Lögberg - 02.04.1914, Qupperneq 2

LOGBERG, FTMTTJDAGINN
APRlL 1914-
SYRPA
er komin út og verður send kaup-
endum þessa viku. (Er það 2. hefti
af 2. !írg.)
NÝ SAGA
cftir skáldið
J. MAGXÚS BJARXASON,
sem heitir:
í RAUÐÁR-
DALNUM
byrjar að koma út í þessu hefti. Sag-
an er löng og mikil og heldur áfram
að koma út I Syrpu um langt skeið.
Fer sagan fram í Winnipeg og ann-
arsstaðar I Rauðárdalnum — eins og
nafnlð bendir til — á frumbýlingsár-
um Islendinga hér í álfu, og mun
mörgum forvitni hana að lesa. —
Forlagsréttur trygður.
Inniliiihl þessa lieftis cr:
Mððirin. Saga—Jarðstjarnan Mars.
Eftir Jóhann G. Jóhannsson, B. A. —
Staurar. Saga eftir Egil Erlendsson.—
Sjðorustan milli Spánverja og Eng-
lendinga-1588. Eftir Sir Edvv. Creasy.
(þýtt af séra Guðm. Arnasyni).— I
Rauðárdalnum. Saga eftir J. Magnús
Bjarnason.—þáttur Tungu-Halls. Nið-
url. Eftir E. S. Vium.—Svipur Nellle I riofa
Evertons. Saga.—Flöskupúkinn. Æf 1
intýri.—Dæmisögur Lincolns.
verða þ'er lausar í sér og þurefnis-
snauðar. K11 gu’rófur geta aftur
þrifist \el þar.
Af því að garöarnir eru svo stór-
ir. er lika uppskera af rófum og
kartötTuin mikil. A flestum bæj-
um fást 10—15 tunnur af kartöfl-
um og á jiremur bæjum fást um
30 tunnur aö meðaltali á ári. Af
gulrófum er ræktað nokkru minna,
en 5—10 tn. er ]>ó ekki óalgengt
og jafnvel alt að 20 tn. FóSurróf-
ur eru mjög óviða.
Á 21 bæ, ])ar sem eg mældi
tærð garðanna befir að meðaltali
.
mest fram á ákveðnum bletti, með-
an v ö á annað borð sláum mikið
af óræktaðri jörð.
Flestar þessar jarðir hafa skóg-
arafnot og geta því að'miklu eða
öllu leyti notað sauðataðið til á-
buröar. Tvær þeirra brenna þó
öllu sauðataði, en á annari þeirra
er stór for, sem eílaust heldur tún-
ræktir.ni við.
Þó að ekki sé íarið lengra út í
útreikningana ]>essu viðvíkjandi,
finst mér ]ietta áneitanlega benda i
þá átt, að á afnámi taðbrenslunnar
og að forum sé komið upp á hverj-
iim bæ. velti ]tað mest, bvort við I fengist úr 100 fer-föðmum 4.8 tn.
náum stórfeldum framförum í j af kartöflum, 3 tn. af gulrófum og
túnræktinri eða ekki. j 1.1 tn. af fóðurrófum. en því mið-
Víða sá eg betri tún en þessi á i ur er ekki stærð rófragarða og
leið minni. Minnist eg einkum í Rartöflugarða sundurliðuð og verð-
túnanna á Arnarbæli. Hömrum og j ur því ekki sagt bve mikið fæst af
Skálholti, sem ö’l voru afbragðs- hverju fvrir sig, rófum og kartöfl-
góð, en víöa annarstaðar voru ogjum úr ákveðnu flatarmáli.
