Lögberg - 31.05.1917, Page 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. MAí 1917
*
78 Lagasafn Alþýðu
skrifuð séu þvert yfir það (framan á það) orðin
“Gefið fyrir einkaleyfisrétt”. petta verður að
vera greinilega skrifað. Sé þetta vanrækt er skjal-
ið sjálft og endumýjun þess einskis virði, undir
venjulegum kringumstæðum. Hver sem lætur af
hendi þess konar verðbréf án þess að þau orð séu
skrifuð á það, er sekur og getur sætt sekt, sem
ekki fari yfir $200 eða árs fangelsi.
pegar einhver kaupir eða fær verðbréf, sem rx
gefið hefir verið fyrir einkaleyfisrétt, hefir hann
jafnan rétt en ekki hærri en sá sem upphaflega
hafði verðbréfið. pess vegna er það að ef slíkt
verðbréf er fengið með svikum eða ólöglegum ráð-
um, þá er ekki nóg að afhenda það öðrum í því
skyni að hann geti notað það, af því hann viti ekki
um svikin.
110. Víxill giftra kvenna. f öllum fylkjum
Canada geta nú giftar konur ráðið séreignum sín-
um og gert samninga óháðar mönnum sínum.
pegar þær því skrifa undir víxil eða lögmæt skjöl
eiga þær að nota sitt eigið nafn; t. d. Guðrún B.
Johnson, en ekki “Mrs. A. IJ. Johnson”. Hér er
sýnishom af víxli giftrai konu:
J100 Winnipeg', 18. mai 1917.
Kftir þrjáttu daga lofa eg aS borga Hlnrik
Árnasyni, eSa samkvæmt kröfu frá honum, eitt
hundrað dali viS Northern Crown bankann hér
fyrír meStekið verSgiIdi.
GuSrún B. Johnson.
pegar víxill eða bankaávísan eða einhver ávís-
an á að greiðast giftri konu, þá skal sá er á víxil--"
Lagasafn Alþýðu 79
inn eða ávísanina ritar skrifa þannig nafn hennar
“Mrs. A. H. Johnson” og bæta svo við á eftir
hennar eigin nafni á þennan hátt “Guðrún B.
Johnson” undir hitt nafnið. Sama regla gildir
þegar stílað er verðbréf til giftrar konu, sem hún
á að undirrita.
111. Víxill með takmörkuðum greiðslustað.
Víxilform það sem hér .er sýnt er þannig að
greiðslustaðurinn er takmarkaður. Ef slíkum
víxli er ekki framvísað á þeim stað, sem til er tek-
ið þegar hann fellur í gjalddaga, þá legst enginn
aukakostnaður á hann fyr en honum hefir verið
framvísað. Hér er sýndur slíkur víxill.
$200 Winnipeg. 18. maí 1917.
Eftir þrjá mánuíSi lofa eg atS borga, samkyæmt
kröfu EimsMpafélags íslands við Northern Crown
bankann hér, tvö hundruö dali fyrir meðtekiS
verðgildi.
Árni Magntjsson,
Jón pórSarson.
peir sem þennan víxil gefa lofa að borga hann
18. ágúst 1917 og þegar náðartímanum er viðbætt,
sem eru þrír dagaf, fellur víxillinn í gjalddaga
21. ágúst.
Sé víxlinum ekki framvísað á bankanum 21.
ágúst, þá losnar sá við ábyrgðina, sem áritaðr með
víxilgjafanum, eins ef fleiri rituðu á víxilinn en
einn með víxilgjafanum, þá losna þeir allir. Sá
ber einn ábyrgðina eftir það, sem víxilinn gaf.
En hafi enginn skrifað nafn sitt með víxilgjafan-
um, sem víxilhafi kæri sig um að halda, þá þarf
Heilbrigði.
Botnlangabólga.
fNiðurlag).
HægSameðul, málmvötn o. s. frv'.,
sem mjög eru notuS í þeim löndum,
þar sem kjöts er neytt, þrýsta ómelt-
um fæSuögnum aS botnlanganum.
