Lögberg - 14.06.1917, Blaðsíða 6

*>
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. JÚNÍ 1917
86
Lagasafn AJþýðu
salið sé fært inn í bækur félagsins. pegar auka-
trygging er gefin með verðbréfi þá fylgir réttur
slíkrar tryggingar verðbréfinu og má halda henni
jafn vel eftir að verðbréfið væri úr gildi gengið
samkvæmt lögum.
Verðbréf sem rétt og venjulega er úr garði
gert er ekki löglegt veðbréf, ef á það eru skrifuð
orðin: “petta veðbréf er gefið sem aukatrygg-
ing.” pví þar með er sagt að veðbréfið sé að eins
til uppbótar einhverju öðru og þar með er ^inungis
lofað að borga það með vissum skilyrðum.
116. Skiftir víxlar. pað hefir engin áhrif á
víxil eða veðbréf þó til sé tekið að það borgist í
pörtum. Mál getur sá höfðað sem veðbréfið fékk
undir eins þegar fyrsti parturinn fellur í gjald-
daga; að eins verður hann að láta þriggja daga
“náðartíma” líða áður. En ekki getur hann þá
krafist greiðslu allrar upphæðarinnar heldur ein-
ungis þess hluta sem í gjalddaga er fallinn. Hver
hluti út af fyrir sig er talinn sem sérstakur víxill.
pó má kveða þannig að orði í víxli eða verðbréfi að
hvenær sem það bregðist að einhver einn hluti
upphæðarinnar sé greiddur þá falli hin öll í gjald-
daga. Slíkt er löglegt og má þá krefjast alls fjár-
ins ef ekki er einn hluti þess greiddur í réttan
tíma.
Hér er gefið sýnishorn af skiftum víxli eða
verðbréfi.
Lagasafn Alþýðu
87
Jí.nssyni þrjú hundruð dali með 6% vöxtum,
Winnipeg, 19. mai 1917.
$160.00.
Á íyrsta degi hvers mánaðar hér eftir í S
næstu mánuSi löfa eg aS borga GuSmundi
Bergssyni tuttugu dali ($20.00) og skal fyrstá
borgun vera greidd fyrsta júli næstkomandi.
Vextir af þessari upphæS bæSi fyrir og eftir
greiSslu skulu vera sex af hundraSi (6%)
á ári.
Ef svo skyldi fara aS einhver hluti sagSrar
upphæSar yrSi ekki greiddur á tilteknum tima,
þá skal öll upphæSin falla I gjalddaga tafar-
laust.
J6n Andrésson.
Winnipeg, 3. júni 1917.
pegar víxlar eru þannig skiftir, hefir sá sem
borga skal þriggja daga náðartíma á hvern hluta.
pegar ekki er borgað á réttum tíma er þannig
farið með þessa víxla sem væri hver hluti sérstak-
ur víxill út af fyrir sig. Og þegar um ábyrgðar-
menn er að ræða og víxilgjafi greiðir ekki ein-
hvem hluta upphæðarinnar verður að gera ábyrgð
armanni aðvart í hvert skifti eða viðvíkjandi
hverjum hluta eins og sérstakur víxill væri.
117. Söluvíxill (Lien note). Söluvíxill er sá
víxill nefndur sem eins er úr garði gerður og
venjulegur víxill að því viðbættu að til er tekið að
sá er selur afsali sér ekki eignarrétti hlutarins
sem seldur var, fyr en hann sé að fullu greiddur.
pannig lagaðan víxil eða veðbréf má gefa og veita
móttöku fyrir hluti eða vöru sem verið er að selja,
þær hærra kaups. Þær tóku upp þá
aðferS aS ganga í sífellu frá morgni
til kvelds dag eftir dag um stéttina
fyrir framan búðardyrnar og biSja
menn aS fara þangað ekki inn. “ViS
gerðum verkfall til þess aS fá lífvæn-
legt kaup” stóö skrifaS eSa prentaS á
spjöldum, sem negld voru á stöng og
þær báru hver fyrir sig: “GerSu svo
vel maSur minn aS fara ekki þarna
inn; hjálpið okkur, kona góS meS því
aS verzla ekki þarna!” Þetta létu
þær ganga viS alla og allar sem fram
hjá fóru og virtust ætla inn í búSirn-
ar. En búSareigendurnir sátu fastir
viS sinn keip; kváSust þeir ekkert
slaka til; ,geta fengiS nóg af öSrum
stúlkum í staSinn og afsögSu meira
aS segja aS leggja máliS í gerS.
