Lögberg - 18.05.1916, Blaðsíða 1

Lögberg - 18.05.1916, Blaðsíða 1
Peerless Bakeries Heildsöluverzlun Búa til beztu tegundir af sætabrauði. Ekkert sparað til að hafa það sem ljúffengast. Giftingar kökur búnar og prýddar sérstaklega vel af manni sem er meistari íþeirri iðn. Kringlur og tvibökur einnig til sölu. Pantanir frá verzlunarmönnum út um landið fljótt afgreiddar. C. HJALMARSON, Eigandi, 1156-8 lng;ersoll 8t. - Tals. G. 4140 ÞETTA PLÁSS ER TIL SÖLU 29. ARGANGUR WLNNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 18. MAÍ 1916 NÚMER 20 TYRKINN ER KOMINN I HANN KRAPPANN FYRIR RÚSSUM Rússar þrengja nú svo aö Tyrkjum í Asíu að skamt er talið til algerös sigurs þar eystra. Tyrkir eru svo aö segja inniluktir milli herfylkinga Rússa. Hafa, Rússar þegar komist suður til Mosul í Assyriu viö ána Tigris og koma þeir þar meö ofurefli aö baki Tyrkjahers. Er búist viö aö þeir ekki einungis hertaki hina fom- helgu borg Bagdad, heldur einnig alt svæðið á milli Tigris og Efrats ánna. Annar her Rússa hefir þeg- ar komist inn í Mesopotamia og er á góðum vegi meö að taka Mosul. Aðalerfiðleikamir aö yfirstíga áöur eru þeir að ná bænum Jeztreh-Ibn- Omar, sem er víggirt borg á eyju í Tigris ánni 130 mílur suðaustur af Diarbekr; en ekki þykir líklegt að sá bær standizt lengi ofurefli Rússa. Annar her Rússa er 200 mílum sunnar og er hann á leiðinni til Bagdad; er her Tyrkja allur dreiföur og tvístraður og getur því litla mótstööu veitt, þykir það nú þegar víst að Nikulás hertogi muni hertaka Kut-et-Amara og hefna þannig fyrir Townsend. Þykir það hafa verið heilla ráö, þegar Nikulás var sendur frá Rússlandi austur þangað. Stríðsfréttir Þjóðv. hafa viöurkent að skip- inu Sussex hafi verið sökt af þeirra völdum; en jafnframt kveðast þeir hafa hegnt skipstjóranum fyrir, sem verkiö lét vinna. Wilsoiv Bandaríkjaforseti hlýtur alment lof fyrir svar sitt til Þýzka- lands. Hann lýsti því þar yfir að hann léti alt standa við svo búiö þangað til ef Þjóðverjar sýndu það að þeim væri ekki alvara með lof- orð sín. En ekki kvaöst hann þurfa þeirra tilsögn í afskiftum sínum af öðrum löndum t. d. Englandi. Ákvæði hafa verið gerð um það að þeir Englendingar sem eru hér í Canada séu ekki skyldir til þess' að fara í herinn þótt herskylda sé komin á Englandi, og það þótt þeir séu á hernaðar aldri. John Denniston, flugfarinn frá Winnipæg, lét líf sitt 4. maí á loft- ferð yfir orustuvöllinn í Evrópu. Rússar eru nú aðeins 100 mílur frá Bagdad; halda þeir stöðugt áfram að vinna á Tyrkjum; tóku frá þeim sex vopnabúr og nokkrar herbúðir fyrra miðvikudag og all- marga fanga. Er það talið aðeins tímaspursmál að þeir vinni með öllti þar eystra; enda er svo að sjá sem Tyrkjasoldán sjái það í hendi sér, því hann kallaði á ráðstefnu trún- aðarmenn sína nýlega, til þess að ræða um frið. Frakkar söktu hervöruskipi fyr- ir Þjóðverjum í Adriahafinu á fimtudaginn var. Dr. Simpson hefir verið útnefnd- ur aðstoðar herstjóri yfir þeim vör- um sem lækningum heyra til í “Hughes” herbúðunum, þar sem bróðir Sam Hughes ráðherra er foringi. Bandaríkjaforsetinn hefir sent harðort skjal til Breta, þar sem rétti þeirra er stranglega mótmælt til þess að handtaka eða tefja póst á milli Bandaríkjanna og annara landa. Fulltrúi Englendinga í Washington sem Cecil Spring Rice heitir hefir lýst því yfir að Bretar geti ekki hætt að skoða