Lögberg - 30.03.1916, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. MARZ 1916
PURITy FCOUR
“More Bread and Better Bread ” ;

Einkaleyfismeðul.
Framh.
Sum kynjalyfjafélög tæla fólk a
þann hátt aS þau auglýsa fríar meö
alaforskirftir. “Það kostar þig
ekkert” segja þau, “aö fá fotskrift
eða lyfjaseöil”. Svo er skrifaö eft-
ir lyfseölinum til þessa mikla
mannúöarfélags eöa einstaklings,
sem þykist vilja láta alla njóta
þeirra kraftaverka, sem lyfið geri.
Stundum er einhver einstaklingur
fenginn til þess að skrifa heillang-
ar klausur um yfirnáttúrlegar
Uekningar einkalyfs, sem bjargað
hafi honum frá dauöa eða kvölum.
Hann segist geta sagt almenningi
hvaö þaö sé, og kveður sér vera
það sérstakt áhugamál. En þessi
mannúðarfulli einstaklingur þarf
endilega aö velja þá aðferð að láta
hvem einstakling skrifa sér privat-
lega og biðja um lyfseðilinn. Þetta
eitt úl af fyrir sig er sönnun þess
að eitthvaö er vanheilagt á bak við
tjöldin. Sé auglýsandanum það
áhugamál að sem flestir nái í lyfið
og fái lyfseðilinn, sem um er að
ræða, þá er honum það innan hand-
ar að auglýsa hann—seðilinn sjálf-
an—eða forskriftina, og það mundi
hann gera ef honum væri alvara.
En sannleikurinn er sá að þetta
er partur af svikaleiknum. Alþýð-
an trúir skrumauglýsingunni og
sendir eftir lyfseðlinum. hann kem-
ur og kostar ekkert, en þegar farið
er með hann í lyfjabúðina, þá vís-
ar hann aðeins á eitthvert afardýrt
lyf —svo miklu dýrara en það kost-
ar í raun réttri, að á þann hátt er
lyfseðillinn borgaður—og það oft
mörgum sinnum.
Ekki alls fyrir löngu var selt og
auglýst meðal við tæringu—óbrigð-
ult náttúrlega eins og mörg kynja-
lyf eru. Auglýsingunni fylgdu sex
bréf eða vottorð, og þau fylgdu
einnig hveju glasi. Vottorðin voru
frá fólki, sem hafði verið hrifið úr
heljar klóm tæimgarinnar af þessu
undralyfi. Þessi sex vottorð voru
rannsökuð og- fanst það út sem hér
segir: Þrjú vottorðanna höfðu
verið undirrituð af fólki, sem alt
hafði dáið af tæringu, en vottorð-
in lýstu því með mörgum fögram
orðum hvemig það hafði læknast;
fólkið skildi ekki enska tungu og
vissi því ekki hvað það var látið
skrifa undir áður en það dó. Einn
sem vottorðið gaf var dáinn úr tær-
ingu fyrir tveim árum, en altaf hélt
lækninguna. Einn sá, sem átti að
hafa skrifað vottorðið, hafði aldrei
veirð til, og bréfið því blátt áfram
falsað með undirskrift og öllu sam-
an. Hinir tveir höfðu verið fengn-
ir til að gefa—eða réttara sagt
selja—vottorðin, án þess að þeir
hefðu nokkurntima haft snert af
tæringu. Þannig var árangurinn
af þeirri rannsókn.
Þegar vottorðin vora lesin, virt-
ust þau virkilega hafa mikið gildi.
Svo sennilega var öllu lýst og ná-
kvæmlega að eðlilegt var að fólk
léti afv^galeiðast og tryði þeim.
Þessi vottorð era stundum feng-
in á einkennilegan hátt. Það er
regluleg Iist sem einstakir menn
gera sér að lífsstarfi að útvega þess
konar svika vottorð. Þeir sem með
vottorðin verzla eru kallaöir vott-
orðaverzlarar f“testimonial brok-
ers”). Þeir hafa ýmsar og ólikar
aðferðir. En það sem borgar sig
bezt er að fá falsvottorð—því að
það eru þau oftast—frá þektum og
leiðandi mönnum, og er það gert
með ýmsum brögðum.