En svo þrengdi þó aS þeim þegar
fólkiS léSi stúlkunum fylgi sitt og
tæplega kom maSur inn í búSirnar aS
kaupa, aS þeir voru neyddir til samn-
inga um síSir. UrSu þeir þannig aS
stúlkurnar fóru aftur til vinnu sinnar
á laugardaginn og fengu $10.00 um
vikuna í staS $6.00. Þetta var ein-
kennilegasta og árangurs mesta verk-
fall sem, staSiS hefir yfir hér í
Winnipeg um langan tíma.
Móðir bjargar 3 börnum sínum
úr lífsháska.
Hér um bil 6 mílum fyrir norSan
bæinn Westbourne búa ung hjón í
fremur litlu húsi þar niSri á ár-
bakkanum, þau heita Haraldur og
Kristbjörg. Þau eiga 3 börn, 2
stúlkur og einn dreng; eldri stúlkan
er á sjötta ári, drengurinn þeirra
yngstur á öSru ári. ÞaS hagar svo
til ástæSum þarna aS maöurinn verS-
ur aS fara hvern virkan morgun til
manns þar í nágrenninu til þess að
stunda vinnu sína. Þann 15. maí
fór konan út í fjós, sem oftar, frá
börnunum öllum sofandi, og var í
burtu sem svarar úr klukkustund.
Þegar hún ætlaSi aftur inn í húsiS
var búiS aö krækja aftur hurSinni
aS innan, en reyk lagði út um dyr og
glugga. Hún sá á augnabliki hvaS
um var að vera og brauzt hiklaust
í húsiS; var þar fult af reykjarsvælu.
ÞaS var sem engin hindrun á leiS
hennar, tvö barnanna grúfðu sig niS-
ur í rúmiS af hræSslu, en yngri stúlk-
an var í eldhúsinu. Hún náSi börnun-
um öllum út óskemdum. BarniS sem
frammi var hafSi, eins og börnum er
títt, kveikt á eldspvtu, en þegar fór
að loga í rúmfötunum fór barnið,
fyrir einhverja æðri handleiðslu ofan
úr rúminu og fram í eldhús. SiSan
bar konan vatn inn um glugga og gat
slökt eldinn svo öllu var borgiS.
Þetta atvik, þó sumum kunni aS
þykja þaö litils virði, bendir þó bæSi
á þrek og hugrekki konunnar og svo
móðurástinu, sem öllu stendur fram-
ar, þegar hún er í sinni réttu mynd.
(Aösent).
“fslenzk kona í Winnipeg”
sendir Lögbergi úrklippu úr Tribune
á laugardaginn meS þeim ummælum
aS illa sé oss löndum í ætt skotiS ef
vér tökum því meS þögn og þolin-
mæði sem þar komi fram. í úrklipp-
unni er þetta meöal annars: “Mrs.
James Munroe sagSi þegar þaS heyrö
ist aS konur í Canada ættu aS fá at-
kvæSi, aö atk-weSisréttur kvenna
væri ágætur fyrir brezkbornar konur.
“En mér líkar þaS illa”, bætti hún viö
“aS konur sem eru fæddar annarstaS-
ar en á Bretlandi fái atkvæðisrétt. Á
því ætti aS gera greinarmun. Borg-
araréttarlögin ættu aS vera þrengri
fyrir kvennfólk.”
Mrs. J. O. Grant sagði: “Ef sam-
bandsstjórnin veitir konum atkvæSis-
rétt eins og ttm hefir verið talaS að
undanförnu, þá komast á margar um-
bætur. ÞaS er samt nauðsynlegt
aS brezkbornar konur láti ekki hjá
liöa aS greiSa atkvæSi til þess aö
vinna upp á móti útlendingunum. í
sumum héruðum hafa 100 útlendar
konur veriö skrásettar gegn hverjum
þrem brezkbornum. Auðvitaö var
þaS í útlendinga héruðum, en þær
brezkbornu komu ekki allar.”
