Lögberg - 15.01.1914, Síða 1

THE EMPIRE SASH & DOOR CO.. LTD.
Henry Ave. East,
Winnipeg, Man.
VIÐUR, LATH,
ÞAKSPÓNN.
Fljót afgreiOsla.
Ábyrget að vel Uki.
ef (L
THE EMPIRE SASH & DOOR CO., LTD.
Menry Ave. East. - - Winnípeg. Man•
VIÐIIR, l.ATH.
ÞAKSPÓNN
Fljót afgiriðsla.
Ábyrgst að vel líki.
27. ARGANGUR
WINNIPEG. MANITOBA, FIMTUDAGINN 15. JANÚAR 1914
NÚMER 3
Sloppinn úr greip-
um réttvísinnar.
Krafchenko, glæpamaöurinn sem
tekinn var icx Des., grunaður um
aö hafa rænt bankann í Plum
Coulee og um morð á bankastjór-
anum Arnold, viku áSur, slapp úr
greipum lögreglunnar réttum
mánuSi eftir aS hann var tekinn.
Undankoma hans er meS svo und-
arlegu móti, og hefir vakitS svo
mikla eftirtekt og megnan óhur'-
meSal ahnennings, aS hér skal
segja söguna i sem styztu máli.
AtS Krafchenko bárust böndin
svo fast, aS öllum þótti sök hans
full sönnuS. Vitnin báru alt um
farir hans, bætSi fyrir og eftir
morðiö og ökumaður sá, er ók
morSingjanum i bifreig af vett-
vangi, sór að Krafchenko hefbi
paS veriiS. Saksóknari, hins opin-
bera lauk sókn sakar á föstudegi,
pann 9. jan., kvað öll sakargögn
fram komin og morðingjann sann-
an að sók. Skyldi máliS dæmt af
kviödomi og fanginn geymast
pangað til. Iájgreglustjóm fylk-
Jsins átti að gæta hans, að réttu
agí, en af einhverjum ástæðum
var bæjarins lögreglustjóm beSin
að geyma hann meðan á rannsókn
sakar stoð, og því skotiö við, aS
það væn hentugra. Maðurinn þótti
s^° hættulegur, að tryggara þótti
a fafa hann á höfuöstöövum lög-
reglunnar og voru tveir lögreglu-
þjónar látnir gæta hans bæði' dag
nótt. Ekki var hann samt lát-
'nn 1 hlefa þann úr stáli, sem
hættulegir fangar eru stundum
hafðir í, heldur 'i Vænu herbergi
e«a sal, þarsem áður var eldhús;
Jarngrindur voru þar fyrir glugg-
nm en hurðir úr tré og i næsta
erbergi við voru gluggar ekki
varðir járngrindum. Þykir þaö
mjög óforsjálega gert liafa verið,
að hafa svo hættulegan fanga á
ehki traustari stað.
Vú er það sögn þeirra lögreglu-
Ujóna, sem gættu fangans, að að-
faranótt laugardags, þann io. þ.
m., kl. hálf þrjú, snérist fanginn
að þeim með skambyssu á lofti og
fkipaði þeim að fara inn i lítinn
hlefa, sem var áfastur við her-
og lokaði þá þar inni,
vaðst ella mundu skjóta þá.
’eim þótti hann v'is t:l hryðju-
' erhs þess og hlýddu því sem hann
agði fyrii- þá. Siðan tók hann
ykil úr vasa sínum, opnaði her-
•>ergið og snaraðist inn i það, sem.
engar járngrindur hafði fyrir
gíuggunum, tók streng er hann
hafði falið i klefa sinum, batt
oðrum endanum 'i höldu glugga
karmsms og rendi sér svo niður.
' rrengurinn slitnaði tvær mann-
læðir frá jörð og féll fanginn á
gotustéttina, stóð upp sem snúð-
ngast, hvarf út i mvrkrið, og hefir
ekki sést síðan.