PaS veldur þrota og síSar botnlanga-
bólgu.
Kjötmeti, ostur og dýrafita örva
gerlavöxt og fjölgun. Aftur á móti
er þaS miklu minna þegar neytt er
ávaxta, hneta og kornmatar. Þetta
sést glöggvast þegar krufin eru lík
og rannsakaS þaS sem í innýflunum
er og boriS saman.
Þýzkur læknir sem Straussburgur
heitir hefir rannsakaS þetta og fund-
iS þaS út aS gerlar þroskast afar-
fljótt og kvikna í innýflum kjöt-
neyzlu-fólksins.
Þessir gerlar eru aS vísu fæstir
sóttkvéikjandi í eSli sínu, en þeir
valda ertingu, sem aftur leiSir tii
þrota og síSar bólgu í innýflunum.
Slíkt nefnist venjulega magakvef og
veldur oft botnlangabólgu.
Allir hafa veitt því eftirtekt hversu
mjög botnlangabólga er aS ágerast.
ÞaS er ekki aS ástæSulausu. ÁstæS-
urnar eru þær aS hin svokalIaSa
menning fer í öfuga átt aS þvi er
fæSu snertir og fleira.
Sem allra minst ætti aS borSa af
steiktum mat og sætindum, sömuleiSis
af sýrSum ávöxtum épicklesý og öSru
sem erfitt yr aS melta. HægSum ætti
aS halda í reglu meS pví aS nevta
nýrra ávaxta, rúgbrauSs og hneta, og
gæta þess aS tyggja hneturnar vel,
eins og alt annaS. Eitt af því allra
hættulegasta fyrir meltinguna er þaS
aS tyggja illa. Ótuggnar fæöuagnir
valda ertingu í innýflunum og geta
komiS af staS þrota eSa jafnvel
bólgu. SkaSlegt er þaS einnig aS
venja sig á stöSuga notkun hægSa-
meSala.
hcckning botnlangabólgn.
Hafi maSur tregar hægSir og
grunur sé um fyrstu einkenni botn-
langabólgu, þá er fyrsta sporiS aS
lækna hægSirnar. Um aS gera aS
koma hægSunum í samt lag og halda
þeim þaimig. Þetta má oftast takast
án meSala — aSeins meS fæSunni.
Dugi þaS ekki má taka matskeiS af
sætri oliu hrærSri saman viS egg og
appelsínulög hálftíma á undan morg-
unverSi. Þetta er leysandi og á
sama tíma sefand( fyrir innýflin og
græSandi.
Stundum ver'Sur aS nota stólpípu
til þess aS lagfæra hægSirnar í byrj-
un, en þegar þaS er búiS má venju-
lega halda þeim viS reglulegum.
Pott af vatni meS dálitlu í af sápu
eSa salt er óhætt aS nota og endur-
taka þaS ef ekki nægir í eitt skifti.
Heitir bakstrar viS holiS eru einnig
góSir, ef þrautir fylgja hægSaleysinu
og sé niaSur veikur af botnlangabólgu
og ekki náist tafarlaust í lækni, má
hafa kaldan bakstur á holinu, þar
sem botnlanginn er (\ hægri náran-
umj. Þess skal hér getiS aS þótt
kaldir bakstrar séu ráSlagSir af
mörgum ágætum læknum, þá hefir
sá er þetta skrifar betri trú á þeim
heitu. Margir góSir læknar ráS-
leggja heita og fcalda bakstra á víxl;
í hálfa klukkustund hvorn um sig.
