Lögberg - 10.08.1916, Blaðsíða 7

LOGBERG, FIMTbCAGINN 10. ÁGÚST 1916
Nokkur orð enn um út-
flutningsgjöld Eim-
skipafélagsins.
Á aðalfundi Eimskipafélags Is-
' lands kom til umræSu, eins og menn
muna, tilhögunin á flutningsgjöld-
unum meö skipum félagsins, eöa
einhver hækkun á þeim, eins og nú
standa sakir. Var þess getið þar,
að það mundi ef til vill aöeins vera
nokkrir kaupmenn og stórsalar,
sem verulega græddu á hinum lágu
fluíningsgjöldum. Eru það eink-
um kaupmenn í Reykjavík og á að-
alstöðvunum kringum land. En
víða um landið verða þó aðrir að
sæta miklu dýrari flutningi á vör-
um sínum, og þykir gott, ef þeir
með nokkru móti geta fengið þær.
Verða þeir að selja vörur sínar
dýrt, það er skiljanlegt, — en hinir,
sem við góðu kjörin búa og hafa
trygt sér flutning við lágu gjaldi
frá Eimskipafél. og Sameinaða (og
sitja fyrir öllum öðrum)), þeir selja
líka vörurnar jafn uppskrúfaðar.
Hverir græða? Er það almenn-
ingurinn? Nei, kaupmaðurinn
stingur þessum gróða í sinn vasa,
ltlessaður, í dýrtiðinni, sem þó þyk-
ir talsverð ella. Og líka er þessurn
hlunnindamönnum ætið í lófa lagið
að halda ætíð vörum sínum í ein-
hverju lægra verði en hinir geta—
og græða þó stórkostlega—, en með
því er sköpuð hin lúalegasta sam-
kepni.
Nú eru skipin eins hlaðin héðan
til útlanda, eins og hingað. Hverir
verða þar aðnjótandi lágu flutn-
ingsgjaldanna? Alþýðan, segja lík-
lega sumir af þessum góðu mönn-
um, sem þykjast vera vitrir. En ef
rétt er skýrt frá, þá er það ekki hún,
heldur eru útflytjendurnir mest-
megnis stórsalarnir (útlendir eða
innlendir) eða stórgróðamennirnir
til sjávarins (útgerðarmennirnir).
Þeir græða á því, i viðbót við hinn
mikla gróða, sem þeir að öðru leyti
hafa upp úr “ástandinu'’, sem nú
er.
Nokkur hækkun á flutningsgjöld-
unum, sem hefði átt að vera búið að
gera (eg tel ekki afsláttar-afnámið,
sem gert hefir verið á þessu ári,
neina hækkun i þeim skilningi, sem
hér um ræðir), er því trúlegast ekk-
ert annað <en sjálfsagt réttlætisverk
að vissu leyti. Um leið og hún verð-
ur að teljast nauðsyrtleg, og einkar
hentug, til gróða fyrir félagið, eins
og eg hefi áður gert grein fyrir i
ísafold (41. tölubl.). Allir verða
að játa, að afaráríðandi er að Eim-
skipafélagið eflist og verði vel fært
x samkepni þeirri, sem það á fyrir
höndum. Og ekki síður er það
lífsnauðsyn, að það geti sem fyrst
aukið skipastól sinn, til þess að
fullnægja betur en nú er hægt
flutningsþörf landsmanna. Er það
beinn gróðavegur félaginu, að eign-
ast fleiri skip, en iika er á hitt að
líta, ef félagið þykist nokkuð skuld-
bundið þjóðfélaginu, að óafstýran-
leg vandræði geta steðjað að land'-
inu í haust vegna skipafæðarinnar,
t.d. ef grasbrestur verður og menn
vilja byrgja sig upp með útlent
fóður o.fl., o.fl. En nú er svo talið
að skip félaganna, er hingað sigla,
séu að miklu “upppöntuð” og fyrir-
fram fermd fram að veturnóttum
ef ekki lengur.