góð túr. j Kartöflur eru alstaðar settar í
T'ess ber náttúrlega að gæta, að j beð og djúpar götur mokaðar milli
hin mikla garðrækt á flestum bæj- ! þeirra, nema á Búrfelli hjá Jóni
um dregur að sjálfsögðu mikið úr 1 bónda Sigurðssyni, og að sumu
stærð túnanna, og ]>að ]>ví meira, | leyti á Spóastöðum hjá Þorfinni
sem garðrækt n er meiri, en ekki j I'órarinssyni bónda. Þeir moka
tjáir ]>ó að fást um ]>að, þvi að fátt ! ekki götur, en setja niður i beinar
mun gefa meiri arð af sér, en garð- i raðir í'sléttan garðtnn. Að setja í
ur i góðri rækt. beð og moka þessar djúpu götur,
Til áburðar á túnin er auðvitað j er aðallega gert til pess, að moldin
notuð öll rnykja og ajt hrossatað, j ]>orni betur i garðinum og til þess
urnar. Þær eru þéttar í sér og. veðri, er þokur eru væntanlegar á
þurefnisríkar, aldrei vottur af | Atlartshafi. Ferð hans stendur
ekki nema sólarhring eða 30 stund-
ir — ef hann kemur henni fram á
annað borð — og áður en hann
neinum kláða í þeim, hvorki kláða
eða öðru, og svo er mjög lítið
smælki í þeim. Meðal kartöflu-
uppskera hjá honum er n tunnur leggur tipp getur hann fengið frétt-
og úr þeim hefir hann fengið j ir frá Ameriku, Englandi og Is-
smælki í "60 punda sykurkassa eða landi, um veðrafar, og jafnvel frá
frílega það", og hefir þó sumt ver-1 hafinu líka, og má því vel gera ráð
ið á stærð við smátt útsæöi. Rauðu I fyrir að veður taki ekki miklum
kartöflurrar eru stórvarnari en I breytingum á þeim sólarhring, sem
lausari í sér, gulu kartöflurnar I ferð hans stendur. Og hann ætti
jafnþéttastar en smærri. Nú unf 1 alls eklci að leggja upp, ef honum
nokkur ár hefir hann fargað 3 j er tilkynt, að þokuveðurs sé von.
tunnum árlega af blárauðum kart-
öflum til útsæðis á bæina i kring í
sveitinni. í vor fargaði hann kart-
öflum á 9 bæi.
Annað er það, sem athugunar er
vert, ef fljúga þarf að nóttu til, og
tekur það meir upp á sansa flug-
mannsins, heldur en útbúnaður
Til áburðar i kartöflugarðana er j loftfarsins. Ef tunglsljós er, eða
mest r.otuð kúamykja. Sumir nota
þó einnig bæði hrossatað og sauða-
tað, og sumir telja rofmold eitthvað
hið ágætasta til aö koma gör^um í
rækt. Yíðast er áburðurinn ó-
muldur og víða borin ný mykja út
úr fjósinu á fjósburunum .fyrri
part vetrar Sumstaðar er áburð-
inutn ]>ó ekið i kerru eða fluttur á
kláfum úr fjóshaug, annaðhvort
haust eða vor.
ef sterkt gasljós er a Joftfarinu,
þá getur flugmaðurinn séð yfirborð
vatnsins í margra feta fjarlægð.
ljósið framan á loftfarinu er að
engu leyti nýtilegt til þess að hjálpa
til að fljúga gegnum loftið, en það
er nauðsynlegt ef lenda þarf á
sjónum í myrkri.
Einmanalegt mun flugmanni
þykja og hræðilega eyðilegt, að
vera einn á flugaferð i loftinú, með
ALLAN LINE
Koiumglet’ Póstgufuskip
VETRAR-FERDIR
Frá St. John og Halifax
til
Liverpool og Glasgow.
Frá Portland.
til
Glasgow
Ai'gangui- Syrini — 4 lielti — kostar
$1.00. Hvert liefti í lausasölu 30c. |
Gerist kaupendur Syrpu strax, því
grunur minn er sú, aS upplagiS!
hrökkvi hvergi viS eftirspurninni. —
Næsta hefti í Apríl-lok.
að frádregnu ]>vi er þarf í garð-
ana. \ iða eru menn líka farnir að
nokkurn hluta sauðataðs. en
]>ó er öílu sauðataði enn brent á
mjög mörgum hæjutn.
Fjóshaugur er víðast fluttur á
túnið á haustin, og sömuleiðis
skán. en hestúshaugur er viðast j
að þægilegra verði að taka arfa'nn,
því að ennþá er.arfinn því nær al-
staðar revttur með höndunum, og
]>ví er ]>ægilegra fyrir þann er
reitir að vera sjálfur niðri í þess-
um djúpu götum a meðan og
fleygja svo arfanum ofan í þær.
b g tel ]>ó Iítinn vafa á að þessi beð
ÓLAFUU S. THOl SGEIKSSON,
Tals. 4G. 3318. 078 Slierúrooke St.
WINNIPEG. MAN.
Ferðaskýrsla.
eftir Pál Jónsson kennara á
Hvannevri.
Súrliey hafa menn reynt að gera :
á 5 bæjum. Hefir það gefist mis- j
jafnlega. X íðast hvar hefir það j
vfT.ii dágott i miðjti, en mikiö
skemt utan með, enda hefir sum- j
staðar hlaupið vatn í gryfjurnar i
og er því lítið á þern tilraunum að ;
græða. Þó liefir súrheysgerð i
hepnast ágætlega hja Magnúsi
Magnússyni á X'illingavatni, og
einnig vel hjá Kolbeini Guðmunds- !
syni á Úlfljótsvatni. En r.ú hafa
þeir ekki-gert súrhey síðustu ár.
