Lögberg


Lögberg - 31.08.1916, Qupperneq 5

Lögberg - 31.08.1916, Qupperneq 5
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. AGÚST 1916 5 Konan, sem matreiðir, lætur sér- lega vel af kolunum og kveður þau mjög hitamikil. í kolalaginu eru stórar sprungur fyltar vatni, en þær minka eftir því sem innar dregur. Fyrst voru sprungurnar ca. 14 þuml. víöar, en nú sa. V2 þuml. Hefir vatnið skemt kolin fyrir okk- ur og tafið fyrir. Nú gengur það betur og hef eg góðar vonir um að alt gangi að óskum, eftir því sem áhorfist. — Þegar eg byrjaði að yinna þarna i fyrra, var náman þannig, að fyrst var 13 cm. þykt þannig, þá 85 cm. móhella, þá aftur 8 cm. kolalag, þá 75 cm. móhella og enn 17 cm. þykt kolalag. Nú er náman þannig, að fyrst er 32 cm. þykt kolalag, þá 80 cm. hella, þá 30 cm. kolalag. Hafa þar runnið saman 2. og 3. kolalagið. 1 sumar höfum við grafið á öðrum stað, nokkru hærra, og eru þar líka þrjú kolalög. Efsta lagið er 18. cm. þykt, þá kemur 75 cm. þykk hella, þá 17 cm. kolaleg, þá 65 cm. hella pg loks 20 cm. kolalag. Við erum ekki komnir nema skamt inn þar, en kolin eru þar tiltölulega betri en á sömu dýpt á fyrri staðnum. Áreiðanlega nær kolalagið þar frá Stálfjalli til Bæjar á Rauðasandi, en sú vegalengd er 30 til 50 kíló- metrar. — Sænski verkfræðingur- inn hefir sagt mér, að samskonar móhella og sú, sem er í milli kola- laganna, finnist í Svíþjóð og sé úr henni unnin afbragðs áburður, sem mikið sá notaður á akra á öllum Norðurlöndum. — Eg sel kolasmá- lestina á 28 krónur þar vestra. Að öllu sjálfráðu ættu þau ekki að kosta meira en svo sem 5 krónur skippundið hér. En kolin eru góð. Frá Keflavík á Rauðasandi sóttu bændur kol til okkar i sumar á ein- um báti. Hafa þeim reynst þau svo vel að þeir ætla nú að manna marga báta til þess að sækja meiri kol. Reynzla okkar, þar vestra, er líka sú, að kolin séu afbragð. — Það er i ráði að “Ingólfur” fari vestur eftir mánaðamótin og sæki einn farm. Þau kol, sem hann flytur, verða seld hér. — Eftir að eg fór að vestan, hef eg fengið skeyti frá sænska verkfræðingnum, (og skýrir hann mér frá því, að hann ihafi fundið nýtt kolalag og séu kol- in þar enn betri, en þau, sem við höfum fundið til þessa.” —Lögrétta. fslenzk gufuskipakol. Sú gleðifrétt segir Isafold að borist hafi nýlega frá sænska verk- fræðingnum sem vinnur við Stál- víkurnámurnar, að þar sé fundin ný og miklu betri náma með svo góðri kolategund í að jafngilda muni berzkum gufuskipakolum éSteatn Coals). Fullnaðarskýrslu um nám- una er von bráðlega til Reykjavik- ur. Sé þetta álit svenska verkfyæð- ingsins rétt, þá er hér um ómetan- lega auðsuppsprettu að ræða fyrir landið. Fyrsti kolafarmurinn frá Stál- vikurfjalli var nýlega fluttur til Reykjavíkur með Ingólfi. Kostar smálestin fyrir vestan 28 kr., en svo bætist flutningsgjaldið við þeg- ar suður kemur. porvaldur læknir Jónsson látinn. Hann var elztur allra lækna á Is- landi, fæddur í Kirkjubæjarklaustri 3. september 1837. Faðir hans var Jón Guðmundsson þáverandi um- boðsmaður, en siðar ritstjóri I> jóð- ólfs og alþingismaður; stórmerkur maður á sinni tíð, bæði sem ritstjóri og stjórnmálamaður. Móðir Þor- valdar var Hólmfríður Þorvalds- dóttir sálmaskálds Böðvarssonar í Holti undir Eyjafjöllum. Systir Þörvaldar læknis var Kristín Krabbe, en bróðir hans var Sig- urður Jónsson fangavörður. Þorvaldur útskrifaðist úr latinu- skólanum i