Oft og einatt vita menn ekki
hvað það er sem þeir skrifa undir
þótt ótrúlegt sé, og langoftast hafa
þeir aldrei bragðað né reynt lyl'
það, sem þeir eru að mæla með, og
vita alls ekkert um það. Þeir vita
það meira að segja ekki að nöfn
þeirra eru notuð, nema ef til vill að
þeir rekast á það einhvem tíma síð-
ar við eitthvert tækifæri. Það er
algengt að menn hafa þannig séð
nafn sitt notað og krafist þess að
því sé hætt.
Eftirfarandi kafli er úr bréfi frá
einum þessara vottorðaverzlara.
“I sambandi við það sem okkur
Mr. A. fór á milli, skal eg taka að
mér að útvega vottorð frá þing-
mönnum í öldungadeildinni i Wash
ington fyrir $75 hvert, og frá þing-
mönnum i neðri deildinni fyrir $40
hvert, eftir fyrirfram skrifuðum
samningi. — Samningur fyrir að
minsta kosti $5,000 verður að vera
gerður við mig, til þess að eg út-
vegi þess konar vottorð. — Eg get
komið þér vel á laggimar með
þessu móti skömmu eftir að þing
kemur saman. ef við verðum ásátt-
ir um samninginn. — Við getum
ekki fengið vottorð hjá Roosevelt,
en við getum fengið menn og kon-
ur sem þjóðkunn era og við getum
fengið staðhæfingar þeirra á þess
konar máli og á þann hátt að sann-
færandi verði fyrir alþýðu.
Svo sést hver það er sem fær
marga þekkja og listina kunna geta
gert það. Eg kaupi oft kvenfólk
mér til hjálpar. Konur vita hvern-
ig þær eiga að fara í kring um leið-
andi menn. Eg veit t. d. um það
að B. þingmaður á frænku, sem er
bláfátæk, sem vinnur fyrir sér með
því að sauma. Eg fer til hennar og
býð henni $25 til þess að fá þing-
manninn til að skrifa undir vott-
orð. En flestum vottorðunum næ
eg með aðstoð blaðanna hér í
Washington. Tökum t. d. efri-
deildar þingmann frá einhverju
suðurríkjanna; hann á f jarska
mikið undir fréttaritara stórblað-
anna í Washington; það sem frétta-
ritararnir segja lyftir honum upp
eða eyðileggur hann; því blöðin í
Bandaríkjunum geta alt. Ef góð
frétt er send um hann út um öll
ríki, þá er honum sigurinn vís; ef
niðrandi fréttir eru bornar út um
hann, þá er hann úr sögunni—und-
ir flestum kringumstæðum. Eg
fer því til fréttaritarans i Washing-
ton og býð honum $50 til þess að
hann fái undirskrift þingmannsins
undir vottorð. Þingmanninum er
það, ef til vill, mjög nauðugt, en
hann skrifar undir; hann veit hvað
það kostar ef hann gerir það ekki.
Og svo eru mýmargir þingmenn,
sem ekki þarf einu sinni að finna
eða tala við; eg get skrifað nafnið
þeirra undir hvað sem er, og þeir
skifta sér ekkert af því. Og svo
er altaf fult af bláfátækum örvasa
uppgjafa hermönnum í Washing-
ton. Þeir gera það fyrir fáeina
dali að fara til herforingja þeirra,
sem þeir voru með, og fá þá til að
skrifa undir vottorð, bara af kunn-
ingskap.”
Þetta er útdráttur úr eigin hand-
ar bréfi eins þeirra manna, sem
gera sér það að atvinnu að verzla
með falsvottorð, í þvi skyni að
græða fé og afvegaleiða alþýðu.
('Frh.).
Saga New York.
þessa $75 og $40, á því sem á eftir
fer. “Að vita hvaða tökum þarf
að taka hvem einstakling, þegar
vottorð eru fengin hjá honum, það
félagið áfram að nota vottorðið um| er galdurinn. Aðeins þeir sem
Aðalsteinn Kristjánsson, landi
vor, sem dvalið hefir í Nýju Jór-
vik fNew York) x vetur og nú er
nýlega kominn heim, hefir samið
heilmikla bók, þar sem sögð er
saga þessarar frægu borgar. Nýja
Jórvik er fyrir margra hluta sakir
merkilegasta borg í heimi og era
við hana tengdar svo margar vöggu-
sagnir Bandaríkja þjóðarinnar, að
æfisaga hennar hlýtur að vera öll-
um skemtileg lesturs.