Þegar lögregluþjónarnir voru
vissir um að fanginn var á brott,
()g þeim stæði ekki lifshætta af
honum, brutu þeir upp klefadyrn-
ar og sögðu hvað skeð hefði. Er
svo^ sagt, að ekki hafi liðið nema
þrjár minútur, frá þvi fanginn
strauk og þangað til byrjað var að
leitá hans. Menn voru sendir i
allar áttir, hver bifreið skoðuð sem
í bænum er, öllum lögregluþjón-
um gert viðvart, á einni svipstund,
hvar sem þeir voru staddir 'i
liorginni og allar ráðstafanir gerð-
ar, seni hugsanlegar voru, til að
hafa uppi á strokumanninum. Viö
leit þá er ekki annað sögulegt en
það, að hún hafði ekkert upp á sig-
Evlkisstjórnin lagði þegar 5000
dali til höfuðs honum, bæjarstjóm-
in annað eins og 2000 dalir eru
heitnir þeim sem komið getur upp,
hver eða hverjir hjálpuðu fang-
anum til að strjúka. Annað eins
fé hefir aldrei verið lagt til höf-
uðs neins glæpamanns í þessu landi
að sögn. Fjöldi manns er sagður
vera á þönum i leitinni, til að
vinna til fjárins og lögregluliðið
lætur ekki sitt eftir liggja. En nú
eru fjórir dagar liðnir, þegar þetta
er skrifað, frá því að hann slapp,
1 og þykir sem minni von sé til að
| hann náist. með hverjum degi sem
! liður. Fylkisstjórnin hefir skipað
i nefnd til að rannsaka málið, eink-
í anlega með hverju móti fanginn
fékk áhöld og svigrúm til að
brjótast út, formaður hennar er
Mathers vfirdómari, en sakar
sóknari E. Anderson lögmaður.
öllum þykir m:kið við liggja, að
þessu máli verði ráðið til heppi-
legra lykta. Ef strokufanginn
verður ekki handsamaður, er hætt
við að virðing lögreglunnar bíði
alvarlegan hnekki, að föntum og
glæpamönnum hætti að standa af
henni sá ótti, sem vera ber. og ger-
ist miklu djarfari til óbótaverka '1
lx>rginni en áður, ekki sizt vegna
þess, að tvenn morð hafa venð
framin hér nýlega, án þess upp-
víst yrði um morðingjana. Það er
þv'i full ástæða til að borgarar' séu
gramir og heimti að ríkt sé geng’.ð
eftir rannsókn þessa máls.
Verjandi Krafchenkos lieitir
Hagel, alþektur lögmaður, er mest
hefir lagt fyrir sig að verja glæpa-
mál. Hann einn fékk að koma til
fangans og átti við hann leynilegt
| tal, kveldið áður en hann strauk
og stóðu gæzlumenn úti nokkra
stund meðan þeir töluðust við,
fanginn og talsmaöur hans, svo
sem venja mun vera, að fangar
megi tala einslega við verjendur
sina. á'itanlega neitar hann harð-
lega meðsekt um bjargir. — Ýmsir
hafa verið yfirheyrðir og jafnvel
handsamaðir af lögreglunni, grun-
aðir um liðveizlu við fangann. e.n
ekki hefir það borið nernn árangur.
Vita menn jafnvel ekki að svo
komnu, hvort fanginn fór leiðar
sinnar 'i vagni eða gangandi, né
heldur hvort hann fór út úr borg-
inni eða civelur hér i nágrenni við
leitarmenn. Hann er gersamlega
horfinn. eins og jörðin , hefði
gleypt hann. — Þess skal Þ|ó_Sel;a<
sem blöðin flvtja annað veifið, að
lögreglan hafi sterkan grun um
það, með hverju móti fanginn fekk
færi til að strjúka. en ekki er þa^
látið uppskátt, hvað hún hafi fyrir
sér, né hver sá ^runur sé. At
sjálfsdáðum gat fanginn ekU kom-
izt út, ef gæzlumennirnir segja satt
frá, og ef sá eða þeir finnast. sem
honum hafa hjálpað, þá þykir
meiri von til að spor verði rakin
t'l hins strokna glæpatnanns.
Ránsmenn á bæjargötu.
Tvær stúlkur voru á heimleið á
laugardags kveldið nálægt Central
Park, komu þá tveir menn að þeim
og vildu grípa af þeim buddur
Þeirra, er þær geymdu kaup sitt í.
