Lögberg - 15.01.1914, Page 7

Lögberg - 15.01.1914, Page 7
LÖGBERG, FIMTTJDAGINN 15. JANÚAR 1914. Söguþáttur Rögnvaldar hins halta. Eftir Gísla Konráðsson. 'N'itJurl. J4. kap Kogríváldúr kvccnisi uy 'rcisir Ini. | Rógnvaldiir átti þjónustu þá um þrja vetur í \ iíSvík. er Jjangaö Uaföi. veriiS .komiö td lækninga, er itét Margrét í’álsdóttir Gíslasönar Sveinssonar, haíöi Pétur faöir ittinnar búið að Hóli á Skaga, eint: h nn bezti drengur; koirm saman ástir þeirra Rögnvaldar, og kotn SVO aS luin gekk meö barni ha.ns, en það var eftir andlát Jóns lækn- is, aö Rögnvaklur vistaði þau hjá btánda þeitn Arni hét Jónssoh og bjó á Utanveröunesi t Hegranesi, Kristrún hét kona bans.— Fluttust þau nú bæði að Xesi, varö Jiaö þá um sttniarið 1802, aö Margrét varö léttari og Ó1 Rögnvalfli mcjbarn er Anna var heitin, eftir föður- tnoður Rögnvaldar; var bún fjóra tnanuði a vist tneö bónda á kaupi foreldra sinna. síöan fimm mánuði annarstaðar á meðgjöf föður síns, 20 álniiin um mánuö; þar eftir tók iTtoöurfaðir hennar önnu. Um vetunnn gekk Rögnvaldur út aö oli á Skaga, nær þingmannaleiö u dag, 11 aö ræöa viö Pétur fööttr Margrétar, — bað hann þá Mar- grétar; leist Pétri hann gæfulegur maöur og góöur drengur, þótt mörgum væri hann vanfærari. haföi og spurt góðan orðstír Rögn- valdar; kotn svo aö Pétur hét honum dóttur sinni og var það fastmælum bundið — var ráöið að fá ljúsmensktt jjeim til handa, og haföi Rögnvaldttr fengiö lofun husmenskunnar eöa afbýlis, hjá honda^ þeim Jón hét Gunnlaugsson ftg hjó að efra Ási í Hjaltadal — hafð; og Rögnyaldur fengið lof fynr leigukú hjá. Páli stúdent Amasynt biskups, er þá var á Rípi með Magnúsi presti bróður sinum Ag Önnu Þorsteinsdóttur konu ans; varð Páll síöan Rcynistaöa- prestur, síöan aö Felli i Sléttuhliö og að lyktum að Bæsá. — En er bjöm Illugason á Br mnesi, cr fyrr atti 1 líkamáli, og sumir kölhrðn síö- an Mála-Björn, er var nreppstj. og bannaði það harðlega að Jón léöi ögnvaldi liúsnæði eða afbýli, ella aö Rögnvaklur festi þar fót, og það þó Pétur á Hóli faöir Mar gretar héti aö styrkja þau aö því NÍ*1*! ,n^tti — tjáöi þaö aö engu po Rögnvaldur fyr.di Björn og V1 (1 með ölltt móti bliökast .og Ó ( 1 gllh visan að bjarga sér setn hngað til — fékk hann ei annað en harðyrði ein af Birni, sem hon- uni voru lagin. Varð Rögnvaldur því að vista sig á ný, og fór að hálfu til Jóns hreppstjóra Hegra- nesinga Porkelssonar á Hamri, en nð hinum hluta td Þorbergs bónda Dagssonar i Eyhildarholti, og að Eyhddarholti fór hann aö öllu ár- 'ð eftir. og fékk orö gott hjá báð- tini Jjeim húsbændum, eu J’étur á Hóli vistaði dóttur stna út á Skaga, Litiö græddi Rögnvaldur þessi ár af búsgagni nenta að !Þor- tergur seldi honum kvígukálf; e^gnaöist hann og fáar kindur. étur a TTóli réö' nú Rögnvaldý nh fá til byggingar Kfcif á Sk ga, ebt ár haföi t eyöi verið en Létnr prófastur á Miklabæ éttirsson keypti hana 1802, ]>á rlólastólsjarðir voru seldar. — bann Rögnvaldur Pétur jtrófast og byg«i hann honum þegar joröina, með góðum leigumála, var prófast- llr Rögnvaldi svo vel síðan. að hann gaf honum stórum árlega að !