ÞaS skyldi varast þegar botnlanga-
bólgu ber aS höndum aS gefa opium
eSa önnur deyfandi lyf, og sömuleyS-
is er mjög óvarlegt aS gefa sterk
hægSameSul. f
Hafi maSur fengiS botnlangabólgu
og ekki náSst í lækni, en kastiS liSi
frá, ætti hann a^ liggja í rúminu 2
til 3 daga eftir aS hann er hættur aS
finna til nokkurra þrauta. Þarf þá
ekki einungis aS láta hina ytri parta
líkamans hvílast, hetdur einnig melt-
ingarfærin. Óhætt er aS drekka
vatn eftir vild hvort sem er heitt eSa
kalt; heitt v'atn er þó betra. 1 tvo
daga aS minsta kosti ætti ekki aS
neita neinnar fæSu nema ávaxtavökva
án sykurs. Eftir þaS má fara aS
neyta auSmeltrar fæSu hægt og var-
lega, en gæta verSur þess aS tyggja
vel. Vel bakaS brauS er gott ti'
byrjunar; nýtt egg hrært vel í
ávaxtavökva. Helzt ætti ekki að
neyta annarar fæSu en þeirrar sem
hér hefir veriS sagt í heila viku, og
allan þann tíma ætti aS setja hinum
veika stólpípu me'S saltvatni á hverj-
um degi.
Þess ber aS gæta aS þeim sem einu
sinni hafa fengiS botnlangabólgu er
miklu hættara viS aS fá hana aftur.
Þess vegna þurfa þeir aS gæta allr-
ar sömu varúSar í mataræSi, sem aS
framan er bent á, nema meS miklu
meiri nákvæmni.
Þeim sem mikiS sitja er hættara
viS bqtnlangabólgu en öSrum. Hol-
vöSv'arnir verSa slappir og máttlitlir
og líffærin, sem þeir eiga aS halda
upp og styrkja síga niSur hvert ofan
á annaS. Af þessu leiSir þaS aS
blóSrásin hindrast og líffærin þrútna
og geta bólgnað. Meltingarfærin
komast úr réttum og eSlilegum stell-
ingum og meltingin hindrast. Af
þessu stafar hætta fyrir botnlangann;
hann þrútnar og bólgnar og sýkist.
Næst hollri og viSeigandi fæSu er
ekkert sem ver botnlangabólgu betur
en eSlilegar hreyfingar, sem þroska
holvöðvana og styrkja þá, og full-
kominn andardráttur. Þetta veldur
eSlilegri blóSrás og óhindraSri í melt-
ingarfærunum, en hún er áríSandi til
þess aS lífskraftur og mótstöSuaf!
gegn sjúkdómum sé í bezta lagi..
HolvöSvarnir þroskast og styrkjast
bezt meS þeim hreyfingum, sem beyg-
ingum valda — þar sem maSur lútir
og réttir sig upp á víxl, svo sem viS
garSrækt eSa þess háttar. En þess
ætti aS gæta aS beygja sig um mittiS
eSa mjaSmirnar, en ekki í hnjáliSum
nema sem minst.
Þeir sem viS skriftir sitja ættu aS
æfa sig á því að sitja sem uppréttast-
ir og láta vera talsverða áreynslu .4
holinu. Gangur er ágæt hreyfing;
bezt er aS hafa höfuSið beint og
setja axlirnar aftur, en draga aS sér
holvöðvana á meðan gengiS er, til
þess aS innýflin séu i réttum skorS-
um. Ágætt er aS æfa sig á þvl aS
anda djúpt i fimm mínútur áður en
gengiS er til hvíldar á hverju kveldi.
GóS æfing er aS liggja á bakinu
og reisa upp í loftiS annan fótinr.
ofur hægt, og siðan hinn á eftir, og
endurtaka þetta 20—30 sinnum. SiS-
an má lyfta upp báðum fótunum i
einu, en gera þaS hægt og seint. —
Allar slikar æfingar þroska holvöSv-
ana, örva blóðrásinu og bæta hægS-
irnar.
Þetta er skiljanlegt þegar þess er
gætt að stóru blóSæSarnar á holinu
og hinar smærri blóðæSar innýflanna
rúma blóSið úr öllum líkamanum.
ASalatriSiS sem ver blóSinu frá
því aS safnast þar fyrir er þrýsting-
ur innan frá holinu, sem holvöSv-
arnir valda. Þegar þessir vöðvar
verða slappir af setum eða áreynslu-
leysi, þá minkar þessi þrýstingur og
blóSiS safnast þar fyrir og líffærin.
sem þar eru, þrútna. BlóSsókn að
einhverjum vissum staS veldur ávalt
veikindum.
