Lögberg - 31.08.1916, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. AGÚST 1916
6
Bókmentir
“ Hagalagficir”.
Nýlega er komin út bók meS því
nafni ihér vestra. Eru þaS nokkur
ljóSmæli eftir háaldraSa alþýSu-
konu vestur á Kyrrahafsströnd, erí
útgefandinn er O. S. Thorgeirsson.
ÞaS er ekki oft aS konur riti
skáldverk vor á meSal og sízt hér
fyrir vestan haf, en þaS er vist aS
“HagalögSum” verSur vel tekiS;
þeir eru sá gestur sem fáir munu
úthýsa.
Bókin er e'kki stór, aSeins 88 bls.
i fremur litlu broti, en hún er snot-
urlega til fara; vel prentuS á góSan
pappir meS rtiynd af gömlu kon-
unni, sem sýnd er hér í blaSinu.
Eftir þessa sömu konu kom út
bók á Islandi fyrir mörgum árum;
þaS voru einnig kvæSi og hét bók-
in “Stúlka”; mun hún vera hér um
bil ófáanleg fyrir löngu.
Þessi ljóS eru yfir höfuS lipurt
kveSin, vel og slétt rimuS á góSu
máli og alþýSlegu. Eins og kunn-
ugt er var rimi og búningi á ljóS-
um mjög ábótavant á þeim timum
sem þessi kona var aS alast upp, eru
fönn má nýja í fjöllum skoSa,
fer aS hausta — þaS eg skil;
hærur mér í höfSi boSa
aS hallar lífs mins tímabil.
ASur vóx eg vors í ljóma,
vonir mínar áttu skjól,
fanst mér alt í fegurS ljóma,
fögur vermdi morgunsól,
en árás þungra urSardóma
æsku minnar birtu fól.
Tíminn græSir gömlu sárin,
glaSa lund eg hefi átt,
komist eg á elli árin
ætla eg mér aS hlæja dátt,
þá munu æsku þornuS tárin,
þá verSur jarpa háriS grátt.
MikiS af kvæSunum er ort ,undir
íslenzku rímnalagi og sum þeirra
gullfalleg, bæSi aS hugsun og bún-
ingi. Til dæmis vísurnar “Milli
svefns og vöku á nýjársnótt 1915.”
Tímans grár er lyppulár
löSrar í bárum skýja
fellir tár um bleikar brár
blessaS áriS nýja.
Teygist lópi í tímans lár,
tíSin skoprar veginn.
mörg nú opin sviSa sár
sorgardropum þvegin.
því ljóS gamajls fólks eSlilega oft
meS því sniSi; en þannig er þaS
ekki meS kvæSi Júliönu.
Ekki verSur sagt aS neitt stórfelt
yrkisefni hafi hún tekiS sér fyrir
hendur og eru kvæSin öll fremur
stutt; en eitt er þaS sem víSast ber
á ef vel er athugaS, þaS eru ótví-
ræS merki þess aS höf. hefir á yngri
árum orSiS fyrir vonbrigSum i ásta-
málum. Hefir hún óefaS veriS
undur glaSljmd aS eSlisfari, en
þunglyndisdrættir hafa blandast inn
í lif hennar í sambandi viS von-
brigSi. ÞaS er því eins og sorg og
gleSi haldist í hendur sem samrýmd-
ar systur í kvæSum Júlíönu, og
gerir þaS þau hugSnæm og aSlaS-
andi.
Fyrsta kvæSiS í bókinni er ort
áriS 1877 og andar frá því þíSri
angurværS. ÞaS fer hér á eftir.
Ort árið 1877.
fVar aS greiSa mér og fann hvítt
hár í höfSi mé'r).
Kveldsól hinsta kembir roSa,
kallar þreytta værSar til;
Kennir tára kinnin föl,
köld er báran skýja,
græddu sár og bættu böl,
blessaS áriS nýja.
Þá eru þessar vísur til konu
Valtýs GuSmundssonar:
Hjá þér oft í huga dvel
heims á þyrni vegi,
þó mig burtu hrífi hel
eg held þaS breytist eigi.