>vj er Rögnvaldur hetTr sjálfur frásagt, og kallaÖi þá tvo nnj.nn ó- tKasta sér til handa, Pétur prófast ng Bjofn Tllugason; ttnni lirnn ng mjög Pétri prófasti — Magnús 1 x-stui 1 Tlvammi á Laxárdal r^gmtssnn vígöi þan Rögnvald k - argiétu saman hið sama vor f’g r1>att tóku Kleif, er þaö kölluö e'ajojð mikil; höfðu þátt þá e>guku attu kvígukálf. einn hest g to ktndur; ekkert var kúgildi 15. kap. Frá börttnm Röyinmldar og bú„aSi. Rögnvaklttr haföi þá búið tvo eetur á Kleif, er hotntm var sonur horintt 1807. bét isá Jón. og var hann maöur all efnilegur, vsl viti borinn, stór vexti og svo styrkur, að fáir mundi lians makar aö því á Skaga. var þar ]jó siöan margt hraustra manna. voru til þess nefndir: Símon Þorláksson frá 1 '-auksstöðum Gunnlaugssonar, 'Eggert Þorvaldsson á Skefilstöö- um. Þorkell háfi Jónsson fra Selá °g Tón Arnason er löngu s'tðar bjó a® Kleif ; Jón Rögnvaldsson var og smiður góöur. Ári siðar cn J,ón Víeri fæddur, brá Pétur á Hóli búi ,:g for til þeirra Rögnvaldar og- dóttur sinnar meö önnu dóttur þetrra — fengu þatt Rögnvaldur Pógur hundrttð i Hóli eftir Pétur !*'1 bann undaöist hjá þeini sjötug- Ur’ °g baföi þá verið hjá þeim 10 tetur. -— Jafnan leiö Rögnvaldi sænnlega til vistar og klæöa í bún- aöi. Aöra dóttur áitu þau Rögn- valdur áriö 1815 er Maria hét, var það efnileg ntær, '— en oft var þaö að Rögnvaldttr misti voveif fcga’ íénaö sinn, því Klcif ér hættu- jörð nj k 'l og svo hættusöm bátum. þvt oítast átti hanu cinn. — Þá var hann hálfsextugur, er hann tók mjög að lýjast og..ætla tnenn að því olli mjög strit hans fyrir búi sínu. tók þá og konu hans að þrjóta heilsu, attgraði' Rðgnvald það uiest, því lntti hafði veriö iöim og sparsöm og að öðm góð kona: var þaö þá nokkrutn yetrittn síöar að jiau fóru til JónSf sonar síns, yr ]»á var giftur og bjó að TTóli, átti fjölda barna, en keypti þó það af Hóli, er þatt, Rögnvaklur áttu ekki og svo hluta hinn litla systra sintia. Andaöist Rögnvald- ttr nær sjötugur og þótti jafnan veriö hafa hinn bezti drengnr, og svo mátti aö kveða, áö hylli heföi hann allra góðrá manna. Þáttur frá Stefáni prófasti Þor- leifssyni. Ættarthlnr. Þorileifur son Skapta iogréttu- manns á Þorleifsstöðum í Blöndn- hlíð Jósefssonar prests Ivoptsson- ar. liafði nuiniö erlendis, og varö kirkjuprestttr á Hólum i Hjaltadal stórubólu áriö (1707 j og sfðan jtrófastur i Hegranesþingi, en 17 vetrum siöar tók liann Múlastaö nyröra og varð prófastur i þingeyj- arþingi og stiftprófastur; átti hann fv'rri íngibjörgu Jónsdóttur lög- réttumanus frá Nautabúi 1 Skaga- firði Þorsteinssonar prests á Hvamtni i Norðurárdal Týrfings- sonar Asgerssonar frá Lúndi, og er 'jett þeirra Þorleifs prófasts og Ingibjargar gjörr talin í árbókum, ltitis fróða Espólíns. Þeir vortt bræður Þorletfs prófasts, Árni prcsttir á Sauðanesi. Magnús á V'íðimýri faö r Sæmundar og Jósep Skaftason, en systir þeirra; Ingi- björg átti Ólaf Þorláksson, voru peirra börn. Jósep prestur i stærja Arskógi, Gunnlaugur lögréttu- maður á Sölvanesi 1 Skagafirði, og Steinunn er átti Jón prest Sveins- soíi i Goðdölum. Stðari tnaður I.ttg bjargar var Jón. son Eggerts a Stóru ökrittn rnála—Jónssonar 'Eggertssonar, var þeirra dóttir Guðrún yfirsetukona. er átti Pál silfursinið á Steinstööum Sveinsson, voru ]>eirra synir: Sveinn læknir. Þorste'nn hreppstjóri. Jón er úti varð á Fróðárheiði, Eirtkur og Benedikt, en Guörún dóttir. Kristín Skaftadóttir var seinni kona iMagn- úsar prests Arasonar prófasts a VTælifcllt. vorit petrra dættir: 1. Tngunn, Átti Gunnlaug f Sölvanesi Ólafsson. voru þeirra börn tnörg: a Óíáfur prestur á GrænTandi, dó bann i Kaupinannáhöfn. b Gunn- laugur prestur aö Hálsi í Enjóska- dal, c Þórdís, fyrsta köna Jóhs Sfmonarsonar, jteirra synir Jón á Þóreyarnúþi og Eggert t Kirkju- bvanvni', d Jósej), e TTelga, f Sig- uröur og g Þórar nn Gunnlaugs- son. 2. Margrét átti Jón prest til