Reykjavik 1857, en tók læknisfræðis próf 17. september 1863, var hann fyrsti maður scm læknispróf tók hjá Jóni Hjaltalin landlækni, en það var þráttán ár- um áður en læknaskólinn var sett- ur á stofn. Þorva'dur las læknis- fræði um tima við háskólann i Höfn. Var hann þegar settur læknir i nyrðra umdæmi vesturamtsins, en það tók yfir ísafjarðarsýslu, Barða- strandasýslu og Strandasýslu. Eru nú tíu læknar á þvi svæði og sést bezt á því hvilikt verk það var sem Þbrvaldur leysti af hendi. Gegndi hann læknisstörfum fram á alda- mót, en fékk lausn frá embætti ár- ið 1900. Þorvaldur kvæntist 1864 frænd- konu sinni Þórunni Jónsdóttur prests Hjartarsonar á Gilsbakka og konu hans Kristinar Þorvaldsdótt- ur Böðvarssonar sálmaskálds: hún lézt 1912. Er æfi Þorvaldar ein- stök i sinni röð, þar sem hann var búsettur sem læknir á sama stað flsafirði) í 53 ár og í hjónabandi með sömu konu í 48 ár. Af bömum þeirra Þorvaldar og konu hans lifa sex: Jón læknir á Hesteyri, Ölafur verzlunarmaður í Kaúpmannahöfn, Hólmfríður gift frænda sínum Áma Jónssyni verzl- unarstjóra á Isafirði; Helga, kona séra Páls Stephensen í Holti; Gyð- ríður kona Dr, Björns Bjarnarson- ar frá Viðfirði og Kristín eigandi listaverzlunarinnar í Reykjavik. Ein dóttir þeirra lézt fyrir nokkr- um árum; var það Sigríður kona Þórvaldar Krabbe. Eftirtektavert. í grein, sem klipt hefir verið úr “St. Paul Daily News” og Lögbergi send, er það sem hér fer á eftir:— “Fangelsisstjórnin í Kansas hefir rétt nýlega veitt útskriftarskjal 31 fanga, sem tekið hafa háskóla- mentun á meðan þeir vöru í fangels- inu. Skólauppsagnarhátíð var hald- in í fangelsinu. Þetta er ef til vill algerlega einstakt í sögu heimsins. Kenslan í fangelsinu var nákvæm- lega sú sama annað búnaðar- og verkfræðisskóla fólk nýtur þar í ríkinu, og færðu 100 fangar sér í nyt þá kenslu. Þessir 31 nemenda lærði vél- fræði og rafræði, trésmíði járn- smíði, búnað o. fl. íSumir af stúdentunum verða í fengelsinu enn nokkur ár, en ríkið hefiij þegar útvegað þeim atvinnu, sem útendað hafa tíma sinn þar. Þetta atriði er Stórmerkileg breyt- ing til batnaðar í meðferð fanga; það miðar stórkostlegb til þess að bæta þá. Jafnvel þeir, sem mest láta sér ant um, geta ekki sannað, að mentun bæti eðli manna, en það er marg- sannað, að mentun framleiðir nýjan áhuga hjá öllum. Hún sannar mönn- um sjálfum hversu óheppilegt það er, að vera glæpamaður; hún veitir manninum möguleika til lífsfram- færslu og tekur þannig frá honum freistinguna til þess að brjóta lög í ýmsum efnum. Nú á dögum eyða stjórnirnar meiri peningum til fangelsa en til skóla. Það hversu vel þessi tilraun hefir hepnast í Kansas, er mjög lær- dómsríkt og sýnir hversu mikið á- hugamál það er jafnvel glæpamönn- um að nota tækifæri sem þeim bjóð- ast til þess að afla sér ábyrgðarmik- illar og nytsamrar stöðu í mannfé- laginu. Hver veit nema mannkynið kom- ist einhvern tíma svo langt, að það kosti fremur fé til þess að koma í veg fyrir glæpi, en að hegna glæpa- mönnum. Fundið kvenmannslík. Ráðgáta hefir komið upp í Hugh- es herbúðunum. Hver var stúlkan sem fanst hjá Hughes' íherbúðunum fyrra þriðju- dag eða miðvikudag? Eða fanst nokkurt lík þar? í því er ráðgátan fólgin. 