Hefði nú ekki verið betra og
álitlegra, að Eimskipafélagið hefði
haft flutningsgjöldin dálítið hærri
alt síðastliðið ár, og eins hið yfir-
standandi, og á þann hátt verið bú-
ið að eignast feða gæti eignast) eitt
skip í 'viðbót við það, sem annars
er áætlað ? Hefði það ekki verið
heppilegra landslýðnum yfirleitt,
enda þótt afleiðingin af þeirri hækk
un hefði orðið sú, að nokkrir
gróðamenn hefðu grætt ofurlítið
minna en þeir hafa gert, eins og
verið hefir? Ekki hefði slík hækk-
un þurft að jafnast nema til
hálfs við þá, sem önnur skipafélöf
umhverfis oss hafa látið fram fara,
og varla það.*)—
Nú lá málið þannig fvrir aðal-
fundi, hvort ekki bæri nú, með réttu
tilliti til allra ástæða, að taka til
þessa ráðs, er félagið hefði áður
skirst við að neyta. Að sjálfsögðu
var að koma fram með þetta á að-
alfundi, og má stjórn félagsins vera
þakklát fyrir að því var þar hreyft
Því þótt svo væri að heyra á ein-
stöku manni, að þeir héldu að þetta
kæmi stjórninni einni við, þá er það
algerlega rangt. Að jafnaði heyrir
ákvörðun félagsgjalda eðlilega til
stjórnarstörfunum, en varla þó
hinum “daglega rekstri” (í liöndum
skrifstofu og framkvæmdarstjóra),
eins og einn fundarmanna vildi
halda fram. En ekki er nema sjálf-
sagt, að hluthafar á aðalfundi láti
skoðun sína í ljós um svo mikilsverð
hagsmunaatriði eins og ráðstafanir
miðaðar við það sérstaka ástand,
sem nú ríkir. Enda skortir slíkt
ekki á aðalfundum skipafélaga ann-
arsstaðar. Er sjálfri félagsstjóm-
inni þaö einnig fyrir beztu.
Áreiðanlega skyldu flestir fund-
armenn stefnu stjórnarinnar svo,
að hún vildi fara því fram að fika
sig upp á skaftið og hækka smám
seman, en láta þó félagið græða á
flutningsgjöldunum meira en rétt
að skríða yfir útjgöldin.**). Og
græða til hvers? Vitanlega til þess
að “aukast og margfaldast”. Þess
vegna hafði hin rökstudda dagskrá
mest fylgi (þótt hin tillagan, sem
fyrir lá, færi í raun réttri þessu
sama fram). Líka vildu menn á
engan hátt hallast frá stjórninni,
sem var rétt, þvi að hún er í flest-
um greinum góðs makleg. En eng-
ar ákúrur til stjórnarinnar fólust í
tillögu undirritaðs, eins og sjá má
af henni. Tilgangurinn með henni
var enginn annar en sá, að tryggja
sem verða mætti á þessum tímum
framtíð félagsins, til hagsmuna fyr-
ir landslýð allan.
Vonandi er félagsstjórninni það
vel ljóst, að vafalaust margir hlut-
hafanna vildu ekki samþykkja
beina tillögu í málinu, heldur sýna
henni það í sjálfu sér viðeigandi
traust að vísa málinu til liennar með
dagskránni, án þess að þeir væri
að öllu sömu skoðunar og virðist
koma fram í skýrslu stjórnarinnar
til fundarins, um það að annað
mætti ekki vera takmarkið nú, er
öll önnur skipafélög græöa of fjár
og leggja í varasjóðu, en að félagið
svo sem rétt bæri sig. En það skal
játað, að stjómin á örðugt uppdrátt-
ar i þessu um sinn, ef svo er, að fé-
lagið hefir bundið sig að meira eða
minnð leyti alt árið við skiftavini
sina, með föstum samningum um
lág flutningsgjöld, sem þó munu
vera skiftar skoðanir um hvort
nokkur nauðuðr hafi rekið til, þar
sem svo býðst mikið af flutningi,
að félögin hafa ekki nærri við.
Formaður Eimskipafélagsins gat
ieSs á aðalfundinum, að hann vissi
um þrjú félög (gufuskipafélög) á
Norðurlöndum eða öllu heldur í
Danmörku, sem ekki (eða lítið ?)
hefðu hækkað flutningsgjöld, þrátt
fyrir þá freistingu, sem til þess
bæri, sem sé: “Bornholmske”,
‘Öresund” og — “Sameinaða” (að
)ví er ísland snerti). Þótt nú væri,
sem honum segist frá, sem eg hefi
enga ástæðu til að efa, þá sé eg
ekki betur en að það staðfesti að-
eins regluna; þessi þrjú eru sem'
sé hrein undantekning af öllum ara-
grúanum, sem hækkað hafa og raka
saman miljónunum. En annars er
ekki rétt að telja þau nema tvö, því
að þessi litli angi af því “Sam.”,
er hingað tevgir sig, hverfur í fé-
lagsheildinni, sem öll stórgræðir og
kvíslast víða um heim með háum
flutningsgjöldum. En hvernig
stendur á um þessi félög? Um það
gat formaður ekki. Af hverju hafa
)au ekki hækkað? Vér vitum, að
skip hins “Sam.”, sem hingað sigla
með fastri áætlun, hafa ekki gert
3að, af þvi að það hefir ekki þótt
fært, vegna þess að félagið er samn-
ingum bundið við landið (til 1. jan.