Stúlkurnar tóku hart á móti ræn-
irigjunum og önnur sló þann sem
hún glímdi við, með mjólkur-
flösku, en báöar hljóðuðu hástöf-
rirn á hjálp. Tóku þá bófarnir til
fótanna og stúlkurnar á eftir,- en
órógust fljótt aftur úr — voru
hlæddar samkvæmt tizkunni, og
pils þeirra heldur þröng til kapp-
^Hups. í>ær sögðu löggæzlu-
'rianni frá tilræðinu. en ekki náð-
,,st bófarnir. Stúlkurnar höfðu
1 eynt að fá skambyssu keypta
l)arin sama morgun, en ekki fengið,
sogf5« þær svo, að ef þær hefðu
fengið byssuna, skyldu þessir þorp-
atar ehki hafa sloppið.
Harður vetur í Evrópu.
í sumum Evrópu löndum hafa
orðið enn meiri mannskaðar en
áður er getið. t Belgíu var bylur
mikill í vikunni sem leið með mikl-
um niðurburði, svo að fljót uxu
æsilega. jægar gaddinum létti, og
urðu þá miklar skemdir á skepn-
um og húsum og öðrurn fjármun-
um- Á Rússlandi eru mikil harð-
indi í norðurhluta landsins; í
Petursborg er snjórinn hálf önnur
mannhæð og þar eru 40.000 manns
aö snjómokstri á hverjum degi,
bæði verkamenn og hermenn.
Flutningar á matvaelum til borgar-
innar teptust algerlega og ekki
var ]>á unt að koma likum í jörð-
ina. Um 150 manns hafa orðið
þar úti. en úlfar ganga úr skógum
og leggjast á bygðirnar.
— Callao heitir borg er stendur
við sjó i Peru, þar varð jarð-
skjálfti og gekk sjór á land, urðu
spjöll á húsum og lausafé en
manntjón lítið eða ekkert.
Portúgal á tréfótum.
Drepið sést á það i blööum, að
Bretar og Þjóðverjar hafi komið
sér saman um hvemig skifta skuli
löndum Portugals í Afriku. H:n-
um fyrnefndu joótti það gert mjög
í þrá sér, er konungar voru drepn-
ir og reknir úr landi og fylgis-
menn jæirra fangelsaðir og hrakt-
ir á marga lund. Bretar héldu
verndarhendi yfir Portugal fyrr-
um, en virðast nú hafa felt niður
þá vináttu og leyft Þjóðverjum,
sem mjög eru nú framgjamir, að
slá eign sinni á löndin, og er jafn-
vel talið, að herskip Jæirra séu á
sveiini syðra, til að leggja smiðs-
höggið á þá gerð. Innanlands 1
Portugal er sö.gð hin mesta ó-
stjórn, flokkadráttur og sundur-
lyndi og tortry<gni milli flokkanna,
svo að liggur við voða sjálfan.
Talið er, að Spáni verði falið af
stórveldunum að gæta laga og
reglu í landinu. Eignir jæss í
Afriku eru afarmiklar, bæði aust-
an og vestan á strönd álfunnar.
Vegandi nœr sýknu.
Dómkvödd nefnd hefir lýst því,
að Harry Thaw væri ekki hættu-
legur fyrir þá sem hann kynni að
umgangast, j>ó honum yrði slept
lausum, og hvernig sem hann
hafi verið á sig kominn þegar hann
drap Stanford Wliite, þá sé hann
nú fullkomlega heill á sinninu.
Thaw á stórauðugt fólk að og hinn
vegni lét eftir sig allmikinn auð,
og þar af kemur, að vegandinn
sækir undan lagarefsing, en ætt-
ingjar hins vegna beita sinum
skildingum til að hindra það.
Sonur hins myrta hét því við l'ik-
börur föður síns, að drepa Thaw,
ef hann nokkurn tíma næði því að
verða frjáls maður.
Liberal klúbburinn ís-
lenzki heldur kappspii
sitt næsta þriðjudags-
kveld, kl. 8, á vanaleg-
um stað. Góð verðlaun.
Komið snemma.
Orói í Afríku.
“express”, ekki var það venjulegt
dýr. heldur silfurgrá lágfætla, sem
kostar 3000 dali. Tóan livarf af
lestinni um það lagt var af stað
og hefir ekki sést síðan, og hefir
sá er sendi höföað mál gegn
press" félaginu, til skaðabóta.
ex-
— Xæstu daga eftir nýjársdag-
inn var bylur á Frakklandi með
meira frosti en dæmi eru til i
manna minnum og suður á Spáni
var fannfergjan svo mikil að lest-
ir komust ekki frá Madrid og fimm
menn urðu úti. Frostið varð þar
fimm stig.