Þá mun önd min ekki þung,
ör og fleyg í spori,
eg skal verSa aftur ung
eins og rós á vori.
• ~W~
Þá er þetta smellin staka og vel
gerS:
“Granna kritur kælir blóS,
kreistir hita úr beinum;
ein eg sit og laga ljóS,
læst ei vita af neinum.
Eitt meS beztu kvæSunum er
“Brotna eikin”. ÞaS er reglulega
mikiS kvæSi þótt ekki sé þaS langt;
sá sem les þaS meS hugsun finnur
þar heila sögu þar sem söguhetjan
heldur þreki sínu og sjálfstæSi til
hins síSasta þrátt fyrir öll von-
brigSi. KvæSiS er svona:
“Hér barst aS ströndu brotin eik
á boSa lifsins köldum,
hún alein hraktist blaSableik
og barst á tímans öldum.
En jarSveg fann hin fölva eik
og festa rætur vildi;
og þetta tókst viS þungan leik,
en þar í enginn skildi.
Hún skalf viS sérhvert hagl og hret
og hé'lt hún mundi falla;
en aldrei samt hún undan lét
og upprétt stóS aS kalla. ■
Til stuSnings urSu önnur tré,
svo eikin rætur festi
og fyrir stormum fengiS hlé
var ferSalúnum gesti.
En valt var skjól í vinahring,
þaS vitrir forSum sungu,
og ieikarstofninn alt í kring
þar eiturnöSrur stungu.
Og aSeins skamma eftir dvöl
var eikin s'kjóli þrotin,
og alein stóS hún uppi föl,
en ekki vitund lotin.
Þó aldrei framar finni skjól
hin fölva eik—hún stendur
því hana vermir vonarsól
þó vinum fallist hendur.
Hún stendur enn, hún stendur ein,
má stara á boSá, er skellur,
hún stendur föst, hún stendur bein,
hún stendur s'er og fellur.
Þessi kona hefir ver'iS lengi hér
vestra og átt viS ýms kjör aS búa,
en þaS sést og heyrist á ljóSum
þennar aS henni er Island nærri
hjarta þótt haf sé á milli. Er til-
tölulega mikiS í svona lítilli bók af
einlægum ættjarSarkvæSum og vef-
ur hún minningarnar um ættjörS-
ina inn-í ástarkvæSi sin. Þannig
er þaS í kvæSinu: “í barnsminni”.
Á fögrum hóli fossi hjá
fyrstu ól eg tiSir,
tindi fjólu, baldursbrá,
blágras, sóley, víSir.
í helli bak viS háan foss
hljóp eg vakin gleSi,
hann mér saklaust sætum koss
seiddi klaka úr geSi.
Stundi af móSi, harpan hans',
hrundi ljóSa kliSur,
kvaS hann óSinn elskhugans
unga fljóSiS viSur.
Þar eg undi létt í lund,
löSriS hrundi í straumum,
varla mundi verri stund
vöku bundin draumum.
1 kvæSinu “Eitt orS til Islands”,
segir hún: ,
Fái skýli hrörlegt hold
holds þá dvína stundir,
þrái eg hvílu, minni rhöld
moldum þínum undir.
ESa þetta í vísum “Til íslands”:
Vertu ætíS frí og frjáls,
fagra móSurstorSin.
Jafnvel engum háS til hálfs’,
heima er beztur forSinn.
MóSir sæl, þó sértu f jær,
sveipuS mötli bláum,
þú ert okkur altaf kær,
aldrei gleymt þér fáum.
VerSi móSurfoldin frjáls,
frí viS alla hlekki,
hefji sérhver maSur máls,
minna gagnar ekki.