Aðalsteinn hefir lofað Lögbergi
nokkrum köflum úr þessari fyrir-
höguðu bók, sem hann hefir í smíð-
um, og birtast þeir öðru hvoru. Sá
fyrsti birtist í dag. — Ritstj.
Árið 1524, eða 32 áruð eftir að
Columbus fann Ámeríku, sigldu
Frakkar upp eftir fljóti því er síðar
var kent við Hollendinginn Hud-
son. Foringi þeirrar ferðar var af
ítölskum ættum, Jean Verrazano að
nafni. Lýsti hann þar landnámi i
nafni Francis I. Frakkakonungs.
“1 nafni hins mikla konungs lýsi eg
því yfir, að þessi eyja, með vötnum
og skógum og straumvötnum öll-
um, tilheyrir hans konunglegu há-
tign og franska ríkinu, og alt það
land á milli hafanna frá austri til
vesturs sem er ónumið. Og öllum
bannað hér með landnám, nema
með samþykki hans konunglegu
j hátignar Francis I.”
Eftir að þessi formáli hafði ver-
ið lesinn upp fyrir flugum og fisk-
um og dýrum merkurnnar, sigldi
Verrazano til Frakklands og kunn-
gjörði konungi landnámið. Höföu
Frakkar þá sagt Charles I. Spán-
arkonungi stríð á hendur, svo land-
nám Verrazano féll í glevmsku og
trékrossinn sem reistur hafði verið
á hinni kyrlátu austurströnd Ame-
ríku, í nafni hins kristna Frakka
konungs, féll til jarðar og fúnaði
niður. Kyrðin og friðurinn ríkti
þar eins og verið hafði í nærri heila
öld eftir þenna áðurgreinda atburð,
nema þegar Indiánar eða dýrin i
hinum leyndardómsfullu og risa-
vöxnu furuskógum jöfnuðu sin
ágreiningsmál, sem voru mikið
færri og ekki eins flókin, eins og
þeirra kristnu bræðra.
Hollendingar nema land þar sem
nú er New York.
Annan september árið 1609 sigldi
Henry Hudson (the half moon),
uppeftir fljótinu, sem siðar ber
nafn hans. Var sá leiðangur gerð-
ur út af hollenzku kaupmanna fé-
lagi. Bæði Hudson og Verrazano
voru að leita uppi skemmri leið til
Vestur India, en áður var kunn.
Husdon dvaldi aðeins rúman mán-
uð í þetta skifti. Hitti hann all-
marga Indiána; tóku þeir honum
friðsamlega; þó átti hann í bar-
dögum við Indiána flokka. Er
sagt að hann hafi verið fyrstur
hvitra manna að gefa þeim
brennivin; kölluðu þeir það eld-
vatnið ("fire water). Tvö ár Iiðu
þar til annað skip kom frá Hollandi.
Stýrði þvi Adrian Black; hann
hann Connecticut ána. Lét hann
mikið yfir landkostum með fram
Hudson ánni. Var nú farið að
hugsa fyrir fólksflutningum.
1615 var félag myndað i Hal-
landi, sem átti að hafa einkarétt-
indi að verzla við Indiina. Létu
þeir byggja vöruhús á Manhattan
eyjunni og Albany, og litlu siðar
kaupa Hollendingar Manhattan
eyjuna af Indiánum fyrir $24 i
24.000 ekrur. Er það sá
New York, þar sem
skýjahallirnar nú standa.
Nálægt Aldrich ráðhúsinu, að 41
Broadway stræti, er minnismerki.
og á það grafið: “Á þessum stað
var fyrsti bardagi hvitra manna og
Indiána. Adrian Black bygði hér
vorum,
partur
flestar
lendunnar voru í fyrstu allir sex
útnefndir í Hollandi, sem voru ný-
lendustjóri og fimm meðráðamenn.
Höfðu þeir úrskurðarvald í öllum
málum sem snertu nýlenduna. Þó
hafði stjórnin í Hollandi æðsta úr-
skurðarvald.