Þetta útlendinga tal verður annaS
hvort aS hætta eða í óefni hlýtur aS
komast. Hér eru allir jafnir útlend-
ingar og allir jafnir borgarar, nema
ef vera sjsyldu Indíánar. AS ala
þenna sundurgerðar anda er þjóöern-
islegur glæpur á venjulegum tímum,
en landráS þégar mest ríSur á aö
sanngirni og vinarþel sé á sem hæztu
stigi.
íslenzk stúlka semur leikrit
á ensku.
Á mánudaginn var bárust ritstjóra
Lögbergs tvö blöS frá Victoría í
British Columbia; annaS v'ar “The
Daily Colonist” en hitt “Victoría
Daily Times.”
Vér vissum aö þetta mundi sæta
einhverjum tiðindum og flettum í
sundur blöSunum. I þeim báöum var
strykaS meS bláu ritblýi umhverfis
dálitla grein. Var þar frá því sagt
aS nýlega hefSi veriS leikiö á “Semp-
les” samkomuhúsinu í Victoría leik-
rit er stúlka þar í bænum hafi samiö.
LeikritiS er þjóSrækniseSlis og var
samið og leikiS til arðs fyrir RauSa-
krossinn. HafSi aÖsóknin veriS mikil
og ágætur rómur gerður aö.
FélagiS sem fyrir leiknum stóö
heitir “Yam Hoo” klúbbur og aSal-
hetjan í leiknum heitir Honoraha.
Stuttur útdráttur úr leiknum er
prentaSur í ööru blaðinu og eftir því
aS dæma kveSur allmikiö aS því, enda
er stúlkan sem leikinn samdi ágæt
leikkona sjálf og hefir sérlcga gott
vit á þeirri tegund bókmenta. Flestir
Winnipeg íslendingar kannast viS
hana, hún heitir Rósa Egilsson og
var betur þekt í félagsstörfum fyrir
bindindi og kirkju en flestar aörar
stúlkur um og eftir aldamótin.
ÞaS er gleðilegt aS sjá Islendinga
vekja eftirtekt meöal hérlends fólks
og þótt þess sé- ekki getið í blöðunum
aö stúlkan sem leikin samdi sé íslenzk
þá hefir hún nafn sitt óafbakaS aS
öllu leyti, (Rósa en ekki Rosie) svo
engum getur blandast hugur um þjóð-
erniS jafn vel þó hún hefSi ekki verið
íslendingum eins kunn og hún er.
Lögberg þakkar þeim er sendi blöSin.
pjóðverjar halda 3,000,000
föngum.
Samkvæmt skýrslu, sem ÞjóSverj-
ar hafa gefiS út nýlega, halda miS-
valdin 3,000,000 föngum frá banda-
mönnum. Þar á meðal 33,129 brezk-
um og 367,124 frönskum. Þýzkaland
sjálft kveöst hafa 1,690,731 fanga og
þar á meðal 17,474 foringja; Austur-
ríki og Ungverjaland hefir 1,092,055;
Búlgarar 67,582 og Tyrkir 23,903
eöa alls 2,874,741 fanga og þar af eru
27,670 yfirmenn.
Hér er sundurliöuB tafla yfir
þjóðerni fanganna.
Fangar alls 1 Þýzkal.
Rússar .. .. .. 2,080,699 1,212,007
Frakkar .. .. .. 368,607 367,124
Serbar .. .. ftalir .. 154,630 98 017 258,789
Rúmenar .. 79’033 10,175
Bretar .. .. 45,241 33,129
Belgir .. .. Svartfellingar 42,437 5,607 42,435
Stúlkur vinna verkfall.
Fyrir nokkru geröu 50 stúlkur
verkfall hjá Woolworths félaginu
(10 centa búSunum). HÓfSu þær haft
$6.00 i kaup á viku, en vegna hækkun-
ar á öllum lífsnauSsynjum kröfðust
Róstur í Winnipeg.
