Lögberg - 29.04.1915, Síða 3

LÖGBERG, FI^TUDAGINN 29. APRIL 1915
3
Konungar móti þegnum
Margtir spyr um þessar mundir,
segir einn kunnugur maöur ensk-
ur, hvað til þess komi, aö Balkan
þjóðirnar slást ekki í liS meS
bandamönnum. Þeirri spumingu
svarar hann á þá leiS, ,sem hér
skal sagt.
Hvorki Rumenia, Bulgarar né
Grikkir treysta Rússum til fulln
ustu, af ástæðum, sem þeim þykir
til vera, að fornu fari og líta svo
á, að Frakkland sé algerlega á
þeirra bandi. Allar þessar þrjár
þjóðir hafa mikið traust á dreng-
skap og einbegni Breta, en kvarta
þó um aS þeir tali nú á dögum
í nokkuð hikandi og óvissum tón.
Hvort sem sú kvörtun er á rökum
bygð eða ekki, þá er orsakarinnar
til þess, að ekkert þessara landa
gengur á vígvöll með öðrurn hvor-
um, annars staðar að leita. Or-
sökin er sú, aS undir niSri er
stefnumunur hjá konungum þess-
ara þjóða og þjóðunum sjálfum.
Konungamir standa á öndverðum
nteið við meiri hluta þjóðanna
sem þeir ráða yfir. Tveir af
þessum kóngum era þýzkra vinir,
hinn þriðji á bandi Austurríkis
IJeir eru nú sem stendur nægilega
óflugir til að ráSa fyrir stefnu
ráðaneyta sinna, vegna þess, aS í
rauninni er engin af þessum þjóð-
um fullráðin til bardaga- Þetta
er ekki sagt þeim til álass, heldur
er frá þessu sagt eins og það í
rauri og veru er-
Frwndsemi og tengdir.
Ferdinand Rúmeninga kóugur
er þýzkur, af Hohenzollern ætt-
inni, sem Þýzkalands- keisarar
eru af kornnir. Hann er ætt
sinni fylgjandi og þjóðerni, t
þessu stríði, og þó ekki sé hann
eins ákafur og fyrirrennari hans
og frændi, hinn nýsálaði Karl kon-
ungur, þá ræður nú þetta stefnu
hans. Ferdinand Búlgara kon-
ungur er af þýzkri ætt, Saxe-
Koburg-Gotha ættinni, uppalinn í
Austurríki og mjög vel sinnaður
þvi ríki. Auk ]>ess sem hann er
Czar í Bitlgariu, er liann lendur
tnaður í Urigverjalandi og gleym-
ir aldrei hinum stóni lendum,
sem hann á þar.
Konstantin Grikkja kóngur er
danskur í föður ætt, en móSir
hans er dóttir keisara bróður af
Rússlandi. En það sem mestu
ræður um fylgi hans er það, að
rlrotning ltans er komtngsdóttir af
Prússlandi, systir Vilhjálms keis-
m-a. Hann hefir traust óbifanlegt
á ninum þýzka her og þykist eiga
kenslu Jueirri er ltann natit á
Þýzkalandi, ]>á frægS; að þakka er
hann hlaut i Balkanstríðinu. Hin-
ir tveir kóngamir,/ sent nefndir
voru, eiga sömuleiðis þýzkar
drotningar. Fyrir utan Serbiu eru
allir þjóðhöfðingjar Balkanríkj-
anna því bundnir við þýzka og
þeirra bandamenn nteð böndum,
er þeir álíta öllum öðrum sterkari.
Þó að þeir séu hver öðrum and-
vígir heima fyrir, þá eru |>eir allir
sarna sinnis um þaö, að ganga ekki
í stríðið, ef þeir geta að þvt gert,
nema þeir sjái færi til ávinning-,
er meir en vegi upp á móti áhætt-
ttnni.
Um þjóðirnar í þessum löndttm
er ]>að vist, að í Rttmeniu er fólk-
ið vel sinnað bandaþjóöunum.
Höfðingjar þdr í landi og æðri
stéttirnar ertt einkanlega vel sinn-
aðar Frökkum og liata Magyara
beizklega. Öll þjóðin þráir að ná
lartdinu Transsylvania, sem ligg-
ttr undir Úngverjaland nú, en ]>ar
er helmingur landsbúa af Rúmen-
inga kyni og þunglega kúgaðir af
Ungverja stjóm. Hvort sú eftir-
sókn er vel hyggileg er annað tnál,
því að nú ræður landamaarum
Rúmeniu vestantil háir fjalla-
kambar, auðvarðir. Rúmeningar
hafa einnig hug á landinu Buko-
vina. en þriðjungur þarlands-
manna er af }>eirra kynstofni.