'Það er altalað í Winnipeg, i Hughes herbúðunum og í Brandon, að fundist hafi lík ungrar stúlku, hér um bil 23 ára, úti í runni hjá herbúðunum vikuna sem leið. Ein sagan segir að á henni hafi fundist $500 en önnur sagan að það hafi ekki verið nema $300. Fullyrt er að stúlkan hafi dáið af misþyrmingu (af völdum karl- manna). En sögunni er neitað af W. G. Bell hershöfðingja, sem þar hefir lögreglu eftirlit meö höndum. Hann hefir rannsakað málið ná- kvæmlega, eftir því sem hann seg- ir, og ekki fundið þess nokkur merki að kvenlík hafi verið falið nálægt herbúðunum eða í þeim. Lögreglustjórnin og dómsmála- stjórnin, sem hefði átt að gera að- vart ef lík hefði fundist hjá her- búðunum, fuljyrtu á mánudaginn -að þær hefðu ekkert heyrt um mál- ið nema sögusagnir. Það er að minsta kosti ráðgáta hver komið hefir sögunni af stað. fÞýtt úr Trihune og Free PressJ Framfara-spor. Sté>rkostlegt skjal eða áskorun hefir verið komið með fyrir brezku stjórmna. Er það ályktun sem sam þvkt var á verzlunarmanna fundi sem haldinn var á “Hotel Cecil” fyrir skömmu; er þess þar krafist að stjórnin banni með lögum alla áfengissölu í allri mynd á meðan stríðið standi yfir; því er haldið fram að þetta spor sé skylda gagn- vart bandamönnum Breta i stríð- inu, skylda gagnvart hernum á sjó og landi, skylda gagnvart þjóðinni og skylda fyrir alla þá sem vilja sjá sigur í stríðinu. Er greinilega sýnt fram á hvílíku tjóni áfengisnautnin valdi efnalega, heilsulega og siðferðislega, og hversu mjög hún dragi úr styrk- leika fólksins þegar á því ríði líf og land að allir kraftar séu verndaðir. Askorunin er undirrituð af full- trúum allra helztu félaga og stofn- ana ríkisins; má þar á meðal telja: Brezka velferðarfélagið, leyndarráð Jlreta, brezka þingið, landherinn, sjóliðið, svo að segja alla háskólana, konunglega mentafélagið, heilbrigð- isráðið, verzlunarráðið, skipasmíða- félögin, flutningafélögin, hergagna- félögin og ýms verzlttnarfélög; fjórtán alþýðuskólastjórar, og fim- tíu læknar í opinberum embættum. Auk þess þúsundir málsnietandi manna, svo sem lögmenn, presta, lækna, rithöfunda, blaðastjóra, dómara, kennara, verkfærð:nga, stjómmálamenn o. s. frv. Undir áskorunina hafa skrifað menn úr öllum pörtum brezku eyj- anna. Þetta er aðal innihald áskor- unarinnar: “Vér undirritaðir borg- arar Bretlands skorum hér með á stjórnina að vemda alla krafta þjóðarinnar. Þar sem þjóðin hefir nú fetað í fótspor bandamana vorra að láta herskrá alla vígfæra menn, skorum vér nú á stjórnina að kraft- ar vorir verði látnir koma að sem beztum notum, sem henni er unt að láta verða. Hinn mikli óvinur áfengið kyrk- ir þrek þjóðarinnar og úthald ; hann veikir hermenn vora á orustuvell- inum og hlýtur að lengja stríðið. Það sem hér er talið eru skýrslu- staðfest sannindi um 'hinn mikla óvin. Hann lamar landherinn; hann veldur óbærilegum drætti við hergagnasmíðar; hann hindrar þús- undir manna frá herstörfum dag- lega; hann gerir góða verkmenn að liðléttingum. Hann veikir sjóherinn: hann seinkar flutningum, og veldur því að vörur komast í heljarklær neð- ansjávarskipa óvina vorra; hann seinkar viðgerðum og fyllir hafn- imar af aðgerðarlausum skipum. Hann stofnar verzlunarflota vorum í stórvoða; hann hefir tekið milli 60 og 70 miljón teningfseta hjá oss síðan stríðið hófst frá öðr- um nytsömum flutningi. Hann seinkar byggingu nýrra skipa í stað þeirra sem farast. Hann eyðir vistum vorum og byrgðum; á 20 stríðsmánuðunum fyrstu át hann upp meira en 2,500,- 000 (tvær miljónir og fimm hund- ruð þúsundj smálestir af fæði; þar á meðal nógan