Lögberg - 26.03.1914, Síða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 26. MARZ 1914.
9
Signý Pálsdóttir Olson
bjuggu hér lengi svo aS kalla um
þjóöbraut þvera. Báru aS því
leyti af flestum e5a öllum íslend-
ingum á hinni erviöti tið frumbýl-
ingsáranna. Þessa var meöal ann-
ars í Jesú nafni minst viö útför
hinnar framliönu heiöurskonu, og
þvi má komandi kynslóö ekki
gleyma.”
Rögnv. Pétursson.
Blaöið “Austri” er vinsamlegast
beöiö aö taka upp þessa dánar-
f regn.
Signý Pálsdóttir var fædd í
Dagveröargerði í Hróarstungu á
Austfjöröum 31. Janúar 1848.
Foreldrar hennar voru Páll Ás-
mundsson og Þóra Eiríksdóttir er
bjuggu í Dagverðargerði. Voru
systkinin afarmörg, dóu 5 ' æsku,
Eirikar þrír, Sigríður og Guðný,
og bar Signý heitin nafn þessara
tveggja systra sinna. Meöan hún
var enn á ungum aldri misti hún
föður sinn. Var þá móðurin eftir
skilin nteð sex börn, flest i ómegð,
og eini bróðirinn, Ásmundur, er
eftir liföi, helzta fyrirvinnan. Um
það leyti fluttist Jjangað ekkjumaö-
urinn aldni. þá utigur aö aldri. Dó
bróðirinn, Ásmundur, þá um þaö
leyti. Tóku þá Eyjólfur og Signý
heitin við aðalumsjón með heim-
ilinu. Giftu þau sig 4- Nóv. 1868.
Bjuggu þau í Dagveröargerði i 8
ár unz þau fluttust hingað vestur
1876 ásamt móður og systkinum
—hinnar látnu. ITöfðu þau þá eign-
ast 3 börn, en þá voru tvö á lífi
Páll og Ásmundur er alist hafa upp
hér. Settust þau að fyrst sunnan-
vert í Nýja íslandi. Dóu þar tvær
ungar systur Signýjar heit. er
bóluveikin geysaöi um Nýja íslan 1.
Voru þá eftir aðeins tvær systur
hennar á lífi Björg og Sigurborg,
er nú syrgja missir þann, sem
þeim hefir að höndunt borið. Vor-
íð
1880 fluttu þau Eyjólfur og
beitin lnngað til bæjar og
hafa búið hér siðan.
A þeim fyrstu árum átti margur
oft erfitt, en hús þeirra hjóna stóð
jafnan opið þeim, sem hjálpar
þurftu að leyta. Og efurn vér að
tölu verði á komið alla þá sem leit-
uðu þar fyrst athvarfs nýkomnir
tiltþessa lands. Einkum voru þaö
ungar stúlkur er fáa áttu vini og
litiö athvarf. er Signý heitin bauð
iafnan velkomnar undir sitt þak.
Á þessum árum tóku þau fóstur-
börn mörg. Einn pilt og fjórar flutningunum af íslandi, varð að
stúlkur bafa þær systur aö mestu | gæðum og láni komandi kynslóða.
aliö upp, eina frá því hún var 3 j Það er saga. sern enginn þekkir til
nátta, aðra frá því hún var 18
mgsmaður bindindishreyfingarinn-
ar hér og gekk mjög snemma í
stúkuna Heklu.
Jarðarförin fór fram þann 23.
Des. Heima í húsinu töluðu Dr.
Jón Bjarnason og sera Runólfur
Marteinsson, en yfir í Únítara-
kirkjunni séra Guðm. Árnason,
séra Magnús J. Skaptason og séra
Rögnv. Pétursson. Mikill fjöldi
fólks fylgdi likinu yfir í kirkjuna
og þaðan út í grafreit.
Með láti Signýjar Olson, konu
Eyjólfs Eyjólfssonar Olson, er ein
vor merkasta og mætasta íslenzk
kona hér vestra horfin. Hún var
búin að vera hér lengí, var í hópi
þeirra er með þeim fyrstu komu
hingað til lands og var vel þekt og
öllum aö góðu kunn. Hjálpsemi
hennar, rausn og skörungskapur er
alkunnur, við alla þá sem að ein-
hverju leyti þurftu aðstoðar með.
