Lögberg - 11.04.1918, Page 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. APRÍL 1918
KAUPMANNAHAFNAR
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algjörlega
hreinL og það
bezta tóbak í
heimi.
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi.
/
MUNNTOBAK
uður tilraun til þess að halda
laugardagsskóla, þar sem kend
væri íslenzka, en sú tilraun er
liðin undir lok. Ekki vegna þess
að engir nemendur fengjust og
ekki vegna þess að ekki væri
hægt að kenna þeim íslenzku
sem öðrum börnum, heldur
vegna þess að flestir af kenn-
urunum voru ekki færir um að
kenna þeim tnóðurmál sitt, og
vegna áhugaleysis þeirra, sem
fyrir skólanum stóðu. — En því
miður verður ekki annað sagt,
en að með uppgjöf þessa skóla
var framsókninni hætt. pað
var látið reka á reiðanum, hætt
að stefna á takmarkið, sem þeir
komu til að benda okkur á Dr.
Guðm. Finnbogason og séra Fr.
Friðrikssön. Og loks var snúið
við og róið í gagnstæða átt —
með enskum áruni — þeim ís-
lenzku laumað fyrir borð, gæti-
lega og hljóðalaust.”
Svo mörg eru þessi orð. Mr.
Sigurðssonar, og þar sem þau
aðallega snerta mig persónulega,
er ekki nema rétt af mér, safnað-
arins vegna, og þeirra, er þar
stóðu fyrir málum, að skýra bæði
fyrir greinarhöfundi sjálfum og
eins þeim, er kynnu að verða fyr-
ir þeirri ógæfu að trúa því, sem
hann segir í þessuip kafla rit-
gjörðar sinnar, satt og rétt frá
öllum málavöxtum.
• pegar þessi laugardags skóli
var byrjaður fyrir nokkrum ár-
um síðan í Fyrsta lút. söfn., var
Dr. Jón Bjamason á lífi og þjón-
andi prestur safnaðarins og átti
hann, ef ekki upptökin, þá góð-
an þátt í því, að hann var stofn-
aður. Kennarar við þann skóla
voru Dr. Bjamason, Mr. og Mrs.
Stefán Bjömsson, ritstjóri Bald-
ur Sveinsson, W. H. Paulson, M.
Paulson, Elenora Júlíus, Jón
Blöndal og studentar, sem þá
stunduðu nám við Wesley College
Baldur heit. Jónsson og fleiri.
ósanngimi hin mesta finst mér
það, að segja að þessir menn hafi
kunnað svo lítið í móðurmálf
sínu að þeir hafi ekki verið færir
um að kenna bömum að lesa
íslenzku.
Veturinn 1917 varð það mitt
hlutskifti að veita þessum skóla
forstöðu. Innritaðir voru þá á
annað hundrað nemendur, og
kennarar voru þessir: Séra Bjöm
B. Jónsson, séra Runólfur Mar-
teinsson, Magnús Paulson, Finn-
ur Jónsson, Snorri Einarsson,
Sigurbjörn Sigurjónsson, Jón
Blöndal, ívar Hjartarson, Ari
Eyjólfsson og Jón Bildfell. pó
að sumir þessara manna séu
engir sérstakir íslenzku-
garpar, þá finst ,-mér að það
mundi vera sanngjarnt af Mr.
Sigurðssyni að ganga inn á það,
að þeir allir kynnu nógu mikið í
móðurmáli sínu, til þess að kenna
börnum að stafa, kveða að, og
jafnvel að lesa íslenzku. Snemma
í desember 1917 var eg, af full-
trúum og presti safnaðarins beð-
inn að taka þetta sama starf að
mér í vetur sem leið, og hafði eg
ásétt mér að gjöra þáð, og var
búin að fá mér næga kenslu-
krafta, þegar hlutirnir réðust
svo, að eg um tíma tók að mér
ritstjórn á blaðinu Lögberg, en
það starf tók svo mikinn tíma,
að mér vanst ei tími til að g.iöra
1 hitt verkið.