Hér skal numiS staSar. ÞaS
mætti endurtaka aS þessi kvæSi eru
svo alþýSleg og ljúf og búningur-
inn svo einstaklega liSlegur aS þau
verSskulda góSar VÍStökur. Auk
þess væri þaS vel gert af Islending-
um aS stySja aS %ölu bókarinnar,
þar sem i hlut á gömul og allslaus
einmana kona á áttræSisaldri. Lýsir
hún sjálf æfi sinni meS einni vísu,
sem þeir segja, er til þekkja aS
muni vera sönn.
Mín er saga frost og fönn,
fækkar dagar hlýju;
hefir nagaS tímans tönn
töfra úr bragagigju.
Og þótt henni falli þaS ef til vill
miSur aS nokkuS sé minst á raunir
hennar og aS henni hafi orSiS þær
bærilegri vegna þeirrar hagmælsku
sem henni hefir hlotnast, þá sjást
þær víSa í gegn um tjaldiS; um þaS
ber þessi staka vitni:
RæSa kýs ei min um mein,
mótgangs risa tíSir,
kvæSadísin hlý og hrein
hugarisinn þíSir.
En jafnframt þvi sem sorgin og
einstæSingsskapurinn starir i augu
lesandans milli orSa og lína, hlær
skáldkonan eSa brosir eftir því sem
viS á og sveiþar sig sólskinsblæju.
Hún segir:
Minn um lífsins sollinn sæ
sólargeislar dvína;
samt eg sterkan hlátur hlæ
heilsu aS styrkja mína.
Bókin flytur heilbrigSar kenning-
ar, fagurt siSferSi, hlýja sólskins-
geisla léttrar lundar, blandaSa hrein-
um daggardropum djúprar sorgar
og yonbrigSa.
Fáeinar prentvillur eru i bókinni
en engar skaSlegar. Þær eru þeim
aS kenna sem undir prentun bjó.
Vel til íslands og íslendinga. 1
HeiSraSi ritstjóri Lögbergs. Dr.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Eg hefi lengi ætlaS aS ávarpa yS-
ur meS fáeinum þakklætis orSum,
en ókunnugleiki hefir haldiS mér til
baka. En tilfinningar knýja mig
til þess nú, sérstaklega síSan eg las
síSustu blöSin.
Eg hefi oft veriS hrifin af því
hvaS ljóS ySar og aSrar ritgjörSir
hafa veriS kærleiksrikar gagnvart
mönnum og skepnum. Slíkt getur
ekki annaS en hrifiS hverja viS-
kvæma sál. Eg er útlendingur i
þessu landí; og því máske enn viS-
kvæmari vegna þess. Eg hefi átt.
kost á aS lesa tvö islenzk blöS hér.
Eg hefi drukkiS i mig hvert einasta
orS, eins og þyrstur maSur jægar
hann fær svaladrykk; en nú eins
og sakir standa hafa þessi tvö blöS
svo ólík áhrif á mig, þótt eg lesi
þau bæSi. Eg gleSst af 'hverju orSi
í Ivögbergi, því þaS virSist vera til-
gangur blaSsins aS fræSa og
skemta og efla og glæSa virðingu
og bróSurlegan kærleika milli ís-
lendinga hér og heimaþjóSarinnar
á okkar ógleymanlega Islandi. —
En hvaS gerir Heimsk. ? Hún æsir
—- v-—=
ílt upp í manni; já, margt ilt. Hún
reynir aS sverta Island og þar meS
alla Islendinga og brjóta niður all-
ar góSar tilraunir göfugra manna
sem vilja halda uppi heiðri íslands.
auka kærleikssamband milli Vestur-
íslendinga og íslendinga heima.
Þetta er svo hörmulegt aS íslenzkt
blaS skuli gera þetta; eg hugsa oft
hvort þaS muni vera tilgangur
blaðsins aS reyna aS drepa niður alt
islenzkt hjá íslenzku þjóðinni. í
þessu landi. Mér er spurn: Ætli
nokkur annar þjóðflokkur sem
kominn er hingað sé alt af aS lasta
sitt ergiS föðurland ? Getur maSur
ekki verið þakklátur fyrir þaS griSa
sem maSur hefir hér, þó ekki sé alt-
af veriS aS svívirða sína fósturjörS?
