Lögberg - 08.03.1917, Blaðsíða 7

LÖÖBERG, FIMTUDAGINN 8. MARZ 1917
Guðný Vilhelmína Einarsdóttir Björnsson
Frá Grashóli í Argyle-bygð. — Fœdd 14. Febr. 1855. — Dáin 6. Jan. 1917.
Ef alveran fléttar í eilíföarsveiginn
hvert örstundarblómið, sem sprettur viö veginn,
— hver jöklanna sóley, sem ann sínu eigin,
sér íslenzka nýlendu sölfjalla megin.
Þar vornóttin lýsir sem ljómandi dagur
og lognsærinn speglast þar kveldroSafagur.
1 ummyndan draumsins býr alsælu hagur
og endursöngsdýröin — þinn hörpunnar slagur.
Og alt sem frá stofninum íslenzka’ er runniö,
í aldanna stórhlaupum frosiö og brunniö,
fær lífinu borgiö og ljósi því unnið,
sem lýsir því göfgasta’ og bezta’, er þér kunniö.
En norrænar disir með feigðblæjum falda,
er landneminn hinztu þarf landskuld að gjalda:
er landneminn hinzta þarf landkaup að gjalda:
— að leggjast i útlendingsgröfina kalda.
Hér geymist sá einasti varðinn við veginn,
sem vonin og minningin knýta í sveiginn.
Og helgasta trúin, sem ann sínu eigin,
sér ættlandið solroðið himnanna megin.
' II.
Undir nafni manns og barna.
“Verði guðs vilji”,
vonglöð fyr þú mæltir,
er sorgarörin við hjarta hneit.
“Verði hans vilji”,
vinir þínir mæla,
er hnípnir gánga’ úr grafarreit.
Þökk fyrir þrekið,
þungu árin mörgu,
þótt reyndi’ á krafta ei þreyttist þú,
stríðið að striða,
starfið alt að vinna
í von og kærleik — vorsins trú.
Heilleika höndur
hlýjar, mjúkar þínar,
þær hjúkrun veittu, og vermdu æ
ástvinum öllum
eins og þegar vorsól
með geislum slær af grundu snæ.
Hjartað þitt hreina,
hjartað móður trygga,
nú brostið syrgja öll börnin þín. —
Ástvinur aldinn,
árin fjörutíu
þér þakkar öll, í endursýn.
Síðasta sinni,
systur þína heinia,
þú kveður áínaðarorði góðs. —
Þökk mætir þökkum
'þessa heims og annars
sem höfuðstafir línum, ljóðs.
h.fr.h.
hún ekki vera rituð til þess, heldur
til þess að hylja þennan þjóðernis
gimstein okkar með skarni, svo hann
glói ekki svona vel í “mannsorpinu”
hér vestra.
í 15. tölublaði Heimskringlu þ. á.
er fyrirspurn frá “Fáfróðum” um
það hvað orðið “þjóðerni” merki. —
Ritstjórinn setur upp spekingssvip að
v'anda og segir: “Það hafa nú svo
margir spurt mig að þessu, og hefi eg
hugsað mér að svara ykkur öllum í
einu. i næstu blöðum Heimskringlu.”
geta ekki staðið þeim á sporði, eða
koftist með tærnar þar sem þeir hafa
hælana. —
Samt er ekki hér með sagt að ekki
séu til, því miðúr, gamlir menn, sem
ekki eru ernir; nema þá sumir partar
líkamans; til dæmis getur öll líkams-
byggingin verið ern, hreyfingar ern-
ar og matarlystin ern, þótt aðrir part-
ar mannsins sýni ömurleg’ ellimörk,
eða eru jafnvel orðnir elliærðir af
sýktum hugsunum; þegar svo er kom-
ið er hætt við að þær hugsanir geti
Business and Professional Cards
—“Stanið þið við, hann gerði það.” sýkt út frá sér og or'sakað lykt, ekki
Þvi í sama blaði byrjar ritstjörnar-! ósvipaða og af “hræi” ritstjórans.
Œfisaga
Benjamíns Franklios
Rituð af honum sjálfum.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi.
Hún hafði átt heima þarna uppi á
loftinu í^fjöldamörg ár. Hafði henni
verið leyft að hafast þar við leigu-
laust, vegna þess að kaþólskt fólk
hafði verið í húsinu um langan tíma,
°g var það talin blessun að.hafa hana
þarna. Kaþólskur prestur kom til
hennar á hverjum degi til þess að
hún gæti játað syndir sínar fyrir hon-
um: “Eg hefi spurt hana,” sagði hús-
ntáðir mín, “hvernig það megi vera
að hún geti fundið sér eitthvað til
syndajátninga svona oft, þar sem hún
hfi svona óbrotnu lífi. Mér finst að
ferðir prestsins hljóti aé vera ómakið
eitt.” En hún svaraði á þessa leið:
Það er alveg ómögulegt að forðast
hégómlegar hugsanir, og þær eru nóg-
ar ástæður til syndajátninga.”