póstsend- ingar, en lofi því aftur á móti að valda svo litlu tjóni og töfum sem mögulegt er. 300 Austurrískir herfangar í Kopuskasing, 60 mílur frá Coch- rane í Ontario gerðu upphlaup fyrra miðvikudag. Herliðið bældf uppreistina niður og var einn af föngunum skotinn til dauðs en 9 særðust. Sagt er að það hafi komist upp að Austurríkismenn hafi verið að búa til byssur í verksmiðju nálægt Tyndall í Manitoba. Hefir her- nefnd verið skipuð til að rannsaka málið, en ekkert ákveðið er um það sagt enn þá. Poincaré forsætisráðherra Frakka lýsti þvj yfir á mánudaginn að ekki væri um neinn frið að tala fyr en 'Þjóðverjar beiddust hans. Það kæmi ekki til nokkurra mála að bandamenn byrjuðu á friðarsamn- ingum. Almennar fréttir. Ferð Asquiths virðist ekki ætla að hafa eins fljótan árangur og við var búist. Hann bauð írum að miðla þannig málum að þeir gengju inn á að herskylda kæmist þar á gegn því að þeir fengju heima- stjórn. En Ulstermenn (þeir af írum sem eru mótmælendatrúar) neita því; vilja ekkert með heima- stjórn hafa að gera; telja það víst að þá verði kaþólskir menn á ír- landi í meiri hluta og ráði lögum og lofum; en það segja þeir óþolandi að lifa undir stjóm kaþólskra manna. Er þar því ennþá lítil málamiðlunar von. Rannsókninni um brunann i Ottawa er nú lokið, en skýrsla enn ekki gefin. Líklegt er talið að kveikt hafi verið í byggingunni, en hvemig og af hverjum vita menn ekki. Á sunnudaginn var afarmikill stormur í Minnesota og hækkaði svo i ,skógavatninu (Lake of the Woods) að ekki eru dæmi til ann- ars eins. Vatn flóði inn í hús i bæjum og þúsundir dala skaði varð á eignum manna. Kosningar eiga að fara fram til fylkisþings á mánudaginn í Quebec; hafa þar 25 þingmenn verið kosnir gagnsóknarlaust, 22 framsóknarmenn og 3 íhaldsmenn. Er enginn efi talinn á þuí að fram- sóknarflokkurinn- verði kosinn með miklum meiri hluta. Stærsta hafnarkornhllaða í heimi var opnuð í Montreal á mánudag- inn. Frú Borden opnaði hana, en Borden flutti ræðu. Graham fangavörður í Stoney Mountain segir það ósatt er Percy Hagel ber á þá er fangelsinu stjórna. Dr. Dumas, sem nýlega er kominn þaðan tekur í sama streng, en Hagel hefir skorað á þá báða aö mæta sér á opinberum fundi og kveðst liann reiðubúinn að sanna hvert einasta atriði er hann hafi sagt. Talið er nú liklegt að William Randolph Hearst verði einn þeirra er stungið verði upp á til þess að sækja um forseta kosningar fyrir sérveldismenn (DemocratsJ í Bandaríkjunum i ár. George Sutherland frá Chicago, útgefandi blaðanna “Western British Ame- rican” og “Canadian American” var á ferð í Winnipeg á mánudag- inn og sagði þessar fréttir. Hann kveður jafnvel ekki óhklegt að Hearst verði útnefndur fremur en Wilson. Umbœtur á fangelsum. Siðbótafclagiö í Manitoba tekur máliö til meöferöar. Siðbótafélagið i Manitoba hefir ákveðið að hlutast til um það að bætt verði meðferð á föngum í fylkinu og grenslast eftir hvaða umbætur stjórnin skuli beðin að gera. Þetta var ákveðið ný- lega á framkvæmdarfundi fé- lagsstjómarinnar, og voru þessir menn kosnir í nefnd til að athuga málið og gera tillögur í þvi: D. B. Harkness (formaður, séra J. E. Hughson D.D., Dr. Sig. Júl. Jó- hannesson, F. M. Battram og A. M. Fraser. Nefndin tekur þegar til starfa og ferðast að líkindum um fylkið til þess að skoða þar fangelsin á ýmsum stöðum og kynna sér ásig- komulagið þar. Nefndin hugasr