Búlgaria á báfium áttum.
Það er erfiðara að gera grein
fvrir hvemig Búlgarar standa að
málum- Þeir vont hart leiknir af
stórveldunum eftir Balkanstríðið
seinasta og ]>ví geta þeir ekki
gleymt- Stjórnin sem nú situr við
völd er vinveitt Austurríki, en
vinir hennar segja svo, að lntn sé
lika vinveitt Bretum, sem er skilj-
anlegt^ þó skrítið sé. Mótstöðu-
flokkur stjórnarinnar er vinveittur
ltandaþjóðunum. Það sent mestu
ræður unt stefnu Búlgara er það,
að þeir álíta að sér hafi verið gert
rangt til. Þeir geta ekki fyrir-
gefið Serbum, að þeir tóku stóra
sneið af Macedofíiu þarsem íbú-
arnir eru mestmegni,s af Búlgara
kvni. Þeir láta líka illa við þv',
að Grikkir hafa tekið.Kavalla, sérri
er staður við Grikklandsih^f, en
umhverfis hann eru hinir arðsöm-
ustu tóbaks akrar í viðri veröld.
Þeir eru reiði'r Rumeniu fyrir að
taka af þeim Dobrudsha. Þeir
sitja kyrrir og leggja ekkert til
málanna, nema einhverju af þ;ssu
verði vikið til, eftir þeirra vilja.
Á hinn bóginn halda þeir hátíð-
legan i þessum mánuði þann dag
er þeir tóku Adrianopel, fyrir
þrem árum; það var eina afrek
þeirra í síöasta ófriði þeirra við
Tyrki og þaS þrá þeir, að1 eignast
þá borg aftur. Þeir vita vel, að
þeim mun ekki takast að eignast
hana, ef þeir láta aðra eina um
það, að berja á Tyrkjum.
Aðsta&a Grikkja.
Grikkir eru hverflyndir nú, ekki
síður en fyr, og er ekki logið frá
hvikulleik þeirra. Mestur spek-
ingur þeirra á meðal, sá eini er
sýnt hefir afburða vit til land-
stjórnar, Venizelos, er einarSur i
vináttu við bandamenn, en er þeir
reyndu meö sér, hann og Constan-
tin konungur, þá mátti hinn siöar-
nefndi sín meir, i svipinn, svo að
Venizelos slefti völdum og fór úr
landi. Grikkir standa þannig að
málum, að hvað sem kepni þeirra
við Serba og Búlgara liður, þá
ur á klukkustund. Stýrt var hon- var svo stór að þrir eða
um á sama hátt og vanalegt er. 1 menn rúmuSust i honum.
bátnum var ennfrenmr loftþétt
rúm með pressuðu lofti svo mað-
urinn gat lifað hálfa klukkustund
neðansjávar. Ennfremur vora
fjórir
Fulton
tókst aö fara 300 faðma og tutt-
ugu fet undir yfirboröi sjávar.
Einu sinni vora þeir félagar fjór-
ar stundir í kafi. Þeir sprengdu
áhöld til að mæla hve djúpt bátur-J skip og mölbratu, er Frakkar
inn fór og halda honum í skorð-
um. Bushnell útskrifaðist úr Yale
skóla 1775. Nokkra áSur var hann
búinn að reyna bát sinn og hafði
reynst vel. Skömmu seinna kom
upp ófriöur við England og
brezki flotinn lokaði höfninni í
New York og var þar á verði.
Englendingar höfðu þá yfirhönd-
ina á sjónum sem nú.
Hinurn unga manni gafst því
færi á aö reyna hinn nýja bát sinn.
Ætlaði hann að beina fyrsta
skeyti símt að Eagle^ flaggskipi
Englendinga, sem þá lá skamt fr,á
Staten Island. Þvi miður gat
Bushnell sjálfur ekki stýrt skipi
sínu; til þess skorti hann líkam-
•legt ]>rek. Maðurinn, Ezra Lee,
höfSu látið honum í té til að reyna
á vél sína. Þeir er til voru settir
aö vera viðstaddir tilraunina, dáð-
ust svo að því, hve vel Fulton
tókst hún, að Napoleon skipaði
honum að ráðast á enska flotann,
er var á sveirni ekki alllangt frá
Brest.