ÞaS sem orsök er i því aS botn-
langabólga er tíSari nú en fyr er i
stuttu máli þetta: FæSan er ekki
nógu vel tuggin, hfm fer hálftuggin
niSur í magann og meltingarfærin og
þau hafa þv’í meira starf en þeim er
ætlað af náttúrunni; of mikils er
neytt af fæSu úr dýrarikinu, sem
veldur rotnun og geri í innýflunutn;
menn sitja of mikiS og hafa of litlar
heilbrigSar hreyfingar. Þetta er flest
aS kenna hinni svokölluSu si'Smenn-
ingu.
MeS því a'S lifa einfaldara lifi bæði
í fæðu og fleiru losnuSu margir viS
þessa veiki.
En á þaS skal 'lögð áherzla aS síS-
ustu aS þegar einhver hefir sýkst af
henni ætti hann ekki aS draga þaS
aS finna lækni.
Innvortis bað.
Eina örugga a'SferSin til þess a'S
lækna magasjúkdóma og innýflaveiki.
Til þess aS sannfærast *tm aS þessi
staðhæfing sé rétt, þarf ekki annaS
'en skrifa Harry Mitchell D. P., 466
Portage Ave. í Winnipeg. Hann er
eini umboSsmaðurinn, sem getur sagt
yður alt um “J. B. L. Cascade”. Hann
gefur yður sérstakar upplýsingar og
ráðleggingar, sem gera yður þaS
mögulegt aS lækna alla læknanlega
sjúkdóma. BiSjiS um ókeypis bók
eftir Charles A. Tyrrell M.D., sem
heitir “Hvers vegna nútíSarmaSurinn
er ekki nema 50% aS dugnaSi. —
Bókin kostar ekkert.
\T ✓ • .. 1 • timbur, fi»lviður af öllum
Nyjar vorubirgðir teguudum, geirettur og als-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
-------------------- Limited-----------------
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG
GAMLA EPLATRÉÐ
pegar þér finst veturinn á hinum opnu, skjól-
lausu sléttum vera of kaldur. pegar þú hugsar um
loftslagið, þar sem allar fjórar árstíðimar taka hönd-
um saman og þig langar þangað; þar sem gleðileikir
geta haldið áfram alt árið undir beru lofti. pegar
þú hugsar þér að byrja á ný í nýjum stað á nýju
heimili; þar sem vinnan er bæði skemtileg og heil-
næm; þar sem þú getur unnið með heilanum ekki
síður en höndunum; þar sem þú þroskast sjálfstæð-
ur á tíu ekrum; þar sem vagn, plógur og herfi eru
einu áhöldin, sem þú þarfnast; og svo eitt hestæki;
þar sem öll félagsleg þægindi eru hin sömu og þú
nú hefir. — Hugsaðu þér bara aldingarð í Similk-
ameen dalnum í British Columbia; hugsaðu þér 50
tré á einni ekru og 10 kassa af trénu, sem er $1.50
virði kassinn heima hjá þér.
Vér höfum eitt hundrað og einn aldingarða.
Spyrj ið oss hvernig þér eigið að fara að því að verða
sjálfstæður á $1,000 eða hvernig þér eigið að verða
yðar eiginn landsdrottinn á $500. Látið heila yðar
vinna. Frímerkisverð veitir yður ferð til þessa und-
urfagra dals> ef þér látið hugann fljúga þangað;
samfara myndabókinni, sem vér sendum yður.
Skrifið oss.
SIMILKAMEEN FRUIT LAND COMPANY LTD.
602 Great West Permanent Bldg.
Winnipeg.
_____________________________________________________
Larsen’s Rheumatism Sanitorium
449 Main St. Phone: M. 4574.
SAMSKOT
Arkansan hvera aðferð er höfð við liðagigt, bakgigt og
húðsj úkdómum.
til hjálpar fólk'i þvl er varð fyrir
brunaslysinu að Borg 1 Geysir-bygð,
veturinn 1917.
