Lögberg - 27.05.1915, Blaðsíða 7

LOGBERG, FIMTUDAGINN 27. MAl 1915.
Ódauðleiki og
annað líf
í þjóðtrú Íslendinga að fornu og
nýju.
En þetta hefir ekkert dugað. Það
er hægra sagt en gert að uppræta úr
fólkinu algengar kenningar og trú,
sem hefir samlagað sig lífi og blóði
v um niargar aldir og enda þúsundir
ára. Sumt af þvi að vísu samlagaði
kirkjan sér, svo sem nábjargirnar og
það að láta fótahlutann ganga á
undan, þegar lík eru borin. Ástæð-
an forna er löngu gleymd, en venjan
helzt með öllum þjóðum, að eg ætla.
Aftur er ekki heil öld síðan það
hvarf að fullu að hringsnúa líkkist-
• um, til þess að ringla þann dauða
og villa hann, en sú tízka er til frá
allra-elztu menningarstigum mann-
kvnsins. En að öðru leyti hafa hin-
ar fornu heiðnu skoðanir haldist í
trú fólksins alt fram undir þennan
dag og er það einn liður af hinum
mörgu, fornheiðnu menjum, sem
þjóðin geymir meira og minna ó-
haggaðar með sér enn í dag, og mun
geyma sumar um nokkrar aldir enn.
Um það bera bezt vitni þjóðsögur
vorar og sagnir um ýmsa viðburði í
þá átt, er gerst hafa, og það jafnvel
í tið þeirra manna, er enn lifa.
Það er draugatrúin íslenzka, sem
eg á hér v'ið. Það þykir ekki ráð-
iegt að ganga framan að liki með
opnum augum, til þess að veita þvi
nábjargir, ekki sízt ef menn finnli
það úti á víða vangi og rekið af sjó
eða vatni. En skylt er hverjum þeim
manni, sem finnur lík úti á víða-
vangi, að hlynna eitthvað að því,
veita því nábjargir, binda klút utan
um höfuðið á því eða fyrir andlit
þess, laga eitthvað um það, o.s.frv.,
því að annars er hinn dauði vis til
að ganga aftur og gera manni ein-
hverjar skráveifur eða fylgja rnanni
eftir það. Að þvi varð að minsta
kosti Sigurði bónda á Miðgrund í
Skagafirði, og er ekki lengra síðan
en vorið 1860, eða þar um bil. Svo
stóð á, að Jón nokkur frá Skörðu-
gi!i hafði druknað í Héraðsvötnun-
um haustið áður. Sigurður og Ari á
Flugumýri fundu svo lík hans rekið
á eyri þar í v'ötnunum vorið eftir.
Ari spurði Sigurð. hvort hann ætlaði
ekki að hlynna eitthvað að líki Jóns,
en litil vinátta hafði verið með þeim
Jóni og Sigurði, og hlynti því Sig-
urður ekkert að líkinu, heldur kast-
aði óþvegnum hrakyrðum til Jóns,
þar sem lík hans lá. En kvöldið hið
sama varð Sigurður.bráðkvaddur og
var svo talið, að Jón hefði launað
honum fyrir sig. Seinna átti Jón að
hafa drepið ekkju Sigurðar um 1870.
Sanit eru til ráð við þv'i, að dauðir
menn fylgi manni eða geri ntanni
ntein. Það er að reka líkinu dug-
legan löðrung. Þetta var gert við
Floga-Svein, sent druknaði í Myrká
í Hörgárdal um 1860. Sá sent líkið
fann rak því rokna löðrung, batt síð-
an vasaklút sínunt utan um höfuð
þess og reiddi það heim í Myrká.
Sveinn gekk ntjög aftur, en þennan
ntann ásótti ltann aldrei. Santa ráð
hafði og Finnbogi á Ulugastöðum i
Laxárdal, og dugði vel.