Fyrra sunnudag héldu andmælend-
ur herskyldu fund í Winnipeg. Var
þar einn aöalræðumaðurinn Dixon
þingmaður, en hermenn komu þann-
ig fram á fundinum aS ekki var hægt
að halda þar á reglu. Þeir réðust
á Dixon og börSu hann, svö aö lög-
reglan varS aS skerast í leikinn og
bjarga honum. Er sagt aS þegar
hann var farinn hafi þeir tekiS hatt-
inn hans; skoriS hann í tætlur og haft
heim meö sér sína pjötluna hver.
Átti þetta að verða til þess að hræða
menn frá því að mæla á móti her-
skyldu. En verkamannafélögin hafa
lýst því yfir aS þau séu og verði ein-
dregiS andstæS herskyldunni og ætli
sér aS halda fundum sínum áfram til
þess aS mótmæla henni. KveSast
þeir viS því búnir aS mæta þeim
hermönnum, sem á þá kunni aS ráS-
ast á fundunum og ef ekki vilji bet-
ur til þá ætli þeir sér aS taka upp
þann siö aS halda leynifundi, eins og
gert hafi veriS á Rússlandi, áður en
stjórnarbyltingin varS.
Nýtt félag
hefir veriS stofnaS hér í bænum; eru
í því skyldmenni hermannanna ein-
ungis og forseti þess er Mrs. J. C.
Cameron. ASaltilgangpir þess er,
eftir því sem “Tribune” segir, aS
vinna aS því aS sv’ifta þá borgara
landsins atkvæSisrétti, sem eru af
þýzku eða austurrízku bergi brotnir.
Hóta upphlaupi.
Fangarnir í Stoney Mountain hafa
haft í heitingum aS gera upphlaup
vegna þess hversu mikið er gert upp
á milli þeirra og Kellys. FangaverS-
irnir hafa veriS dauShræddir um líf
sitt eða skemdir aS minsta kosti. Kelly
lifir eins og höfðingi klæðist v'enju-
legum búningi, hefir þjón og hvað
eina.
!!/• .. I • timbur, fialviður af öllum
Nxjar vorubirgðir tegundum, geirettur og al.-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarin..
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
Limited
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG
Larsen’s Rheumatism Sanitorium
449 Main St.
Phone: M. 4574.
Arkansan hvera aðferð er höfð við liðagigt, bakgigt og
húðsjúkdómum.
Gigt orsakast af þvagsjúkdómum í blóðinu; þig losnið
við það á þennan hátt.
Fimm ára reynsla við Arkansas hverina.
Hér eru taldir fáeinir af hinum mörgu sjúklingum, sem
geta sagt ykkur um lækninguna, sem þeir iengu í Larsen’s
gigtarhælinu.
Mrs. J. L. Knight, Ph. G. 399.
Mrs. A. H. Hoskings, 712 Portage Ave.
Mr. A. Corbett, Shipman Court, Suite 15.
Mr. W. H. Steadman, C.N.R. Weightmaster, Fort Rouge
Mr. A. W. Amott, Transcona.
Heilbrigði í Winnipeg.
Nýlega er komin út heilbrigSis-
skýrsla í Winnipeg fyrir maí mánuS.
449 sóttnæmissjúklingar hafa veriS
þar þann mánuS. Þar af 108 af
barnaveiki, 48 af tæringu; 63 af
hænsa bólu; 60 af mislingum; 52 af
kíghósta; 59 af hettusótt. AllS dóu
23, þar af 14 af tæringu og 6 af
barnaveiki. 1 maí mánuði í fyrra
vdru 865 veikir, en 42 dóu.
Uppreist í Joliet fangelsi.
Fyrra þriðjudag varS uppreist i
fangelsinu í Joliet í Illinois. Fangarnir
kröfðust ýmsra breytinga og voru
jafnvel grunaSir um aS þeir ætluöu
sér aS sleppa út. 1 miklum riskingum
lenti milli þeirra og lögregluliSsins;
einn fanganna misti lífiö i þeirri viS-
ureign. Bowman heitir fangavörS-
urinn og segir hann aS uppreisnin
hafi veriS fyrirfram ákveöin og út-
reiknuð. ASallega kennir hann þetta
uppþot konum sem hafa veriS aS
reyna aS koma á umbótum í fangels-
inu. Uppreisnin var allalvarleg, um
1200 fangar tóku þátt í henni og
höföu þeir kveikt í 5 byggingum.