Og ekki hafa allir fariS aS heiman
fyrir sult, og ekki allir uppskorið
mikil gæði eSa lífsgleSi sem til
þessa lands hafa komiS, og margir
orSiS fegnir að komast heim aftur.
Ætli aS ekki væri skemtilegra aS
eining væri milli Vestur-lslendinga
og Islendinga heima, eins og svo
margir góðir og merkir menn hér
vilja aS sé og kappkosta aS auka
bróSursambandið meS öllu móti.
En hvernig ætli aS mentuðu mönn-
unum heima finnist andinn í
Heimsk., og sérstaklega þegar þeir
lesa greinina í síðasta blaði 17.
ágúst meS yfirskriftinni: “FöSur-
lands ást”? Ætli þeim finnist ekki
nokkuS litiS gert úr landinu og
þjóSerninu seint og s'nemma. Því-
likar öfgar í þeim löngu greinum ;
öllum hlítur aS ofbjóða, þeim sem
nokkra skímu hefir um ísland, bæði
i nútíS og fortíS. En svo eru þaS
skáldin hér og ræSumennirnir, sem
fá þakklæti fyrir sínar gerSir, af
því þeir eru Islands vinir.
Eg læt þessi fáu orS fara, þau
eru töluS af tilfinningu og mér væri
kært ef þér kæri ritstj. Lögbergs.
vilduS ljá þeim rúm í ySar heiSraSa
blaSi.
MeS vinsemd og virSingu.
íslenzk kona.
Ótrúlegt
MaSur er hér í Winnipeg, sem
Jóhannes Stefánsson heitir; hann
er flestum kunnur og gallagripur aS
því leyti, aS hann tekur sér ekkert
fast fyrir hendur, sem hann geti
veriS viS og gert aS lífsstarfi sínu
Hann er af mörgum illa liSinn og
í litlu áliti eins og allir, sem. ekki
komast áfram fjárhagslega.
En maSurinn er einkennilega gáf-
aður í vissar áttir, þótt hann skorti
alt jafnvægi aS öðru leyti.
Hann er kominn heiman frá ís-
tandi fyrir fimm og hálfu ári, en hef-
ir náS svo góSu valdi á enskri tungu,
að við hinir, sem hér höfum veriS
einn til tvo áratugi, megum bera
kinnroSa fyrir.
Því til sönnunar þarf ekki annaS
en aS lesa langt kvæði, sem birtist i [
síðasta Lögbergi á ensku, og væri tal-j
iS snildarverk ef eitthvert góðskálda
vorra hefði ort.
Höfundurinn; var þrítugur í vik-
unni sem leiS og orti þessa þrítugu
drápu á afmælisdaginn sinn.
ÁSur hafa birzt eftir hann kvæSi j
í Lögbergi, en fyrst hefir vanalega J
veriö litiS á nafniS og kvæSiS lesið
á eftir meS þeirri fyrirfram ályktan,
aS “ekkert gott gæti komiS frá |
Nazaret.”
86LSKXN
--- »
vondar hugsanir rataS til svarta
depilsins, og þær góðu til þess hvita?
villast þær aldrei á leiSinni ?”
“Nei, barnið mitt. Því þegar þær
koma á enda dulþráðarins og að
hnútnum sem þú sérS, þá hefir sá
partur sýnilega þráðarins sem ligg-
ur til hvíta depilsins nokkurs kon-
ar geisla aðdráttarafl, sem dregur
til sin bjartar og háleitar hugsanir.
Eins er meS þráSarpartinn sem ligg-
ur til svarta depilsins, hann hefir
þetta grófara efnislega aðdráttar-
afl, sem er i samræmi viS allar
dökkar og gruggugar hugsanir.”
“En því eru ekki báSir deplarnir
jafnstórir, pabbi?”