\ atnsleiðs!a er á 17 Ixejum. en
er sumstaðar í ólagv
Enn má geta þess, að eg var |
sendur með fyrirspumalista um
ýmislegt viðvíkjandi heyafla og á-
burði og eins um garðyrkju, er eg j
átti að fá svarað svo rækilega er
unt væri hjá öllum þeim er eg
mældi hjá, en bæði var ]>að. að
margir bændur voru i kaupstaðar-
ferðutn og því ekki heima þegar eg
fór um, og svo voru fleiri orsakir
þess valdandi að -eg fékk þessum !
spurningum ekki svarað nema hjá
70 bændum.
Hér verður ekki farið út i ná-
kvæma reikninga, er bygðir séu á
þessum skýrslum. en aðeins vil eg
drepa á nokkur atriði, sem einkum
bafa vakið eftirtekt mina.
Alstaðar bef eg fengið upplýs-
'ngar um töðuafla og útheysmagn.
Töðumagn hefir verið frá 65—390
hestburðir og úthey 70—850 hest-
Inirðir, og er því heyskapur afar- :
misjafn á jörðunum. er hlutfallið j
á milli töðuiragns og ú/ieys er ekki
siður misjafnt.
I.angvíðast er taðan miklum
mun minni en úthevið, á flestum
bæjum Já—'/2. en þó eru dæmi til
að taðan sé ekki meiri en 1-6. á
móts við úthey. A hinn bóginn er
taðan sumstaðar jafnmikil og út-
lieyið og á nokkrum bæjum meiri, !
jafnvel dæmi til þess að taðan sé
1,5 s’nnum meiri en útheyið.
Ilvernig stendur á þessu. og
hvaða þýðingu liefir |>að?
Það hefir þá þýðingu. að annað- !
fluttur á á vorin. Ymist hafa og djúpu götur muni leggjast nið-
menn ]>arn sið að róta úr aö hausti ur með tímanum, eftir því sem
! eða að láta áburðinn liggja í hlöss- verkfærum fjölgar við garðræktina,
um vfir veturinn, og eru menn ekki : þvi þaö er blátt áfram skilyrði fyr-
ir aukinni verkfæranotkun.
Garðar eru viöast hreinsaðir
tvisvar. .Kartöflur eru þó stund-
, rm aðeins hreir saðar einu sinni.
en gu’rófur eru hfeinsaðar þrisvar
á stöku bæ. Um leið og kartöfl-
urnar eru hreinsaðar 1 síðara skift-
I ið, er víðast s 1 siður að sópa mold-
inni að grösúnum með höndunum.
Arfajárn eru þó til á 6 bæjum, en
i lítið munu þau vera notuð við
hre'nsun og hreikingu nema á
Kiðjabergi og Búrfelli. Ættu þessi
arfajárn éeða arfagref) að vera til
og að vera notuð á hverjum bæ.
Þau kosta ekki fulla hálfa aðra
krónu, en gera garðavinnuna bæði
hreinlegri, léttari og fljótari.
Árfaplógur er Jrvergi til, en er
þó sjálfsagt áhald sem mtindi b irga
sig aö kaupa og nota á hinum
stærri görðum.
Annars geta menn komist hjá
allri arfahreinsun með ]>ví að fara
að dæmi Þorfins Þórarinssonar á
Spóastöðum. Hann ræktar kartöfl-
ur í beði í túninu og flytur þær til
ár fri ári. með ]>ví að rista ofan
af næsta beði og þekja garðinn
þökurum. en j>æla siðan flagið
rpp, er þökurnar voru fluttar af
r>2 setja kartöflur ]>ar niður og svo
koll af kol!i. Þetta ‘getur verið
ágæt sameining garðræktunar og
þúfnasléttunar.
Af öðrurn matjurtum en rófúm
og kartöflum eru menn’ allvíða
farnir að rækta rabarbar, en þó
víst lit'ð meira en á þriðja hverjurp
bæ. Flestar matjurtir eru ræktað-
ar hjá séra Jóni Thorsteinssyni á
Þingvöllum. Ilann ræktar auk
rabarbarans, salat, körvel, hreðkur,
næpur, blómkál og gulrófnafræ.
