Lögberg - 16.10.1913, Blaðsíða 4

LOGBERG, FIMTUDAGINK 16. Október.
LÖGBERG
GefiO út hvern fimtudag af The
Columbia Press Limited
Corner William Ave. &
Sherbroolfe Street
WlNNIPEG, — MaNITOPA.
STEFÁN BJÖRNSSON,
EDITOR
J. A. BLÖNDAL,
BUSINESS MANAGER
UTANÁSKRIFT TIL BLAÐSINSj
TKe Columbia Press.Ltd.
P. O. Box 3172, Winnipeg. Man.
UTANÁSKRIFT RITSTJÓRANS:
jEDiTOR LÖGBERG,
P. O. Box 3172, Winnipeg,
Manitoba.
TALSÍMI: GARKY 2156
Verð blaðsins $2.00 um árið.
Sir Wilfrid Lauri
ír
er nú kominn á áttræöisaldur, en
er þó frábærlega em. Þó að lík-
amskraftar hans séu nokkuð farn-
, ir að bila, virðist andlegi þrótt-
urinn ólamaður, og sannast á hon-
um íslenzka spakmælið alkunna,
að:
“fögur sál er ávalt ung
undir silfurhærum.”
Ljósastur vottur um það er hinn
ólamandi áhugi Sir Wilfrids á að
berjast fyrir skoðunum sínum,
þeim skoðunum sem hann hefir
helgað líf sitt og krafta. Og hve
nær sem hann tekur til máls á op-’
inberum mannfundum, til að halda
fram þessum skoðunum, eru ræð-
ur hans þrungnar af síungu lífs-
fjöri, jafnframt þvl sem skýrleik-
inn fyndnin og spekin helzt 6-
breytt, en fyrir þá hæfileika hefir
hann hlotið þá viðurkenningu, að
vera talinn fremstur allra ræðu-
skörunga, sem nú eru uppi i
Canada.
Sir Wiifrid liefir undanfarnar
siðustu vikur verið á ferðalagi
austur í fylkjum og átt fundi með
kjósendum á ýmsum stöðum.
Hvervetna hefir hann fengið hin-
ar ágætustu viðtökur. Við komu
hans til borga eystra hafa fánar
verið dregnir á hún, sigurbogar
reistir, og áheyrcndur tekið hinum
fræga öldung með blómahríð og
hverskonar fögnuði.
Margar áhrifamiklar ræður hef-
ir hinn mikli flokksforingi haldið,
og fer hér á eftir ágrip af einni
þeirra, er hann flutti í St. John’s
í Qtuebec fyrra laugardag, en
þangað hafði streymt að fólk frá
Montreal og fleiri bæjum svo
þúsundum skifti til að hlusta á
hann.
t upphafi erindis síns gat Sir
Wilfrid þess, að kjósendur á þess- j jjeyrði orð sin að neita því, ef
unt slóðuin, hefðu drengilega fylgt; iiann sæi sér fært, að á jæim tima
frjálslynda flokknum að málum á | heffti efni þjóðarinnar tvöfaldast,
untliðnum tíma; sérstaklega hefðu|anar afurðir bænda, bæði umhverf-
þeir reynst prýðilega í síðustu j js St. John’s Iberville, og annars
kosningnm, þrátt fyrir það, þó að j Stasar ; Canada hækkað i verði,
jæir hefðu verið bornir þeim j og yerkalaun og jjægíndi verka-
brígslum af ítationalistum, að jteit Kðsins vaxið að sama skapi.
væru hirðulausir um þjóðerni sitt; ;
kjósendur þarna hefðu verið svo | Hvcrsvegna hjálpaði forsjónin
skynsamir, að láta ekki blekkjast j frjálslynda flakknum?
af slíkuin vífilengjum og villandi I Satt sagði ræðumaður það vera,
rökfærslum, — rökfærslum. sem að raddir hefðu heyrst sem héldu
ekki komu frá hjartanu, heldur að j Jlvi fram, að vellíðan landsmanna
eins maganum, á J>eim innantómu j og velmegun á jæssu tímabili væri
stjórnmála-mönnum, sem hungrið , forsjóninni einni að þakka. Þessu
þjáði. fHláturJ.__________________| væru conseTvativu jnngmennirnir
Kjósendum þarna bæri að árna ! vanir að skjóta við, er á þetta
góðs fyrir áminsta staðfestu þeirra í atriöi væri minst. Sir Wilfrid
og fyrirhyggju, því að það lægi í j kvaðst fús að játa það, að
augum uppi, að umbóta gæti ekki forsjónin hefði hjálpað frjáls-
hlut i baráttunni fyrir réttindum
almúgans. \'ér megum ekki missa
sjónar á því sem skyldan býður
oss á yfirstandandi tíma, og vér
verðum að gera oss ljóst hvílíkt
stríð þjóðernisstefnan á eftir að
mæta enn, áður hún hefir fylli-
lega orðið ofan á i heiminum.