Fátítt mun það hafa verið á
seinni öldtim. að menn hafi svona til
vara rofið húsveggi, til þess að flytja
lík út um, eins og þeir gerðu Egill
Skallagrimsson og Arnkell goði. En
þó er það ekki dæmalaust. Svo er
sagt, að á einum bæ á Norðurlandi
liaíi einhverjtt sinni verið niðursetu-
kerlíng ein ill og skapátygg í meira
lagi. Kerling hafði alt á hornum sér
og hét því meðal annars, að þegar
hún vxri dauð, skyldi hún ganga
aftur cg launa húsbændunttm fyrir
sig eins og vert væri; fvrri gæti hún
það ekki. Svo dó kerling, og þegar
hún var borin burt, lét bóndi rifa
stafninn úr baðstofunni og bera lík-
io þar út og hlaða hann jafnskjótt
upp aftur. Nokkru síðar kom kerl-
ing og lenti á stafninum; heyrði
bóndi oft að rjálað var við stafninn,
klórað þar og rifið. Bónda leiddist
þetta og fékk sér kunnáttumann til
þess að vera hjá sér um nótt. Þeg-
ar fór að heyrast klórið í stafninum
um nóttina, fór kunnáttumaðurinn á
fætur og út. Kont hann á baðstofu-
stafninn og hitti þar á kerlingu; ‘var
hún þá nærri búin að klóra sig inn í
miðjan stafn. Þar tautaði hann svo
yfir henni, að hún fór þar niður og
bar ekki á henni síðan. Svipuð saga
er sögð austan úr Landeyjum, er
gerðist á síðari hluta 19. aldar, nema
sá var munurinn, að k'erlingin kom
þar aldrei aftur, enda sá kunnáttú-
maðurinn þar við. lekanum í tíma.
Vel má vera, að fleiri dæmi séu til,
þó eg þekki þait ekki.
Eins og auðvitað er, er engurn
nianni ætlað að ganga aftur. En
svona er það nú samt, að það hefir
margan manninn lient alt fram und-
ir þetta, eftir þjóðtrúnui að dæma.
Að vísu getur maður ekki talið það,
þó að svipir eða slæðingjar sjáist
eftir mann eftir andlátið; það gerir
engum neitt ntein, og svo dofnar
oftast yfir því, þegar frá liður. Þ.að
er eða hefir verið talsvert almenn
trú, að þeir, sem farast Voveiflega,
séu á slæðingi hér eins lengi og þeim
Iiafi eiginlega verið skapaður aldur.
En þó virðist stundum, eins og menn
telji eitthvað likamlegt við svipina.
Stundum sjást þeir ekki, en menn
verða þeirra varir á annan hátt. En
ástæðurnar til þess að menn eru á
slæðingi eftir dauðnn eða ganga
fyllilega aftur, geta verið margar, en
þrjár virðast þó mega telja aðalor-
sakirnar, auk þeirrar, er nefnd er
hér að ofan: 1. að menn hafa átt
eitthvað ógert hér í lífi, svo þeir
hafa ekki frið í gröfinni fyrir það;
2. að þeir hafa elskað eitthv'að svo
mikið í lifanda lífi, að þeir geta
með engu móti skilið við það, og 3.
að þeir eiga einhvers í að hefna, eða
finst það, og vilja koma því fram
eftir dauðann, og stundum til þess að
gera eitthvað ilt af sér alment og
þjóna svo eðli sínu. Það gera ekki
nema þeir, sem hafa verið illhryss-
ingar í lífinu. Tveir síðari liðirnir
falla að öllu saman við trú forn-
sagnanna, en hinum fyrsta man eg
ekki eftir þar.
Dæmi af fyrsta liðnum, að menn
hafi ^kki frið í gröfinni, af því að
menn eiga eitthvað ógert, eða hafa
brotið eitthvað, er ttl í þjóðsögum
.•orum, og skal ekkert fjölyrt um það
atriði meira, því að bæði eru dæmin
ekki mörg og koma heldur ekki beint
efninu við.
Annar liðurinn, að menn geti ekki
slitið sig frá því, sem menn unnu
mest í lifanda lífi, er mjög algeng-
ur; koma menn þá að vitja þess eftir
dauðann, eins og djákninn á Myrká
og fl., er hafa gengið aftur út af
ástum. En algengast er það, að
menn ganga aftur til fjár síns, er
þeir hafa grafið i jörðu. Þeim
virðist vera áskapað að ganga aftur
til fjárins, geta ekki komist hjá því
að vaka yfir því og leika sér að því,
og ef einhver kemst að þvl, hvar það
er niður komið, verja þeir það i líf
og blóð. En ef menn finna það og
hafa dug og'kjark og kunnáttu til að
taka féð, leysast af þeim böndin og
afturganga þeirra hættir.
