Lögberg - 01.08.1918, Síða 1

SPIERS-PARNELLBAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir loegsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞA!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Þetta pláss er til sölu
Talsímið
Garrv 416 eða 41T
*
31. ARGANGUR
WINNÍPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN . 1. AGÚST 1918
NUMER 311
r
I I
ANBVAKA.
Kvæði þetta, sem er frumort, er úr gamalli sögu,
sem enginn hefir lesið, og er mín eigin. — Höf.
Hví má eg ei sofa — sofa — — —
sofa unz að skýin rofa?
Svefn úr brjósti seiðir harrna,
svefninn einn á friðararma.
Grúfir myrkur gusti vakið;
gnauðar ömurlega’ um þakið;
lémagna eg ligg á beði,
líf og sál og — alt í veði.
Hví er mér um svefninn synjað?
Sé eg ei né fæ ]^að skynjað.
Hví er lífs mér korfinn styrkur?
Hví er þetta dauðans myrkur?
Hví sést aldr'ei himinn heiður?
Herra ljóss mér víst er reiður.
Hversu má eg þreyja — þreyja,
þegar vonir lífsins deyja?
Heljarmyrkur hugann skyggja,
harmar þungt á sál mér liggja--
grimmri nætur-möru marinn,
marinn, tættur, farinn — farinn.
Sortann eigi sér í gegnum —;
sálin vakin kvíða megnum.
Gustur nætur gluggann lemur,
gestur einn er til mín kemur.
Sólveig þreyð! Ó, sál míns anda!
Sveif hún burt með Dag til stranda?
Svo er víst, —* því síðan eigi
sál mín hefir fagnað degi.
Lífið alt hún geislum glæddi,
grimmar nornir burt hún hræddi,
hrein, sem lauguð upp úr ægi
Eygló rísi’ að morgunlagi.
Kæmi ’ún nú í krafti sínum,
krypi o’nað beði mínum,
léti á mig augun skína,
endurfæddi ’ún sálu mína.
Hún á sína hvítu arma,
hjarta tendrað ástarvarma-------—
En eg þrái’ að sofna-----sofna
sorgum frá unz skýin rofna.
Mun ei bráðum birta í glugga?
bruna ljóss-ör gegn um skugga?
ársól þráð úr ægi rísa
og í þessi myrkur lýsa ?
Steinhljóð. En sem út til stranda
unnarkvein við nakta granda
heyri’ eg regnslög gustmædd gnauða
grátnið lík — í myrkri dauða.
Jón Runólfsson.
Haustið 1892.
BANDARIKIN
Upphlaup varð 29. þ. m. íPhila-
delphia á milli hvítra manna og negra,
einn lögregluþjónn var skotinn til
dauðs, og sjö menn særðust, sumir
hættulega. 50 manns hafa verið
teknir og hneptir í varðhald t
StríÍSskostnaSur Bandarikjanna er
kominn upp í 1393587700. Þau þurfa
nú 50.000.000 á dag til þeirra þarfa,
-eða meira en $ 2,000,000 á hverjum
•klukkutima*
A3 undanförnu hafa Bandarikja-
menn ekki tekið neinn þátt i viöureign
Itala og Austurríkismanna á suöur-
vígstöðvunum, að öðru leyti en því,
að þeir hafa tekiö þátt í loftflota-
deild Itala, bæði með því að senda
æfða menn og eins loftför. Nú segja
síðustu fréttir að þeir hafi einnig sent
fjölmennan lapdlier, sem um þessar
mundir er að taka þátt í sókninni
þar.
