftin, og
stóð það á nokkrum minútum;
stóð svo Aðalsteinn á fætur og
geKk fram; ætlar þá Árni að taka
húfuna, en finnur ekki. Máske
hefir Aðalsteinn tekið hana í mis-
gripum, sagði eg. Fór þá Árni á
etfir Aðalsteini, en hann hafði
sína húfu. F.g var kyr á sama stað,
Svo að enginn gat komið að rúm-
inu svo eg ekki sæi. Árni fór svo
að leita aftur, og fann ekki húf-
una; fór hann svo húfulaus upp í
efri bæinn að finna Arngrím, og
kom svo aftur eftir litla stund; sat
eg þá í húsinu ásamt Jóhönnu og
Ragnheiði. “Hafið þið fundið
húfuna”, spurði Árni um leið og
hann leit inn i húsið til okkar.
“Nei”. sagði eg, “það hefir ekki
verið leitað siðan”. “Máske hún
sé á satna stað”, segir Árni og gríp-
ur húfuna, er þá lá ofan á rúminu,
og var þá skorin sundur frá
hnakka að skygni. Það, sem mig
undrar mest, er hvernig húfan
hvarf af rúminu, af því við Árni
vorttm þar báðir dg urðum ekki
varir við að nokkur maður kæmi
að rúminu nema Aðalsteinn, sem
engum dettur i hug að tortryggja.
éFramh.J.
Hjörtur Þörkelsson.
—Lögrétta.
Hvað er aðsmjerinn
hjá þér?
Tapar það fljótt nýja bragðinu?
Fær það þráa bragð eftir fáeina daga?
Fáið þér kvartanir um að smjerið
haldi sér ekki vel ?
Notið salt, sem gerir smjerið gott í
hvert einasta skifti.
w
I N D S O R
S A LT
SMJER
Það er ávalt jafn hreint og jafnsterkt.
Það fer ekki í kekki — leysist jafnt upp
— og gerir smjerið svo gott að indælt
er að borða það.
Þeir sem verðlaun vinna áhverri sýn-
ingu, hafa notað Windsor smjer salt —
þess vegna hafa þeir unnið öll sín
verðlaun. 72D
NÚ
Vormorgun.
er komið með unað og
vio stg, ao íVKiutnn skuii aiarei • ”, , ,.v .
c- f , , , ,v. i stg. þegar skatthohð valt um, og
finnast, en orvggisnal, er hun hefði v * . , , ,
00 I cQfrfti nor»n rtr\ nðrir mimdn HHIcl
. v. 1 ,• t - r- 1 sagðt hann, að aðrir mundu
tapað, skuh hun ftnna fliot ega, • c-« • ■ • , v . r
1 , ,. , , . 6 ; sofíð 1 sinnt baðstofu.
og hetir þetta hvorttveggja ræ-t.
því lykillinn hefir ekki fundist, en
nálin fanst stuttu þar á eftir.
Þar litlu á eftir var kastað
bjórkippu, er hékk á innanverðu
eldhúsþili, fram yfir þilið, sem
Ragnheiður hefir sagt mér, að náði aðeins upp að bita, og fram
sig hafi oft diejmt sönut stúlkuna, ; bæjardyragang, sem er undir
sé hún tæpæga meðalkvenmaður j «ama risi og eldhúsið, og var eg þá
a hæð, en mjög grönn, fremur j staddur við baðstofudyr, sem eru
falleg stúlka í grænum kjól, með ; andspænis bæjardyrum og svo sem
bláa svuntu og gulhjart hár í tveím
fléttum niður að mitti, og ætíð,
þegar hún tali við sig eitthvað,
snúi hún hliðinni eða vanganutn
að sér, en sé aldrei beint á móti
sér; hún segir að stúlka þessi seg-
ist heita Aðalljós. Ragnh:iður
mun hafa trú á, að huldufólk sé
til, og að |>essi draumastúlka sé
•huldustúlka.
Við Aðalsteinn komum ^ð
Hvammi í hálf-húmi um kveldið;
var kveykt ljós, er við komum í
ro—12 al. göng milli þeirra; eg
hljóp strax fram og gat ekki séð
nokkurn mann, eða skilið, að nokk-
ur maður hefði getað komist burt
á svo stuttum tima.