1920). Getur því ekki verið eitt-
hvað likt farið með hjn félögin, er
hann nefndi ?
Annars er vert að geta þess, úr
dví hið “Sam.” bar á góma, að
sumir virðast nú svo skelkaðir við
^að sein engu sinni fyr. Til þess
er þó sýnilega enn minni ástæða nú
en áður, þar sem Eimskipafélag
íslands hefir farið eines myndar-
lega á stað, og raun er á orðin.
En þeir eru til, sem halda, að ekki
tjái annað fyrir Eimskipafélagið
og stjóm þess, en að miða allar
framkvæmdar-hugmyndir og ráð-
stafanir við það eitt, hvernig menn
gizka á, að hitt félagið muni haga
sér. Slikt nær þó skiljanlega ekki
í lófa sé það lagið öllum gufuskipa-
félögum. Ætli þetta sé úr lausu
lofti gripið? — Við þessu, þ.e. ef
félagið þyrfti fjár, sem ekki feng-
ist með hlutasöfnun, hafa menn
jafnvel viljað slá þann varnagla, að
landssjóður (þingið) yrði þá að
hlaupa undir bagga, því að félagið
væri einskonar “þjóðstofnun”. En
bæði er nú það, að þótt félag þetta
sé í alla staði þjóðlegt og þjóð-
“þrifafyrirtæki”, þá er það þó ekki
þjóðfélagseign. Það er að því leyti
óhjákvæmilega með sama marki
brent og önnur hlutafélög, að það
á og verður að bera og efla sig
sjálft, nema óumflýjanleg neyð
hindri. Og hins vegar ber ekki að
gera ráð fyrir alt of miklu örlæti
í þessum efnum hjá þinginu, fram
yfir það, sem nú er félaginu i té
látið (næsta f járhagstímabil er nú
heldur ekki fyr en 1918 og 1919).
Það er eins og sumum hætti til
að skoða þetta félag sem eins konar
líknarstofnun handa ósjálfbjarga
aumingjum, en svo ber ekki að líta
á. Það er stofnað með aðstoð ein-
staklinga og þjóðarheildar til þess
að verða hjálparhella frjálsra og
framgjarnra manna, til viðskifta-
sjálfstæðis og velmegunar. En því
að eins getur það rækt þessa köllun
sina, að það sé og verði fært i all-
an sjó.
Á þessum tímum er hlutverk
Eimskipafélags Islands áreiðanlega
fyrst og fremst að halda uppi sem
greiðustum samgöngum til lands-
ins og frá því. Þvi að það er oss
mest áríðandi.
Og nú hefir verið um hríð og á
að vera enn tækifæri til þess að
styrkja stofninn og auka vöxtinn
—þrátt fyrir aðra óáran tímans—
með því að láta félagið ekki að eins
halda við, heldur græða og græða
mikið, án þess að það komi tilfinn-
anlega niður á nokkrum manni.
Eins og það er vonandi, að slik
ósköp, sem nú geysa úti í heiminum,
dynji aldrei aftur á, eins er það víst,
að það tækifæri, sem af þessum sök-
um hefir gefist hlutlausum þjóðum
til þess að afla sér fjár i ríkum
mæli, kemur aldrei aftur.
En andstreymið kemur á öllum
tímum. Og þá ekki sízt að afstöðn
um þjóða-ófriði eða því um líku
heimsböli. Er því sá einn kostur
góður, að ■ vera undir það búinn.
Eyrir það fær enginn ámæli sinna
eftirkomenda.
Læt eg svo útrætt um þetta mál,
nema sérstakt tilefni verði til.
G. Sv.
—ísafold.
Minni Vestur-Islendinga
flutt af séra Friðrik Hallgrímssyni.
því að guðleg forsjón leiddi þetta
íslenzka þjóðarbrot hingað vestur,
þá er áreiðanlegt, að við höfum
eitthvað það til brunns að bera,
sem geti orðið til góðs hér i þessu
mannfélagi, sé rétt með það farið.