SafnaS af St. V. Sigurðson, Hnausa,
P. O..... .................$65.00
önnur samskot úr Hnausa-bygð 39.25
Safnafi af Th. Kristjánssyni, Ár-
nes........•................ 37.55
Safnað í Geysi-bygð af Thomasi
Björnssyni ................... 32.25
SafnaS í Geysi'bygS af J. Guð-
mundssyni .................. 24.25
önnur samskot úr Geysi-bygS 22.50
SafnaS í SidurSson, Reykdals
búS, Árborg ................. 33.00
SafnaS 1 S. Mj. SigurSson búð,
Árborg ...................... 7.25
SafnaS I Sigurðson, Thorvaldson
búS, Árborg ................ 11.50
SafnaS aS Framnes P.O., Man. 30.75
SafnaS aS Vidi, af Jóni SigurS-
son ........................ 18.00
SafnaS 1 Mikiey af M. J. Hall 69.50
Sent séra J. Bjarnasyni og af
honum afhent nefndinni, frá
S. S. Hofteig, Minnesota ........ 5.00
Gigt orsakast af þvagsjúkdómum í blóðinu; þig losnið
við það á þennan hátt.
Fimm ára reynsla við Arkansas hverina.
Hér eru taldir fáeinir af hinum mörgu sjúklingum, sem
geta sagt ykkur um lækninguna, sem þeir fengu í Larsen’s
gigtarhælinu.
Mrs. J. L. Knight, Ph. *G. 399.
Mrs. A. H. Hoskings, 712 Portage Ave.
Mr. A. Corbett, Shipman Court, Suite 15.
Mr. W. H. Steadman, C.N.R. Weightmaster, Fort Rouge
Mr. A. W. Amott, Transcona.
Frá Ásm. P. Johanssyni, Wpg 5.00
Sent Baldvini Jónssyni, frá Gu'S-
mundi Póturssyni, Dog Creek 4.00
Frá Miss Kr. Peterson, Dog
Creek .......... ........... 1.00
Stefán GuSmundsson, Arborg 1.00
í ------
Svo vil eg flytja þakklæti ölium
jþeim, sem hafa meS gjöfum slnum
svo vel og drengilega hjálpaS þessu
fólki, sem varS fyrir þessu raunalega
slysi.
Samtals ..........$406.80
lí. Mai-teinssoo.
1
g ð L 8 K I N
og Danir hötuðu hann fyrir það, en hann hélt sínu
stryki og skeytti því,ekki.
Svo kom hann því til leiðar að lslendingar
fengu aukið stjómfrelsi og það var árið 1874. pá
kom Danakonungur Kristján IX. til Reykjavíkur
og þjóðhátíð var haldin á pingvelli 2. ágúst.
Á J?ingvelli höfðu gömlu íslendingar, forfeður
okkar, haldið þing í fyrri daga. par þótti bezt
við eiga að halda þjóðhátíðina til minningar um
þetta nýja frelsi, sem Jón Sigurðsson hafði fengið
dönsku stjómina og konunginn til þess að veita
fslendingum.
Einu sinni ætluðu Danir að kúga íslendinga á
þingi til þess að viðurkenna að Danir væm yfir
þeim að öllu leyti, þá stóð Jón Sigurðsson upp í
þinginu og kallaði: “Eg mótmæli”. Og þá fylgdu
allir íslenzku þingmennimir honum, stóðu upp í
einum hóp og hrópuðu í einun^ rómi: “Og vér
mótmælum allir!”
Svona voru þeir duglegir karlamir, og með
því að halda svona áfram í mörg—mörg ár, fengu
þeir loksins frelsi.
pjóðhátíðin okkar eða íslendingadagurinn er
haldin til minningar um þetta frelsi. Af því þjéð-
hátíðin var haldin annan ágúst hefir sá dagur ver-
ið valinn, en aðrir álíta að af því Jón Sigurðsron
barðist fyrir frelsinu og fékk það fyrir þjóðina,
þá ætti aðallega að tengja hátíðina við hann og
halda hana 17. júní; en það er fæðingardagur Jóns
Sigurðssonar.