BRETLAND
Stórkostlegt verkfall hefir staðið
yfir á Englandi undanfarið; hafa það
1 aðallega verið menn þeir, sem vinna
að skotfæraframleiðslu, er verkfall
þetta hafa gjört, og er sagt að alt að
200,000 manns hafi tekið þátt i verk-
fallinu. Sagt er að fjöldi af ungum
tnönnum, sem fyltu pláss þeirra
nianna, sem í herinn voru kallaðir,
hafi látið mikið til sín taka í sambandi
við verkfall þetta, og er það gefið í
skyn að þeir hafi gripið til þessa ó-
yndis úræðis til þess að reyna að gjöra
samherjum ómögulegt að halda áfram
striðinu, og neyða þá til þess að
semja frið, svo að þeir geti losnað
við að fara í striðið. Leiðtogar
þeirra, sem eru sjálfkjörnir, því þeir
hafa neitað að taka nokkurt tillit til
vilja verkamannaleðtoganna viður-
kendu, hafa og mjög blásið að þessum
kolum; farið svo langt, eftir því sem
blöðin segja, að krefjast þess að
stjórnarformaðurinn á Bretlandi,
Lloyd George, yrði rekinn frá völd-
um, og heimtað að Bretar legðu nið-
ur vopnin. Ef slikar fréttir eru sann-
ar, sem maður hefir ekki ástæðu til
að efast um, þá þarf maður ekki að
vera í neinum efa um það, hvaðan sú
alda er runnin.
Ennfremur kvað óánægja í sam-
bandi v'ið þetta verkfall hafa stafað
frá þvi að þessir unglingar, eða ungu
menn, sem pláss æfðra manna, sem í
stríðið fóru, tóku, unnu upp á akkorð,
en ekki upp á daglaun, en urðu brátt
fullnuma i iðn sinni, svo að þeir unnu
sér inn meiri peninga heldur en þeir
sem föst, laun höfðu í þesum skot-
færaverksmiðjum; en út úr þvi urðu
þeir óánægðir og kröfðust þess að
jþeim væri gefin sömu réttindi hvað
kaupgjald snerti og öðrum mönnum.
Annaðhvort, sögðu þeir, verður að
takmarka svo framleiðslu þeirra
manna, sem upp á akkorð vinna, að
þeir beri ekki meira úr býtum en við,
eða að við neitum að vinna með
þeim.
Sagt er að samkomulag sé komið
á að einhverju leyti og margir af
verkfallsmönnum farnir að vinna
aftur.
Sir Eric Geddes, sjóflotaráðherra
Breta, sagði nýlega í ræðu, er hann
flutti i Lundúnum, að Ameríkumenn
ættu nú 250 herskip, sem ynnu í sam-
einingu, og væru sem eitt með sjó-
Heiðursgestur á Islendingadeginum í W.peg

Einar Jónsson
a
flota samherja, og að sú tala yrði
bráðlega aukin að mun, og að viða
væri hægt að sjá góða samvinnu og
samúð samherja, en hvergi betur en
á þv'í svæði.
CANADA
Verkfall póstmanna heldur enn á-
fram, og lítur að engu betur út nú, en
það gjörði þegar blað vort kom út
síðast. Póstflutningurinn safnast
fyrir í pósthúsinu og engin bréf né
blöð, sem með pósti eru Send, fara út
um bæinn né út úr honum.
Stjórnin hefir boðist til þess að
bæta kjör sumra póstmannanna að
nokkru. En hefir ekki enn gengið inn
á aðal-kröfu póstmannanna, sem er
að setja gjörðarnefnd í málið, sem
athugi allar kringumstæður, og athugi
líka ýmislegt í sambandi við vinnu-
fyrirkomulag á pósthúsunum.
öllum lilýtur að skiljast, hve afar-
óþægilegt það er að fá engan póst, og
hve mikill skaði það hlýtur að vera
fyrir öll verzlunarviðskifti vor á með-
al, og ekki gott að sjá að slíkt ástand
geti haldist til lengdar. En þó eru ó-
þægindin og skaðinn, sem af þessu
verkfalli hlýzt fyrir alla aðstandend-
ur, ekki það versta, heldur er stór
hætta á þvi að kvikni svo í öðrum
deildum verkamannafélaganna, að
áður en vér vitum af lendi alt í blossa
og að ]>au gjöri verkfall líka, til þess
að hjálpa þessum félags bræðrum
sínum, sem virðast hafa sanngjarnan
jnálstað- Verkamanna ráðherrann T.