sykur handa allri þjóðinni i nærri þrjá mánuði; hann eyðir meiri sykri en allur herinn. Hann eyðileggur gjaldþol vort og fjárhagslegan styrk; á tuttugu fyrstu stríðsmánuðunum eyddi þjóðin $1,500,000,000 (eintii biljón og fimm hundruð miljón dollara) í áfengi; Hánn dregur úr styrk þjóðarinn- ar; honum þjóna 500,000 starfs- menn; hann tekur afurðir af 1,000,- 000 ekrum af landi og hann eyðir 1,500,000 smálestum af kolum á ári. Og á fyrstu tuttugu mánuðum stríðsins námu flutningar áfengis á járnbrautum 50,000,000 smálesta. Hann eyðileggur siðferðisþrek vort; stofnar börnum í hættu og leggur gryfjur og snörur að fótum siðprúðra og saklausra manna og kvenna. Hann freistar hermanna vorra og Jeiðir þá út á glapstigu á tímum hættunnar. Eins og það er ómögulegt að reikna út alt það tjón sem áfengið veldur á flota vorum, í hernum, í félagslifinu, og fjárhagnum á þess- um alvarlegu tímum, eins er það ómögulegt að reikna út, hversu miklu góðu vínbannslögin hafa kom ið til leiðar, þar sem þau eru komin á. Friður og regla ríkir nú í þeim bæjum, sem áður voru alkunnir ó- friðarstaðir; meira að segja í Lond- on, þar sem aðeins hefir verið lítil- lega takmarkað áfengisæðið, eru áhrifin slík að tæpast er hægt að trúa. Jafnvel þar íhefir sumum fangelsunum verið lokað síðan farið var að takmarka áfengissöluna. Og þótt ekki sé nú leyft að drekka nema tvær stundir á dag, þá hafa engar kvartanir heyrst frá mönnum um það að óánægja sé yfir, og bend- um vér stjórninni á það sem sönn- un þess að fólkið er viljugt að leggja niður drykkju-“frelsið” og láta landið og þjóðarhaginn sitja í fyrirrúmi. Verði það sagt sem mótbára að vér þurfum víntollanna til þess að mæta útgjöldum, þá er svarið auð- fundið við því. Engin þjóð getur grætt á því sem hér hefir verið tal- ið—og það er alt satt. Lítum á hvað bandamenn vorir hafa gert, og nýlendurnar; lítum á Rússland : lítum á Frakka; Rússar hafa bann- að “Vodka” og Frakkar “Absinth” ; sömuleiðis hafa Frakkar bannað sölu áfengis til kvenna, hermanna og unglinga. Rússar leituðu bæði fjár og styrkleika, og þeir fúndu hvort- tveggja í vínsölubanni. Spamaðar- möguleikar þeirrar þjóðar hafa vaxið frá centum upp í dollara. Bankarnir, sem tóku á móti $900,- ooa í janúar á undan stríðinu, tóku nú $27,500,000 í janúar 1915 og $60,000,000 í janúar 1916. Iðnað- armagn Rússlands hefir aukist um 30% og 10% aukning í iðnaðar- magni voru væri nóg til þess að borga allar tekjur vorar af áfeng- inu: “Eg tel það skyldu mína” segir fjármálaráðherra Rússlands, “að -lýsa því yfir hátt og opinber- lega og með allri þeirri áherzlu sem eg á til, að engir möguleikar eru á því að ihorfið verði aftur til þess, er áður var.” Engin veiklun í stjórnarfari voru er eins mikil og sú er af áfengi stafar; ekkert er til eins alvarlegt í sambandi við sigur í stríði og ham- ingja í friði. En nú eru hætturnar af áfengi tífaldar. Það að einn tíundi af öllum íbúum borga vorra er sjúkuvr, af kjTiferðissjúkdóm- um, er að mestu áfengi að kenna; það út af fyrir sig er þjóðarböl og stórhætta börnum vorum. Árið 1912 töpuðust meira en 270,000 virkir dagar í sjóhernum af þess- um ástæðum og 216,000 dagar í landhernum; alt af kynferðissjúk- dómum. Og konungleg rannsókn- arnefnd hefir lýst því yfir að ef á- fengisnautn minkaði þá væri það stórt spor í þá átt stigið að koma í veg fyrir þetta útbreidda og sívax- andi átumein