En *Englendingar höfðu grun
uin hvað fram fór á meginlandínu.
'Þeir vissu þá eins vel og nú, að
eina örugga vörnin gegn árásum
kafbátanna var sú, að forðast þá,
láta þá aldrei komast í færi. Þeir
héldu sig ]>vi svo langt frá
ströndum Frakklands, að kafbát-
ur Fultons gat ekki siglt svo langt
á haf út að hann næði til þeirra.
Fulton var á verði í nokkra mán-
við hve nrikið
að styðjast.
þessi skoðun hefir
eru þeir allir snúnir á liðveizlu við j seni Valinn var til að fara með
bandamenn, enda eiga þeir þeimjbátinn og koma flaggskipi Eng-jaldrei færi á að reyna sig. Na;x>le
margt gott upp aS inna. Þeir j |en(ljnga fyrir kattarnef, ltafði j on var fljóthuga og leiddist biðin,
mundu vissulega verða fegnir aiS ( ckki nema fimni daga til undir-! ácallaði Fulton skrumara og loft-
eignast Smyrna, þarsem fjölda búnings. Hefir þaö eflaust átt kastala mann og rak hann úr þjón-
sinn þátt í því aö tilraunin nris- ustu ríkisins. Franskir sagnfræð-
hepnaðist- Eftir ]>ví sem sér- itigar hafa álitið þetta bráðræði
íræðingar nú á döguni segja, hetðt [ Napole'ons eitt af verstu mistökum
honum átt að geta 4 tekist að hans, því með þessu tiltæki sínu
sprengja skipið í loft upp- Lee kastaði hann síðasta vopninu úr
komst út að skipinu, rendi báti hencfi sér, er hugsanlegt var að
Stálo silki.
Ræningjaflokkur réðist á flutn-
ingslest skamt frá Buffalo ekki
alls fyrir löngu og Iétu greipar
sópa um 50,000 dala virði af silki
er lestin hafði meöferöis. Fluttu
þeir feng sinn í burtu á bifreiðum
er voru þar til staðar er lestin
stansaði-
Ræningjarnir höfðu riffla og
skammbyssur að vopnun> Hrædldu
þeir vélarstjóra til að losa vélina
frá lestinni og fara með hana
kippkom i burtu. Einn þeirra fé-
laga gætti vélstjóra, kyndara og
þriggja annara verkamanna þeirra
er með lestinni vora á meðan hin-
ir brutu upp vagnana og hlóðu bif-
reiðarnar silki. Einum kyndara
tókst að skjóta^t undan^ Komst
hann heill á húfi úr' greipum1
þeirra þótt kúlur þytu um höfúö
margir grískir menn búa; en þeir
hafa ekki ennþá fyllilega melt þá
stóru landauka, er þeir eignuSust
nýlega og' þykir tími varla til
kominn aö fara að leggja út í
meira. Constantin konungur not-
aði sér hviklyndi þeirra til þess að sjnuni ; gaf og ætlaði
sneiða hjá að eiga ilt við sina|kvæma spellvirkið við
þýzku vini (sem hann á fátt gott
að þakka) en lætur þó jafnframt
vel til bandamanna.
Enn er þess að geta, sem fáir
skilja í A’esturlöndum, að þessi
Balkan ríki eru ennþá ekki fylli-
lega sannfærð um, að bandamenn
rnuni bera hærra hlut frá boröi.
Umfrarn alt bíða þau öll eftir því,
hvað Italia muni taka til bragðs,
og þegar Italía fer á stað — ef
nokkurn tíma verður nokkuð úr
því — þá bíða þau ekki lengi boð-
anna.
Fyrir nokkrum áram voru fil-
raunir geröar á hermönnum á
að fram- J hann gæti sigrað Englendmga meö Þvzkalandi tít aS komast eftír hve
afturendá og bjargað sínu eigin landi.
uSi, en Englendingar gáfu honum honum. En flúnir voru þjófarnir
með feng sinn áður en mannhjálp
kom.
Sagt er að aldrei hafi lestarþjóf-1
ar áður verfð jafn djarftækir í
þessum hhita landsins.