W. Crothers kom frá Ottawa fyrir
helgina, hann hefir átt tal við verka-
mennina og hefir bent þeim á, að á sið
asta þingi hafi The Enquire Act verið
breytt á þann hátt, að undir þeim lög-
um sé nú hægt .að rannsaka alla mis-
klíð, sem upp kemur á \milli rikisins
og þeirra sem í þjónustu þess eru, og
liggi því þessi rannsókn undir hina
standandi ríkisverkamálanefnd ('Civil
Service Commissionj. En mennirn-
ir krefjast þess að sérstök gjörða-
nefnd sé sett í málið, þar sem þeir
sjálfir geti haft talsmenn.
Þáð sem oss virðist geta valdið
tregðu Ottawa stjórnarinnar með að
veita verkfallsmönnum þetta, er það,
að hún með því að setja gjörðarnefnd
i þetta mál er að fá það vald, sem
samkvæmt hlutarins eðli að henni
einni ber, — úrskurðarvald sinna eig-
in mála, öðrum i hendur, því þótt hún
geti haft neitunarvald á þeirri gjörð,
er ekki líklegt að hún dyrfðist að nota
það, sökum afleiðinganna, sem af því
rnuhdu að líkindum hljótast. En brátt
fyrir þetta atriði finst oss að stjómin
mætti vera velsæmd af þvi að leggja
mál þetta í hendur góðra manna, og
að hún ætti að sjá sóma sinn í því áð-
ur en að hún er búinn að koma öllu
hér i bál og brand með undandrætti.
12. ágúst næstkomandi gengur í
gildi hinn nýji vöruflutningataxti, eða
hækkun á flutningsgjaldi með járn-
brautum. Eins og menn muna, þá
veitti járnbrautamálanefnd ríkisins
járnbrautarfélögunum leyfi til þess
að hækka flutningsgjöld með járn-
brautum í Canada um 15%. Sú sam-
þykt fellur úr gildi í vestur hluta
landsins, en 25% lögð á i staðinn. 1
austur Canada eru þessi 15% látinn
halda sér, og 25% bætt við. Flutn-
ingsgjald á korni frá vestur fylkjun-
um og til Fort William verður það
sama og Bandarikin setja fyrir sams-
komar flutning í nærliggjandi héruð-
um, en flutningsgjald á korni, sem
flut? er innan fylkjanna, en ekki alla
leið austur að vötnunum verður hækk-
að um 25% frá því sem það var fyr-
ir 15. marz síðastl.
FRAKKLAND
Þar hefir haldist látlaus orusta
síðan að blað vort kom út síðast, á
svæði því er samherjar gjörðu á-
hlaupið á. Afstaða þýzka hersins,
þegar að samherjar réðust á hann, á
milli Rheims og Soissons var eins og
oddmyndaður fleygur, oddurinn var
kominn yfir Marne ána á 12 mílna
svæði. En Frakkar og Bandaríkja-
menn gjörðu áhlaupið á kverkina þar
sem breiðari endi fleygsins og aðal-
herfylking Þjóðverja komu saman,
eða á 25 mílna sv'æði, og var víst hug-
mynd bandamanna að komast á bak
ýið Þjóðverja eða þann part þýzka
hersins, sem var í þessum odda, sem
voru um 400,000 menn. En áður en
samherjar náðu að komast á bak við
■her Þjóðverja, sem var inn í þessu
fleygmyndaða svæði, kom prins
Rupbrecht af Bavaria með frænda
sínum krónprinsinum til hjálpar, og
veittu Þjóðverjar svo sterka mót-
stöðu að þeir gátu, eða hafa enn get-
að haldið opnu sundi, þar sem að
minsta kosti partur af þýzka hernum,
sem var í þessari úlfakreppu, hefir
komist út, en kostnaðarsamt hefir það
orðið fyrir Þjóðverja að draga her
sinn til baka, þvi samherjar hafa
stöðugt haldið áfram að þrengja að
þeim, og látlaus skothríð hefir dunið
yfir alt það svæði, sem þessi partur
þýzka hersins hefir haldist við á, bæði
dag og nótt, og enn er ekki loku fyrir
það skotið að samherjar krói inni
einhvern part af þýzka hernum á
þessu svæði. Herfang hafa samherj-
ar tekið geysimikið í þessari viður-
eign, bæði menn, vopn og skotfæri.