Stefán var all l'ngeröur í æsku og grét nálega af öllu er homim var ei að skapi, þótti og bræörum hans lítið til hans koma. er hann var ei fóstraður lteitna meö þeint, ög' kölluðú hánu karls sön; ertlt hann og á ntörgu ööru. Stefán uivtvi tnjög fóstra sínum, og' er-þeitf skildu, grét hann og bar sig lítt, í-ddi»:og;,fóstri hans tár, signdt Stefán. et þá var siöur til; og bað al'ya lteílla. . Var þá viðstaddur é?nn bræflra hatls og kvað vísu þesstt; Stebbi signdi .Stebba sinn Stebbar báru grátna kinn r.Gamli Stebbi grét og hinn Gikkaraleg var aöferðin. Ekki aodmælti Stefán stöku þeirri iié öðrtim ertingum þEÍrra bræðra, þar til einttsinni að hann var kotn- inn á vist rrteð fööttr sínum, og sat, að máltið tneð þeim bræðrum 1 húsi eintt, var þar eigi fleitia tnanria; héldti þeir þá.á hin.u sama að gabba Stefán, sagði hannísvb sjálfur frá síðan, aö ])á reiddist bann fyrst á æfi sinni, og værijsent tipprifjuöust fyrir sér allar mót- gjörðir þeixra bræðra við sig. Varð hann þá svo æfttr, að þelr hrukktt ekki viö, brutu þeir ])á att þaö er lauslegt var í hústnu og svo voru þeir ákafir, afi þeir tirött éigi skildir, áöúr faöir ])eTr’fa kont tií, því sóktur var hann ; var þeim þá einsætt ;ið láta af ryskingttm þeim. Eftir þaö skifti svo tttn skaplyndi Stefáns. aö hantn gerö- ist harðlyndur og lét eigi sinn hlut, við livern sent hann átti. Ekki meö því móti hafa könnunarferö- ir hindrast mikillega. Margt hafa menn gert sér í hug- arlund nrn sjóinn, sem ekki er furða. TTvaö máttí ekki t. a. m. mauriklið og þatt undarlegtt ljósa- tkifti. sem á Irtdlandshafi sjást, vekja T huga hjáfrúarfullra og fá- vísra sjófarenda fyr á dögttm. Það virðist svo, setn eldgos á sjáv- arbotni hafi veriö tíðari fyrrumen nú, og ef það kom fyrir, svo að e'nhver varö var viö. þá var því trúað, að slíkir staðir væru stfeld- léga ófærir, svp aö allir fbrðuöust þá svo öldunt skifti. Af undarlegtt skppulagi sttmra sjávarfiska gerðtt ntenn sér í lttig. að í hafin'u 1‘fÖú ýmsar kynjaverur, skrímsli, mar- menlar og önnur furðuleg kvikmdi. Á þeim t'tmum, þegar byrjaö var að gera gangskör aö lándaleitum. gengu barnalegar kynjasögur, ekki aðeins tncðaí fáfnóðra, heldur var ]tað venja hinna lærött aö smíöa sér hégómlegan heil.aspuna ttm sjó- inn cinsog aðra hlutj. Sú var ttð- in, aö ])að þótti ekki ráölegt að sigla langt út á rúmsjó. Metin höfðti tékið eftir því. að"skip hvarf sinámsaman, seut s gla langt tindait landi. þóttust því vita, að þaö færi tiiðttr brekktt, og mundi torvelt éða méö ölltt ómögulegt, að kom- ast upþ aftur. Þetta var T Portú- gal, þegar katóískan var þar í al- gleymingi, og þessi trú hélst fratn- ttndir siðaskifti, er Portúgals kon- uttgar tóku að senda rfienn til að kanna. strendur sjávarins lágu laiKlinu. Mestar tröllasögur fóru af haf bótti fööur hans auðvslt aö lfaldá | >nn 1 Wtabeltinu. og aftraði þaö þá bræöur satnan, og fór Stefán þá I sjomonnum teðd-.ngi frá því aö norður til Rauðuskriött til Jónts Grundar og MðÖntválla. Þ<>r- untt Magnúsdóttir átti Jótf Bjarna- son í syöra Vaílhoítí. þvirra son Bjartíi í Álftageröl faöir Jóns skyttu, föður þeirra Bjarna skyttu á Sjávarborg. Magnúsár bóuda á \ atnsskarði og Jónasar hrepþstjóra á Svðstavatni. sýsi’ttmanns Benediktssonar lög- mar.ns og geröist sveinn hans; var hann meö honum um hriö. Það var eitt sumar aö Stefán sló -a engjunt í Rauðuskriöu meö öðrum manni í þerrir, en þrjár konitr röskvar rökuðu eftir ]>eitn, Sigríöur Benediktsdóttir sýslu- manns og griðkonur