Lögberg - 15.01.1914, Qupperneq 7

LÖGBERG, FIMTTJDAGINN 15. JANÚAR 1914.
Söguþáttur Rögnvaldar hins
halta.
Eftir Gísla Konráðsson.
'N'itJurl.
J4. kap
Kogríváldúr kvccnisi uy 'rcisir Ini.
| Rógnvaldiir átti þjónustu þá um
þrja vetur í \ iíSvík. er Jjangaö
Uaföi. veriiS .komiö td lækninga, er
itét Margrét í’álsdóttir Gíslasönar
Sveinssonar, haíöi Pétur faöir
ittinnar búið að Hóli á Skaga, eint:
h nn bezti drengur; koirm saman
ástir þeirra Rögnvaldar, og kotn
SVO aS luin gekk meö barni ha.ns,
en það var eftir andlát Jóns lækn-
is, aö Rögnvaklur vistaði þau hjá
btánda þeitn Arni hét Jónssoh og
bjó á Utanveröunesi t Hegranesi,
Kristrún hét kona bans.— Fluttust
þau nú bæði að Xesi, varö Jiaö þá
um sttniarið 1802, aö Margrét varö
léttari og Ó1 Rögnvalfli mcjbarn
er Anna var heitin, eftir föður-
tnoður Rögnvaldar; var bún fjóra
tnanuði a vist tneö bónda á kaupi
foreldra sinna. síöan fimm mánuði
annarstaðar á meðgjöf föður síns,
20 álniiin um mánuö; þar eftir tók
iTtoöurfaðir hennar önnu. Um
vetunnn gekk Rögnvaldur út aö
oli á Skaga, nær þingmannaleiö
u dag, 11 aö ræöa viö Pétur fööttr
Margrétar, — bað hann þá Mar-
grétar; leist Pétri hann gæfulegur
maöur og góöur drengur, þótt
mörgum væri hann vanfærari.
haföi og spurt góðan orðstír Rögn-
valdar; kotn svo aö Pétur hét
honum dóttur sinni og var það
fastmælum bundið — var ráöið að
fá ljúsmensktt jjeim til handa, og
haföi Rögnvaldttr fengiö lofun
husmenskunnar eöa afbýlis, hjá
honda^ þeim Jón hét Gunnlaugsson
ftg hjó að efra Ási í Hjaltadal —
hafð; og Rögnyaldur fengið lof
fynr leigukú hjá. Páli stúdent
Amasynt biskups, er þá var á Rípi
með Magnúsi presti bróður sinum
Ag Önnu Þorsteinsdóttur konu
ans; varð Páll síöan Rcynistaöa-
prestur, síöan aö Felli i Sléttuhliö
og að lyktum að Bæsá. — En er
bjöm Illugason á Br mnesi, cr fyrr
atti 1 líkamáli, og sumir kölhrðn síö-
an Mála-Björn, er var nreppstj. og
bannaði það harðlega að Jón léöi
ögnvaldi liúsnæði eða afbýli, ella
aö Rögnvaklur festi þar fót, og
það þó Pétur á Hóli faöir Mar
gretar héti aö styrkja þau aö því
NÍ*1*! ,n^tti — tjáöi þaö aö engu
po Rögnvaldur fyr.di Björn og
V1 (1 með ölltt móti bliökast .og
Ó ( 1 gllh visan að bjarga sér setn
hngað til — fékk hann ei annað
en harðyrði ein af Birni, sem hon-
uni voru lagin. Varð Rögnvaldur
því að vista sig á ný, og fór að
hálfu til Jóns hreppstjóra Hegra-
nesinga Porkelssonar á Hamri, en
nð hinum hluta td Þorbergs bónda
Dagssonar i Eyhildarholti, og að
Eyhddarholti fór hann aö öllu ár-
'ð eftir. og fékk orö gott hjá báð-
tini Jjeim húsbændum, eu J’étur á
Hóli vistaði dóttur stna út á
Skaga, Litiö græddi Rögnvaldur
þessi ár af búsgagni nenta að !Þor-
tergur seldi honum kvígukálf;
e^gnaöist hann og fáar kindur.
étur a TTóli réö' nú Rögnvaldý
nh fá til byggingar Kfcif á Sk ga,
ebt ár haföi t eyöi verið
en Létnr prófastur á Miklabæ
éttirsson keypti hana 1802, ]>á
rlólastólsjarðir voru seldar. —
bann Rögnvaldur Pétur jtrófast og
byg«i hann honum þegar joröina,
með góðum leigumála, var prófast-
llr Rögnvaldi svo vel síðan. að
hann gaf honum stórum árlega að
!>vj er Rögnvaldur hetTr sjálfur
frásagt, og kallaÖi þá tvo nnj.nn ó-
tKasta sér til handa, Pétur prófast
ng Bjofn Tllugason; ttnni lirnn
ng mjög Pétri prófasti — Magnús
1 x-stui 1 Tlvammi á Laxárdal
r^gmtssnn vígöi þan Rögnvald
k - argiétu saman hið sama vor
f’g r1>att tóku Kleif, er þaö kölluö
e'ajojð mikil; höfðu þátt þá
e>guku attu kvígukálf. einn hest
g to ktndur; ekkert var kúgildi
15. kap.