Stuttu þar á eftir. kom eg i búr-
ið og hafði þá verið velt þar um
tunnu, er stóð á sléttu gólfinu, og
þurfti til þess talsvert átak, því
tunnan var nokkuð meir en hálf af
skyrblöndu. F.kki sá eg þegar tunn-
an valt um.
Tveggja rúða gluggi var á suð-
baðstofu, og hafði kona Aðalsteins j urhlið baðstofu yfir skattholinu,
til kaffi á könnu, er hún ætlaði , sem áður er nefnt, og hrukku báð-
okkur. F.g vat nýséstur niður, er, ar rúðurnar úr honum út í bæjar-
konan ætlaði að ganga fram, og
valt þá kannan á gólfið á eftir
henni. Kannan stóð á eldavél rétt
framan við húsdyr hjónanna, en eg
sat á stól rétt innan við dvrnar.
Ekki gat eg séð að neinn kæmi við
könnuna, en hélt þó fram að Jó-
hanna ýsvo heitir konanj hefði
komið við hana með pilsinu um leið
og hún hefði gengið framhjá henni,
en hún sagði það ekki hafa verið,
og veit eg að það hefir verið sann-
færing hennar. Nokkrum mínút-
um síðar kastaðist diskur af borði
í frambaðstofunni; diskurinn mun
sund, önnur heil, hin brotin, var
líkast að kastað hefði verið í hana:
ekki var eg þá í baðstofu og hef
eg þvi annara sögusögn, en sá rúð-
una og brotin utan við gluggann.
Eg þóttist nú hafa veitt því
eftirtekt, að þetta, sem við hafði
borið var flest i sama herbergi eða
nálægt Ragnheiði, og veitti eg
henni því sérstaka eftirtekt og öll-
um hennar hreyfingum. Hún var
nú Iátin bera diska með mat á
framan úr búri; ekki þori eg að
fullyrða að hún hafi haft diska i
báðum liöndum, þó minnir mig að
Jón Baldvin S. Baldvinsson.
(10 ára gamallj.
Dáinn 2. Maí 1913.
Eg sá i æsku þann unga svein
tneð unaðar blóm á vanga
bráljósin skinu björt og hrein
betur ei glóði stjarna nein.
Æfibraut ekki langa
átti hann þó að ganga.
Þannig oft reynist vonin veik
völt eru lukku gæði
ásýndin fagra föl og bleik
felhtr í tímans sorgarleik
dauðans við djarft tilræði
duga ei mannleg fræði.
Þér sem að trúið ekki á
annars heims líf og sælu
hverja huggun má bjóða þá?
Hvar er meinanna bót að fá?
Hverfa í hrygðar kælu
hjartnanna blótn inndælu!
Ungmennis lifsins góða gjöf —
með gæfu vonir tamar
ef að þau byrgir aðeíns gröf —
eftir svolitla stundar töf
syrgjendur sorgin lamar
ef sjást þau aldrei framar.
En ]>eir munu þau aftur sjá,
orð drottins held eg standi,
blómgun og þroska fagran fá
fyrirhugaðri sælu ná,
framtíðar lifs á landi
lifir barnanna andi.
Hégómans vald og tizku tál
til sín hug flestra dregur
en kristindómsins milda mál
mjög lítið hrífur fjöldans sál,
heimsnautnum vaxinn vegur
vist reynist hættulegur.
vorið
yndi,
og alt er svo ljómandi fagurt og
blítt;
fuglarnir kvaka svo léttir í lyndi,
og laufið í skóginum bærist svo
þýtt.
Yorsólar geislarnir grundina
skreyta,
og glitrandi daggtárin þerra svo
skær.
Árglaðir smáfuglar ununar leita,
og ástrómi kveða sín vorljóðin kær.
Ó, blessaða vorið! Þú fögnuð mér
færir,
og friðsælu vekur, og unað og ró.
Þú huga minn gleður, er sorgin
mig særir,
þú sefar minn trega og veitir mér
fró.
Og alla, sem stynja af söknuði
sárum,
og sorgbitnir vaka með grát-
þrungna brá,
og beðinn sinn væta með brenn-
andi tárum -r—
ó, blessaða vorið mitt! Huggaðu þá.