í Fere og Ris skóginum fundu Frakk-
,ar og Bandarikjamenn .,'„■ tfæra kesti
er líktust þv'í er eldivíð er hlaðið í
margfaldar og háar raðir annars hVað
skógurinn og mest af landsvæði þessu
hafa verið eitt stórt vopnabúr. Einnig
hafa þeir tekið marga bæi, þar á með-
al Fere-en-Tardenou. Einnig hafa
Ástralíumenn og Bretar unnið á i
Flanders, þar sem þeir liafa gjört smá
atlögur.
ISLAND
Prestastefnan 1918.
Prestastefnan var haldin hér í
bænum dagana 26.—28. júní. Hófst
hún með guðsþjónustu í dómkirkjunni
miðvikudag 26. kl. 12 á hádegi. Pró-
fastur Jón A. Sveinsson, Akrahesi,
prédikaði-
Kl. 1 y2 hófust fundarhöldin í sal
K. F. U. M. Voru þar saman komnir
þessir andlegrar séttar menn auk
biskups: prófastarnir Árni Björns-
son, Görðum, Eggert Pálsson Breiða-
bólsstað, Jón A. Sveinson Akranesi,
Kjartan Helgason Hruna og Magnús
Bjarnarson Prestsbakka; prestarnir
Erlendur Þórðarson Odda, Ólafur
Finnsson Kálfholti, Þorsteinn Bene-
diktsson Krossi, Ólafur V. Briem
Stóranúpi, Gísli Skúlason Stóra-
Hrauni, Ólafur Magnússon Arnarbæli
Friðrik Jónasson Útskálum , Árni
Þorsteinsson Kálfatjörn, Brynjólfur
Magnússon Grindavík, Magnús Þor-
steinsson Mosfelli, Bjarni Jónsson
Rvik, Einar Thorlarius Saurbæ, Ei-
ríkur Albertsson Hesti, Sigurgeir Sig-
urðsson ísafirði, Siguröur Stefáns-
son Vigur, Frðrik Friðriksson Rvik,
háskólakennararnir Sig. P. Siv'ertsen,
og Magnús Jónsson: þeir pastores
emeriti Sigurður próf. Gunnarsson,
Skúli próf. Skúlason, Þorvaldur próf.
Jónsson og Jóhannes L. L. Jóhannes-
son og kandidatarnir Sigurb Á. Gísla-
son, Halldór Gunnlögsson, Sig. V-
Lárusson, svo og nokkrir guðfræði-
nemar. Seinna bættist i hópinn: síra
Einar Friðgeirsson á Borg.
Eftir að sálmur hafði verið sung-
inn, flutti biskup bæn, setti siðan
fundinn með ávarpi til fundarmanna
og bauð þá alla velkomna. Skýrði
þvi næst frá því hver mál lægi fyrir
prestastefnunni að þessu sinni og
hvernig fundarhöldum yrði hagað.
Tilnefndi hann fundarskrifara þá
prófessor Sig. P. Sivertsen og síra
Friðrik Jónasson, Útskálum. Var þá
gert fundarhlé til kl. 4)4-
Kl. 4)4 var fundur settur að nýju.