En þegar þið horfið á þessa mynd, sýnist ykkur
hún sjálfsagt undarleg; þið haldið víst að hann
hafi verið skrítinn maður þessi Jón Sigurðsson.
En þið verðið að gæta þess að þetta er ekki
eftir ljósmynd af honum sjálfum, það er mynd
tekin af styttu eða minnisvarða, sem búin hefir
verið til í minningu um hann.
pessi myndastytta stendur heima í Reykjavík
og ein alveg eins er hér í Winnipeg, sem á að setj-
ast fyrir framan nýja þinghúsið þegar það er
fullgert.
Sá sem þessa styttu bjó til heitir Einar Jóns-
son; hann á heima í Reykjavík og er mesti lista-
maður sem til er hjá íslendingum. Einar Jónsson
hefir nýlega búið til aðra styttu af öðrum íslenzk-
um manni. Sá maður hét porfinnur Karlsefni
og var fyrsti hvíti maður búsettur í Ameríku.
Bandaríkjamenn hafa látið búa til veglegan
minnisvarða um hann og fengið Einar Jónsson til
þess. Hafa þeir boðið Einari vestur heiman frá
íslandi og nú er hann í Philadelphia að setja upp
þessa mynd af porfinni.
Einari hefir verið boðið að koma hingað í sum-
ar á íslendingadaginn og þar getið þið kannske
fengið að sjá hann.
Piltar og stúlkur; Sólskinsbörn! viljið þið ekki
taka ytyíur til og skrifa stutta grein um Jón Sig-
urðsson og senda Sólskini; pið getið fengið allar
upplýsingar um þann hjá pabba ykkar og mömmu
ykkar, því allir fullorðnir íslendingar þekkja Jón
Sigurðsson.
Stína Geir.
I.
Leikur hróðug, frjáls og fríð,
fljóð með rjóðar kinnar,
sjóðheitt blóðið ólgar í
æðum góðu minnar.
II.
Harma boðar heitir slá
hjartað þjáða og lúna,
liggur voða illa á
okkur báðum núna.
K. N.
Fuglarnir.
Hólar, Sask., 14. maí 1917.
Kæri ritstjóri Sólskins:—
par sem eg sé að þú hefir birt það í Sólskini,
sem eg sendi þér um daginn, nefinlega um fugl-
ana, ætla eg að senda þér niðurlagið á þessari
grein.
Eg vonast eftir að þú birtir það, þar sem það
er framhald af því, sem áður er komið.
Með vinsemd,
Ásta Espólín Torfason.
Fuglarnir lifa á ýmiskonar fæ
sumir á berjum, sumir á skorkviki
um, eins og t. d. svalan; sumir lifi
öðrum fuglum og spendýrum, svo s
hræfuglamir; sumir á láðs og lag
i • A dýrum, t. a. m. storkurinn; st
|ir á hræjum, svo sem hrafni
Af hræfuglum má nefna gl
una; hún flýgur hátt og í mai
króka; músahaukinn, hann
svartur að lit með hvítum dílum; \
inn, hann veiðir einkum rjúpur,
öminn. Einn þeirra er gammuri:
hann er tvær álnir á hæð og lifir á hálendi; h:
tekur lömb, dádýr og stundum böra.
8 O L S K I N
\
s
hans er faðmur að þvermáli. pess eru dæmi að
emir hafa tekið böm. Hinn svarti komdór í hin-
um heitustu löndum hremmir kálfa og fleiri dýr.
Vængir hans eru átta álnir á lengd; hann er ótrú-
lega fljótur að gleypa bráð sína.