! petta er ástæðan fyrir því að
| þessum skóla var ekki haldið á-
fram síðastliðinn vetur, en al-
deilis ekki sú, að eg, eða þeir
menn, sem að honum standa
hafi snúið við og róið í gagn-
stæða átt, með enskum árum, en
laumað þeim íslenzku fyrir borð.
Slík ákæra er jafn ósönn eins og
hún er ódrengileg, að því er þetta
laugardagsskóla mál Fyrsta lút.
^afnaðarins snertir.
Um kenslu á sunnudagsskóla
Fyrsta lút. safnaðar, skal eg
vera fáorður, því frómt frá að [
segja, veit eg ekki nógu vel,!
hvernig því máli er farið. pó j
hygg eg að Mr. Sigurðsson hafi
þar nokkuð til síns máls og býzt
eg við að sá pottur sé víðar
brotinn en á sunnudagsskóla
Fyrsta lút. safnaðar — að menn
tali á ensku við börnin í kenslu-
tímunum, og er það illa farið. En
“að finna brest hjá breyzkum er
svo hægt,
og brotin dæma hart en tildrög
vægt”.
pað getur hver maður, en að
finna ráð til þess að spyrna á
móti þeim broddum, sem að oss
er otað í þessu sambandi, er erf-
iðara, og ef Mr. Sigurðsson hefði
gjört það, eða þó hann hefði ekki
gjört nema tilraun til þess, þá
hefði eg verið honum þakklátur,
því kunnugt er mér um, að það
er einlægur vilji fjölda margra
manna í söfnuðinum að missa
ekki sína þjóðemislegu stoð fyr
en þörf gerist.
pað sem Mr. Sigurðsson segir
um prest safnaðarins séra B.
B. Jónsson, verður hér ekki tekið
til umræðu að þessu sinni, hann
er maður til þess að svara fyrir
sig sjálfur, ef honum finst á-
Ætæða til þess.
Jón Bildfell.
ÍSLENZKI BARNASKÓLINN.
byrjar aftur í þessari viky,
laugardaginn kl. 2. Minnið
börnin á að koma.
Winnipeg.
“The Unchastened Woman”
eftir Emily Stevens, er nafnið á
leiknum, sem Winnipeg-leibhús-
ið sýnir um þessar mundir.
Koma þar fram ýms ástar æfin-
týri; “ást í meinum” og sitthvað
þess háttar. “Permanent Play-
ers” eru orðnir svo vinsælir á
meðal Winnipeg-búa að óþarft er
þar um að fara mörgum orðum.
Allir þekkja nú svo vel Frank
Camp og Miss Anne Bronaugh,
að leiksnild þeirra þarf eigi að
lýsa.
Dominion.
Um þessar mundir er verið að
sýna hreyfimynd á Dominion
leikhúsinu, sem er hvorttveggja
í senn, bæði fræðandi og skemt-
andi. Myndin heitir “The
Widows Might”. — Aðalhlut-
verkið leikur Mr. Julian Eltings,
sem er orðinn svo frægur leikari,
að honum eru boðnir $1,500 á
viku. pá ættu menn heldur ekki
að setja sig úí færi að sjá
“Carmen of the Klondike”.
Pantages.
Næstu viku skemta margir
heimkomnir hermenn (Retumed
Soldiers) á leikhúsi þessu; sýna
í leikbúningi ýms æfintýri, sem
gerðust “Over There”.
Mr. Herbert Lloyd, þjóðkunni
kýmileikarinn'Ieikur höfuðþætt-
ina í því, er leikhús vort sýnir
í þetta sinn. — pá má ekki
gleyma því, að Gibson stúlkurn-
ar, dansa hina og þessa forkostu-
lega þjóðdansa, og syngja afar
fágæta söngva. —
Biðjið matvörusala yðar
um
PURITY FLOUR
(Govemment Standard)
Ekki “Stríðshveiti”. Heldur
aðeins Canada “Stríðstíma” hveiti.
Bæklingur í hverjum poka
til leiðbeiningar fyrir
húsmæður.