I Suður-Afriku ‘hafa félög
verkamanna samþykt að leggja
niður vinnu um endilangt landið.
Stjórnin brá þegar við og lýsti her-
lögum yfir landinu með því að
einkum námamenn eru sagöir ó- tugar kouur verða sem eytján ára
— Söngmær ein á ítalíu hefir
fundið meðal svo máttugt, að sá
sem brúkar það, getur gert sig
ungan i útliti, }>ó gamall sé. Sjö
róafullir og svæsnir. í námunum
vinna. auk hvitra manna, nálægt
200.000 svertingjar, komnir norð-
an úr landi, óralangan veg. Þeirra
verður að gæta og flytja heimleið-
is undir hergæzlu, ef verkfallið
stcndur nokkra stund, og mundi
þar af stafa mjög mikið tjón fyrir
I námurnar, þvi að mórg ár mundi
: j>að taka að samla saman þeim
| lýð og koma honum á verkavang.
Hindúar sem j>ar era að verki, og
mikið uppistand heftir hlotist af
að undanförnu, hafa lofast til að
heimasætur við brúkun þess; það
tekur burt allar hrukkur og gerir
hörundið fagurt og blómlegt.
Læknar hafa sagt, að svo mikilli
breyting muni jætta efni valda, á
útliti fólks, að á næsta mannsaldri
verði ekki unt að greina aldur
kvenna né karla af því, hvemig
fólk sé i framan.
— Konur láta talsvert til sin
taka nú orðið á Tyrklandi og hafna
margar jæirri æfi að sitja skart-
búnar i kvennabúrum. Ein stýrði
að eins við á stærri höfnum á J veðrinu um daginn —- kom til Vest-
mannaeyja — eftir 55 stunda ferð
frá Seyðisfirði. Vesta skyldi bát-
inn eftir á Seyðisfiröi, þar eö skip-
stjóri eigi vildi flytja liann lengur,
’>ó hættulaust mundi það verið
hafa, að taka bátinn með til Eyj-
anna.
Gísli konsúll var sjálfur farþegi
Botniu frá útlöndum og frétti
um bátinn, er hann kom til Seyð-
sfjarðar. Þar voru einnig staddir
4 sjómenn úr Eyjunum, er hugðu
til heimfarar meö Botniu. Tókst
Gisla aö ráða menn jæssa til far-
arinnar á bátnum og var formað-
urinn Stefán nokkur Ólafsson.
Þetta vasklega ferðalag gekk í
alla staði greitt. Aðeins einu sinni
stöðvuðu jæir vélina og urðu að
hreinsa hana, þar eð ohan var ekki
góð. Báturinn er 34 feta langur
og hinn bezti sem til Eyjanna hef-
r komið. — MorgunblaSiS.
stunda vinnu og fella niður viðsjár I flugvél og flatig ynr -sundiö til
meðan þessi órói stendtir yfir. | Asíu nýlega. og j>ótti mikið undtir
þar i landi. Nokkrtt s'tðar
Louis Botha, sem landinu stjórn-
ar. segist munu brjóta verkfalls
rósturnar svo vandlcga niður, að
ekki komi til verkfalls aftur á
| næsta mannsaldri. Astandið þykir
ískyggilegt.
Orusta í Mexico.
Herliö Mexico stjórnar beiö ó-
sigur þarsem heitir Ojinaga, fyrir
uppreisnarliði þvi er Francisco
Villa stýrir. FÍýði stjórnarherinn
af vígvelli og nam ekki staðar fyr
en komið var að landamærum
Bandarikja. Þar voru þeir flettir
vopnum af herliði Bandaríkja
stjórnar og verður önn alin fyrir
þeim á landsins kostnað um stund.
Mikill fjöldi flýði land með her-
liði þessu, J>ar á meðal þústtnd
kvenmenn. Villa sá er sigurinn
vann er sagður mikill fyrir sér.
vigmaðttr mikill, allra manna
grimmastur, er sagðtir kvelja ó-
vini sina til bana og leggja sjálfur
hönd á það verk, að kvelja og
drepa þá sem hann nær á vald sitt.