Hinti sinni fékk eg að heimsækja
hana. Hún var glöð í bragði og
þægileg í viðmóti og skemtileg í sam-
ræðum. Herbergið var hreint; en
þar voru engir húsmunir aðrir en
nlm. borð með krossmynd og bók,
stóll sem hún bauð mér sæti á og
mynd af hinni heilögu Veroniku með
vasaklút í hendinni, þar. sent á var
mynd frelsarans fneð blóðugu andliti.
Hékk þessi mynd á strompinum og
skýrðj hiún hana fyrir mér með mik-
jl'í nákvæmni. Hún var fölleit í and-
hti, en mjög heilsugóð — varð aldrei
misdægurt. Sýndi það glögglega
hversu litlur þarf til að kosta í raun
°g' veru til þess að geta lifað og verið
heilsttgóður. k'
Á meðan eg var. í prentsmiðju
Watts komst eg í kynni við efnilegan
ungan mann, er Wygate hét. Var
hann af glóðum ættum og betur að sér
en flestir prentarar; hann kunni tals-
Vert i latínu, talaði frönsku og var
mjög gefinn fyrir bækur. Eg kendi
honum og kunningja hans að synda.
Þegar þeir höfðu tvisvar steypt sér i
ana og notið tilsagnkr minnar, höfðu
i^eir lært vel sundtökin og voru allvel
syndir innan skamms. Þeir kvntu
'nig manni nokkrum utan af landi; fór
sá maður á báti til Chelsea til þess
aÁ skoða skólann og fomgripasafn
J*nn Salteros. Eg aftur á móti Iét
þess leiðast fyrir eggjanir félaga
nunna, sem voru mjög forvitnir, að
afklæðast og kasta mér í ána; synti
eg alla leið til Chelsea og lék alls kon-
ar smáíþróttir á leiðinni bæði ofan
vatsn og neðan; og þótti þeim mikið
J>1 þess koma, er ekki kunnu þessar
hstir né þektu þær.
Eg hafði æft þessar iþróttir frá
því eg var kornungur drengur; hafði
Þegar sezt var að borðum fann hver
einasti maður á diskinum sínum
bankaávísun fyrir öllu þvi sem Den
hann hafði skuldað honum með rent
um.
eg lært allar hreyfingar Thevenots og
hœtt við nokkrum sjálfur. Lét eg mér
ant ttm að æfa bæði þær íþróttir sem
agrar voru og hinar, er að liði mættu
verða.
Allar þessar iþróttir sýndi eg fé-
Jogum mínum, og fanst mér talsvert
' .llm aðdáun þeirra. Wygate þráði
'njög að læra allar þessar íþróttir
sem bezt og varð hann því vinveittari
jner og fylgispakari dag frá degi"af
Pemi ástæðum og eins af hinu, að við
°gðum okkur báðir eftir sams konar
nami. Eoksins stakk hann upp á því
Hð mig að ferðast saman um alla
'.vr<-‘Pl' þannig að við skyldum afla
viðurværis og farareyris með íþrótt
1,111 °kkar og iðn. Eg félst á þetta
l>m tima; en Jægar eg mintist á það
vio Denham vin minn, sem eg var oft
'Ja þegar tækifæri gafst, þá réði hann
, r Há því. Kvað hann ráðlegra
Trm *ul£sa heldur um að, fara
1 pensylvania, og ætlaði hann sjálf-
Ur þangað innan skamms.
Hg verð að geta um eitt atriði i fari
pcssa góöa manns. Hann hafði áður
oerz*að 1 Bristol; en orðið gjaldþrota
td vU,daS morgum: hafði hann farið
lr f;esturhe!nis *ynr Þœr sakir. Þar
(r'1 '1 hann aftur sett upp vérzlun og
Stc,r1e a skömmum ttma með
fórrfp reg,usenii og dugnaði. Hann
þ 1 Englands á sama skipinu og eg.
egar þangað kom bauð hann öllum
oo-^k ann hafði skuldað í samkvæmi
”, þakkaði þeim þar fyrir j>að hversu
S,r þeir hefðu verið í kröfum.
Nú sagðist hatin vera að fara til
Philadelphia aftur og ætla að fara
með ógrynni af vörum þangað, og
byrja verzlun. Hann stakk upp á því
að eg kænti með sér og ynni hjá sér
viö verzlunina—sem bókhaldari—átti
eg að gæta allra reikninga, skrifa af
rit af bréftrm hans og vinna önnur
verk i búðinni. Sjálfur ætlaði hann
að veita mér tilsögn í byrjun. Hann
hætti þvi við að undir eins þegar eg
væri kominn niður í verzluninni, þá
ætlaði hann að hækkd ntig í tigninni
með því að senda mig með skipsfarm
að mjöli og brauði og fleiru til Vest
ur Indlandseyja, og ná í umboð fyrir
mig frá fleirum, sem mttndu veita
ntér aukatekjur. Ef mér færist það
vel úr liendi kvað hann mér verða
borgið. Mér leizt vel á þetta, því eg
var orðinn þreyttur á London; eg
mintist með ánægju þeirra fátt ntán-
aða, sem eg hafði verið í I^ennsyl
vania og fýsti mig nú ]>angað aftur.