sér að hafa skýrslur Carrans dóm- ara sér til leiðbeiningar og tekur einnig til athugunar staðhæfingar þær, sem Percy Hagel hefir gert um fangavistina. • Þegar skýrsla nefndarinnar verð- ur lögð fyrir stjórnamefnd félags- ins á fundi hennar, sem haldinn verður einhverntíma fyrir 6. júní, þá verður lögð áherzla á að bæta það fyrst sem allra mest þörf er á, og eftir að félagið hefir samþykt þær tillögur, verða þær bornar upp fyrir stjórninni. Kona í skóiaráð. Skólaráðskosning í fjórðu kjör- deild í Winnipeg fer fram bráð- lega. Er þar um þá nýjung að ræða að kona er í kjöri, frú Hample, sem minst var á í síðasta blaði. Hún er f jölhæf kona og vel gefin: auk þess vön félagsmálum og opinber- um störfum. Eins og það er áríðandi að hafa góða og réttláta, frjálslynda og framfarasama stjórn og löggjafa, eins er það mikils vert ekki síður að fólkið noti sér frjálsa löggjöf og jafnrétti, þegar lögin leyfa. Manitobastjórnin hefir veitt konum jafnrétti við menn, bæði til atkvæðagreiðslu og þngsetu; er það samkvæmt beiðni og langvar- andi kröfum fólksins sjálfs. Og stjórnin hefir sýnt að hugur fylgir þar athöfnum, því hún hefir hvað eftir skipað konur í trúnaðarem- bætti síðan hún komst að; sérstak- lega þó í skóla- og mentamálum. Allur fjöldi skólakennara í þessu landi eru konur, enda er það viður- kent að kenslustörf láti þeim vel, sérstaklega unglingakensla, sem mjög er eðlilegt, þar sem bezt fer á því að kennarinn sé að vissu leyti eða í vissum skilningi foreldri jafnt sem lærimeistari. Það ætti ekki að þurfa að brýna það fyrir fólki hvílík nauðsyn er á að konur sitji í skólaráði til jafns við menn ef kostur er á. Að hafa menn í skólaráði eingöngu er sama sem að láta menn stjóma heimili eingöngu; það er óheillavænlegt, hversu vel sem valið væri. Nú stendur þannig á hér í bæ, að svo að segja alt skólaráðiö eru karlmenn—aðeins ein kona, en við þessar kosningar sækir önnur kona og verða þær því tvær ef hún verð- ur kosin, sem tæpast þarf að efa og alls ekki ætti að þurfa að efa. Má það i)ieð engu móti minna vera en að tvær konur sitji í skóla- ráði í jafnstórum bæ og Winnipeg er. Þessi kosning mun vera sú fyrsta sem fram fer hér síðan kvenrétt- indálögin voru afgreidd frá þing- inu, og væri það fólkinu sjálfu van- virða mikil ef það notaði ekki fyrsta tækifærið sem gefst til þess að sýna að hugur hefir fylgt máli, þegar það krafðist þessara réttar bóta. íslendingar voru fyrstu menn að krefjast kvenréttinda, þeir ættu að sýna það við þessar kosningar að öll íslenzk atkvæði yrðu greidd með frú Hample. 223. Canadíska-Skandi- nava herdeildin. Ýfirstjórn 223. herdeildarinnar Skandinavisku hefir skrifað Lög- bergi og óskað eftir að frá því væri skýrt að liðsöfnun gangi ekki eins fljótt og æskilegt væri. Deildin þarf að hafa vissa tölu fyrir mán- aðamótin til þess að geta komist til aðalheræfingastöðvanna og þykir það illa farið og Skandinövum ó- samboðið ef hún yrði kyrsett fyrir þá sök að ekki fengist nógu margir menn til þess að ná hinni ákveðnu tölu. Yfir höfuð er deildin skipuð völdum mönnum og margir af em- bættismönnum hennar eru íslenzkir menn alþektir. Hefir þeirra áður verið getið i Lögbergi, en hér skal þeirra helztu getið enn á ný og sjá þá Landarnir í hvaða félagsskap þeir verða þegar í deildina kemur. Herra A. L. Johannson í Van- couver hefir tekið að sér hersöfnun i British Columbia