Flestar afturgöngur heyra nú samt
þriðja flokknum til, þeim, sem ganga
aftur til þess að hefna sín fyrir eitt-
hvað, sem þeir þóttust eiga einhverj-
um vangoldið, eða til að þjóna nátt-
úru sinni. Oft ásóttu þeir menn þá
fyrst og fylgdu síðan þeim og niðj-
um þeirra í svo -og svo marga liði.
Höguðu þeir sér að öllu eins og
hinir merkari draugar fornsagnanna.
Fólk hefir lengi verið mjög hrætt
Við alt slíkt, og það enda fram á
þeirra manna daga, sem nú lifa.
Dæmin eru alstaðar í þjóðtrú vorri
og þjóðsögum, og skal vísað til
þeirra.
Afturgöngur eru þeir, sem sjálf-
ráðir ganga aftur og af eigin hvöt-
um; uppvakningar aftur á móti heita
þeir draugar, er aðrir vekja upp til
þess að framkvæma eitthvað fyrir
þá; þeir eru jafnan nauðugir að
raska grafarró sinni ("sbr. "láttu mig
liggja kyrran”J, Sál hins aftur-
gengna sjálfs er alt af í afturgöngu
hans, en síðari tíma skoðun er sú,
að það sé alls ekki æfinlega sál þess,
sem upp er vakinn, sem setur lif í
drauginn, heldur geti sál uppvakn-
ingsins verið í góðum stað, en vond-
ur andi hafi farið í líkið við særing-
ar galdramannsins. Þó mun í fyrstu
hafa verið sú trú, að sál^hins fram-
Iiðna væri og í uppVakningnum, og
benda orðin þessi, sem uppvakningar
eiga áð segja fyrst af öllu, er farið
að ónáða þá, ótvírætt á það:
“Láttu mig Iiggja kyrran,” og svo
lika á hina fornu trú, að sálin lifi
i gröfinni með líkinu. Uppvakning-
artrúin er ekki forn, nema í því*einu
að vekja menn upp til þess að leita
af þeim frétta um stundarsakir.
Það var bannað i lögum. Uppvakn-
ingar koma þessu máli lítið við, og
er því slept hér, af því að þeir eiga
svö litla beina rót að rekja til forn-
aldar.
Það hefir verið tekið fram áður,
að menn ætluðu i fornöld, að þeir,
sem aftur - gengu, fúnuðu ekki.
Þessi trú hefir haldist við fram und-
ir vora 'daga. Reyndar eru það nú
fleiri en helberar afturgöngur, sem
ekki rotna, og sutnir ekki að öllu
leyti, þó þeir geri það að sumu leyti;
þeir, sem ekki fúna, eru vökumenn
í kirkjugörðunum,' þeir, sem dáið
hafa ósáttir við einhvern eða með
heiftarhug til einhvers, morðingjar
°g aðrir stórglæpamenn, sem ekki
hafa fengið makleg málagjöld ill-
verka sinna hér i lífi, heili galdra-
ntanna og augu draummanna. En á
meðan likið er órotið, er sálin bund-
in við' það og liður illa. En áþreif-
anlegast eru sál og líkami bundin
saman, þar sem afturgöngurnar
eru. Þær eru gæddar likamlegu
afli, og það meir en litlu, því að sú
var trú manna, að draugar væru
gæddir helmingi tneir aafli en þaö
v'ar, sent þeir höfðu i lifanda lífi.
Af því er sprottið orðið lieljarafl, og
heljarmenni hetiir sá, sem gæddur er
dauðs manns afli, enda þykir ekki
gott að verða fyrir áhrifum drauga,
og hefir margur fengið nóg af því,
þó að vel hafi verið að manni.
Þegar menn ganga aftur. geta þe'ir
ekki verið á ferli nerna á nóttunni
eða meðan dinit er; þegar dagsbirt-
an kemur, missa þéir mátt sinn og
verða því að ,vera komnir áður í
gröf sína. Meðan þeir eru á ferli,
stendur gröf þeirra opin, en þegar
þeir fara aftur í gröfina, þvrlast
moldin ofan i liana á eftir þeim, og
sjást þá engin vegsummerki á eftir.