Fjarsýni.
Smávegis um kaíbáta.
Saga kafbátanna er eitt ljóst
dæmi þess hve góð áhöld geta
komið að litlum notum ef þeim er
ekki beitt tneð ráödeild og dugn-
aöi- Óvinir Bretlands hafa vitað
af þesstt áhaldi og þeim hefir ver-
ið innan handar að nota það síð-
an 1777; en enginn hefir haft
hirðu á að færa sér það í nyt-
Siðan á dögum Williams Pitts
hefir pnglendingum verið það
ljóst að tneð kafbátum mætti króa
þá áf, og slíta þá úr sambandi við
heiminn.
Fundinn af nýsvein.
Eflaust hyggja margtr, að'stutt
sé síðan mönnum kom til hugar
að smíða kafbáta og sprengivélar
j ýtorpedo) þær er þeim fylgja.
Flestir munu Jjafa gleymt því að
kafbátur sökti herskipi á Charle-
] ston höfn þegar Þrælastríðið stóð
yfir. Fyrsti kafbátur var smíðað-
ur á ]>eim árum er Frelsisstríð
Norður Ámeríku stóð- yfir. Eru
kafbátar enn í dag með svipuSu
sniði og sá, er fyrst hljóp af
[ stokkunum.
Gegar Freisisstríð Norður Ame-
ríku stóð yfir, réðu Englendingar
lögum og lofum á sjónum sem nú.
Ef fjendur þeirra hefðu mátt
vtnna flotanum verulegt tjón hefði
ófriðnum samstundis lokiö. Her-
skipin sem voru á verði viö
strendur Ameríku vortt stöðug
hvöt, sem knúði Ameríkumenn til
að reyna að finna ráð til að lama
enska flotann.
bátur
höfðu ekki þeim flota á að skipt,
er etja mætti kappi við enska
flotann. Voru þeim allar dyr
lokaðar? Gátu þeir meft engu
móti rekið óvinina af höndum sér?
David Bushnell, nýsveinn í Yale
háskóla leysti gátuna. Hann smíð-
skipsins. Hann hafði að eins eina
sprengivél meðferðis, er var fest
með skrúfu við bát hans. Var svo
um búið, að liann átti að geta
losað skrúfuna og fest hana í
óvinaskipið án þess að hreyfa sig
úr bát sínum. Vélin átti að
vel þeir sæju. Þeir sem bezt sáu j
En það var önnur þjóð, sem ] þektn mennj sem þeir höfðu einu1
hafði vit á að meta tilraimir
Fultons. Það vora Englendingar
sjálfir. Breska stjórnin hafði gert
ítrekaðar tilraunir til að fá Fuhon
til að koma til Lotidon á meðan
hann var á Frakklandi og sat á
springa hálftima eftir að hann; svikráðum við þá- Fulton átti þar
skildi við hana- Atti hann að vin er jarlinn af Stanhope var
nota þær mínútur til að forða sé'.! Hann bar talsvert skynbragð á
Honum gekk vel að losa skrúfuna náttúruvísindi og vélfræði og var
en því nriður var herskipiö kopar- mjög ant um að ná tangarhaldi á
slegið svo hann gat ekki fest hana Fulton. Þegar Napoleon vísaði
]>ar sem hann hafði ætlað sér. Lee honum úr þjónustu sinrii, hélt
vissi að morgunbirtan fór í hönd; Fulton ]>vi tafarlaust til Englands.
varð honum því ráðafátt, skildi William Pitt tók honum tveim
s]>rengivélina eftir á floti og flúöi höndum; ekki var einu orði nrinst
i burtu. Véltn sprakk á þeitn tíma á ]>að, að hann hafði gett sitt bezta
er til var ætlast og þeytti vatns- til að sprengja brezka flotann .í
gusum hátt í loft upp en var þá' loft upp; það var grafið og gleymt.
sinni séð, í 80 feta íjarlægð en |
kunningja sína þektu þéir á sex
j sinnum lengra færi. Vel æfðir |
skotmenn geta greint líkamshluta
og smáhreyfingar manna í 30C
feta fjarlægð. . í 1800 feta fjar
lægð lttur fullvaxinn maður úi
eins og óljós blettur, sem enginr
tekur eftir nema hann hreyfi sig,
eða litur fatanna stingi nijög
stúf við umhverfið. Sjómei
veiðimenn og sveitafólk he
kontin langt frá hinu enska her-
skipi, svo það sakaði ekki. Bush- j gjöreyða öllum herskipum sem til
nell og vinir hans mjstu móðinn eru á jörðinni,” sagði William Pitt.
við þetta óhapp, “Skjaldbakan”
var höfð að liáði og
álitin hégómi og gleymdist von
bráðar. Bushnell varð svo mikið
Skömmu seinna sprengdi Fulton
spotti, yar danskt skip í loft upp í Deal höfn.