og fer þar um öll skandinavisk héruð. Marinó Hannesson lögmaður undirherfor- ingi er á förurn til Edmonton og sér um Iiðsöfnun í Alberta. W. Lindal lögmaður, undirlierforingi ferðast um oaskatchewan í sömu erindum, sömuleiðis B. Hjálmson undirher- foringi frá Wynyard, H. Johnson go G. O. Thorsteinson undirfor- ingjar, báðir skólakennarar, safna liði i kring um Lundar; Ásgeir Fjeldsted undirforingi vinnur í Norður Nýja íslandi og S. E. Sig- urðsson undirforingi hefir einnig veriö þar; J. Benson undirfor'ngi í Selkirk og K. J. Austinn i suð- austur hluta fylkiisns, en Jipseph Thorson lögmaður, undirforirigi er austur í Ontario. Nýr íslenzkur læknir. Hér birtist ntynd af ungum ntanni efnilegum, sem á stuttum tima hefir komist með heiðri i gegn um erfitt nám, þótt hann hafi að því leyti staðið illa að vígi að verða að byrja námið áður en liann hafði haft tækifæri t'il þess að til- einka sér fullkomlega enska tungu. Sveinn E. Bjömsson læknir er fæddur í október mánuði 1885 á Lýtingsstöðum í Vopnafirði og al- inn upp þar í héraðinu. Faðir Sveins er Efrikur Björnsson sem þar bjó og Aðalbjörg kona hans' Jónsdóttir. Sveinn fiuttist hingað vestur ár- ið 1905 og byrjaði nám á Wesley skólanum tveimur árum síðar; þarf til þess bæði þrek og hæfileika áð leggja út á langt og erfitt náms- skeiið þegar maður er kominn hing- að aðeins fyrir tveimur ámm og því hálf mállaus, og eiga að keppa við þá sem héV eru fæddir og upp aldir. Fjögur ár var hann á Wesley skólanum, en byrjaði læknisfræðis- Dr. S. H. Bjot.isson. nám 1911 og hélt því áfram stöð- ugt þangað til að hann útskrifaðist í vor með góðrli einkunn og ágætum orðstýr. Það er ekki vort að leika spá- menn, en megi draga ályktanir af eðlilegum rökum þá ætti Dr. S. E. Björnsson að eiga fagra framtið fyrir höndum og verða góður lækn- ir. í þeirri stöðu fremur en nokkurri annari er það samvlizkusemi sem mest á ríður. Og þeir sem þennan lækni þekkja efast ekki um það að sjúklingar hans megi bera til lians fullkomið traust. Sannleikurinn er sá að örfáir menn á hans aldri eru jafnmikiilli stillingu og gætni gæddþ- og hann, og þegar þeir eiginleikar taka hönd- um saman við góða mentun, þá er framtíðin trygð í þeirri stöðu. Hvar Dr. Bjömsson sezt að er akki ráðið enn; þó er líklegt að hann taki sér bólfestu einhversstað- ar í Saskatohewan. Hann ætti að velja sér íslenzka bygð, því þær eru margar læknislausar og hafa manna þörf í þá stöðu. Hugheilar óskir sendir Lögberg þessum nýja lækni. Sir Roger Casement í Lögbergi var nýlega getið um mann er Rogers Casement heitir og samsæri hafði gert við Þjóð- verja til þess að senda her yfir til írlands. Var hann tekinn fatsur og hafður i varðhaldi í Lundúna- tuminum svokallaða. Hann kom fyrir rétt á laugardag- inn og var kærður fyrir landráð. Varöi hartn mál sitt sjálfur án nokkurs lögmanns. Þess er vert að geta að Casement hefir vakið eftirtekt og hana mikla fyr en í þetta skifti, þótt á annan hátt væri. Árið 1911 varð hann svo að segja heimsfrægur maður fyrir það að koma upp grimdarverkum sem enskt leðurlíkisfélag (Rubber Company) hafði framið á innlendum mönnum í Putumayo. Þegar Casenvent konv fyrir rétt- inn var honum samhliða annar mað- ur, sem Daniel Julian Bailey heitir, kærður einnig um landráð. Casenvent hafði upphaflega pré- dikað það fyrir írskum föngum á Þýzkalandi að írland græddi á þvv að