Það er ótítt hér í bæ að íslenzk
heimili séu aðgreind með nafni, en
heimili þeirra hjóna var ávalt kall-
aðir Eyjólfsstaöir, og gilti það í
huga íslendinga hér sem Griða-
staðir og Hjálparstaðir.
Frá eldri og yngri árum vorra Is-
lendinga verða endurminningárnar
margar, sem vakna i huga þeirra
nær og fjær er þeir spyrja lát kon-
unnar, er var sannnetndur heilla-
vættur á landnámstið vorri hér.
Er frani til þess síðasta lét sín að
góðu getið.
Minningar þær og æfisaga verð-
ur ekki sögö í fám prðum. Æfi-
saga hennar er löng. væri hún öll
sögð, því hún tók svo mikinn og
góðan þátt í öllu voru félagslífi.
.Efisaga hennar er saga, eins og
svo margra, er komu hér á fyrri
tið, nýlendustríðsins og baráttunn-
ar, saga þess hvern þátt, góðar og
göfugar islenzkar konur áttu í því
aö nýbygðin blessaðist, og fyrir-
tækiö er stofnað var til með' út-
mánaða, en hin voru nokkuð eldri.
Þrjú börn eignuðust pau hjón hér
í bæ og mistu þau öll, og nú siðast
fyrir 8 árum son sinn Pál á 35 ári,
er dó frá ungri konu og 3 ungum
sonum. Börnum þeim gekk Signý
heitin og maður hennar i móður
og föðurstað. Eins og góðgjörð-
arsemi náði til allra peirra sem
bágt áttu og hún náöi til, var ást
hennar og umhyggja til allra sinna,
frábær fram í dauðann. Og síðast,
dagana sem hún var sjálf að kveðja
vini og ættmenni, og þrautir þessa
lífs, voru börnin, sona hennar
beggja, efst i htiga hennar.
Sjúkdóm sinn tók Signý heitin
fyrir rúmum tveim árum, á að-
fangadagskveld jóla, og var því
stríði, löngu og þungbæru lokið á
sunnudagsnóttina þann 21. Des.
I9I3-
Frá því að veikin greip hana,
átti hún ekki von á að komast til
heilsu aftur, en nú í síðari tið eftir
þvi sem að seinkaði legunni, var
hún farin að þrá heitt að mega
hvílast. * Dauða sínum kveið hún
ekki og hvíldina þráöi hún. Loks
kom svo stundin og hún fékk að
leysast i hægum frið og værum
svefni.
Signý heitin var meðal stofnenda
islenzku Únitarakirkjunnar hér i
hæ, íslenzku lífsábyrgðar stúkunn-
ar Fjallkonan, og tilheyrði hún
báðum þessum félögum til dauða-
hlítar, saga sem aldrei hefir verið
skráö og saga sem aldrei verður
sögð. En seinni aldir munu ávalt
bera óafmálanlegar menjar, þeirrar
sögu.
Dr. Jón Bjarnason, er öörum
fremur var kunnugur þeini hjón-
unt bæði á fyrri og siöari tíð,
minnist Signýjar heitinnar* með
þessum orðum í Janúar blaði
“Sam.” 1914:
“Signý Pálsdóttir, eiginkona Eyj-
ólfs Eyjólfssonar, andaðist, hálf-
sjötug að aldri, á heimili sinu í
Winnipeg aöfaranótt sunnudags
næsta á undan jólum, 21. Des.
síðastl., eftir tveggja ára heilsubil-
an ýhjartasjúkdómj. Þau hjón
voru urn eitt skeið meðal þeirra Is-
lendinga hér í bæ, sem/mest og
bezt voru þektir af fólki voru; en
áöur höföu þau verið meðal frum-
byggja Nýja tslands (\ Viðines-
bygð syðstj. A íslandi höfðu þau
búið í Dagveröargerði í Hróars-
tungu á Fljótsdalshéraði, og þaðan
komu þau vestur 1876. Samvalin
voru þau aö höðingsskap og hjálp-
semi við bágstatt fólk alt og fleiri
mannkostum. Um konu eina göf-
uga í fornsögu íslands, á land-
námstíð þeirrar þjóðar hinni fyrri,
segir svo: ‘YHún) lét gera skála
um þjóðbraut þvera. Hún sat á
stóli ok laðaði gesti, en borð
stóð inni, og matur á”. Slíkt var
Signý heitin hér vestra á I3nd-
námstíð Islendinga hinni síðari
Fjallkonu ríma.