þjóðarinnar. Engum dettur í hug að efa að áfengi eitt út af fyrir sig er orsök í þessu meira en nokkuð annað sem hægt er að hafa hemil á. Um það efast eng- inn að þjóðin hefir gert sig ánægða með þau hálfstignu spot; sem tekin hafa verið í takmörktm vínsölunn- ar. Þáð er eindregin skoðun vor að næsta spor verði að stiga áður en styrkleikur Bretlands er að þrotum kominn í baráttunni við jænnan óvin og áður en nokkur von sé sig- urs i því stríði sem nú stendur yfir. Engin þjóð getur neytt krafta sinna með annari eins hindrun sín á meðal og áfengið er. Vér erun. engir bindindis postular, en oss et ant um það eins og öllum öðrun, góðum borgurum þjóðarinnar að berjast af öllu því afli sem þjóðin á yfir að ráða fyrir frelsi sínu og framtíð og vér teljum það skyldu vora að draga ekki úr því afli.” Viðurkenning. |Þess hefir verið getið í Lögbergi oftar en einu sinni, að Margrét J. Benediktsson sé frumherji kv'en- réttindamálsins hér í fylki. Það var hún, sem braut ísinn og aðrir hafa rent skipum sínum eftir þeirri vök og loksins náð lendingu með fullum sigri. Þetta bréf sýnir það, að ekki hafa allir gleymt brautryðjandanum í því máli og er það vel farið. Oss vit- anlega hefir ekkert íslenzkt kvenfé- lag hér í landi verið eins vel vak- andi og starfið eins gefist og félag- ið “Vonin” á Baldur. “Baldur P. O., Man. Mrs. Margrét Benediktsson, Kæra vinkona! Jafnréttisfélagið “Von” óskar að minnast þín, þótt kringumstæðna vegna verði það einungis í smáum stíl. En við vitum, að þú tekur v'iljann fyrir verkið. Nú þegar hinn mikli sigur er unn- inru og jafnrétti komið á hér í Mani- toba, hugsum við til þín—þín, sem fyst allra kvenna hér í fylkinu hófst bardagann—alein. Á þér einni skullu allir hinir ranglátu hleypidómar, sem vanir eru að þyrlast upp á móti hverju nýju málefni, hversu gott og göfugt sem það nú er, að eins þegar það kemur í bága við vanann. En þú barðist sem hetja, hopaðir aldrei fet frá marki þínu. jFagurt eftirdæmi lætur þú oss, Sem sönn íslenzk hetja barðist þú hér á meðal vor. Fyrstu sporin steigst þú. Við biðjum þig að þiggja til minningar og sem vott um viðurkenningu frá okkur, bókina “Hrannir” og þessa 25 dali er fylgja með bréfi þessu. Megi guð blessa þig og leiða ó- komna æfidaga. Með virðingu og vinsemd. Jafnréttisfélagið “Von” Argyle, Baldur, Man. Rósa Kristóferson, . ritari.” “Von”—Hvað get eg sagt til að þakka yður gjöfina, minninguna, og umfram alt það, að mitt í sigurfögn- uði yðar minnist þér mín? Á bak við ósögð orð, óskýrðar til- finningar og ómælt djúp, þar í býr óafmáanlegt þakklæti mitt til yðar fyrir góða, langa, gleðilega og sig- ursæla samvinnu, og síðast gjöfina og vingjarnlegu orðin í minn garð. Guð blessi yður fenginn sigur, er hjartans ósk 'Yðar einlægrar, M. J. Benedicton. Merkilegur úrskurður. Herra ritstjóri Lögbergs. Þegar eg var búinn að lesa grein- ina í Lögbergi “Mierkilegur úr- skurður” kom það fram sem mig hafði grunað, að vínbannslög John Macdonalds væru ekki fullnægj- andi seni grundvallar lög í þessu vínbanns m.