Loks varð aS grípa til herliðs til þess
aS bæla uppreistina niður.
Winnipeg læknir heiðraður.
Læknaþing sérfræðinga hefir staS-
iS yfir um nokkra daga í Pittsburg.
Dr. P. H. Galloway sótti þaS þing
héðan frá Winnipeg og hefir hann
veriö kjörinn formaður félagsins.
Er það mikill heiöur; félagið er nær
30 ára gamalt og nær yfir alla Vestur-
álfuna.
Sorgir.
Útlendingskona hér í bænum sem
Katrina Boychuk heitir hafSi tekiS
blýpípu frá nágranna sínum og
var dæmd í 30 daga fangelsi fyrir.
Hún hafði átta mánaða gamalt barn
á brjósti en þaS var tekið af henni og
henni neitað um aS fá aS hafa þaS
meS sér. Var þaS látiö á barnaheim-
ili hér í bænum.
BarniS var stúlka og hét Mayfair.
Eftir fjóra daga var barniS dáið og
þær fréttir voru móSurinni fluttar í
fangelsiS.
Á meSan þessu fer fram prédika
læknar og uppeldisfræSingar aS bezta
vörn gegn barnasjúkdómm sé aS hafa
þau á brjósti. Og á meöan þessu fer
fram lifir Kelly í v'ellystingum- praktu
lega.
Er það mögulegt?
Heyrst hefir aS C. P. Fullerton
lögmaður eigi von á aS verða út-
nefndur dómari í stað Richards, sem
nýlega lézt. Sé þetta sami maðurinn
sem Fullerton kærurnar eru kendar
viS þá er ekki fariö eftir mannkost-
um þegar valiS er í dómarasætin, ef
hann getur komiS til greina.
W. H. K. Redmond látinn.
Allir kannast viS John Redmond,
irska leiötogann fræga, færri þekkja
cf til vill bróður hans sem þó hefir, ef
til vill veriS næstum eins atkvæöa-
mikill. Hann hét William H. K.
Redmond og var þingmaöur á Eng-
landi í sambandsþinginu. Hann er
nú nýlega látinn af sárum er hann
hlaut i striðinu.
a
IðlSKIN
SðLSKIN
3
Lítil stúlka frelsar glæpamann.
“Mamma!” sagði Guðrún litla, 5 ára gömul,
við móður sína, sem sat mjög áhyggjufull í hæg-
indastóli og var að bæta skyrtu af pabba hennar.
“Mamma! því voru vondu mennimir að koma
hingað inn og taka hann pabba og fara með hann
í burtu?” “Af því”, sagði móðir hennar, “að
vondir menn eru búnir að rægja hann, svo að lög-
reglan var neydd til að taka hann fastan”.
“Mamma! hvað er að rægja?” “pað er ljót að-
ferð, sem vondir menn hagnýta sér, til þess að
hefna sín á óvinum sínum”. “Hvað er að hag-
nýta?” spurði Guðrún. ‘,J?að er að nota eitthvað,
brúka eitthvað sér í hag. Vondu mennirnir not-
uðu sér það á pabba þinn til þess að öðrum gæti
orðið illa við hann og látið taka hann fastan í
nafni laganna”, sagði móðir hennar. “Mamma!
hvað eru lög?” “Æ, góða mín, eg má ekki vera
að segja þér það, — en nú skulum við koma, eg er
að fara upp í fangahúsið, þar sem pabbi þinn er.
Komdu nú með mér”, sagði móðir hennar og tók
í hönd hennar, og svo gengu þær af stað. Á leið-
inni spurði Guðrún litla margra spuminga, sem
móðir hennar átti bágt með að svara. Og þar á
meðal spurði hún: pví guð hefði verið að skapa
vondu mennina, eða mennina, sem færa illa með
skepnuraar bæði tamdar og ótamdar, því stærri
synd þekkir ekki sakleysið og kærleikurinn.