Þjóðverjar ynnu stríðið; hafði hann reynt að fá þá til þess að ganga v lið með þeinv. Lofaði hann þeinv er í slíka herdeild gengju að þeir yrðu sendir á fund keiasrans í Berlin, sem heiðursgestir hans. Ef Þjóðverjar ynnu í sjóorastu, þá ætlaði Casement að fara með þá til írlands og hefja uppreist gegn Englandi; en ef Þ jóðverjar töpuðu, þá átti hver fanganna að fá $50 til $100 og fria ferð til Bandarikjanna. Svo að segja engir af irsku föngun- um fengust til að gera þetta. Síð- an fór Casement til írlands og kom þangað á fötsudaginn langa með 20,000 byssur; var þá Bailey með honum og annar maður, er Mon- teith heitir og ekki hefir náðst. Bailey kveðst hafa farið með Casement i þeim skilningi að þetta væri aðeins leikur til þess að kom- ast frá Þýzkalandi. Stóð þá Case- rnent upp og mælti: “Þessi maður er saklaus” og benti á Bailey, “það lvlýtur að vera af misskilningi að hann er í haldi.” Kvaðst hann skyldu kosta lögmann til að verja Bailey, sem væri bláfátækur maður. Fyrsta vitnið sem fram kom var John Robinson frá Belfast, sem hafði verið herforingi á Þýzkalandi, Kvað hann 4000 vrska fanga hafa hlustað á Casement v Limburg á Þýzkalandi og hefðu aðeins 50 til 60 af þeim fallist á skoðun hans. Talið er vvst að Casement verði skotinn. BITAR i Gaman verður að sjá hvemig Snjólfskan tekur sig út í Heimsk í dag. Vér höfum verið að lesa Hregg- vizkuna og fundist hún einu sinni ekki vera bitavirði. “Enginn heilbrigður maður fer út og hengir sig í dag aðeins vegna þess að hann veit að hann á ein- hvern tíma að deyja” sagði Dr. Guðnv. Finnbogason. Heimsk telur það undur og stór- merki að eitt einasta verk (lögreglu byggingin) skyldi vera leyst af hendi á 16 ára stjómartíð Roblins án ]vess að þjófnaður sannaðist á stjórnina i sambandi við það. $41,000,000 (f jörutíu og eina miljón) höfðu þeir geymt svona hinseginn fjármálahermennirnir í Ottawa. Þeir segjast ætla að skila þvi aftur. — Hvað ætli hefði orðið um þessar $41,000,000 ef framsókn- armenn hefðu ekki heimtað rann- sókn? Fangavörðurinn v Stoney Moun- tain kveður það ósatt er Percy Hagel segir um illa meðferð fanga. Hvers vegna ætli lvann hafi ekki borið á móti skýrslum Currans dómra, sem lýsti þó miklu svívirði- legri meðferð á föngunum en Hagel gerði? Telegram segir að það sé vel farið að Ottawa þinginu verði slit- ið, þvv framsóknarmenn hafi ekk- ert gert þar annað en koma óvirð- ingu á þjóðina. — Blaðið hefir tals- vert fyrir sér í þessu, það er óvirð- ing fyrir þjóðina hversu óráðvand- iega hefir verið farið með miljónir dala af almennu fé, og framsókn- armenn ljóstuðu þvv upp. Hefðu þeir þagað þá hefði enginn vitað um það úti í frá. Séra J. N. McLean sagði nýlega eftifarandi skritlu : Maður kom til læknis og kvaðst vera veikur, en ekki vita hvað að sér gengi. Lækn- irinn skoðaði hann og sagðist sjá að hedinn v honum væri bilaður; væri honum því bezt að skilja hann eftir svo hann gæti gert við hann. Sjúklingurinn hlýddi því og fór síðan. Svo líður og bíður og hann kemur ekki eftir heilanum. Ein- hverju .sinni mætir læknirinn hon- um á götu og segir: “Hvers vegna kemurðu aldrei ? eg er fyrir löngu búinn að gera við heilann.” “Eg held eg sleppi því” svaraði maður- inn, “eg þarf ekki á honum að halda lengur, því eg hefi fengið embætti hjá stjóminni.” Bæjarfréttir. Frú Lára Bjamason var 74 ára gömul í fvrradag (þriöjudag). Árni Gíslason