tvær; leiddist Stefáni þá slátturinn og lagðist flatur n'öur T ljána fyrir ltrífur þeirra; báöu þær hann þá af því láta og tefja sig cigi, en hann geröi ei aö og færði sig jafnan til fyrir þær, er þær leituðust við að raka, þar til: ]>ær tnæ'tust allar við nokkuð af liljóði er nann vissi ekki hvað var. Hlupu þær þá á hann allar t einu, á hann ofan og tók sinn handlegg hver og sinn fót hver, þvi hin fjóröa hafði til kom- ið; hugðu þær vandlega aö ]>vT að slgi fengi íliatin. snúiö sér á: grúfn, I urðu þær nú einar að ráða, og svo I vorit tvær tniklar fyrir sér sem j röskvustu karlar. Sigríður og | griðkonan ein; þótti honum nú ó- I vænlega áhorfast er hann varð þess var, aö þær hugöust aö færa hatin i pytt einn ofan, er ])nr var skatnt frá. Tókst þeitn, ]>ótt erf:tt gengi, að færa hami aö pytttnum, en ei var hann víöari, en svo, að hann náði hælunum á annan bakkann og heröunum á hinn, er þær ætluðu að koma honum ofan’ alt fast; varð þeitn ráöi'að sú sent var viö handlegginn. fór ofan á nefndar hafa verið. ÓVinir þess fræga manns hafa jafnvel fullyrt, aö hann hafi hald.'ð vestur á bóg- inn af þvT. aö hann sá . á Azor- eyjum drang nokkurn. sem líktist til aö sjá manni á bestbaki meö útréttan handlegg og bendir í vesturátt. En vel má vera. að það sé uppspuni óvildannanna hans. En af nmnnmælum innfæddra vár það, að Columbus lét rann- ! saka eyjar T Jiinum nýja heimi. Til dæmis sendi hann á.'iö 1494 eínn af undirtnönmtm smum suö- ur til Espaítola. til að “f nna | klöpp viö; sjó svo auöuga af gulli, I að þegar slegið er á liana með kylfu, þá renniir út gitll svo mik- ið, að vaöa raá T t'l ökla, hiö skTr- asta gull, svo fagnrt, aö ekki verð- 1 ur tneð oröutn lýst.” Columbus og bans félögum skaut miklurti sfeelk T hringu, er þeir koníu T þann sterka miðbavtgs straitm, sem rennur um sundiö hjá Trinidad. Þeir fundu aö vatn- ið T sundinu var ferskt, en úti fyr- ir var beljandi brim, og uröu þá j svo hræddir aö þeitn hélt við æði. ! T>eim kom í lutg, áð þeir værit kotnnir T röst er rynni upp úr hafsauga. og nefndu stmdTö “Boca del Sierpe" sem Jiýðir “örfíTsgin”. Qolutnbus sá betur og gat sannað ]>eim að ferska vatnið stafaði frá Qrinöco fljóti, scm þar rennur T sjó . en ekki frá “stórelfu. sem sprytti í innýflum jaröar.’’ Hjátrú var þaö sem kom öörtmt er næst í ffægutn landaleita tnanni, spánsk- ! um, aö nafni Ponce de Leon, til aö sigla umhverfis Bajiama eyjar og kanna þær vándJega. árið 1510. F.yjarskeggjar sögöu ])á munn- mælasögit, að undan etnu fjalli á finbverri éýjunrii, rynni l ntl til sjávar, en vatnið í henni heföi jann ALLAN LINE Konunsleg Póstgufuskip VETRAR-FERDIR Frá St. John og Halifax Frá Portland. til til Liverpool og Glasgow. Glasgow FARGJOLD A FYHSTA FARKÝMI . . . . . . . . »80.00 og upp A ðORXI FARRÝMI.... .$47.50 A pR/F)JA FARRÝMI.....$31.25 Fargjald frá fslandi (Enúgration rate) Fyhr 12 ára ug eldri .. ... $56. lS) “ 5 til 12 ára.......... 28.05 “ 2 til 5 ára .. ....... ,8,95 “ 1 til 2 ára........... 13-55 ‘ * börn á 1. ári........... 2. 