Sléttubönd.
dags. Einnig var hún góður stuðn- ásamt með manni sínum. Þáu
Fjalladrotxiing muni minn
minnist hljóöur viöur.
Alla lotning sérhvert sinn
sýni móþur niður.
Synir allir þínir þrátt
þig í minni geyma.
Vinir snjallir eins er átt
engu sinni gleyma.
Kynni ljóðaorgel á
eg sem bjóöa vildi,
minni óöar fagurt fá
foldin góöa skyldi.
Lítið minnast eg vil á
aldarhætti þína.
Skiútiö finnast margt þar má,
mengi ef ætti sýna.
Þinni greina fegurð frá,
fóstran eðalboma,
minni reyna Óma-á
Ulla meöal þorna.
Daga alla maður rna
muna hjalla og rinda,
snaga, stalla, hnjúka há,
hvíta fjallatinda.
Dafnar endurminning mær,
munargeim í falin
Sjafnar-kendur Buslu-bær
blæs mér heim í dalinn.
Heirn í fríðan blómgan baðm
brekku innar mæru,
heirn í viðan fjalla faðm
fóstru minnar kæru.
Hvar við stundum æsku á
ófum blóma linda.
Þar við undum sæl að sjá
sunnu ljóma tinda.
Viður linda hljómblítt hjal
hrundum lyndistrega,
niöur tinda er djúpt í dal
dönsuðu yndislega.
Geyma vestan margir menn
minning glaðir þína.
Dreyma flesta um mun enn
æskustaði sina.
Blunda lýðir. Nú er nótt,
nætursalir skína.
Skunda blíöir hugir hljótt
heim í dali þína.
Barna þinna hugir hjá
hólnum vinna saman,
þarna minnast æsku á,
æfi sinnar gaman.
Una glaðir hlíð og hól
hjá um allar nætur,
muna staði er yndi ól
upp við fjallarætur.
. Þarna skulum hróðrar hag
hreyfa á bala fríðum,
gjarna þulum ljóða lag,
lék und dala hliðum.
Glæða Bragi rná í mér
máttinn glettu anda
kvæðalagi hjá mér hér
háttinn sléttubanda.
Yfir sögu' fræga eg fer
fljótt í bögum mínum.
Lifir fögur hún æ hér
hjá oss mögum þinum.
Sjáleg varstu æsku í.
Enn má skrautið líta.
Knáleg barstu frjáls og fri
fannaskautið hvíta.
Hetjur friðar brands úr byl
breiðan fjala linna
létu skríða hnýsu hyl
heim til dala þinna.
Áður lengi hrotta hret
háðu i gengi kunnu,
þjáðu mengi. fáfnis flet
fjáðir drengir unnu.
Voða óðir geirs i gný
greinir móðir sagna.
goða blóðið æðum í
itra flóði bragna.
Lágu hliðum unnar á
úti brandajórum.
þágu tíðum heiður hjá
hraustum landa stjórum.
Skóku hraðir vigavönd
vargi tafnið skáru,
tóku glaðir lofða lönd,
lýðfrægt nafnið báru.
Hjálmar umdu. glumdi gerð,
gustur þundar dtindi,
álmar rumdu, sungu sverð
sjórinn unda hrundi.
Hættu gráðir vopna við
vígs á bóli ala,
bættu ráðið, Fróða-frið
festu í skjóli dala.
Virtist prýðisfögur fold
frægum skíðaþundum,
girtist víða móðurmold
meður hlíðalundum.
Gæddir ríkum akri orms
unga bygðu landið,
klæddir flýkum styrjarstorms
stjómar trygðu bandið.
Liðu aldir þannig þrjár,
þú ei frelsið mistir,
miður taldir öll þau ár,
aö þú helzið gistir.