Frá börttnm Röyinmldar og bú„aSi.
Rögnvaklttr haföi þá búið tvo
eetur á Kleif, er hotntm var sonur
horintt 1807. bét isá Jón. og var
hann maöur all efnilegur, vsl viti
borinn, stór vexti og svo styrkur,
að fáir mundi lians makar aö því á
Skaga. var þar ]jó siöan margt
hraustra manna. voru til þess
nefndir: Símon Þorláksson frá
1 '-auksstöðum Gunnlaugssonar,
'Eggert Þorvaldsson á Skefilstöö-
um. Þorkell háfi Jónsson fra Selá
°g Tón Arnason er löngu s'tðar bjó
a® Kleif ; Jón Rögnvaldsson var og
smiður góöur. Ári siðar cn J,ón
Víeri fæddur, brá Pétur á Hóli búi
,:g for til þeirra Rögnvaldar og-
dóttur sinnar meö önnu dóttur
þetrra — fengu þatt Rögnvaldur
Pógur hundrttð i Hóli eftir Pétur
!*'1 bann undaöist hjá þeini sjötug-
Ur’ °g baföi þá verið hjá þeim 10
tetur. -— Jafnan leiö Rögnvaldi
sænnlega til vistar og klæöa í bún-
aöi. Aöra dóttur áitu þau Rögn-
valdur áriö 1815 er Maria hét, var
það efnileg ntær, '— en oft var
þaö að Rögnvaldttr misti voveif
fcga’ íénaö sinn, því Klcif ér hættu-
jörð nj k 'l og svo hættusöm bátum.
þvt oítast átti hanu cinn. — Þá
var hann hálfsextugur, er hann tók
mjög að lýjast og..ætla tnenn að
því olli mjög strit hans fyrir búi
sínu. tók þá og konu hans að
þrjóta heilsu, attgraði' Rðgnvald
það uiest, því lntti hafði veriö iöim
og sparsöm og að öðm góð kona:
var þaö þá nokkrutn yetrittn síöar
að jiau fóru til JónSf sonar síns, yr
]»á var giftur og bjó að TTóli,
átti fjölda barna, en keypti þó
það af Hóli, er þatt, Rögnvaklur
áttu ekki og svo hluta hinn litla
systra sintia. Andaöist Rögnvald-
ttr nær sjötugur og þótti jafnan
veriö hafa hinn bezti drengnr, og
svo mátti aö kveða, áö hylli heföi
hann allra góðrá manna.
Þáttur frá Stefáni prófasti Þor-
leifssyni.
Ættarthlnr.
Þorileifur son Skapta iogréttu-
manns á Þorleifsstöðum í Blöndn-
hlíð Jósefssonar prests Ivoptsson-
ar. liafði nuiniö erlendis, og varö
kirkjuprestttr á Hólum i Hjaltadal
stórubólu áriö (1707 j og sfðan
jtrófastur i Hegranesþingi, en 17
vetrum siöar tók liann Múlastaö
nyröra og varð prófastur i þingeyj-
arþingi og stiftprófastur; átti hann
fv'rri íngibjörgu Jónsdóttur lög-
réttumanus frá Nautabúi 1 Skaga-
firði Þorsteinssonar prests á
Hvamtni i Norðurárdal Týrfings-
sonar Asgerssonar frá Lúndi, og
er 'jett þeirra Þorleifs prófasts og
Ingibjargar gjörr talin í árbókum,
ltitis fróða Espólíns. Þeir vortt
bræður Þorletfs prófasts, Árni
prcsttir á Sauðanesi. Magnús á
V'íðimýri faö r Sæmundar og Jósep
Skaftason, en systir þeirra; Ingi-
björg átti Ólaf Þorláksson, voru
peirra börn. Jósep prestur i stærja
Arskógi, Gunnlaugur lögréttu-
maður á Sölvanesi 1 Skagafirði, og
Steinunn er átti Jón prest Sveins-
soíi i Goðdölum. Stðari tnaður
I.ttg bjargar var Jón. son Eggerts a
Stóru ökrittn rnála—Jónssonar
'Eggertssonar, var þeirra dóttir
Guðrún yfirsetukona. er átti Pál
silfursinið á Steinstööum Sveinsson,
voru ]>eirra synir: Sveinn læknir.
Þorste'nn hreppstjóri. Jón er úti
varð á Fróðárheiði, Eirtkur og
Benedikt, en Guörún dóttir. Kristín
Skaftadóttir var seinni kona iMagn-
úsar prests Arasonar prófasts a
VTælifcllt. vorit petrra dættir: 1.