Gaf biskup ítarlegt yfirlit yfir helztu
viðburði umliðins árs, mintist látinna
presta hérlendra (síra Rr. E. Þórar-
inssonar á Tjörn og síra Gísla Jóns-
onar á Mosfelli) og erlends fsíra
Friðriks J. Bergmann í Winnipeg)
og prestsekkna. Gerði því næst grein
breytinga, sem orðið hefðu innan
prestastéttarinnar (7 prestar hefðu
tekið lausn, 5 nýir bæst við, 2 aðstoð-
•arprestar orðið sjálfstæðir sóknar-
prestar, 1 embættislaus verið settur í
prestsembætti, 2 nýir prófastar skip-
aðir), gat nýmæla í lögum snertandi
prestastéttina, skýrði frá yfirreið
sinni á næstliðnu sumri, útsending
hirðisbréfs, feraldarminning siðbótar
Lúthers og frjálsri kirkjulegri staf-
semi-
Þá voru samþyktar tillögur biskups
um úthlutun styrktarfjár til uppgjafa-
presta og prestaekkna ('samtals 6200
kr.J, skýrt frá hag prestsekknasjóðs
('i árslok 1917: kr. 34476,28) og gjöf-
um til hans á árinu fkr. 307,83) og
samþykt að úthluta kr. 1300,00 af
vöxtum hans næsta ár.
Út af áskorun frá safnaðarfundi á
ísafirði var samþykt svolátandi yfir-
lýsing: Synódus telur fylstu þörf á
að núverandi ísafjarðarprestakalli
verði skift i tvö sérstök prestaköll
fþ. e. Bolungarvíkursókn gerð að
sérstöku prestakalli).
Kl. 8/ um kvöldið flutti docent
Magnús Jónsson fjölsóttan fyrirlestur
í dómkirkjunni “Um Jóhannesarguð-
spjall”, en sálmur var sunginn fyrir
og eftir.
Fimtudag 27. júní kl. 9 árd. þófst
fundur að nýju. Var sálmur sung-
inn og biskup flutti bæn. Þá flutti
síra Friðrik Friðriksson erindi:
Prestarnir og œskidýðurinn og trrðu
út af því langar umræður, er sér í
lagi snerúst um fermingar-undirbún-
inginn.
Þá gaf biskup yfirlit yfir messu-
gjörðir og altarisgöngur árið 1917-
Flestar messugjöðir í hlutfalli við
tölu prestakalla höfðu verið fluttar
í Kjalarnesprófastsdæmi, alls 371 í 7
prestaköllum, en fæstar í Stranda-
prófastsdæmi, alls 67 i 4 prestaköllum.
I 21 prestakalli höfðu verið undir
20 messur ffæstar í Stöðvar (8) og
Setbergs ('IO) prestaköllum) en yfir
40 í alls 37 prestaköllum ('flestar í
Stokkseyrarprestakalli 63, í Reykja-
víkur ftveir prestar) 118, Nesþinga
[Ólafsvíkur]59, Akureyrar 59,Grund-
arþinga 58). Messur samtals á öllu
landinu 3910 [árið 1916 : 3835). Tala
altarisgesta á öllu landinu var 4224
[árið 1916 : 4444) af ca. 54500
fermdra. Flestir altarisgestir, í hlut-
falli við fólksfjölda i prófastsdæmi,
602 af 4160 fermdum í Ámesprófasts-
dæmi, fæstir 12 af 1304 fermdum i
Strandaprófastsdæmi. Flesti í hlut-
falli við fólksfjölda í prestakalli 83
af 224 í Hrunaprestakalli, flestir að
tölu til í Reykjavíkurprestakalli: 725.
I 15 prestaköllum höfðu altarisgöng-
ur fallið niður sumpart vegna messu-
vinsleysis vegna aðflutningsbanns og
erfiðra samgangna.
Kl. 4)4 síðdegis flutti síra Gisli
Skúlason, Stóra-Hrauni, erindi Um
altarissakramentið og notkun þess. —
Síðan fóru fram umræður um það
mál og var þeim ekki lokið er fundi
var slitið kl. 7yj.