Þykir 'hann skara frant úr öðrum
grimdarseggjum í Mexico, og eru
margar sögur sagðar af hans
hryðjuverkum. Ekki þykist Huerta
af baki dottinn fyrir þetta, enda
hefir hann enn miklu liði á að
skipa, er skifta verður niður viðs-
vegar urn landið, til að berjast við
hleypiflokka uppreisnarmanna, er
fara dreift og mjög geyst. Orra-
hr'iðinni í Mexico er enganveginn
lokið.
Eldgos í Japan.
Norðanlands 1 Japan er hung-
tirsneyð ógurleg, um tíu miljónir
hjálparþttrfar. en margir ertt dauð-
ir úr hungri. Sunnantil i landinu
eru jarðskjálftar og eldgos með
öskttfalli, og hafa mikil spell af
hlotist. Borgin Kagoshima er
sögð gjöreydd, en ibúar hennar eru
sagðir 64.000 að töl'u. Margir
komust ttndan hraun- og öskuflóði
en létu lífið i skógum nærlendis.
er loguðu i einu háli, þegar gló-
andi hraunleðjan kont að jæim.
Ekki hefir frézt hversu mikið
manntjónið er. Sakurastima er
það eldfjall nefnt, sem niest gýs.
Fleiri eru til nefnd, er mikið gjósa,
sum á eyjum nálægt meginlandi.
E tt eldfjallið er um 90 milur frá i ^ert3i og ]>eir ertt margir, s
Tokio er ösku gýs. Hræringar kvæn; nijög alment.
fvlgdtt gosunum svo rniklar, að
fólk varð að skríða á fjórttm fót-
í borg þeirri sem fyr var
— Drottningin á Englandi gekk
einn daginn að skoða gripasafn i
borg nokkurri og fylgdi henni
b'skup nokkur. Drottningin hélt
á regnhl'tf og vildi hafa hana inn
með sér, en dyravörðttr bannaði,
kvað það gagnstætt reglum, og lét
sig ekki þó biskup legði orð til.
Ekki vildi drottning'n láta sinn
hlut og varð dyrakarl undan að
láta, er það vitnaðist hver konan
væri, en drottningin bar með sér
regnhlífina. sigri hrósandi.
— I Regina hafa þeir atvinnu-
laustt í heitingum, að ræna og
rupla og gera upphlaup, ef ekki er
ttndinn bráður bugur að þvt að út-
vega þeint vinnu, og víðar að heyr-
ast fréttir ttm óróa vinnulausra
manna.
— Joseph Chamberlain, hinn
v'tðfrægi stjórnmálamaður á Bret-
landi hefir lýst því, að hann muni
ekki gefa kost á sér til þingsetu 1
Birmingham við næstu kosningar.
Hann er orðinn gamall og hefir
verið visinn öðru megin x mörg ár,
en vinsældum tneðal kjósenda sinna
hefir ltann haldiö alla t’ið síðan ó-
skerttim.
— Nýlega er látinn vestur '1 Los
Angeles Sir Joseph Dubuc, er hér
var yfirdómari um langan tíma.
ráðgjafi tint eitt skeið og forseti á
fylkisþmgi, maður mjög vel metinn
fyrir réttsýni, hófsemi í athöfnum
og orðttm og flestar borgaralegar
dygðir.
— í Vancouver eru margir at-
vinnuláusir í vetur, sem nálega
hvervetna annarsstaðar. Einn
daginn stóð fylking sl’ikra manna
fyrir skrifstofudyram eins embætt-
ismanns borgarinnar, sem fyrtr
bæjarverkum réði, gekk þá einn úr
þrönginni og túlkaði sitt mál, en
var sagt aö koma seinna. Hann
kom daginn eftir og skaut á em-
bættismanninn, kvaðst skyldu
launa honum lambiö gráa, en hitti
ekki og var tekinn fastur.
var
kvenntaður settur til þess af
stjórninni, að vera fyrir kvenna-
skóla soldáns og kenna þar skilm-
ingar og leiki. Það hefði þótt
fyrirsögn fyrir nokkrum orum.