Tngunn, Átti Gunnlaug f Sölvanesi
Ólafsson. voru þeirra börn tnörg:
a Óíáfur prestur á GrænTandi, dó
bann i Kaupinannáhöfn. b Gunn-
laugur prestur aö Hálsi í Enjóska-
dal, c Þórdís, fyrsta köna Jóhs
Sfmonarsonar, jteirra synir Jón á
Þóreyarnúþi og Eggert t Kirkju-
bvanvni', d Jósej), e TTelga, f Sig-
uröur og g Þórar nn Gunnlaugs-
son. 2. Margrét átti Jón prest til
Stefán var all l'ngeröur í æsku
og grét nálega af öllu er homim
var ei að skapi, þótti og bræörum
hans lítið til hans koma. er hann
var ei fóstraður lteitna meö þeint,
ög' kölluðú hánu karls sön; ertlt
hann og á ntörgu ööru. Stefán
uivtvi tnjög fóstra sínum, og' er-þeitf
skildu, grét hann og bar sig lítt,
í-ddi»:og;,fóstri hans tár, signdt
Stefán. et þá var siöur til; og bað
al'ya lteílla. . Var þá viðstaddur
é?nn bræflra hatls og kvað vísu
þesstt;
Stebbi signdi .Stebba sinn
Stebbar báru grátna kinn
r.Gamli Stebbi grét og hinn
Gikkaraleg var aöferðin.
Ekki aodmælti Stefán stöku þeirri
iié öðrtim ertingum þEÍrra bræðra,
þar til einttsinni að hann var kotn-
inn á vist rrteð fööttr sínum, og
sat, að máltið tneð þeim bræðrum
1 húsi eintt, var þar eigi fleitia
tnanria; héldti þeir þá.á hin.u sama
að gabba Stefán, sagði hannísvb
sjálfur frá síðan, aö ])á reiddist
bann fyrst á æfi sinni, og værijsent
tipprifjuöust fyrir sér allar mót-
gjörðir þeixra bræðra við sig.
Varð hann þá svo æfttr, að þelr
hrukktt ekki viö, brutu þeir ])á att
þaö er lauslegt var í hústnu og
svo voru þeir ákafir, afi þeir tirött
éigi skildir, áöúr faöir ])eTr’fa kont
tií, því sóktur var hann ; var þeim
þá einsætt ;ið láta af ryskingttm
þeim. Eftir þaö skifti svo tttn
skaplyndi Stefáns. aö hantn gerö-
ist harðlyndur og lét eigi sinn hlut,
við livern sent hann átti. Ekki
meö því móti hafa könnunarferö-
ir hindrast mikillega.
Margt hafa menn gert sér í hug-
arlund nrn sjóinn, sem ekki er
furða. TTvaö máttí ekki t. a. m.
mauriklið og þatt undarlegtt ljósa-
tkifti. sem á Irtdlandshafi sjást,
vekja T huga hjáfrúarfullra og fá-
vísra sjófarenda fyr á dögttm.
Það virðist svo, setn eldgos á sjáv-
arbotni hafi veriö tíðari fyrrumen
nú, og ef það kom fyrir, svo að
e'nhver varö var viö. þá var því
trúað, að slíkir staðir væru stfeld-
léga ófærir, svp aö allir fbrðuöust
þá svo öldunt skifti. Af undarlegtt
skppulagi sttmra sjávarfiska gerðtt
ntenn sér í lttig. að í hafin'u 1‘fÖú
ýmsar kynjaverur, skrímsli, mar-
menlar og önnur furðuleg kvikmdi.
Á þeim t'tmum, þegar byrjaö var
að gera gangskör aö lándaleitum.
gengu barnalegar kynjasögur, ekki
aðeins tncðaí fáfnóðra, heldur var
]tað venja hinna lærött aö smíöa
sér hégómlegan heil.aspuna ttm sjó-
inn cinsog aðra hlutj. Sú var ttð-
in, aö ])að þótti ekki ráölegt að
sigla langt út á rúmsjó. Metin
höfðti tékið eftir því. að"skip hvarf
sinámsaman, seut s gla langt tindait
landi. þóttust því vita, að þaö færi
tiiðttr brekktt, og mundi torvelt
éða méö ölltt ómögulegt, að kom-
ast upþ aftur. Þetta var T Portú-
gal, þegar katóískan var þar í al-
gleymingi, og þessi trú hélst fratn-
ttndir siðaskifti, er Portúgals kon-
uttgar tóku að senda rfienn til að
kanna. strendur sjávarins
lágu laiKlinu.
Mestar tröllasögur fóru af haf
bótti fööur hans auðvslt aö lfaldá | >nn 1 Wtabeltinu. og aftraði þaö
þá bræöur satnan, og fór Stefán þá I sjomonnum teðd-.ngi frá því aö
norður til Rauðuskriött til Jónts
Grundar og MðÖntválla.
Þ<>r-
untt Magnúsdóttir átti Jótf Bjarna-
son í syöra Vaílhoítí. þvirra son
Bjartíi í Álftageröl faöir Jóns
skyttu, föður þeirra Bjarna skyttu
á Sjávarborg. Magnúsár bóuda á
\ atnsskarði og Jónasar hrepþstjóra
á Svðstavatni.
sýsi’ttmanns Benediktssonar lög-
mar.ns og geröist sveinn hans; var
hann meö honum um hriö.