"Af þvi aS stundum tekur hvíti
depillinn á móti svo mörgum góS-
um hugsunum aS hann verSur mik-
iS stærri en hinn og þá ljómar birt-
an af honum um allan heim. Og
stundum tekur svarti depillinn á
móti svo mörgum ljótum hugsun-
um úr ótal áttum og frá svo mörg-
um dulþráSum að hann stækkar svo
mikiS og skyggir á hvíta depilinn
svo birtan af honum verður datif-
ari.”
' u,n hvernig stendur á því aS
báSir deplarnir eru kringlóttir?”
“ÞaS er af því, Edit mín, aS þeir,
Hns og eg hefi sagt þér, draga til
n þessi ólíku efni eða öfl, sem iðu-
-aumar loftsins þrýsta svo saman
-- Konar hnetti meS sama lagi
■ og jörSin okkar er.”
i því eru þeir aldrei kyrrir?
óin okkar er þó vist kyr, annars
mdum viS öll detta um koll.”
“Nei, góða min, jörðin okkar er
aldrei kyr, þó viS finnum ekki
lireyfinguna. Eins er um þessa
depla.
Þeir eru altaf á sifeldri hreyf-
ingu, eins og alt sem er í jörðu og
á, og alt sem er í öllum geimnum,
sýnilegt og ósýnilegt. Alt er háS
þessum sömu hreyfiafls-lögutn.”
“En verSa þá þessir deplar ekki
óttalega stórir á endanum, pabbi?”
“Nei, Edit mín. Þeir haída altaf
áfram aS taka á móti þessum tveim-
ur ötlum, en þeir kasta þeim lika
frá sér, svo þau dreifast út um
geiminn og blandast öSrum efnum
og öflum, illum og góSum og miSa
að sama aðdráttaraflinu hvar sem
þau geta fundið samræmi.”
’ Er þá ómögulegt aS evSileggja
fvarta depilinn?”
“Jú, ef þú hugsar aldrei nema
góðar hugsanir, þá stækkar aldrei
svarti depillinn af þínum völdnm.
En eg býst viS aS hugarfar almenn-
ings þurfi langan tíma til að breyt-
ast úr því horfi sem nú er, nógu
mjkiS til þess aS svarti depillinn
hverfi alveg.”
“Vitleysa er aS heyra til þín,
p. minn, viS mamma skulum
reyna aS eySileggjahann. Er hún
mamma ekki altaf að hugsa eitt-
hvaS gott ? er hún ekki að gera
eitthvaS gott af séra' alla tíS og
hjálpa einhverjum sem bátt á? Eg
skal hjálpa henni alt sem eg get, og
þú verður aS gera þaS líka, pabbi
minn góSur. Þá getum viS öll
hjálpast aS því aS kenna öðrum að
senda út góðar hugsanir, og þá
hverfur bráðum svaúi depillinn, hæ,
hæ!. Verður þaS ekki gaman?”
áagði litla Edit og klappaSi saman
lófunum. Foreldrarnir litu bæði
brosandi á dóttur sína og þrýstu
hönd hennar og gengu svo leiSar
sinnar, öll meS sama ásetningi, aS
glæSa allar góðar hugsanir hjá sér
og öðrum.
ÞiS, litlu börn, hlakkiS til að sjá
BöLSKiN
8
SólskinsblaSiS ykkar i hverri viku.
Þar sjáiS þiS hvíta depilinn ykkar,
af því Sólskinskaflinn er afleiðing
af góðum hugsunum, þess vegna er
hann kendur viS sólskin- En eg
gæti lika bent ykkur á svarta depil-
inn stundum á næstu blaðsíSu og
stundum beint uppi yfir litla Sól-
skinskaflanum ykkar. En þiS meg-
iS til með að horfa bara á hvita
depilinn, því þið eruS ung og sak-
laus og of litil til að hugsa um
nokkuS sem tilheyrir svarta deplin-
um. ReyniS þiS öll aS vera eins góS
og Edit litla, og þá læra aðrir af
vkkur að vera líka góðir og hugsa
fallegar og bjartar hugsanir.