Maöurinn sem mest hefir únnið
að því á síðari tímum, að endur-
um vonbrigðin, að hann hvarf. bœta kafbáta var John P. Holland,
Vissu vinir hans og vándamenn
um langan tíma ekki 'hvar hann
var niður kominn.
Aldarfjórðungur leið.. Þá var
sem etnnig var Ameríkumaður;
Hann dó fáum dögum eftir að
striðið, sem nú stendur yfir, hófst.
Holland var af írskum ættum og
Með þessum bát ætti að miega
Atvinnuljusir menn hópa sig nú [
á degi hverjum og leita hjálpar
þarsem þeir halda að hana sé að
finna, fyrst hjá bæjarstjórn og j
síöar hjá fylkisstjórninni. Um
1000 slíkra rnanna, fléstallra út-
lendra, gengu í fylkingu suður að
þinghúsi á þriðjudaginn og kröfð-
ust viðtals við stjórnina. Eftir
hæíilega bið voru nokkrir þeirra
leiddir inn á skrifstofu ráðgjafa
opinberra verka og þar báru þeir
upp erindi sitt fyrir stjórnarfor-
manni og nokkrum öðrum embætt-
isbræðrum hans. Þeir kváðust
fúsir til að flytjast út á land, ef
þeir gætu komizt þangað og hefðu
flokkij enginn mátti vinna Bretum geig áj nokkuö handa á milli til að haldast
skarpskygnara en þeir
æfingu hafa
sem
Hjálp til landtoku.
líkt ástatt fyrir Napoleon Bona-, mikill vinur ættjarðar sinnar. Á
parte og Vilhjálmi keisara nú. vngri árUm var hann ötull starfs-
Napoleon lék það mesti munur að, maður Fenian reglunnar. Þáð var
fara herskildt um England. Flest leynifélag, er vann að því, að losa
stórveldi Norðurálfunnar höfðu íriand undan yfirráðum Breta.
bundist samtökum gegn hnum
England stóð þar fremst í
Sáu þeir félagar sem a'ðrir, að
“The Fenian Ram.’
og aðalstyrkur þess þá sem nú, meðan ]>eir héldu flota sínum
var flotinn. Englendingar voru
búnir að eyða flota Frakka
og héldu nú vörð um strendur Levnifélagið vann að þvi öllum
Frakklands- Napoleon réði lög-1 árum ag kveikja ófrifi nleS p
um og lofum a megmlandinu, og , ..
k /t„„. .x leitdingu
hantv var búinn vað draga að sér
ógrynni liðs er hann hugði að
senda á hendur Englendinga. En
“Kanállinn” var þá “Þrándúr í
götu” eins og hann er nú.
Nýr maður kemur fram á sjónar-
svi&ið.
aruni,
og Bandaríkjunum.
F.itt af friðarskilvrðunum hugðu
þeir að yrði það, að írland yrði
óháð lýðveldi- írlendingar hugðu
gott til glóðannnar, söfnuðu
$50,000 og fyrir það fé bygði
Holland kafbát sinn er hann kall-
aði “Fenian Ram”, þótt skipiö
væri enginn múrbrjótur- Þessi
nýi kafbátur virtist taka öllum
Um það leyti sem Napoleon
vai i mestum vanda staddur og;saniskonar bátum fram, þeirra er
\issi ekki hvernig ráða skyldi: þa vorn jiektir Hann var hér uttt
þessa Vaut, barst honum bréf er bil 20 feta langur og rúmaði þrjá
Þa var fyrsti kaf- ■ hann sist hafðt att von á. “Haftð, menn< einn til aS sjá um véli
smiðaður. Nýldndurnar. sem ltggur nrilli yðar og óvinanna”, [ einn til aS stýra skipinUi en sá
stoð þar meðal annars, “er traust- jirisji skyldi skjóta sprengivelinni.
ur verndarmúr sem hlífir þeim . . : En nú vildi svo illa — eða vel til
.. Lg get rutt honum úr vegi.”|__ a« ekkert varg úr' ófriðnum-
Nafn bréfritara var þá ekki eins \ ar báturinn því
víðfrægt og það varð seinna. En HoIIand var svo hneigður fyr-
Fréfið —- ^ - • - - s }
aði fyrsta kafbátinn, sem i aðal getið.
var frá Robert Fulton.