Þjóðernislegi arfurinn, — þær
hugsjónir, sem hver þjóð lifir á
andlega og gera hana það s'em hún
er, þær birtast i tungu hennar og
sögu. Þess vegna ætti öllum hugs-
andi mönnum að skiljast það, hve
afar nauðsynlegt okkur er, — ef
okkur á annað borð er nokkuð ant
um það, að leggja einhvem sjálf-
stæðan skerf til menningar þessa
lands —, að varðveita okkur sjálfa,
til þess að hafa eitthvað af að
miðla, — að halda fast sem andlegri
eign okkar sérstöku þjóðemishug-
sjónum. — En það getum við ekki
nema því aðeins, að við höldum við
tungu okkar.
Tungan er lykill að skilningi á
þjóðernishugsjónum. í henni birt-
ist sál þjóðarinnar. Týnist hún, þá
týnist líka þjóðemið, — andlegi arf-
urinn, sem okkur var gefinn til á-
vöxtunar. Mér dettur ekki í hug
að segja, að við getum ekki komist
áfram, þó við afklæðumst okkar ís-
lenzka þjóðemi. En hitt hika eg
ekki við að fullyrða, að ef við ger-
um það, þá bregðumst við köllun
okkar, — gerum okkur óhæf til þess
að gegna eins og vera ætti skyld-
um okkar við þessi nýju heimkynni
okkar; það vantar þá eins og eina
sérstaka rödd eða eitt hljóðfæri
í flokkinn, sem átti að hljóma með
hinum og gera samróminn fyllri og
fegurri. Og vér bregðumst þá líka
köllun okkar við ættjörðina gömlu,
—að varðveita böndin, sem eiga að
tengja okkur við hana, svo að við
getum væði gert henni sóma, eins
og ræktarsamir synir góðrar og göf-
ugrar móður, og líka miðlað henni
af því marga og mikla góða, sem
við eignumst hér fyrir samlif okkar
og samvinnu við önnur göfug þjóð-
emi.
Höldum því við tungu okkar, —
tungunni fögru og hugsana auðugu,
— tungunni, sem opnar okkur svo
bjartan himinn göfugra hugsjóna!
Látum hana lifa í hjörtum og á
vörum okkar og kynslóðarinnar
uppvaxandi.
Það verður aldrei of mikil á-
herzla á þaö lögð, hvílik ábyrgð
hvílir í þvi efni á heimilunum. Þau
verða að vera gróðrarreitirnir, þar
sem hlúð er að þjóðermshugsjón-
um; þar sem íslenzk tunga er höfð
i heiöri og töluö, — töluö inn i sálir
barnanna ungu, svo að hún veröi
þeim bæði töm og kær. Foreldr-
megi sá skerfur verða þjóð minni
til sóma, en ekki vansa.
Látum hvem íslendingadag halda
þeirri hugsjón á lofti; látum hverja
þjóðernissamkomu glæða hjá okkur
þann metnað, þá löngun, þann á-
setning, að koma þannig fram hér
í bygðum Vesturheims, vmna þann-
ig verk okkar og ávaxta þannig
þjóðernislegan arf okkar hér, að
það megi verða Islandi og íslenzku
þjóðerni til sóma í bráð og lengd.
" Aldrei hefir verið auðveldara
að mæla fyrir minni Vestur-lslend-
inga, en nú. Því aldrei hefir lik-
lega hagur þeirra og orðstýr verið
með meiri blóma. Á það bendir
margt.
Þjóðernistilfinningin er að glæð-
ast,—á það vil eg fyrst benda, því
það er í mínum augum þýðingar-
mesta atriðið; við látum aldrei að
marki til okkar taka fyr en við vit-
um og gjörum okkiir grein, fyrir
því, hvað við erum og hvað við
viljum. — Um tíma fanst mér þjóð-
ernistilfinningin vera sofandi. Menn
voru vondaufir um viðhald þjóðern-
isins, — þeim fanst það vera að
hverfa; en nú á þessum síðustu
tímum er svo margt sem bendir í
þá átt, að þjóðernismeðvitundin sé
að endurfæðast. Mönnum er að
verða auðveldara og sjálfsagðara að
taka höndum saman um sameigin-
leg velferðarmál, þó að þeim kunni
að ýmsu leyti eitthvað á milli að
bera. Þ jóðernissamkomur eru að
veráa tíðari og almennari, bæði í
bæjum og til sveita. Menn eru
farnir að temja sér að tala og
skrifa hreinni íslenzku, en gert var
hér fyrir nokkrum árum. Og víða
er löngunin að verða sterkari hjá
æskulýðnum til þess að kunna að
fara rétt með móðurmál sitt í ræðu
og riti.