Eg réðst ]>ví hjá honurn tafarlaust
fyrir 50 pund á ári eða 1,000 krónur
í Pensylvania peningum. Var þetta
auðvitað miklu minna en eg vanh
fyrir sem prentari, en betra var í
vændum.
Eg hætti nú að prenta og bjóst al-
drei við að stunda þá iðn aftur; vann
eg stöðugt við þetta nýja starf. Eg
fór til viðskiftamanna verzlunarinnar
með Denham og keypti vörur; leit Um
eftir því þegar um þær var búið,
skipaði starfsmönnum þetta og hitt
og leit eftir öllu sem þurfti. Þegar
vörunum hafði verið skipað út hafði
eg nokkurra 'daga frí áður en við fór-
um. Þá var ]>að einn dag mér til
mikillar undrunar að eftir mér var
sent af háttstandandi. manni, sem eg
aðeins þekti að nafni. Það var Sir
William Wyndham. Eg fór á fund
hans tafarlaust. Hafð< hann heyrt að
eg hefði synt frá Chelsea til Black-
friars og að eg hefði kent Wygate og
öðrum ungum manni að synda og gert
það á örstuttum tíma. Hann átti tvo
syni ; voru þeir að búa sig í langferð.
\ ildi hann að þeir lærðu að synda
áður en þeir legðu af stað og lofðai
hann að borga mér vel ef eg kendi
þeini sund. Þeir voru ekki heima,
°g það var ekki víst hversu lengi eg
gæti tafið; gat eg þvi ekki tekist þetta
á hendur; en af þessu atviki fanst
mér það sennilegt að ef eg yrði kyr
á Englandi og byrjaði á sundskóla
mundi mér geta græðst talsvert fé;
og svo ríkt var þetta í huga mínum
að ef eg hefði fengið þetta tilboð
fyrn, þá hefði eg líklega ekki farið
eins fljótt til Ameríku. Eftir mörg
stjóri. í hans stað var kominn mað-
ur sem Gordon hét. Eg mætti Keith
á götu sem sléttum og réttum borg-
ara. Það var eins og hann hálfpart-
inn fyriryrði sig fyrir að mæta mér,
og fór hann fram hjá mér án þess að
yrða á mig. Eg hefði ekki siður átt
að fyrirverða mig að mæta ungfrú
Read, ef það hefði* ekki verið fyrir
þá skuld að vinir hennar höfðu eggj-
að hana á að giftast öðrum manni er
Rogers hét, eftir að eg hafði sent
bréfið, sem um var getið, og þeir
héldu að eg mundi aldrei koma aftur
Hafði hún látið tilleiðast að gjöra
þetta. Rogers þessi var leirkerasmið-
ur aö iðn. Hún varð samt aldrei
íamingjusöm í sambúð með ]>essum
manni og skildti þau eftir skamman
tima; neitaði hún að búa með honum
eða bera nafn hans, og kom það upp
úr kafinu að hann mundi eiga aðra
konu. Hann var sérlega litils virði
sem maður, efl ágætur í iðn sinni og
jnuti það aðallega hafa freistað vina
hennar. Hann lenti í stórskuldum og
strauk árið 1727 og 1728 fór hann ti!
Vestur Indlandseyja og d*ó þar.
Keimer hafði fengið sér betra hús,
hafði búð með miklu af skrifföngum.
n'og af nýjum stíl, marga menn til þess
aö vinna fyrir sig, þó enginn þeirra
væri vel verkinu vaxinn, og virtist
hann hafa mikið að gera.
Denham fékk sér búð í Waterstræti,
og tókum við þar upp vörurnar. Eg
stundaði verzlunina trúlega, leit eftir
reikningum og varð á stuttum tíma
agætur verzlunarmaður. Vig leigð-
herbergi og fæði í sama stað;
hann var í ráðum me.ð mér eins og
hann væri faðir minn og lét sér ein-
staklega ant um mig. Eg bæði virti
hann og elskaði og hefðuni við átt að
geta komist mjög vel af saman. En
fcbruar 1727, þegar eg var rétt
tuttugu og eins árs, veiktumst við
baðir. Eg hafði brjósthimnubólgu
og var kominn í opinn dauðann. Eg tók
heilmikið út og gaf upp alla von og
varð jafnvel fyrir vonbrigðum þegar
eg fann það út að eg var á batavegi;
ugsaði eg þá um það að einhvem-
tima fyr eða síðar yrði eg að fara í
gegn um allar þær þrautir aftur. Eg
JJian ekki hvað það var sem gekk að
íontim; en hann var lengi veikur og
veslaðist upp um síðir.
grein með fyrirsögninni: “Þjóðerni”.