En ef það eru fédraugar, þykir þeim
þó svo ilt að missa fé sitt, ef á að
taka það frá þeim, að þeir fara að
brydda á sér, þó bjart sé; brjótast
þeir þá um og brölta i kistunni og
mundi þá illa fara, ef einhver v'æri
ekki við, sem vissi jafnlangt nefi
,sínu. En til er líka sii sögn, að
draugar verði máttvana, ef einhver
flík af lifandi manni kenntr á þá.
Einhverju sinni var smaladrengur að
eiga við kindur i klettagili einu á
náttarþeli; misti hann þá af sér húf-
una, og datt húfan bfan fyrir klett-
ana og lenti á bakinu á draug, sem
var að rísla þar í peningum, sem
hann hafði grafið þar í lifanda lifi.
Draugurinn gat nú ekkert hreyft
sig og bað smalann að taka af sér
húfuna, en hann þverneitaði, nema
draugurinn gæfi sér peningana. Það
kvaðst draugurinn ekki mega og
þjörkuðu þeir um þetta fram undir
dag. Þegar roðaði af degi, lét
draugurinn loks undan, smalinn tók
húfuna og peningana, en draugurinn
fór í gröf sina, og varð hans ekki
vart framat.
Mörg ráð eru til þess að verjast
áleitni drauga, yfirstíga þá eða gera
þeim óhægt um að vera á flakki, og
sýna þau ráð það ekki sízt , hvað
þeir eru líkamlegir. Gamalt ráð er
það, að stinga nálum neðan í iljarn-
ar á þeim, því að þá þola þeir ekki
að ganga, enda fellur þeim illa að
verða rnjög sárfættir, og er það
engin furða. En stundum hefir
verið gripið til þess að tálma draug-
um ferð úr gröfum sínurn, að negla
þá niður, og liefir það verið g.ert til
skamms tíma. Naglarnir þurfa að
vera langir járnfleinar, ekki minna
en hálf alin eða þrjú kvartil, og 7
eða 5 áttu þeir helzt að vera. Þó
mun oft hafa brugðið út af því.
Rétt eftir 1840 Var Gleðra negld
niður með 7 nöglum í Lögmannshlíð-
argarði, og tók þá af reimleikann.
Þegar kaupskipið Valborg fórst við
Vatnsnes í aftökunum 12. okt. 1869,
gekk einn skipverja aftur og gerði
skráveifur manni, sem hafði hirt
stígvél af fæti hans og eignað sér.
Hafði fóturinn verið með innan í
stígvélinu en ekki fylgt líkinu í gröí.
Vorið eftir rak/ jhreppstjórinn þar
einn langan nagla ofan í leiðið einn
sunnudag um messutímann á milli
pistils og guðspjalls. Þá voru og 7
naglar ræknir ofan í leiði Floga-
Sveins á Myrká, þegar hann gekk
aftur um 1860. Síðast veit eg til
þess, að naglar voru reknir ofan í
leiði konu einnar í Eyjafrði vorið
1875; þótti fólki sem hún lægi ekki
kyr. Allar þessar afturgöngur
hurfu við neglinguna. Vel má vera
að þetta hafi verið miklu víðar og
oftar gert á næstliðinni öld, þótt
ekki hafi eg sannar sögur af því. En
auðsæ er ástæðan: afturgangan á að
reka sig á naglana, þegar hún ætlar
upp, og verður þannig föst í gröf
sinni—en aðra leið kemst hún ekki
upp.
Annað heillaráð til að varna aft-
urgöngu og yfirstiga hafa menn og
á seinni öldum trúað að væri það
að höggva höfuð af líkum þeifra, er
aftur gengu, eða brenná þau. Svo
var farið að við Sefrinana báða, er
afttir gengu á Kirkjubóli á Miðnesi
1551, er Norðlingar hefndu Jóns
Arasonar og sona hans, og “nefi
þeirra stungið (hneð leyfi að segjaj
til Saurbæjar”, segir séra Jón Egils-
son. Sama var og gert við Gvend
loka; þeg^tr hann gekk aftur og ætl-
aði að gera alt vitlaust á Hólurn í
Hjúkrun Barker’s hjúkrunarkonu
Heinvili fyrtr allskonar sjúklinga. Fullkomnar hjúkrimarkonur
og góð aðhlynning og læknir til ráða. Sanngjörn borgun. Vér
ut\eguin hjúkrunarkonur. ókcypis ráðleggingar.