Annað tákn tímanna er það, að
aldrei hafa íslenzkir menn og konur
látið eins til sín taka í opinberum
málum og nú. Við eigum meira af
okkar þjóð, sem standa framarlega
í fylkingu í stjórnmálum, mentamál-
um, atvinnumálum og öðrum félags-
málum; menn, sem njóta almennr-
ar virðingar landslýðsins' og halda
nafni þjóðar sinnar á lofti með
sóma. Eg þarf ekki að nefna nöfn.
En þeim mönnum eigum við mikið
að þakka og okkur ætti sannarlega
að vera ljúft að láta þá njóta sann-
mælis og sýna þeim maklega viður-
kenningu.
Og þá má ekki glevma þeirri
friðu sveit, sem klæðst hefir ein-
kennisbúningi hermanna og skipað
sér eins og gó-ðir borgarar undir
merki rikisins á þessum miklu al-
vörutímum. Hve margir þeir eru,
veit eg ekki með-vissu, en eg hefi ainir verða að kenna börnunum
nokkurri átt, og vona eg að félags-
stjórnin sé mér samdóma um þetta,
enda á hún að hafa glegst auga
fyrir þessu, vegna kunnugleika á
öllum atriðum o.s.frv. — Sumir
hafa talið, að hættan stafaði ein-
göngu frá því að hið “Sam.”
mundi reyna að hækka flutnings-
gjöldm lika (brjóta samninginn?),
að sama skapi og Eimskipafélagið.
Aðrir hafa aftur látið sér í hug
koma, að hættan lægi í hinu, að
hið “Sam.” mundi ekki hækka,
heldur keppa með því að setja
fleiri skip í siglingu hér til lands' —
sjálfu sér auðvitað til stórtjóns!
Efa eg ekki, að menn geti spreytt
sig á að finna ennþá fleiri hættu-
möguleika. En til einskis tel eg
vera að eltast við þá hér.
Eg hefi leyft mé'r, bæði i grein
hér í ísafold og á aðalfundi Eim-
skipafélagsins, að setja fram þá
getgátu, að þótt almenningur hafi
reynst tiltölulega fús til framlaga
til þess að koma félaginu á fót, gæti
það að orðið, að menn yrðu tregari
nú um stund og teldú þessu félagi
hafa verið og vera fært að græða
eins og öðrum, þegar segja má, að
Til hvers erum við komin saman
hér í dag? Erum við komin til
jiess að horfa á hlaup, stökk og
allskonar íþróttir? Eða til þess að
lilusta á ræður og hljóðfæraslátt?
Ekkert af þessu er aðalatriðið. Við
erum komin hingað til þess að
glœfia þjóðcrnismcðzntitndina. Það
er, eða á að vera, aðalerindið, og
að því á alt að stefna, sem hér fer
fram.
Við erum komin hér saman til
þess að minnast þess og halda þvi
á lofti, að við erum Vestur-Islend-
ingar.
Eg er ekki svo fróður, að eg geti
um það sagt, hvort aðrir hafa gefið
okkur þetta nafn, eða hvort við
höfum gefið okkur það sjálf. En
hvort sem er, þá könnumst við við
það sem þjóðernismerki okkar. Og
nafnið bendir á jiað, að þessi kvn-
slóð, sem nú er uppi, skoðar sig að
allega Islendinga,—brot af íslenzku
.þjóðinni.
Með þvi nafni er alls ekki afneit-
að hollustu okkar við þetta land
—með því er ekki gefið í skyn að við
viljum taka okkur út úr og vera út
af fyrir okkur, — að við viljum
einangra okkur og lifa hér sen? Is-
lendingar, en ekki Canadamenn.
Miklu fremur vildi eg láta nafnið
tákna j>að, hvaða skerf við viljum
leggja til uppbyggingar hins cana-
cliska þjóðlífs, -— að við v’ljum
leggja til þess íslenzkan skerf.
Við játum okkur íslendinga, og
við förum ekki í launkofa með það,
heldur höldum við því á lofti og
teljum okkur það sóma. Eg segi
fyrir mig: eg miklast af því að vera
tslendingur, innan um hina þjóð-
flokkana innfluttu hér í þessu landi.
Ekki af því, að eg hafi neinar mæt-
ur á þjóðernisdrambi eða álíti að
ein þjóð eigi að hreykja sér upp yf-
ir aðrar; heldur af þeirri ástæðu
einni, að eg elska Island og þjóð-
ina íslenzku, og þykir þess' vegna
vænt um að mega bera nafn henn-
ar, og mig langar til þess, að ef mér
anðnast að leggja nokkurn skerf ti:
fclagslífsins í þessu mannfélagi, þá
Ðr. R. L. FRJK5T,
Member of Royal Coll. of Suryoon*.