Eftir að hafa leitað í öllum fræði-
og orðabókum Breta ('ekki íslendingaý
finnur hann ekki ftillnægjandi svar
við þessari þjóðernis spurningtt, svo
hann f'ritstj.ý fer að klóra sér á bak
við eyrað, og spyr nú sina eigin há-
tign: Hvað er það þetta þjóðerni?”
Ef að vér viljum fá skýra hug-
mynd um þetta, verðum við að byrja
lengst frarn í öldum” ekki aftur í
öldumj. — “Farið þið nú frá sem
vitið hafið ’, sagði karl með drýg-
indasvip, er hann ætlaði að þeysa’úr
hlaði heima á Islandi, en þá fór
trunta hans aftur á bak í staðinn fyrir
að fara áfrant. — Eins gerði hinn
æruverði ritstjóri; hann tekur aftur-
kast svo mikið að hann hentist lengst
aftur í aldir i staðinn fyrir framý,
rekur ]>ar í hælana og dettur á haus-
inn. — Þegar hann fer að lita i kring
um sig, þá er ]>etta hellir eða jarðhús,
sem hann hefir dottið um, og hans
fyrstu foreldrar bjuggu í. — Ekki á
rifcfíA iM
eru þessir áðurtöldu
svona eniir, og bera
Af hverju
gömlu menn
langt af þeini síðartöldu? Er það af
þvi, að þeir eta góðan mat. og lifa í
vellystingum ? — Ætli það sé ekki
heldur þvi að þakka að þeir hinir
sömu menn eru kornnir út af lieil-
brigðri þjóðfélagsrót, og hafa verið
á verði og vakandi fyrir þvi, að
vernda þær líftaugar sem tengja þá
við hið íslenzka þjóðfélagsbrot fyrir
utanaðkomandi spillandi áhrifum. Eru
ekki þjóðernisrúnir horgemlingar og
hafa ekki verið i allskonar hrossa-
kaupum með sitt þjóðerni, og þær
háflevgu hugsanir, sem því fylgja?—
Rótin hættir ekki að færa þeint nær-
ing og þrótt, sem út af henni eru
komnir, svo Iengi sem þeir sjálfir, Hln
eða aðrir v^rða ekki til þess, að naga
sundur þær líftaugar, er tengja oss
við hina íslenzku ósýktu þjóðernis
rót. — 1
Er það ]>ví furða ]>ótt sumum þjóð-
ernis vinurn svíði, ef einhver af
Hann hafði ánafnað mér dálitla
upphæð i erfðaskrá sinni, en nú var
eg aftur einu sinni atvinnu- og vina- ...........al31MUU1
laus, því búð lians féll i hendur skuld- þef sem fyrst finnur.”
heimtumanna hans, og mér
upp vinnunni.
leit ritstjórinn til neins að spyrja j þeirra þjóðerni fer að gera sig að
þessa aumingja, sem þania bjuggu, eiturnöðru til að eitra og naga sund
hvað það væri þetta “þjóðerni”. Því ur Þ*r sömu líftaugar, sem tengji
nan.n ^ritstj.^) segir: “Þetta var heim- I oss við islenzkt þjóðerni og særa þæ.
iliö og þetta heimili vörðu heimilis- helgustu tilfinningar sem við eigum
menn með kylfum og höndum og f til ?■— ,
tönnum. Þarna var þeirra eina hæli, Að endingu vil eg beina orðum
fæirra eina. föðurland, og tungan var mínum til allra sannra íslendinga,
aðeins örfá orð, eða hljóð og bend- eldri sem yngri, og skora á þá, að
mgar. og sögurnar voru engar og I láýa ekki sogast, sem þjóð-ernis
skaldskapurinn enginn.” — Hinum runir horgemliiVgar inn í þessa inn
haborna ritstjóra hefir víst ekki litistl flytjenda hringiðu hér vestan hafs
a. að halda lengra aftur í aldiniar; heldur vera á v'erði, og vernda þessa
hefir sjálfsagt fundist hann v'era bú- sömu þjóðernis-taugar fyrir sýktum
inn að vera nógu lengi í burtu frá I utanaðkomandi áhrifum, Ef það er
menningunni, frá frelsinu og frá svikalaust gert. þá lifir lengi með
Heimskringhi. -— Þarna snýr kenni- okkur Vestur-íslendingum, íslenzkt
faðirinn heim aftur, og fer nú fulla I þjóðerni, og hinn erni og óspilti ís
ferð afram. v j lenzki hugsunar háttur.
Næsti áfangastaður hans er hjá
íólki sem býr i skinntjöldum. Um | * D' 1* , iw
þaö farast ritstj. þannig orð: — « ÖOndinn a HraUni.