Vér, liberal-flokkurinn hér í
Canada höfum afrekað þjóð þessa
lands, það stjórnarfar, er mjög
gengur í þjóðræðisáttina. Sam-
kvæmt Jjví stjórnarfari, getur
þjóðarviljinn ráðið, en }>ar fyrir
er ekki fyrir það girt, að þjóðin
geti ekki orðið blekt og véluð til
að víkja af réttri leið, þegar kæn-
lega er slegið á streng tilfinninga
og fordóma. Þann veg var al-
þýðan hér í landi blekt við siðustu
sambandskosningar. Almenningur
liefir verið blektur j»á, hann hefir
verið blektur fyr, og á enn eftir
að verða fyrir blekkingum. Þeg-
ar svo er ástatt, þá er það skylda
frjálslynda flokksins að leiða al-
þýðuna aftur á þá réttu braut,
sem hún hefir horfið frá.”
Sir Wilfrid mintist á enska orð-
takið “að láta aldrei hugfallast”,
og hvatti kjósendur til að fylgja
fram landsmála skoðunum sínum
með djörfung og vongóðu hug-
rekki. Hann kvaðst sterklega
vænta Jtess, að ef forsjónin gæfi
sér enn um hríð að halda Jæirri
góðu heilsu, sem hann hefði nú,
þá mundi sér enn auðnast að leiða
flokksmenn sína til sigurs, og
hefja grundvallar stefnu frjáls-
lynda flokksins til stjórnar-önd-
vegis í Canada.
En grundvallarstefna frjáls-
lynda flokksins væri sú, að efla
jafnræði i landinu, að ta-ka jafnt
tillit til allra stétta þjóðfélagsins,
að bæta kjör verkamannanna, að
greiða fyrir hagsmunum Ijænd-
anna, að hlynna að réttindum
móður-fjölskyldu hverrar eigi sið-
ur, en að réttindum húsbóndans á
heimili hverju og að sjá um, að
börnin sem nú eru að alast upp,
skuli verða uppalin til þess að þau
geti orðið sem nýtastir borgarar í
þessu landi.
Skrifað stendur: “Maðurinn
lifir ekki af einu saman brauði”,
og aldrei skyldi nein Iandsstjórn
láta það undir höfuð leggjast, að
gera sitt til að varðveita og þroska
andlega hæfileika borgara sinna.
En æðsta skylda hvers lands væri
sú að bæta og Jjroska karakter
borgara sinna.
Fimtán ára stjórnartíð liberala
gerbreytti Canada.
Ræðumaður kvaðst óhræddur
Jx>ra að halda því fram, að á um-
liðinni fimtán ára stjórnartíð liber-
ala, hefði gagngerð breyting orð-
ið á efnahag Canada-manna.. Þá
hefði alveg nýtt timalnl byrjað i
sögu þessa lands. Hann kvaðst
vilja skora á hvaða afturhalds-
tnann, sem væri viðstaddur og
Þrens konar markmið hefði
ráðaneytið sérstaklega sett sér
þegar það hefði tekið við stjórn-
arvaldi. I fyrsta lagi það að lækka
tolla, í öðru lagi að efla samgöng-
ur, og í Jjriðja lagi að greiða af-
urðum Canada veg að erlendum
markaði. Að fyrstá atriðinu hefði
stjórnin snúið sér þegar í stað, og
enn meir hefðu tollar þó verið
færðir niður, eftir að tollhlunnind-
iii brezku hefðu verið samþykt,
fyrst með 25% niðurfærslu, og
síðan gerð1 33Jú prct.