1626 var fyrsta virki bygt, “Fort
Amsterdam”, og fyrsta kirkja litlu
siðar. er það rétt hjá hinum sögu-
rika, l'tla skemtigarði Hollendinga
“Bowling Green”. Englendingar
gera tilkall til allrar strandlengjunn-
ar, í sambandi við landnám Cabots.
Hollendingar gefa því engan gaum
og halda áfram sinu alndnámi.
Englendingar höfðu þá í mörg horn
að lita, og höfðu þá aðeins litinn
verzlunarflota. Um aldamótin 1600
höfðu Hollendingar 3000 skip og
100,000 menn í siglingum, og nam
verzlun þeirra $16,000,000 á ári.
Þá var verzlun Englendinga aðeins
$6.000,000. Létu þeir þvi landnám
Hollendinga hlutlaust um tima.
Fyrsta vöruskip siglir til Hollands
23. espt. 1626. Er farmur þess
virtur á $19,000. Hafði það með-
ferðis ýmsar kornvörur, oðskinn og
allmikið af eik og “hickory”.
Sarah Bapadge, fyrsta barn af
hvítum foreldrum, fætt í New
Amsterdam 9. júni 1625.
1628 er tala hvitra manna 270.
Hollendingar efla útflutninga.
Kaupmannafélagið býður mikið
land gefins vinum og ættingjum.
Máttu þeir taka Iand hvar sem þeir
vildu 16 milur meðfram sjó eða
vötnum, og eins langa spildu inn i
landið og þeir vildu. Þeir áttu að
semja frið við Indiána og taka land
ið með þeirra leyfi; það meinti að
borga þeim nokkur cent fyrir
hverja ferhyrnings milu. Þeir áttu
að vera skattfriir í tíu ár, hafa
frjálsa verzlun að undanteknum
loðskinnum, og fé'agið að halda
uppi landvörn og leggja þeim til
svertingja þræla. Hver sem sinnir
þessu boði verður að hafa innan 4
ára stofnað nýlendu, með ekki
færri en 50 innflytjendum yfir 15
ára, ráða og framfæra prest og
skólakennara og annast sjúka. Tóku
allmargir þessu tilboði. Skipulags-
skrá var dregin upp 7. júní 1629;
er það afar langt mál.
Þó Peter Minuit væri ærið ráð-
rikur, þá var hann að þvi er séð
verður merkasti nýlendustjóri
Hollendinga i New Amsterdam, og
framfarir allmik'ar á þeim árum
er hann stjórnaði. Skip mjög
vandað lét hann smiða; var það 800
tonna með 30 byssum; tal ð lista-
smiði. Var það nefnt “New Neth-
4 hús f“huts”) i nóv. 1613. Hann
bygði fyrsta skip:ð sem Evrópu- erland”. Varð það mikið dýrara
menn bygðu í Amerlku “The Rest- I féalginu, en í fvrstu var ákveðið,
less”, og var það sett á flot vorið ! gerði ÞaS ágreining, sem lauk
1614. Indiána flokkur sá sem þeir j meS Þvi aS Petl,r var kallaður
keyptu eyna af kallaði sig Manhatt-' heim ti] Hollands og honum vikið
1 frá embætti.
Eftirmaður hans var Wauter V.
as eða Manhattans. Höfðu þeir
báta, vora þeir minni, búnir til úr
birkibörk, en flestir eintrjáningar;
gátu þeir stærri borið 14 manns.
Árið 1624 komu 30 fjölskyldur
frá Hollandi, og nýlendustjóri
Peter Minnit. Þótti hann ærið ráð-
ríkur og vildi einn öllu ráða.
Stjórnarskrá fyrir nýlendumar var
samin í Hottaldi. Verður ekki ann-
að séð en að hún hafi verið sæmi-
lega frjálsleg i fyrstu, ef eftir henni
hefði verið farið. Stjómendur ný-
Twiller. Er honum lýst þannig:
“Hann var 5 fet 6 þumlungar að
ummáli (circumference).”
Baldvin Amderson.