•Skinntjaldið var heimilið; föður-
landið var hvar sem ]>eir voru staddir| 1 síðasta blaði birtust tveir ritdóm
i það og það skiftið. ’ — Þaðan fer ar um leik þann er sýndur liefir verið
lann jafnfroður rneð ]>etta þjóðerni. hér í bæ að undanfömu. Annan dóin
Kekur svo slóðir feðranna; kemur ínn hafði skrifað Guðniundur Sigur
|>ar sem Russar og Tyrkir eru að jónsson og hinn Ari Eyjólfsson.
>erjast fgetur samt hvorki um vinn- Dómarnir eru báðir vel skrifaðir, en
jnga ne tapj. Heldur svo þaðan sem miður sanagjarnir, þegar tillit er tek
ei liggur, til Noregs og íslands; 'ö til allra T<ringumstæða.
þegar þangað er komið yirðist sá Um efni leiksins þarf ekki að fjöl
margfróði ntstjóri vera farinn að I yrða. Hann er eftir hið fræga leik-
renna grun í. hvað betta hióðerni Pr I ritaskáld Tóhpnn _____
Dr. R. L HUKST.
Member of Royal Coll. of Surgeons,
Eng., útskrlfaCur af Royal College of
Physiclans, London. SérfræSingur I
brjóst- taugra- og kven-sjúkdómum.
Skrifst. 305 Kennedy Bldg, PorUge
Ave. (á móti Baton’s). Tals. M. 814.
Heimili M. 2696. Tími til vitStals:
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
Dr. B. J. BRANDSON
Office: Cor. Sherbrooke & William
TKLKPHONK GARRYSaO
OrncB-TfMAR: 2—3
Heimili: 776 VictorSt.
Tblkphone OARRY 3S1
Winnipeg, Man.
™0S. H. JOHNSON 0«
HJÁLMAR A. BERGMAJí,
fslentkir lógfræBfa^.,
S™rfíZZA'~ \°om 811 McArthur
Building, Portage Avenue
4*itun: P. O. Box 1058.
Telefónar. 4503 og 4504. Winni,
peg
Gísli Goodman
tinsmiður
VERKSTŒBI.
Pho°n°' T0r0n,° og Notr« Þame
0*rry asaa Helmllle
- Omrry
Vér leggjum sérstaka áherzlu á að
selja meóöl eftir forskriftum lækna.
Hm beztu lyf, sem hægt er aó fá
eru notuó eingöngu. pegar þér komíó
meó forskriftina til vor,
vera viss um aó fá
læknirinn tekur til.
megió þér
rétt þaó sem
- þctta ]>jóðerni er, ritaskákl Jóhann Sigurjónsson og er
þvi hann segir: “Því ]>jóðernið er það sumum nægileg sönnun þess að
æfinlega bundið við heimilið og um- hann sé listaverk. Jóhann er sá ís-
og lifnaðarhættina, hvar í | lendingur, sem vér berum einna mest
og bezt traust til og mesta virðingu
Svo veður sá hámentaði ritstjóri á ^’r'r,,linna yngn rithöfunda. Fjalla-
bæxlunum hingað vestur, með miklu I Uyvin<,ur °g Galdraloftur eru báðir
orðagjálfri; rekst hér á hræ, sem út I sann,callaö listaverk og hafa greipt
hefir verið kastað vegna þess að það I höfundinum ódauðlegt nafn í meðvit-
var útblásið af þjóðerni. en ’ vantaði Und f>JÓÍ?anna’
alla föðurlands-elsku. Um það (hræ) [ ,vn þótt um frægan mann sé að
fer ritstj. þessum orðum: “Ef ræ®a’ sem að verðlelkum hefir hlotið
nokkur maður færi að hugsa sér hr°s fyrir eitt’ Þa a ÞaS ekk‘ að vera
þjóðemi, sem laust Væri við alla föð- nóg 1,1 Þess aS te,Ja a,t gull og gim-
urlandselsku, þá væri það þjóðerni steina, sem hann gerir. Sannleikur-
sára lítils virði. Það væri sem sálar-|inn er sa a® “Bóndinn á Hrauni” er
laus skepna, tvífætt eða þrífætt, eða ek!íert fyrirmyndar leikrit; fremur
skrokkur dauður, sem bezt fyrir alla ,itið. 1 Það spunnið. Þar eru ljóm-
væri að dysja sem allra fyrst, annars andi fallegir kaflar, eins og t. d. þar
rotnaði hann eða úldnaði ofanjarðar |sem Sveinungi bóntli lý^ir bænum
og kæmi af óþefur og pest mikil, og]0^ talar um hann eins og hann væri
allir væru fúsastir að flýja frá sem ,ifancji yera bundinn vináttu böndum
fyrst og komast sem allra lengst burtu. J vi® hóndann. Sá kafli er meistaralega
Og ekki bætti það um, þegar hræ vei r,taður. En í heild sinni finst oss
þetta yrði iðandi og morandi af fremur lítið í leikinn varið.
möðkum og illkvikindum óteljandi.”— 'ÞaS er um meðferðina sem þeim
Svo mörg og spekingsleg eru þessi verður fíðræddast, sem dómana skrif-
KaUa 1,^—____a.‘ __*v c I 11^11 Tioím UAac__ y i •« «
var sagt
Enn um „þjóðerni*
Eftir E. frorbergsson.