“Kæra undarlega barn, — en er það mögulegt
að þú hafir það á meðvitundinni hvaða voða synd
það er að fara illa með skepnur. Er það mögu-
legt, að þú, svona ung, hafir tekið eftir auðmýkt-
inni, sem speglar sig í augunum á blessuðum
skepnunum og þjáninga- og sorgarsvipnum, þegar
þeim er gert rangt til, kvaldar af hungri, þreytu,
kulda eða hita, misþyrmt, sviftar frelsinu eða þá
aðskildar frá ástvinum sínum? Er það mögulegt
að þú, góða bam, þekkir þetta nú þegar, ekki
eldri en þú ert ? — En hvers vegna að guð skapaði
vondu mennina, þá svara eg þér því þannig:
Guð, góða mín, hefir aldrei skapað nokkurn mann
vondan, né viljað nokkram manni annað en gott.
Heldur þvert á móti, gaf hann mönnunum það
bezta, sem hægt var að gefa þeim og hverri hans
skapaðri skepnu. Guð gaf mönnunum frelsi, til
að vilja, og ráða sínum eigin gjörðum. J?ú skilur
það góða mín: eins og þegar eg segi við þig: ‘J?ú
mátt nú fara út að leika þér, eins og þú vilt, — en
gættu þín”. pegar móðir hennar hafði sagt þetta,
voru þær komnar að fangabyggingunni. par var
alt ömurlegt og þegjandalegt úti fyrir og ekki síð-
ur þegar inn kom. pær mæðgur gengu upp háan
stiga og komu að því búnu í langan og breiðan
gang, og voru hurðimar með tölustöfum eða
númerum til beggja hliða. Fangavörðurinn, sem
var mjög alvarlegur, en góðlegur á svipinn, benti
móður Guðrúnar litlu á hurðina nr. 5, því þar var
maður hennar inni, sem hún hafði leyfi til að
finna. “Gunna mín, nú verður þú að bíða'hér
frammi, á meðan eg fer inn og tala nokkuð við
pabba þinn, sem þú mátt ekki heyra”, sagði móðir
hennar, og var þegar horfin inn, en fangavörður-
inn lokaði dyranum og var þegar horfinn burt og
niður háa stigann. Nú var Guðrún litla ein á
ganginum fyrir framan, eða almeninngnum, sem
kallaður var. Hún leit í kring um sig í allar áttir
og þótti mjög ógurlegt og leiðinlegt þar inni. Bið-
in varð lengri en hún bjóst við og til mömmu henn-
ar hevrðist ekkert, — þá greip Guðrúnu litlu ein-
hver óvanalegur kvíði og angist. Hún þorði ekki
að gráta, ekki að tala eitt einasta orð og tæplega
að hreyfa sig, — þá sá hún karlmann í hinum
enda almenningnsins, hann gekk þar um gólf,
fram og aftur, með hendumar fyrir aftan bakið
og sýndist sem honum liði ekki vel. pessi maður
var á að gizka um fertugt og var hann búinn að
vera f jóram sinnum í ströngu fangelsi með nokk-
urra ára millimili, en nú var hann laus þannig að
hann mátti ganga óhindraður um almenning fang-
elsisins. pessi maður kom í áttina til litlu stúlk-
unnar, en lét samt sem hann sæi hana ekki. Hann
ætlaði að ganga niður stigann og var kominn nið-
ur í fimtu tröppuna, þegar litla stúlkan stóðst ekki
lengur þessa raun að vera þama lengur einr Með
tárin í augunum hljóp hún að stiga uppganginum,
breiddi út faðminn og sagði við manninn, sem
henni fanst svo undarlegur, og jafnvel hræðileg-
ur: “Berðu mig niður stigann”. Maðurinn leit
á Guðrúnu litlu hvössum augum, tók hana í fang
sér og bar hana niður. En eftir að komið var lítið
meira niður en í miðjann stigann, vafði hún hand-
leggjunum um háls honum og kysti hann langan
og innilegan koss, um leið og hún sagði, með hljóm-
fagurri og innilegri rödd: “ósköp ertu góður”.