Eg sat inni á skrifstofu minni
15. febr i ró og næði. Alt í einu
heyrði eg hávaða mikinn úti fyrir
og ýlfur ótal hunda. Dyrnar voru
opnaðar og mér sagt að koma út

8 ð l 8 K I S,
urðu hræddir, og alt komst á tjá og
tundur innan um skipið. Meðan á
hríðinni stóð var drengurinn hjá
föður sínum og bar ekki neitt á
honum. Skipherrann tók eftir því,
víkur sér að drengnum og segir:
“Hvemig getur þú verið óhræddur
og öruggur, hnokkinn þinn, þegar
alt ætla rsvona af göflum að
ganga?” Drengurinn lítur brosandi
upp á hann og svarar: “Hann fað-
ir minn stendur við stýrið.”
Eg veit ekki hvort þetta svar hef-
ir haft nokkur áhrif á skipherrann,
en ekki er það óliklegt, að það hafi
mint hann á hinn himneska föður-
inn, án hvers vilja ekki eitt hár
fellur af höfði voru.
Þér erað, böm I enn þá stödd
nálægt landi, og englar guðs fylgja
drípinu yðar í landvarinn. En sá
tími kemur að þér berist út á ólgu-
sjó lífsins. Þegar stormamir æða
og öldurnar skella yfir höfuö yðar,
þá minnist orða drengsins, og segið
eins og hann: “Faðir minn stend-
ur við stýrið.” Því yðar himneski
faðir víkur ekki frá stýrinu, hvem-
ig sem alt veltist.
Skipið á hafinu, eða, maðurinn í
heiminum.
Gleðin er góðviðrið.
Þjáningamar eru stormamir.
Góðverkin eru hinn rétti skips-
farmur.
Lestimir eru skaðvænu vörurnar.
Hræsnin og lýgin eru skerin.
Eilífðin er höfnin.
8 ó L 8 K I N.
Kveðið við barn.
Heimurinn er hafið.
Maðurinn er skipið.
Viljinn er siglutréð.
Tíminn er stýrið.
Siðalærdómurinn er leiðarsteinn-
ínn.
Samvizkan er skipspresturinn.
Vonin er akkerið.
Bænin er vátrygging.
Vitiö er stýrimaðrinn.
Aðgætnin er hafnsögumaðurinn.
Skilningavitin era skipverjar.
Tilhneigingamar eru seglin.
Kringumstæðumar eru vindamir.
Við bæinn vertu heima hér
og hættu þér ekki að sænum,
og undu’ ei þar sem enginn sér,
átt aldrei, þegar að skyggja fer,
að leika þsr langt frá bænum.
Og ekki’ er betra upp við fjöll,
—þau orð mín skaltu’ ekki tvíla:
í hamraborginni búa tröll
og björgin—þau geta klofnað öll
í urðunum er hún Gríla!
Og hættu þér aldrei, ungur sveinn,
til álfanna frammi í hólum,
við bergið þama er bærinn einn,
þó bærinn sýnist þér tómur steinn.
En þar er stofa—með stólum.
En gleð þig hér við gullin öll
—við gimburskeljamar:—kindur,
svo enginn taki þig upp við fjöll
og aldrei saki þig bylgjuföll,
né bani þér boli himdur.
— Nú skyggir ótt og dagur dvín,
og dauft er þá langt frá bænum.
En hér er Ijós sem i hjartanu skín
því heima situr hún móðir þin,
hún vakir hjá smádreng vænum.
í fjallahvömmunum fram við sjá
er fagurt, og margt að skoða.
Á æskustundum við Æginn blá
og ofar benda þar fjöllin há,
í rökkri’ eða morgunroða.
L. Th.
Einu sinni tóku drengir nokkrir
sig saman um að leika á hana Kötu,
af því hún bjó ein að þröngum
kosti. Þeir fyltu körfu með tré-
spónum og földu hana svo úti í
skógi, þar til myrkt var orðið, þá
létu þeir hana við kofadymar henn-
ar Kötu og földu sig svo þar sem
þeir gátu séð hvemig henni yrði
við fundinn.
Skömmu seinna kom Kata út.
Hún horfði fast á körfuna, tók
hana svo inn og lét hana á gólfið.
Fletti svo ofan af heni ofboð var-
lega og fór svo að tina upp úr
henni. Ekki tréspóna hrúgu, eins
og drengimir bjuggust við, heldur
smá böggla af sykri, kaffi og hafra-
mjöli og öðram nauðsynjum.
Gamla konan kraup á kné og þakk-
aði guði fyrir að hafa miskunnaö
sig yfir hana í neyðinni.