Walker.
pað sem eftir er vikunnar
verður sýndur á leikhúsinu, hinn
hrífandi sjónleikur, “Seven Days
Leave”. — það stendur alveg á
sama, hversu oft menn horfa á
þenna leik, þeir geta aldrei orðio
þreyttir á honum. Efnið tekið
úr hernaðarlífinu og grípur þess
vegna hugi allra.
Vikuna sem hefst. mánudag-
inn 15. apríl, sýnir Walker Ijóm-
andi leikrit, sem heitir, “A
Daughter of the Sun”. pað er
Spennandi ástaræfintýr, og inn-
PURITV FLOUR
More Bread and Better Bread
fæddir Hawaiians syngja og
spila sín einkennilegu lög öðru
hvoru gegn um allan leikinn.
Leiktjöldin eru stórkostlega
falleg og hvergi til sparað, að
gera sýningarnar sem áhrifa-
mestar.
Orpheum.
^|[|lliliiHiwniBiimniimMmniiiiiiiiiiiiiiwuipiiimiímiii)iimiiiiiiiiimHB«immiiiiiiitiiMlllllllUlllWUlllllllMMWMIWWBaWBBMMWWWW»llianiWaBWWiWW«WWaBII)ljlHliauiiiaUilliniW)ITlIB
I SÉRSTÖK KJÖRKAUP Á HÚSGÖGNUM HJÁ
BAN FIELD
(Afar-þægileg Verzlun að Skifta Við.) ,
BALMORAL TAPESTRY GÓLF
TEPPI MIKIÐ NIÐURSETT,
BANFIELD FRYSTISKAPAR $35.00
Hugsið um svala kry^d-
metið sem þér getið haft á
borðum í sumar, ef*þér eig-
ið fsskáp. Á stuttum tíma
borgar þessi fsskápur sig
líka alveg með því að verja
mat skemdum. pér vitið
vel hve fljótt matur súm-
ar í sumarhitanum og hví-
líku basli konurnar eiga í
að geyma kjöt, mjólk,
smjör o. fl. þegar þær hafa
engan svalan stað til að
láta í. —
Hér er fyrirtaks ísskáp-
ur, sem mun gleðja konu
þína í sumar — fallegur
skápur, húsprýði. — Stærð 18x30, með þægilegu íshólfi
og tveim hvít-máluðum hólfum. Ytri klæðning úr sterkri
eik. Sérstakt verð.......................$35.00
(Aðrir skápar frá $15 til $65.—Komið og skoðið þá).
NOTTINGHAM GLUGGA-GA'RDINUR
Röndóttar, rósaðar og aðrar tegundir, 2l/i yards á
lengd og vanalega seldar á $1.75 parið.
Sérstakt verð á $1.00 parið.
STAKIR BORÐDÚKAR.
Litirnir eru rauðir og grænir einungis. Sterkir og
hentugir fyrir eldhús eða borðstofu borð. Vanaverð-
ið er $2.00. Kjörkaupsverð $1.50
Ljðmandi fallég gölfteppi í
Austurlanda og persneskum litum.
blðma og annaS útflúr; lttirnir
bláir, rðsrauSir, fölbrúnir og brún-
ir. — pessi gðlfteppi eru ofin úr
hreinni ull; er mjög auSvelt aS
sðpa þau og halda þeim hreinum,
og þekt fyrir aS vera sérlega end-
ingargðS. Abyrgst er aS litirnir
haldi sér. — þrjár stærSir.
9x9 Sérstakt verS .... S19.50
9x106 Sérstakt verS ..... $24.50
9x12 Sérstakt verS ..... $28.75

'TOLe.Do1
Fallec iReed Barnakerra
Alveg eins og myndin, meS fær-
anlegu baki og hettu úr leSurlíku
efni; tá%ar íituS áferS.
Kjörkaup á ........... $0.75
Búðin opin: 8 f.h. til 6 e.h.
, Laugard.: 8 f.h. til 10 e.h.