Alt í einu var eins og þessi sterki maður ætlaði að
missa hana, hann hné niður aflvana og brast í
voðalcgan grát, en sem þó líktist meira veini, sem
endaði með sárum ekka. — Samt kom hann litlu
stúlkunni út í dymar, kysti á ennið á henni og
hvarf svo inn fyrir hina þykku og þunglamalegu
hurð fangahússins og inn í klefa sinn. — Svona
innilega hluttekningu og svona hlýleg orð, inn-
sigluð með saklausum kossi hafði hann aldrei
fengið. Hann fleygði sér á hné fyrir framan
fletið sitt og grét beisklega, grét þangað til allir
grátkyrtlar vora tæmdir, og er hann gat komið
upp orði, þá sneri hann máli sínu til guðs í inni-
legri bæn um nýjan vilja og kraft, til að aðhyllast
það góða, en hafna hinu illa. Og er hann stóð
upp, fann hann glögt til nálægðar guðs. Og ávalt
síðan hefir hann fundið til hennar, og það er öllum
nóg til að vita að svo var æfibraut hans upp frá
því. Aldrei hafði hann svo mikið að gera á bú-
jörðinni sinni, þegar hann var orðinn vel efnaður
bóndi, að hann með gleði sæi ekki litla faðminn
útbreiddan og heyrði ekki hljómsætu orðin:
“Ósköp ertu góður!”
J. Briem.
Harðstjórinn og þjónninn.
Ef leiði’ eg þig lesari góður,
að lítilli kytra,
þar sjá muntu svein nokkum inni
er situr á fleti.
Á bréfi í hendi sér heldur,
en hvað þar er ritað,
það verðurðu’ að segja þér sjálfur,
eg sé það ei gjörla.
Eg þykist þó vita með vissu
að vel sé því fagnað;
hin broshýru ungmennis augu
því ósjálfrátt lýsa.
Hann les það upp aftur og aftur,
en altaf í hljóði,
svo fátt af því fæ eg að heyra,
þótt forvitinn hlusti.
Að endingu óglögt eg heyri,
það endaði svona:
“Eg alls konar blessunar bið þér
og bíð eftir svari”.
Og loks þegar lesið ’hann hefir,
hann lýkur upp kistli;
þar kemur upp kálfsblóð í glasi
og knífskorin fjöður.
Nú byrjar hann bréfinu’ að svara,
og bros er á vöram;
eg sé það á svip hans og æði,
hann sæll þykist vera.
En hann þegar nýbyrjað hefir,
er hrundið upp dyrum,
og inn kemur öldungur grettur,
sem ungmennið þekkir.
Og eldar úr augum hans brenna,
hann upp reiðir hnefann
og þrumar með þjórdimmri röddu:
“Nú, þú ert þá héma!
Minn þræll ertu, það skaltu vita,
eg þig hefi leigðan;
þú situr og sjálfum þér vinnur,
en svíkur þinn herra!
pú annara eign ert, það veiztu,
þú átt þig ei sjálfur,
skapaður skóflu að bera,
við skriftir þú situr!
Eg því lofa’ og það mun eg efna,
að þú skalt ei oftar
skemta þér skrifföngin viðui^,
eg skal þau öll brenna”.
Sveinninn sem hugstola hlýddi
á harðstjórans ræðu,
þrunginn af þykkju og harmi,
en þorði’ ekki’ að mæla.
Og skrifföngin skálkurinn tekur
og skundar í burtu,
en sveinninn, sem einn stendur eftir,
er aleigu sviftur.
Á gólfinu hann stundarkom stendur
og stynur við þungan.
Pað sést ei hvort sigurinn hlýtur
sorg eða gremja.
Um síðir við sjálfan sig mælir
með svellköldum rómi:
“Eg aldrei skal undan þér láta!
nei, aldrei, nei, aldrei!
Á meðan að fugl hefir fjaðrir,
og fæ eg hann veiddan,
og blóðið mér endist í æðum,
eg aldrei skal hætta!”
út síðan ungmennið gengur
og úti er lengi,
hlæjandi hann kemur aftur
og heldur á fjöður.
Ilann sezt niður — sigurbros leiftrar
nm svipfagurt andlit
á handlegg sér æð eina opnar
svo úr henni drýpnr.