Drengimir gengu burt: “Ein-
hver hefir leikið fallega á okkur,
og mér þykir vænt um,” sagði einn
þeirra.
En sá sem leikið hafði á stall-
bræður sína og varið til þess sín-
um síðasta pening var ánægður.
Eg ætla að reyna að semja sögu
sjálf, einhvemtíma, og senda Sól-
skini.
Thelma Sigurdson Brú, Man.
Fyrsti haustbylur.
Nú er í leyni stríðlaus stund
sterkir kveina vindar,
mjöllin hreina hylur grand
hranna reynir myndar.
Snjórinn beygir bera grein,
byljir sveigja viði;
eikin hneigir höfuð, bein
horfin megin friði.
Perla.
Jólavísa.
Já, það er gaman þegar koma jólin I
Og þó að dyljist blessuð sólin,
og vetur andi úti,
ér inni bjart og hlýtt.
Sko jólatréð með toppinn
það tindrar, ljósum prýtt.
öll I hring!
Ungar stúlkur, drengir!
Mamma, syng!
Sofna æskustrengir.
Svo í hring!
Hlægileg hugmynd.
Prestur nokkur hitti dreng sem
hann þekti, á förnum vegi. Dreng-
urinn hét Mikael.
“Hvernig líður þér núna, Mikael
minn,” sagði prestur.
“Illa”, svaraði Mikael. “Allir
fara með mig eins og seppa. Ef
einhver þarf að láta sækja eitthvað
eða gera, þá er kallað á mig, svo
að eg hefi aldrei frið.”
Prestur vildi hughreysta hann
og sagði: “Láttu ekki hugfallast,
Mikael minn, þú veizt að þessi jörð
er mæðudalur og að hér er al lrei
friðar að vænta. En sú kemur tíð-
in, að þér verður endurgoldin þessi
mæða með ævarandi friði í himna-
ríki.”
Mikael hristi höfuðið og sagði:
"Það held eg nú að seint rætist,
prestur minn. Undir eins og menn
sjá mig þar, kallar hver sem betur
getur: “Mikael I kveiktu á sólinni.
Mikael! mokaðu frá tunglinu.
Mikael! taktu skarið af stjörnun-
um. Mikael! Gerðu þrumur og
eldingar. Mikael I Hleyptu út
stormunum og smalaðu saman skýj-
unum.” Og svona munu þeir
tafarlaust. Eg hlýddi.
Þegar út kom leit eg stóran hóp
af fólki, er alt stóð í þéttri þyrp-
ingu. Eg ruddist inn í hópinn og
sá þar tvo menn sólbrenda og mó-
leita á hörund, klædda skinnfötum
líkt og Indiána.
Það duldist þó ekki að þetta
vora íslendingar; bæði útlit, mál og
svipur sögðu frá þvi.
Ánnar maðurinn hélt í tauma,
sem hann hafði á stórri hundalest,
er fyrir sleða gengu. Létu seppar
ófriðlega og leyndi það sér ekki að
þeir voru vel til verks fallnir, enda
alls ekki kvaldir né sveltir.
Menn þessir voru Baldvin And-
erson kafteinn og Jósef Helgason,
systursonur Hnausabræðra, Stefáns
0g Jóhannesar.
Voru þeir að koma úr langferð
með hunda sina. Höfðu ferðast
um Bandarikin til og frá fyrir
hreifimyndafélag; farið út í óbygð-
ir og upp á fjöll, og til ýmsra staða,
sem félagið vildi ná myndum af.
Höfðu þeir lagt af stað 2. febrúar
frá Winnipeg til Virginiu í Minne-
sota. Þar mættu þeim u manns
frá Chicago. Voru þeir með fólki
þessu i 10 daga i þeim erindum, er
fyr var sagt.
Ein stúlkan í þessari för var frá
Florida og hafði hún aldrei séð
snjó á æfi sinni fyrri.
Kafteinn Calvert hét foringi far-
arinnar og lét hann mikið af dugn-
aði Baldvins og félaga hans og lof-
aði úthald hundanna.
Myndirnar sem teknar vora áttu
að vera fyrir vissan leik; voru til
þess hafðar tvær Indiána konur í
förinni, gömul kona og ung stúlka;
því það heyrði til leiknum.