70 Allar frekari upplýsingar um gufuskipaferðirnar, far- bréf og fargjöld gefur umboðsmaður vor, H. S. BARDAL, horni Sherbrooke og Elgin, Winnipeg, sem annast um far- gjalda sendingar til Islands fyrir þá sem til hans leita. W. R. ALLAN 3«4 Main St., Wlnnipeg. Aðalumboðsmaður Teatanlands sigla suður fyrir Miðjarðar baug. Það vat' þá kent, að jörð- in skittist í fimm belti ög væri tvö byggileg, an.nað fyrir; þann kraft. að ltver sem það norðan baug, hitt fyrir sunnan, ; drykki, vröi ungur í annað sinn, "en un þaö er oss ókunnugt, þvt j bversu gamall og fornfálegur sem aö milli þeirra sem þár búa og vor . hann væri. Leon var oröinn rosk- hér ny.röra cr brunabelti, sem eng- {rn en langaði til aö lifa fcngi og inn fær yfir komist, vegna loftsins tók sér strax ferö á hendúr. Plann ... ' F“>r WINdNIPEG Uppfóstnr. svnir Þorleifs onar og Ingiþjarg- r.n pett' voru l't'ófasts Skaftaof ar Jón og Ari, Magiuts og Stefán. cn dætur Gróa Jórun, Guörúnar tvær og Sigriöm-; átti Gróu Sæ- mutidui- prestur 'Jónsson; yoru þe'rra börit; Þorleifttr prestur á Þóroddstað. faöity l’.iríks juests á Svalbarði og Kristín Sæmunds- dóttir í Xáttfaravtk. er átti Vig- fús Sigurösson. Jóruni átti ÓTafttr I’ön'ákssoti. var þeirra son Artí snikkari, er átti Margrétu Ara- dóttur. Guörúnu aðra átti Guö- mutndur Astnundsson fra Reykhús- titn í Eyjafb'ði setu yfir því spýr án afláts eldi og var ]encri á sveimi, drakk úr hverri eimyrju" —, svo skrifar einn ; s])ræntt sem ltann fann, laugaði sig fræðimaöur þá á tímum, jj sumtttn þar á ofan, til frekari Á uppdráttum landa og liafs frá fullviSSu, cn aftur kom hann þeim tíma er hafið fyrir sunnan j grettnari og stórum' hrukkóttari nyrzta höfðan á vesturströnd j en þegat' hánn fór. Baltama evj- Afrtku kallað "myrkranna haf . ; arnar fann hantt, en enga Tðttnn- Strendur landanna vortt jtrýddar ; arlínd. með hinum gifurlegustu sæskrímsl- ; l>egar \'asco da Gatna var á ttm. drekum, miögarðsormum og i índlandsferö ár.ö 1524. ■ var þaö orntabólum. A eitt slikt kort fra : ej(t sinn T logni og sléttum sjó, 1430. sem enn er til, hefir einn ag hafiö tók snögglega að ókyrrast, fræðimaður leyst frá fræðaskjóö- I hklega af jaröskjálfta eöa jarö- urini á þessa leiö; j éldi neðansjávar. Skipverjar uröu "Hér sá&t Satans ægilega trölla- j skelkaöri en frá veröi sagt cg greip útglent yfir sjóinn til »ð hugöu aö dómsdagur væri kominn. hretnma hverja manneskju sctn j pn (ia Qama fann ráö til áö sefa hættir sér inn T þaö belti. ; hræðslu ]>eirra. “Verið. glaðir. Þetta hlaut liklega svo að vera: »óðir hálsar. fagniö því tneö mér. Drottinn var búinn aö skapa lönd- ; jafnvel sjórb tt og hans inn- in. svo fé)r fjandinn til og bjó til j bvggjarar skjálfa af hræöslu við hiö myrka haf. — Sólin liellir | oss j” stráumum elds yfir miðjaröarbaug, j p;m aklamótin 15<x> sigldi Cabral enda er vatnið þar stööugt sjóö- suörir fyrir Afriku og sást þar and af hræöilegum bruna.” J halastjarna á lofti, er sjómenn Þessar gífurlegu tröllasögttr áttu j hræddust mjög, þóttust eiga vísa tnargar rót sína aö rekja til Araba; 'gæfu eða jafnvel bana sinn. Það j koni ltka á daginn. segir sá sem j ]>á sögtt færði 1 letúr. “Nokkr- j annan | Þau voru seimbund n og geir- I nm dögum síöar skall á ógurlegt j hann j negld, með þvt aö þeir þoröu ekki j óveður. Öldurnar itrðu liærril en «. tniöjan. og ætlaöi með þeim hætti j að nota járn í þatt vegna segul- hús. Sólina sá óglögt fyrir ]>oku- j að svei'gjrT hann niöur. sm v ö þaö j f jalla. er þeir trúðu. að seiddu til dómpum og sýndi h'num ótta-j varð hooum laus höndin. svo hann ! sín járnseymd skip. Sá scm fyrst- j siegmt sjófarendum hið ógurlega ; gat skotið ]>eirri ofan T pyttinn, er j ur sannaöi að “myrkranna höf” hafrót. er halastjarnan olli. cn á , ofan á honum lá. sleftu hinar þá { værtt skipmn fær. var sjóliösfor- 1 nóttunni lýsti sem at' eldi í kjal- tökum á hontttn og fóru að bjarga I mgi Hinriks sæfara, Portúgals sogj skipanna.