Napoleon hafðj ]>ó áður heyrt hans
ur
aðgerðariaus.
Hann hafði þá verið búinn
atriðum var likur ]>eini, er Þjóð-Jað dvelja sex eða átta ár í Paris
verjar og aðrir nota nú á dögutn. ( og unniö að uppgötvunum sinum;.
Það var yndi og eftirlæti Bush- NajKileon nrintist þess, að niaöur-
nells á skólaárum hans frá 1881 til hin hafði oft haft. á orði við fyr-
1775 reyna að smíða bát, sem irrennara hans, æðstu stjómendur nm bát BushnelÍs7að margir"hefðu að af"ir'Na hrúarsporðinn og taka
tarið gæti neðansjávar og tundur-1 Frakklands, að hann hefði ýmsar reynt as bæta hann, en ait fram;gjald af hverri kvikri skepnu,
ir kafbátasnriði, og hafði tekið svo
nriklu ástfóstri við þá, að hann
hélt starfi stnu áfram. Klns og
allir aðrir er við kafbáta snriði
hafa fengist, kannaðist hann við
að hann ætti Bushnell mikið að
þakka. Hann komst svo að orði
þar við. Því fóru þeír Iram á, að
lögð yrði íram lítil fjárupphæð til
að hjálpa þeim til landtökui og til
að fá sér bústofn, gegn veði í
löndunum. Ekki gat stjórnarfor-
maðurinn lofað ]>eim neinni hjálp
i Jæssu skyni.
í flestum eða öllum borgum
Canada er ástandið álíka og hér í
Winnipeg, fjöldi manna allslatvs,
sem á undanförnum ármtt hefir
haft nóg að gera við byggingar og
önnur störf. Af því mun stafa ráð
borgarstjórans Waugh, að fá sem
flesta bæjarstjóra í landinu á
fund til að koma sér niSur á til-
lögur t þessu vandamáli og fá
stjórnirnar til að taka höndum
sarnan og vinda bráöan bug að
ráðstöfunum í þessu efni.
Þykíst eiga með það.
í Saskatoon v9r manni nokkr-
um dæmdur eignaréttur að ár-
bakka, sem bærinn liggur við og
þarmeð að götum sem liggja að
aöalbrúmri yfir ána. Nú vitdi
hann selja bænum eign sina og
einkttm landið ttndir brúarsporði,
en bærinn gekk ekki aö boði hans.
Nú lýsir karl því, að hann ætli sér
dufl og honum tókst hvort tveggja. rtyjar niorðvélar í smíðum,
Tundurdufl höfðu að vístt áðttr háta og tundurdufl.
verið til, en hanri endurbætti ]>au
til tnttna. 1 A apoleon skjátlast.
kaf-
Bátur Bushnells var ekki ólíkur
hörpudisk í L'iginu- Svo var hann
lítill, að ekki var rúm fyrir meirá
^ en einn mann og báturinn varð að
standa upp á endann i sjónum til
þe'ss að maðurinn gæti setið ttpp-
, réttur- Sjómaðurinn sökti bátn-
] um með því að Meypa vatni inn í
]>ar til gerðan kassa. Þegar kass-!
inn var aftur tæmdur kom bát-
: urinn upp á yfirborðið. Báturinn
J var knúður áfram með litilli tré-
^ skrúfu á framhlið, en skrúfunni
, varð maðurinn sem t bátnum vat'
að snúa með hendi eða fæti. |
Skjaldbakan, eins og þessi mátur siglutré
1 var kallaðtir. var smiðaður nokkr-
, um árum áður en fyrsta gufuskip
var gert. Með þessum etnföldu
að 1881 hefði enginn kafbáturj 'nonr'unl °£
jafnast h við “Skjaídbókuna.” I ')ar fer um'
Kaibátar, eins og ]>eir nú tíðkast,
eru þó að .miklu leyti Hollands
verk. Þegar Englendingar tóku
1 að bvtrgja skip af þessari gerð,
>að var hægra sagt eE urðu peir að fá leyfi Hollands til
gert. Flcti Englendinga varði nota þær vélar og ]>á gerð er
stin !ið og var á vakki með öllum, hapn hafði fengið einkaleyfi fyrif.