Tals. Garry 1580
J. A. BANFIELD
492 MAIN STREET
492 MAIN STREET
s ^nimiiiiiiiiiniiiTiiiiniiiþiiniinriiniiBiiimiiiiiBimffiwmnnnniTimnnimninnwiBniiiiuiiiiiiiiwwiWRBWwnawRWWwaBBPWi
milli!iniini«Mi;iliiii^ll!li»||il||||Hl||l!l||,|!||||||i1niiiiii|i|r;;;l,;iiiltif
Ekki verður minna um dýrðir
á Orpheum vikuna þá arna, en
verið hefir að undanfömu. Með-
al annars má nefna Miss Clarice
Rochester, sem er fyrirtaks
söngkona, og- hefir hlotið al-
menna aðdáun, sérstaklega þó,
sem kýmileika söng\Tari, en það
sem ef til vill mesta athyglina
hefir vakið er það, að henni læt-
ur álíka vel að syngja soprano og
djúpa millirödd.
Lester Sheehan og Pearl Re-
gay, dansa alls-konar þjóðdansa
af fágætri list.

CANADfi'
FINESy
THEAW
ALLA pESSA VIKU
Síðdegis miðvikúdag og laugard.
Verður þá aftur sýndur leikurinn
Seven Days’ Leave
ALLA NÆSTU VIKU
Síðdegis miðvikudag og laugard.
Hinn áhrifamikli sorgarleikur
“A Daughter of the Sun”
Ágætis leikur, og koma fram í
' honum innfæddir Hawaiians.
Sætasala byrjar á föstudaginn.
Verð að kveldinu: $1.00 til 25c.
Síðdegis: 50c og 25c.
pá eru sýnd ýms atriði í sam-
bandi við stríðið, sérstaklega á-
ræði í fluglist o. s. frv. — Aðal-
persónurnar í þeim þáttum eru
hinar þrjár “Daring Sisters”.—
Foreldrar
HAFIÐ ÞÉR HUGSAÐ UM
AÐ EFTIR AÐ BARNIÐ
HEFIR FELT FYRSTU
TENNURNAR
þá er nauÖsynlegt að líta
eftir hinum nýju tönnum,
að minsta kosti tvisvar á
ári. Börnin verða yður
þakklát þegar þau vaxa,
ef þér hafið farið með þau
til tannlæknis, semmeiddi
þau ekki.
Dr. C. C. Jeffrey
Hinjj ábyggilegi læknir.
. llorni nogan og Mninc stræta.
Hí‘? U11 LODSKINN
Ef þú óskar eftir fljótri afgreiðalu og haesta vcrði fyrir ull og loðskirn.tkrifið
Frank Massin, Brandon, Man.
Skrifið eftir verði og áritanaspjöldum.
4 SÓLSKIN
um tengdapabba og tengdamömmu; enginn prest-
ur lagði sínar líknarlummur yfir þau, enginn
vígsluvottur stóð með soltinn maga yfir þeim;
enginn var til að setja út á þau við hjónavígsluna;
enginn óskaði þeim hamingju með ástúðlegum
höggormsaugum eða eitraðri smjörtungu. Sá
sem gaf þau saman og gjörði öll hin margbreyttu
störf hjónavígslunnar, var gjafarinn allra góðra
hluta, — gjafari lífsins.
Til Sólskinsbarnanna.
Nú ersólskinið og sumarið á leiðinni til okkar
með alla fögru dýrðina, alla fallegu söngfuglana
og ilmandi blómin, og jörðin fer að klæða sig í
græna skrúðann sinn. Alt er svo fallegt. Við
megum til með að vera eins, blómgast með blóm-
unum á vorin og syngja með fuglunum, fögru
söngvana sína. Finst okkur ekki samt sveitalífið
skemtilegra en bæjarlífið? Að mínu áliti er það
miklu frjálslegra og skemtildfera. Alt er svo ynd-
islegt, þar getum við séð svo margt. Við skulum
nú ferðast í huganum um hólana og “buskana”.