Eng., fltakrlfaCur af Royal Collev* of
Phyplclana, London. ■«rfræBlDVar 1
brjöat- tauga- og kyen-ajtlkdömum.
—Skrlfirt. I«t Keunedy Bldc., Portaco
Avt. (á mötl Baton'a). Tala. M. (14.
Helmlll M 2*9«. Tlml tll vtCtala:
kl. 2—S os 7—S e.h.
Dr. B. J. BRANDSON
Office: Cor. Sherbrooke & William
TEtEPHONK G*«RY 880
Officb-Tímar: 2—3
Heimili: 776 Victor St.
Teeephone garry 381
Winnipeg, Man.
THOS. H. JOHNSOM og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
fslenzkir lógfræflÍBtjar,
Skrifstofa:— Room 811 McArthur
Building, Portage Avenue
ábitun: P. O. Box 1658.
Telefónar: 4503 og 4504. Winnipeg
V«r leggMm airataka Uierzlu & al
aelja meööi efUr forskriftum lækna.
Hln beztu moHU. aom hægt or aO U,
oru notuB euiföngu. fagar þér kom-
1« mef forokrtftlna tll vor, merið |Ct
vera vlaa um &8 f& r«tt t>aS aen
læknirlnn tekur tll.
COlXKdBUOÐ * CO.
Datnc Ava. og Sberbrooka H
Phone Oarry 2890 og 2691.
GMftlnealeyflebríf aold
Gísli Goodman
tinsmlður
VERKSTCBÐI:
Komi Toronto og Notre Dame
Phone
Oarry 2088
Heimllli
Ottrry 8'
J. J. BILDFELL
FASTEIQmASALI
Hoom 520 Union Bank - rEL. 2685
Selur hós og lófMr og annast
alt þar aOlútandi. Peningalán
1 Dr. O. BJORNSON
Office: Cor, Sherbrooke & Wiiliam
tELEPHONEtGARRY 3»S
Office-timar: 2—3
HEIMILI:
764 Victor •trset
rELEPHONE, GARRY TBS
Winnipeg, Man.
Dr J. Stefánsson
401 Boyd Building
COR. PORT/\CE AVE. & EOMOJÍTOJÍ 8T.
Stundar eingöngu augna, eyrna. nef
og kverka sjúkdóma. — Er að hitta
frákl. 10-12 f. h. og 2 -5 e. h.—1
Talsími: Main 3088. Heimili 105
OliviaSt. Talsími: Garry 2315.
það fyrir satt, að í tiltölu við fólks-
fjölda standi þeir ekki að baki inn-
fluttum þjóðflokkum öðrum, — og
þá því siður að gjörfileik. — Is-
lenzku hermenn! Hafið j>ökk fyrir
drenglyndið ! Hafið þökk fyrir það,
að þið sýnduð, að íslendingar vilja 1
ekki annara eftirbátar vera, þegar
um það er að ræða, að berjast fyrir
góðu málefni! Hafið J>ökk fyrir
þann sóma, sem þið hafið gert
þjóðinni ykkar! Guð fylgi ykkur
og vernd\, og liann leiði sem flesta
ykkar heila á húfi heim aftur,
heiðri krý-nda fyrir drengilega fram-
göpgn! Við sem heima urðuin að
sitja skulum aldrei gleyma því, að
jiið fóruð í okkar stað og lögðuð
ykkur sjálfa í hættu til þess að verja
sinum aö lesa islenzku og leiða þau
inn í bókmentaheiminn íslenzka,
svo að þau læri að meta og virða og
elska þær hugsjónir, sem hafa ver-
ið eldri kynslóðum kærar og afliö
framsóknarbaráttu þjóðarinnar.
Undir því, hvernig þessi kynslóð
fer meö þjóðernislegan arf sinn, er
það komið, hvaö úr kynslóðinni
næstu verður.
Hér blaktir i dag yfir okkur ís-
lenzki fáninnx — sá fáni, sem er
orðinn bræðrum okkar og systrum
heima á íslandi dýrmætur og kær.
Hvað táknar hann? Hann táknar
sigur, — sigur i þeirri baráttu
við-
það, sem pkkur er öllum kært og sem íslenzka þjótin hefir lengi
dýrmætt!