Kl. 8)4 flutti biskup fyrirlestur í
dómkirkjunni: Maðurinn Jesús Krist-
ur.
Þá var aftur gengið til fundarstað-
ar og haldið áfram umræðunum um
^altarissakramentið og leiðirnar til að
stemma stigu v'ið frekari afrækslu
þess í söfnuðunúm. Var fundi slitið
hálfri stundu fyrir miðnætti.
Föstudag 28. kl. 9 árd. var tundur
settur með sama hætti og áður.
Skýrði biskup frá málaleitun frá
“Komité for Samvirke mellem Nor
dens Folkekirker” — sem sett hefði
verið á fót næstliðin vetur fyrir for-
göngu Dr. N. Söderbloms erkibiskups
Svía — um hluttöku íslenzku þjóð-
kirkjunnar [sem hinnar fjórðu af
þjóðkirkjum Norðurlanda) í norrænu
bandalagi til samvinnu á komandi tíð
og um tilnefningu sérstakra fulltrúa
fyrir ísland í miðstjórn þessa sam-
vinnu-bandalags, ef menn óskuðu
þess. Kvaðst biskup þegar hafa
svarað þeirri málaleitun til bráða-
birgða á þá leið, að íslenzka kirkjan
svo sem sjálfstæð þjóðkirkja væri
með i þeim félagsskap og ætti sína
sérstöku fulltrúa » miðktjórninni.
Hefði hann tilnefnt þrjá [Sig. P. Si-
vertsen próf., síra Gísla Skúlason og
sjálfan sig) fulltrúa, en áskilið sér að
auka þá tölu, ef synodus fyndi ástæðu
til. Var þessu máli vel tekið af
prestastefnunni og hvað fulltrúatöl-
una snertir látið sitja við það, sem
biskup hafði gert í þvi.
Enn gerði biskup grein tilrauna,
sem í undirbúningi væru, til að koma
á fót nánara sambandi milli dönsku
og islenzku kirkjunnar og starfs-
manna þeirra, fyrir forgöngu prest-
anna Þórðar Tómassonar og Arne
Möllers, til eflingar safnaðarlífinu
og til samúðaranda með þjóðum
beggja landanna. Var því máli tek-
ið ágæta vel og samþykt nefndarkosn-
ing til þess af vorri hálfu að styðja
að framgangi þess máls. í nefndina
voru kosnir auk biskups þeir Eggert
próf. Pálsson, Bjarni Jónsson, Gísli
Skúlason og Fr. Friðriksson.
Loks var rætt um stofnun islensks
prestafclags fyrir land alt, til þess að
gæta hagsmuna íslenzku prestastéttar-
innar. Reifðu málið þeir sira Gísli
Skúlason og docent Magnús Jónsson
og urðu um það hinar fjörugustu um-
ræður, er allar hnigu að því, að halda
fram mikilli nauðsyn slíks allsherjar-
félagsskapa presta landsins, en fund-
urinn entist ekki til að ljúka því máli
og var því umræðum frestað til fund-
ar síðdegis.
KI. 4)4 flutti prófessor Sig. P. Si-
vertsen fyrirlestur: I hvaða merk-
ingu og hvers vegna nefndi Jesús sig
“ mannssoninn” ?
Að fyrirlestrinum loknum var
haldið áfram umræðunum um stofn-
un prestafélagsins, og lauk þeim svo,
að samþykt var nú þegar að setja
slíkt félag á stofn, kjósa framkvæmd-
arnefnd til bráðabirgða, til þess að
greiða fyrir málinu, semja lög o. s.
frv. I Þessa framkvæmdarstjórn voru
kosnir með biskupi þeir séra Eggert
Pálsson. séra Magnús Jónsson, próf.
Sig. P. Sivertsen og præp. hon. Skúli
Skúlason. Gengu allir viðstaddir
fundarmenn þegar í félagið.