Það var eitt sumar aö Stefán
sló -a engjunt í Rauðuskriöu meö
öðrum manni í þerrir, en þrjár
konitr röskvar rökuðu eftir ]>eitn,
Sigríöur Benediktsdóttir sýslu-
manns og griðkonur tvær; leiddist
Stefáni þá slátturinn og lagðist
flatur n'öur T ljána fyrir ltrífur
þeirra; báöu þær hann þá af því
láta og tefja sig cigi, en hann
geröi ei aö og færði sig jafnan til
fyrir þær, er þær leituðust við að
raka, þar til: ]>ær tnæ'tust allar við
nokkuð af liljóði er nann vissi
ekki hvað var. Hlupu þær þá á
hann allar t einu, á hann ofan og
tók sinn handlegg hver og sinn fót
hver, þvi hin fjóröa hafði til kom-
ið; hugðu þær vandlega aö ]>vT að
slgi fengi íliatin. snúiö sér á: grúfn,
I urðu þær nú einar að ráða, og svo
I vorit tvær tniklar fyrir sér sem
j röskvustu karlar. Sigríður og
| griðkonan ein; þótti honum nú ó-
I vænlega áhorfast er hann varð þess
var, aö þær hugöust aö færa hatin
i pytt einn ofan, er ])nr var skatnt
frá. Tókst þeitn, ]>ótt erf:tt gengi,
að færa hami aö pytttnum, en ei
var hann víöari, en svo, að hann
náði hælunum á annan bakkann
og heröunum á hinn, er þær ætluðu
að koma honum ofan’
alt fast; varð þeitn
ráöi'að sú sent var viö
handlegginn. fór ofan á
nefndar hafa verið. ÓVinir þess
fræga manns hafa jafnvel fullyrt,
aö hann hafi hald.'ð vestur á bóg-
inn af þvT. aö hann sá . á Azor-
eyjum drang nokkurn. sem líktist
til aö sjá manni á bestbaki meö
útréttan handlegg og bendir í
vesturátt. En vel má vera. að það
sé uppspuni óvildannanna hans.
En af nmnnmælum innfæddra
vár það, að Columbus lét rann- !
saka eyjar T Jiinum nýja heimi.
Til dæmis sendi hann á.'iö 1494
eínn af undirtnönmtm smum suö-
ur til Espaítola. til að “f nna |
klöpp viö; sjó svo auöuga af gulli, I
að þegar slegið er á liana með
kylfu, þá renniir út gitll svo mik-
ið, að vaöa raá T t'l ökla, hiö skTr-
asta gull, svo fagnrt, aö ekki verð- 1
ur tneð oröutn lýst.”
Columbus og bans félögum
skaut miklurti sfeelk T hringu, er
þeir koníu T þann sterka miðbavtgs
straitm, sem rennur um sundiö
hjá Trinidad. Þeir fundu aö vatn-
ið T sundinu var ferskt, en úti fyr-
ir var beljandi brim, og uröu þá j
svo hræddir aö þeitn hélt við æði. !
T>eim kom í lutg, áð þeir værit
kotnnir T röst er rynni upp úr
hafsauga. og nefndu stmdTö “Boca
del Sierpe" sem Jiýðir “örfíTsgin”.
Qolutnbus sá betur og gat sannað
]>eim að ferska vatnið stafaði frá
Qrinöco fljóti, scm þar rennur T
sjó . en ekki frá “stórelfu. sem
sprytti í innýflum jaröar.’’
Hjátrú var þaö sem kom öörtmt
er næst í ffægutn landaleita tnanni, spánsk-
! um, aö nafni Ponce de Leon, til
aö sigla umhverfis Bajiama eyjar
og kanna þær vándJega. árið 1510.
F.yjarskeggjar sögöu ])á munn-
mælasögit, að undan etnu fjalli á
finbverri éýjunrii, rynni l ntl til
sjávar, en vatnið í henni heföi
jann
ALLAN LINE
Konunsleg Póstgufuskip
VETRAR-FERDIR
Frá St. John og Halifax Frá Portland.
til til
Liverpool og Glasgow. Glasgow
FARGJOLD
A FYHSTA FARKÝMI . . . . . . . . »80.00 og upp
A ðORXI FARRÝMI.... .$47.50
A pR/F)JA FARRÝMI.....$31.25
Fargjald frá fslandi
(Enúgration rate)
Fyhr 12 ára ug eldri .. ... $56. lS)
“ 5 til 12 ára.......... 28.05
“ 2 til 5 ára .. ....... ,8,95
“ 1 til 2 ára........... 13-55
‘ * börn á 1. ári........... 2. 70
Allar frekari upplýsingar um gufuskipaferðirnar, far-
bréf og fargjöld gefur umboðsmaður vor, H. S. BARDAL,
horni Sherbrooke og Elgin, Winnipeg, sem annast um far-
gjalda sendingar til Islands fyrir þá sem til hans leita.
W. R. ALLAN
3«4 Main St., Wlnnipeg. Aðalumboðsmaður Teatanlands
sigla suður fyrir Miðjarðar baug.