Fuglamir lifa ekki einungis í skógum, högum
og engjum, heldur of á berum klettum og úti á
regin hafi; á jökulf jöllum við hin köldu heimskaut
úir og grúir af fuglum. Margir gjöra jafn-
vel hreiður sín saman.
f strjálbygðum lönd-
um, t. a. m. Brasilíu, sjá
menn oft ótal þúsundir
alls konar fugla skipa
sér þar um strendumar;
vaka þeir þar yfir veiði
með stjái og stímabraki,
ysi og óhljóðum. Mör-
gæsimar (Pingvis) raða sér um strendumar eins
og hermenn í fylkingu.
Margir fuglar fara úr hinum kaldari löndum
í hin heitari, þegar kólnar; þeir eru kallaðir far-
fuglar. Sumir fuglar eru ávalt kyrrir í sama
landi; eru það einkum hræfuglamir. pað sætir
undmm hve langt fuglamir fljúga á þessum ferð-
um sínum. Á Pólínalandi var veiddur storkur,
sem hafði gullfesti um hálsinn; hafði auðmaður
í Indíum hengt hana um háls honum, til þess að
menn vissu hvaðan hann væri kominn.
Fjaðrir margra fugla em mjög fagrar á lit.
llmargir fuglar breyta lit eftir árstíma og líta
. út, eins og þeir væru aðrir fuglar. Hin fagra
ækráka glitrar þegar sólin skín á hana; hún
ljósjörp á bakinu, en vængjafjaðrirnar eru
ikkbláar. Hinn hvati páfugl er
ænleitur, en á enda hverrar stél-
aðrar er græhgljáandi blettur, lík-
stóm auga.
Strúturinn er stærstur allra fugla;
inn er 4—5 álnir á
eð. En minstir fugl-
em kolibríar; sumir
irra em lítið stærri
stærstu flugur. —
Sumir fuglar verða
jög gamlir, páfuglar
emir t. a. m. geta
að yfir 100 ár; margir fuglar lifa 20 ár.
Margir fuglar hafa fagra rödd; fegurst syng-
hinn grámórauði næturgali; þar næst lævirk-
i; uglur og krákur hafa ljótasta rödd allra fugla.
mir fuglar geta lært að tala einstöku orð, t,a,m,
hrafninn og páfagaukurinn, en J?eir vita ekki hvað
þau þýða.
Not þau, sem menn hafa af fuglum em mikil
og margbreytt. Margir fuglar, t. a. m. emir og
hrafnar hjá oss, og gammar í hinum heitu lönd-
um, eyða hræjum, er að öðrum kosti mundu spilla
loftinu; aðrir eyða skaðvænum skorkvikindum og
ormum, svo sem svölur og titlingar.
Mönnum hefir talist svo til, að einn titlingur
eyði 1,500 kálormum á einni viku.
Sumir fuglar éta fræ ávaxtanna og drita því
svo ómeltu á öðrum stöðum og auka þannig frjó-
semi jarðarinnar; sumir flytja fiskihrogn úr einu
vatni í annað og verða þannig að notum. Egg
fuglanna eru alment til matar höfð. Tamdir
fuglar eru allir hafðir til matar, og margir af
villifuglunum eru ætir, t. a. m. hrossagaukar, akur-
hæns, endup, orrar, lóur, rjúpur, þiðurinn o. fl.
Fiður og dúnn fuglanna er haft í sængur og
margt annað. Fjaðrimar eru hafðar til skrauts
og listasmíðis til læknisdóma.
Virðingarfylst,
Ásta Espólín Torfason
Gömul dœmisaga.
i*
Á hendi fingumir fóru að rífast,
en friður má aldrei með deilum þrífast.
Á rifrildi þeirra eg hlusta, og heyri
að hver þeirra telur sig öðrum meiri.
Og litli fingurinn fyrstur mælti
og fjúkandi vondur taugar stælti:
“Ef húsbóndinn reiðist og hvessir orðið
og hnefanum slær, kem eg fyrstur í borðið.
Eg mestur er, þið mig eltið allir
um örbyrgðar hreysi og konungs hallir.”
þá baugfingur mælti, og brýndi róminn:
“Hver ber á sér gullið og ríkidóminn?
Eg mestur er, því eg gullið geymi,
og gullið er tignað í þessum heimi.”