Nú
ár urðu þessir synir Sir Williams
Wyndhans nafnkunnir menn; annar
þeirra varð jarlinn af Egrmont, eins
og eg mun minnast á síðar.
Eg var 18 mánuði í London. Lengst
af þeim tíma vann eg stöðugt við iðn
mína og eyddi sjálfur mjög litlu í
annað en bækur og kostnað við það
að sjá merka staði og söfn og fara á
leikhús. Ralph vinur minn hafði samt
orðið orsök í því að eg var bláfátæk-
ur; hann skuldaði mér um 27 pund og
bjóst eg nú aldrei við að fá það; var
það ]x> stór upphæö fyrir mig á þeim
dögum. Samt þótti mér vænt um
hann, því hann hafði marga góða' aflrumorðmu
kosti. Langt var fra þvi að eg hefði sem s t ... f >
bætt hagi mína þennan tíma, en eg hefir háflc framsoknarmark ^att,
hafði eigiwst nokkra góða og mikils- | „„r.-.v , ,e^ar hu&sjomr og getur
verða kunningja og hafði eg græ t' f Hu?SJehum sinum vængi, svo
mikiö á samneyti núnu við þá \uk\l J VCrÖ1 f,e^ar sem “Ernir”, haft
þess hafði eg Iesið og fneðstVlmikið. I °g
ið sigldum frá Gravesena 23. júlí - - . að þvi marki sem
1720. Um ferðina getur þú lesið í
minnisbok minni; þar er greinilega
seinni tíð hefir mikið verið
rtett og ritað um þetta þjóðerni, og
svo hvað það orð merki; um það virð-
ist öllum ekki bera saman, frekar en
annað. En um v'irðingu fyrir þessu
oft nefnda þjóðerni, held eg að flest-
um beri saman, og ef nokkurt orð er
innblásið" í meðvitund sannra þjóð-
ernisvina, ]>á er það orðið þjóðerni
feg á hér við íslenzkt þjóðernij. Þeir
ahta það þann helgidóm, sem verði að
varðveita og halda hreinum fvrir
aurkasti annara: ef þeir gera ’það
Þa álita þeir sig ekki sanna
þjoðernisvini. Þetta og fleira virð
jst ólvírætt benda á uppruna orðsins
þjoðemi, að þetta
Ö
emi” er dreglð
rn". Það er þjóð,
sagt frá henni.
I.f til vi11 er það merkileorasta i
minnisbókinni taflan, sem þar er; bjó
eg hana til á sjónum, og er hún til
þess að setja sjálfum mér reglur fyrir
framtiðarlífi mínu. Er hún merki-
Iegust fyrir þá sök' að eg var svo
ungur ]>egar eg bjó hana til og fvlgdi
henni samt býsna vel fram á elíi ár.
Við lentum í Philadelphia 19. októ-
ber, og fann eg það þá úf að ýmsar
breytingar höfðu þar þá orðið á
mörgu. Keith var ekki lenguf ríkis-
stefnt er að. o.s.frv. — t>ótt þetta orð
hafi hlotið aðra merkingu í enskunni
þá getur ]>að stafað af því, að það
orð er lapið út; íslenzku, eða þá öðr-
um tdngumálum, eins og rtieiri partur
Fnskunnar er, og þá frummerking
orðsins eðlilega misskilin.
Þnð s’ nl tekið fram hér að þótt eg
æri þjóðemishugmyndina í þennan
úning, ]>á er ekki þar með sagt, að eg
'líti hana málfræðislega rétta, svo um
þaö geta menn deilt ef þeir vilja.
Þá er nú bezt að athuga siðustu
grein, sem út hefir komið um þetta
þjóðérni, og vita hvort hún færir
okkur nokkurn nýjan fróðleik. Mun
COBCIiKUGH & CO.
N°tr® .Dan,e Ave. og Sherbrooke St.
Phones Garry 2690 og 2691
Gifflngaleyflsbréf seld.
Dr. O. BJ0RN80N
Otfice: Cor. Sherbrooke & WiUi,M
I’Rlkhkkvk.bíkk, aa#
Offioe-timar: 2—3
HKIMILI:
78* Victor 6t, «et
TBLEPHONEi
oarhy roa

Winnipeg, Man.
J. J. bildfell
FA8t*IOnA*AL,
Hoom SSO Unitn Bank -
TiL. 2085
Selur hús og lóðir og annaat
»It þar aOIútandi.
J. J. Swanson & Co.
Verala mefi fa.te.enir. Siá um
IssiíS:"fL'w,‘'”>«
•MTfaaKa
Pha— Mato BðtT
Dr. J. Stefánsson
*01 Boyd Buildiog
COR. PORT^CE AVE. & EDMOjiTOji ST.