Enn hreyfði biskup nauðsyn þess,
að stemma stigu við sölu prestseturs-
jarða í landinu í prestaköllum. sem
lögð væru niður eða stæði til að
leggja niður með sameiningu, vegna
hugsanlegrar endurreisnar slíkra
prestakalla á komandi tíð. Var sam-
þykt tillaga um að óska þess, að hætt
Væri allri slíkri sölu prestsetursjarða.
Þá skýrði biskup frá samskotunum
til Hallgrímskirkjunnar á liðnu ári,
er fengið hefðu beztu undirtektir hér
sunnan lands. Skoraði fundurinn á
presta landsins að halda áfram þeirri
fjársöfnun. Enn fremur var minst á
200 ára dánarminning Jóns bisk. Vída
líns á næsta ári og hve vel hefði farið
á, að honum hefði þá verið reistur
minningarvarði (\ likingu við Hall-
grímsvarðann við dómkirkjuna) í því
tilefni. Biskup hafði í sínum vörzl-
um c- 120 kr., sem gefnar hefðu verið
í 'því skyni, en hrykkju skamt nema
viðbót fengist.
Að síðustu þakkaði biskup fundar-
möruium góða fundarsókn og setu
og árnaði fundarmönnum heilla og
blessunar Drottins.
Var þá lesinn kafli úr ritningunni,
flutt bæn ("síra Fr. Fr.) og sálmur
sunginn — og með því fundi slitið.
—Lögrétta.
Lögfræðisprófi luku tveir stúdent-
ar á háskólanum í gær:
Sveinbj. Jónsson I. eink. 127 st.
Páll E. Ölason I. eink. 120 st.
Starfsmenn landssímans hafa
nokkrir sagt upp stöðum sínum, þar
á meðal P. Smith, sem er ráðinn
simastjóri í Stavanger í Noregi, og
Otto Bj. Arnar. Eru það auðvitað
launakjörin, sem valda-
Jóhanna, dóttir Gísla ísleifssonar
fyrv. sýslumanns, andaðist » nótt á
Landakotsspítalanum. Banameinið
var lungnatæring og hefir sú veiki
nú orðið þeim þrem systrum að bana
á 15 mánuðum.
Túnasláttur er nú að byrja hér í
bænum og er það með allra seinasta
móti. Fyrsti bletturinn var þó sleg-
inn fyrir Jónsmessu. Það var blett-
urinn fyrir sunnan Good-Templarhús-
ið og er nú búið að slá hann í annað
sinn, Yfirleitt eru tún mjög illa
sprottin um land alt, enda mun klakt
enn vera víða í jörðu.
Snori Goði kom úr Englandsför
um miðja vikuna. Hafði skipshöfnin
öll veikst í Englandi af kvefi eða
mjög vægri influensu, en einn skip-
verja varð að skilja þar eftir, og
hefir hann verið mjög þungt haldinn
Ungfrú Áslaug Zoega og Hallgrím-
nr Benediktsson heildsali voru gefin
saman t hjónaband 6. júlí og fóru
samdægurs með Gullfossi áleiðis til
New Ýork.
Mótekju bæjarins í Kringlumýri
er nú lokið að þessu sinni, og hefir
verið tekinn upp meiri mór en í fyrra.
Til mótekjunnar hafa nú verið feng-
in lán að upphæð 70 þús. krónur.
Á síðasa bæjarstjórnarfundi var
bæjarfullrúunum Ingu L. Lárusdótt-
ur og Ólafi Friðrikssyni falið að at-
huga, hvort tiltækilegt mundi að
koma hér upp almenningseldhúsi fyr-*
ir haustð og gefa umsögn um það.
Landsverzlunin hefir neitað að
borga útsvar það, sem henni hefir
verið gert að greiða í bæjarsjóð,
nema hún verði dæmd til þess-
Vísir.
Norðnrlandablöðin nm Island.
Khöfn 2. júl't.