þegar við komum út á engið þá sjáum við kýrnar
á beit og fénaðinn, öll litlu lömbin og folöldin og
kálfana, sem er alt ánægt, svo komum við að
“buska”, þar sjáum við fallega fugla sitja upp í
greinunum á trjánum og syngja um dýrðina,
sömuleiðis sjáum við fallega berjarunna, svo kom-
um við 'að vegastæði, þar sjáum við bifreiðar þeysa
hjá, sumar fullar af ungum sveita stúlkum í hvít-
um kjólum og unga sveita drengi stýra; stundum
sjáum við sveita stúlku halda í stýrishjólið. Svo
kemur maður og kona keyrandi á hestum sínum,
og svo kemur maður með hveiti í vagni og keyrir
2 vinnuhross fyrir. pegar við förum fram hjá
ökrunum sjáum við bændur við vinnu á þeim,
stundum sjáum við stúlku vinna úti á akri. Finst
nú ykkur þetta ekki vera nógu skemtilegt? Jú,
það finst mér, miklu skemtilegra en að lifa í bæ,
öllum þeim ósköpum, sem þar á ganga. Sveitalífið
er milku sælla og hreinna.
Kæru Sólskinsbörn, munið eftir að vera góð
og hlýðin börn, og vinnugefin, sitjið aldrei vinnu-
laus, því það kemst í vana og þá fær maður óbeit
á vinnu. peir sem mest og bezt vinna, komast
bezt áfram í veröldinni. Verið góð við skepnurnar
fuglana og gamla fólkið. Sýnið það í öllu að hjarta
ykkar sé perla, hrein perla. Munið líka eftir að
elska ástkæra móðurmálið, og tala það hreint og
skýrt. Munið eftir að reka aldrei forkinn í bless-
aðar skepnurnar, þær lifa ekki fyrir sig, heldur
fyrir okkur, þær hafa tilfinningu eins og við. Oft
hefir maður séð ungumennina berja lúnu vinnu-
hestana með svipunni. Við getum hugsað hvílík
synd það er. Guð er faðir allra skepnanna eins og
okkar, hann hefir skapað sömu sólina yfir alt.
Blessaðar skepnurnar, sem líða svo mikið fyrir
mann og stríða, eyða seinustu svitadropunum til
að flytja mann. Svo er oft og tíðum svipan gjald-
ið. Er það ekki óttalegt að hugsa til þess, þegar
hestarnir eru orðnir gamlir og hrumir, rétt eins
og mennirnir, að þá skuli þeir vera hraktir út á
gaddinn og þar kvaldar síðustu lífstaugamar úr
þeim, með því að láta mögru beinin standa skjálf-
andi af kulda og hungri á bersvæði. Hvemig
mundi ykkur líka að láta fara svona með ykkurí
peir menn, sem svona fara með skepnumar, eru
vondir menn í alla staði. Við ættum að hugsa vel
um þetta alt vona eg að ungu drengirnir reyni
að hugsa um að vera góðir við skepnurnar, því
það kostar ekki neitt.
Jæja, kæru böm þetta fer nú að styttast.
Falleg var “Bæn hestsins,” sem var í Sólskini fyr-
ir nokkru síðan.
Eitt verðum við enn að muna, og það er.að
biðja guð að. láta þetta hryggilega stríð fara að
enda, og biðja guð að styrkja elsku drengina okkar
með að líða og stríða í skotgröfunum á Frakklandi.
Við vonum nú að guð gefi að þetta fari alt að lag-
ast, og að ekkert stríð verði, heldur lifi allir í
bróðurlagi. Vi9 skulum aldrei líta ofan á þá, sem
aðrir smá, heldur sína þeim vinsemd og sólskin.
Við verðum að reyna að senda sólskin inn í hjörtu
hermannanna á Frakklandi.
Nú ætla eg að kveðja ykkur öll börnin í þetta
skipti, og biðja ykkur að æfa ykkur í því, sem gott
er, því þá verðið þið vinsæl og lánsöm góð böm.