Það vat' þá kent, að jörð-
in skittist í fimm belti ög
væri tvö byggileg, an.nað fyrir; þann kraft. að ltver sem það
norðan baug, hitt fyrir sunnan, ; drykki, vröi ungur í annað sinn,
"en un þaö er oss ókunnugt, þvt j bversu gamall og fornfálegur sem
aö milli þeirra sem þár búa og vor . hann væri. Leon var oröinn rosk-
hér ny.röra cr brunabelti, sem eng- {rn en langaði til aö lifa fcngi og
inn fær yfir komist, vegna loftsins
tók sér strax ferö á hendúr. Plann
...
' F“>r WINdNIPEG
Uppfóstnr.
svnir
Þorleifs
onar og Ingiþjarg-
r.n pett' voru
l't'ófasts Skaftaof
ar Jón og Ari, Magiuts og Stefán.
cn dætur Gróa Jórun, Guörúnar
tvær og Sigriöm-; átti Gróu Sæ-
mutidui- prestur 'Jónsson; yoru
þe'rra börit; Þorleifttr prestur á
Þóroddstað. faöity l’.iríks juests á
Svalbarði og Kristín Sæmunds-
dóttir í Xáttfaravtk. er átti Vig-
fús Sigurösson. Jóruni átti ÓTafttr
I’ön'ákssoti. var þeirra son Artí
snikkari, er átti Margrétu Ara-
dóttur. Guörúnu aðra átti Guö-
mutndur Astnundsson fra Reykhús-
titn í Eyjafb'ði
setu yfir því spýr án afláts eldi og var ]encri á sveimi, drakk úr hverri
eimyrju" —, svo skrifar einn ; s])ræntt sem ltann fann, laugaði sig
fræðimaöur þá á tímum, jj sumtttn þar á ofan, til frekari
Á uppdráttum landa og liafs frá fullviSSu, cn aftur kom hann
þeim tíma er hafið fyrir sunnan j grettnari og stórum' hrukkóttari
nyrzta höfðan á vesturströnd j en þegat' hánn fór. Baltama evj-
Afrtku kallað "myrkranna haf . ; arnar fann hantt, en enga Tðttnn-
Strendur landanna vortt jtrýddar ; arlínd.
með hinum gifurlegustu sæskrímsl- ; l>egar \'asco da Gatna var á
ttm. drekum, miögarðsormum og i índlandsferö ár.ö 1524. ■ var þaö
orntabólum. A eitt slikt kort fra : ej(t sinn T logni og sléttum sjó,
1430. sem enn er til, hefir einn ag hafiö tók snögglega að ókyrrast,
fræðimaður leyst frá fræðaskjóö- I hklega af jaröskjálfta eöa jarö-
urini á þessa leiö; j éldi neðansjávar. Skipverjar uröu
"Hér sá&t Satans ægilega trölla- j skelkaöri en frá veröi sagt cg
greip útglent yfir sjóinn til »ð hugöu aö dómsdagur væri kominn.
hretnma hverja manneskju sctn j pn (ia Qama fann ráö til áö sefa
hættir sér inn T þaö belti. ; hræðslu ]>eirra. “Verið. glaðir.
Þetta hlaut liklega svo að vera: »óðir hálsar. fagniö því tneö mér.
Drottinn var búinn aö skapa lönd- ; jafnvel sjórb tt og hans inn-
in. svo fé)r fjandinn til og bjó til j bvggjarar skjálfa af hræöslu við
hiö myrka haf. — Sólin liellir | oss j”
stráumum elds yfir miðjaröarbaug, j p;m aklamótin 15<x> sigldi Cabral
enda er vatnið þar stööugt sjóö- suörir fyrir Afriku og sást þar
and af hræöilegum bruna.” J halastjarna á lofti, er sjómenn
Þessar gífurlegu tröllasögttr áttu j hræddust mjög, þóttust eiga vísa
tnargar rót sína aö rekja til Araba; 'gæfu eða jafnvel bana sinn. Það j
koni ltka á daginn. segir sá sem j
]>á sögtt færði 1 letúr. “Nokkr- j
annan | Þau voru seimbund n og geir- I nm dögum síöar skall á ógurlegt j
hann j negld, með þvt aö þeir þoröu ekki j óveður. Öldurnar itrðu liærril en «.