Já, það hefir aldrei verið meiri
ástæða til að mæla fyrir minni Vest-
ur-íslendinga en nú. Því það er
svo margt til þess að gleðjast af í
félagslífinu, svo margt að benda á,
sem sýnir, að íslenzkt táp og ís
lenzkur dugnaður, íslenzkt vit og
islenzkt drenglyndi hefir fundið hér
góðan jarðveg og dafnar hér vel.
*) Formaður félagsins skýrði
frá því á fundinum, að sum félög
hefðu alt að því fimm-faldað flutn-
ingsgjöldin. Við slikt hefir engum
komið til hugar að miða hér.
**) Og hækka verður hún í lík-
ingu við önnur félög, ef hún fær
sér nýtt skip (með stríðsverði), að
því er það skip snertir. En þá ef
lika ósamræmið komið á flutnings-
gjöld innan sjálfs félagsins.
Eln þess vegna hefir heldur aldrei
verið meiri ástæða til þess að hrópa
hátt til þessa brots íslenzku þjóð-
arinnar: “Haltu fast þzn sem þú
hefir, til þess að enginn taki kórónit
þína!” Aldrei meiri ástæða en nú,
til þess að benda tvimælalaust á það,
Tvilík lífsnauðsyn okkur er, að við
fleygjum ekki frá okkur í hugsun-
arleysi þeim þjóðernislega arfi, sem
hefir verið okkur svo máttug'- vopn
í framsóknarbarált 1 okkar i þessu
landi, eins og okkur hefir nýlega
verið bent svo vel á af góðum gesti
sem til okkar kom lieiman af ætt-
jörðinni: — heldur að við leggjum
rækt við hann, höldum áfram að
varðveita hann og ávaxta. og skil-
um honum óskertum í hendur kom-
andi kynslóða.
Eg veit að það eru því miður til
menn með íslenzkt blóð í æðum, sem
segja: “Eg hefi ekkert use fvrir
þetta islenzka business, J>að er no
good anvhow”. Um þann hugs-
unarhátt sem kemur fram hjá slík-
um mönnum, vil eg sem minst tala.
En víst er um ]>að, að ef þeir á
annað borð eiga nokkra hugsjón
æðri en hugsjónir fyrirhafnarleysis
eða stundarhagsmuna, þá hefir
þeim sést yfir þann sannleika, að
hvert þjóðerni hefir sína köllun;
hverri þjóð er eitthvað sérstakt
gefið, sem hún á að leggja fram i
jiarfir heimsmenningarinnar. Úr
háö, til þess að fá
urkent sjálfstæði þjóöemis síns.
Hvaöa vit væri i því fyrir okkur að
draga þann fána hér á stöng, ef
okkur væri ekki alvara að halda
áfram að vera Vestur-Islendingarf
Nei, — Við höfum dregið fána Is-
lands hér á stöng, — ekki einan sér,
heldur við hlið rikisfánans brezka
og þjóðfána Canada, til þess að
tákna það, að við viljum vera Vest-
ur4slendingar, — að við viljum
leggja rækt við okkar íslenzka
þjóðararf og leggja hann hér á
borð með okkur í bróðurlegri sam-
vinnu við aðra ibúa þessa lands;
— að við viljum varðveita og
styrkja böndin, sem tengja okkur
við ættjörðina gömlu, svo að úr tær
um berglindum íslenzks þjóðernis
megi fyrir okkar milligöngu
streyma blessunarstraumar inn í
þjóðlíf þessa lands.
Látum okkur fara fratn í því að
vera góðir Vestur-Islendingar! Lát-
pm það aldrei um okkur spyrjast,
að við verðum einhver óþekt .stærð,
einliverjir áhrifalausir og frægðar-
lausir þjóðernislegir flækingar i
j>essu nýja og blessaða landi, sem
hefir tekið okkur að sér og farið
svo vel með okkur. Heldur sýnum
þá trúmensku við það, sem viö
tókum bezt i arf eftir feður okkar
og rnæður, að það verði okkur og
niðjum okkar hvöt og kraftur í
framsóknarbaráttunni, ættjörðinni
gömlu til sóma og heimkynnunum
nýju til gagns, svo að þeir sem með
okkur byggja j>etta land geti altaf
hugsað með einlægri virðingu og
hlýjum tilfinningum til bræðra
sinna og systra, Vestur-íslendinga!
FLUTTIR til
151 Bannatyne Ave
Horni Rörie Str.
í stærri og betri verkstofur
Tals. Main 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
J. G. SNÆDAL,
■TANNLŒKNIR
614 Somerset Block
Cor. Portage Ave. og Donald Streot
Tals. roain 5302.