Ennfremur hefði frjálslynda
stjórnin gengist fyrir svo stór-
fengilegum járnbrautalagningum,
að innan skamms tíma yrðu fer-
falt lengri jámbrautir í Canada
heldur en þegar sú stjórn kom til
valda, fyrir utan þær brautir, sem
fullgerðar væru, og slaipaskurði
hefði fyrverandi ráðaneyti verið að
undirbúa, sem nærri þvi ómetan-
legar samgöngubætur hefðu að
orðið, ef framkvæmdir væru.
Um Jjriðja atriðið væri það að
segja, að Jjað hefði hepnast von-
um framar. Svo miklu meir hefði
aukist útflutningur varnings héð-
an úr landi á siðustu árum að
undrun sætti, og einmitt Jægar
frjálslynda stjóínin hefði verið að
gera nýja mikilvæga tilraun til að
útvega enn hagkvæmari markað
fyrir afurðir landsins, hjá hinni
auðugu nágrannaþjóð vorri, þá
hefði stjórnin verið svift völdum.
Landsfólkið hefði risið gegn þeirri
umbót.
Gagnskiftin.
THE DOMINION BANK
Str EDMCND B. OSLEK, M. P., Pre» W. D. MATTHEWS .Vice-Pre*.
C. A. BOGERl’, General Manager.
Höfuð.stóll....................$5,400,000.00
Varasjóður og óskiftur gróði . . . . $7,100,000.00
pJER GETIÐ BYRJAD REIKNING MEÐ $1.00
Það er ekki nauðsynlegt fyrir þig að bíða þangað til þú eign-
ast mikla peninga til þess að hafa sparisjóðs peninga hjá
Jiessum banka. Reikning niá byrja með $1.00 eða meira.
Renta reiknuð tvisvar á ári.
NOTKE DAME BRANCH: Mr. C. M. DENISON, Manager.
SELKIKK BRANCH: .1. GKISDALE, Manager.

markaði svo að kalla fast við sín-
ar eigin húsdyr.
Hervarnamálið.
Sannast að segja kvað ræðu-
maður ekkert liggja eftir Borden-
‘stjórnina annað en það, að hafa
uppgötvað að brezka ríkið væri í
hættu statt, án þess þó að nokkur
ástæða væri til slíkra ímyndana.
Sir Wilfrid gat þess að þegar
fylkjasambandið hefði verið mynd-
að, þá hefði engin ástæða verið
til J»ess að Canada hefði farið að
hugsa um að koma sér upp lier-
flota, en árið 1909 hefði hagur
landsmanna verið orðinn svo
breyttur, siglingar og verzlunar-
skifti svo stórfengileg að herfloti
hefði verið svo sem sjálfsagður,
enda væri nú engin þjóð til, jafn-
fjölmenn og Canada, og næði land
hennar að sjó, sem ekki ætti her-
flota; og eins og allir hlytu að
muna hefði frumvarpinu um þetta
efni verið tekið alveg mótstöðu-
laust í þinginu; allir hefðu greitt
atkvæði með því og stutt stjómar-
Þessu næst fór ræðumaður flokkinn bæði conservativar og
nokkrum orðum um gagnskiftin.
Hann mintist á tilraunir þær sem
conservativar hefðu gert 1B96 til
nationalistar.
En strax þegar afturhaldsmenn
náðu völdum þá hefði verið farið
að koma þeim á. Þar næst hefði aS reyna aS koma aS hinum feyki
hans ráðaneyti gert árangurslausa ! háa og ajó]>arfa hErskattj, 35,000,-
tilraun í sömu átt 1897, og þá.^Q^ skattinum, undir þvi yfirskyni
hefði hann lýst því yfir, að það j____________________________ ~
hvæ ósanngjömum dómum hefðu
verið látin sæta afskifti hans af
skólamáli Manitoba-fylkis. Um
Jiað mætti.segja að hægra væri um
að ræða en í að komast. Sýnt
væri það að minsta kostí, að ekki
hefði andstæðingar hans, haldið
loforð sitt um að ráða fram úr
Jjví máli. Málið hefði komið upp
á fyrsta þingi eftir stjórnarskiftin
1911, og þá hefði Mr. Monk sagt,
að Laurierstjómin hefði gert því
máli fullnaöarskil, og að Borden-
stjómin gæti ekkert við það átt,
eða neitt gert þar um til frekari
bóta. Ef Mr. Monk hefði sagt
þetta á undan kosningunum, þá
hefðu líklega úrslitin í Manitoba
orðið á annan veg, og eigi kvaðst
ræðumaður ætla að biðja iœinna
afsakana á gerðum sínum þessu
viðvíkjandi.