áli okkar, þó sumir segi að þau hafi staðist fyrir dómstól- um Eftir því sem sýnist vera að drifa á daginn, þarf fylkisstjómin að semja ný lög á næsta þingi, sem taki svo fyrir allan tilbúning áfeng- is í fylkinu og alt itinrensli inn i fylkið, hvaða tegund áfengis sem er. Svo framarlega sem aö bind- indismálið verði undir í þessum viðskiftum, má búast við hverjum fellibylnum á fætur öðrum frá mót- flokknum, til að drepa kvenrétt- indamálið og draga valdið úr hönd- um fylkisstjórnarinnar um fram- kvæmd á beinni löggjöf. J. J. Húnberg. Aths.: Það er satt að alls má vænta frá andstæðingum allra um- bóta til þess að eyðileggja þessi mál; en þeir geta ekkert þeirra drepið. Kvenréttindin eru komin á og bein löggjöf á góðum vegi. Innflutn- ingsbann hefir fylkið ekki vald til að ákveða—því miður; í því máli er þess vegna næsta sporið að krefj- ast þess að sambandsstjórnin i Otta*va samþykki algert bann á til- búningi, innflutningi og verzlun á- fengra drykkja. Og þess verður ekki langt að bíða. — Ritstj. Flutt á samkomu í Mikley. Hún lifir hér enn þá hjá íslenzkri þjóð ástin á fróðleik og sögur, vér eigum hér vænlegan sagnfræðis- sjóð og söngva og vel kveðnar bögur, því oft er frá menningar ylríkri slóð útsjón fögur. Og íslenzka málið oss enn þá er kært og íslenzkar sögur og kv'æði, vér höfum það áður í æskunni lært, það eru vor goðbornu fræði; það hefir í raununum frið okkur fært, fró og næði. Vér óskum að gleðinnar sváslegust sól svífi’ yfir Mikleyju lengi og friður og eindrægni finni þar skjól og farsæld og búsæld og gengi, og vinátta’ og menning þar velji sér stól vel og lengi. Magnús Einarsson, (frá Miðhúsum.) ♦ ♦ ELÍSABET JÓNSDÓTTIR. Fin-dd 30. Okt. 1832. Dáin 17. Júli 1916. Svo sem áSur hefir verið getiS í Lögbergi lézt þessi háaldraöa kona I “Betel" á Gimli mánud. 17. Júlt stSastl., og- var hún samkvæmt fyr- irmælum hennar jarösett f grafreit Glmli-safnaðar. Séra Carl J. Olson, prestur safnaöarins, flutti húskveöju á "Heimilinu” yfir hinni látnu. og lýsti réttilega hinni hreinu og öflugu lund Elfsabetar sál. og hinni sterku og sívitnandi trú hennar á mann- kynsfrelsarann, er oft og tföum heföi brotizt út sem brennheitt bál. pá talaöi séra Bjarni pðrarinson nokk- ur orö yfir lfkbörunum og mintist þess aö hin látna heföi ávalt gert sér far um aö vfkja meö kærleiksþeli aö þeim, er henni virtist vinavant, og látiö sér mjög ant um aö breiöa út kristileg rit meöal þeirra, er hún á- leit aö slfks lesmáls heföu mest þörf. AÖ húskveöju lok’inni las séra Carl erindi þau er hér fara á eftir, og lýsa þau vel lyndiseinkunnum Elísabetar sál., enda ort af gömlum og góöum vin hennar og heimilisbróöur f “Bet- el.’:— Hver er hún, sem aö hvflir hér? hver vill þann sannleik inna mér? hljðö og föl, en meö hvfldarsvip, hvílir rétt eins og brotiö skip. Hún var svo margt. sem hermt ei fæ: hnullungs blágrýti, perla glæ; uppsprettulind svo himinhreln; háreggjaö járn á sérhvert mein. Beinvaxin, fögur björk hún var, brotnuöu margir stormar þar. Hún var það ljós, er lýsti glatt, lygina smáöi’, en virti satt. Refsihrfsla—og heilnæm jurt, hrélling og kvíöa nam hún burt; veik eins og strá og sterk sem eik stðö hún í lífsins hrikaleik. Lítill dropi og djúpur sjðr dunandi, stundum úfinn, stðr, stundum svo blföur, blátær, hreinn, blettur sást þar ei ýröur neinn. Rós var hún litfríð, rjðð og smá. roðinn fðr—hún varð lilja þá. Liljan kæra er kaldur nár, komin til guös—og þornuð tár. Hugnæmt var að sjá hið aldraða heimilisfðlk (og alla heimamenn) ganga hvert af ööru að lfkbörum hinnar látnu systur og ltveðja hana tneð signandi hendi f þögulli bæn til hins blessaða drottins síns. Elfsabet Jðnsdðttir var fædd 30. Oktðber 1832 á Geitavíkurhjáleigu f Borgarfirði eystra; voru foreldrar hennar Jðn Andrésson bðndi þar og kona hans Sigrföur Siguröardðttir, systir Jðns Sigurösonar f NjarÖvfk. Elfsabet var meöal hinna yngri af fjðrtán systkinum, er öll voru dáin á undan henni. Um tvltugsaldur fðr hún úr föðurgaröi upp í HéraÖ f vist til Gísla Vfums og konu hans Ingi- bjargar Snorradðttur, þar næst til Gísla læknis Hjálmarsonar á Höfða og sfðar til séra Stefáns Jónssonar á Hjaltastað og fluttist með honum noröur aö Garði í Kelduhverfi, er hann gerðist prestur þar.