Áður var einnig ræktað grænkál.
en er nú lagt niður vegna þess að
fólkinu fél! ]>að ekki. Vermireitur
er notaður ]>ar en livergi annars-
staöar. Áður fvr var einnig not-
I á eitt sátti'r um þaö, hvort betra
! muni vera. Þó held eg að flestum
konii saman um það, að sprettan
j verði jaínari ef rótað sé úr á haust-
j :n. og eftir því sem Geir Egilsson
t i Múla sagði mér, þá sér hann mik-
; irn mnn á túninu bjá sér. siðan
i liann fór að róta úr að haustinu,
| ]>vt að áður var áburðurinn mal-
! aður. Stundum er ekki rótað úr
nokkrum lilössum að haustinu, og
þykist liann bafa tekið eftir því,
að þar spretti ver með sama áburði.
Avmsluaðferðirnar eru ýmsar.
\’iðast er nú þó farið að lterfa á
sléttu. Xota menn gaddavírsherf-
j ið mjög viða, en sumstaðar viðar-
-lóða, tréhlakkaherfi. hlekkjuherfi
eða járnkeðjuherfi. Sumstaðar
j eru klárarnir notaðir ennþá, eða
að rakaö er yfir með hrífu. Tað-
kvarnir eru allvíða notaðar enn])á.
i en fremur mun þeim vera að
fækka og álit á þeirii aö' rýrna.
Áburður er allvíða blanx'aSur
j með einhverjum efnum. Langvið-
ast er notuð rofmold, en sumstaðar
nota menn ýmislegt fleira, svo sem
j mómold eða venjulega holtamold, i
i ösku, moð og sa’la, og sumir nota
! grámosa. einkum undir ær að j
stimrinu. og telja bann eitthvað
]>að langbezta, sem Iiægt sé að
blanda áburð með.
Stærð túna er viðast livar alveg
óþckt. Á 16 bæjum var mér þó j
I sagt livað þau mundu vera stór, en
það var víðast aðeirs ágiskun en
j engin vissa. A nokkrum bæjum á j
! ]>ó þessi ágiskun v’ð einhverjar !
mælingar að styðjast og «r þvi ekki
alveg út í bláinn. og á örfáum
i stöðum munu mælingarnar ve a all- !
nákvæmar.
Eins er ]>ví varið með stærð j
garðanna. að hún er því r.ær alveg |
(>þekt víðast hvar. Eg tók mig því
til og mældi stærö garða á rúmum
1 20 bejunl. aðallega i Þingva’lasveit j
og Grafn ngi, og á nokkrum bæjum !
Blómrækt og trjirækt er ekki1 nætur himininn yfir sér og dökkan
næsta mikil bér fremur en annars j sjóinn niöur undan, og kann vel að
staðar á landinu. ]>ví að vfirleitt ' lmgsast. að bann sund’.i við það,
teljum vér íslendingar okkur ‘Tít- j að engin er Tilbreytingin. Enginn
inn yndisarð að annast blómgaðan 1 ætti að leggja upp í þá ferð, nema j
jurtagarð” hann viti með nokkurnveginn vissu, |
.Eini trjágarðurinn, sem nokkuð að honum veitist ékki erfitt að
verulega kveður að, er trjágarður vera einn á ferð í mvrkri.
féra Jóns Tborsteinssonar á Þing- | Eitt atriði er í sambandi við
völlum. Þar er ágætur reyíiiviöur, flug yfir Atlantshaf, sem almenn-
tvær mannhæð r að minsta kosti, | ingi er vafalaust ókunnugt um, og
með þéttum laufkrótium, gulviðir i flugmönnum líka, sem ekki liafa
i niannhæð, rauðblaðarósir, rosalvarist því að fljúga yfir sjó, en
rayosa, elsi, lævirkjatré og nokkur það er sú hætta sem 'því er sam-
blóm. j fara, að fljúga yfir sléttan og gljá-
Xýlega hefir einnig verið komið ' andi sjó.
npp trjágörðum fijá Jóni Sigurðs- | I’egar flogið er yfir alveg slétt
syn'i á Búrfelli. Þorsteini Þórarins- j vatn. þá er ómögulegt að
svni á Drumbodílsstöðum og | jafnvel að gizka á, Iive Iangt er
Símoni Daníel Péturssyni einyrkja ] niður að vatninu. Það er jafnvel
j og nýyrkja á Breiðanesi. Voru j ómögulegt að vita, hvort meður er
þeir allir í góðum blóma þegar eg j eitt fet eða eitt þúsund fet fvrir
j fór um, og efast eg ekki u*n, að I ofan yfirborð, nema hlutir fljóti á
]>eir muni með timanum ávaxta vel ; ]>ví. sem liægt cr að miða við.
|>að ertTði. sem í þá hefir verið Loft og sjór virðast ]>á vera sam
lagt, ]>ó ekki verði í gulli eða silfri,
heldur í sönnu líeimilisskrauti. Ef
við ættum margar húsfreyjur, sem
þetðu jafnmikinn áhuga fyrir trjá-
rækt og blóma eins og húsfreyjan
FARGJOLD
4 KYKSTA FAltKÝMl.......S80.M0 og upp
A ÖORII FAKKÝMI...............$47 5C
A pKIDJA FAIiRÝMI..............»SI.$ft
Fargjald frá fslandi
(Emigration rate)
Fynr 12 ára ug eldri............. $56. i.