Þú sorgirnar burtu úr huganum
hrekur,
með hressandi vorblæ, og sólbrosin
hlý;
og aftur í brjóstinu vonina vekur,
sem veitir mér þrek til að starfa á
ný.
En þá mínu lifsstarfi’ er lokið ei
tefðu,
þú ljómandi morgun, í bláfögrum
geim;
mig himneskum ljósgeisla vængj-
um þá vefðu,
og í vorið hið eilifa berðu mig heim
María G. Arnason.
Það er þá víst að siðst eitt sinn
sérhver hér daginn litur,
gott er að vera varfærinn
verkunum fylgir ábyrgðin,
sá ljóssins leiðsögn hlýtur
lifsfleyið ekki brýtur.
Kristín 0. Johnson.
Margrét Jónsdóttir.
Fædd 1833; dáin 27. Jan. 1913.
Margrét Jónsdóttir var fædd á
Vatnsnesi í Húnavatnssýslu á ts-
landi, árið 1833. Foreldrar henn-
ar voru Jón Jönasson og Guðrún
Sveinsdóttir. Móður sina misti
hún strax, ólst svö upp hjá Jóni
og Hólmfriði, sem bjuggu að Hlið
á Vatnsnesi.
Margrét giftist árið 1857, Magn-
úsi Magnússyni: bjuggu þau í
Kothvammi á Vatnsnesi og þar í
grend, þar til árið 1889 að þau
fluttu til Vesturheims. Þau voru
fjögur ár hjá börnum sínum í
Brandon, Manitoba, og næstu f jög-
ur ár í ísafoldar-bygð i Nýja ts-
landi. Fluttu þaðan að Birkinesi
í nánd víð Gimli.
15. Október 1892 misti hún mann
sinn. Eftir það var hún hjá dótt-
ur sinni Rósu Magnússon, sem
annaðist hana að öllu leyti til
hinstu stundar.
Þau hjón Magnús Magnússon
og Margrét Jónsdóttir eignuðust 8
börn; þar af eru 6 lifandi, tveir
synir á íslandi, J'pn og Björn; aðr-
ir tveir hér í Manitoba, Guðmund-
ur Magnússon í Árdalsbygð í Nýja
íslandi og Ágúst Magnússon í
Grunnavatnsbygð. Einnig tvær
dætur hér í landi, Guðrún Sólveig,
sem átti Lárus Árnason, þá í
Brandon, og Rósa Magnússon að
Birkinesi í Nýja íslandi.
Síðustu ellefu árin, sem Margrét
sál. lifði, var hún í rúminu; mátti
ekki á fætur stiga. Álitu læknar
sem skoðuðu hana, sjúkdóminn
hjartabilun og ólæknandi. Gat hún
samt unnið að saumum meira og
minna allan þann tíma.
Við örðugleika ólst hún upp sem
smalastúlka við Vatnsnesfjall í
mörg ár. Og fátækt og erfiðleik-
ar fylgdu búskaparárunum og elli-
árunum heilsuleysi. Þegar börn
hennar voru orðin svo sjálfstæð að
þau gátu borið lifsbyrðina án henn-
ar aðstoðar, var heilsa hennar þrot-
in, svo hún gat ekki notið hvíldar
hjá þeim.
Lífið var því alt í gegn líkt og
Kristján Jónsson sagði; “Blóðrás
og logandi und”, — en samtímis
sigurför í sorg og neyð. —
Eftirlifandi börn og vinir hinn-
ar látnu. minnast með söknuði
margra atvika frá samveru stund-
unum er batt þá velvildar og vin-
áttu böndum er virðast slitin um
stund. En trúuðum hjörtum næg-
ir sú sterka von að likt og dagur
fyrir nóttu hverri, muni líf fylgja
dauða.
Otto P. O., 15. Apríl 1913. . .
Agiíst Magnússon.
Spaugvísur.
Margiír óðar hrotti hrin,
hefir svo lengi gengið,
en ekki ljóða listin dvín
þó lini á hljóðum mærðin þín.
Rimi hallað út af er
á það falla dómar;
ljóð ef galla ljóta ber,
lof það valla getur sér.
Málið fiytji mærðir létt
menn svo striti eigi,
fyrst sé vit. en rími rétt
raðað og hnitað niður sett.
/. G. G. ■
Silfurbrúðkaup,
sitt héldu þau Mr. og Mrs. A. G.