“ Bæði áöur og herini, og létti hann þá ekki fyrri ; kotmngs, hann sigldi suður fyrtr efti;- var saklausum Iialastjörnum íen hann haföi laugaö ]>ær allar aö Grænhöföa á tniðri 15. öld, og eft- um kent ef óhöpp komu ívrir ná- vild sinni í pyttinum. Ekki treyst- : ir þaö fýstust margir á þær slóðir. iægt þeim tínia, sem þær sáust, og ust þær að hefna á Stefáni. Þó ' og var þá á allra vörutu. aö leita ejnkutn stóð þeitn ótti af hala- bar þaö til aö hann var að sllungs- j öæri sttðttr á við t'l attðæfa miördr' stjörmun. scm suöur sigldu um veiði með húskörlum sýslumanns; jarðar, ctt ekki til helfrosta á norð- m -öjarðarbaug. veicldu þeir vel og báru veiöina j urslóöum. T‘”im sem fyrstir fórtt 1 landa- heim til bæjar. á afvikinn stajL Um. Asiu höf og lönd voru ldtir, sýndust jafnvel varialeg sjáv- nokkurn, þvt ]>eir vd<lu ei láta i munntAálin sönnti nær, þó aö j ardýr undarleg og ferleg. Einn af ma'rgt skrítið fylgdi þeim. “Höfin eystra geyma perlur og raf í skaut:; sínu. Úr moldinni sprettur Tben- holt, aloe. katnfóra. sandelviður og krydd ýmiskonar. Þar fjöll af skira gutli. setn en þá stóð j þeit' vortt deigir viö sjóinn. enda iá það :uð j þoldtt skip þeirra illa hita og sjó. j Þorle'fsdóttir ! Þorgrímsson Skagafirði. aö ritar. en ,ei er en lTiriá Guörúnu á'tti Gunnlaiugur lögréttumaður 1 tvt er Snókdalín >ar getið giftingar Sigr'tðar Þorleifsdóttur. Það er frá Stefáni Þbrleifssym aö segja. aö hantt var íóstraðut meö bónda ]>eim er Stcfán hét og bjó á Xautabúi t Skagafiröi —- þeir bræður Jón og Ari namu 1 skóla — Stefáii var all bráð- ]>roska. svo ])egar hann kom 16 vetra í FTólaskóla. g’ítndi hann viö skólasveitia og stóö engi þeirra viö honum. Fengu þeir þá mann til aö revna viö Stefán, er önundur hét. kallaöttr glTmu-önundur; var kallaö aö liann kynni glímugaldur: færöu nt’t skólasveinar hann í skóilasveina bunaö, og kölluöu aö viö þann pilt skyldi Stefán reyna semastan af þeim; tókst fang meö þeim og feldi Önundur hann tvisvar, í þriðja sinn manaöi, Stefán bann að glnna vtö sig. en Ögmund- ur vildi ei til veröa og skyldi það meö þeim. griðkonu:' vita svo fljótt af hennt; skildu þeir þá. einn manninn eftir aö gæta hennar og fórtt inn aö matast. en er þeir komtt aftiír, fundu þeir varömanti sinn hundinn viö stoö. ett veiðina fundu þeir hvergi; höföu þær le'kiö þctta ■' rneðan þeir mötuöust; varö þá et ! aftur á þær leikið. Sigríöur Bene- samferðamönnutn da Gantas segir svo: “Sjórinn var kvikur af ó- tölulegttm fjölda tmdarlegra og hræöilegra dýra; þau stærstu finnast | gvenjuðu setn ljón og þait srnærri drekar ; jörnutöu sent eeitur. “ Fttgla sa- verja og gantmar, tré setn eru 40 1 um við ltka, á stærð við gæstr, fet aö þvérmáli og furöulegar ekki g/ltu ]>cir flog'ö, því að eng- skcpnur, svo sem sú cr nefnist j ar fhigfjaörir höfðtt þeir, en garg “Mouticora”, dýr manni hkt T sköptt ; þeirra Var sem þá asnar hrína. Viö diktsdóttir haföi gengist fyrtr ]æssu, ]>ví hún var rösk' og mikil ; lagi aö ofan, bláeygt. jarpt a hör- , ttrötmi T>æöi fegnir og óttaslegnir fvrir sér; var ,]>að síöan aö hún . rnd meö þrenna tanngaröa, ljóns- 1 er viö sáttm þessar skepnur. bvo trúlofaöist ntanni þeim Jón hét j búk og drekasporð. Umhverfis senl allir munu kannast viö, voru ÞorgrTmsson frá Skjöldúlf'sstöö- I eyjar þessara hafa synda 300 fet/.i ]ietta sæljón, selir og mörgæsir. ttm, og vár þeirra son Hallgrímur : langir álar og ormar hlykkja sig \ bvrjtm sextándu aTdar ætlaði jþar. sent glevpt geta stærstu hirti Bilbao, sá er