Seinna get eg kannske sagt ykk-
ur stutta sögu af hvita og svarta
deplinum, sem hét sólskin og myrk-
ur.
Verið þiS sæl í bráS. Ykkar einl.
Yndó.
aS brjótast inn fyrir múra muster-
isins'. Artemis varð ákaflega reið
af þessu ofbeldi, og hún breytti
Rhodöntu í rauSa rós. Þegar biSl-
arnir komu og horfðu á hana roðn-
aði hún ákaflega og þess vegna eru
sumar rósir svo djúprauðar.
En þeir sem brutust inn i helgi-
dóminn breyttust í þyma og voru
dæmdir til þess aS verja rósina.
Þess vegna eru þyrnar í kring um
allar rós'ir.
"f Góða nótt.
Eftir Jane Taylor.
Blessað litla ljósiS mitt
legstu í vöggu-rúmið þitt;
láttu aftur augun þín,
innan stundar birtan dvin,
sé þér hlýtt og sofðu rótt,
sælan litla, góða nótt.
Saga blómanna.
Rósin.
Mörg blóm eru falleg, en fá eins
falleg og rósin. Þegar talaS er um
eitthvaS sem verið er aS lýsa eins
fallega og hægt er, þá er því oft
líkt viS rós.
í gamalli goSafræði er sögS saga
pósarinnar, og hún er svona.
Einu sinni var kona í Korinþu
á Grikklandi, sem hét Rhodanta.
Hún var ákaflega falleg og konung-
ar og lávarðar komu úr öllum átt-
um þangaS og vildu fá hana fyrir
konu.
(Til þess að komast í burtu frá
öllum þessum biðlum flýði Rhod-
monta í musteri hinnar hvítu gvðju
hreinleikans, sem hét Artemis.
En þiSIarnir eltu hana þangað, og
fólkið í Korinþu hjálpaði þeim til
Hvast er úti—hvast og kalt,
hvitur snjórinn þekur alt:
gluggan lemur hriSin hörS,
hvcrgi sér á auSa jörS ;
kuldinn aldrei kemst til þín;
kúrðu, blessuð ástin min.
Altaf þegar úti er hvast
aftur læt eg gluggann fast;
hlýjar blæjur, barniS mitt,
breiði eg kring um rúmið þitt;
sof til morguns, sætt og rótt,
sælan litla, góða nótt.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Iværi ritstjóri Sólskins:—
Eg þakka þér innilega fyrir litla
Sólskinsblaðið okkar, sem mér og
okkur öllum þykir svo mjög vænt
um. Eg klippi SólskmiS úr Lögb.
og held því öllu saman. Eg er búin
að fá stóran bunka af blöðum.
Eg hefi lesiS svo mörg bréf frá
Steinblinda fólks er yfir höfuS
svo mikil, aS alt er taliS gullv'ægt sé
þaS eftir rnenn í áliti, hversu ó-
merilegt sem þaS er, en perlum eft-
ir óþekta menn er kastaS í sorpiS og
þær troðnar undir fótum, sérstak-
lega ef sá er í litlu áliti, sem um er
aS ræða.
HvaS sem hver segir og hversu
miklir sem fordómarnir kunna að
verSa, þá er þaS víst, aS Jóhannes
Stefánsson, höfundur þessa kvæðis,
er að eSlisfari stórkáld, og þaS er
hans menningarleysi og ódugnaði
aS kenna, ef hann vinnur sér ekki
nafn og frægS á því sviSi.
Þegar tillit er tekiS til þess, hve
miklu erviðara þaS er aS yrkja á
útlendu máli, en aS nota þaS í dag-
legu tali, og þegar þess er gætt, að
höf. hefir aS eins veriS hér í landi
örstuttan tíma, þá er kvæSiS blátt
áfram snild.
Stríðskostnaður.
ÞriSja ágúst voru tvö ár frá því
stríðiS byrjaði milli ÞjóSverja og
Frakka og fjórSa ágúst frá því
Bretland sagSi ÞjóSverjum stríS á
hendur.