KONUlt, FARIÐ TIL NURSE BARKER—Ráðleggingar \lð
kvilliun og truflun. Mörg hundruð liafa fengið bata við vesöld
fyrir nuna lækningai, sevn tekin er í ábyrgð. Bréflega $2.50 og
$.>.00. Til viðtals kl, 3—7.30 eða eftir umtali. Sendið frímerki
fyrir merkilegt kver. —
137 Carlton Street. - Phone Main 3104
Buslness and Professional Cards
Sparið 75 prct. á málning yðar
POWDRPAINT
er búið til úr málmkendum litarefnum og er notað olí-
ulaust. Það er til í ýmsum litum, og er ábyrgst að
vera eldtraust' heilnæmt, loftþétt, og að verja skordýr-
um er sækja í tréhús. Það ver veðrun bæði tré, plast-
ur °g múrstein engu síður en bezta olíumálning fyrir
einn fjórða verðs.
ATHUGIÐ: Þótt það sé duft og ekki öðru blandað en
köldu vatni, þá er það ekki „Kalsomine", heldur hrein
óblönduð málning, sem endist miklu betur en olíu-
málning. Reynið það einu sinni og þér munuð ávalt
nota það er þér þurfið að Iáta mála hús yðar að utan
eða innan, girðingar, ruslkassa eða annað.
Vér ábyrgjumst að þér verðið fullkomlega ánægð
með það og það reynist eins vel og vér segjum, ef far-
ið er eftir fyrirsögn vorri. Skrifið oss eða talið við oss
og fáið sýnishorn og Iitspjöld.
H0ME C0MF0RTS C0MPANY,
323 GARRY STREET
Phone Main 390 - Winnipeg, Man.
Dr. Bearman,
Þekkir vel á
Augna, eyrna, nef, kverka sjúkdóma
og gleraugu.
Skrifstofutímar: 10-12, 2-5 og 7-8
Tals. M. 4-370 21 5 S -morset Blk
Dr.R. L. HURST,
Member of Royal Coll. of Surgeons,
Eng., útskrlfaður af Royal College of
Physlcians, London. SérfræSingur i!
brjóst- tauga- og kven-sjúkdómum.
Skrifst. 305 Kennedy Bldg., Portage
Ave. (á móti Eaton’s). Tals. M. 814 I
Heimili M. 2696, Timi til viCtals-'
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
TH0S. H. J0HNS0N og
HJALMAR A. BERGMAN,
fslenzkir lógfræðingar,
Skrirstofa:— Room 8ii McArthur
Building, Portage Avenue
ÁRitun: p. O. Box 1050.
Telefónar: 4503 og 4504. Winnipeg
GARLAND & ANDERS0N
Aml Anderaon E. P Garl&nd
lögfræðingar
8oi Electric Railway Chambera
Phone: Main 1561
Dr. B. J. BRANDSON
Office: Cor. Sherbrooke & William
Telephone garry 320
OFFICK-TfMAR,- 2 — 3 og 7 — 8 e. h.
Heimili: 776 Victor St.
Teiæphone oahry 381
Winnipeg, Man.
Joseph T. Thorson
íslenzkur lögfræðingur
Aritun:
CJIMPBEIL, PITBUDO & COMPANV
Farmer Building. • Winnipeg Man.
Phone Main 7540
menn létu börn sín heita eftir ein-
hverjum framliönum, trúðu menn
því, aS þau “mundu hafa eitthvað
af nafni.” Þetta eru ljósar leifar af
hinni fornu trú um endurborna
menn, sem áöur er getiö.
Af þessmin dæmum úr þjóStrú al-
þýðunnar á siðari tímum má sjá að
það fer ekki dult, að hin gamla
heiðna trúarskoðun alþýðunnar, að
sálir mana séu bundnar við líkið og
lifi í því að minsta kosti á meðan
það er ekki fúnað til fulls, hefir lif-
að hálfóafvitað nær óbreytt með
fólkinu fram undir þennan dag.