Polson á Gimli þriðjudaginn 3. þ.m.
Vinir þeirra á Gimli og nokkrir frá
Winnipeg buðu þeim til samsætis um
kveldið ásámt börnum þeirra tíu, og
var það haldið í gömlu lútersku kirkj-
unni, undir forstöðu Mr. Ben. Free-
mannssonar, er stýrði samkvæminu
mæta vel. Hann talaði fyrstur og
lýsti tilgangi samkomunnar; þar næst
voru veitingar á borð bornar, næsta
ljúffengar; þar næst héit Mr. P.
Tærgesen ræðu til silfurbrúðhjónanna
og mintist þess, hve vel og prýðilega
þau hefðu reynst í félagslífinu á
Gimli. Að því búnu afhenti Þor-
steinn kaupmaður Þórarinsson frá
Winnipeg þeint hjónum silfurskál
með 200 dölum i, frá börnum þeirra,
vandamönnum og vinum. Þar á eftir
talaði Mr. M. Markússon nokkur orð
og flutti kvæði það, sem hér birtist í
blaðinu. Mr. og Mrs. J. Sigurðsson
og ýmsir aðrir héldu ræður. Samsæt-
ið sátu um 80 manns, og fór það í alla
staði prýðilega fram, og stóð langt
fram yfir íjniðnætti.
MR. og MRS. A. POLSON
á 25 ára hjónabandsafmæii þeirra
í ljósfaðmi vorsins er dýrðlegt í dag
að dreyma um rísandi blómin
og hlusta á suðrænan söngfugla brag
með sólríka vonanna hljóminn;
það minnir oss alla á æskunnar braut
við ástar og gleðinnar brosandi skaut.
Já sætt hljómar vinunum lóunnar lag
frá ltfsvona strengjunum þýðu,
við fjórðunginn aldar, sem endar
í dag,
með atvikin stríðu og blíðu;
það bezta, setn vorið þeim gylti og
og gaf,
er geymt þó að langt sé nú komið
á haf.
Þið hjón, sem að unnust í yndi og
þraut,
um árin og skyldunnar daga,
hve sælt er að líta um silfraða braut
og sólgyltu blómin í haga;
þau sýna þann ávöxt, sem ástin og
dygð
er áunnið samfara ráði og trygð.
Með lotning og gleði vér lítum í dag
á lífið og veginn til baka,
þar hevrum vér sælu og saknaðar lag
t sameining minningar vaka;.
já, tíminn er skóli sem hefur vorn hug
að hámarki lífsins og gefur oss dug.
Výr fögnum og þökkum að þið hafið
prýtt
vorn þjóðreit með ylgeislann bjarta,
sé lifandi vorið með blómunum blítt
í breytni og máli og hjarta,
þá verður oss haustið að hamingju
stund
og himininn fagur við síðasta blund.
M. Markússon.
Otburðir.
('Gömul ræða.J
Einu sinni var verið að halda brúð-
kaup. Þar var fjölmenni mikið og
gleði. Brúðurin var ung og fríð og
þótti hinn bezti kvenkostur. Þegar
leið á -veizluna, heyrðu menn, að kom-
ið var á gluggann i veizlustofunni, og
kveðin þessi vísa:
“Kosta átti eg kirnum,
reisa átti eg bú;
til manns var eg ætluð
eins og þú.”
Menn ætluðu að þessi vísa hafi ver-
ið kveðin til brúðarinnar, og að systir
hennar hafi kveðið hana; því móðir
hennar hafði borið hana út. — Mér
hefir alt af fundist þessi saga átakan-
leg: — rödd utan úr myrkrinu — mitt
í gleðiglaumnum, rödd frá þeim, sem
kastað var út á hjarnið. Rödd frá
systurinni, sem rænd var rétti lífsins,
mannréttinum, kvenréttinum: “Kosta
átti eg kirnum.” — Það er andvarp
mannsefnisins, sem ekki varð að
manni, hæfileikanna, sem heftir voru,
neistans, sem ekki varð að björtu báli.
Og mér finst sögurnar um útburðina,
sem hrekjast um allan aldur á sömu
stöðvijm, útburðina, sem skríða á öðru
1

o

1—' .