—í kring Um áriö 1870 settist Elízabet aö á Seyöisfirði og tðk þá tll fósturs föö- urlausan brðöurson sinn á 4. árf, Sigurbjörn Sigurjðnsson. Sumariö 1887 flutist hún til Vesturheims og settist að 1 Winnipeg, þar sem frændi hennar, er horfið hafði vestur þrem- ur árum áöur, var þá. Dvaldi hún alt af upp frá því f Winnipeg og var lengst til húsa hjá Sigurbirni. eða þar til hún f Marzmánuði 1915 fðr f hið þá nýstofnaöa heimili fyrir aldrað fðlk, “Betel”. Á fyrsta ári stnu 1 Winnipeg tðk Elfsabet til fósturs stúlkubarn á fyrsta ári, Guðrföi Guð- mundsdðttur, ættaða af Suðurlandi, og 61 önn fyrir henni til þess er hún tæplega tvftug gekk aö eiga Sigmar Dalmann f Winnipeg. Elfsabet var kvenmaöur 1 hærra lagi, beinvaxin og fjörleg, þrekmikil til lfkama og sálar; mjög hreinlynd og örgeðja og duld't samferðamenn- fna aldrei þess er henni geðjaðist eða misllkaði f fari þeirra, og aö öllu þvf er hún tðk sér fyrir hendur gekk hún með heilum huga. Fyrir alla vildi hún brjðta sig f mola—jafnt þá. er henni voru andstæðir, ef hjálpar hennar þurftu, og Jafnvel þðtt svo megf að orði komast, aö hún ættt aldrei til næsta máls, fanst henni hún ávalt hafa aflögum. Frðöleiks- þrá haföi Elfsabet mikla og las alt sem hún gat hönd á fest á fslenzku og dönsku, og um trúrækni hennar verður ekki betur að oröi komist en það sem séra Carl J. Olson tðk fram f hfiskveðjunni og áður er á minst. “Austri" er vinsamlega beðinn aö geta um dauösfall þetta. S. Nýjustu tæki GERA OSS MÖGU- LEGT AÐ FRAM- LEIÐA PRENTUN SEM GERIR VIÐ- SKIFTAVTNI VORA ANÆGÐA The Columbia Press, L,imiteci Book, and Commorcial Printera Phon® Garry 2156 P.o. Box^172 WW NIPBG 4 S ó L S K I N ýmsum börnum aS mig er fariS aS langa til aö skrifa í litla blaðið cnkk- ar líka, til þess a5 vera með. Eg getng á skóla hér, s'kólinn er bara tvær milur frá okkur. Eg er í fimta bekk; viö erum sjö í þeim bekk, tveir drengir og fimm stúlk- ur. Eg er eina íslenzka barnib á skólanum. Hin eru flest svensk, nema þrjú svertingja börn. ViS erum þrjátíu í skóla alls; mér líkar mjög vel viö öll bömin.. ViS höf- um góSan kennara núna, þaS er karlmaSur tuttugu og eins árs gam- all, enskur. Hann er góSur viS öll börnin og dkkur líkar öllum vel viS hann. Eg hefi nú ekki neitt meira til aS skrifa, en eg ætla aS senda Sólskins- börnunum þrjár vísnr eftir Pál Jónsson. STÖKUR. SólskinsblaSiS þaikkar þér þels af landi hlýju, gömul kona ein sem er orSin barn aS nýju. Sólskins börnin sé eg hér, sólskin burt má tárin færa, sólskin þeim í sálu er sólskins þegar vísur læra. Elinborg Bjarnason. Rauðbrystingur. J Eftir William Allingham. Far vel, þú sæla sumar, því senn þitt nálgast kvöld; jxx brosi bleikir akrar þá blæs þar gola köld, og þrasta söngur þagnar, og þýtur svala’ á braut, en RauSbrystingur eftir er meS óbreytt fjaSraskraut. RauSbrystingur kæri, þó komi haust, RauSbrystingur syngur, svngur sætri himin raust. MeS brúnan