Kenningar kirkjunnar lifðu i fólkinu,
en hinn forni heiðindómur lifði þar
líka—og það enn dýpra lifi. Að
vísu er hin garnla, ramma draugatrú
í heiðnum stíl víðast á förum, en þó
mun ekki lifa svo lítið í kolunum enn
sumstaðar, ef vel væri leitað. En
það sem hún er horfin eða að hverfa
er ekki kirkjunni og hennar kenn-
ingum að þakka. Ef svo væri, þá
hefði hún öll sópast burt, þegar vald
og ofsi kirkjutrúar og rétttrúnaðar
var svæsnastur á 17. og 18. öld. En
það megnaði hún ekki. Prestarnir
trúðu á draugana í alþýðustíl eins og
aðrir. Hin almenna mentun nýja
tímans hefir rutt svo mörgu burtu á
fáeinum áratugum, sem jafnmargar
aldir unnu ekki bug á áður. Og þó
sitja enn ótal heiðnar menjar í þjóð-
inni, rniklu fleiri en nokkurn mann
grunar, þangað til farið er að rann-
saka það til hlítar. Þá ber margt á
góma, sem mörgum manni mundi
leiðslu og fleiru.
Það mætti rita langt mál um þess-
ar heiðnu menjar í hugsunarlífi,
venjum og siðum manna, en bæði
þarf til þess ýtrari rannsóknir en
mér hefir enn gefist kostur á að
gera, og svo er ekki nema takmark-
að rúm, sem maður hefir ráð á; það
verður því að sitja við þetta stutta
ágrip að sinni.
Jónas Jónasson.
—Skírnir.
Dr. O. BJ0RN80N
Office: Cor, Sherbrooke & William
TKLKraOKKlGARRY 32»
Office tímar: 2—3 og 7—8 e. h.
HEIMILI:
764 Victor Str*ct
rGLKPHOKKi GARRY 7Ö3
Winnipeg, Man.
John Christopherson
íslenzkur Lögfrœðingur
~'rAN.
:
Dr. W. J. MacTAVISH
Officb 724J •S'argent Ave.
Telephone óherbr. 940.
I 10-1* h m.
Office tfmar -j 3-5 e. m.
( 7-8 e. m.
Hkimili 467 Toronto Street _
WINNIPEG
tklkphonk Sherbr. 432
H. J. Pálmason
Charteked
Accountant
807-9 Somerset Bldg. Tals. 273g
Fótgangandi til Iandamœranna.
Fimtán hundruð atvinnulausir
menn, flestir af austurrískum ætt-1
um, lög-ðu fótgangandi á stað úr
borginni fyrir helgina og hugðu
að halda suður til Bandaríkja til
að leita sér atvinnu. Fyrstu nótt-
ina létu þeir fyrirberast undir |
beru lofti úti á víðavangi. Er á|
leið næsta dag tók hópurinn að j
týna tölunni, þótti þeim ferðin ’
ekki glæsileg er malurinn var tóm- |
ur og ekkert fé til að kaupa mat- j
væli fyrir. Höfðu fáir nesti' af-
lögu og urðu þeir matarlausu að
lata sér nægja til matar vatn úr
pollum og lækjum á leiðinni.
Næstu nótt naðu þHr, er enn
béldu áfram til bóndabæjar og
sváfu þar um nóttina.
Daginn eftir var enn haldið á-.
tiam ferðinni og komst hópurinn
þann dag til Emerson. Voru þáj
Dr. J. Stefánsson
401 BOYD BLDG.
Cor. Portage and Edmonton
Stundar eingöngu augna, eyrna,
nef og kverka sjúkdóma. — Br
aö hitta frá kl. 10—12 f. h. og
2—5 e. h. — Talsími: Main 4742
Heimili: 105 Olivla St. Talsfmi:
Garry 2315.
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VERKSTŒÐI:
Horni Toronto og Notre Dame
Phone
Qarry 2988
Uefmll
Qarry
8991
J. J. BILDFELL
FA8TEIGNA8ALI
Room 520 Union Bank -
TEL. 2885
Selur hús og lóöir og annast
alt þar aOlútandi. Peningalán
J. G. SNŒDAL
TANNLŒKNIR.
ENDERTON BUILDNG,
Portage Ave., Cor. Hargrave 3t.
Suite 313. Tals. main 5302.
J. J. Swanson & Co.
Verzla með fasteignir. Sjá um
leigu á húsum. Annast lán og
eldaábyrgðir o. fl.