“ 5 til 12 ára .. '........... 28.05
“ 2 til 5 ára . ........... 18,95
“ 1 til 2 ára................. 13-55
“ börn á 1. ári................ 2.70
Allar frekari upplýsingar um gufuskipaferðirnar, far-
bréf og fargjöld gefur umboðsmaður vor, H. S. BAEDAL,
horni Sherbrooke og Elgin, Winnipeg, sem annast um far-
gjalda sendingar til Islands fyrir þá sem til hans leita.
W. R. ALLAN
304 Maln StM VVlnnípeí?.
Aðalumboö»nmAiir veaimii&mls.
á Búrfelli, þá veit eg að útlit heim-
ilanna mundi taka skjótum stakka-
skiftum til framfara frá því sem
nú er.
Gluggablóm eru fjarska óviða,
enda eru baðstofugluggar óvíða
svo stórir. að fært sé að byrgja
fyrir birtuna með því aö setja
blómpotta í gluggana. Einna mest
þótti mér kveða að inniblómarækt
bjá Skúla Lmasyni lækni i Skál-
holti. Allmikið er einnig af glugga-
blómum á Þingvöllum, Búrfelli og
nokkrum öðrum bæjum, eftir því
sem mig minnir nú, því aö ekkert
hefi eg skrifað hjá mér um þetta.
Þó aö fleiri atriði vektu eftirtekt
mína á þessu ferðalagi, þá eru þau
annars eðlis og snerta ekki jarð-
ræktarmálið, sem eg liefi álitið að
ætti að vera aðalviðfangsefni ]>ess-
arar ferðaskýrslu.
Læt eg skýrslunnar því bér lok-
ið og bið afsökunar á því. sem karn
að þvkja of úníkvæmt, ]>vi að efn-
ið er mikið, en eikum bið eg af-
sökunar á ef eg á ókurinugleika
befi farið rangt eða miður rétt
méð að einhverju levti.
—Suðurland.
aðtir vermireitur við ræktun gul-
annarstaðar. en at' því að það var j rófna bjá Guðnmndi ögmundssyni
ekki beint lagt fyrir mig
>a forst
fvrir að eg mældi garða viðar.
Það er þó skaði að menn skuli enga
hugtnynd hafa um þessa hluti, en
voran 'i liður ekki á löngu þar til
nákvæmar mælingar verða gerðar
af öllum túnum og görðum.
Garðar er’ti á hverjum bæ og eru j
hlaðvarpantt I
til varnar á j
eina hlið en á þrjá vegu eru hlaðn- |
hvort ættu menn hvervetna að geta ’’’ torfgarðar. Gefur það bæjum
ankið töðufall sitt svo, að það verði! stínnaulands alveg sérstakan svip
svona mikið meira en útheysrríagn- i 'X einkernilegan i augum okkar
ið. eða að einbvernveginn alveg Korðlendinga, ]>vi að mjög óvíða
*
I loftinu yfir Atlanshaf
Niöurl.
Fyrirkomttlag er ekki upp fund-
ið til að losa bátinn a vetfangi af
vængjunum. en |>að kemur til af
]>ví, að enginn hefir gert gangskör
að því, að finna það. Það er ekki
annað en smámunir, sem ekki
standa lengi fyrir hugvitsmönn-
um. l'ndir eins og flugvélar geta
Stimir hafa þann sið að setja aldrei baft með sér björgunarbat. og und-
)ónda á Efri-Brú og munaði miklu
hverstt ve! spratt.
Hvenær sett er riðttr fer náttúr-
lega alveg eftir tíðarfari og er því
mjög breytilegt frá ári til árs. frá
I miðjum maí til fardaga, oft og
j víða um mnaðarmót Maí og Júni.
slóðir yfir hafið. Hann kann að
dreyma um frægðarferð í lofti
hitabeltsins, milli Suður-Ameríku
og Afriku, eða gera ráð um loft-
ferð frá Newfoundland til Græn-
lands og þaðan til íslands og svó
til Noregs, enda er sú ferð nú i
ráði, eða hann kann að gera sér í
hug, að fljúga stórskipaleið milli
Ameríku og Englands. En hvort
víta^eöa ! Sem 'lann ^>'gur yfir hafið sunnar
eða norðar, í hitabeltinu, tempraða
eða kuldabeltinu, verður hann að
vinna þær þrautir, sem að ofan er
lýst, ella mun hann ekki koma
frant ferðinni.