— f því fylki Kinaveldis sent
heitir Senuen, voru 24.000 manna
teknir af lifi áriö sem leið. Marg-
ir þeirra höfðu verið ræningjar,
en fjöldinn allur riðinn við upp-
reisn þá, sem nýlega er ttm garð
gengin. Yuan forseti er enginn
miðlunarmaður þegar til þess kem-
ur að gjalda óvinum mótgerðir.
— Peter Peterson, 29 ára yng-
issveinn kont til borgarskrifara
i Milwaukee Wis., ásamt heitmey
sinni, j>ritugri jómfrú og beiddist
hjónav’tgslu. Honttm var sagt. að
hann yröi fyrst að fá læknisvott-
orð fyrir sig og unnustuna, að
bæði værtt heil á líkama og sál.
því að svo ntæla hin nýju lög í
Wisconsin r'tki fyrir. Þati fóru til
læknis og beiddust vottorðs fyrir
þrjá dali. einsog lögin til taka, e:t
liann neitaði og svo gerðu allir
aðrir læknar, er hjónaefnin leituðu
til. Nú var úr vöndu að ráða fyrir
Pétri, allstaðar voru ljón á vegi.
Það varö ráð hans að höfða mál
til að skylda borgarskrifarann til
að láta sig hafa kyfisbréf, því að
í hjónabandið sagöist hann skulu
komast, hverjtt sem tautar.
Viðtal við Hannes Hafstein.
— Von er á átta þústtnd mor-
mónttrn itl vestur Canada næsta
vor, frá Utah og öðrum stöðum í
Bandaríkjum.
Eins og áður var getið um 1
blaði vortt, var ráðherrann einn
farjæganna. er með Botniu kontit
frá útlöndum um daginn. Dvaldi
ráðherra erlendis ttm hrið í erind-
ttm ýmsum — bœði viðvíkjandi
lögttm frá síðasta alþingi, og und-
irbúning ýmsra framkvæmda, sent
fram eiga að fara á ári komandi.
Vér hefðum óskað þess, að oss
hefði verið unt að flytja lesendtim
vorttm fregnir ttm gjörðir ráðherra
erlendis, þegar daginn eftir komtt
hans hingað. En skiljanlegar ann-
ir ráðherra við ráðstafanir ýmsar
hér heimafyrir, undireins og hanti
kom af skipsfjöl, var þess vald-
andi að vér gátum eigi náð tali
hans.
Vér hittum ráðherra 't viðtals-
stofu hans i stjórnarráðinu og
báðttm hann skýra lesendum morg-
unblaðsins frá ýmsu því, sent gerst
hefði '1 íslandsmálttm erlendis með-
an hann var þar. Tók hann beiðni
vorri vel og lét oss t té margar og
miklar upplýsingar.
landinu, en fara fram hjá þeitu
minni. Auövitaö mátti eigi við
j>aö búa til fulls, og til þess að
mintv kaupstaðimir ekki yrðu með
öllu útundan í santgöngunum, hef-
ir ráðherra ennfremur samiö við
annað félag um siglingar þangað.
Samninginn gerði hann í Khöfn,
og hefir Thor. stórkaupm Tttlin-
itts ritað und:r samninginn fyrir
hönd jæss félags, er bak við hann
stendur.
Oss gafst kostur á aö kynnast
þessum samning itarlega, og skitlit
hér tekin frant helztu atriði hans.
Félag Tuliniusar hefir varnar-
}>ing t Reykjavík. Það tektir að
sér 7 strandferðir á minni hafnir
landsins með vöraflutningsskipi,
200 smálestir að stærð, með 8 sjó-
milna hraða á kl.stundu. Skipið
flytur aðallega vörur, en ef far-
þegarúm er í skipinu, má farþega-
gjald á fyrsta farrýnti ekki vera
hærra en tiðkast hefir á öðru far-
rýnti á strandferðabátum Sam.
félagsins, ttenta ef stjórnarráðið á-
litur fyrsta farrými á þvt skipi
eigi verra, en á Hólum. Flutn-
iitgsgjald á skipi Tuliniusar er að
öðrtt leyti hið sama og á Hólum og
Skálholti. Póstflutning annast fé-
lagið með skipintt, endurgjalds-
laust. A aukahafnir skal skipið
koma. er minst 150 kr. flutnings-
gjald er í boði.