Hversu mikiS stríSiS hafi kostaS
á iþessum tveimur árum er ekki hægt
aS segja nákvæmlega; en þeir sem
bezt eru aS sér í þeim fræSum I
reikna svo út aS þaS hafi aS minsta
kosti ekki veriS minna en fjörutiu
og fimm biljónir dala f$45,00*0,-
000,000).
Fyrsta árið var eytt yfir $17,-
000,000,000, en annaS áriS ekki
minna en $28,000,000,000. Þessi
kostnaður er aðeins fyrir herkostn-
að, en ekki þaS tap sem orSið hefir
viS þaS sem farist hefir á sjó, á
járnbrautum, í verksmiSjum, vöru-
húsum og alls konar byggingum,
bryggjum, vegum og eySilögðum
borgum, bæjum, sveitum og svo aS
segja heilum löndum. Ekki er þar
heldur taliS alt þaS tjón sem á jarS-
yrkju og allri framleiðslu hefir orS-
ið eða iðnaði og þvi síður aðaltap
stríðsins, sem er dauði og limlest-
ing á miljónum manna; ekki held--
ur allar þær miljónir sem í þaS fara
eftir stríSið aS halda VÍS hálfdauðu
fólki, sent stríðiS hefir lemstraS.
Allur sá kostnaður er óútreiknan-
legur nokkrum manni.
Fyrir það sem þegar hefir veriS
borgaS út fyrir striðið hefði mátt
búa til 120 PanamaskurSi. Borg:
arstríð Bandaríkjanna, eins eySi-
leggjandi og þaS var kostaSi aSeins
lítiS brot af því sem þegar hefir
veriS eytt í Evrópu i þennan helj-
arleik.
I fimm síSustu mánuðina hefir
Bretland eytt aS meSaltali hátt upp
í tuttugu og fimm miljónwn dala
($25,000,000)) á hverjum degi; en
viS lok fyrsta ársins voru þaS
aSeins $14,000,000 á dag.
Frakkar eyða átján miljónum á
dag nú, en aSeins níu miljónum
fyrra áriS.
Rússar eyða sextán miljónum á
dag i minsta lagi; er álitiS aS þaS sé
ef til vill mörgum miljónum meira.
Um sextíu miljónum á dag eyða
því bandamenn allir í það allra
minsta.
StríSs'kostnaður Þjóðverja og
bandamanna þeirra, Austurríkis,
Ungverjalands, Tyrklands og
Bulgariu er talinn um þrjátíu mil-
jónir á dag, eða um helmingur við
þaS sem bandamenn eySa.
Af þessu leggja ÞjóSverjar fram
átján miljónir á dag. En kostnað-
ur Þ jóSverja hefir verið mikill frá
upphafi stríðsins, þar sem kostnaS-
ur bandamanna, sérstaklega Bret-
lands, hefir smáhækkaS.
Þegar miðaS er viS fólksfjölda
er kostnaðurinn þyngstur á Frökk-
um. Reiknast mönnum svo til aS
þar sé herkostnaSurinn um 30 cent
á hvert mannsbarn í landinu á
hverjum degi, eða $1.50 á dag á
hvert fimm manneskja heimili, og
þaS er miklu meira en fyrirvinna
heimilis fær aS meðaltali í kaup á
Frakklandi. Á Bretlandi er kostn-
aðurinn 28 cent á dag á hvert
mannsbarn; í Þýzkalandi 23 cent
á dag á hvert mannsbarn. í Rúss-
landi er kostnaSurinn langminstur í
hlutfalli viS fólksf jölda; þar verS-
ur hann aðeins' 8 cent á dag á mann.
Þegar þetta atriði er boriS sam-
an við önnur að kostnaSi til þá tek-
ur það svo öllu fram aS hvergi
kemst nærri.
ÞjóSverjar og Frakkar eyddu
aSeins um $2,000,000,000 í stríðinu
milli þeirra 1870. Rússneska-
japanska stríðiS kostaSi ekki nema
$2,150,000,000 á báðar hliSar.