Kapteinn Calvert bjóst við að
gera kapt. Baldvinson orð, ef hann
þyrfti aftur á sams konar hjálp að
halda, og kvöddust þeir með mikl-
um kærleikum, þegar starfinu var
lokið.
Frá Virginia fóru þeir félagar til
Duluth, samkvæmt beiðni leikhúss-
ins þar. Sá er þar réði fyrir er
Gyðingur og lét Anderson illa af
honum; hann stóð ekki við samn-
inga, er hann hafði gert og skildu
þeir i pussi.
Svo sagði kapt. Anderson frá að
landi vor Vilhjálmur Stefánsson
væri víða sýndur á leikhúsum í
Bandaríkjunum, en víðast sagt að
hann væri danskur. Þetta leiðrétti
Anderson þar sem hann gat komið
því við.
í blaðinu “Dulúth Herald” var
alllöng grein um þá félaga, mynd
af þeim og hundum þeirra og mik-
ið af látið. Sagði blaðið frá því að
kapt. Anderson svæfi úti í skinn-
fötum sínum þótt 54 stiga frost
væri.
Hundamir sem þeir höfðu vora
9 að tölu, og allir valdir.
23—I4—I4-
Þau Jón og Guðlaug eignuðust
tólf börn. Af þeim dóu tveir svein-
ar í æsku, Jóhann Pétur og Þórar-
inn Aðalsteinn. Hin sem enn eru
á lífi eru: (1) Anna, kona Snæ-
bjarnar Steingrímssonar að Milton
N.-Dak. (2) Halldór, bóndi og
verkfærasali við íslendingafljót,
giftur önnu dóttur Hálfdánar
bónda á Bjarkarvöllum. (3) Þór-
unn, gift Halldóri Ásgrimsyni að
Milton, N.-Dak. (4) Guðlaug,
gift Óla Rice, norskum manni r
Roseau, Minn. (5) Ólöf, kona Jóns
Eiríkssonar, bónda í grend viR
Riverton. (6) Eirika, gift Herbert
White, vélastjóra hjá Can. North.
járnbrautarfélaginu, búa í Winni-
peg. (7) Eiríkur, bóndi í grend
við Riverton, giftur Laufeyju
dóttur Baldvins i Kirkjubæ. (8)
Aðalheiður Jarþrúður, kona Magn-
úsar Eyjólfssonar bónda við River-
ton. Hann er sonur Þorsteins
Eyjólfssonar bónda á Hóli. (9)
Kristján Alex og (10) Guðrún Sig-
ríður, bæði ógift og heima hjá móð-
ur sinni.
Með fráfalli Jóns er hniginn til
moldar einn af hinum gömlu og
góðu Vestur-íslenzku bændum.
Hann var maður vandaður og góð-
gjam og sterkur trúmaður. Jarð-
arför hans fór fram þann 6. marz,
að viðstöddu fjölda fólks, bæði 4
heimilinu og í kirkjunni. Séra Jó-
hann Bjamason jarðsöng. Átta af
börnum hans voru þar viðstödd,
svo og ekkja hans sem enn er við
allgóða heilsu. Hvila bein bænda-
öldungsins i grafreit Bræðrasafn-
aðar í lundinum fagra á bökkum
íslendingafljóts, þar sem margir
göfugir menn og góðar konur era
áður gengin til moldar.
YFIRLYSING.
Jón J. Austmann
bóndi i Skálholti við íslendinga-
fljót andaðist að heimili sinu þann
1. marz s.I. eftir nálega tveggja
mánaða legu, 76 ára gamall. Hafði
verið heilsubilaður nokkur undan-
farin ár, mest af brjóstþyngslum,
en lagðist ekki rúmfastur fyrri en
undir það siðasta.
Jón var fæddur þann 5. marz
1840. Foerldrar hans voru Jón
Jónsson og Margrét Jónsdóttir er
þá bjuggu í Bót i Hróarstungu i
Norður-Múlasýslu. Ólst hann upp
austur þar 0g dvaldi á þeim stöðv-
um þar til hann giftist árið 1868.
Gekk hann að eiga Guðlaugu Hall-
dórsdóttur frá Egilsstöðum á Völl-
um, i Suður-Múlasýslu. Reistu þau
bú i Geitavikurhjáleigu í Borgar-
firði eystra og bjuggu þar þangað
til árið 1879. Brugðu þau þá búi
og voru alráðin að fara til Ameriku.