ströndttm Frakklands en Frakkar haö et' eftirtektavert, að Englend-
skipalattsir. Najtoleon skipaöi tiú| in.gar fá leyfi til að nota þá upp-
sem upphaflega
Mesta áhttgamál Napoleons var
það, aö koma liði sínu yfir á F.ng-
’ land. F.11
! áhöldum fór báturinn þó tvær míl-
1 \ 1
ncfnd manna ti! að ihuga ráð
Ameríkumannsins. Fulton sýndi
bát sinn og reyndi hann nokkrum
sinnum á höfninni í Brest. Hann
virtist talsvert betri en bátur
Bushnells- Þegar hann var ofan-
sjávar var hann ekki ósvipaður
smáskútu á að lita, hafði segl og
Aður en í kaf var fariö
var siklutréö felt og bundið niður
á ]>ilfarið. En neðansjávar var
báturinn knúður áfram af hand-
afli eins og bátur Bushnells. Hann
/
gotvun, sem ttpphaflega var gerð
til að koma þeim á kné. Japanar
keyptu þrettán báta af Holland
]>egar ]>eir fóru að koma sér upp
kafbátaflota.
Holland hélt, eins og Fulton
fvrirrennari hans, að nieð kafbát-
um yrði loku skotið fyrir allar
sjóorustur. Hann leit svo á, að
siglingaþjóðir yrðtt að hætta við
herferðir, þeim gæti aldrei orðiö
neitt ágengt. Ef til vill kemur
það í ljós áður en langt um líður,
málleysingjum, sem
Horfir nú enn til
málaferla, þvi að bærinn álítur
hefð kotnna á notkun almennings
á landi karls til yfirferöar á brúna.
Stutt fangelsis vist.
Hafið þér séð nýjustu eldspítur frá oss?
BIÐJIÐ UM
“The Buffalo
99
Sjáið mynd af Vísundi á hverjum
Eldspítna kasssa
SEGID EKKI
“EG GET EKKI BORGAÐ TANNI/ÆKNI NÚ.’’
Vér vitum, a,C nú gengur ekki alt aC öskum og erfitt er aB eisnast
skildinga. Ef til vill, er oss þaB fyrir beztu. paS kennir oss, sem
vertSum að vinna fyrir hverju centi, a8 meta gildl peninga.
MINNIST þess, aiS dalur sparaður er dalur unninn.
MINNIST þess einnig, a8 TENNUR eru oft meira vir8i en peningar.
HEHjBRIGÐI er fyrsta spof til hamingju. p vl ver818 þér a8 vernda
TENNURNAR — Nú er tíminn—liér er staðurinn til að I&ta gera við
tennur yðar.
Mikill sparnaður á vönduðu tannverkit
EINSTAKAR TENNUR $5.00 HVER BESTA 22 KAIi. GUI.I.
$5.00, 22 KARAT GUIiLTENNUR
Verð vort ávalt óbreytt. Mörg liundruð manns nota sér hið lága verð.
HVERS VEGNA EKKI pú ?
Fara yðar tilbúnu tennur vel?
eða ganga þær iSulega úr skorðum? Ef þær gera þa8, flnnl8 þ& tann-
lækna, sem geta gert vel vi8 tennur y8ar fyrir vægt verð.
EG sinni yður sjálfur—Notíð fimtán ára reynslu vora við tannlækningar
. $8.00 HVALBEIN OPIÐ A KVÖLDUM
DR. R3 -ATIR, SONÖ
McGREEVY BLOCK, PORTAGE AVE. Telefónn M. 699. Uppi yfir
Grand Trunk farbréfa skrifstofu.
Kjörkaup á
Trjám í 10
daga—kaupið strax
ROCKY MOUNTAIN CHERItV
(kirsuberjatré), sem oft er
kallaS “Sand Cherry”, er l&g-
vaxiS, mjög frjósamt og harS-
gert og vex vel i jar8vegi og
loftslagi í Manitoba. þaS er 4
til 5 feta hátt, ávöxturinn er
rauSleitur, safaríkur, bragð-
góSur og ágætur til niSursuSu.