fyrstur fantt Kyrra- t einum munnbita svo og skriö- ; haf'ð, aö sigla frá Panama til J kvikindi í stórvaxriara lagi, er ' gull-landsins Peru og lagði af staö teygja klærnar á land og draga j m,eð mörguni skipum. A leiðinni j ftla ofan til sTn á sjávarbotn.” -—— j uröu fyrir flötanum hvali-r, bæöi Slíkar voru- frásögur Asiufara t stórir -og óstygjgir; skipverjar I endalok 14. aldar. Þeir þóttust ; ]mgðu þær skepnur vera hræðileg [ lTka hafa hitt fyrir sér sjávarbúa, j sjöskrímsli og snéru viö, hvaö sem sent þannig er lýst: “Mararbúar yfirtnenn sögðu, og meö þessu móti j vom loönir T frarnan og á búkinn, j frestaöist koma hinna ágjörnu ofantil. en mjókkuðu j Spánverja unt nokkur ár til Peru, af hvölum nokkrum, er voru að leika sér. Bachmann læknir Vestfirðinga. Frantli. Leyndardómar hafsins og hjátrú. ! - \lla tíö hefir mannfóTkið bæöi óttast útsæinn og sókt út :t bann. bæöi til bjargar sér óg fvrir vituis sakir, aö leita svara viö þeint gátum. sem hinum síkvika. ógur- Ícga tneginsæ eru samfara. M arg- ar sögur hafa kviknaö út af hon- tnn, kynjafullar og undarlegar. og hafa margar feröir veriö farnar til , aö komast fyrir upptök þeirra. Alla tíö hafa þó sögur unt hættur j og hræðileg skrímsli gengiö jöfn for- ! breiðvaxnir niöur á við. einsog fiskar. Hár be rra náði niöur á Jierðar, kol- svart, en augun gul. Þeir lágu á sænum. ett hvæstu þegar skip kotu að þeini og stungu sér á kaf.” Þegar Columbus lagöi i sinn fræga leiöangur. hugöist hann Einn af leyndardómum sjávar- ins. mjög vTðfrægur, var sá, aö fólk byggi t sjónum, og þótti þaö vita á tíöindi, ef marbendill sást, og sá athuröur var vTs aö um sigla á Tndlands haf til gullstranda spyrjast víöa tun lönd. Um miðja Asiu og lutgmyndir hans um þau sextándu öld fundu fiskimenn T Evrarstmdu svokallaöan “sæ- ltöndum og aftraö mönnum frá j lönd vortt vist ekki langt frá aö i aö hætta sér í langferðir á sjó og vera álika fáránlegar og þær, seni 1 tnúnk”, er þóttu fe-kna fréttir ttm alla Evrópu, en T annál frá þsim tíma segir svo: “Á þessu ári kom imdarleg skepna í net fiskikarla í Eyrarsundi, þvt að ásanit öörunt, frá hafinu rændum, dýrgripum, var ]>ar á laiul dregin fisk-skepna meö yfirmáta undarlegu sköpulagi. Höfuö hennar og ásjóna var sem á manni og T sannleika var allttr ; þennar ltkatns skapnaðnr manneskj- unni áþekkitr, fjögra áltta löng, meö múnkahettu á br ngu og herð- um ámóta þeirri, sem ncmkatólskir biskupar plaga að hafa.”- Fám ár- um seinna, rak álíka óvætt á land viö ísland, og þóttust ]iá allir vita, aö T hafitiu ættu heinta bæöi menn og munkar. Þessir sæmúnkar hafa vitar.lega j verið stórvaxnir kolkrabbar. Þeg- j ar þsirri skepnu er snúiö við, má j Ttkja skildi hennar við tuúnka- ! hempu og hremmitöngum ltennar viö arnta og fótleggi. Fyrri tíma j fræöimenn og sjómenn hafa spunn-; iö niiklar sagnir ttm sjóskrímsli útaf kolkröbbttm. ÞáÖ er vafa- ; laust, að mikiö af sögumtm um ó- j vætti 1 sjó stafar frá ]>essum ! skepnum. Þær geta oröið afar- stérar, sem fullsannaö er af sjón j og raun nú á dögutn. Pl niu segir frá þvt, rómversk- ur rithöfundur á Krists dögum. , að óvættur kom úr sjá nálægt Carteleia á Spáni og lagöist á fisk er sjóménn geymdu T stórum stömptim t fjörutnáli, til aö verja haun ýlchi. Tíu tigir hermanna voru settir þar til gæzlu og réöust j a skrtmsliö, þegar þaö kom. ‘ Þaö j sló og harði tneð mörg hutidritö ■ handleggjum, bæöi digrum og j geysilega löngum" en svo lauk aö j hermenn ]>essir lögðu það aö velli meö spjótalögmn. Skeptian