tniöjan. og ætlaöi með þeim hætti j að nota járn í þatt vegna segul- hús. Sólina sá óglögt fyrir ]>oku- j
að svei'gjrT hann niöur. sm v ö þaö j f jalla. er þeir trúðu. að seiddu til dómpum og sýndi h'num ótta-j
varð hooum laus höndin. svo hann ! sín járnseymd skip. Sá scm fyrst- j siegmt sjófarendum hið ógurlega ;
gat skotið ]>eirri ofan T pyttinn, er j ur sannaöi að “myrkranna höf” hafrót. er halastjarnan olli. cn á ,
ofan á honum lá. sleftu hinar þá { værtt skipmn fær. var sjóliösfor- 1 nóttunni lýsti sem at' eldi í kjal-
tökum á hontttn og fóru að bjarga I mgi Hinriks sæfara, Portúgals sogj skipanna.“ Bæði áöur og
herini, og létti hann þá ekki fyrri ; kotmngs, hann sigldi suður fyrtr efti;- var saklausum Iialastjörnum
íen hann haföi laugaö ]>ær allar aö Grænhöföa á tniðri 15. öld, og eft- um kent ef óhöpp komu ívrir ná-
vild sinni í pyttinum. Ekki treyst- : ir þaö fýstust margir á þær slóðir. iægt þeim tínia, sem þær sáust, og
ust þær að hefna á Stefáni. Þó ' og var þá á allra vörutu. aö leita ejnkutn stóð þeitn ótti af hala-
bar þaö til aö hann var að sllungs- j öæri sttðttr á við t'l attðæfa miördr' stjörmun. scm suöur sigldu um
veiði með húskörlum sýslumanns; jarðar, ctt ekki til helfrosta á norð- m -öjarðarbaug.
veicldu þeir vel og báru veiöina j urslóöum. T‘”im sem fyrstir fórtt 1 landa-
heim til bæjar. á afvikinn stajL Um. Asiu höf og lönd voru ldtir, sýndust jafnvel varialeg sjáv-
nokkurn, þvt ]>eir vd<lu ei láta i munntAálin sönnti nær, þó aö j ardýr undarleg og ferleg. Einn af
ma'rgt skrítið fylgdi þeim. “Höfin
eystra geyma perlur og raf í skaut:;
sínu. Úr moldinni sprettur Tben-
holt, aloe. katnfóra. sandelviður og
krydd ýmiskonar. Þar
fjöll af skira gutli. setn
en þá stóð j þeit' vortt deigir viö sjóinn. enda
iá það :uð j þoldtt skip þeirra illa hita og sjó.
j Þorle'fsdóttir
! Þorgrímsson
Skagafirði. aö
ritar. en ,ei er
en lTiriá Guörúnu
á'tti Gunnlaiugur
lögréttumaður 1
tvt er Snókdalín
>ar getið giftingar
Sigr'tðar Þorleifsdóttur.
Það er frá Stefáni Þbrleifssym
aö segja. aö hantt var íóstraðut
meö bónda ]>eim er Stcfán hét og
bjó á Xautabúi t Skagafiröi —-
þeir bræður Jón og Ari namu 1
skóla — Stefáii var all bráð-
]>roska. svo ])egar hann kom 16
vetra í FTólaskóla. g’ítndi hann viö
skólasveitia og stóö engi þeirra viö
honum. Fengu þeir þá mann til
aö revna viö Stefán, er önundur
hét. kallaöttr glTmu-önundur; var
kallaö aö liann kynni glímugaldur:
færöu nt’t skólasveinar hann í
skóilasveina bunaö, og kölluöu aö
viö þann pilt skyldi Stefán reyna
semastan af þeim; tókst fang meö
þeim og feldi Önundur hann
tvisvar, í þriðja sinn manaöi, Stefán
bann að glnna vtö sig. en Ögmund-
ur vildi ei til veröa og skyldi það
meö þeim.
griðkonu:' vita svo fljótt af hennt;
skildu þeir þá. einn manninn eftir
aö gæta hennar og fórtt inn aö
matast. en er þeir komtt aftiír,
fundu þeir varömanti sinn hundinn
viö stoö. ett veiðina fundu þeir
hvergi; höföu þær le'kiö þctta
■' rneðan þeir mötuöust; varö þá et
! aftur á þær leikið. Sigríöur Bene-
samferðamönnutn da Gantas segir
svo: “Sjórinn var kvikur af ó-
tölulegttm fjölda tmdarlegra og
hræöilegra dýra; þau stærstu
finnast | gvenjuðu setn ljón og þait srnærri
drekar ; jörnutöu sent eeitur. “
Fttgla sa-
verja og gantmar, tré setn eru 40 1 um við ltka, á stærð við gæstr,
fet aö þvérmáli og furöulegar ekki g/ltu ]>cir flog'ö, því að eng-
skcpnur, svo sem sú cr nefnist j ar fhigfjaörir höfðtt þeir, en garg
“Mouticora”, dýr manni hkt T sköptt ; þeirra Var sem þá asnar hrína. Viö
diktsdóttir haföi gengist fyrtr
]æssu, ]>ví hún var rösk' og mikil ; lagi aö ofan, bláeygt. jarpt a hör- , ttrötmi T>æöi fegnir og óttaslegnir
fvrir sér; var ,]>að síöan aö hún . rnd meö þrenna tanngaröa, ljóns- 1 er viö sáttm þessar skepnur. bvo
trúlofaöist ntanni þeim Jón hét j búk og drekasporð. Umhverfis senl allir munu kannast viö, voru
ÞorgrTmsson frá Skjöldúlf'sstöö- I eyjar þessara hafa synda 300 fet/.i ]ietta sæljón, selir og mörgæsir.