FÁIÐ SEM MEST
FYRIR RJÓMANN
Sendið hann til okkar og fáiS hæsta
verS fyrir hann. yér leggjum til merki
miSa Skeypis og brúsa án endurgjalds
þangaS til þér eruS ánægSir meS viS-
skiftin. Sumir velþektir mjðlk-
urmenn 1 landinu hafa haft
viSskifti viS oss árum saman.
Vér borgum peninga út í
hönd fyrir hvern rjómabrúsa,
jafnskjótt og hann er oss send-
ur. Brúsarnir sendir aftr eftir
tvo sólarhringa. SkrifiS oss og
skulum vér þá koma því svo
fyrir, að þér fáfS sem mest fyr-
r rjóma ySar. Vér borgum all-
an kostnað.
BUAXDOX CltEAMERY AXD
SUPPLY CO.
. Brandon - Manitoba
hnénu og öðrum olnboganum, með
krosslagðar hendur og fætur, og villa
vegfarandanttm með veini sínu — mér
finst þær svo ömurlegar af því þær
eru svo sannar—ef ekki í sinni bók-
staflegu merkingu, þá eftir andanum.
Því að margur er útburðurinn í heim-
inum ef vel er að gáð. Eg á ekki við
börnin, sem mæður bera út og fyrir-
fara — en eg á við öll þau börn, sem
sett eru á hjarnið og lifa hálfu lífi alla
æfi; eg á við börnin, sem fátæktin og
mentunarleysið neyðir til að skríða á
olnboganum og hnénu með krosslagð-
ar hendur og fætur, af þvi þeim hefir
ekki verið kent að ganga einsog mann-
inum er áskapað, ganga bein og bera
höfuðið hátt og nota rétt hug og hend-
ur. Eg á við alla þá menn, sem sakir
ills uppeldis verða aldrei nerna hálfir
menn, og verða að ráfa á villigötum,
og leiða stundum saklausa menn í tor-
timingu, þegar verst viðrar. Af slík-
um mönnum er margt í hverju landi,
marinsefnum, sem aldrei verða að
manni, fyrir ræktarleysi þeirra, sem
betur rnega. Hver, sem gengur um fá-
tækustu götur erlendra stórborga, sér
lika útburði í hverju spori; og hávað-
inn af þeim glæpum, sem unnir eru,
stafa frá þeint. Og það er engin furða
þó útburðirnir komi á kreik, þegar illa
stendur í bælið þeirra, og verði þá til
tjóns þeim, sem konta í námunda við
þá.
Það má nú að Visu með sanni segja,
að hér á landi þekkist ekki slík eymd
og niðurlæging manna, sem í sumum
stórborgum erlendis, ekki eins svart
myrkr vanj>ekkingar og éymdar, eins
og þar sem verst er. Og vér megum
teija oss sæla þess. — En hitt er víst,
að á þessu landi er stór hópur, sem
ekki kemst á sína réttu hillu í mann-
lífinu fyrir þá sök, að uppeldið er van-
rækt. Sú vanræksla er oft ekki fyrir
viljaskort foreldranna eða annara að-
standenda, heldur fyrir fátækt. Fyrir
þá sök verða margir að hálfttm mönn-
um, sem ætlaðir voru til annars meira;
fyrir þá sök liggja margir þeir hæfi-
leikar í dái, er vinna mættu þrekvirki
ef þeir væru vaktir og tamdir.
Og ekki veit eg hvað er sorglegra,
en að sjá fátæktina leggja kalda hönd-
ina á saklausan vanga barnsins og
ræna hann roðanum.—Mér er í minni
lítið atvik af ferðum mínum. Eg kom
inn í kotbæ, þar sem verið var að
kenna fimm börnum. Kennarinn var
sjötugur karl, sem nú var orðinn ófær
til allrar vinnu, en honum var ant um
börnin og þeim um hann. Af því varð
eins og hlýra og bjartara þarna inni
í baðstofukytrunni með tveggja rúðu
gluggum. Mér varð starsýnt á eitt
barnið. Það var n eða 12 ára gömul
stúlka. Hún var tötralega klædd og
mögur — ag næstum veikluleg; en
andlitið var svo frábærlega fagurt,
vöxturinn mjúklegur, hreyfingarn-
ar svo þýðar, og eg gat ekk1 haft af
henni augun. Eg var að hugsa um,
hvernig hún mundi líta út, ef hún ætti
gott; því það var auðséð, að skortur-
inn var smásaman að draga töfra-
blæju örbirgðarinnar yfir þessa með-
fæddu fegurð og ekkert líkara, en að
hann mundi eiga að sigra, ef til vill
fyr en varði. Og því lengur, sem eg
hugsaði unt þetta, því ónotalegra varð
mér innan brjósts; og þegar eg var
farinn, fanst mér eins og eg væri orð-
inn samsekur öðrum um það, að þessi
litla stúlka fengi ekki að njóta sín.