“Eg vil geta þess, heiðruðu til-
heyrendur”, mælti hann, “að eg er
að eins ófullkominn maður, eins
og hver ykkar hinna. Eg hefi
Jirár og eftirlangar eins og aðrir.
Mér er ekki um að verða undir,
frekar en öðrum mönnum, en eg
hefði heldur viljað missa völdin
1911, heldur en að ná þeim með
Jjeim meðölum og á þann hátt, sem
afturhaldsmenn náðu þeim.”
Sigurvegari nœst.
“Að endingu vildi eg
segja
verið að vænta, af jafn óeðlilegu
sambandi, eins og félagsskapur
nationalista og imperialista væri.
Því til sönnunar taldi ræðumaður
up>p hin ólíku og sundurleitu lof-
• orð Jæssara tveggja deilda innan
oonservativa flokksins, sem enn
væm óefnd, og kvaðst vilja spá
því að við næstu kosningar mundu
kjósendur þarna hljóta eftiræskt
laun staðfestu sinnar.
Grundvallaratriði liberala.
“Það er gagnslaust”, mælti
ræðumaður ennfremur, “að tala
langt mál um hið umliðna. Gegn
nýjum orrahriðum ber oss að
ganga, ef vér eigum að bera hærra
lynda flokknum á umliðnum
fimtán árum til að efla menning
Iandsmanna, af því að forsjónin
væri ávalt reiðubúin að hjálpa
þeim, sem hjálpuðu sér sjálfir.
En hvernig stóð á því að hún vildi
ekki hjálpa Bordenstjórninni ?
Tollmálastefnan.
Þessu næst rakti ræðumaðoir um-
bóta-tilraunir frjálslyndu stjórnar-
innar frá því hún kom til valda,
og mintist meðal annars á tol!lögJ
gjöf þá sem við Fielding raðgjafa
er kend, og samþykt var af ráð-
hetrum landsins, að fenginni upp-
lýsingu og leiðbeiningum frá öll-
um stéttum landsmanna.
skyldi verða síðasta sinni, sem
Canadamenn færu bænarveg í
Jjessum erindagerðum til Washing-*
ton; ef gagnskifta yrði leitað þá
yrðu þeir syðra að fara fram á
þau að fyrra bragði. Og svo hefði
og farið; Málaleitan í þessa átt
hefði komið frá Bandaríkjastjórn-
inni, samningar hefðu verið und-
irbúnir, en kjósendur í Canada
hefðu hafnað þeim.
Næst kvaðst ræðumaður vilja
ihuga litilsháttar, hvað eftir aftur
haldsstjórnina lægi þau tvö ár, i
sem hún hefði verið við völd. “Eg 1
vil ávarpa flokksmenn Borden- !
stjórnarinnar”, mælti hann; “eg 1
vil spyrja, hvort velliðan lands-
manna, sé jafnmikil nú, eins og:
hún var á vorri stjórnartíð? Eg |
bíð svars frá hverjum heiðvirðum í
manni. Þér þegið allir. Jæja, j
hlustum hvað samvizkan segir
þeim, og Jjeir samþykkja með
Jjögninni. Þeir samþykkja að vel-
liðan landsmanna sé minni held-
ur en hún var.”
Sir Wilfrid kvaðst fúslega vilja
játa það, að þær kringumstæður
gætu komið fyrir, er aö einhverju
leyti sköpuðu þetta ástand, án þess
að landstjórnin fengi við ráðið, en
Jjeim sannleika yrði ekki móti
mælt, að landsfólkinu liði ekki eins
vel og því hefði liðið, að fasteign-
ir hefðu fallið i verði, og væri
torseldari, að peningar væri tor-
fengnari, að verkamenn vantaði
atvinnu, og að laun Jjeirra væri
ekki ^hækkuð, J>ó að verð á lífs-
nauðsynjum hækkaði. Þetta hefði
ekki verið hægt að segja með
sönnu undir Laurierstjórninni, en
það væri hægt að segja með
sönnu eftir að Bordenstjómin
hefði sest að völdum. Ef það
væri satt, að- forsjónin hefði gert
alt meðan Laurierstjórnin sat að
völdum, þá væri sannarlega kom-
inn tími til þess fyrir Borden-
stjórnina að ákalla aðstoð for-
sjónarinnar.