Það er enginn vafi á, að ferð-
ina má fara, ef notuð eru þau beztu
tæki, sem völ er á og ráð er gert
fyrir fram, éftir því sem vísindi og
reynsla segir til, um að vinna þær
þrautir sem fyrir verða. Sá sem
leggur upp ]>annig til ferðar búinn,
og að öllum
ferðinni.
líkindum koma fram
föst og sameinast, svo að ekki er
hægt að greina sjórdeddarhring
frá báa lofti. Loftfarinn finnur
til ]>ess, að hann sé í endalausum
geim, sem engin takmörk befir á, ., „ „ , . ,
neinn veg, er Ixeði haf og luminn \__^ ,
erti kyr, og ekkert er til að m'ða
''t.essu til skýringar skal eg segja j . er fnllye’ Þekt > loffiS er
frá atburði, sem kom lyrir mig, I ful,vel kannaS’ Jafnvel Þær breyf-
er mér var nær að fullu riðinn, er
eg var á flugi yfir Erie vatn, í
sumar leið. í blæja logni. Eg var , , „ „ . ,
um tvö hundruð fet fyrir ofan f embvcr tak' ^ 1,1 bui
vatnsborð og stefndi beint út á ! f fl1 aÖ le-?a af hendl Þrautma;
’ j ingar, sem i aðsigi eru a sjó og í
lofti. má finna fyrirfram með að-
dáanlegri nákvæmni. Því bæfir
vatn. svo að eg gat ekki haft neinn j
stuðning af ströndinni. til að miða j
loftbæðira viö.
Þegar sem liæst stóð, hætti gang- j
vélin, og eg varð því að renna mér i
niður á vatnið, einmitt þá, þegar j
Og það er trú mín, að honum muiti
takast vel — ef hann er vel við bú-
mn!
ÆFIMINXING
Þann 16. fanúar síðastl. dó af
eg gat ekki greint vatnsborð frá j slvsi Jón S. Jóbannesson, bóndi i
lofti. Eg reyndi að tinna eitthvað ; Eyfordbvgð í Norður Dakota. Var
þe:r alstaðar settir 1
og bæjarhúsin hofð
1
>vi að
minnist eg þess að hafa séð sama
fyrirkontulag norðanlands. Þar
eru garðarnir annaðhvort nokkuð
sérstaklega stendur á á þessttm
bæjum, er gerir túnræktina m:klu
arðsamari en alstaðar annarstaðar.
og gagnið að áburðinum miklu
meira, eða þá að tún á þessum bæj-
tim geta ekki talist ræktuð jörö.
Til fróðleiks tel eg hér þá bæji. þar | verSur
seni töðuaflim er eins mikTl eða i garðræktin er meiri
niður fyr en klaki er kominn úr
jörð, en sumir setja niður svo fljótt
sem unt er og bíða aldrei eftir því
að klaki fiiri úr jörð. Kartöflur
eru settar mismunandi djúpt á bæj-
unum. Hvergi munu ]>ær vera
settar grvnnra en 3—4 þuml., en
víðast nokkru dýpra. 5—6 þuml.
að m’nsta kösti.
þeitn tilgangi að
frá bænum, eða ef þeir eru heima i ofan a ntoldinni síðari bluta sutn-
við bæi. þá til hliðar við þá.
ír eins og hattari er orðinn fær
um að standa á móti hinum svæf-
andi og þreytandi áhfifum af
skrölti vélarinnar, þá stendur hann
betur að vígi til að vinna bug á
öðrum þrautum, sem fyrir kunna
að koma.
Þoka er ein þrautin, sem vert er
er l,aS gert í að geta um, en þó hún sé meinleg
þær frjósi stður fvrir alla sjófarendur. þá þarf hún
á yt'irborði vatnsins, er eg gæti
miðað viö, rekavið eða þang, en
það sást hvergi. Eg gat ekkert
arnað gert en stefnt loftfarinu á
ská niður á við og eiga undir
happi. hve vél mér tækist að gizka
á lofthæðina. Eg rendi mér niður
á við í sekúndu eða svo, og sýndist
]>á eg sjá dálitla gára á vatninu.
Af því þóttist eg mega ráða, að
fimtiu fet væru enn niður að vatn-
iiiu. s\o að eg hélt áfram niður á
við. Á sama vetfangi gaus upp-
hvítur vatnsþyrill, brak og brestir
er vængir og skrúfa brotnuðu og
hvinur, sem eimur brytist út úr
gufukatli; eftir það varð bljótt.