Vegi fríöum æsku á
eigi kviða vilja
dcgi stríðum þegnar, þá
þegir hriðar kylja.
Breytast tímar, ár og öld,
eins, þvi miöur, gifta,;
leitast grima kifsins köld
kappa friði svifta.
Dundi hriöin Yggjar óð
yfir fjalla ranna,
stundi hliðin. Ginars glóö
gaus um skalla manna.
Reiddu gumar hjaltahníf
hvergi festu sættir,
deyddu suma, létu lif *
landsins beztu ættir.
Vóðu blóði ólntir i.
Óðins glóðir kveyktu,
hlóðu móðir þegnum því
þjóöar hróður steiktu.
Forna dáðin lömuö lá.
liföi í bröndum neistinn,
norna ráðin ginu grá,
glotti í böndum hreystin.
Mikinn barstu harxninn hrjáð
horfin blóma fínum,
svikin varstu, refa ráð
rændu sóma þínum.
Flugu sjóla hratt á hræ
hrafnastóðið óða,
sugu dólar æstir æ
æðablóðið þjóðar.
Þrúgun nxarga ís og eld,
oft við stríða varstu,
kúgun arga, svikin seld,
sáran.kviða barstu.
Fjötrum mæddist aldir í
undir vöndum Dana,
tötrum klæddist þröngum því,
þrátt í höndum bana.
Örvum góðum þínum þá
þótti úr hófi ganga.
Djörfum stóöu aulum á.
Enn er þófið langa.
Sviöu undir, þreyttust þá
þengils \'inda-lallar.
Liðu stundir, björtum brá
bjarma á tinda fjalla.
Frelsisroðann skyggja ský
skussapeða hara.
Helzið skoða þú mátt því
þau ei meðan fara.
\Ióðir lalla sigrar senn,
seinna varla skárra.
Blóð er jarla í þér enn,
evjan fjalla blárra.
Fögur sýnum bjarta brá
berðu úr harma róti
Ögur þínum björgum blá
breiðir arma móti. <■
Lýöir víða ár um öll
itri storðu hrósa.
Prýðir friða hjarna höll
hjálmur norðurljósa.
Blið er ljómar aftni á
eygló tinda hvita.
lýöir rónxa færri fá
j fegri mynd aö líta.
Sæinn titra í geisla glóð,
grænan hökul valla,
snæinn glitra, heiðan hrjóð,
hvitan jökulskalla.
Skýjastalla rósar rós
rósalitum ipálar,
día hallaf ljós við ljós
ljósar vitum bálar.
\’anaómur þinn er þá
þrasta og lóu kliður,
svanahljómur ósi á,
elfu og sjóar niður.
Baðmi friða ársól æ
ylinn tiðum gefur,
faðmi þýða bóndans bæ
blómguð hlið umvefur.
Ljómar runna niána mær,
mari frá er liður,
blónia nuinna kyssir kær.
Kossinn sá er þýður.
Skoða fjöllin sig í sjá
svásar mánanætur,
boðaföllin þagga þá
þægar ránardætur.
Þegar kári hefir hátt,
hljóða strýtur fjalla,
tregar sjárinn berg við blátt,
boðar hvítir falla.
Velli nær á heiða hám
hlákuvindur leikur,
skellihlær í gljúfragjám
Gjálp og lindir eykur.
Elfur steðja fjöllum frá,
fossar rjúka af brúnum,
skelfur beðja þundar þá,
þýtur í hnjúka krúnum.
Miður stanza ólmar ár
ofan hlíðadrögin,
niður dansa flúð og flár
fram í viða löginn.
Tærar lindir falla frá
fjalla ægibrúnum,
kærar lyndi hjala hjá
hverjum bæ í túnum.
Hrjóta glaðar ylgjur óss
upp frá hvera grunni,
þjóta hraðar leiftri ljóss
Iofts í gera tmni.
Fjörgin rofnar, þungar þá
þjóta glóða elfur,
björgin klofna himin há,
hrauðrið móða skelfur.
Salir fjalla, hólar, hlíö,
holtin, teigar, gjögur,
dalir, stallar, fellin fríö
fornar eiga sögur.
Þinum búa i hömrum há
heillavættir góðar,
sínum trúar, fornöld frá
frama gættu þjóðar.