Eg hafði þózt sjá hvað í henni bjó, eg
hafði séð hvernig níðhöggur ör-
birgðarinnar nagaði hinar viðkvæmu
rætur þessa fagra blóms—og eg hafði
ekkert gert, til að rétta hjálparhönd.
Eg skal játa, að mér fellur alt af illa,
þegar eg hugsa um þettta barn. — En
það eru svo mörg dæmi þessu lík; eg
er viss um, að flestir hafa einhvern
tíma kent til af því, að sjá, hve ilt
munaðarlaus börn eiga oft aðstöðu, og
fundið, að það var synd, að hjálpa
þeim ekki; fundið, að hvert barn, sem
í heiminn kemur á rétt á því að þrosk-
ast og verða sjálfum sér og öðrum til
gagns og gleði. í manneðlinu er ein-
hver taug, sem finnur til — jafnvel
með hverju litlu lautarblómi, sem
Iangar til að gróa, finnur til með
hverjum viðarteinungi, sem reynir að
vaxa beint. Eg er viss um, að hver
maður ann betur beinvöxnum skógi,
en kræklóttu kjarri; en ef oss tekur
það sárt, að sjá ungviðið bogpia undir
farginu, þá ættum vér að finna sárt
til þegar vér sjáum örbirgðina beygja
börnin og hamla vexti þeirra, andleg-
um og líkamlegum.
En það er engin dygð, að finna til
—og einskis vert, ef það vekur ekki til
framkvæmda. Munaðarlausum börn-
um er engu betur borgið fyrir það þótt
allir flóðu í tárum af meðaumkun með
þeim, ef enginn gerir neitt tfl að
hjálpa þeim. Sú eina meðaumkun,
sem nokkurs er virði, er fólgin í fram-
kvæmdum. —■ Eg veit með vissu, að
víðsvegar um þetta land eru líka góð-
verk unnin í kyrþey — og ekki sízt af
þeim, sem sjálfir hafa ærið á sinni
könnu. En hitt er jafnvist, að sú hjálp
nær ekki til ýmsra barna, sem þyrftu
hennar þó með.- Vel sé því hverjum
þeim rnanni og hverju því félagi, setn
leggur munaðarleysingjum liðshönd.
Framtið barnanna er fremtið þjóðar-
innar.
Guðm. Finnbogason.
—Eimrciðin.
Þegar soðið er við
gas, er eldhúsið svalt
Gas stó hitar ekki upp eldhúsið
eins og viðar eða kola stó, og þar að
auki eyðir minnu til eldiviðar og
bakar og eldar fyrirtaks vel. Kom-
ið og látið oss sýna yður Clark
Jewei Gas Range, hina beztu
gas stó sem nú er seld.
GAS STOVE DEP’T
WINNIPEG ELECTRIC RAILWAY CO.
322 Main St. Phone M. 2522
“tíli
Hvergijsér sa mskey ti á þeim gáið að vörui
kprjónaðir eftir lögun leggj og ökla. Þeir
gjklengur og er þaegilegri en allir aðrir sokkar,
saurntir á þeim. Kosta þó engu meira —
yfirburði að því leyti, að þeir endast be
og eru úr betra bandi en nokk
sokkaplögg.
A5 hifa satuni
framan á sokkum má
J^l ' virðast fráleitt! Nú, því nokk-
ur samskeyti.
Þér hafið lengi brúkið sokka skeytta sara-lÍT
,an að aftan, ljóta á feeti og óþægilega, af
*þvíað þér hafið ekki reynt þokka og þæg.
indi
Búa til nærfatnað
prjónapeisur og
sokka.
Búin til af
Penmans Limited
Paris, Canada