Blöðin í Stokkhólmi hafa tekið til
athugunar símskeyti, sem birt var í
dönskum blöðum, með útdrætti úr
samtali er “Morgunblaðið’’ hafði átt
við ólaf Friðriksson ritstjóra og
“Stockholms Dagbladet” flytur grein
í því tilefni með fyrirsögninni “Dan-
mörk — ísland”. Segþr blaðið þar
að íslenzkir jafnaðarmenn hafi án
efa skilið rétt þau ummli, er birzt
hafa í sænskum blöðum. Bæði frjáls-
lynd og ihaldssöm blöð hafi — jafn-
framt þv't að láta í ljós rótgróna vel-
vild Svía til sögulandsins — af ákveð-
inni sannfæringu lagt áherzlu á þá
hættu, sem öllum Norðurlöndum stafi
af ótímabærum kröfum Islendinga
um hreint konungssamband, því að
með þvi geri íslendingar í raun og
veru tilrraun til þess að slíta öll tengsl
við Norðurlönd. Því að þrá?t fyrir
það þótt Island fái ef til vill að nafn-
inu til sjálfstæði, þá eigi það á hættu
“að verða hættulega háð einhverju
stórveldi. Þetta veikir samheldni
Norðurlanda, sem á þessum ófriðar-
tímum er . lífsskilyrði fyrir ajlar
Norðurlandaþjóðir”.
Khöfn 3. júlí
Norsku og sænsku blöðin ræða
mikið um samningana milli íslendinga
og Dana.
“Svenska Dagbladet” segir:
Meðal allra flokka hér i landi er
það álit manna að bæði Norðurlönd
og ísland eigi mikið í hættunni ef
sambandsslit v'erði með Dönum og Is-
lendingum. Það er mjög erfitt að
sjá hvað ísland mundi græða á þvi að
slíta þær festar er nú tengja íslenzku
þjóðina traustlega við frændþjóðirnar
á Norðurlöndum og komast undir
vernd einhverrar stórþjóðar- Um
afstöðu Norðurlanda er það að segja,
að það getur eigi haft neinar afleið-
ingar fyrir Svía og auðvitað eigi
heldur fyrir Norðmenn þótt ísland
brjóti af sér velvild Dana með því
að halda fast við það að sigla sinn
eigin sjó, án þess að taka tillit til
þess hvað þeim hentar bezt sjálfum
og eðlilegast er”.
“Stockholms Tidningen” segir:
“Enginn Svíi mun amast við því
að ísland fái framgengt lögpnætum
þjóðerniskröfum sínum. En það verð-
ur að ráða fslendinngum frá því að
fara lengra í þeim kröfum heldur en
nauðsyn krefur og heppilegt er. Þrjár
Norðurlandaþjóðirnar hafa í þessu
stríði lært að nieta hvers virði það
er að standa samaneinaðar. Ef ein-
hver þessara þjóða yrði Veikt á ein-
hvern hátt, þá yrði að telja sem þar
með væri höggvið skarð í Norður-
landa fjölskylduna om mundi siður
en svo verða til þess að vekja ánægju
á Norðurlöndum. Það er innileg ósk
Svia, að sambandsmálinu verði ráðið
til lykta í hróðerni og að íslendingar
grípi eigi til þeirra ráða, sem þeir
hljóta áreiðanlega að iðrast síðar”.
“Dagens Nyheter” segja:
“Ef íslendingunt getur skilist það
hvaða ábyrgð þeir bera gagnvart öðr-
um Norðurlandaþjóðum, þá er það
bezta tryggingin fyrir því, að deilan
Verði jöfnuð. Ef þessi skilningur
getur haft áhrif á samningana frá ís-
lendinga hálfu jafnhliða þvi, að Dan-
ir gangi til samninga með einlægum
vilja til þess að fullnægja lögmætum
kröfum íslendinga og koma i veg fyr-
ir óþarfa deilur. þá hlýtur það að
vera hægt að komast að samningum.
er allir mega vel við una”.
—Tíminn.