Vina.
HEILRÆÐI.
Uftgum er það allra bezt,
óttast guð sinn herra;
þeim mun vizkan veitast mest
og virðing aldrei þverra.
Hallgr. Pétursson.
Steggi.
9 Á lítilli, grasmikilli þúfu í fenjunum skamt
fra vatninu hafði öndin búið hreiður sitt. Hún
vissi, að þar var fátt um mannaferðir. Stöku
smalastrákar höfðu reikað þar um til að leita að
eggjum, en engum hafði tekist að finna hreiðrið
hennar. Oft hafði hún verið hætt komin, því
sumir höfðu verið rétt hjá þúfunni, en þá hafði
hún KÚrt sig niður og ekki látið bæra á sér, því
ekki ætlaði hún að yfirgefa hreiðrið sitt, nema hún
yrði rekin úr því. þannig hafði öndinni hepnast
að veita eggjunum sínum móðurhjúkrun. ó, hve
hún hlakkaði til að sjá ungana sína, og hve yndis-
legt yrði það að flakka með þá um síkin og skurð-
ina, og svo út á vatnið, þegar hún færi að kenna
þeim, og búa þá undir lífið.
Dagurinn, sem aumingja hungraða móðirin
hafði þráð svo mjög rann-upp bjartur og fagur, og
þegar hún gætti að í hreiðrinu sínu var gat komið
á skurnið á einu egginu, og út kom stór og efni-
legur steggi. Hann bar sig fremur viðvaninglega
fyrst, en brátt lét hann sjá að hann var lifandi.
Móðirin skemti sér dálitla stund við það, að horfa
á hann. Hún sá fljótt að þetta var mesti efnis
ungi, indælasti hnokki, elskulegasta “bamið”
hennar. ó, hve henni þótti vænt um hann.
Út úr hinum eggjunum komu bæði “synir” og
“dætur”, en engin þeirra jafnaðist við frumgetna
soninn að vexti og fegurð.
Æfisaga hans er hér skráð.
Ekki leið langur tími frá því ungamir komu
úr eggjunum og þangað til að móðirin fór að bisa
við, að koma þeim út úr hreiðrinu á lítinn poll, er
þar var nálægt. peir vom ósköp óburðugir að
ganga, en þegar á pollinn kom, gekk þeim betur.
pá sýndi “mamma" þeim hvernig þeir ættu að
stinga nefjunum niður í vatnið til þess, að ná sér
í ýmislegt góðgæti. pað gekk alt vel, en enginn
var jafn fljótur að læra og Steggi.
i
pau flökkuðu poll af polli, og alt af var étið.
Stundum stansaði “mamma”, þegar eitthvað ný-
stárlegt bar fyrir augu og fræddi bömin sín um
marga hluti. Stundum þótti “mömmu” ungamir
fara ógætilega, og kallaði hún þá á þá; tjáði þeim
þá ekki annað en hlýða. Sagði hún að það gæti
orðið bani þeirra,' ef þeir hlýddu sér ekki, en það
skildu litlu ungarnir ekki. peim fanst, að alt hlyti
að vera gott, og ekkert gæti verið að óttast.
“Mamma” hafði fá orð um, en kvaðst einhvem
tíma mundi segja þeim um hættumar, sem verða
mundu á vegi þeirra í lífinu.
Eftir margt skvampið í pollunum komust þau
út á sýkið. par var nóg rúm vog óþrjótandi góð-
gæti handa “bömunum”. Á sikinu voru þau nokkra
daga og móktu um nætur í litlum graslautum á
síkisbakkanaum; breiddi “mamma” þá vængina
yfir “bömin” sín. pegar út á vatnið kom, laukst
þeim upp nýr heimur. Hvílíkt flæmi! Aldrei
hafði þeim dottið í hug, að til væri slík víðátta.
parna gátu þau leikið sér og synt óraveg; stuncP
um verið langt frá landi, stundum falið sig í sefinu
við vatnsbakkann. '
Brátt urðu þeir óþekkari við “mömmu” og