BlómiS er mjög fagurt og eru
trén því til stórrar prýSi.
Kjörkaup,
2 fyrir 25c
4r +
MANITOBA* -MAPLE eSa Box
Elder (yllivi8ur) á heima í
Manitoba, er harSgert, vex
fljótt og þrífst í allskonar
þurrum jarSvegi.
Kjörkaups ver8,
hvert, 25c og 30c
4- 4-
GREEX ASH (askur) á einnig
heima I fylkinu, er skuggasælt
og harSgert tré.
Kjörkaup,
hvert tré á 25c
NORVVAY POPLAR (espitré)
vex betur í norSvestur hluta
lansins en Carolina Poplar,
vex fljótt, er har8ger og fer
vel í varpa og me8 strætum
fram.
KjörkaupsverB,
hvert 25c og 30c
4- 4-
RASPBERRIES( hindber), ljúf-
fengasti ávöxtur, og sem au8-
veldast er aS rækta; þolir vel
vetrarkuldann.
Kjörkaupsver8,
2 fyrir 25c
| 4.
GOOSBKKKIES (stöngulber) —
dafna vel og bera mikinn á-
vöxt; ágæt til niðursuðu.
KjörkaupsvertS,
2 fyrir 25c
41 4-
CURRANTS (Ribsber), hvit og
rauS, vaxa fljótt og vel, berin
mörg og stór á hverju tré.
KjörkaupsverS, ,
2 fýrir 25c
The Pr airie Nurseries, Ltd.
Talsími: Main38l2. Búð : 304 Hargrave St.
KOL og < ö C 73
ALBERT G0UGH SUPPLY C0.
Skjót afgreiðsla. Lægsta verð.
TALSIMI: M. 1246
Sakantál var höfðað gegtt viss-
um mönnum í stjórn Union Life
Hfsábyrgðarfélagsins fyrir svik-
sanriega sölu á lriutabréfum ]>ess
félagsskapar í Englandi. Dr.
Hughes lieitir sá, er málið var
einkum höfðað á móti, og annar
Symons. Hinn siðarnefndi var
dæmdur til fimm ára fangelsis
vistar, fyrir prettafulla hluta-
bréfasölu, en* sá fyrnefndi til að
vera eina klukkustund i fangelsi.
Þá stundina sat hann í réttarsaln-
um og stóð þar réttarvörður yfir
honum á meðan. Þessi fangelsis
dómur var upp kveðinn í Toronto
og er fágætur og dýflizu vistin fið
því skapi.
Konur í heræíinguir.
Ekkja fyrirliða nokkurs sem
fallirm er á vigvelli, í Frakklandi,
Arnaud að nafni, er að safna kon-
um í Paris'tindir herfána landsins.
Hún ætlar sér að stofna stóra
sveit og hefir nægur fjöldi kvenna
liana. Hermönnum er ætlað að
öllum er ætlað að taka stöður her-
manna, svoV aö þeir geti gengið á
vigvöll og barizt. Konurnar verða
að vera hraustar heilsu og eru
skoðaðar af herlækni, þær bera
byssu og læra að skjóta og klæð-
ast á hermanna visu.
— Herbert De Reuter ráðsmað-
ur Reuter telegram félagsins fanst
dauður í húsi sínu 18. þ. m.
, Skambyssa, hálflilaðin, lá nálægt
lx>ðið sig fram til að ganga 1 jikinn. leiknr litilj vjlíj á ag hann
hafi stytt sér aldur. Hafði hann
æfa sveitina, hvem flokk við sitt farjg einförnnl og ekki sint monn.
vei k, þartil konumar eru það á. um frá þvi er kona hans dó, en
veg komnar, að þær geta sjálfar | hún lá á likbontm er hann reS sér
tekið fyrirliða stöður. Sumum á | hana
1 að kenna að stýra flutninga vögn- i
um, aðrar læra að fara á hjólum, — Huerta. fyrrum bráðabirgða
forseti í Mexico er kominn til
enn aðrar læra að stýra vista flutn-
ingum, sumar eiga að gæta þeirra
staða. þarsem hermönnur er nú
skipað til gæzlu. umhverfis vopna-
búr og aðra velgeymda staði, en
Nevv York og ræðir þar við blaða-
menn. Hann segist vera saklaus
urn morðið á Madero forseta, en
vildi ekki nefna þann seka.