Aætlun skipsins er þannig, að
13. Apríl, 10. Júni, 22. Agúst og
21. Okt. fer það héðan vestur ttm
land, en 13. Maí. 8. Júl't og 18.
Sept. héðan austur um land.
Til ferðanna fær félagið 30.000
kr. styrk úr landssjóði, er greiðist
með 5000 kr. í einu, og eru gjald-
dagar Mai, Júní, Júlí. Sept., Okt
og Nóv. — 15. dag mánaðanna.
Fari skipið eigi ferðirnar, skal
félagið greiða landssjóði 1000 kr.
fyrir hverja ófarna ferð, er eigi
stafar af strandi. Samninginn má
frantlengja árið 1915. og skoðast
ltann sem framlettgdur fyrir það
ár, ef félagið eigi befir sagt hontim
upp fyrir 1. Ágúst 1914
Alþingi veitti til skipaferða alls
60 þús kr., og hafa Björgvinjarfél
og Tulmius þannig fengið sinn
helminginn hver. En Samein. fél.
heldur þeim styrk ^40 þús.J, sem
veittar eru úr ríkissjóði Dana til
skipaferða hingað til lands. Er
félagið bundið samningum við
dpnsku stjórnina þangað til árið
1919-
Lántaka.
Samkvæmt stmalögum siðasta
aljnngis, var niðherra falið að
annast lántöku þá, sem nota á til
símalagninga og loftskeytastööva
hér '1 Reykjavík. Eru það alls um
500.000 kr. og hefir ráðherra feng-
ið féð hjá Stóra Norræna félaginu
Af láninu greiðast 4% vextir, og
er það bundið þvt skilyrði, að hér
verði reist loftskeytastöð, er nái til
útlanda, og geti verið nokkttrs
konar trygging fyrir sambandi við
umheiminn, ef sæsiminn slitnaði.
Meðan j>etta skilvrði er e:gi fyrir
hendi, borgast 4^2% vextir af lán-
inu, en fellitr niður i 4^ undir
eins og hér er komin á loftskeyta-
stöð. •
í símalögum siðasta alþingis er
gert ráð fyrir að alt að 80.000 kr.
fyrir loftskeytastöð i Rvík. Danir
httgsa einnig til að koma á loft-
skeytasambandi á Færeyjum, og
hefir ráðherra leitast við að fá
Dani til að hafa þá stöð svo stóra,
að hún nái til íslands. Með því
mundi sparast /2% af láninu og
einnig aukafjárveiting til loft-
skeyta hér; þvi eigi mun unt að
reisa svo öfluga stöð fyrir hinar
áætluðu 80.000 kr„ að hún nái til
Bretlanls. En það yrði hún að
gera til j>ess að öllum skilyrðum
fyrir láninu yrði fullnægt. Takist
þessi tilraun ráðherra, mun landinu
sparast mikið fé. — Morgunol.
Ur bœnum
Arsfundur Fyrsta lút. safnaðar
hefir verið boðaöur ]>riðjudags-
kveldið kentur 20. þ.m. Ryrja<-
kiukkan S.
Consert sem vandaö verður til
eftir föngum, ætlar söngflokkur
I'jaldbúðarsafnaðar að halda í
kirkjunni miðvikudaginn n. Febr.
Búist við mikilli aðsókn.
Allir
Geysir”
Mr. H. Thorolfsson, 800 Home St.
meðlimir söngfélagsins
ertt beðnir að mæta hjá
Föstudag:nn 9. þ. m. voru þau
Geir Björnsson frá Brú, Man. óg
Halldóra Hannesson frá Gimli,
Man. gefin saman j hjónaband af
séra Runúlfi Marteinssyni, að 493
Lipton St. að viðstöddum Mr. og
Mrs. G. R. H. Cooney, Miss Þor-
björgu Björnsson, systur brúð-
gumans, og Mrs. Sigurbjörgu
Hánnesson og Miss Ingibjörgtt
Hannesson móður og systur brúð-
arinnar.
Félögin Eyfirðinga og Borgfirö-
inga eru nú að ttndirbúa miðs-
vetrar samkomu, hafa slegið sér
saman um hátiðahaldið. Það er
spor í rétta átt, og tákn vaxandi
samvinnumöguleika nteðal þjóð-
flokks vors vestra. Er vonandi að
hófið verði að þessu sinni þvi
betra, sem. fleiri og mikilhæfari
landar styðja að góðum undirbún-
ingi þess.