Af þvi varð þó ekki i það sinn.
Dvöldu þau þá næstu árin á Egils-
stöðum á Völlum og á Þorvalds-
“Stúkan Hekla nr. 33, af I.O.G.
T. vottar hér með stórtemplar, br.
Sig., Júl. Jóhannessyni þakkir og
fult traust fyrir framkomu hans og
baráttu fyrir framgangi bindindis-
málsins og hina snörpu sókn hans
fyrir vinsölubanni því, er kjósend-
ur Manitoba fylkis samþyktu 13.
þ.m.
Og jafnframt lýsir stúkan yfir
óánægju útaf árásum þeim er téð-
ur reglubróðir hefir orðið fyrir í
blaðinu Heimskringlu, útaf áfengis
auglýsingum er blaðið Lögberg hef-
ir flutt í ritstjórnartið hans, þaf eð
slikar auglýsingar eru algjörlega
fyrir utan verkahring hans við
blaðið Lögberg.”
Ofanrituð yfirlýsing var sam-
þykt á fundi stúkunnar Heklu þann
24. marz 1916 og ákveðið að birta
hana í Lögbergi og Heimskringlu.
ÞAKKLÆti.
Eg finn mér skylt að þakka
Goodtemplara stúkunum Skuld og
Heklu bezta þakklæti fyrir þær vin-
samlegu traustsyfirlýsingar, sem
þær hafa báðar samþykt í minn
garð á fjölmennum fundum.
Þær yfirlýsingar frá félögum
sem skipuð eru um 700 manns,
þeirra er bezt þekkja mig, er betra
svar við árásum þeim er Heims-
kringla hefir flutt, en nokkuð ann-
að gæti verið.
Eg finn vel til þess að eg hefi
ekki getað gert eins mikið fyrir
bindindismálið og eg hefði viljað,
en getsakir óhlutvandra Heims-
kringlu bama læt eg mér í léttu
rúmi liggja. Eg endurtek mitt inni-
legt þakklæti til stúknanna og von-
ast til að geta verið málum þeirra
einlægur framvegis, eins og eg þyk-
ist hafa verið hingað til.
Sig. Júl. Jóhannesson.
YFIRLÝSING.
Eftirfarandi yfirlýsing var sam-
stöðum í Skriðdal, en fluttu svo al- j þykt á fundi stúkunnar Heklu nr.
farin vestur um haf árið 1883.
Settust þau að á “Sandhæðunum”
í Dakota næsta ár, þar sem Jón
nam land. Bjuggu þau hjón þar
þangað til árið 1898 að þau fluttu
til Roseau, Minn. Þar bjuggu þau
í tiu ár. Fluttu til Nýja íslands
1908. Námu land við íslendinga-
fljót, hér um bil 4 mílur vestur af
Riverton og nefndu bæ sinn Skál-
holt. Þar hafa þau hjón búið síð-
an, þar til nú að dauðinn aðskildi
þau.
j:
33, af I.O.G.T., þann 24. marz 1916
“Af því að stúkan Hekla er elzta
íslenzka Goodtemplara stúkan hér
fyrir vestan haf og sannkölluð móö-
ir ísl. G.T. stúknanna og bindindis-
starfseminnar á meðal okkar þjóð-
flokks í þessu landi, þá finnum hún
sér bæði ljúft og skylt að senda öll-
um bindindisvinum nær og fjær
innilegt þakklæti fyrir starfsemi
þeirra og stuðning allan að þessum
stóra sigri sem bindindismáilð vann
i Manitoba 13. þessa mánaðar.”
Margt smátt gerir eitt stórt
jafnvel þegar um eldapítur er að ræÖa, þá ættu menn
að hafa augun á smámunum. Viðartegundin, gæði
brennisteinsins, hversu hægt er að kveikja á þeim
EDDY’S ELDSPÍTUR
eru búnar til úr sterkum hreinum furuviði og svo vel
gerðar að í þeim kviknar frábærlega vel. Elddys eld-
spítur hafa verið til sölu í sextíu og fimm ár það er því
ekki að undra þó þetta félag kunni að búa til eldspít-
ur. Það er altaf óhætt að reiða sig á vörur sem Eddy
félagið býr til.