Fundarboð.
í umboði þeirrar ellefu manna nefndar, sem tekið
Kefir að sér að gangast fyrir sölu hluta meðal Vestur-
íslendinga í Kinu fyrirhugaða eimskipafélagi Islands,
leyfum vér oss hér með að boða til almenns fundar í Good
Templara húsinu á Sargent Avenue á þriðjudaginn 28
þessa mánaðar, kl. 8 að kveldi, til þess þar að ræða um
og ákveða, hvern þátt vér Vestur-íslendingar skulum
taka í myndun og efiingu félagsins.
Ver óskum, að fundurinn verði fjölsóttur, að sem
flestar bygðir íslendinga vestan hafs sendi málsvara á
fundinn.
Eimskipafélagið hefir’þegar safnað á Islandi 300,000
krónum til fyrirtaekisins, og vonar að fá 200,000 krónur
héðan að vestan.
Vér lítum svo á, að undirtektir þessa fundar hér í
borg geti ráðið úrslitum hlutakaupa meðal Vestur-
íslendinga.
THOS. H. JOHNSON, forseti
B. L. BALDWINSON, ritari
Winnipeg, 6. Oktober 1913
Tolllœkkun Bandarikjanna.
Sir Wilfrid ræddi því næst um
tolllækkun Bandaríkjanna; hann
bar hana saman við gagnskiftin og
sýndi fram á hve miklu meira
hagræöi hefði oröiö aö þeim fyrir
íbúa Jæssa lands. Háir tollar heftu
enn útflutning hrossa frá Canada,
hænsna, smjörs, osta, jaröepla,
garöamat o. fl. Hann mintist
á feröalag herra Fosters til Kina
og Japan til að koma á verzlunar
samningum, en hins vegar leiddi
ráðaneytið hjá sér aö fá betri
að Bretar væru í svo mikilli hættu
staddir að það væri siöíeröisleg
skylda Canada-manna að hjálpa
l>eim, en þetta heföi stjórninni Jjó
ekki tekist aö hafa fram. Þó
væri enn ekki séð til fulls fyrir
endann á því máli.
“Höfum vér Canadamenn”,
mælti ræöumaöur ennfremur,
“gerst svo þróttlausir aukvisar,
hefir skarpskygni vor sljófgast svo
átakanlega, hefir andlegur þróttur
vor og metnaötir gengiö svo til
Jjuröar, aö vér ættum aö falla frá
öllum fyrri grundvallaratriöum
stjórnarskipunar vorrar og förum
aö brjótast t að senda Bretum
þrjátiu og fimm miljónir dala til
að byggja skip fyrir vegna Jæss
aö vér séum ekki menn til aö gera
það sjálfir, eöa til aö manna Jjau
skip, eftir aö búiö er aö byggja
þau ?”
Ræöumaöur sagöi aö það heföi
verið óheilla stund þegar þeir
menn iheföu veriö pettir viö,
stjórnvöldin, sem slíkri ómensku
vildu halda aö> þjóðinni, en jafn-
vist væri þaö, eins og aö sól kæmi
upp aö náttmyrkrinu horfnu, að
liberalar ættu enn eftir aö komast
til valda i Canada, og byggja á ný
ofan á þann grundvöll sjálfstæðis
og sjálfstjórnar, sem Jjeir heföu
lagt áöur.
Skólamál Manitobafylkis.
þetta: Eg er ekki framar ungur
eins og eg var. Sjötiu og tvö ár
hafa yfir rnig liöiö1, og hár mitt er
orðið hvítt eins og snjór. En þrátt
fyrir alla Jæssa miklu áratölu, finst
mér aö sál mín sé jafnung eins og
hún hefir nokkru sinni verið.
('LófaklappJ. Ef forsjónin held-
ur enn áfram um hríö að halda við
Jjeirri góöu heilsu, sem hún hefir
gefið mér hingað til, þá skal þaö
koma i Ijós, að ósigurinn 1911
hefir aö eins verið stundar-ósigur.
Ef þiö viljiö fylgja mínum hvíta
fjaöurstúf í orustu, þá lofa eg aöi
leiða yöur til sigurs.