var 700 pund á þyngd, “handleggir" hennar voru 15 álnir á letigd, og vortt sendir landstjóranum Lucul- hisi, meö þvi aö svo fágætur hlut- ttr hafði ekki sést eöa heyrzt i manna mintutm. Frá öldinni sem leiö finnast sögur um þaö, að ’.ol- krabbar hafi grandað skipum. og má til nefna skipið “Wlle de Paris” sem sagt cr aö “trylt sjóskritns’i hafi grandáö. er tnest líktust af- arstórum nöörum, T einni flækju.” Þó aö þær sögur tnn sjóskrimsli, setn drepið var á. séu stórkostlega ýktar. ]>á eru þær smáræöi t satn- anburði við þær sem gengið hafa um þá óvætt. sem Norðmenn kalla “Krakctt '. Sú skepna var rösk bæjarleiö á hvern veg, þangskóg- ur óx á haki hennar og pegar hún kotn upp úr •sjónum, var hún vön aö teygja artnana upp 1 loftið, en þeir voru bæöi digrir og langir, setn hæstu siglutré. Hún var vön aö liggja á sjónum eitt dægur og skoða dagsbirtuna. hvarf svo aftur i sjávardjúp. Þaö kom stundum fy.'ir aö skip lögöust viö þessa skepnu. hugöu vera eyland og gctigu af skipi, á bak skrTmslinu. En ]>á var þaö ekki lengi aö sökkva. og er óþarfi aö geta þess aö þeir sjópiltar, setn fengu dýfu mcð ]>eim hætti, kcmnt ekki upp aftur til aö sk.ýt'a frá, hvaö fyrir þá lteföi boriö. Um orma þá hina miklu, er jafn- ari sáust í sió, er hið sama aö segja, aö þær sögttr stafa frá kolkröbb- MtNN ÓSKAST til að laera að stjórna og gera við gasoline tractor og bifreiðar. Búið yðu? nú undir næsta sumar. Fleiri vélar ög bifreiðar í brúki nú heldur en nokkru sinni áður, Þeir sem taka próf hjá oss fá $3 til $8 á dag. Skrifið eftir ókeynis Catalog. Omar School of Trades & Arts. 483 Main Str., Winnipeg Beint á móti City Hall. S22? P&livered Freo í kulda, snjó, bleytu Þúsundir manna hafa nú hlýjan fótabúnað til að verj ast kuldanum en það eru LUMBERSOLE STlGVÉLIN Þú ættir að ganga i hópinn strax ALLAR Stœrdir fyrir karla konur og unglinga. Allirmed sama verdi Fóðrað- ir m e ð þy kk- um ffók a. Biðj- ið um J>á í búð unum. Skriíið oss ef beir fást ekki. The SCOTTISH WHOLESALE SPECIALTY CO. 263 Ta.lbotAve., Winnipeg; ®5a 306 Notre Dame Ave. 2 mín. fr/ Eaton tiin. Þf'r synda mílu á klukku- -tutid og skjóta ttpp stélnum. bvit- um og afturmjóum. stundum nteir ett alin ttpp t'trsjó. Tte r hrevfa sig mcö kippttm. cr tuesl likjasl" ]>Vt. ]>egar o/niar hlykkja sig á skriði. einkanlega ‘ ef þe:r rétta úr '‘kkTnum" og draga þær eftir sér, sem orniur sjx>rð. \f frásöguni og nppdráttum i sjónarvotta, svo sent <)laf s etki- biskups h 'ris sænska og Hans Ijgede, Grænlands postula. tná sjá, að ]>ær skepnur 6?r þeir tala um, hafa verið kolkrabnar. enda er ]>aö i alkunnugt. aö þegar mönnum verð- ur niTið um það er ])eitv sjá eða j heyra. þí sjá þeir þaö helzt. sem | ]>cir vilja sjá. eða búast, viö aö sjá, I og t'á því ekki skýra <>g sanra j myttd í huga sér, af þvt scm fyrir ' þá ber. Þe’r skoöa fyrirburðinn við skimu hjátrúarjnnat'. j En jafnvel nú á dögum — upp- lýstu og sannleiks leitandi dögum. ætti v'tst aö segja — hafa þeir at- btiröir gerst á sjó, er viröast vilja sannn trú gamalla tnatina á stórar og ferlegar skepnur í djúpi sjáv- arins. Þe;r atburöir þykja benda á, aö til geti enn veriö tröllvaxnar sfeepnur T sj,ó, fyrir sitt levti á borð í viö þau afastóru kvikindi, er uppi 1 vortt á löngtt l'önum jarööldutu. : Þetta mun sýna sig síöar meir, þegar mennirnir finna ráö til þess j af speki sinni. aö kanna botn utidir-_ j djúpanna. éÞýtt úr Skand. Husbibl.) V.

x

Lögberg

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.