Samgöngumál.
Eins og kunnugt er. samdi ráð-
Sagt er að meðal herra við Björgvinjar e:mskipafé-
jteirra mormóna, sem nú eru í Al-1 lagið um strandferðir hér við lanl
um.
nefnd er öskulagið þriggja
þykt á götum og torgum.
feta
— Hvalveiðar hafa mistekist við
New Foundland ’i ár og tap orðið
á veiðinni. Fiskiveiði sögð þar í
góðu meðallagi.
sé fjöl- árið 1914. Félagið fær 30 þús. kr.
styrk úr landssjóði og skuldbindur
sig til þess að halda uppi strand-
— Sagt er, að bólan sé nokkuð 1 ferðum með tveimur farþegaskip-
farin að breiðast út í suðurhluta 1 um, er fara alls 14 hálfar strand-
Manitoba fylkis, en útbreiðsla | ferðir — 7 frá Noregi um Færeyj-
ltennar hafi verið heft af heil- 1 ar til Reykjavíkur og þaðan vestur
brgðisnefndinni. Um 40 manns j o? norður ttm land til Noregs aft-
hafa tekið veikina. j tir — og 7 frá Noregi um Fær-
I j eyiar og til Austur- og Norður-
! — Sagt er að tóa hafi verð lands til Reykjav’ikur, og þaðan
send héðan á gamlársdag, með beint til Noregs. Skip þessi koma
Frá Islandi.
Reykjavtk 9. Des.
Þann 6. þ. m. var á Akranesi
háð kappglíma milli ungmennafé1-
laganna “Akranes” og “'Haukur” i
Leirársveit. í fyrra sigraði
“Haukur”, en 1 þetta sinn lagði
Laugardagsskólinn.
Eins og almenningi er kunnugt,
hefir að undanfömu verið haldinn
skóli á laugardögum fyrir börn og
ttnglinga, sem óskað hafa eftir til-
sögn i íslenzku. Hafa fulltrúar
Fyrsta lút. safnaðar staðið fyrir
því, en ýmsir hjálpað við kensluna.
Skólinn hefir staðiö yfir eina
klukkustund laugardag livem
gegnum vetrarmánuöina.
Ýmsra orsaka vegna varð ekkert
af ‘ því i haust, að byrjað væri á
skóla þessum. En hann hefir átt
marga vini og hafa þeir saknað
hans. Nú hafa fulltrúar safnaðar-
ins ákveðið að byrja á ný næstkom-
andi lattgardag.
Kenslunni verður hagað likt og
að tindanförnu, stendur yfir
klukkustund hvern laugardags-
morgttn. byrjar kl. u og endar kl.
12 á hádegi. Kenslan fer fram i
sunnudagaskólasal kirkju safnað-
arins á horninu á Bannatyne Ave.
og Sherbrooke Str.
Kenslubækur verða að mestu
þær sömtt og undanfarin ár, og
verður gerð nánari grein fyrir því
næsta skóladag.
Eins og verið hefir, verða öll
börn og allir unglingar, sem nema
vilja tslenzku velkomin, hvort sem
þatt tilheyra Fyrsta lút. söfnuði
eða ekki. Kenslan er alveg ókeyp-
is, enda vinna allir kennaramir
endurgjaldslaust.
Það þarf ekki að mæla með
þessu við islenzkan almenning hér
í bænum. Þó tíminn sé ekki lengri
geta nemendur með ástundun haft
mikið gagn af; er þvi ekki ólík-
legt. að þeir sem erf'tt eiga með
að kenna börnum sinum heima,
eo vilja þó að þatt njóti tilsagnar
Akranesingttrinn Felix Eyólfsson t islenzku, láti þetta tækifæri. ekki
alla, og flútti félaginu “Akranes” tinotað.
silfurskjökbnn. I Endurtaka má, að allir eru vel-
Afli fremur litll og sjaldan gefi komnir. hvort sem þeir tilheyra
ur á sjó. __ 1 Fyrsta lút. söfnuði eða ekki.
, I Winnipeg 13. Jan. 1914...
Vélarbátur Gisla Johnsons —sá,
er Vesta hafði á þiljum ’i ofsa-
Baldur Jónsson
forstöðumaður skólans.