ttm, og vár þeirra son Hallgrímur : langir álar og ormar hlykkja sig \ bvrjtm sextándu aTdar ætlaði
jþar. sent glevpt geta stærstu hirti Bilbao, sá er fyrstur fantt Kyrra-
t einum munnbita svo og skriö- ; haf'ð, aö sigla frá Panama til
J kvikindi í stórvaxriara lagi, er ' gull-landsins Peru og lagði af staö
teygja klærnar á land og draga j m,eð mörguni skipum. A leiðinni
j ftla ofan til sTn á sjávarbotn.” -—— j uröu fyrir flötanum hvali-r, bæöi
Slíkar voru- frásögur Asiufara t stórir -og óstygjgir; skipverjar
I endalok 14. aldar. Þeir þóttust ; ]mgðu þær skepnur vera hræðileg
[ lTka hafa hitt fyrir sér sjávarbúa, j sjöskrímsli og snéru viö, hvaö sem
sent þannig er lýst: “Mararbúar yfirtnenn sögðu, og meö þessu móti
j vom loönir T frarnan og á búkinn, j frestaöist koma hinna ágjörnu
ofantil. en mjókkuðu j Spánverja unt nokkur ár til Peru,
af hvölum nokkrum, er voru að
leika sér.
Bachmann læknir Vestfirðinga.
Frantli.
Leyndardómar hafsins
og hjátrú.
! - \lla tíö hefir mannfóTkið bæöi
óttast útsæinn og sókt út :t bann.
bæöi til bjargar sér óg fvrir
vituis sakir, aö leita svara viö þeint
gátum. sem hinum síkvika. ógur-
Ícga tneginsæ eru samfara. M arg-
ar sögur hafa kviknaö út af hon-
tnn, kynjafullar og undarlegar. og
hafa margar feröir veriö farnar til
, aö komast fyrir upptök þeirra.
Alla tíö hafa þó sögur unt hættur
j og hræðileg skrímsli gengiö jöfn
for- ! breiðvaxnir
niöur á við. einsog fiskar. Hár
be rra náði niöur á Jierðar, kol-
svart, en augun gul. Þeir lágu á
sænum. ett hvæstu þegar skip kotu
að þeini og stungu sér á kaf.”
Þegar Columbus lagöi i sinn
fræga leiöangur. hugöist hann
Einn af leyndardómum sjávar-
ins. mjög vTðfrægur, var sá, aö
fólk byggi t sjónum, og þótti þaö
vita á tíöindi, ef marbendill sást,
og sá athuröur var vTs aö
um
sigla á Tndlands haf til gullstranda spyrjast víöa tun lönd. Um miðja
Asiu og lutgmyndir hans um þau sextándu öld fundu fiskimenn T
Evrarstmdu svokallaöan “sæ-
ltöndum og aftraö mönnum frá j lönd vortt vist ekki langt frá aö
i aö hætta sér í langferðir á sjó og vera álika fáránlegar og þær, seni 1 tnúnk”, er þóttu fe-kna fréttir ttm
alla Evrópu, en T annál frá þsim
tíma segir svo: “Á þessu ári kom
imdarleg skepna í net fiskikarla í
Eyrarsundi, þvt að ásanit öörunt,
frá hafinu rændum, dýrgripum,
var ]>ar á laiul dregin fisk-skepna
meö yfirmáta undarlegu sköpulagi.
Höfuö hennar og ásjóna var sem
á manni og T sannleika var allttr ;
þennar ltkatns skapnaðnr manneskj-
unni áþekkitr, fjögra áltta löng,
meö múnkahettu á br ngu og herð-
um ámóta þeirri, sem ncmkatólskir
biskupar plaga að hafa.”- Fám ár-
um seinna, rak álíka óvætt á land
viö ísland, og þóttust ]iá allir vita,
aö T hafitiu ættu heinta bæöi menn
og munkar.
Þessir sæmúnkar hafa vitar.lega j
verið stórvaxnir kolkrabbar. Þeg- j
ar þsirri skepnu er snúiö við, má j
Ttkja skildi hennar við tuúnka- !
hempu og hremmitöngum ltennar
viö arnta og fótleggi. Fyrri tíma j
fræöimenn og sjómenn hafa spunn-;
iö niiklar sagnir ttm sjóskrímsli
útaf kolkröbbttm. ÞáÖ er vafa- ;
laust, að mikiö af sögumtm um ó- j
vætti 1 sjó stafar frá ]>essum !
skepnum. Þær geta oröið afar-
stérar, sem fullsannaö er af sjón j
og raun nú á dögutn.
Pl niu segir frá þvt, rómversk-
ur rithöfundur á Krists dögum. ,
að óvættur kom úr sjá nálægt
Carteleia á Spáni og lagöist á fisk
er sjóménn geymdu T stórum
stömptim t fjörutnáli, til aö verja
haun ýlchi. Tíu tigir hermanna
voru settir þar til gæzlu og réöust j
a skrtmsliö, þegar þaö kom. ‘ Þaö j
sló og harði tneð mörg hutidritö ■
handleggjum, bæöi digrum og j
geysilega löngum" en svo lauk aö j
hermenn ]>essir lögðu það aö velli
meö spjótalögmn. Skeptian var
700 pund á þyngd, “handleggir"
hennar voru 15 álnir á letigd, og
vortt sendir landstjóranum Lucul-
hisi, meö þvi aö svo fágætur hlut-
ttr hafði ekki sést eöa heyrzt i
manna mintutm. Frá öldinni sem
leiö finnast sögur um þaö, að ’.ol-
krabbar hafi grandað skipum. og
má til nefna skipið “Wlle de Paris”
sem sagt cr aö “trylt sjóskritns’i
hafi grandáö. er tnest líktust af-
arstórum nöörum, T einni flækju.”