Dynjandi fagnaðaróp fylgdu
Jjessum ræöulokum. Sir Wilfrid
haföi talaö á franska tungu, en
því næst ávarpaöi hann hina ensku
áheyrendur sina fám orðum og
mælti:
“Eg sé aö meðal áheyrenda
minna hér eru eigi allfáir ensku-
mælandi manna, og get eg vel skil-
ið, að þeim muni ljúft aö heyra
nokkur orö til sin töluö á þeirra
eigin tungu, því að þó aö þeir
skilji frakknesku jafnvel margir
hverjir, þá fær ekkert orö jafnast
við málið, er vér námum viö móö-
urknén. Fg imynda mér aö allur
Jjorri áheyrenda minna hafi verið
franskir, þessvegna talaöi eg á
frönsku, en nú vil eg ávarpa hina
Næst mintist ræðumaður á það, i sem ekki eru frakkneskir inenn.
I
N0RTHERN CR0WN BANK
AÐALSKRIFSTOFA í WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiltur) . . . $6,000,000
Höfuðstól! (greiddur) . . . $2,760,000
Formaöur
Vara-formaöur
Jas, H. Ashdown
Hon.Ð.C- Cameron
STJÓRNENDUR:
• Sir D. H. McMilIan, K. C. M. G.
Capt. Wm. Robinson
H. T. Champion Frederick Nation
W. C. Leistikow Sir R. P, Roblin, K.C.M.G,
Allskonar bankastörf afgreidd.—Vér byrjum reikninga við einstaklinga
eða félög og sanngjarnir skilmálar veittir.—Avísanir seldar til hvaSa staðaar
sem er á Islandi, — Sérstakur gaumur gefinn sparisjóðs innlögum, sem hægt
er að byrja með einum dollar. Rentur lagðar við á hverjum 6 mánuðum,
T. E. THORSTEINSON, Ráðsmaður.
Cor. Willim Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
Frjálslynda stefnan rwnar alla
þjóðflokka.
“Eg vil færa yöur þakklæti mitt,
ensku mælandi kjósendur, fyrir hið
örugga fylgi, sem þér hafið sýnt
frjálslyndri stjórnarstefnu á um-
liðnum tima.
Frjálslynda stefnan er ekki
stefna einhvers sérstaks eða á-
kveðins þjóðflokks, heldur rúmar
hún, eöa tekur til allra þeirra
Jjjóðflokka, sem mynda hina cana-
disku þjóöarheild. Hvort sem
feður vorir hafa komiö frá
Frakklandi eöa Bretlandseyjum,
ellegar öðruin löndum, þá bíöa vor
hér sömu Jjjóöarréttindi; réttindi
eins þjóðflokks eru jafnhelg hér,
og réttindi annara þjóðflokka. Eg
er af frönsku bergi brotinn; en
réttindi annara sambræðra minna
eru mér jafnhelg eins og réttindi
minna eigin Jjjóðbræðra. Eg vil
ganga i orustu fyrir réttindi Jjeirra
eins og fyrir réttindi Jjjóöflokks
míns, ef til þess kæmi; en
eins og nú er ástatt, er engin
hætta á aö til slíks komi; það eina
sem oss skortir er góö' stjóm, og
eg skora á yður að ljá þessu landi
góöa stjórn i næsta skifti þegar til
almennra kosninga keumr. Eg
veit ekki hvenær næstu kosningar
skella á. En að því má ganga setn
vísu, að þeir koma eins og þjóf-
ur á nóttu, og þvi er það skylda
vor aö vera vel undir þær búnir.”
Leyniknæpur.
Nýlega var morö framiö skamt
frá Winnipeg, höfuöborg Jjessa
fylkis. Maöur nokkur er aldrei
fyr hafði gert sig sekan um nokk-
urn lagalegan glæp, banar bróöur-
konu sinni meö byssuskoti.
Ódáöaverkið er framið aöi næt-
urlagi á heimili bróður sakamanns-
ins, og án nokkurs verulegs tilefn-
is af hálfu bróður hans, eöa kon-
unnar, sem fyrir áverkanum verö.
ur.
Glæpurinn er með öörum orðum
öldungis tilefnislaus að ööru en
því, að hann er framinn i ölæði.