504 The Kensington.Port.&Smith
Phone Maln 2597
Iljaltadal 1598, Hólamenn fóru til
og grófu upp lík hans, stungu af
honum höfuðið og brendu svo hræ
hans til kaldra kola. Þá var og lík-
ið brent, til að mýja afturgöngu
Jóns Sýjusonar. Fleiri dæmi munu
finnast um slíkt, en það síðasta sem
eg veit um, er frá síðari hluta 19.
aldar. Svo bar til á bæ einum á
Vestfjörðum, að kerling ein göinul
var að staulast ofan baðstofustig-
ann, en datt í stiganum og hálsbrotn-
aöi. Maður einn á heimilinu sá til
hennar og varð að orði: “Þar fór
hún til helvitis. Kerling gekk þegar
aftur og sótti svo gríðarlega að
manni þessum, að hann hafði engan
frið fyrir henni. Hann fór þá til
kunnáttumanns nokkurs, og réð hann
honum til að taka höfuðið af líkinu
og setja við þjó henni. Maðurinn
fór svo þangað, sem kerling lá i
kistu sinni, opnaði kistuna og gerði
sem honum var ráð til lagt. Tók þá
af ásóknin. Maður þessi var enn á
lífi 1901.
Fátítt mun það vera, að draugur
þurfi að eta, nema uppvakningar
þeir, er vaktir eru upp volgir eða
að eins ódauðir, eins og Irafells-
móri. Þó eru þess dæmi um þá,
sem ganga aftur í andarslitrunum,
eins og Skupla, og um bóndann, sem
ekki þurfti hníf við hangiketið.
Líkamlegri geta afturgöngur ekki
orðið en þetta.
_____ ekki nema í8o eftir af hópnum,,
detta sízt í hug. Eitt af mörgu, sem <l^'r mAfarlausir og félausir og[
margir klæðlitlir. Skaut hærinn
skjólshúsi yfir þá, gaf þeim mat!
og drykk og skýli yfir höfuðið. Á i
þnðjudaginn var sveit hermanna!
send frá Winnipeg á sérstakri lest!
td að sækja mennina; voru þeirj
flnttir til Brandon og sitja þar í
gæzlu.
Orð er á því haft, hve stiltur og
rolegur hópurinn var. Flestir
hafa þessir menn unnið að járn
Dr. A. A. Garfat,
TANNLÆKNIR
614 Somerset Bldg.
WIMNIPEC,
Phoqe Main 57
MAN.
8- A. 8IGURDSON
Tals. Sherbr, 2786
s. A. SIGURÐSSON & C0.
BYCCIfiCA^EJHN og F/\STEICN^SALAR
Skrifstofa:
208 Carlton Blk.
Talsími M 4464
Wínnipeg
Enn er su tru til, að ef þungaða
konu dreyrni dauðan mann, og hann
bi'ður að láta heita eftir sér. eða lofa
sér að vera, að það sé hættulegt að
verða ekki við þeirri bón. Og ef
eg hefi tínt saman, er þessi alþvðu-
trú um annað lif.
Það er líkast því, að þessi trú
manna liafi engum glundroða valdið,
þegar henni sló saman við kirkjutrú
manna. Trúin á hvorttveggja var
jafnbjargföst. Og þó eru þær hvor
annari svo gagnólíkar. Það væri
verkefni fyrir sálarfræðing að
greiða úr því fyrirbrigöi í lfi
mannsandans, hvernig þær komust
báðar fyrir, án þess að ófriður yrði
á milli.
Truin á \ alhöll og vistina að
Heljar v'arð aldrei að alþýðutrú hér
á landi. Ef svo liefði verið, bæri
meira á þvt i fornritum vorum; og
það kænii einhversstaðar fram i
I þjóðtrú vorri. En þess verður ekki
vart. Óðinn mun aldrei hafa verið
dýrkaður hér á landi, sízt til muna, á
söguöld vorri. Freyr og Þór vorti
aðalguðimir. En skáldtinum var
Óðinsdýrkúnin og Valhöll og Hel
kunn, og þegar fram á aldirnar leið,
virðist talsvert tneira bera á þeim
fræðum en áður meðal fróðra
manna. Og það kveður svo ramt, að
áhrifa Eddu verður ekki svo lítið
vart í lýsingum á dómsdegi og öðru
lífi í sumum sálmum. Þær eru meira
að segja svo líkamlegar, að ekki
verður betur séð, en að líkami og sál
njóti þar sælu alls jarðnesks mun-
aðar i sameiningu, eða kenni þján-
inga vansælunnar hvort með öðru.