Drynja tröllin hamra i höll
hlátrasköllum meður,
stynja fjöllin undir öll,
endur i hjöllum kveður.
Kaldar nætur úti á
Alfar leika svelli,
faldasætur þeirra þá
þar um reika velli.
Dr.augar troða húsa hlöö,
lniröir slá og lemja,
taugar stoða og rafta röð
rvmja þá og entja.
Sögnum inna fleiri frá
fyrri tinia hætti
brögnum kynna ekki á,
eg þó rima mætti.
Allar stundir fortíð frá
fræg þin ljómar saga,
fjalla undir hlíð enn hjá
harpan ómar Braga.
Sagnadrotning, fjallafrú,
fræg um alla daga,
bragna lotning nýttu nú,
nafn þitt kallar saga,
til að vinna forna frægð,
frjáls i megingreinum,
til að finna' gæfugnægö.
Grýttu úr vegi steinum. |
Sýndu vana þrekið þá
þrætugjarna vinna,
píndtt Dana fylki frá
frelsi barna þinna.
\'ertu blessuö, fagra fold,
frjáls meö blóma hólinn,
vertu blessuð, móöur mold,
meðan ljómar sólin!
Sagna réttur þáttur þver,
þrýtur g’ettuanda,
þagna léttur háttur hér
hlýtur sléttubanda.
/. /. D.
-áhöld
Þessi mynd sýnir
Milwaukee
steinsteypu
Vjel
Spyrjið eftir verði
THE STUART MACHINERY
COMPANY LIMITED.
764 Main St.,
Winniptg, Man
Flóðið á Rússlandi.
Af því eru kornnar mjög hroða-
Iegar fréttir. Þrennar stórborgir í
fylkinu Kuban viö Asovs haf fóru
í kaf, um 1000 manns rnistu lífið,
rnörg hundruð hús Hggja í rústum,
akrar og skógar eru orðnir að eyði-
mörk og mjög mikið af fénaði
hrakið í sjóinn.
Daginn sem stormurinn byrjaði
var loftið undarlegt, fult af dökk-
gulum skýjum með þoku, seinna
kom snjór með miklu ryki, svo að
jörð var dökk. Stormurinn hafði
verið ógurlegur, svo að hann bók-
staflega keyrði hafið á land upp í
stórum holskeflum. Svo er að sjá,
stm tveir bæir hafi farizt, ekki af
vindbárum, heldur ferlegum boöa
er skálmaði á land og braut og
drekti hverju sem fyrir varð. I
einum liænum braut sjórinn varn-
argarð, gekk yfir mikinn hluta
bæjarins og brunaði siðan upp á
landið. Jánibraut voru 170 manns
að byggja, og vöknuðu í svefn-
skálum sínum viö flóðið ; þeir hlupu
upp í jámbrautarlest, er stóð þar
ferðbúin, en þegar flóðið sjatnaði,
var lestin í sama stað, og allir
mennirnir druknaðir i vögnunum
og brautar hryggjunum burt skol-
að á margra mælna svæði.
í fylki þessu, sem þannig er
herjað. búa um 2 miljónir manna
og fjöldi Kósakka, sem kendir eru
við Don eða Tanakvísl. Landið er
nafnfrægt af kornyrkju og gripa-
rækt og er þéttbygt. láglent eöa
jafnvel marflatt og frjósamt. Síð-
ustu fréttir segja mannskaða og
tjón öllu meira en þær fyrstu, og
að jafnvel 1500 hafi mist lífið, enda
hafi sex bæir eða stór þorp lagst í
auðn.
EDDY’S FIBRE WARE
BALAR OG FÖTUR HALDA VATNINU
HEITU MIKLU LENGUR HELDUR EN
TRÉBALAR EÐA JÁRNBALAR — ERU
ÓD.RARI EN HINIR’SÍÐARNEFNDU—
OG SETJA EKKI RYÐ Á FOTIN.
YFIRFRAKKAR
með niðursettu verði:
Vanal.
«25.
43.
30.