Stundar eingöngu augna, eyma. nef
og kverka sjúkdóma. - Er að hitta
fr4kl' )° U2 f.h. og 2 5 e. h. —
Taliími: Main 3088. Heimili 105
Ohvia St. TaUími: Garry 2315.
A. S. Bardal
8*3 Sherbrooke St.
Selur lfkkistur og anna.t um útfarir.
Allur utbúnaður sá bezti. Ennfrem-
ur selur bann alskonar minnisvarða
°g legsteina.
Heimilia Tals. . Qarry211l1
MARKET JJOTEL
Vi6 sölutorgie og City Hall
$1.00 til $1.50 á dag
Eigandi: P. O’CONNELL.
J. G. SNÆDAL,
TANNLŒKNIR
614 Someraet Block
Cor. Portage Ave. «g Donald Street
Tal*. maio 5302.
FLUTTIR til
151 Bannatyne Ave
Horni Rorie Slr.
í staern og betri verkstofur
Tal*. Main 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
orS> -Etli þetta hræ geti verið gamli I u^u- Heim finst báðum að leikend-
ritstjóri Fróða ? — Mjög sennilegt; I urnir hafi yfirleitt orðið sér til van-
því gamall málsháttur segir: “Sá á | virðu og sumir komið fram sem
hengilmænur, fífl og bjálfar. Þetta
í gegnum allan þennan skollaleik I eru stór orS’ en g*111 sam<: verið í tíma
og orðagjálfur hans hátignar ritstjór- toluö . °§' nauðsynleg ef þau væru
ans, skin lítilsvirðingin og vanþakk-1 sanngj°rn- En því fer fjarri að svo
lætið til móður hans Islands og alls se‘ x
sem íslenzkt er. En smjaðrið, sleikju-1 Að vorum dóhii leikur fólkið eins
skapurinn og matarástin til fóstru yel og mögulegt er a§ ætlast til.
hans fCanadaJ situr í öndvegi. Því Sveinung.i bóndi, sem Óskar Sigurðs-
ef nokkuð er að marka það sem hinn son leikur, er að flestu leiti sæmileg-
oft nefndi ritstj. segir; þá dylst eng- ur °g sumstaðar mjög góður; sama
1,111 heilvita manni það, að hann fær er að segja uin Einar gamla járnsmið,
allan þennan mat og alt þetta frelsi sem pétur Fjeldsted leikur. Miss
og alla þessa menning hjá fóstru Nelson leikur gömlu konuna blátt
sinni endurgjaldslaust. Því ekki get- áfram ágætlega.
ur hann um, að hann vinni fyrir Það á tæpast við að skrifa ítarleg-
nokkru af öllum þessum gæðurn, eða an dóm um þennan leik í hönduni
eigi það skilið að fóstra hans fari þess 'fólks, sem sýndi hann. Þetta er
svona ,vel,me® hann. — Mér dettur alt fólk sem vinnur frá morgni til
osjalffatt í hug í sambandi við þetta, kvelds. Það gerði það af hjálpsemi
þarfadyr, sem situr á endanum fvrir við fátækt félag sem í fjárþröng var
framan húsbónda sinn og dyllar von- að reyna að afla nokkurra dala til
arlegt rofunm og er reiðubúið að þess að borguð yrði skuld á húsi féí
tina alla þá mola er falla kunna af lagsins. Fólkið hefir svo að segja
b.°rSum .drotna Þess’ l>°tt Þa® *tti engan tíma til næðisríkra æfinga; ]>að
skihð nukið rneira en það fær. — hefir engan mann til ]>ess að segja
Jæja, þetta er máske útúrdúr; samt sér til; það verður að bjargast al-
getur þaö verið spursmál hvort svo gerlega á eiginn spýtur og hraða verk-
cr, eftir skoÖun lærimeistarans f'ritstjj inu sem mest. Það notar kveldstund-
þvi hans kenning á þessu margum-| irnar fram á nótt, þegar það átti að stæði og græðir þrek. — Um aö gera
,a. .UpJooerni erÞetta: “Maturinn, j hvílast eftir vinnu sína, til þess að að missa aldrei móðinn vegna dóma,
heimihð, umhverfið og lifnaðarhættl læra og æfa, og það gerir þetta alt hvort sem þeir eru á rökum bygðir
mi,r hvar 1 hemu sem er.” | fyrir ekki neitt. Og svo fer leikur- * ” ‘
En er nú þetta rétt hjá þessum inn þannig úr hendi að vel má við
mentaða manni, að orðið þjóðerni una.
merkir virkilega þetta?—Flestir fogj Hér vestra hefir það oft átt sér stað
þá ritstj'órinn líkaj munu skilja fyrri að íslenzkt alþýðufólk, sem sýnt hefir
þluta orðsins þjóð, — en þá er þetta veriö i sjónleikjum, hefir verið búið
olukkans erni. — Hefir ekki hinn eins og bjálfar og komið fram eins
mentaði ritstjóri Heimskringlu hevrt °g fífl. Hefir það gefið ótrúa og
talað um gamla menn að þeir væru rangláta mynd af íslenzku þjóðlífi.