Rétt á eftir skaut mér upp úr vatn- 1
mu og eg skreið upp á loftfarið, i
er lá á grúfu á vatninu. Það var !
fyrsti lærdómur er mér hlotnaðist
í þvi að fljúga yHr rjómasléttan '
sjó i blæja logni.
Sá sem yfir Atlansbaf flýgur í
fyrsta sinn, velur til þess hið -feg- j
ursta veður, sjálfsagt. Honum!
mtin ])vkja logn fýsilegra en bvass- i
viðri. að minsta kosti i ferðabvrj-
un. og svo er það í srauninni, svo
framarlega, sem liann hefir gert !
ráðstafanir gegn hættunni, sem er 1
samfara þvi að fljúga yfir sléttan
sjó.
( því skyni ætti liann íyrst og
fremst að hafa meðferðis hæðavita,
em segir fljótt til um
Berndsen að Flallson, N.-Dak.
Jón heit. var mesti dugnaðar-
maður og ágætis búhöldur. Var
hann í fremri röð yngri bænda í
bygðinni að öllu því er búskap
snerti. Kona hans var lika í því
sem öðru, hin bezta meðhjálp. —
Fremur var Jón heit. seintekinn en
vinum sínum var hann frámuna-
!,ega tryggur, og vildi alt fyrir þá
gera. Hylli þeirra er honum kynt-
ust ávann hann sér í ríkum mæli,
og það alveg eins á meðal inn-
lendra manna eins og Islendinga.
Hið sviplega fráfall Jóns heit.
kom eins og reiðarslag vfir bygð-
ina, og þó einkum ynr ástmenni
hans hin nánustu. — Utför bans,
er fór frarn þann 20. Jan., var mjög
fjölpienn, þrátt fyrtr kal.t veður og
ófærð. Við útförina talaði séra
Magnus Jónsson á íslenzku. en séra
Kristinn Ólafsson á ensku.
K. K. Ó.
hann á ferð í bifreið með nágranna
sinum, þegar slysið bar að. Bif- 1
reiðin stevptist um. og Jón heit. I
beið bráðan bana af, eti hinn mað-
urinn komst af.
Jón heit. var fæddur 31. Ágúst
t88i. Var bann sonur Sigurjóns
Tóbannessonar frá Ytribrekkum á
sjaldan
meiri en úthev, og sýni blutfall
töðu og útheys í tölnm;
Miðfell.............1,0
Norðurkot...........1,0
Þingvellir..........1,2
Öndverðarnes........1,2
Skógarkot...........r.4
Snæfoksstaðir.......1,5
Að því er séð verður, er tún-
ræktin einna lengst komtn áleiðis á
þessum bæjum á vissan hátt, því að
óneitanlega hlýtur það að vera
meira keppikefli að töðuafllð í
heild sinni sé sem mest. heldur en
aðeins að knj-ja grassprettuna sem
en
í hlaðvarpanum. Þetta
því einkennilegra, sem
og garðamir
stærri en í flestum öðrum sveitum
landsiní. V’íðast hallar görðunum
nokkuð móti suðri, suðaustri eða
suðvestri. og á stöku stað móti
austri og vestri, en á einum stað
móti norðvestri.
Tarðvegurinn er hér um bil al-
staðar venjuleg túnmold eða leir-
kenrl moldarjörð. Sumstaðar er
jarðvegurinn nokkuð sendinn og
fremur þur og góður til kartöflu-
ræktunar, en víða er hann lítið
sen'h'nn og fremur rakur, og úr
þesskonar jarðvegi fást aldrei vel
þéttar og góðar kartoflur. heldur
ekki að verða loítfara að skaða.
Hann á alls ekki að stýra loftfari
sínu inn í þokubakka, heldur fljúga
upp vfir hann í heiðbláma hálofts-
ins, og mun hann oft og tíðum
— Fyrir guðlast i skröksögu
sinni "Móðirin”, er út kom fyrir
fimm árum, er Maxim Gorky ný-
lega dæmdur til Siberiu vistar, en
með þvi að liann er farinn að 'heilsu
og á skamt eftir ólifað, að sögn,
er haldið að hann verði náðaður,
eða hegningin að minsta kosti ekki
lögð á hann að svo stöddu.
— Maður nokkur 1 Frankfurt
á Þýzkalandi drap föður sinn,
fyrri konu sina og tvö börn sin á
eitri, til þess að ná í lifsábyrgðir
þeirra. yann var Iiflátinn í vik-
unni sem léið og öskraði eins og
griðungur á höggpallinum, af
bræðslu við hauða sinn.