Það eru áhrif áfengis sem leiða
mannaumingja þenna til þessa
óskaplega ódáöaverks. Hann er
sýnilega einn þeirra mörgu, sem
vin mætti ekki smakka, sem enga
stjóm getur haft á áfengisnautn, en
hún gerir aö' óargadýri. ,
Sannarlega virðast slikir menn
hvergi betur komnir, þ. e. a. s. ef
þeir hafa ekki þegar unnið sér til
annarar vistar, heldur en á því
svæði, þar sem vínbann er lögtekiö.
En er það þá ekki raunalegt, aö
einmitt Jjessi maður fær áfengi,
aöal-tilefni til glæpsins sem hann
vann, keypt á vínbannssvæði.
Á lögbönnuöum leyniknæpum er
öörum eins aumingjum og þessum
manni gert mögulegt aö ná í
áfengi. Þár er þeim seldur
drykkur, sem gerir þá aö dýrum.
Þar er þeim sama sem “gefið inn
til” að fremja ódáðaverk. Þaö
er hins opinbera, stjómarinnar, aö
kveöa niður slíkar leyniknæpur,
en því miður, er hennar eftirliti
stórum, ábótavant, ekki hvað sízt
hér í Manitoba. Slíkir atburðir
og þessir ættu þó aö verða
til þess aö velcj a umhugs-
unar um ítarlegra eftirlit, alla
• þá menn, sem gæddir eru óbrjál-
aöri siðferöismeövitund, hvort
heldur eru æöri eöajægri, og ekki
hvað sízt ættu Jieir aö verða bind-
indismönnum byr í segl, ,og Jjeim
öðrum, er þá vilja styöja í því
mikla velferöarmáli, sem útrýming
áfengis er.
Loforð Bordens og
efndir.
Fyrir kosningarnar í September
1911 fór Mr. Borden í loftinu yfir
landið og lofaöi þjóðinni öllu
fögru, ef hún vildi setja sig til
valda. Meöal annars lofaöi hann
Jiessu:
1. Aö fá fylkjunum í hendur
auösuppsprettur Jjeirra, sem þau
eiga tilkall til. Það loforö hefir
ekki verið efpt, heldur hefir stjórn-
in, fyrir munn kosninga ráögjaf-
ans, gefiö í skyn að Saskatchewan
og Alberta mundu elcki fá rétt sinn
meðan stjórnirnar í þeim fylkjum
væru á ööru máli en sambands-
stjórnin! Svona er útlitið með
efndirnar á loforöi.
2. Aö skifta upp kjördæmum,
sem stjórnin er skyldug til, eftir
hvert manntal. Manntaliö fór
fram sumarið 1911; siöan eru lið-
in meir en tvö ár, og ekkert er
stjórnin farin aö hreyfa því máli
enn. Sum sjávarfylkin hafa geng-
ið aftur á bak tiu síðustu árin,
fólkinu hefir fækkaö þar í sam-
anburði viö Vesturlandið og önn-
ur fylki, og því yrði aö fækka þar
Jiingmönnum, ef rétturinn skeöi.
Vesturlandið ætti aö hafa hátt
upp í 20' þingmönnum fleira en
þaö nú hefir, ef rétturinn væri lát-
inn gilda. En það yröi næsta ó-
vinsælt í sjávarfylkjunum ef
fulltrúum þeirra yröi fækkaö á
þingi; þau fylgja Borden aö mál-
um og því þykir ráðlegt aö taka
mjúklega á Jjeim. Hitt gerir minna
t?,l þó að Vesturlandrö verði að
bíöa, — flokksþarfir fyrst, réttlæti
í landsstjórninni á eftir! Con-'
servativar létu eins og óöir menn
Jjegar kjördæmaskipun drógst hjá
Laurier stjórninni eftir næstsíö-
asta manntal. Mr. Borden lofaöi
Ofninn þinn græðir
á ofn tilraun vorri
Ofninn yðar framleiðir með
vissu meia brauð og betra
brauð.
Vér getum áreiðanlega
lofað jjví. Því að af hverri
sendingu hveitis sem kemurað
myllum vorum, tökum vér tíu
punda sýnishorn. Vérmölum
mjöl úr því. Vér bökum brauð
úr mjölinu.
Ef það brauð er gæða-
brauð og stórt, þá notum vér
hveitið. Annars seljum vér
það.
Það eru engar getgátur,
sem loforð vort er bygt á um
meira brauð og betra brauð, úr
mjöli sem ber þetta nafn,
„Meira brauöogbetra brauö“ og
„betri sætindabakstur Iíka“
PURuy
FL'OUR