Þegar ungt fólk hér í landi kemur
ótrúar afkáralegar myndir úr þjóðlífi
voru heima; og þeim er það alls ekki
láandi, sem tekur það sárt og fyllast
gremju þegar það á sér stað. En
um slíkt er hér eiginlega ekki að ræða.
Það er satt að sumir vinnumenn-
imir hefðu mátt koma fram djarfleg-
ar og myndarlegar en þeir gera, en
samt var það viðtinandi, einkum síð-
ari kveldin. Búningar þeirra voru
alls ekki óviðeigandi; þeir eru við
óhreina vinnu, svo sem torfristu, og
færi það sannarlega ekki vel aö þeir
væru prúðbúnir; enda var búningur
>eirra óaðfinnanlegur. Takið eftir
búningi þeirra sem hér vinna við
byggingu eða vegalagningu og þér
sjáið að þar er um ekkert stáss að
ræða; enda á það hvergi við.
Þótt það sé virðingarvert að vilja
heiður þjóðar sinnar og hryggjast
eða grmejast þegar henni er að ein
hverjti leyti misboðið, þá verður þess
vel að gæta að ekki sé farið of langt
í þeim efnum, og þar með fómað þeim
hæfileikum sem vér hér eigum.
leiklistin er vor á meðal á lágu stigi,
sem eðlilegt er, en þvi að eins getur
Inin tekið framförum að henni sé
sanngirni sýnd, og vér efumst alls
ekki um að þessi Ieikflokkur geti
bæði orðið til þess að skemta og fræða
framvegis, ef hann heldur áfram, eins
og vonandi er að hann geri. Þessar
aðfinslur verða honum auðvitað til
góðs; hann tekur sér það til athugun-
ar og leiðbeiningar sem á sanngirni
og rökum er bygt og græðir þannig
lærdóm,- en á hinu lærir hann sjálf-
Fumiture
Overland
Mr*. S. K. HALL,
TeachBP of Voice Colture & Soio Siogi
Studios: 701 VictorSí,
For Termst Phone Garry 45C
ernir? fÞað er skarpir og háfleygir
sem ErnirJ. Frnir í öllum hugstinar-
hætti. ernir í framsókn, ernir í dugn-
aði, ernir í öllum þjóðþrifum o<r ern'r
í öllum greinum, sem mannlegu eðli
er„ gefnar. þrátt fvrir aldurinn, sem
eðlilega færist yfir þá; svo hinir
eða ekki.
Fóstri Lloyd George látinn.
Þegar Lloyd George misti foreldra
sína, var hann og þrjú systkini hans
á unga aldri. Var hann þá tekinn ti!
fósturs af séra Rirhard Llovd, móð-
urbróður sínum. Ó1 hann piítinn upp
, skynsamlega og vel, og er sagt að
þangað sem slikt er synt, fær það þegar Lloyd George varð forsætisráð-
otrti og andstygð á öllu ísleniku: | herra Breta hafi Richard sagt að
fyrirverður sig blátt áfram fyrir að þetta væri hátíðlegasta stund sem
vera af slíku bergi brotið og vill vera j hann gæti hugsað sér. Þessi maður
sem lengst frá því að mögulegt er. er nú nýlátinn; hann andaðist fvrra
Og þetta er eðlilegt. Þaö er synd miðvikudag í Crissieth á Englandi 82
yngri, sem álitnir eru á bezta aldri, gegn íslenzku þjóðerni að leiða fram ára gamali.
Hætta á oftrausti.
Það er almenn trú aÖ haegð-
aleysi sé aðeins smávegis las-
leiki. Fólk segir: „það lagast
með tímanum”; en þetta er stór-
kostlegur misskilningur.Hægð-
aleysi er altaf vottur um veik-
indi. Látið ekki hjálíða að taka
tafarlaust T riners American
Elixir of Bitter Wine. Það
hreinsar innýflin og kemur lík-
amanum í samt lag aftur. Það
eykur matarlystina og styrkir
taugarnar; það er ágætt í m rg
um kvensjúkdómum sem or.
sakast af hægðaleysi eða auk-
ast af því; í taugaveiklun og
höfuðverk, slappleika o.s.frv.
getur þú treyst þessu ágæta
lyfi. Verð $1.50. Fæst í lyfja-
búðum. Triners áburður nýt-
ur sama trausts. Hér er bréf
frá þvi í Februar: j.Áburðurinn
yðar er sannarlega góður. Eg
gat ekki lyft upp hægri hend-
inni í heilt ár án kvala, en Tri-
ners áburður hjálpaði mér og
get nú hreyft hendina án allra
þrauta. Eg mæli með áburðin-
um við stirð liðamót. Yðar ein-
lægur, Frank Novacek, White-
mouth ake, Man.“ Verð 70c
með pósti. Jos. Triner, Mfg.
Chemist, 1333-1339 S.Ashland
Ave., Chicago.