Þó aö þær sögur tnn sjóskrimsli,
setn drepið var á. séu stórkostlega
ýktar. ]>á eru þær smáræöi t satn-
anburði við þær sem gengið hafa
um þá óvætt. sem Norðmenn kalla
“Krakctt '. Sú skepna var rösk
bæjarleiö á hvern veg, þangskóg-
ur óx á haki hennar og pegar hún
kotn upp úr •sjónum, var hún vön
aö teygja artnana upp 1 loftið, en
þeir voru bæöi digrir og langir,
setn hæstu siglutré. Hún var vön
aö liggja á sjónum eitt dægur og
skoða dagsbirtuna. hvarf svo aftur
i sjávardjúp. Þaö kom stundum
fy.'ir aö skip lögöust viö þessa
skepnu. hugöu vera eyland og
gctigu af skipi, á bak skrTmslinu.
En ]>á var þaö ekki lengi aö sökkva.
og er óþarfi aö geta þess aö þeir
sjópiltar, setn fengu dýfu mcð
]>eim hætti, kcmnt ekki upp aftur
til aö sk.ýt'a frá, hvaö fyrir þá
lteföi boriö.
Um orma þá hina miklu, er jafn-
ari sáust í sió, er hið sama aö segja,
aö þær sögttr stafa frá kolkröbb-
MtNN ÓSKAST
til að laera að stjórna og gera við
gasoline tractor og bifreiðar. Búið
yðu? nú undir næsta sumar. Fleiri
vélar ög bifreiðar í brúki nú heldur
en nokkru sinni áður, Þeir sem
taka próf hjá oss fá $3 til $8 á dag.
Skrifið eftir ókeynis Catalog.
Omar School of Trades & Arts.
483 Main Str., Winnipeg
Beint á móti City Hall.
S22?
P&livered Freo
í kulda, snjó, bleytu
Þúsundir manna hafa nú
hlýjan fótabúnað til að verj
ast kuldanum en það eru
LUMBERSOLE STlGVÉLIN
Þú ættir að ganga i hópinn strax
ALLAR
Stœrdir
fyrir karla
konur og
unglinga.
Allirmed
sama verdi
Fóðrað-
ir m e ð
þy kk-
um ffók
a. Biðj-
ið um
J>á í búð
unum. Skriíið oss ef beir fást
ekki.
The SCOTTISH WHOLESALE
SPECIALTY CO.
263 Ta.lbotAve., Winnipeg;
®5a 306 Notre Dame Ave. 2 mín. fr/ Eaton
tiin. Þf'r synda mílu á klukku-
-tutid og skjóta ttpp stélnum. bvit-
um og afturmjóum. stundum nteir
ett alin ttpp t'trsjó. Tte r hrevfa
sig mcö kippttm. cr tuesl likjasl"
]>Vt. ]>egar o/niar hlykkja sig á
skriði. einkanlega ‘ ef þe:r rétta úr
'‘kkTnum" og draga þær eftir sér,
sem orniur sjx>rð.
\f frásöguni og nppdráttum
i sjónarvotta, svo sent <)laf s etki-
biskups h 'ris sænska og Hans
Ijgede, Grænlands postula. tná sjá,
að ]>ær skepnur 6?r þeir tala um,
hafa verið kolkrabnar. enda er ]>aö
i alkunnugt. aö þegar mönnum verð-
ur niTið um það er ])eitv sjá eða
j heyra. þí sjá þeir þaö helzt. sem
| ]>cir vilja sjá. eða búast, viö aö sjá,
I og t'á því ekki skýra <>g sanra
j myttd í huga sér, af þvt scm fyrir
' þá ber.
Þe’r skoöa fyrirburðinn við
skimu hjátrúarjnnat'.
j En jafnvel nú á dögum — upp-
lýstu og sannleiks leitandi dögum.
ætti v'tst aö segja — hafa þeir at-
btiröir gerst á sjó, er viröast vilja
sannn trú gamalla tnatina á stórar
og ferlegar skepnur í djúpi sjáv-
arins. Þe;r atburöir þykja benda
á, aö til geti enn veriö tröllvaxnar
sfeepnur T sj,ó, fyrir sitt levti á borð
í viö þau afastóru kvikindi, er uppi
1 vortt á löngtt l'önum jarööldutu.
: Þetta mun sýna sig síöar meir,
þegar mennirnir finna ráö til þess
j af speki sinni. aö kanna botn utidir-_
j djúpanna.
éÞýtt úr Skand. Husbibl.)
V.