lit og bleikan sjást blöSin leita í hlé; sem stórir, sterkir risar þá standa nakin tré, þau breytast senn í svipi; þá sölna epli á grein : þaS sýnir haust, á vetur veit; þá vex ei blómjurt nein. RauSbrystingur kæri, þér kólna fer; RauSbrystingur, daprast dagar, drottinn likni þér. ViS ofninn kúrir kisa, aS korni leitar mús, j>á naprir stormar næSa frá norSri um sérhvert hús, og fult er alt af fönnum og frostiS varnar sól á skafli kaldur hýmir hann, því hann á ekkert skjól. RauSbrystingur syngur burt sorgir manns; brauS og mylsnu ber eg honum, bæti sorgir hans. Sig. Júl. Jóhannesson. STÖKUR. Hvar sem áttu’ um æfi spor öll þín verSi saga: leikur einn viS ljós og vor, langa’ og fagra daga. KærSu’ þig ei um hættur hót, ■horfi fylgdu réttu, stýrSu þungum straumi mót, stefndu’ aS mar.ki séttu. Þó aS viröing þín sé létt, þrjóti heilsa’ og auSur, reyndu aS halda höföi’ rétt, hníg ei fyr en dauöur. MeS vinsemd og virSing. Frida Dalman, 13 ára. SOLSKIN. BARNABLAÐ LÖGBERGS I AR. WINMPEG, 31. AGUST Hvíti og svarti depillinn. Kæru böm! ÞiS sem eruS lesemdur Sólskins- blaSsins, mig langar til aS gefa ykk- ur stutta lýsingu af hvíta og svarta deplinum. ÞaS voru einu sinni hjón á gangi meS sex ára gamla dóttur sína, þau leiddu hana á milli sín; hún hét Edifh. Hún var býsna spurul, og lé’t foreldra sína hafa nóg aS gera aS svara spurningum sinum, því hún lét altaf dæluna ganga. Þati gengu fram meS brattri fjallshlíS. Alt í einu varS þeim litiS upp í fjallshlíSina. Sjá þau þá hvar tveir kringlóttir deplar líSa áfram meS hægS eftir miSri hííöinni, í sömu átt og þau stefna, annar hvitur en hinn svartur. En þegar litla Edit sér þá, spyr hún mömmu sína hvaS þessir deplar heiti; en móSir henn- ar hugsaöi sig um l'tla stund hverju hún skyldi svara dóttur sinni. Loks segir iiún: hvíti depillinn heitir sél- skin en hinn mvrkur. En Edit langaöi til aS vita hvaöan þeir heföu komiS og hvert þeir mundu fara. Faöir hennar varS fyrri til aö svara og segir: “BarniS mitt, jieir koma frá hugsanalífi mann- anna og þeir fylgja öllum mönnum eftir, hvert sem þeir fara.” “Eg vil eiga hvíta depilinn, en reka þann svarta í burtu, hann er svo ljótur eins og kolniöa myrkur,” sagöi Edit. “En séröu ekki tengiþráöinn á milli jieirra?” svaraöi faSir hennar. “Hann er úr svo sterku garni aS ekkert afl getur slitiö hann og ekkert jám bítur á hann og ekkert efni getur leyst hann í sundur nema brennandi kær- leikur frá falslausu hjarta. En mennirnir í hcild sinni hafa svo lít- iö af þess háttar dýrgrip i för meö sér aö þaö nægir ekki til jiess aö skilja deplana eSa eyöa þeim svarta.” “En pabbi, Jxessi þráöur er ekki btindinn viö okkur, og þvi veröa þá þessir deplar okkur altaf sam- feröa?” “Jú, séröu ekki hnútinn sem er á honum miöjum, frá honum ligg- ur leyniþráöur sem fæzt af okkur getur séö. En hann tengir alla menn viö þessa tvo depla, J>ví hann nær inn i hvers manns heila og er tengdur viS hverja hugsun sem mannsheilinn sendir út frá sér. F.n hugsunarafliö sem sumir nefna sál er altaf sistarfandi. ÞaS stjórnar þessum dulþræBi og lætur hann flytja áhrif gegn um heilann og út frá honum í eins mikla f jarlægö eins og jiví sýnisf. Hugsanimar, hvert sem jiær eru vondar eSa góöar. En þú veizt aS ljótar hugsanir tilheyra svarta deplinum, en þær góSu hin- um hvíta.” “Já, en pabbi, hvernig geta þá

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.