lögnvaður frá Minneota er á ferð í bænum; fer hann norður til Nýja íslands og dvelur þar nyrðra nokkra daga. — Góða líðan segir hann þar syðra, s'áning fremur seina sökum kulda og vætu, en ekki þó til skaða. Lik- legt þykir honum að Roosevelt og Wilson verði í kjöri sem forseta- efni. Ur bygðum Islendinga. Prince Rupert. Húsfrú Jóhanna Sigrvður Filip- pusson frá Óslandi andaðist á spv- talanum v Prince Rupert á páska- daginn 24. apríl, eftir þriggja vikna þunga sjúkdómslegu. Hún var 39 ára að aldri þegar hún lézt. Jarð- arför hennar fór fram þann þriðja í páskum, og voru þar viðstaddir nær allir Islendingar úr íslenzku bygðinni og Prince Rupert. Hennar er sárt saknað af böm- um og ekkjumanni, og verður henn- ar síðar getið í Lögbergi. Nýja fsland. Dr. Guðmundur Finnbogason hefir haldið hér fyrirlestur sinn um viðhald íslenzks þjóðemis. Það er víst um það að margir höfðu hlakk- að til að hlýða á þennan hugðnænva höfund, enda urðu menn ekki fyrir vonbrigðum. Skemtilegra erindi hefir ekki verið flutt hér um slóðir svo eg muni en fyrirlesturinn var, og verður víst ekki fyr en ef Dr. Guðm. Finnbogason heiðraði oss aftur með komu sinni og flytti er- indi hér. Magnús Einarsson (Miðhúsaf kom til bæjarins á mánudaginn norðan frá M'ikley, þar sem hann hefir dvalið í vetur hjá Vilhjálmi Sigurgeirssyni póstmeistara. Hann fer þangað norður aftur núna um helgina, unir sér vel v eyjunni og ber eyjarskeggjum bezta orð. Hann sagði frá því að vegleg veizla hefði verið haldin þar ytra nýlega. Var það í tilefni af tvenn- um brúðkaupum. Theodór Þórð- arson og Þorelifur Hallgrímsson gengu að eiga sína systurina lvvor, dætur Jóns Hoffmans, sá fymefndii Sigriði, en hinn svðarnefndi Elin- borgu. Höfðu foreldrar brúðanna boðið fólki úr öllunv húsum eyjar- innar heim til sin og var þvi veitt af mikilli rausn. Þar voru sanvan- komnlir yfir 100 manns. Ræður fluttu þar Páll Jacohsson á Stein- nesi, Márus Doll og Þorbergur Fjeldsted. Magnús Einarsson flutti þar eftirfarandi kvæði: “Þá sól um vor v heiði hlær og hljómar fuglakliður, í ungum hjörtum ástin grær hvar eining býr og frtiður og böndum tengist sál við sál að settum drottins völdum, og ástar kyndist bál við bál á blíðum sumar kvöldunv. Nú bindast ekta böndum hér tvenn brúðhjón ung og fögur, það kveikir yndi og kæti mér að kveða við þau bögur með hjartans ósk að æfibraut tíl unaðs verði báðum og gæfunnar í gullið skaut þau gangi vafin dáðum. Og eins að hjarta óskum vér að aldrei gleðin dvíni, en kærleikssól, sem kæti lér með krafti á þau skvni; og drottiinn þeirra bú og bæ með báðum styrki höndunv; þau græði lof um lönd og sæ að lífsins hinstu ströndum. Minnesota. Mrs. Oddur Eiríksson fór til Roqhester fyrra föstudag og dóttir hennar Ellen með henni; hún fór þangað til lækninga. Mrs. A. H. Rafnsson kom heim til Minneota fyrra fimtudag frá Rochester, hafði verið þar að leita lækninga við augnveiki hjá Mayo bræðrum. Ungur sonur þeirra hjóna Péturs Magnússonar í Minneota og konu hans lézt nýlega. Hann var aðeins fárra mánaða ganvall. Séra Friðrik Friðriksson fór til Minneapolis fyrra miðvikudag og dvaldi þar viku tíma og hélt guðs- þjónustur meðal íslendinga í Minneapolis og St. Paul. Þeir eru orðnir þar fjölmennir. Norður Dakota. Fyrra Iaugardag andaðist kona Jóns Þórðarsonar 71 ára gömul að Mountain. Hafði verið veik lengi. Séra F. J. Bergmann kom