22.
fyrir
$1 7.50
32.50
20.50
15.50
YFIRHAFNIR
með Persian Lamb kraga
Chamois fóðri, Nr.1 Melton
Vanalega $60.00 fyrir $38.50
“ 40.00 “ $25.50
Venjið yður á að koma til
WHITE & MANAHAN
500 Main Street,
dttbilsverzlnn i Kenora
WINNIPEQ
THOS, JACKSON & SON !
BYQQINOAEFNI
AÐALSKRIFSTOFA og birgðaból 370 COLONY ST
TALS. Sherbr. 62 og 64 WINNIPEG, MAN.
GEYMSLUPLÁSS:
Vestxrrbœnum: horni Ellice og Wall St., Fón Sherb. 63
í Elmwood: horni Gordon og Levis, Fón, St. John 498
1 Ft. Rouge: Pembina Highway og Scotland,
Vér seljum þessi efni í byggingar:
Múrstein, cement, malað grjót, ‘
(allar stærð.), eldtraustan múrstein,
og eldleir, Flue Lining, möl, Hard-
wall Plaster, hár, Keene’s Cement,
hvítt og grátt kalk, hydrated kalk,
viðar og málm lath, gyps, Ruhble
stone, Sand, ræsapípur, weeping
drain Tite, Wood Fibre Plastur,
Einnig Mortar, rautt, gnlt, brúnt,
etandard og double strength black.
um úr taugaveiki, og aðeins þrjá-
tíu eiktust þann mánuð. vunnug-
ir halda að veikin smádeyi út álíka
og bólan og typhus-veiki, er áður
var algeng.
— Til þess að brjóta ís á vorin
i St. Lawrence fljóti, hefir stjóm-
in samið um smiði á bát, er kosta
skal fast að miljón lala og vera
hinn sterkasti og stærsti ísbrjótur
í víðri veröld, og taka jafnvel þeim
fram. er Rússastjórn lét nýlega
smíða í Kaupmannahöfn. Hinn
nýi bátur vors lands verður smíð-
aður í Montreal.
— A stóreynni \Iadagascar, er
Frakkar eiga fyrir ströndum
Hvaðnœfa.
— í London er taugaveiki orðin
svo fágæt. að margir hinna yngri
lækna hafa ekki einu sinni séð
veikina. Fyrsta mánuð ársiss dóu
aðeins sex manneskjuf í Lundún
sem veraldlegt vald páfadáómsins
sé. Biskup þessi er einuröarmaður
mikill og hefir áður lent saman við
sína yfirboðara.
— Jarðskjálfti varð á eynni
Hono í Japan, hrundu 320 hús og
margar manneskjur týndu lifi, um
300 manns hafa ekki komið fram.
— Stormur og sjávarflóð orsak-
aði mikið spell á ströndum Nor-
mandy’s og Bretagne á Frakklandi.
Nálægt Dieppe náði vatnið hálfa
milu á land upp. Tjón ekki frétt.
— A Þýzkalandi gengu fljót
yfir bakka sina og ollu tjóni í
Afrílcu, kom flóð með geysistormi | Baden Wúrtenberg, og hafa sjö
þann 3. Marz; sextán manns
druknuðu á landi, allmörg skip
sukku, en hús skemdust og hurfu,
svo hundruðum skifti.
— Biskupinn í Cremona, skrifta-
faðir páfa og ekkjudrotningar á
ítalíu, hefir gefið út hirðisbréf á
þá leið, að kenningin um veraldlegt
vald páfa sé í engan máta trúnni
viðkomandi og megi góðir páfatrú-
ar menn bafna henni: það sé
skvlda hvers katólsks manns að
taka þátt í opinberum málum síns
lands og óhæfilegt að halda dauða-
haldi í svo gamaldags heilaspuna,
manneskjur druknað þar. Rín-
fljótið vex mest allra og er mikil
hræðsla á fólkinu.
— Morðingja átti að taka af lífi
í Metzberg á Þýzkalandi og var ný
afhöfðunar vél brúkuð til þess.
Vélin braut sundur bálsliðina, en
skar ekki sinar og vöðva, og reynd-
ist ómögultgt að ná höföinu af
bolnum, þartii meðhjálpari bööuls-
ins tók sjálfskeiðing úr vasa sínum
og sargaði sundur holdið. Þessi
aftaka þykir einhrer sú hroðaleg-
asta, er sögur fara af.