Þar var sælan meðal annars fólgin í
fullsælu matar og drykkjar, og kval-
irnar í oþolandi bruna, sulti og
þorsta. En þetta skildi fólkið, og
trúði, af því að það skildi það. Hins
sama kennir og fyllilega í mörguin
guðsorðabókum frá 17. og 18. öld;
virðist öll ástæða til að ætla, að
Skrifstofutímar:
10-12 f.h. og 2-4 e.h.
Tals. IV). 1524
G. Glenn IVIurphy, D.O.
Ostcopathic Physician
637-639 Sotnerset Blk. Winnipeg
Columbia Grain Co. Ltd.
H. J. LINDAL L. J. HALLGRIMSON
íslenzkir hveitikaupmenn
140 Grain Exchango Bídg.
Vér leggjum sérstaka áherzlu 6. aB
) selja meSöl eftir forskrlftum lækna.
hrautarlaeminírii en n/. r Jl' * Hln beztu melöl, sem hægt er aS fá,
ngu, en nu, er litið erjeru notuS emgöngu. pegar þér konú
aö peini verkum gert, eru þeir 18 me5 íor»kriftlna til vor, megis þér
atvinnulausir. “Við erum ekki að
b.ðja um að gefa okkur brauð ”
sogðu þeir oft, “okkur vantar at-
vinnu svo við getum keypt það.”
vera vlss um aS fá rétt þaB
læknirlnn tekur tll.
COLCLEUGH A CO.
Notre Dame Ave. og Sherbrooke SL
Phone Garry 2690 og 2691.
Giftlngaleyfisbréf seld.
A. S. Bardal
843 SHERBROOKE ST.
selur Hkkistur og annast
am úiiarir. Allur útbún-
aSur sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minnisvarOa og legsteina
ra s He mili Qarry 2151
M OfYlce „ 300 og; 376
Nýtt ráS við krabbam
einum.
<.
A spítölum í New York er ver-
iö að gera tilraunir með nýtt lyf'
gegn krabbameinum, er læknir!
nokkur austurrískur hefir sett
saman. Það er bakstur og inn-!
taka úr sömu efnum, sem tekin
em úr fræum, rótum, berki og1
hiöðum ýmsra alþektra blóma og
jurta. Nafngreindir læknar, sem
fengist lmfa við lækningu krabba-
meina i New York, tóku til að
beita þessu meðali, og segir sá,
mest liefir við það fengist, að
E. J. Skjöld,
Lyfsali
Horni Simcoe & Wellington
TaL. Garry 4368
Tals. G. 2292
McFarlane & Cairns
æfðustu skraddarar í Wianipeg
335 ftotre Dame Ave.
l dyr fyrir vsstan Winnipeg leikhús
sem
það reynist vel við hina vægustu
tegund meina af þeim sem illkynj-
uð eru og skyld krabbameinumi.
Sízt hefir það dugað í þeimi tilfell-
um, sem X-geislum og radium
hefir áður verið beitt við. Lækn-
ir sá, sem skýrslu hefir gefið um
þetta. tekur svo varlega til oriSa,
þessi blær trúarinnar muni eiga rót | að reynsla sú sem fengin er, gefi
sína að rekja til fornra, heiðinna | ástæðu til að halda áfram tiíraun-
hugmynda, eins og margt í Dungals-! um með hið nýja meðal.
Thorsteinsson Bros.
& Company
Byggja hús, selja lóðir, útvega
lán og eldsábyrgð
Fón: M. 2992. 815 Somenet Bld«.
Heimaf.: G. 78«. Wlnlpeg, Man
D. GEORGE
Gerir við allakonar húsbúnað og
býr til að nýju.
Tekur upp gólfteppi og leggur þau
á aftur
Sanngjarnt verð
Tals. G. 3112 3G9 Sherbrooke St.
Sigfús Pálsson
s e I u r
kol ogvið
með lægsta verði. 4 Annast um alls-
konar flutning.
WEST WINNIPEG TRANSFER CD.
Toronto og Sargent. Tals, Sh.|l619
The London 8 New York
Tailoring; Co.jco
Kvenna og karla skraddarar og loðfata
salar. Loðföt sniðin upp, hreinsuð etc.
Kvenfötum breytt eftir nýjasta móð.
JFöt hreinsuð og pressuð.
842 Sherhrooke St. Tais. Garry '2338