J. J. Swanson & Co.
Verzla meÖ fasteignir. Sjá um
leip á húsum. Annaat lán og
elctsábyTgðir o. fl.
604 Tfaa Kenatn((ton.PorLJMmM>
Phone Maln MtaT
A. S. Bardal
843 SHERBROOKE ST,
selur líkkistur og annast
Dm útíarir. Allur útbún-
a8ur sá bezti. Ennfrem-
* nr selur hann allsikonar
minnisvarOa og legsteina
Tala. Heímlli Carry 2161
„ OfVlco „ 300 og 876
Hækkað verð á brauði.
Bakarar hækkuðu verð á brauði
á þriðjudaginn; er það nú 6 cents
en var áður 5. Verðhækkun á hveiti
er haft sem afsökun fyrir þessu til-
tæki.
Howell fallinn.
Edmund L. Howell, s'onur How-
ells dómara féll i stríðinu 27. júli.
Hann var lögmaður og lætur eftir
sig ekkju og eitt barn. Hann fór i
striðið þegar það byrjaði.
Góð melting.
Þýðingarmikið, ef ekki þýð-
ingarmesta atriði.sem veikinda
orsök er sjálfseitrun eða melt-
ingarleysi. Þar sem partur af
fæðunni geymist í magunum
og innýflunum og rotnar. Og
þegar verið er að lækna ein-
hvern sjúkdóm, þá er það altaf
fyrsta verk læknisins að hreinsa
innýflin. Vér mælum með
Triners American Elixir of Bit-
ter Wine í þessu skyni. það
jyf læknar hægðaleysi án nokk-
urrar hættu og allan sleika
sem hægðaleysi fylgir. Við
lystarleysi, margskonar höfuð-
verk, magagasi, magakrampa,
| lasleika eftir máltíðir, tauga-
veiklun, slappieika; við maga-
veiki, lifrarveiki og innýfla ætti
að reyna þetta lyf. Vetð $1.30
Fæst í lyfjabúðum og hjá Jos.
Triner Manufacturing chemist
1333-1339 S. Ashland Ave-.’
Chicago, 111.
Skemdir af frosti.
Aðfaranótt 2. ágúst var frost í
Woodstock í Ontario og öðrum
stöðum þar eystra. Jörðin var hvít
af hélu og skemdust ávextir í görð-
um til stórra muna.
Triners Liniment linar gigt
og taugaþrautir afar fljótt. Ef
þú hefir sáran háls, bakverk,
þrautir í herðum eða fótum þá
reynið það. Verð 70c, Fæst
í lyfjabúðum. Póstgjald borg-
að.
Canadian Northern Járnbrautar Félagið
NÝ LEIÐ TIL
KYRRAHAFSINS
09 Austur-Canada
RAÍLWM
8AILWAY
f íesn tim Jasjier <>k Mount ltobson garðana eftir Yelloxvhead skarðlnu.
Fram hjá. hæsta fjalli; beinasta ferS me8 lægstu braut, nýjustu
ferSaþægindi og stSustu aSskiidir t-agnar til útsýnis. Kurteisasta þjón-
usta—allir þjðnar keppast viS aS láta ySur líka ferSin sem bezt.
Hraðlestir til Kyrrahafsstrandar
Farseðlar til sölu daglegra þangaS til 30. Sept.; í gildi til heimferðar
til 31. Október. ViSstaSa leyfS hvar sem er.
Leiðir—-Menn geta fariS og komiS meS Canadian Northern, eSa fariS
meS Canadian Nortliern og komiS meS annari braut—eSa fariS meS
annari braut og komiS meS Canadian Northern.
Hraðlestir til Austur Canada JK? á4v"S
Farseðlar til sölu daglega til 30. Sept.—gilda fyrir 60 daga. ViSstaSa
leyfð hvar sem er.
l.eiðir—Menn geta fariS fram og aftur eSa aSra leiSina eftir vötnunum.
Járnbrautarleiöir—Menn geta fariö meS Canadian Northem braut-
inni nýju til Toronto og svo austur um Nepigon vatn og á margra
mflna svæSi meS fram undra fögrum vötnum, >gem er alveg eins gott
og endurnærandi og aS fara vatnaleiSina og fargjaldiS er lægra.
Nýir aðgreindir bókasafnsvagnar tll útsýnis.
SpyrjiS farseSlasalann um allar upplýsingar og biSjiS um blöö og
bæklinga um fjöllin og ferSirnar, eSa skrifiS R. Creelman, Gen. Pass.
Agent, Canadian Northern Railway, Winnipeg.
/