— Tiu vetra dreugur var á gæsa-
búi föður síns i Michigan, og vildi
einn daginn reka gæsirnar frá vatni
eg heim, hann sló til steggjans
með priki, en stegginn flaug á
hann. reif úr honum bæði augun
og lék hann svo illa, að hann gaf
upp öndina nokkrum mínútum
seinna.
•— Abdul Hamid, hinn afsetti
Tyrkja soldán, liggur nú veikur,
enda befir hann verið mjög las-
burða i seinni tið og ekki haft fóta-
vist nema anrað kastið. Hann var
tekinn af ríkjum þann 27. April
1909. og hefir siðan verið í varð-
haldi.
Jón S. Jóhannesson.
Langanesi og konu lians Soffiu
Jónsdóttir Benjamínssonar frá
Syðra-Lóni á Langanesi. Fluttist
lofthæða- Jón méð foreldrum sínum til Ame-
brigði, svo að hann geti af því vit- r'ku ^Sar !,ann var 2 ara gamall.
að hve bátt liann er í lpfti. En þar Sigurjón faðir Iians var I sína tíð,
af liefir hann ekkert lið til að setj-
ast á sjúinn, meðan hann er að
lenda. Ti! þess'skyldi loftfarinn
bafa langa stöng, er standi að
4 ] ekki verða þoknnnar var, nokkrum minsta kosti tuttugu fet fram úr
in sláist í
einn af beztu bændum í Islendinga
bygðinni í Norður Dakota. Og
þegar lians misti við, veitti Jón
búintt forstöðu með mvndarskap
og dugnaði, þartil búinu var skift
ars. \’egna vaxtareðlis kartafl-
anna má þó fullyrða að bið síðar-
nefnda næst ekki þó að djúpt sé
sett niður. Eftir dönskum tilraun-
um er hentugasta sáðdýpt 2- . ____ _________ . __f________
þuml. eða 3 þuml. að meðaltali og hundruðum feta ofar í loftinu. Ef svó að stöngin sláist í vatnið !lann tók að vei(a eigin húi for-
dýpra ættum við ekki að setja þær j vél lians stöðvast meðan hann ef nokkru áður en vélin lendir i því. stoðu-
að minni hvggju, en hreykja rnold- j á flugi yfir þoícubakka, verðtir! Einhverjum hugvitssömum smið | Þann 19. Júní 1905, gekk Jön
inni vel að þeim tvisvar á sumri. j hann auðvitaö að fara inn í hann, kann að hugsast betra ráö til þess að eiga eftirlifandi ekkju sina,
Þegar dýpra er sett niður
DAIRY
,SALT\
er drýgra til notk-
unar heldur en nokk-
urt annað salt. Þáð
kemur af því að Windsor
smjörsalt er hreint salt
ekkert nerna salt. Wind-
sor smjörsalt setur ekki
aðeins afbragðs keim á
smjörið, heldur líka
hjálpar til að varð-
veita það óskemt.
kartöflur mjög seint og mismun-
andi upp og grösin verða grann-
vaxin og veikbygð.
Litlum spurnum hélt eg fyrir
um kartöflukyn þau er notuð eru,
koma 1 en ekki mun það verða hættulegt, | að forða loftförum frá hinni voða-1 Sigríði Gnðmundsdóttur Gíslason-
ef hann getur séð nokkur fet fram- legu hættu af lognstata sjó. Hvað J ar- Varð þeim fjögra barna auðið,
undan sér og sjórftin er ekki því' um það, eitthvert ráð verður að er heita Sigurjóna, Jón, Guðrún
ókyrrari. Sjór er vanalega sléttur, I finna. ella mun ferð hins fyrsta | og Árni. Lifa þau öll og eru hin
tarsem þoka liggur á hafinu, ogíhaffara ljúka með skyndilegu, há- mannvænlegustu. — Af sistkynum
í vatns-
sjaldan er þoka svo svört, að ekki tíðlegu, vitnalausu lalli
en einn bóndi, Guðmundur Jónsson sjáist að minsta kosti nokkur fet auðnina.
í Holtakotum. fræddi mig mikið ; framtindan. Af þessu sést
um reynslu sína í þvi efni. Lang-
beztar telur hann blárauðu kartöfl-
BBR nú, að
F.n það er í alla staði óþarft fyr- örðúgleikar munu verða fyrir þeim, I Sig.
r loftfara að leggja af stað í því! sem fyrst reynir að. renna loftsins Sask
Jóns eru á lífi Kristbjörn og Guð-
mundur, bændur í nágrenni við
margir j heimili Jóns heitins, Kristin, gift
Magnússyni að Candahar, J
og Margrét gift Fritz
I
/£9