Samkv. útreikningi hins heims-
fræga fjármálafræSings Frakka
Edmonds Thery hafa öll stríS í allri
Evrópu frá byrjun Napoleons tíma-
bilsins þangað til þetta stríS byrjaði
ekki kostað yfir $13,00*0,000,000
éþrettán biljónir dala);—ekki einn
þriSja part af því sem eytt hefir
veriS í þetta strið tvö fyrstu árin.
fcfversu mikið sem þessar tölur
vaxa manni í augum og hversu tal-
andi vottur sem þær eru um heimsku
og grimd vorra daga, þá getur þó sá
tími komiS að þessar skuldir verSi
aS fullu borgaðar. Bæir geta veriS
byrgSir upp aftur, iðnaður komist í
samt lag. Já, alt þetta má bæta meS
löngum tíma og mikilli fyrirhöfn.
En þaö eru mannslífin—miljónirn-
ar af borgurum landanna, sem
drepnir hafa veriS—þaS eru öll
eySilögSu heimilin ; allar kvalimar
og hinar óútmálanlegu sorgir og
söknuður; öll þau tár sem úthelt
hefir veriS sem er meira virði en alt
annaS. Hver borgar fyrir það? og
hvenær verSur þaS aS fullu greitt?
(Tribune).
Eyjarnar ekki seldar.
Svo segir frétt á fimtudaginn að
LandsþitigiS í Danmörku hafi felt
tillöguna um aS selja Bandaríkjun-
um Vestur-Indlands eyjarnar.

Nyjar vörubirgðir
tegundum, geirettur og als-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumaetíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
Uimit«d
HENRY AVE. EAST
winnipki;
SEGID EKKI |
“KG GET EKKI BORGAft TANNLÆKNI NÚ.”
Vér vitum, aö nú gengur ekki alt aö öskum og erfltt er aö eitcriaMi I
sklldinga. Ef tll vill, er ou þaí fyrlr beztu. paö kennlr 'mw*
▼erBum a6 rinna fyrlr hverju centi. að meta cildi peninjfa
MINNIST þe»s, a6 dalur sparaCur er dalur unninn.
MINNIST þesa einnlg, a6 TENNIÍH eru oft melra vtrM en peuingai
HKILliKIGf)! er fyreta spor tll hamingju. pvl verðift Þér að verndh
l’ENNirRNAH — Nú er tíiiiinii—Ii6r er Htahurinn tll aft iáta gera rfc*
teuuur yftar.
Mikill sparnaður á vömiuðu tannverki
EINSTAKAR TENNUK 85.00 HVEK BESTA 22 KAK. GUI.I.
85.00, 22 KAHAT (JUU/I'KNNCK
Verð vori ávalt óbreytt. Mörg hundruft inaiiiia nota *»ér liift lága rerft
HVER8 VEGNA KKKI pti ?
Fara yðar tilhúnu tennur vel?
e6» ganga þær ICulega dr skorCum ? Ef þeer gera þaB, flnnlC þ* tAnn
Inkna. »em geta gert vel v!6 tennur yBar fyrir vœgt verö.
FG slnnl yBor sjálfur—Notlfi flmtán árn reyiudu yora vt8 tannlækningn.
88.00 HVAUBEIN OPIÐ A KVÖl.DUM
DE. FAESONS
McGREEVY BI.OCK, PORTAGE AVK. Telefánn M. «»«. Oppl yflr
Grand Trunk farbréfa akrlfatofa.
............................................\
SEXTÍU og FIMM ÁRA LJÓSIN
Sextíu og fimm ára ljósin vinna enn
þar sem er að ræða um
EDDY’S EI.DSPÝTUR
Fyrir sextíu og fimm árum voru fyrstu eldspýt-
ur í Canada búnar til í HullafEddyog síðan hafa
þær verið viðurkendar þær beztu sem kveikiefr.i.
Þegar þér kaupið eldspýtur þá biðjið um
EDDY’S