suður til þess að jarða hana. Móðir Daða Jónssonar á Gardar andaðist að Upham nýlega. Matsöluhús í Akron í Ohio hrundi á mánudaginn var af sprengingu sem varð v næsta húsi. Fimtán manns mistu þar lífið og fjöldi meiddist. Merkur maður. Engin þjóð í þessu fylki lagði betur fram krafta sína í nýafstað- inni atkvæðahríð en íslendignar. Engum þjóðflokki var það eins mikið áhugamál að baráttan ynnist. Enginn þjóðflokkur greiddi hlut- fallslega eins mörg atkvæði með vínbanninu, það sést greinilega á skýrslununv, eins og bent hefir ver- ið á i Lögbergi. En ætti að þakka sigurinn einum manni fremur öðmm, þá er hann ekki íslendingur. Sá er yfirhers- Rev. J. N. MeLean. höfðingi var alls liðsins og öllum hreyfingum stjórnaði og öll ráð lagði á heitir J. N. McLean prestur. Hann er skrifari Siðbótafélagsins v Manitoba og lenti þvi eðlilega þjmgsta byrðin á honum. Það er ekki öllum gefið að fylgja máli fram með fullu afli og áhuga, en gæta þess jafnframt að vera sanngjarn og víðsýnn. Það eru hin sterku einkenni séra McLeans, og þess vegna vanst honum eins vel og raun varð á. Að slaka aldrei til um hænufet, en gripa þó aldrei til ójafnaðar í orði né athöfnum, það er list sem fáir kunna. Auk þessara einkenna er það eitt sem sérstaklega veitir séra McLean leiðtoga hæfileika og áhrif. Það er sá þiðleiki í viðmóti og svipbirta, sem allir hljóta að laðast að. Jafnvel á stundunv sorganna er þetta einkenni það senv bezt er tek- ið eftir i framkomu hans. Ritstjóri Lögbergs hefir átt þess kost að kynnast þessunv nvanni öðr- um betur, nú í seinni tíð senv sam- verkamaður hans í Siðbótafélaginu ; kynast honum sem sterkum og staðföstum hershöfðingja á timum striðs og ofsókna; kynnast honum sem fagnandi sigurvegara að end- aðri baráttu; kynnast lvonum glöð- um og gæfusömum í hópi ástvin- anna og kynnast honum á stundum sorgarinnar við gröf konunnar hans. Og það er sama hvernig á hefir staðið, séra McLean hefir ávalt komið fram þannig að styrkur hans hefir birst þvi betur, senv þekking- in á honum hefir aukist og lífið hef- ir snúið að honum fleiri hliðunv. Hefði nokkur maður verið sá senv efast lvefði unv einlægni Mani- toba stjórnarinnar i bindindismál- inu áður, þá hlyti sú efasemd að lvafa horfið með öllu þegar séra J. N. McLean var til þess valinn ab sjá um það i nafni stjórnarinnar að lögunum sé franvfylgt. Fyrsta júní þegar nýju lögin komast í gildi, fell- ur vínsöluleyfis nefndin gamla úr sögunni og önnur ný kemur í staðinn. Það verður sérstök deild i stjóminni, og er séra McLean til þess kvaddur að stjóma henni. Þótt allir bindindismenn í Mani- toba hefðu sjálfir átt að skipa í það embætti, þá mundu þeir ekki hafa komiö sér sanvan um nokkurn ann- an nvann, en einmitt þennan. Almennur fögnuður allra sið- bótamanna er því í ljósi látinn yfir þessari útnefningu og almennar þakkir þeirra fluttar stjórninni. Sprenging varð fyrra mánudag i Atlas púðurhúsinu í Lake Hopatcong v New Jersey og eyði- Iögðust þrjú hús og miklar eignir, en um 50 nvanns mistu lífið, eftir fréttum, sem þó eru óglöggar. Skólamálið hefir verið tekið upp i þinginu i Ottawa. Vilja frakk- neskir menn ekki láta hluta sinn og kveða rétti sínum hallað ef máli þeirra verði ekki gert hærra undir höfði en öðrum tungum. vilja ]>eir komast að málamiðlun um sérrétt- indi, en hinir neita.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.